Post on 16-Jul-2015
USG nerwu wzrokowego
Ciśnienie śródczaszkowe (ICP)
Monitorowanie ICP – wskazania i techniki
Dlaczego badamy nerw wzrokowy?
Kilka słów o technice badania
USG nerwu wzrokowego
Czy ta metoda jest dokładna?
Czy trudno się tego nauczyć?
Jakie są jej zalety?
Jakie ma ograniczenia?
Doktryna Monro-Kelliego
Mózg (80%)
Krew (12%)
CSF (8%)
Objętość przestrzeni wewnątrzczaszkowej jest wielkością stałą, stanowiącą
sumę trzech składników:
Doktryna Monro-Kelliego
Przyrost objętości każdego z trzech składników odbywa się kosztem pozostałych dwóch.
Wskazania do monitorowania ICP
Ciężki uraz głowy Wodogłowie Krwawienie śródczaszkowe Obrzęk mózgu Stan po kraniotomii Krwiak nadtwardówkowy/podtwardówkowy Encefalopatia wątrobowa Encefalopatia w przebiegu przełomu
nadciśnieniowego
OCENA ICP
INWAZYJNA NIEINWAZYJNA
Zewnętrzny drenaż komorowy
Czujnik podpajęczynówkowy
lub śródmózgowy
Rezonans magnetyczny Tomografia komputerowa Badanie dna oka Doppler przezczaszkowy USG nerwu wzrokowego
Zewnętrzny drenaż komorowy
Złoty standard monitorowania ICP
Dren wprowadzany do komór mózgu
Ryzyko krwawienia i infekcji
Czujnik podpajęczynówkowylub śródmózgowy
Czujnik wprowadzany podpajęczynówkowo lub śródmózgowo
Mierzy ciśnienie lokalne
Mniejsze ryzyko powikłań
Doppler przezczaszkowy
Ocenia przepływw tętnicy środkowej mózgu
Duża zmienność ze względu na badającego
Nerw wzrokowy
II nerw czaszkowy
Otoczony przez opony mózgowo-rdzeniowe
Niewielka ilość CSF w przestrzeni pp
Dlaczego badamy ONSD?
Wzrost ciśnienia śródczaszkowego
Wzrost ciśnienia płynu mózgowo-rdzeniowego
Poszerzenie ONSD
USG nerwu wzrokowego
Głowica liniowa Częstotliwość 7.5 – 15 MHz Badanie przez zamkniętą powiekę Płaszczyzna poprzeczna i strzałkowa Pomiar 3 mm za gałką oczną Czas badania obojga oczu – ok. 3 minut
ONSD w oddziale ratunkowym
Cechy podwyższonego ICP w CT Bez cech podwyższonego ICP w CT
ONSD średnio 6.27 mm (5.6 – 6.89) ONSD średnio 4.42 mm (4.15 – 4.72)
35 pacjentów, u 14 cechy podwyższonego ICP w badaniu CT
Wyniki badań porównywane z obrazem CT
Blaivas M, Theodoro D, Sierzenski PR. Elevated intracranial pressure detected by bedside emergency ultrasonography of the optic nerve sheath. Acad Emerg Med. 2003 Apr;10(4):376-81.
ONSD w urazach głowy
11 pacjentów po urazach głowy z obrażeniami potwierdzonymi w CT (GCS<8)
Pomiar ICP czujnikiem śródmózgowym Grupa kontrolna: 10 innych pacjentów OIT
Cammarata G, Ristagno G, Cammarata A, Mannanici G, Denaro C, Gullo A.Ocular ultrasound to detect intracranial hypertension in trauma patients. J Trauma. 2011 Sep;71(3):779-81.
ICP > 20 mmHg mierzone inwazyjnie ICP < 20 mmHg mierzone inwazyjnie
ONSD średnio 7.0 mm ± 0.58 mm ONSD średnio 5.52 mm ± 0.36 mm
USG nerwu wzrokowego w krwawieniu śródczaszkowym
63 pacjentów (34 – krwawienie podpajęczynówkowe, 29 – krwawienie śródmózgowe)
Równolegle ICP mierzone śródkomorowo Dwóch niezależnych badaczy Różnica wyników pomiędzy badaczami
średnio 0.25 mm Punkt odcięcia dla ICP > 20 mmHg - 5.2 mm
Moretti R, Pizzi B, Cassini F, Vivaldi N. Reliability of optic nerve ultrasound for the evaluation of patients with spontaneous intracranial hemorrhage. Neurocrit Care. 2009 Dec;11(3):406-10.
USG nerwu wzrokowego w stanie przedrzucawkowym
26 kobiet z rozpoznaną preeklampsją ONSD mierzona trzykrotnie: 35 tydz. ciąży,
1-7 dni przed porodem, <4 dni po porodzie Grupa kontrolna: 25 zdrowych ciężarnych 5/26 chorych: ONSD > 5.8 mmHg
Dubost C, Le Gouez A, Jouffroy V, Roger-Christoph S, Benhamou D, Mercier FJ, Geeraerts T. Optic nerve sheath diameter used as ultrasonographic assessment of the incidence of raised
intracranial pressure in preeclampsia: a pilot study. Anesthesiology. 2012 May;116(5):1066-71.
Stan przedrzucawkowy Grupa kontrolna
ONSD średnio 5.4 mm ONSD średnio 4.5 mm
Metaanaliza
6 badań 231 pacjentów USG nerwu wzrokowego a inwazyjny pomiar ICP Wyniki:
- czułość 90%, - specyficzność 85%.
Dubourg J, Javouhey E, Geeraerts T, Messerer M, Kassai B. Ultrasonography of optic nerve sheath diameter for detection of raised intracranial pressure:
a systematic review and meta-analysis. Intensive Care Med. 2011 Jul;37(7):1059-68. Epub 2011 Apr 20.
Metaanaliza
„USG nerwu wzrokowego charakteryzuje się odpowiednią wartością diagnostyczną dla
wykrywania podwyższonego ciśnienia śródczaszkowego.”
Dubourg J, Javouhey E, Geeraerts T, Messerer M, Kassai B. Ultrasonography of optic nerve sheath diameter for detection of raised intracranial pressure:
a systematic review and meta-analysis. Intensive Care Med. 2011 Jul;37(7):1059-68. Epub 2011 Apr 20.
Krzywa uczenia
5 nowicjuszy 4-godzinne warsztaty z usg nerwu wzrokowego Po tygodniu badanie 12 zdrowych ochotników Różnice w wynikach badań nieistotne
statystycznie w porównaniu z badaniami wykonywanymi przez lekarza doświadczonego w wykonywaniu usg nerwu wzrokowego.
Potgieter DW, Kippin A, Ngu F, McKean C. Can accurate ultrasonographic measurement of the optic nerve sheath diameter (a non-invasive measure of intracranial pressure) be taught
to novice operators in a single training session? Anaesth Intensive Care. 2011 Jan;39(1):95-100.
Zmienność wyników ze względu na wykonującego badanie
67 zdrowych ochotników 3 ultrasonografistów Średnia różnica w wynikach: 0.2 mm
Ballantyne SA, O'Neill G, Hamilton R, Hollman AS. Observer variation in the sonographic measurement of optic nerve sheath diameter in normal adults. Eur J Ultrasound. 2002 Oct;15(3):145-9.
Zalety metody
Krótki czas badania Dobra czułość i specyficzność Łatwa technicznie Nieinwazyjna Nie wymaga specjalnego aparatu usg Niewielki koszt Zalecane do szybkiej oceny pacjentów
z ryzykiem podwyższonego ICP
Ograniczenia metody
Nie wskazuje na konkretną patologię w obrębie OUN
Nie nadaje się do monitorowania zmienności ICP Nie jest ustalona wartość graniczna pomiędzy
prawidłową a poszerzoną ONSD Wynik niemiarodajny u pacjentów z urazami oka,
guzami gałki ocznej.
Podsumowanie
USG nerwu wzrokowego jest szybką, tanią i nieinwazyjną metodą oceny ICP.
Zalecane jest głównie do szybkiej oceny pacjentów z czynnikami ryzyka wzrostu ICP.
Badanie nie wskazuje na przyczynę wzrostu ICP. Zmienność wyników pomiędzy badaczami jest
zadziwiająco mała. Technika badania jest możliwa do opanowania w
krótkim czasie.