Post on 02-Nov-2020
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 1
VinçotteUw globale partner voor kwaliteit,
veiligheid en leefmilieu
www.vincotte.be
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 2
Werken met arbeidsmiddelen voor hijsen en heffen
8 februari 2012 Van de Walle Luc
Activity manager West-Vlaanderen
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 3
DagordeDagorde
• Sociale wetgeving CODEX Titel VI
– Inspecties, Opleiding, …
• ARAB
– Definities Art.267
• Hefwerktuig
� Hijswerktuig, Hoogwerker, Goederenlift, Materiaallift
� Hef- en hijsgereedschappen
– Wettelijke controles door een EDTC Art.280 en 281
• Personenliften kb 9/03/2003 . . .
• Persoonlijke beschermingsmiddelen CODEX Titel VII
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 4
SOCIALE WETGEVINGSOCIALE WETGEVING
• CODEX Titel VI richtlijn arbeidsmiddelenIs omzetting van een sociale europese richtlijn
Arbeidsmiddelen : alle op de arbeidsplaats gebruikte machines, apparaten, gereedschappen en installaties
Art.6 : Werknemers een adequate specifieke opleiding krijgen.
Art.7 :Werknemers dienen over voldoende informatie en, invoorkomend geval, over gebruiksaanwijzingen betreffende de op het werk gebruikte arbeidsmiddelen beschikken.Deze moeten begrijpelijk zijn.
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 5
SOCIALE WETGEVINGSOCIALE WETGEVING
• Art. 10 : maatregelen voor adequaat onderhoud
• Art. 11 : arbeidsmiddelen die onderhevig zijn aan verslechteringen welke aanleiding kunnen geven tot het ontstaan van gevaarlijke situaties, worden onderworpen aan: periodieke controles
Controles uitgevoerd door een deskundig persoon
Ladders, heftrucks, heftafels, poorten, …
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 6
ARAB Enkel BelgiëARAB Enkel BelgiëAlgemeen reglement voor arbeidsbeschermingAlgemeen reglement voor arbeidsbescherming
• Artikel 267 definitiesHefwerktuigen is verzamelnaam van :
– Hijswerktuigen = werktuig met intermitterend bedrijf ingericht en bestemd voor het hijsen en het eventueel verplaatsen van opgehangen lasten
– hoogwerkers
– liften
• goederenliften
• materiaalliften
• personenbouwliften
– hef-en hijsgereedschappen (nota AV/A.6042)
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 7
Toestellen die NIET beschouwd worden als Toestellen die NIET beschouwd worden als
HEFWERKTUIGEN HEFWERKTUIGEN
- Gietijzerbreekmachines
- Graafmachines voor grondwerken.
- Handbediend zonder reductie
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 8
Toestellen die NIET beschouwd worden als Toestellen die NIET beschouwd worden als
HEFWERKTUIGENHEFWERKTUIGENUitgesloten : hefwerktuigen die met de
hand bewogen worden en die geen
enkele reductieinrichting bevatten
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 9
HIJSWERKTUIGENHIJSWERKTUIGEN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 10
HIJSWERKTUIGENHIJSWERKTUIGEN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 11
HIJSWERKTUIGENHIJSWERKTUIGENMobiele kraanMobiele kraan
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 12
HIJSWERKTUIGENHIJSWERKTUIGEN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 13
HOOGWERKERSHOOGWERKERS
Definitie
• werkplatform op :
– gearticuleerde arm, schaarsysteem, telescopische arm of zuiger
• aandrijving :
– hydraulisch, pneumatisch, elektro-mechanisch
• beweging in hoogte of in gewenste richting
• speciaal bestemd voor :
– montage-, herstellings-, onderhoudswerken
– ZONDER het platform te verlaten
• verrijdbaar onderstel
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 14
HOOGWERKERSHOOGWERKERS
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 15
HOOGWERKERSHOOGWERKERS
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 16
LIFTENLIFTEN
• Personenlift – personenbouwlift - goederenlift
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 17
LIFTENLIFTEN
• Materiaallift
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 18
TIJDELIJK OF BIJ GELEGENHEIDTIJDELIJK OF BIJ GELEGENHEID
• graafkraan gebruikt als hijswerktuig
• heftruck gebruikt als hoogwerker
• lier gebruikt als hijswerktuig
= DIT ZIJN HEFWERKTUIGEN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 19
BAKKEN, MANDEN, DRAAGSTOELENBAKKEN, MANDEN, DRAAGSTOELEN
• Uitzonderlijk gebruik …
– hefwerktuig
– ARAB, art. 280, 281 door EDTC
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 20
HIJSEN OF HEFFEN VAN PERSONEN …HIJSEN OF HEFFEN VAN PERSONEN …
• … met arbeidsmiddelen die hiervoor niet bestemd zijn
• CODEX Titel VI , afdeling III
– enkel in uitzonderlijke situaties !
– risicoanalyse
– enkel toegestaan voor:
• kranen (= enkel met giek)
• vorkheftrucks
• verrijkers (teleporters)
• mobiele kranen met telescopische giek
• autolaadkranen
– verbod voor bouwterreinmachines (= grondverzet)
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 21
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 22
ZIJN GEEN HEFWERKTUIGENZIJN GEEN HEFWERKTUIGEN
– Mobiele werkplatformen
• geen hefwerktuig
• geen ARAB 280, 281 door EDTC
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 23
TIJDELIJK OF BIJ GELEGENHEID ???TIJDELIJK OF BIJ GELEGENHEID ???
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 24
Hefwerktuigen Hefwerktuigen –– KeuringenKeuringenARAB art. 280 ARAB art. 280 -- onderzoek voor indienststellingonderzoek voor indienststelling
• Wanneer uit te voeren :
– voor indienststelling (OVI)
– na elke belangrijke omvorming (OVHI)
• Inhoud nazicht :
– Statische en dynamische bedrijfsproeven
– Voldaan aan reglementaire voorschriftenaangaande de veiligheid
Uit te voeren door EDTC EDTC = Externe dienst voor technische Controles
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 25
Hefwerktuigen Hefwerktuigen –– Keuringen Keuringen ARAB art. 280 ARAB art. 280 -- onderzoek voor indienststellingonderzoek voor indienststelling
Voor toestellen vanaf 01/01/1995 op de markt :
• Europese richtlijnen machines van toepassing
sinds 1/1/2010 nieuwe versie : 2006/42/EEG
• ARAB art. 268 en 269 opgeheven
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 26
HefwerktuigenHefwerktuigenARAB art. 281 ARAB art. 281 –– PERIODIEKE CONTROLESPERIODIEKE CONTROLES
• Minstens om de 3 maanden nazicht van :
– Kabels, kettingen, haken,…
– Zwengels, schijven,…
– Veiligheidsinrichtingen, remmen, …
EN
• Minstens om de 12 maanden nazicht van :
– Mechanismen, geraamte, rolbanen,…
Uit te voeren door EDTC EDTC = Externe dienst voor technische Controles
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 27
HefwerktuigenHefwerktuigenPERIODIEKE CONTROLESPERIODIEKE CONTROLES
• VISUELE CONTROLE VAN :
– Aanwezigheid minimum veiligheidscomponenten
– Algemene staat (slijtage, vervorming, corrosie,…
Dit gebeurd :
– Zonder demontage
– Zonder last
– Van veilig bereikbare onderdelen
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 28
Waarom controle uitvoeren?Waarom controle uitvoeren?
Torenkraan : Loopkatkabel aan giektop verkeerd gemonteerd. Geplaatst tussen eindbevestiging hijskabel
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 29
Waarom controle uitvoeren?Waarom controle uitvoeren?
Graafkraan: Scheurvorming giek
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 30
Waarom controle Waarom controle uitvoerenuitvoeren??
Materiaallift
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 31
Waarom controle uitvoeren?Waarom controle uitvoeren?
Hefsteiger: o.a. ontbrekende leuningen
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 32
HEFHEF-- EN HIJSGEREEDSCHAPPENEN HIJSGEREEDSCHAPPEN
• lengen
– staalkabels, synthetisch, kettingen, …
• D-sluitingen, harpsluitingen, ...
• hijshaken, ...
• oogbouten, oogmoeren, …
• hijsjukken, ...
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 33
HEFHEF-- EN HIJSGEREEDSCHAPPENEN HIJSGEREEDSCHAPPEN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 34
HEFHEF-- EN HIJSGEREEDSCHAPPENEN HIJSGEREEDSCHAPPEN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 35
HEFHEF-- EN HIJSGEREEDSCHAPPENEN HIJSGEREEDSCHAPPEN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 36
HIJSGEREEDSCHAPPEN HIJSGEREEDSCHAPPEN --
GEBRUIKSCOEFFICIENTGEBRUIKSCOEFFICIENT
G = breukbelasting / WLL• houdt o.a. rekening met :
– dynamische effecten
– slijtage t.g.v. het gebruik (veroudering)
– overbelasting (verkeerde inschatting)
• algemene gebruikscoëfficiënten:
– Stalen kabellengen : 5
– kettinglengen (gelast) : 4
– toebehoren (haken, …) : 4
– synthetische lengen: 7
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 37
HEFHEF-- EN HIJSGEREEDSCHAPPEN EN HIJSGEREEDSCHAPPEN -- WLLWLL
• OPGELET: “one way slings”
= wegwerphijsbanden (grijs, wit)
= gebruikscoëfficiënt (3 à 5)
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 38
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 39
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 40
HH--H GEREEDSCHAPPEN H GEREEDSCHAPPEN --
AANSLAGFACTORENAANSLAGFACTOREN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 41
HIJSGEREEDSCHAPPEN HIJSGEREEDSCHAPPEN --
AANSLAGFACTORENAANSLAGFACTOREN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 42
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 43
HEFGEREEDSCHAP HEFGEREEDSCHAP --
AANDACHTSPUNTENAANDACHTSPUNTEN
• kies het gepaste hef- of hijsgereedschap
• geen overbelasting van de hijshaakpunt
• de manier van aanslaan van de last is belangrijk (aanslagpunten, zwaartepunt onder de haak)
• geen knopen, bouten, torsie van de kettinglengen
• bij het aanslaan mag het hijs- en hefgereedschap niet beschadigd raken door o.a. het wrijven over scherpe randen van de last
• synthetische hijsbanden zijn gevoelig aan chemische stoffen, lasspatten en temperatuursverhogingen
• de spreidingshoek (tophoek) zo klein mogelijk houden) om de trekspanningen in de parten te beperken
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 44
HIJSKETTINGEN EN KETTINGLENGENHIJSKETTINGEN EN KETTINGLENGEN
• Aflegcriteria
– diametervermindering, slijtage
– corrosie
– vervormingen (trek, torsie)
– thermische effecten (lasspatten, …)
• Afhankelijk van:
– het type ketting (hanteerketting, hijsketting)
– type hefwerktuig
– …
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 45
HIJSKABELS EN KABELLENGENHIJSKABELS EN KABELLENGEN
• Aflegcriteria
– diametervermindering / toename
– uitwendige corrosie
– gebroken draadjes, losgekomen streng(en)
– vervormingen (kurketrekker, kink, )
– thermische effecten (lasspatten, …)
– beschadiging van de eindverbindingen
• Afhankelijk van
– type hefwerktuig
– type kabel
– type omleischijven
– …
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 46
HIJSKABELS EN KABELLENGENHIJSKABELS EN KABELLENGEN
• Vervormingen - draadbreuken
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 47
VEILIGHEIDSONDERDELENVEILIGHEIDSONDERDELEN
• Lastbegrenzer (LB)
• Lastmomentbegrenzer (LMB)
• Eindeloopbegrenzer
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 48
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 49
VEILIGHEIDSONDERDELENVEILIGHEIDSONDERDELEN
• Lastmomentbegrenzer (LMB)
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 50
OPLEIDING OPLEIDING -- HOE COMMUNICEREN HOE COMMUNICEREN
• Gestandaardiseerde handbewegingen
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 51
ONGEVALLENONGEVALLEN
• GEGEVEN
– Torenkraan last: 3600 kg ,
– WLL= max. 2000 kg. (+80%)
• BESLUIT
– ofwel heeft de LMB niet (tijdig) gewerkt
– ofwel werd deze (bewust?) overbrugd
• HOE TE VOORKOMEN ?
– lastentabel, WLL respecteren
– geen veiligheidsonderdelen overbruggen
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 52
ONGEVALLENONGEVALLEN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 53
ONGEVALLENONGEVALLEN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 54
ONGEVALLENONGEVALLEN
• GEGEVEN– fender hing vast aan kaaimuur – werd losgemaakt maar hing gedeeltelijk, statisch aan
de mobiele kraan– fender woog teveel in functie van de vlucht wanneer
hij volledig werd losgemaakt
• BESLUIT
– lastmomentbegrenzer kon niet tijdig werken
• HOE TE VOORKOMEN ?
– grondige werkvoorbereiding
– opgeleide bediener
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 55
ONGEVALLENONGEVALLEN
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 56
INNOVATIESINNOVATIES : OVERLASTINDICATOR: OVERLASTINDICATOR
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 57
PERSONENLIFTEN PERSONENLIFTEN (KB van 09/03/2003 + KB van 17/03/2005 …)(KB van 09/03/2003 + KB van 17/03/2005 …)
• van toepassing op alle personenliften
• wettelijke controles door EDTC
– preventieve inspecties
– risicoanalyse om de 10 jaar
– onderzoek na modernisatie
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 58
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 59
HefwerktuigenHefwerktuigenPERIODIEKE CONTROLESPERIODIEKE CONTROLES
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 60
AUTOHEFBRUGGENAUTOHEFBRUGGEN-- Art. 283 bisArt. 283 bis
• Jaarlijkse controle door EDTC
• Eerste onderzoek voor ingebruikneming
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 61
Persoonlijke beschermings middelenPersoonlijke beschermings middelenCodex, titel VII hoofdstuk II, art. 27Codex, titel VII hoofdstuk II, art. 27
• Veiligheidsgordels en harnassen, vanglijnen en andere hulpstukken die niet blijvend bevestigd zijn :
– Jaarlijkse controle
– Telkens de gordel of harnas een val van persoon gestuit heeft.
Uit te voeren door een EDTC
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 62
Persoonlijke Beschermingsmiddelen tegen vallenPersoonlijke Beschermingsmiddelen tegen vallen
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 63
Waarom controle uitvoeren?Waarom controle uitvoeren?
Steigers : hoe het niet moetSteigers : hoe het niet moet
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 64
8-02-2012 Arbeidsmiddelen hijsen en heffen 65