Post on 17-Mar-2020
Synopsis
Door de vergrijzing in combinatie met het feit dat mensen langer actief blijven, ontstaan er in de
evenementensector nieuwe mogelijkheden, maar ook uitdagingen. De vraag rijst of het labelen van
seniorenevenementen nog een positief effect heeft. Een label kan op basis van leeftijd (bijvoorbeeld ‘55+’)
of een term (bijvoorbeeld ‘senioren’).
We hebben gekozen om het onderzoek te verrichten bij de leeftijdsgroep vanaf 50 jaar. Er is beslist om als
evenementen enkel filmvertoningen, beurzen en festivals/concerten in beschouwing te nemen. Dit
onderzoek werd steeds zoveel mogelijk vanuit het standpunt van de profitsector bekeken, maar het was
noodzakelijk om regelmatig eens een zijsprong naar de non-profitsector te maken.
Wij zochten een antwoord op volgende onderzoeksvragen: “Wat maakt een evenement tot een
seniorenevenement?”, “Welke organisatoren organiseren welke evenementen met als doelgroep de
ouderen?” en “Labelen zij, of vermijden ze dat juist?”.
In een korte literatuurstudie gaan we dieper in op onder andere vrijetijdsbesteding bij senioren en marketing
naar senioren toe. Verder beschrijven we het eventlandschap op het vlak van namiddagfilmvertoningen,
seniorenbeurzen en seniorenfestivals of -concerten.
Voor het onderzoek werden 17 organisatoren of ervaringsdeskundigen van seniorenevenementen
geïnterviewd. Dit gebeurde aan de hand van een persoonlijk of telefonisch gesprek, of per e-mail. De
organisatoren werd gevraagd naar hun mening over en gebruik van een seniorenlabel, en hoe ze in het
algemeen communiceren met deze doelgroep. Er werd dieper ingegaan op wat bepalend is voor een
seniorenevenement en wat hun toekomst brengt. Daarnaast werden ook 105 bezoekers (tussen 56 en 88
jaar) op een evenement ter plaatse bevraagd via een mondelinge enquête. We vroegen hen naar hun
voorkeuren in verband met seniorenevenementen.
Onze conclusie is dat labelen zinvol kan zijn, maar meer aanvaard wordt door 70-plussers. Het labelt trekt de
aandacht waardoor ze actiever het programma bekijken. De inhoud van dat programma, en het gezelschap
(bijvoorbeeld vrienden van de seniorenvereniging) waarin ze zullen vertoeven, is beslissend voor de keuze
om al dan niet deel te nemen. Ook de bereikbaarheid en de prijs spelen een belangrijkere rol dan het
eventuele label.
De meningen over de toekomst van seniorenevenementen zijn verdeeld. Seniorenfilm ziet er een stabiel en
haalbaar concept uit dat zeker nog zal groeien in de nabije toekomst. De kleine lokale seniorenbeurzen lijken
de grotere commerciële beurzen wat uit de markt te verdringen. Seniorenfestivals en -concerten zijn een
beetje hetzelfde lot beschoren, ook deels door de opmars van schlagermuziek bij een jonger publiek. We zien
dat seniorenevenementen eerder lokaal worden georganiseerd, en dat massa-evenementen bij deze
doelgroep geen (financieel) succes zijn.
Oubollige mainstreamconcepten voor seniorenevenementen zullen geleidelijk aan moderner worden. Ze
zullen worden aangevuld met een aanbod voor een minder breed publiek, en bijgevolg de hedendaagse
senior meer aanspreken. Andere seniorenevenementen zullen meer en meer op een bredere leeftijdsgroep
mikken, en logischerwijs het seniorenlabel achterwege laten. We verwachten ook dat het aanbod voor
‘grootouders-kleinkinderen’ en ‘oudere singles’ zal blijven groeien.
Tot slot geven we enkele tips waar je bij een seniorenevenement rekening mee kan houden als het onder
meer over timing, communicatie, voorverkoop, inhoud, of de financiële kant van de zaken gaat.
Voorwoord
Deze bachelorproef is een mooie ontknoping van mijn driejarige opleiding eventmanagement. Het was een
onderzoek waar veel werk en engagement voor nodig was, en ik kijk er voldaan op terug. Die voldoening
kreeg ik ook van de fijne samenwerking en steun van anderen. Zonder hen zou dit eindresultaat niet mogelijk
zijn geweest.
Vanzelfsprekend wil ik dan ook een aantal mensen bedanken. In het bijzonder mijn promotor Luc
Trommelmans, die van bij het begin deze bachelorproef opvolgde en richting gaf. Hij gaf mij tijdig nieuwe
inzichten over het werk, en wist mij voortdurend te motiveren met opbouwende en positieve feedback.
Een woord van dank gaat ook uit naar mijn externe lezers Yvan Decaluwe en Bernard Pauwels voor hun tijd,
en gezwinde en nuttige aanvullingen. Ook Dave Werbrouck bedank ik voor zijn enthousiasme en feedback.
Ik bedank van harte alle docenten voor wat ze mij tijdens de voorbije drie jaar hebben bijgebracht. Zelfs als
senior van de klas kon ik nog heel wat bijleren. De leden van de jury wil ik uitdrukkelijk bedanken voor de
interessante en aanstekelijke workshops rond het uitwerken van de onderzoeksopdracht. Dankzij hen kon
de basis gelegd worden voor de structuur en de verdere opbouw.
Uiteraard zou mijn onderzoek niet tot stand gekomen zijn zonder de bereidwilligheid van de vele
geïnterviewden. Ook de toelating van de organisatoren om een enquête ter plaatse uit te voeren, en de
medewerking van de respondenten, heb ik erg geapprecieerd. Fijn dat jullie met mij jullie ervaringen wilden
delen!
Tot slot wil ik mijn grootste dank betuigen aan mijn familie en vrienden voor hun geduld en begrip als ik weer
eens niet kon ingaan op een uitnodiging omdat er moest worden gestudeerd. De samenwerking en leuke
kotfeestjes met mijn klasgenoten maakten mijn studententijd compleet. Dank jullie wel! Mijn vriendin Mieke
Lamote kan ik niet genoeg bedanken voor alles wat ze voor mij doet. Met haar steun durfde ik de uitdaging
van deze studie aan. Ook bij het schrijven van de bachelorproef was ze mijn klankbord en trouwe nalezer. Ik
vind dan ook geen woorden om uit te drukken wat ze voor mij betekent.
Ik hoop dat mijn bachelorproef iets kan betekenen voor organisatoren van seniorenevenementen. Hopelijk
zijn jullie geprikkeld om iets nieuws uit te proberen bij deze loyale doelgroep. Verder hoop ik ook dat de
bezoekers er iets aan hebben, en dat meer en meer mensen een aanbod op hun maat krijgen. Ik kijk alvast
uit naar wat de toekomst zal brengen, want het zien van een seniorenlabel zal nu ook voor altijd mijn
aandacht trekken!
Jan Hallaert
20 mei 2017
Inhoudsopgave 1 Inleiding ..................................................................................................................................................... 5
1.1 Uitgangspunt ..................................................................................................................................... 5
1.2 Bepalen van de leeftijdscategorie ‘senioren’ .................................................................................... 5
1.3 Wat is een seniorenlabel? ................................................................................................................. 6
1.4 Bepaling van het type evenementen................................................................................................. 6
1.5 Onderzoeksvragen ............................................................................................................................. 6
2 Desk research ............................................................................................................................................ 7
2.1 Literatuurstudie ................................................................................................................................. 7
2.1.1 De vergrijzing ............................................................................................................................. 7
2.1.2 Actief ouder worden .................................................................................................................. 7
2.1.3 Vrijetijdsbesteding bij senioren ................................................................................................. 7
2.1.4 Seniorenmagazines en -websites .............................................................................................. 8
2.1.5 Marketing naar senioren toe ..................................................................................................... 9
2.1.6 Politiek ..................................................................................................................................... 10
2.2 Het landschap .................................................................................................................................. 10
2.2.1 Film .......................................................................................................................................... 10
2.2.2 Beurzen .................................................................................................................................... 12
2.2.3 Festivals en concerten ............................................................................................................. 17
3 Field research .......................................................................................................................................... 21
3.1 Interviews met organisatoren van (senioren)evenementen........................................................... 21
3.1.1 Labelen zij, of vermijden ze dat juist? ..................................................................................... 21
3.1.2 Hoe communiceert de organisatie met hun doelpubliek? ...................................................... 23
3.1.3 Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement? ..................................................... 24
3.1.4 Wat zal de toekomst brengen op het vlak van seniorenevenementen? ................................ 27
3.1.5 Seniorenverenigingen .............................................................................................................. 29
3.2 Enquête bij de bezoekers ................................................................................................................ 30
4 Reflectie ................................................................................................................................................... 34
4.1 Labelen van seniorenevenementen: zin of onzin? .......................................................................... 34
4.2 De toekomst van seniorenevenementen ........................................................................................ 34
4.3 Voorgestelde aanpak ....................................................................................................................... 37
5 Besluit ...................................................................................................................................................... 41
6 Bijlagen .................................................................................................................................................... 42
7 Bronnen ................................................................................................................................................. 107
5
1 Inleiding
1.1 Uitgangspunt In de media krijgen we vaak berichten te horen over de vergrijzing. De bevolking wordt steeds ouder, en de
groep ‘ouderen’ wordt steeds groter. Het klassieke beeld dat we hebben over senioren strookt hoe langer
hoe minder met de werkelijkheid. De mensen blijven langer actief, ook op het vlak van evenementen. Dit
zorgt ervoor dat de eventsector de komende jaren voor enkele belangrijke uitdagingen staat. Om die reden
willen we in deze bachelorproef dieper ingaan op enkele aspecten van deze zogenaamde
‘seniorenevenementen’.
1.2 Bepalen van de leeftijdscategorie ‘senioren’ Volgens Vandale kan men het woord ‘senior’ verklaren als ‘de oudere’, en ‘senioren’ als ‘volwassen speler’,
‘bejaarden’ of ‘zeer ervaren’ (Betekenis 'senior', sd). Over wanneer iemand dan precies een senior of oudere
is, blijkt er geen eensgezindheid te zijn. Het blijkt onder andere af te hangen van de leeftijd van de
geïnterviewde (Eustache & De Kock, 2004).
Ook wanneer in de literatuur over senioren gesproken wordt, gaat het niet altijd over dezelfde leeftijdsgroep.
In wat volgt lijsten we enkele visies op, waarna we de ondervraagde leeftijdsgroep voor ons onderzoek
afbakenen.
Veel seniorenwebsites, -verenigingen of -evenementen richten zich tot 50-plussers. Dit komt dan ook vaak
expliciet in de naam naar voor. In bijlage 1 vindt u een overzicht van enkele websites die zich richten tot deze
leeftijdsgroep.
De grootste seniorenvereniging van Vlaanderen, OKRA (Trefpunt 55+), profileert zich dan weer als een
organisatie voor 55-plussers. Ook in het boek ‘Op latere leeftijd’ (Jacobs, Vanderleyden, & Vanden Boer,
2004) wordt de vrijetijdsbesteding van de bevolking vanaf 55 jaar onder de loep genomen. In een onderzoek
naar de opvattingen van cliënten over senior-dienstverleners (Verbaarschot & Brands, 2011), wordt ook 55+
gebruikt als leeftijd voor senioren.
Anderzijds zou men kunnen aannemen dat men senior is vanaf 60 jaar, gezien dit ongeveer de gemiddelde
effectieve pensioensleeftijd is (59,6 jaar bij de mannen; 58,7 jaar bij de vrouwen) (Mouton, 2014) (Tirez,
2013). Als men op pensioen gaat, herziet men ook de vrijetijdsbesteding. Ook heeft de overheid een
magazine met de naam ‘60+-gids’ (de bron voor wie het pensioen nadert of bereikt heeft, sd), waaruit men
kan opmaken dat dít de leeftijd is waarop men tot een andere/oudere leeftijdsgroep behoort. Ook de
Vlaamse ouderenraad (Vlaamse Ouderenraad, sd) hanteert deze leeftijdsindeling.
Andere instanties hebben het dan weer over 65-plussers wanneer ze het over senioren hebben. Dit is zowel
zo in de verslaggeving van de overheid (België Profiel Demografie 2014, 2015) als in een artikel op mens-en-
gezondheid.nl (Bejaarden en hun ontwikkeling, sd).
Verschillende seniorenwebsites hebben het over 65-67 jaar wanneer ze over senioren spreken. Het gaat dan
echter eerder over de pensioengerechtigde leeftijd (Wanneer ben je eigenlijk een Senior?, sd). Zelfs de site
50plus.adviesplaats.nl (Wanneer ben je een Senior?, sd) heeft het over deze leeftijdscategorie.
Na een enquête bij 1000 personen stelt e-gezondheid.be (Eustache & De Kock, 2004) de gemiddelde leeftijd
van een senior op 71 jaar, maar zoals eerder vermeld, varieert dit sterk naargelang de leeftijd van de
ondervraagde.
Uit het voorgaande blijkt dus dat er geen duidelijkheid is over wanneer men nu precies een senior is. Net
zoals ‘bejaard zijn’, is ‘senior zijn’ niet uit te drukken in een leeftijdscijfer. Het is eerder een lichamelijke
toestand in combinatie met de leeftijd én in combinatie met (de leeftijd van) wie het zegt. In een artikel op
6
VanBetuwAdvies.nl (Annet, 2015) staat het volgende te lezen: “Oudjes is natuurlijk taboe en bejaarden
ouderwets. Een geuzennaam is ‘senior’ niet, ook al is het een positieve omschrijving voor iemand met
ervaring.”
Voor het onderzoek van deze bachelorproef, zullen we de leeftijdsgroep vanaf 50 jaar in beschouwing
nemen. Op deze manier proberen we een zo ruim mogelijk aanbod aan seniorenevenementen aan bod te
laten komen.
1.3 Wat is een seniorenlabel? Wanneer we het over een seniorenlabel hebben, bedoelen we dat er in de communicatie van en over het
evenement, heel duidelijk verwezen wordt naar de beoogde doelgroep. Dit kan door het vermelden van de
leeftijd (bijvoorbeeld ‘55+’), of door de vermelding van bijvoorbeeld ‘senioren’, ‘zilveren’, … in de naam of
baseline van het evenement.
1.4 Bepaling van het type evenementen Bij het afbakenen van de evenementen van het onderzoek, is beslist om drie populaire types evenementen
op te nemen waarbij we de meeste kans hebben op een professionele organisatie in de profitsector. Het is
echter niet altijd duidelijk of het om een profit- of non-profitorganisatie gaat die het evenement organiseert.
Volksfeesten en minder professionele- of non-profitorganisaties worden in de mate van het mogelijke
vermeden. Er zijn veel (gezondheids-)voordrachten bij seniorenverenigingen, maar dit valt onder de
laatstgenoemde non-profitorganisaties. In wat volgt worden enkel filmvertoningen, beurzen en
festivals/concerten in beschouwing genomen.
1.5 Onderzoeksvragen Na een verkenning van het eventlandschap voor de eerder bepaalde groep van senioren, werden zowel bij
de senioren zelf als bij de organisatoren enquêtes en interviews afgenomen. Het doel hiervan was een
antwoord te krijgen op volgende onderzoeksvragen:
• Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement?
• Welke organisatoren organiseren welke evenementen met als doelgroep de ouderen?
• Labelen zij, of vermijden ze dat juist?
7
2 Desk research
2.1 Literatuurstudie
2.1.1 De vergrijzing Tijdens de laatste decennia vonden er grote vooruitgangen plaats op het vlak van gezondheidszorg,
huisvesting en tewerkstelling. Door deze verbeterde levensomstandigheden hebben meer mensen het
vooruitzicht van een langer leven (Scheerder, et al., 2011).
De mensen leven niet alleen langer, ook het aantal mensen dat langer leeft neemt toe. Volgens de
bevolkingsprognoses van de VN zal het aantal 60-plussers tussen 2010 en 2030 verdubbelen, van 11 naar 22
procent. Dit proces zal zich zowel voordoen in ontwikkelde als in minder ontwikkelde gebieden (World
population prospects, 2009).
Uit statistieken in België (Structuur van de bevolking volgens leeftijd en geslacht: leeftijdspiramide, 2013)
blijkt dat de groep tussen 45 en 50 jaar de grootste leeftijdsgroep is, en die tussen 50 en 54 jaar de 2e grootste
groep in België is in 2013. In een studie van Belfius (Verstraete, 2016) lezen we dat in 2050 in ons land meer
dan 3,5 miljoen gepensioneerden zullen wonen, goed voor 30 procent van de bevolking. In Vlaanderen laat
de vergrijzing zich het snelst zien, in Wallonië gebeurt het proces trager. Brussel blijft dan weer een opvallend
jong gewest. Ook binnen de regio's bestaan grote verschillen. Zo tellen de kustgemeentes dubbel zoveel 67-
plussers als inwoners jonger dan 18 jaar.
De reden voor de vergrijzing is te zoeken in de geboortegolf die plaatsvond in de eerste 2 decennia na de
Tweede Wereldoorlog. De zogenaamde ‘babyboomers’ zullen tussen 2010 en 2030 de seniorenleeftijd
bereikt hebben.
2.1.2 Actief ouder worden De langere levensduur van de mensen heeft tot gevolg dat ze relatief gezien minder lang productief zijn,
omdat ze relatief minder tijd van hun leven doorbrengen op de arbeidsmarkt, en relatief meer tijd recreatief
zullen doorbrengen (Scheerder, et al., 2011). In de richtlijnen van de World Health Organisation of WHO
(Active Ageing: a policy framework, 2002) lezen we dat het actief zijn van de ouderen, ‘active ageing’, de
integratie en de gezondheid op latere leeftijd bevordert.
Actief ouder worden is al sinds de jaren ’90 erg in trek, en hier zijn twee hoofdredenen voor (Jacobs,
Vanderleyden, & Vanden Boer, 2004). Enerzijds zijn er meer mogelijkheden qua tijdsbesteding die zich
bovendien niet beperken tot de duur van de beroepsloopbaan. Ouder worden of op pensioen gaan staat in
die optiek niet meer gelijk aan rusten. Anderzijds is er ook vanuit de samenleving een blijvende vraag naar
participatie. Er is dus een nieuw vrijetijdspatroon ontstaan dat doorloopt na het pensioen. Op dat vlak zijn
ouderen van nu niet meer te vergelijken met die van een halve eeuw geleden. Het traditionele beeld van
ouderen die zich enkel nog bezighouden met gezellig keuvelen bij een kopje thee en een spelletje kaarten,
strookt niet langer met de werkelijkheid (Smeets, 1993).
2.1.3 Vrijetijdsbesteding bij senioren De ‘babyboomers’ zijn niet enkel een belangrijke bevolkingsgroep omwille van hun aantal, ze beschikken over
behoorlijk wat tijd en geld, en zijn ook opgegroeid met een meer gedemocratiseerde vrijetijds- en
vakantiecultuur. Ze zijn in het algemeen ook beter opgeleid (Vogels, 2000). De combinatie van deze factoren
zal ervoor zorgen dat hun behoeften en verwachtingen van vrijetijdsparticipatie en -consumptie sterk zullen
afwijken van die van de vorige generaties (Jacobs, Vanderleyden, & Vanden Boer, 2004).
In de vrijetijdsbesteding bij de senioren zien we een aantal algemene patronen terugkomen. Hoewel
algemeen wordt aangenomen dat ouderen veel vrije tijd hebben, blijkt dat in de realiteit anders te zijn. Velen
8
komen tijd tekort door de vele activiteiten die ze nog aankunnen en willen doen, naast de verplichtingen in
huis en in de tuin. Uit het ‘LOVO-onderzoek’ bij 2.500 thuiswonende personen tussen 55 en 90 jaar (Houben,
Mortelmans, Jacobs, & Boer, 2004) bleek dat een belangrijk deel van de ouderen zich bezighoudt met
huishoudelijke taken, die voor hen meer tijd vragen in vergelijking met jongeren, en ook met karweien en
boodschappen doen. Naar televisie kijken en naar de radio luisteren, zijn veruit de populairste
ontspanningsactiviteiten. Verder gaan ze graag fietsen/wandelen, een uitstapje maken, ze zijn lid van
verenigingen en tuinieren graag. Er zijn ook een aantal activiteiten die slechts door een kleine groep ouderen
uitgevoerd worden, namelijk betaald werk verrichten (8%), naar evenementen gaan (13%) en
vrijwilligerswerk doen (11%). Met ouder worden, gaan senioren ook nieuwe activiteiten doen. 35% van de
bevraagden van het LOVO-onderzoek (Houben, Mortelmans, Jacobs, & Boer, 2004), doen bepaalde
vrijetijdsactiviteiten die ze op hun 50ste nog niet deden. Senioren staan er dus zeker voor open om nieuwe
dingen te ontdekken. Volgens Van Eijk en Kempen (Van Eijk & Kempen, 1996) is ook dit gegeven toe te
schrijven aan de structurele veranderingen in de levensloop. Ze zijn op hun 65e nog actief en goed in conditie,
en ze kunnen nu de activiteiten nog doen waar ze vroeger geen tijd voor hadden. Op think50.be (Think50,
sd) lezen we dat maar liefst 57,2% van de 50-plussers af en toe tot zeer regelmatig naar lokale culturele
activiteiten gaat. Denk hierbij aan een uitstap naar een stad, museum, tentoonstelling, concert of theater.
Uit het LOVO-onderzoek (Jacobs, Vanderleyden, & Vanden Boer, 2004) blijkt dat 1 op 3 de activiteiten alleen
doet. Uiteraard wordt tijdens de vrije tijd het gezelschap van de echtgeno(o)t(e) of partner (31%), vrienden
en kennissen (19%) en kinderen (9%) op prijs gesteld.
Over wanneer de senioren het liefst activiteiten buitenshuis plannen, is er geen eenduidigheid. Uit het LOVO-
onderzoek (Jacobs, Vanderleyden, & Vanden Boer, 2004) blijkt wel een massaal binnenblijven van ouderen
’s avonds. De oorzaak kan gevonden worden in een angst om buiten te komen of in de grote
aantrekkingskracht van de televisie (Houben, Mortelmans, Jacobs, & Boer, 2004). Zondag blijft traditioneel
een rust- en familiedag. Vrijdag en zaterdag worden allerhande boodschappen gepland. Op maandag wordt
het meest tijd besteed aan ontspanningsactiviteiten binnenshuis. Naar culturele en sportieve evenementen
gaat men liefst op zaterdag. Het beoefenen van hobby’s en het verenigingsleven speelt zich vooral af tijdens
de week (Jacobs, Vanderleyden, & Vanden Boer, 2004).
Zoals eerder vermeld, zijn de huidige en toekomstige senioren welstellend. Dat zegt ook Van de Kerkhof
(Driessen, 2014). Hij verwijst hiervoor naar een onderzoek van ING, waaruit blijkt dat de 65-plussers de enige
categorie zijn waarvan het vermogen sinds de crisis wél groeide, namelijk van 84.000 euro in 2008 tot 107.000
in 2012. Dit heeft ook tot gevolg dat er meer budget vrijkomt om te besteden tijdens en aan de
vrijetijdsbesteding. Het vrijetijdsbudget van de 50-plussers wordt volgens een rondvraag op SeniorenNet
(Think50, sd) vooral gespendeerd aan reizen (30%). Ze boeken twee tot drie keer per jaar een reis naar de
zon. Op nummer 2 staat kleding (16%), gevolgd door restaurantbezoekjes (13,5%). Verder vormen hobby’s,
gaande van tuinieren en sporten tot cursussen en evenementen, een ontspannende tijdsbesteding, waar ze
11,8% aan besteden. Tot slot gaat een gedeelte van het budget naar de huisdieren (9,4%).
2.1.4 Seniorenmagazines en -websites Tijdschriften
In de dagbladhandel merken we enkele belangrijke spelers op de markt van de seniorenmagazines. Een
daarvan is Plus Magazine (Plus Magazine, sd). Dit maandelijks tijdschrift dat hoort bij het bekende tijdschrift
Knack, richt zich tot de eerder gegoede burgers van 50 jaar of meer en wil aan de hand van 5 thema’s
(gezondheid, recht en financiën, samenleving, vrije tijd en lifestyle) de actieve senior informeren. In de
uitgave van maart 2017 vonden we geen reclame of artikels van specifieke seniorenevenementen. Enkele
algemene tips en aanraders voor bijvoorbeeld een museumbezoek of een opera zijn er wel in te vinden.
9
Neos, Netwerk van Ondernemende Senioren, brengt reeds 37 jaar trimestrieel een blad op de markt met een
oplage van 25.000 exemplaren (Neos Magazine, sd). Het blad wordt verdeeld onder de leden, maar is ook
voor niet-leden beschikbaar. Inhoudelijk behandelt het tijdschrift maandelijks een ander thema.
Ook Okra pakt uit met een maandelijks tijdschrift (OKRA-magazine, sd), dit al voor de 49e jaargang (niet in
januari en augustus) in een oplage van ruim 163.000 exemplaren.
In Brussel vinden we een tweemaandelijkse brochure van ACT’3 (ACT'3 november-december 2016, sd) met
korte artikels en informatie over en voor senioren. Ook georganiseerde evenementen komen aan bod.
In Antwerpen is er het A-blad (A-blad, 2014). Het richt zich vooral tot senioren (67-plussers), maar het brengt
een mix van boodschappen.
Bij onze noorderburen vinden we een fijn initiatief dat studenten en senioren dichter bij elkaar wil brengen.
Dit vinden we terug op de site senioren-magazine.nl (SeniorenMagazine, sd). Verdere informatie over inhoud
en verspreiding van het boekje is niet beschikbaar.
Websites
Bij het zoeken naar websites waar seniorenevenementen gebundeld zijn, kwamen we op Seniorennet terecht
(Nieuwsflash, sd). Deze website heeft een forum, waar evenementen gebundeld (zouden kunnen) worden
(Evenementen, sd).
Organisatoren dienen er zelf hun evenement op te plaatsen; commerciële evenementen mogen niet
aangemaakt worden. Hoewel het doel van de website is om seniorenactiviteiten en -evenementen samen te
brengen, is de site heel onoverzichtelijk en zijn slechts weinig events in de kalender opgenomen.
Daarenboven zijn de aangekondigde evenementen niet enkel voor senioren.
Ook de Vlaamse SeniorenSite (50+ Vriendelijke uitbatingen & diensten, sd) wordt gebruikt om
seniorenevenementen te promoten. De website werkt vooral aan de hand van advertenties. Organisaties,
hotels, activiteiten, … kunnen zich tegen betaling in de kijker zetten als 50+-vriendelijk.
Hiernaast vonden we ook enkele websites van seniorenclubs zoals bijvoorbeeld van de firma Bekaert
(Bekaert Seniorenclub, sd) of KU Leuven (+ UZ Leuven, Alma) (Senioren KU Leuven, sd). Naast de activiteiten
door de vereniging zelf, is er ook ruimte voor een overzicht van andere interessante activiteiten voor de
doelgroep.
In Nederland vinden we een mooi ontwikkelde website van Het Nationaal Ouderenfonds (Onze uitjes, sd). In
verschillende rubrieken zijn een groot aantal georganiseerde evenementen samengebracht.
2.1.5 Marketing naar senioren toe Onder invloed van de crisis komen organisaties onder druk om nieuwe afzetkanalen te vinden of bestaande
klanten te behouden (Rijp, sd). Het feit dat de oudere leeftijdsgroep steeds toeneemt, en zoals eerder verteld
ook over een aanzienlijk budget beschikt, impliceert het belang van degelijke marketing naar deze doelgroep
toe (Demografie, sd). Indien in deze sectie van de markt geïnvesteerd wordt, zal men via de senioren ook de
jongere generaties bereiken. Dit bewijst een marketingcampagne van Nutroma, in samenwerking met Plus
Magazine (868 lezers van Plus Magazine schreven hun eigen verhaal, sd).
Ook bij dit topic merken we dat ze in Nederland al een stap verder staan. De site Route 50Plus (Route 50Plus,
sd) profileert zich als “de snelweg naar informatie over 50-plussers”. Route 50Plus nodigt professionals uit
om hun ervaringen en visie op deze website met elkaar te delen. Ook trainingen rond dit thema kunnen
worden aangekondigd.
10
2.1.6 Politiek Het werd reeds meermaals herhaald dat de senioren een steeds grotere groep van de bevolking uitmaken.
We zien deze stijging bijvoorbeeld in de kuststeden (Demografie, sd). Wie stemmen wil halen kan dus maar
beter de senioren achter zich scharen. De functie van schepen van seniorenbeleid zal aan belangrijkheid
winnen. Daarenboven proberen de gemeenten uit te pakken met evenementen op maat van de senioren.
Dit zien we bijvoorbeeld in Brugge (emdp, 2006) en Arendonk (Meulemans, 2014).
In Kortrijk wordt in het voorjaar van 2017 de senioren gevraagd naar hun mening over en verwachtingen van
de stad tijdens ‘Zilveren Kortrijk Spreekt’ (Zilveren Kortrijk Spreekt in de cinema, 2017). Hiervoor organiseert
de stad een evenement (namiddagfilm) in samenwerking met Kinepolis.
Rimpelrock komt later in dit werk aan bod. Het zal blijken dat het een erg politieke aangelegenheid was waar
de meningen verdeeld over waren.
2.2 Het landschap In dit onderdeel willen we het landschap van de 3 soorten evenementen in dit onderzoek wat schetsen. Er is
uitgegaan van het idee om een inventaris te maken van alle evenementen die een seniorenlabel dragen, of
waarvan de doelgroep voornamelijk uit senioren bestaat. Bij deze laatste wordt er niet gelabeld naar
senioren toe, en dat is ook heel logisch, want dit zou enkel hun potentieel beperken. Op het vlak van
inventarisatie is het een onmogelijke opdracht om volledig te zijn, maar het geeft wel een goed beeld van
hoe het eraan toegaat per type evenement. We kijken ook eens bij onze noorderburen hoe zij
seniorenevenementen aanpakken en erover communiceren.
In wat volgt beantwoorden we de onderzoeksvraag welke organisatoren welke evenementen met als
doelgroep ‘ouderen’ organiseren.
2.2.1 Film In het onderzoek ‘Bioscoopbezoek bij 50-plussers’ (Bioscoopbezoek bij 50-plussers, sd) van SeniorenNet
werden de trends van 2002 tot 2007 onder de loep genomen. 52,1% van de 50-plussers ging in 2002 nog
minstens 1 keer per half jaar naar de bioscoop, in 2007 was dat slechts 17,2%. Het onderzoek wees ook uit
dat de frequentie van de senioren-bioscoopbezoekers was gedaald. De belangrijkste reden voor dit afhaken
was dat het thuis gezelliger is, en dat de charme van de cinema van vroeger weg is. Een tweede reden was
de, volgens hen, te hoge kostprijs. Ten derde vonden ze de films toen minder goed. Digitale tv, de
mogelijkheid om een dvd te huren, last van jongeren in of de slechte bereikbaarheid van de bioscoop waren
veel minder belangrijk voor de 50-plussers.
Film staat op de derde plaats van het meest favoriete programma’s op televisie, en ongeveer 50% kijkt
minstens een keer per week naar een film. Ze blijven dus zeker geïnteresseerd in films (Bioscoopbezoek bij
50-plussers, sd). In een interview met Wim Engelen van Kinepolis Oostende (bijlage 2) horen we dat Seniors
at the Movies al meer dan 10 jaar bestaat, dus zeker vanaf 2007.
Utopolis startte in 2007 met de organisatie van hun seniorenfilm, namelijk Cinema Plus (Petitjean, 2008). Het
bleek toen een groot succes te zijn dat volle zalen trok. In belangrijke mate draagt het filmaanbod bij tot dit
succes. Marketingmanager Tanja Piessens van Utopolis vertelt hoe moeilijk het was om senioren tot in de
cinema te krijgen. Cinema zou vooral voor jongeren zijn, en het oudere publiek zou het eerder te
onpersoonlijk, te druk, te luid vinden. De eerste edities waren iets duurder en werden voorafgegaan door
een receptie met een uitgebreid buffet, een glaasje champagne en workshops. Dat bleek geen groot succes.
Hierna is de prijs verlaagd en werd geopteerd voor koffie en gebak na de voorstelling. Piessens weet dat het
een cliché is, maar het werkt volgens haar heel goed bij die doelgroep. Een andere belangrijke factor is het
soort film. De voorkeur gaat uit naar ‘de betere film’ en Vlaamse films. Om het concept bekend te maken bij
11
het doelpubliek, maakt Utopolis reclame in enkele lokale reclamebladen. Volgens Spiessens is de mond-aan-
mondreclame nog steeds de beste.
Bij het verder onderzoeken van het landschap van de seniorenfilm zien we dat bijna alle bioscopen
ondertussen minstens maandelijks een seniorenvertoning aanbieden. Hierbij gebruiken de meeste
bioscopen hetzelfde concept: een filmvertoning op een weekdag in de namiddag, vaak voorafgegaan door
een inleiding van een medewerker. Na de film worden koffie en taart aangeboden.
We zien regelmatig dat de seniorenraad van een stad of een seniorenvereniging de seniorenfilm
programmeert, en dat het toegangsgeld een stuk lager ligt dan een standaardticket. De meeste bioscopen
hanteren sowieso een seniorentarief, waardoor voorstellingen voor hen goedkoper zijn. Deze
seniorenprogrammatie gebeurt soms ook in samenwerking met bioscopen uit de privé, waardoor het niet
meteen duidelijk is of het over profit of non-profit gaat. Om die reden staat er met enige voorzichtigheid bij
het volgende stuk “waarschijnlijk profit”.
Commerciële seniorenfilm (waarschijnlijk profit)
Kinepolis noemt hun seniorenfilm ‘Seniors at the Movies’ (Seniors at the Movies, sd), naar analogie met
‘Ladies at the Movies’ en ‘Family at the Movies’. Een ticket kost 9,85 euro en achteraf serveert men koffie en
gebak. Dit is een commerciële vertoning waarvoor wordt samengewerkt met verschillende
seniorenverenigingen. In Kinepolis Oostende is er ook de vertoning van de stad Oostende onder de naam
‘Zilverscherm’ (Zilverscherm, sd). De vertoning is zonder koffie of gebak en kost 5 euro. Deze vertoning is dan
non-profit (bijlage 2).
In Kinepolis Kortrijk is er een seniorenvertoning in samenwerking met S-Plus (bijlage 3) en een zonder
samenwerking met een vereniging. Kinepolis ziet dat er meer volk komt als ze samenwerken met een
seniorenvereniging en denkt eraan om ook andere seniorenverenigingen aan te spreken als partner.
‘Cinema Plus’ is de naam van de seniorenfilm van Utopolis (Cinema Plus, sd). Voorafgaand aan de film krijgt
de bezoeker een rondleiding achter de schermen, een inleiding over de film door een spreker, en achteraf is
er koffie en gebak. Deze formule kost 8 euro.
In Cityscoop in Roeselare heet het concept ‘Seniorenfilm’ (Senioren, sd). Voorlopig programmeren ze geen
seniorenfilmnamiddagen.
50Plus (50Plus, sd) vindt plaats op de (voor-)laatste woensdagnamiddag van de maand in Euroscoop. Om
13.30 uur is er ontvangst, om 14 uur de film, en tijdens de pauze is een koffie en ‘iets lekkers’. Een ticket kost
5 euro.
Cine Meerse organiseert iedere dinsdag en donderdag (niet in de schoolvakanties) ‘Seniorenmiddagen’
(Seniorenmiddagen, sd). Er wordt voor gezorgd dat de zaal goed verlicht is bij het binnenkomen en dat het
geluid iets zachter staat. In de pauze is er koffie en ‘iets lekkers’, en dit voor 7,5 euro. We zien dat er op
dinsdag 18 april 2017 5 films aangeboden worden in dit seniorenfilmconcept, daar waar de meeste bioscopen
slechts 1 film voor senioren aanbieden. Er wordt nog aan toegevoegd dat je niet per se 50 jaar moet zijn om
aan dit evenement deel te nemen. Er wordt gewoon gevraagd om voor een rustige ambiance te zorgen zodat
iedereen kan genieten van een leuke namiddag.
‘Seniorennamiddag’ (Seniorennamiddag, sd) in Siniscoop, Sint-Niklaas speelt maandelijks een seniorenfilm.
Een ticket kost 7,5 euro, er is koffie en cake, en in de communicatie richten ze zich naar de 55-plussers.
The Roxy Theatre in Koersel-Beringen programmeert maandelijks een 55+-voorstelling (55+ voorstelling, sd)
op een vrijdag om 14.00 uur. De toegangsprijs is 6 euro en in de pauze is er een tasje koffie. Met een Okra-
pas krijgt men een euro korting.
12
In Cinema Lumière in Brugge heet de seniorenfilm gewoon ‘Senioren’ (Senioren, sd). Ze werken hiervoor
samen met verschillende seniorenverenigingen en de OCMW dienstencentra. Cinema Lumière biedt ook
formules voor seniorenvertoning op maat aan. Op het eerste gezicht ziet het eruit dat er geen
seniorenvertoning in hun maandelijks aanbod zit, maar dat dit enkel wordt georganiseerd op aanvraag.
In Sphinx Cinema in Gent zijn er de ‘Senioren Filmdagen’ (Senioren Filmdagen, sd). Deze worden
georganiseerd in samenwerking met La Luna vzw (Senioren Filmdagen, sd), maar deze samenwerking staat
niet vermeld op de website van Sphinx. Deze seniorenvertoning vindt een keer per maand plaats. Er is een
inleiding, koffie en taart achteraf, en een ticket kost 11 euro. In de communicatie richten ze zich tot 60-
plussers.
Non-profit seniorenfilm
Met de ‘Namiddagfilm’ komt Budascoop (Budascoop, sd) in Kortrijk in mindere mate naar buiten onder de
noemer ‘seniorenfilm’. De verenigingen waarmee ze samenwerken (Neos, Okra) maken de namiddagfilm
bekend bij hun leden. Budascoop wil wat meer reclame maken voor deze namiddagvertoningen, maar dan
bij een breder publiek; denk hierbij bijvoorbeeld aan allochtone moeders die in de namiddag wat tijd vrij
hebben (bijlage 4). De film kost 6 euro en met de UitPas krijgt de bezoeker nog 3 euro korting. Er is een
inleiding vooraf en een koffie achteraf. Er wordt ook telkens een nabespreking gehouden met een
medewerker van Budascoop.
In Brussel komt telkens op de eerste dinsdag van de maand de filmclub Seniorciné (Seniorciné, 2016) samen
in Actor’s Studio (Actor's Studio, sd). Op de website wordt er niet over de seniorenfilm gecommuniceerd. De
initiatiefnemer is de Dienst Senioren van de stad Brussel (bijlage 5). De communicatie gebeurt vooral per mail
en soms via sms of vaste telefoon. Het seniorentarief voor een ticket is 5 euro.
De ‘Seniorenvoorstelling’ (Senioren voorstelling, sd) in Ciné Aalst is een initiatief van de stad. Een ticket kost
6 euro.
Nederland
In Nederland zien we een gelijkaardig aanbod als in Vlaanderen. Misschien zijn ze zelfs iets minder actief op
deze markt.
Pathé is een bioscoopketen in Nederland en zij organiseren de ‘50Plus Bios’ (50Plus Bios, sd). De
namiddagvertoningen kosten 6,5 euro, en inbegrepen zit “koffie/thee en lekkers”.
‘Vue Plus’ (Vue Plus, sd) is de naam van de seniorenfilm bij de Vue Bioscopen in Nederland. Ze bieden na de
voorstelling ook “koffie/thee en lekkers” aan. Meer informatie vinden we niet op de website.
2.2.2 Beurzen Commerciële seniorenbeurzen
Volgens Luc Trommelmans (bijlage 6) moet een commerciële beurs aan twee voorwaarden voldoen om
succesvol te zijn. Aan de ene kant moet er een uitgebreid en interessant aanbod van exposanten zijn, aan de
andere kant een kwalitatief én kwantitatief bezoekerspotentieel. Beide aspecten zijn nodig, want als één
groep niet tevreden is, gaat het heel snel bergaf met zo’n beurs en verdwijnt ze.
De dag van vandaag is er nog een extra horde die beurzen moeten nemen om verder te blijven bestaan,
namelijk internet. Door de steeds meer digitaal geëvolueerde senioren is de e-commerce een populaire tool
13
voor exposanten om hen te bereiken (bijlage 6). De senioren vinden dit ook praktisch, want ze moeten niet
meer betalen voor een beursbezoek en hoeven zich bovendien niet meer te verplaatsen. Een gebakje en een
gratis koffie zullen hen niet overtuigen om naar de beurs te komen.
We merken dan ook dat heel wat beurzen ermee ophouden en dat er weinig aanbod is overgebleven. Op het
vlak van commerciële seniorenbeurzen hebben we slechts één actieve beurs in Vlaanderen gevonden,
namelijk de 50+EXPO in Genk. De Zenith Beurs in Brussel bestaat sinds 2017 niet meer. Dit was meer dan 20
jaar de grootste en bekendste seniorenbeurs van België.
Commerciële seniorenbeurzen
De 50+EXPO (50+EXPO, sd), voorheen 50+ Actiefbeurs, vindt plaats begin oktober in de Limburghal te Genk.
Dit is de enige commerciële seniorenbeurs van Vlaanderen. Deze beurs is aan zijn tweede editie toe en heeft
een eigen professionele website. De toegangsprijs is 5 euro en de beurs duurt 3 dagen. De beurs heeft
exposanten uit verschillende sectoren zoals wonen, gezondheid, ontspanning en welzijn. Er zijn ook lezingen,
handtekeningsessies met auteurs, en optredens.
Commerciële seniorenbeurzen die niet verder bestaan
De Zenith Beurs was een jaarlijkse doe-beurs voor actieve 50-plussers die gezond ouder willen worden en
van het leven willen genieten. In 2013 vond de beurs plaats eind november, in 2015 was er geen, in 2016
vond Zenith voor de laatste keer plaats van 4 tot en met 8 februari. Er is geen website meer van te vinden;
er is wel nog een facebookpagina (Zenith Brussels Expo, sd) en het laatste bericht is van de dag na de laatste
beursdag van 2016. Er is nog een tweede facebookpagina (Zenith Beurs Salon, sd) van de beurs te vinden;
het laatste bericht dateert nog van 2013. Volgens Deroo (bijlage 7) is de beurs ten onder gegaan omdat ze
zijn beginnen samenwerken met het Vakantiesalon. Serge Geukens (bijlage 8) denkt dat het wegvallen van
de Zenith beurs veel te maken heeft met het dure standgeld en het feit dat je bijna niets 20 jaar kan doen in
deze tijd zonder telkens te moeten vernieuwen.
Tot januari 2010 had Kortrijk nog zijn eigen seniorenbeurs in Kortrijk Xpo onder de naam 50 Plus Salon (50
Plus Salon, sd). Het was de grootste beurs voor 50-plussers in West-Vlaanderen. De beurs duurde 4 dagen.
Over het inkomgeld vinden we online geen gegevens terug, maar uit inzage in notities van Bart Denys van de
OCMW Wijkcentra, blijkt dat de inkom in 2007 6 euro was. Het 50 Plus Salon had 120 standen over lifestyle,
reizen, gezondheid en beweging, hobby en creativiteit. Er was een apart onderdeel gewijd aan non-profit
organisaties en instellingen die informatie en voorlichting gaven over zaken die van belang zijn voor 50-
plussers. Er waren ook optredens, modeshows en workshops. De beurs zou een 5-tal jaar bestaan hebben
(bijlage 9). Tijdens de eerste jaren heette de beurs ‘Langer Actiefbeurs’. We zien dus een omschakeling naar
een concreet seniorenlabel. De baseline was toen ‘Trefdagen voor de actieve 50+’, dus op die manier
gebruikte de organisatie toch een label.
In de Nekkerhal in Mechelen werd in april 2015 het 50 Plus Event (50 Plus, sd) georganiseerd. De
toegangsprijs was 10 euro. Ook hier kwamen dezelfde thema’s terug aan bod: wonen en leven, reizen,
gezondheid en beweging, hobby en creativiteit. Hoe lang de beurs bestaan heeft hebben we niet
teruggevonden.
Seniorenbeurzen in samenwerking met de Seniorenadviesraad, de gemeente/stad of OCMW
We zien de laatste jaren een trend waarbij vanuit de Senioren(advies)raad, in samenwerking met de
gemeente of stad en vaak ook nog met het OCMW, een seniorenbeurs wordt georganiseerd. Een aanzienlijk
aantal werd in 2015 of 2016 voor het eerst georganiseerd, anderen zijn al aan een derde editie toe, maar
veel langer bestaan de meeste nog niet. Deze beurzen hebben geen eigen website, dus we veronderstellen
14
dat de communicatie gebeurt via de seniorenverenigingen en de gemeente. De beurzen zijn meestal gratis
en duren slechts een dag of een namiddag.
Deze seniorenbeurzen geven de kans aan de lokale senioren om te ontdekken wat er allemaal in hun eigen
gemeente voor hen bestaat op het vlak van gezondheid, hulp aan huis, ontspanning, zorg, wonen,
daguitstappen, … De aanwezige standhouders zijn deels non-profit zoals ziekenfondsen, zorgsector,
seniorenverenigingen, vzw’s op zoek naar vrijwilligers of nieuwe leden, enz. Soms zijn er ook commerciële
bedrijven aanwezig, maar niet altijd. Als die er wel zijn, dan zijn het vaak banken, verzekeringen,
immobiliënkantoren, en niet in het minst lokale handelaren die iets te bieden hebben specifiek voor senioren
zoals reisbureaus, verkopers van elektrische fietsen, uitvaartdiensten, medische hulpmiddelen, ... Naast de
standen zijn er ook vaak (sportieve) workshops waar senioren een nieuwe hobby kunnen ontdekken.
Deze beurzen zijn niet erg professioneel georganiseerd, en het is een landschap dat voortdurend in beweging
is, en hierdoor moeilijk in kaart te brengen. Wij hebben in wat volgt enkele van deze beurzen beschreven om
een beeld te kunnen vormen van dit aanbod.
Lokale non-profit-seniorenbeurzen
In 2015 was er de 3de seniorenbeurs in Affligem (Delcour, 2015), maar informatie over de 4de editie in 2016
vonden we niet online. We zien in het stadsmagazine van Affligem van september-oktober 2016 dat er wel
een aankondiging staat voor de seniorenbeurs in Aalst.
In Aalst is er de Seniorenbeurs Aalst (s.n., Seniorenbeurs Aalst op 23 september, 2016). Deze wordt
georganiseerd door de stad Aalst sinds 2014. De toegang is gratis en de beurs vindt plaats op een vrijdag van
10 uur tot 18 uur.
Silver Home (Silver Home) is een beurs die mensen wil helpen om zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven
wonen, en heette vroeger ‘seniorenbeurs’. Er staat nog steeds ‘seniorenbeurs’ in de baseline, maar er wordt
niet mee uitgepakt, de focus ligt op ‘Silver Home’. Er is gratis toegang en het is een initiatief van Silverhome
vzw, in samenwerking met de stad Sint-Niklaas en de seniorenraad.
In Kruibeke willen ze met hun seniorenbeurs (PKM, 2016) de kans geven aan het OCMW en de seniorenraad
om ouderen te laten kennismaken met het aanbod van sociale activiteiten in de gemeente. Er waren 140
bezoekers voor de eerste seniorenbeurs Kruibeke in 2016. Een succes, want er werd gemikt op 80 bezoekers.
De Seniorenbeurs Edegem (s.n., Veelzijdige seniorenbeurs , 2017) in 2017 had meer dan 30 standhouders,
workshops en activiteiten die interessant zijn voor senioren, hun mantelzorgers en anderen.
In Hemiksem zagen we in 2014 de eerste en laatste editie van hun Seniorenbeurs (Seniorenbeurs, sd). Die
kwam vanuit de Seniorenadviesraad, in samenwerking met de stad.
Sinds kort zijn er ook seniorenbeurzen in onder andere Beerse in samenwerking met de Seniorenraad, Sint-
Pieters-Leeuw in samenwerking met het OCMW en de gemeente (Depraetere, 2016), Menen in
samenwerking met het OCMW, de stad en de Ouderenadviesraad (50 Actief/LBG Menen en de Liberale
Mutualiteit op Seniorenbeurs Menen, sd).
In Lebbeke vond op 17 mei 2016 een gratis seniorenbeurs (YDS, 2016) plaats van de woonzorgcentra van het
OCMW van Lokeren en het Sociaal Huis in de cafetaria van het woonzorgcentrum Ter Durme. Daar stelden
Lokerse organisaties met een dienstverlening of niet-commercieel vrijetijdsaanbod zich aan de senioren voor.
In Knesselare vond in 2011 een vrijetijdsmarkt en seniorenbeurs (NVP, 2011) plaats. Dit was een
seniorenbeurs in combinatie met allerlei activiteiten voor de jeugd en volwassenen.
De stad Leuven organiseert een infobeurs rond het thema 'Langer Zelfstandig Thuis Wonen' (Infobeurs
'Langer zelfstandig thuis wonen', sd) om senioren zoveel mogelijk inspiratie te kunnen aanbieden rond dit
thema.
15
Nederland
In Nederland zien we een iets professionelere aanpak van seniorenbeurzen. Ze hebben vaker een website
die er professioneel uitziet, iets wat de seniorenbeurzen in Vlaanderen niet hebben, met uitzondering van
de 50+EXPO in Genk. In Nederland worden deze beurzen ook op grotere schaal georganiseerd en ze blijven
langer bestaan. We zien wel dat er ook veel kleine, lokale beurzen zijn zoals in Vlaanderen, maar deze krijgen
vaak een professionelere uitstraling door een eigen website met een URL die niet gelinkt is aan die van de
website van de stad of gemeente.
Volgens Luc Trommelmans (bijlage 6) lukt dit in Nederland wel omdat de standhouders daar een meer
ontwikkelde visie hebben die beter inspeelt op trends en technologische vernieuwingen. Ze gebruiken sociale
media op een efficiënte manier. Hoewel Nederlandse beurzen goed georganiseerd zijn en dat Nederland een
traditie heeft op het vlak van beurzen, beseffen de beursorganisatoren dat het moeilijker en moeilijker wordt.
Serge Geukens van de 50+EXPO bevestigt in een interview (bijlage 8) de stelling dat de mentaliteit in
Nederland helemaal anders is dan deze in België. Nederlanders zouden volgens hem ook veel meer gewoon
zijn om naar een beurs te gaan, en meer bereid zijn om duurder entreegeld te betalen.
Toch zien we slechts een 4-tal duidelijk commerciële beurzen (50PlusBeurs; Senioren Expo; 50Plus Lifestyle
Beurs; Survento 50-plus Event) in Nederland. De andere zijn eerder non-profit-seniorenbeurzen met een
professionele aanpak op het vlak van onlinecommunicatie, een overzichtelijke en mooi opgemaakte website
dus.
Commerciële seniorenbeurzen
De 50PlusBeurs (50 Plus Beurs, sd) in Utrecht duurt 5 dagen en vindt plaats midden september, telkens van
10 uur tot 17 uur. Met 600 stands en ruim 100.000 bezoekers beweert beursorganisator Alexander van de
Kerkhof “’s werelds grootste evenement voor actieve plussers” te zijn, en dat al 25 jaar lang
(TijdelijkeAanduiding1). De 6 thema’s van de beurs zijn vakantie, vrije tijd, wonen, mode & beauty,
gezondheid en maatschappij. Er zijn ook workshops, presentaties, modeshows, optredens,
kookdemonstraties, dans en theater. De toegangsprijs is 20 euro, en iedereen krijgt een gratis stuk taart.
Alexander van der Kerkhof vertelt in een interview (de Groot, 2016) dat er vroeger niet zoveel vijftigers
waren, dus was er ook niet veel aanbod voor hen. Als er al een aanbod was, zoals op de eerste 50PlusBeurs
in 1993, was dit erg gericht op zorg en medische hulpmiddelen. Senioren werden toen gezien als “ziek, zwak
en misselijk”. Negentig procent van de stands was van non-profitorganisaties. Er waren maar weinig
commerciële bedrijven, zoals bijvoorbeeld de PTT. Zij stonden er met een telefoon voor doven en
slechthorenden. Er waren ook veel rolstoelstanden, ziektestichtingen, en voor de rest eigenlijk niet veel
anders. Hij besluit met het feit dat er nu zaken te zien zijn zoals (elektrische) fietsen, campers, caravans,
auto’s, computers, en veel andere leuke dingen.
De Senioren Expo (Senioren Expo, sd) is een seniorenbeurs in Veldhoven, die ‘50+’ gebruikt in de
communicatie. De beurs duurt 6 dagen, vindt plaats midden januari, en is telkens open van 10 uur tot 17 uur.
In 2017 was het al de 15de editie, de toegangsprijs bedraagt 10 euro, en op vertoon van de lidkaart van een
seniorenvereniging krijgen de bezoekers 4 euro korting.
Het Survento 50-plus Event (Survento 50-plus Event, sd) in Surhuisterveen vindt plaats op vrijdag 28 oktober
van 13.00 tot 21.00 uur en op zaterdag 29 oktober van 10.00 tot 17.00 uur. Op deze manier kunnen mensen
die nog werken ook de beurs bezoeken. De toegangsprijs tot deze tweejaarlijkse beurs bedraagt 2,5 euro. In
de communicatie vermelden ze dat de beurs ook geschikt is voor jongere mensen. De beurs bestaat al 10 jaar
en heeft een professionele website.
16
Dit jaar vindt de 3de editie van de 50Plus Lifestyle Beurs (50+ Lifestylebeurs Haaglanden, sd) in Haaglanden
plaats. Er is een professionele website, de beurs duurt twee dagen en het toegangsgeld is 7,5 euro. De beurs
brengt het seniorenaanbod uit de Regio Haaglanden bij elkaar.
Lokale non-profit-seniorenbeurzen
In Hoofddorp heeft het college beslist om het bij de seniorenbeurs (s.n., Oude seniorenbeurs krijgt bredere
opzet, 2016) over een andere boeg te gooien door het oude concept te veranderen. Nu wordt het een Meer-
voor-Elkaar-informatiemarkt, voor een breder publiek. De jaarlijkse seniorenbeurs bestond al 12 jaar en er
kwamen signalen dat de inwoners de beurs wel interessant vonden, maar dat de doelgroep te beperkt was.
Er zijn namelijk ook mantelzorgers en vrijwilligers die meer informatie zoeken. Het college wil dat de beurs
ook letterlijk dichter bij de mensen komt; daarom organiseren ze nu drie beurzen in de omliggende dorpen.
De Seniorenbeurs Tilburg (60+ beurs Tilburg , sd) bestaat al 14 jaar en promoot zichzelf als een beurs voor
60-plussers. Bij de standhouders zien we veel vzw’s en zorgbedrijven, en een focus op vrijwilligerswerk; denk
hierbij aan mantelzorgers. De inkom is gratis en de beurs duurt 1 dag, van 10 uur tot 16 uur. De beurs heeft
een duidelijke en professionele website.
De Seniorenbeurs (Tweede editie Seniorenbeurs 2016, sd) in Nijkerk richt zich tot 60-plussers. Het was vorig
jaar de 2de editie, maar we zien dat er dit jaar geen sprake is van een 3de editie. Deze beurs duurde een
namiddag van 13 uur tot 18 uur, en de toegang was gratis. De organisatie van de Seniorenbeurs is een
initiatief van Gemeente Nijkerk; Unie van Vrijwilligers (UVV); Hulpdienst Hoevelaken; Protestants Christelijke
Ouderenbond Nijkerk, Nijkerkerveen en Hoevelaken (PCOB); Sigma, stichting voor welzijn, zorg en wonen.
Hoewel de beurs duidelijk geen sterk commerciële beurs is, zien we opnieuw een overzichtelijke en
professionele website.
Alifa Welzijn Ouderen organiseert in een wijk van Enschede, Horstlanden Veldkamp, in 2017 voor de 15de
keer de Alifa Seniorenbeurs (s.n., 15e Alifa Seniorenbeurs, 2017). De beurs is gratis en vindt plaats op
donderdag 20 april 2017 van 10.00 uur tot 16.00 uur. Het is een tweejaarlijkse beurs die ongeveer 4000
bezoekers over de vloer krijgt.
De Seniorenbeurs Roosdaal had in 2016 zijn 5de editie (Kempeneer, 2016). De seniorenbeurs is een
organisatie van de Roosdaalse seniorenraad in samenwerking met het gemeentebestuur. Ze is gratis en duurt
een zondagnamiddag van 13.00 uur tot 18.00 uur.
De Regionale Seniorenbeurs (Seniorenbeurs 2016, sd) in Nederlands Brabant wordt georganiseerd door KBO-
Brabant, een belangenvereniging voor senioren. De beurs duurt 2 dagen, en heeft een professionele website.
Beurzen met onder de bezoekers een groot aandeel 50-plussers
Bepaalde niet-seniorenbeurzen krijgen toch meer senioren over de vloer dan jongere bezoekers.
De Leefbeurs in Roeselare krijgt volgens organisator Filip Deroo meer dan 60% 50-plussers over de vloer
(bijlage 7), en hij werkt samen met Okra. Hij is afgestapt van de baseline ‘De beurs voor levensgenieters’
omdat jongeren dit te snel associëren met senioren.
De Floraliën Gent is misschien geen beurs, maar we horen een gelijkaardig verhaal. In een interview (A.M.,
2016) vertelt Lieve Hendriks, toenmalig hoofd van Marketing, Communications & Sales bij Floraliën Gent, dat
de Floraliën Gent lange tijd werd aanzien als een daguitstap voor senioren. De gemiddelde leeftijd van de
bezoekers werd ook steeds ouder, en daarom voerden ze campagne om meer jongeren en kinderen naar de
Floraliën te krijgen en af te geraken van het officieus seniorenlabel.
Gezondheid is een belangrijk thema bij senioren, maar het Gezondheidssalon (Gezondheidssalon, sd) in
Brussel labelt zich niet als een seniorenbeurs.
17
2.2.3 Festivals en concerten Seniorenconcerten of -festivals (profitsector)
Muziek- en dansnamiddagen
De meest voorkomende vorm van een seniorenconcert is een muziek- en dansnamiddag. Op internet is er
slechts in beperkte mate informatie terug te vinden over de verschillende zalen die dit programmeren. Vaak
wordt er op de site gevraagd om telefonisch te reserveren. Zalen zoals La Palma in Gits (La Palma, sd) en New
Etropal in Lauwe (New Etropal, sd) halen de bezoekers op met een autocar. Afhankelijk van de situatie is er
een verzamelpunt per gemeente, of worden de mensen thuis afgehaald. Meestal wordt volgende formule
gehanteerd: aperitief, middagmaal, koffie en gebak, en een licht avondmaal. Vanaf ongeveer 14 uur kunnen
de bezoekers kijken naar of dansen op muziekvoorstellingen van verschillende zangers of muzikanten. Deze
formule kost zo’n 25 euro per persoon, inclusief vervoer. Aangezien dit eerder aan de lage kant ligt, is het
voor de organisatoren belangrijk om ook een winkel uit te baten (bijlage 10). Het gebeurt dan ook dat de
mensen uit sympathie voor de organisator iets kopen (bijlage 11) in het winkeltje.
Vroeger werkte Madeliefje (Madeliefje, sd) samen met La Palma, maar nu zijn ze verhuisd naar Studio Hall in
Sint-Kruis (Brugge). De website zelf bevat niet veel informatie.
Feestzaal ’t Ridderhof (Veldegem) organiseert maandelijks een muzieknamiddag onder de naam ‘Op de koffie
met …’ (Traiteur, sd). Op de website zijn de affiches van deze muzieknamiddagen terug te vinden.
Feestzaal LuNa (Feestzaal Luna Bissegem, sd) in Bissegem organiseert elke zondag een dansnamiddag vanaf
15 uur. De toegang is gratis. Deze informatie vonden we terug op een flyer in een lokale horecazaak.
In Meulebeke werd begin 2107 Den Toerist (Den Toerist Meulebeke, sd) overgenomen door de winnaar van
Belgium’s Got Talent 2013, Michael ‘Lanzo’ Landuyt en zijn zakenpartner. Het weekend van 21 april 2017 was
het openingsweekend, en in een interview met HLN (Dumoulein, 2017) vertelt Lanzo dat de
“dansnamiddagen voor senioren” op dinsdag en zondag blijven bestaan. Er blijft dus nieuw initiatief tot stand
komen in deze sector.
Concerten en festivals
Het ‘Kustschlagerfestival’ heette tijdens de eerste vier edities, van 2010 tot 2013, het ‘Kustseniorenfestival’
(Senioren veroveren Plopsaland De Panne, 2014). Voor 25 euro aan de deur, kan je de hele dag in Plopsaland
vertoeven en heb je toegang tot het Kustschlagerfestival. De naamsverandering komt door de opmars van
de populariteit van Nederlandstalige muziek bij een jonger publiek. Deze trend bevestigen zowel Gerda
Eeckhout van La Palma (bijlage 11), als Paul Bruneel van het Kustschlagerfestival (bijlage 12) in een interview.
Ze zeggen beiden dat de leeftijd van mensen die naar schlagerfestivals gaan in de laatste 10-15 jaar, is
gedaald.
De naamsverandering van het Kustschlagerfestival toont aan dat het labelen van dergelijke evenementen
(waarvan de bezoekers niet uitsluitend senioren zijn) de laatste jaren is weggevallen. We denken hierbij
vooral aan schlagermuziek, maar ook aan klassieke concerten. Ze worden voornamelijk druk bezocht door
senioren, maar eigenlijk is iedereen welkom.
Seniorenconcerten of -festivals (non-profitsector)
Rimpelrock
Het bekendste seniorenfestival van Vlaanderen bestond van 2002 tot 2013. Rimpelrock (Rimpelrock, sd)
kreeg tot 2008 jaarlijks zo’n veertig- à vijftigduizend bezoekers op de weide. Vanaf 2009 is het relatief snel
bergaf gegaan en op de laatste editie waren er nog slechts 18.000 bezoekers.
18
Het festival ontstond nadat Stad Hasselt het idee kreeg om een festival voor senioren te organiseren, en
daarvoor wilden ze gebruik maken van de infrastructuur en het concept van Pukkelpop (Actueel - Senioren
krijgen eigen Pukkelpop, sd). Hasselt verzamelde de nodige financiële middelen, Chokri Mahassinne
(organisator Pukkelpop) had de knowhow en Rimpelrock was een feit.
De eerste twee edities van Rimpelrock waren gratis (Vanhoyland, 2004), en de organisatie kreeg hiervoor
een subsidie van de Vlaamse overheid van 420.000 euro (Willekens, 2003). Stad Hasselt leverde een bijdrage
van 25.000 euro. We zien hoe het krijgen van deze subsidies een politieke aangelegenheid is. Het toenmalige
Sp.a-Spirit kreeg hier veel kritiek over. Chokri Mahassinne en de toenmalige Hasseltse burgemeester Herman
Reynders verdedigden deze ‘Impulssubsidies’ door te verklaren dat de subsidie niet wordt misbruikt, dat ze
een subsidiedossier hebben ingediend, en dat dossier is goedgekeurd. Zij spreken echter over een subsidie
van 300.000 euro, en niet van 420.000. Zoals eerder gezegd gaat het over een ‘Impulssubsidie’, die kan
worden aangevraagd tijdens de eerste drie edities. Daarna moet het evenement zelfbedruipend zijn, maar
kunnen er wel nog subsidies uit de reguliere middelen worden aangevraagd. Deze subsidie dient om
“bepaalde groepen uit de maatschappij te kunnen laten meegenieten van het culturele aanbod dat
Rimpelrock toch wel is,” vertelt Chokri Mahassinne. Hij haalt ook de meer dan vijftigmiljoen euro aan, die de
Vlaamse overheid aan de volgens hem elitaire en klassieke muziek geeft.
Voor Herman Reynders (Vanhoyland, 2004) is het belangrijk dat bepaalde seniorengroepen die moeilijk te
bereiken zijn, de kans krijgen om goedkoop een dag naar een festival te gaan waar hun favoriete muziek
wordt gespeeld. Door de overheidssubsidies wordt deze financiële drempel verlaagd bij de doelgroep. Vanaf
de derde editie wordt er op Rimpelrock 5 euro entree gevraagd, en dat vindt de bezoeker geen probleem.
Volgens Chokri Mahassinne is het moeilijk om sponsors te vinden voor deze doelgroep, maar hijzelf ziet wel
dat de groep een groot potentieel heeft.
Na 12 jaar was het succes van Rimpelrock wat op zijn einde gekomen en werd het tijd voor een wijziging in
de naam en het concept. ‘Summer Swing Hasselt’ (Mahassine, 2014) was de naam van het nieuwe
familiefestival dat Rimpelrock moest vervangen in 2014. Belangrijk is dat de toegangsprijs voor dit nieuwe
festival veel lager lag dan dat van de laatste editie van Rimpelrock. Over deze nieuwe aanpak schrijft Chokri
Mahassinne op zijn eigen website dat een van de redenen is dat er, sinds het ontstaan van Rimpelrock, veel
gelijkaardige festivals kwamen opduiken. Het werd dan ook moeilijker om zich te onderscheiden omdat de
muziekaffiches, gevuld met Belgische artiesten, onderling inwisselbaar waren geworden. Summer Swing
Hasselt mikte op kinderen, ouders en grootouders, en de muziek ging van kindermuziek tot rock, pop en
schlager.
Het verhoopte succes van de opvolger van Rimpelrock bleef uit. Er werd verwacht dat er 25.000 bezoekers
zouden zijn (De Wolf, 2015), maar het werden er maar 15.000. Daarom hield het nieuwe festival al na één
editie op met bestaan. In tegenstelling tot Rimpelrock werden er geen stoeltjes en frigoboxen (Van Hove &
Coenegracht, 2014) meer toegestaan op het festivalterrein, en dat zou er voor veel gepensioneerden teveel
aan geweest zijn. Volgens sommige experts miste het festival ook een “duidelijke smoel” én grote namen
(Meus, 2015). Volgens trendwatcher Herman Konings speelde Rimpelrock in op de groeiende populariteit
van festivals, maar de bezoekers werden steeds maar ouder en de jongere senioren van 50-60 voelden zich
niet aangesproken. Summer Swing moest met dit nieuw concept alle generaties samenbrengen, maar net
omdat het geen uitgesproken doelgroep aansprak, is het geen succes geworden. Herman Konings voegt er
nog aan toe dat je bepaalde schlagerartiesten op een lokale kermis of markt kan zien.
Het Hasseltse stadsbestuur blijft echter niet bij de pakken zitten (DMH, 2016) en kondigde rond de
jaarwisseling aan dat er nu opnieuw een opvolger komt voor Rimpelrock in 2017 om te beantwoorden aan
de vraag naar een seniorenevenement. Het is wel de bedoeling om het op een veel kleinere schaal aan te
pakken. Na een succesvol jeugdevenement, waarvan de kosten rond de 50.000 euro lagen en de
toegangsprijs 5 euro was, denkt Stad Hasselt eraan om een gelijkaardige aanpak te hanteren voor een oudere
doelgroep.
19
Houden Van… Griffelrock
‘Houden van …’ is ontstaan in 2000 en fusioneerde met Griffelrock in 2009. Houden Van… Griffelrock (Houden
van Griffelrock, sd) wordt georganiseerd door Nekka en vindt plaats in het Sportpaleis in Antwerpen. Nekka
(Nekka vzw, sd) is een vzw die het Nederlandstalige lied promoot, en ze doen dit door verschillende
evenementen op poten te zetten. In 2017 is het de 9de editie van Houden van … Griffelrock. Ze mikken
opnieuw op senioren, maar ook op andersvaliden. Een ticket kost 9 euro, de voorstelling begint om 14.30
uur en eindigt omstreeks 17.30 uur. Naast dit groot seniorenevenement in het Sportpaleis wordt Nekka vzw
ook geregeld gecontacteerd om op kleine schaal de ‘Houden Van’-concerten samen te stellen voor
seniorenverenigingen en culturele centra. Ze helpen bijvoorbeeld Nederlandstalige muziek te programmeren
op Sinksen Kortrijk en Dranouter (Belga, 2017). Aangezien dit Nederlandstalige muziek is, is de link met
schlagermuziek sterk, maar er is ook ruimte voor kleinkunst in de programmatie. We zien opnieuw dat er een
samenhang is tussen schlagermuziek en een seniorenmuzieknamiddag.
Vorig jaar werd aangekondigd dat in 2016 de laatste editie van Houden Van … Griffelrock zou plaatsvinden
(JV, 2016), maar ondertussen is de voorverkoop van de nieuwe editie onder dezelfde naam en concept al van
start gegaan. Door de financiële steun van de provincie Antwerpen was de prijs in het verleden betaalbaar
voor een grote groep en bleef de kwaliteit van de artiesten gewaarborgd. “Maar door de overheveling van
de bevoegdheid Welzijn van het provinciale naar het Vlaamse niveau, zullen wij niet meer op dit soort
activiteiten kunnen inzetten”, zegt Peter Bellens, gedeputeerde voor Welzijn en Gezondheid bij de provincie
Antwerpen. In 2015 waren er 11.000 bezoekers. In 2009 vond de eerste editie na de samensmelting van de
twee festivals plaats (KBZ, 2009) en toen kwamen er nog 18.000 bezoekers.
Culturele- en ontmoetingscentra
Meerdere culturele- en ontmoetingscentra bieden periodiek een seniorenvoorstelling aan. We zien dat deze
muzieknamiddagen georganiseerd worden vanuit de stad, vaak in samenwerking met seniorenverenigingen.
Vergelijkbaar met de eerder besproken seniorenbeurzen die georganiseerd zijn door de stad, hebben deze
evenementen vaak geen professionele of afzonderlijke website (Seniorenconcert Sint-Salvatorskathedraal
Brugge, sd). De toegangsprijs is laag of zelfs gratis, en ook hier gaan niet alle initiatieven meerdere edities
mee. De term ‘senioren’ wordt echter niet altijd gebruikt in de communicatie, en dit maakt het opzoekwerk
soms wat moeilijk. Op die manier zijn we bijvoorbeeld eerder per toeval bij het voorbeeld van CC Berchem
terecht gekomen.
CC Berchem organiseert maandelijks een namiddagvoorstelling. In de communicatie wordt er geen senioren
of leeftijd gebruikt, iedereen is welkom, maar het grootste deel van de bezoekers zijn senioren. Dat de
voorstelling op 22 november 2016 ‘Jukebox voor Senioren’ (Jukebox voor Senioren, sd) heette, was eerder
een toeval, in die zin dat het moest passen in de rij van ‘Jukebox voor Kids’ en ‘Jukebox 2000’, twee andere
initiatieven van de stad.
In Kortrijk en zijn deelgemeenten is ‘Op de koffie met…’ (bijlage 13) al 25 jaar een begrip bij de ouderen. Stad
Kortrijk werkt samen met OCMW Kortrijk en de seniorenverenigingen om ongeveer maandelijks een
voorstelling te brengen, van september tot april.
Een compleet overzicht van alle namiddagvoorstellingen van ‘Op de koffie met…’, maar ook van onder andere
de namiddagfilm in Budascoop, voordrachten, zondagmatinees, activiteiten van Spinrag, cursussen,
tentoonstellingen en zo verder, staat in de brochure ‘Liever Overdag’. Er is bewust gekozen om niet te labelen
naar senioren toe (bijlage 13). Bij de namiddagfilm in Budascoop staat er wel een foto van senioren die
aanschuiven aan het loket. Het is de bedoeling om de namiddagprogrammatie open te trekken naar een
bredere doelgroep; de namiddagvoorstellingen zijn dus zeker niet enkel bestemd voor senioren.
20
Nederland
Online vonden we geen Nederlandse seniorenfestivals terug met de omvang van Rimpelrock of Houden van
… Griffelrock. Er zijn verschillende seniorenfestivals of -concerten, maar dan in dezelfde lijn van wat er in
Vlaanderen wordt georganiseerd.
Het Senioren Festival Eijsden was een schlagerfestival dat vijf edities bestaan heeft, van 2011 tot 2016. De
toegangsprijs in 2013 was 13 euro (Jan Keizer en Anny Schilder op Senioren Festival Eijsden, 2013) en hierbij
waren een koffie, gebak, en twee consumptiebonnen inbegrepen. Het festival begon om 13.30 uur en
eindigde om 17 uur. Hun website (Senioren Festival Eijsden, sd) is ondertussen al offline gehaald.
We zien toch dat er nog steeds nieuwe initiatieven worden genomen om seniorenfestivals te organiseren.
Forever Young Festival (Forever Young Festival, sd) is een nieuw 65+-festival in Almere. De toegang is gratis,
en als je jonger bent dan 65 jaar kan je enkel binnen als je begeleider bent van een reguliere bezoeker. De
bezoekers krijgen enkele gratis drank- en eetbonnen.
21
3 Field research
3.1 Interviews met organisatoren van (senioren)evenementen De organisatoren werden geïnterviewd tussen 21 februari 2017 en 10 april 2017. De meeste interviews
gebeurden via een persoonlijk gesprek, andere telefonisch en een enkele via mail. De vragenlijst bestond
voornamelijk uit open vragen die gaandeweg werden aangepast door nieuwe ervaringen en opgedane kennis
bij eerdere interviews. De vragen werden ook aangepast in functie van de geïnterviewde.
De volgende personen werden geïnterviewd:
Wim Engelen, eventmanager, Seniors at the Movies in Kinepolis Oostende (bijlage 2)
Tiffanie Vanmoortel, eventmanager, Seniors at the Movies in Kinepolis Kortrijk (bijlage 3)
Hannah Maddens, publiekswerking, en Lieve Vankeirsbulck, filmprogrammator, namiddagfilm Budascoop
(Kortrijk) (bijlage 4)
Marion Schuberth, publiekswerking, SeniorCiné (Brussel) (bijlage 5)
Filip Deroo, organisator, Leefbeurs (MD Events, Klerken) i.s.m. OKRA (Roeselare) (bijlage 7)
Serge Geukens, organisator, 50+EXPO (Genk) (bijlage 8)
Bart Denys, coördinator, Wijkcentra OCMW Kortrijk (bijlage 9)
Anneke Ryssaert, organisator, New Etropal (Lauwe) (bijlage 10)
Gerda Eeckhout, organisator, La Palma (Gits) (bijlage 11)
Paul Bruneel, organisator, Kustschlagerfestival (Neptunus-Pro, Middelkerke) i.s.m. Plopsaland (Adinkerke)
(bijlage 12)
Nicolas Vanlerberghe, programmatieverantwoordelijke, Ontmoetingscentra Kortrijk (bijlage 13)
Kim Rombauts, stafmedewerker, Matinees CC Berchem (Antwerpen) (bijlage 14)
Yvan Decaluwe, medevoorzitter, Samana Heule (bijlage 15)
Magda Ockier, voorzitter, namiddagfilm NEOS Kortrijk i.s.m. Budascoop (bijlage 16)
Wilfried Vandeputte, secretaris, VL@S Kortrijk (bijlage 17)
Ruth Vandenberghe, coördinator, Zilveren Kortrijk Spreekt (bijlage 18)
Martine Vandenbussche, voorzitter, OKRA Kortrijk (bijlage 19)
3.1.1 Labelen zij, of vermijden ze dat juist? Labelen wel
Kinepolis richt zijn evenementen telkens naar een specifieke doelgroep. Daarom gebruiken ze voor dit
evenement ‘Seniors at the Movies’ om in het ‘… at the Movies’-thema te blijven. Er is een tijdje de naam ‘60+
Cinema’ gebruikt (bijlage 2), maar dat was volgens het bestuur te begrenzend. Daarom werd na een aantal
jaren teruggegrepen naar de oorspronkelijke naam. De term ‘seniors’ vindt het bestuur ook niet ideaal, en
daarom zoeken ze samen met een extern marketingbureau naar een nieuwe benaming.
Als het evenement gelabeld is, triggert dit het doelpubliek om bijvoorbeeld een flyer sneller mee te nemen
en actiever te lezen (bijlage 2). Op basis van de inhoud, de prijs en praktische factoren nemen ze de beslissing
om al dan niet deel te nemen (bijlage 19).
22
Labelen zorgt ervoor dat de bezoekers zich comfortabeler voelen: ze weten met zekerheid dat het evenement
aangepast zal zijn aan de noden en wensen van hun leeftijdsgroep, en het verlaagt de drempel ook aanzienlijk
voor zij die alleen komen (bijlage 3).
De 50+EXPO labelt op basis van leeftijd. Ze doen dit om direct de juiste doelgroep te bereiken (bijlage 8), en
zo zijn er geen jongeren ontgoocheld als ze de beurs toch bezoeken. Als je volgens Serge Geukens de term
‘senioren’ zou gebruiken, dan spreek je eerder een publiek van 70 jaar aan, en die zijn over het algemeen
minder koopkrachtig.
Filip Deroo van de Leefbeurs in Roeselare (bijlage 7) kreeg van verschillende standhouders de vraag om een
seniorenbeurs te organiseren. Hij zou hier misschien in de toekomst nog willen op ingaan, en daarvoor zou
hij waarschijnlijk ook een label gebruiken dat gericht is op leeftijd zoals ‘de 55+ beurs’.
De OCMW Kortrijk wijkcentra labelen de contactnamiddagen voor 75-plussers of bepaalde daguitstappen
voor 80-plussers. Dit is uiteraard een volledig non-profit initiatief van de stad, dus in principe kan niemand
op basis van leeftijd geweigerd worden (bijlage 9). Als je bewust mikt op een leeftijd, is het een goede zaak
om die leeftijd te gaan benoemen. Bart Denys raadt af om een term zoals ouderen, bejaarden, senioren, of
medioren te gebruiken omdat dit nog nooit echt aangeslagen heeft.
Labelen niet
Budascoop heeft de term ‘senioren’ opzettelijk laten vallen (bijlage 4); ook intern op vergaderingen wordt
het niet meer gebruikt. De namiddagvertoningen staan ten slotte open voor iedereen, dus ook voor jongeren.
Voor bepaalde voorstellingen werken ze nog steeds samen met een seniorenvereniging. In ruil krijgen de
verenigingen gratis koffie. Voor senioren is het vaak zo dat ze een groter probleem hebben met bezoekers
die ouder zijn dan hen en met mensen met een beperking, dan met bezoekers die jonger zijn. In Budascoop
is men er wel van overtuigd dat als hun namiddagvertoningen ‘seniorennamiddag’ zou heten, dat er meer
volk zou komen. Dit is echter niet de bedoeling, want ze willen een breder publiek aanspreken. Het speelt
ook mee dat senioren de weg naar Budascoop weten te vinden, want de meesten zijn er mee opgegroeid en
vertrouwd.
De Leefbeurs werkt samen met Okra, maar labelt niet, want de Leefbeurs is geen seniorenbeurs (bijlage 7).
Het woord “levensgenieter” werd uit de baseline weggelaten, omdat jongeren dit associëren met senioren.
CC Berchem gebruikt in hun programmatie het woord ‘matinees’ (bijlage 14). Het aanbod is wel gericht op
senioren, maar uiteindelijk is iedereen welkom. Op de voorstelling die specifiek gelabeld werd, ‘Jukebox voor
Senioren’, was er niet meer of minder volk dan op andere voorstellingen.
Het Kustseniorenfestival (bijlage 12) veranderde zijn naam naar het Kustschlagerfestival. Het seniorenlabel
werd verwijderd omdat schlagermuziek meer en meer ook een jonger publiek aanspreekt. De grootste
doelgroep blijft wel de senioren, maar er wordt gemikt op alle leeftijden.
La Palma in Gits gaat weinig of niet labelen (bijlage 11), maar er wordt wel publiciteit gemaakt via
seniorensite.be. Labelen naar senioren toe is voor hen niet meer nodig: La Palma is een begrip bij de
doelgroep. Ze zouden liever een jonger publiek aanspreken. Labelen zou daarom voor hen waarschijnlijk zelfs
minder volk aantrekken, want jongere bezoekers of jongere senioren zouden zich kunnen uitgesloten voelen.
Bij de concullega’s van New Etropal in Lauwe (bijlage 10) gebruiken ze in de communicatie de term ‘de rijpere
jeugd’, vroeger ‘derde leeftijd’. Deze term wordt in mindere mate gebruikt, en voor de rest gaan ze niet echt
een seniorenlabel hanteren. Toen New Etropal deze term veranderd had naar ‘rijpere jeugd’, leidde dit ertoe
dat er veel bezoekers vroegen of ze nog wel mochten komen. Verandering is erg moeilijk voor deze
doelgroep, want ze denken erg wit-zwart. New Etropal wil net zoals La Palma ook mikken op de jongere
23
senioren, maar dat is niet evident, zo blijkt het. Ze denken ook dat het labelen van seniorenevenementen
een negatief effect heeft; volgens hen is er een overaanbod aan seniorenactiviteiten.
De Kortrijkse ontmoetingscentra brachten de brochure ‘Liever Overdag’ (Desmet & Betsbrugge, 2016) uit. De
evenementen in dit boekje zijn niet enkel gericht naar de senioren. De voorstellingen van ‘Op de koffie met…’,
die geen expliciet seniorenlabel dragen, zijn ook niet meer enkel voor senioren, maar de voorstellingen zijn
ondertussen een begrip geworden bij die doelgroep. In de brochure ‘Liever Overdag’ staat bijvoorbeeld ook
het aanbod van de Budascoop. Nicolas Vanlerberghe vindt ‘senior’ negatief klinken (bijlage 13), “want wie is
er tenslotte een senior?”. Volgens hem zijn dit meteen al ‘oudere mensen’. Hij raadt ook af om een label op
basis van leeftijd te gebruiken.
3.1.2 Hoe communiceert de organisatie met hun doelpubliek? Mond-aan-mondreclame is bij deze doelgroep enorm belangrijk. Door de loyaliteit van deze oudere
generatie, verandert een bezoeker sneller in een ambassadeur (bijlage 11) die flyers meeneemt voor familie,
vrienden en verenigingen.
Veel organisatoren gaan in de mate van het mogelijke de bezoekers persoonlijk verwelkomen op het
evenement zelf. Bij voorkeur gaan ze achteraf ook nog even kort een nabespreking houden ((bijlage 2) (bijlage
3) (bijlage 4) (bijlage 14). Tijdens deze persoonlijke contacten kan er al reclame worden gemaakt voor de
volgende vertoning. De bezoekers krijgen een flyer met de programmatie voor de volgende maanden en ze
worden persoonlijk aangespoord om af te komen. Zijn er vaste bezoekers niet gekomen naar het evenement,
dan sturen sommige organisatoren (bijlage 10) (bijlage 11) de flyer op.
Bij de promotie via fysieke dragers letten de meeste organisatoren erop om een eenvoudige brief op te
stellen in een grote puntgrootte en duidelijk lettertype (bijlage 19). Als de brief persoonlijk kan worden
afgegeven, is er ook de mogelijkheid om een woordje uitleg te geven. De bezoekers gaan snel over tot bellen
als ze een vraag hebben. Vaak staat de gevraagde informatie gewoon in de brief, maar hebben ze het niet
gemerkt. Deze telefoontjes nemen veel tijd, want senioren hebben veel vrije tijd en praten graag eens aan
de telefoon (bijlage 11) (bijlage 12).
Soms worden de fysieke brieven rondgedragen aan huis en persoonlijk afgegeven. Dit is erg tijdrovend, en
we zien dat dit enkel wordt gedaan door seniorenverenigingen. La Plama (bijlage 11) flyert bij de
beenhouwers en bakkers, maar gaat ook op markten flyeren en mensen persoonlijk aanspreken. Op die
manier bereiken ze meteen de juiste doelgroep.
Bij SeniorCiné worden de meeste senioren via e-mail op de hoogte gebracht van de volgende voorstelling.
Anderen worden per sms of zelfs telefonisch gecontacteerd (bijlage 5).
Sommige organisatoren (bijlage 8) bekomen via een ruilovereenkomst met partners of standhouders zoals
banken, zorgorganisaties, seniorenverenigingen, … een database van (e-mail)adressen die gefilterd zijn op
bijvoorbeeld 50+. Zo richten ze hun communicatie meteen naar de te bereiken doelgroep. Wat nog beter
werkt, is als deze bedrijven of organisaties zelf hun leden of klanten uitnodigen via een e-mail. Daarvoor raadt
Serge Geukens aan om hen van een standaardmail te voorzien waarin het bedrijf of de organisatie zelf hun
gegevens kan plaatsen in een hoofding.
Via de gemeente kan een interessant adressenbestand van partners zoals de voorzitters van de
seniorenverenigingen (bijlage 8), of de animatieverantwoordelijken van WZC’s of instellingen verkregen
worden (bijlage 12). Paul Bruneel zweert nog steeds bij een grote mailing per post. Een brief is volgens hem
nog altijd doeltreffender dan een e-mail, ook bij niet-senioren.
De verenigingen vormen een goede basis om de senioren te bereiken (bijlage 13). Een samenwerking met
deze de verenigingen gaat vaak gepaard met een tegenprestatie in natura zoals gratis koffie (bijlage 4) of
24
gratis tickets in ruil voor workshops (bijlage 7). Er worden ook veel senioren bereikt via de seniorenraad
(bijlage 14) of WZC’s en dienstencentra via de lokale seniorenconsulente. Voor La Palma (bijlage 11) is het
moeilijker samenwerken met seniorenverenigingen omdat ze erg opgesplitst zijn per regio. New Etropal kon
na verloop van tijd ook niet meer ingaan op de hoge eisen van de seniorenverenigingen waar ze mee
samenwerkten (er werd veel gratis verwacht) (bijlage 10).
Affiches maken of intensief promotie maken via sociale media wordt bijna niet gedaan. Heel veel senioren
vinden hun weg online nog niet (bijlage 2) (bijlage 4) (bijlage 10) (bijlage 11) (bijlage 14) (bijlage 16) (bijlage
19). La Palma heeft wel een samenwerking met senioresite.be; ze maken reclame voor elkaar.
Organisaties van de stad of gemeente kunnen via het plaatselijk seniorenmagazine (bijlage 5) (bijlage 14)
extra publiciteit maken. Reclame in kranten of op tv is veel te duur (bijlage 8) (bijlage 11) (bijlage 10). Deroo
blijft er toch van overtuigd dat dit de investering waard is (bijlage 7). Voor hem is publiciteit en reclame,
visibiliteit in het straatbeeld, van cruciaal belang. Zijn doelgroep is echter groter dan enkel de senioren.
Sinds 3 jaar bundelen de Kortrijkse ontmoetingscentra hun gezamenlijk namiddagaanbod in de brochure
‘Liever Overdag’ (Desmet & Betsbrugge, 2016). Oorspronkelijk kwam dit er door de reeks ‘Op de koffie met…’.
Dit was specifiek naar senioren gericht, met koffie en taart, maar nu trekken ze hun communicatie via de
brochure open naar iedereen die tijd heeft om overdag naar een voorstelling te gaan. De brochure wordt ook
in de bus gestopt in woonwijken met een grote concentratie van oudere bewoners.
Het is ook belangrijk dat de communicatie ruim op voorhand verloopt. De senioren moeten vaak regelingen
treffen met hun dokter, verpleegster, dochter, vervoer, poetsdienst, … (bijlage 11) (bijlage 19).
3.1.3 Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement? Moment
Voor de meeste geïnterviewden is het belangrijkste aspect dat het evenement in de namiddag plaatsvindt.
Best start het evenement niet te vroeg in de namiddag, want de doelgroep komt graag lang op voorhand aan
(bijlage 2) (bijlage 11) (bijlage 15). Sommigen komen tot anderhalf uur voor de voorstelling aan (bijlage 2), of
staan al een uur voor de deuren opengaan, te wachten op de parking (bijlage 11). Soms heeft dit te maken
met de verbinding van het openbaar vervoer (bijlage 2), maar de voornaamste redenen zijn dat ze zeker
willen zijn van ‘hun’ plaats (op de parking, in de zaal) (bijlage 15) en dat ze zich niet willen opjagen (bijlage
3). Dat de senioren nog graag een middagdutje doen, speelt ook mee (bijlage 17).
Een voorstelling begint meestal om 14 uur of 14.30 uur. De senioren staan erop dat de voorstelling stipt
begint, want ook het einduur is voor hen belangrijk. De voorstelling is het best gedaan tegen 17 uur à 17.30
uur, of in de wintermaanden zelfs nog vroeger (bijlage 5) (bijlage 11). Voor gepensioneerde 50- of 60-plussers
mag het evenement zeker ook ’s avonds plaatsvinden, want overdag gaan ze bijvoorbeeld nog wandelen, of
passen ze op kleinkinderen (bijlage 8). Bij New Etropal en La Palma beginnen de evenementen met een
aperitief of brunch in de voormiddag (bijlage 10) (bijlage 11), ook de 50+EXPO start om 11 uur (bijlage 8).
De beste dagen zijn dinsdag en donderdag, en volgens sommige zijn zeker ook maandag en vrijdag geschikt.
Volgens La Palma is bij velen vrijdag wel nog de klassieke poetsdag (bijlage 11). Woensdag is minder of niet
geschikt omdat dit de dag is dat grootouders op hun kleinkinderen passen. Op zondagnamiddag of
zaterdagavond (bijlage 2) (bijlage 11) zou men ook nog een seniorenevenement kunnen organiseren, zoals
in La Palma of de operavoorstellingen in Kinepolis. Die voorstellingen blijken echter minder een succes te
zijn. Het publiek heeft ongeveer dezelfde leeftijd, maar het is toch een ander publiek. In La Palma komen op
zaterdagavond vooral koppels. Bart Denys (bijlage 9) zegt dat veel ouderen zich toch vervelen in het
weekend, want zoveel contact met de familie hebben de senioren niet. In het algemeen gaat de voorkeur
toch uit naar een weekdag.
25
Het is belangrijk dat er een vast ritme in zit. Vaak is er ooit eens beslist om het evenement op dinsdag of
donderdag te laten plaatsvinden, en is het zo verder historisch gegroeid (bijlage 2). Aangezien senioren
moeilijk met verandering omgaan, wordt er vaak gekozen om dit te behouden.
Omdat senioren graag voor het donker wordt thuis willen zijn, moet er met de seizoenen rekening worden
gehouden. In de zomer mag een activiteit al eens iets langer duren. Volgens Nicolas Vanlerberghe (bijlage
13) is het beter om de wintermaanden te vermijden. De dagen zijn soms te kort om de voorstelling te doen
en er is kans op gevaarlijke wegen. Filip Deroo van de Leefbeurs zegt net het omgekeerde: er mag geen kans
zijn op mooi weer voor een binnenactiviteit (bijlage 7), dus is het beter in de wintermaanden. Bij mooi weer
profiteren de mensen liever van de zon.
De duurtijd is erg afhankelijk van het soort evenement. Een film kan 2.30 uur duren zonder pauze (bijlage 4);
voor een muziekvoorstelling gaat men meestal twee keer driekwartier tot een uur met een pauze hanteren.
De meningen zijn verdeeld over een pauze, omdat dit een invloed heeft op de totaal duurtijd van het
evenement, en die proberen de organisatoren steeds kort te houden ((bijlage 4) (bijlage 14). Daartegenover
staan zalen zoals La Palma en New Etropal die een programma hebben van ’s morgens tot in de vooravond.
Voor hen werkt dit perfect; er moet gewoon voldoende variatie en eten zijn (bijlage 10) (bijlage 11).
Inhoud
Wat het meeste succes heeft op het vlak van muziek is de laatste jaren geëvolueerd. Nicolas Vanlerberghe
zegt dat zijn eerste reactie ‘het lichtere populaire genre’ is, maar dat is volgens hem toch niet meer waar.
Senioren laten zich niet meer in een hokje steken, de doelgroep is erg breed geworden met veel verschillende
interesses (bijlage 11) (bijlage 13). De groep die graag het lichtere genre of schlagermuziek hoort, is wel de
grootste groep.
De keuze van de artiest (bijlage 12), of bekende en vertrouwde onderwerpen zoals muziek vanuit ‘de jonge
jaren’ (bijlage 11) (bijlage 14) zijn heel belangrijk. Iets of iemand bekend vanop tv is nog steeds een erg sterk
element. Het moeten niet per se de grootste sterren zijn, maar de herkenbaarheid en vertrouwdheid bij het
doelpubliek zijn soms doorslaggevend (bijlage 2) (bijlage 11) (bijlage 14). Vooral Vlaamse acteurs of artiesten
doen het goed. Voor de voorstelling van De Lassies in OC De Vonke bijvoorbeeld, vroegen de bezoekers “een
toegangskaart voor Jelle Cleymans” (bijlage 13). Ze verwachten dat de artiest een bepaald niveau haalt
(bijlage 11) (bijlage 12), want senioren zijn ondertussen veel gewend door televisie.
Volgens Marion Schuberth van SeniorCiné is het beter om een film in de eigen taal te spelen omdat het lezen
van de ondertitels moeilijker gaat (bijlage 5). Zwaar teksttheater wordt afgeraden (bijlage 14).
Een film die al veel succes heeft gehad of waar iedereen al van gehoord heeft, heeft ook meer succes (bijlage
5) (bijlage 18). Op het vlak van muziek mag het recenter zijn dan de muziek uit hun tienerjaren (bijlage 12).
Vroeger moest muziek door een orkest gebracht worden, nu hebben senioren al eens graag een dj (bijlage
11). Het wordt op dat vlak allemaal wat moderner.
Wat vaak een taboe is bij senioren, maar voor hen toch heel belangrijk als onderwerp, is alles dat met zorg
te maken heeft (bijlage 7). Voordrachten in het algemeen zijn ook erg populair bij de doelgroep.
Formule
De stereotiepe en klassieke formule van koffie en taart (bijlage 2) is nog steeds een schot in de roos bij het
grootste deel van de doelgroep. Deze formule laat toe dat ze gezellig samen kunnen zitten (bijlage 3) en hun
sociale contacten kunnen onderhouden (bijlage 4). Voor velen zijn de sociale contacten veel belangrijker dan
de inhoud (bijlage 4) (bijlage 5) (bijlage 17). Alles wat met genieten te maken heeft valt hieronder (bijlage 7).
26
Gezellig samen zijn, is voor bepaalde organisatoren dan ook cruciaal (bijlage 13). Het begint bij een
persoonlijk onthaal. Een woordje door de organisator voor de film of artiest begint en een bespreking
achteraf zorgen voor het persoonlijk karakter van het evenement.
De kwaliteit van de catering is volgens New Etropal en La Palma enorm belangrijk (bijlage 3) (bijlage 10)
(bijlage 11). De bezoekers verwachten ook dat alles op een bepaalde manier wordt aangeboden zoals bier
uit een glas, en niet uit een plastiek beker (bijlage 9).
Bereikbaarheid en toegankelijkheid
Volgens La Palma (bijlage 11) is het feit dat men opgehaald wordt met een bus, het belangrijkste element
voor een succesvol seniorenevenement. Op die manier kunnen de bezoekers een zorgeloze namiddag
doorbrengen. Ook Bart Denys (bijlage 9) zegt dat de eerste vraag die met zich moet stellen is: “Hoe ga je ze
daar krijgen?”. In OC De Vonke in Heule is een seniorenevenement ook steevast een succes (bijlage 13),
vooral door de goede bereikbaarheid met eigen of openbaar vervoer.
Toegankelijkheid (bijlage 12) voor minder mobiele mensen speelt zeker ook een grote rol. Graag zou iedereen
neerzitten tijdens de voorstelling (bijlage 4), maar ook bij het toekomen is het wenselijk om voldoende
zitplaatsen te voorzien. Volgens Budascoop is het dan weer niet noodzakelijk dat iedereen kan neerzitten.
New Etropal gaat hier nog een stapje verder en zorgt ervoor dat de bezoekers telkens aan dezelfde tafel en
zelfs op dezelfde stoel kunnen plaatsnemen (bijlage 10).
Prijs en ticketing
De tickets moeten goedkoop of toch ‘betaalbaar’ zijn (bijlage 4) (bijlage 11) (bijlage 12). Een fenomeen dat
we vaak zien terugkeren is dat er iets gratis inbegrepen zit in de prijs. Dit kan een gratis koffie (bijlage 4) en
taart (bijlage 2) zijn, een gadget (bijlage 11) of zelfs gratis toegang tot Plopsaland zoals bij het
Kustschlagerfestival (bijlage 12).
Tickets worden praktisch nooit online gekocht (bijlage 12) (bijlage 14); de senioren gaan eerder bellen of
langskomen om een ticket te kopen. Normaal gezien wordt er geen voorverkoop gedaan, tenzij het
noodzakelijk is voor catering of vervoer. Als de kans bestaat dat het uitverkocht is, zien we dat de senioren
wel lang op voorhand hun ticket kopen.
Senioren
De aanwezigheid van senioren, mensen die in pensioen zijn, of mensen die een bepaalde leeftijd hebben
bereikt en bijgevolg vrij zijn overdag, is uiteraard essentieel om van een seniorenevenement te spreken
(bijlage 10).
Label
Hoewel enkele van de ondervraagde organisatoren hun evenement wel een label toekennen, antwoordde
geen van hen dat dit label noodzakelijk is om van een seniorenevenement te kunnen spreken.
27
3.1.4 Wat zal de toekomst brengen op het vlak van seniorenevenementen? De meeste geïnterviewden menen dat er nog veel toekomst zit in seniorenevenementen, maar hoe ze het
best aanpakken, durven ze niet met zekerheid zeggen. Het landschap is nog volop in verandering.
Moderniseren van het concept
Seniorenevenementen zijn een stabiel gegeven met nog veel kansen op het vlak van modernisering (bijlage
2) maar er moet in het algemeen verjongd worden op het vlak van het aanbod (bijlage 11). Het zal belangrijk
zijn om te blijven vernieuwen, want over een aantal jaar is er al een nieuwe generatie van senioren op komst.
Bart Denys illustreert dit door zich luidop af te vragen hoe lang reizen naar Benidorm nog zullen bestaan
(bijlage 9). Het vernieuwen zal geleidelijk aan moeten gebeuren. Te veel verandering in één keer valt niet in
goede aarde bij de doelgroep (bijlage 11).
Verbreden van het aanbod
Er moet worden afgestapt van stereotypen die een vorm van betutteling zijn (bijlage 15). Die betutteling is
ook volgens Lieve Vankeirsbulck (bijlage 4) niet nodig, want de doelgroep is best nog goed bij hun verstand.
Het is beter ervoor te zorgen dat er een goede mix is in het publiek door middel van een breed aanbod. De
laatste jaren zijn er bijvoorbeeld meer en meer kwalitatieve Vlaamse films en artiesten, dus het aanbod is nu
al ruimer dan vroeger (bijlage 3).
Serge Geukens waarschuwt voor een te brede mix aan activiteiten op hetzelfde evenement: een
muziekconcert op een beurs krijgt niet veel aandacht (bijlage 8). Het kost enkel geld en het neemt de
aandacht weg van de standhouders.
Het seniorenaanbod zal volgens Nicolas Vanlerberghe meer en meer opgaan in het regulier aanbod, vooral
in de binnenstad (bijlage 13). We zien dat er in de schouwburg geen matinees meer zijn in de week, maar
wel in het weekend. De vertoning is nog steeds overdag, maar bijna iedereen kan ernaartoe gaan. In de
deelgemeenten zal het wel langer blijven bestaan, omdat mobiliteit daar een groter probleem is. Om
dezelfde reden zullen ook de namiddagen voor de oudste senioren van 75 à 80+ nooit helemaal verdwijnen
(bijlage 9). De nieuwe senioren blijven langer actief en mobiel, dus zij zullen ook vaker naar een
avondvoorstelling gaan (bijlage 13).
Commercieel
De mensen gaan steeds vroeger met pensioen (bijlage 11). De officiële pensioensleeftijd ligt misschien wel
hoger, maar de effectieve pensioensleeftijd ligt een pak lager dan 10-20 jaar geleden. Als we het vanuit een
evenementieel standpunt bekijken, dan is een senior iemand die overdag tijd heeft, en dus gepensioneerd is
(bijlage 2).
De spaargeneratie is stilaan aan het voorbijgaan; de nieuwe generatie senioren geeft meer geld uit (bijlage
9). Er gaan nu ook meer tweeverdieners met pensioen, en de kloof tussen grote en kleine pensioenen is 10%
kleiner dan vroeger. Het is een groep met veel geld, maar een senior waar je commercieel op mikt, wil volgens
Bart Denys niet benoemd worden als senior. Martine Vandenbussche (bijlage 19) beklemtoont het
omgekeerde: er zijn heel veel senioren die alleenstaand zijn en met een klein pensioen moeten zien rond te
komen.
Kinepolis deed een onderzoek naar het consumptiegedrag bij ouderen omdat ze niet veel uit de shop kopen
(bijlage 2). Men dacht aanvankelijk dat de senioren prijsgevoeliger waren. Ook het aanbod in de shop lag hen
misschien niet. Uiteindelijk bleek dat senioren gewoon niet houden van drinken en eten in de cinema. Je zou
28
kunnen stellen dat de consumptiemaatschappij een beetje aan hen is voorbijgegaan. Ook Gerda Eeckhout
(bijlage 11) zegt dat de bezoekers met twee drankjes heel de namiddag doorkomen. Ouderen hebben minder
behoefte aan eten en drinken. Het is dan ook de massa die het verschil maakt, want er is geen grote
winstmarge.
Als de organisatie extra’s wil verkopen, moet men hierbij in het achterhoofd houden dat de senioren nooit
het gevoel mogen krijgen dat ze worden gepusht, want dan haken ze snel af (bijlage 3) (bijlage 11).
Omdat ze mondiger en slimmer zijn dan vroeger, stellen de senioren meer en hogere eisen (bijlage 11). Zo
hoog zelfs dat de organisatoren het over soms onrealistische verwachtingen hebben. Omdat ze betaald
hebben, moet alles perfect in orde zijn (bijlage 2), op alle vlakken (bijlage 10). Sommige verwachten zelfs dat
alles gratis is (bijlage 7).
De doelgroep is gewend om op veel plaatsen een seniorentarief te betalen, en daar zijn ze erg aan gehecht.
Een korting of een gratis extraatje dat ze op een vorige editie ontvingen, kun je niet zomaar afschaffen (bijlage
13). Het wordt op korte termijn moeilijk om daar veel aan te veranderen. Zowel Yvan Decaluwe (bijlage 15)
als Filip Deroo (bijlage 7) zijn geen voorstander van het weggeven van gratis kaarten, dat doet de waarde van
het evenement te veel dalen.
Verenigingen
De actieve kern (bijlage 7) van de vele senioren- en ziekenzorgverenigingen zorgt ervoor dat ze verder zullen
blijven draaien (bijlage 12), en ze hebben een grote betrokkenheid als ze ergens aan meewerken (bijlage 13).
Een gemeente als Heule doet het goed op het vlak van seniorenevenementen omdat er een sterk
verenigingsleven is. Zij moeten wel opletten voor de dreiging van een verminderd engagement van
vrijwilligers (bijlage 15), dit door de verschuiving van de pensioensleeftijd.
Volgens de bioscopen zorgt een samenwerking met een seniorenvereniging voor een groter succes (bijlage
3) (bijlage 4). La Palma en New Etropal vinden net het omgekeerde, omdat de seniorenverenigingen te veel
gratis willen (bijlage 10) of omdat ze moeilijk te bereiken zijn (bijlage 11).
Ambassadeurs
Er moet veel tijd en energie in de doelgroep worden gestopt, maar de return is groot. Het is een erg loyale
doelgroep die maandelijks (bijlage 3) of jaarlijks (bijlage 12) terugkomt. Het enthousiasme van de bezoekers
(bijlage 3) maakt dat ze snel eens een flyer meenemen voor hun familie of vrienden (bijlage 11). Er zijn veel
potentiële ambassadeurs onder de bezoekers. La Palma organiseert soms verrassingsreizen (bijlage 11). Op
die momenten leren ze als organisatie de mensen beter kennen en zijn ze eigenlijk klantenbinding aan het
doen.
Infrastructuur
Het imposante, innovatieve en technologische karakter van Kinepolis schrikt de doelgroep soms een beetje
af (bijlage 2). Bij de nieuwe generaties senioren is dit minder van toepassing. Een kleine bioscoop of zaal is
voor de oudere senioren meer uitnodigend. Ze linken dit met gezelligheid en rust, maar ze zijn vooral
vertrouwd met de zaal die ze nog kennen van vroeger (bijlage 2) (bijlage 3). Volgens Kim Rombouts is de zaal
of het productiehuis niet doorslaggevend voor het succes, maar wel de voorstelling op zich (bijlage 14).
29
Faciliteiten
Bart Denys zegt dat er minder nood is aan specifieke seniorenevenementen, maar is het des te belangrijker
dat alle evenementen rekening houden met senioren (bijlage 9). Hij denkt daarbij vooral aan gehoor- of
mobiliteitsproblemen. Rekening houden met luidheid of hoorapparaten, is dan weer erg subjectief (bijlage
2), maar velen vermelden het wel. Serge Geukens raadt af om 50-plussers bij de fysiek-beperkten of
hoogbejaarden te plaatsen (bijlage 8).
Mobiliteit
Omdat bijna iedereen nu een auto heeft, stelt Anneke Ryssaert (bijlage 10) zich de vraag of de senioren nog
wel naar een seniorenevenement zullen willen gaan.
Internet
Zelfs de nieuwe generatie senioren is nog niet goed mee met het gebruik van de computer en het internet
(bijlage 2). Het zal wellicht nog langer duren dan men op het eerste gezicht zou denken, voor het internet
efficiënt zal gebruikt worden in het kader van seniorenevenementen.
Potentiële concepten
Er zijn kansen op het vlak van evenementen voor oudere singles (bijlage 2) (bijlage 8). Er is ook een evolutie
om evenementen te organiseren waarbij grootouders en kleinkinderen samen iets ondernemen (bijlage 13).
Familievoorstellingen worden nu vaker naar een oudere doelgroep gepromoot.
Op het vlak van beurzen zijn er ook opportuniteiten. Veel standhouders hebben interesse in een
seniorenbeurs (bijlage 7) (bijlage 8), dus de onderhandelingspositie van de organisator is sterker.
Labelen
Volgens Bart Denys is het ook in de toekomst niet goed om te labelen; mensen horen het niet graag. Serge
Geukens vindt dat België (in vergelijking met Nederland) nog wat bekrompen is op dat vlak (bijlage 8).
3.1.5 Seniorenverenigingen Wij hebben ervoor gekozen om de interviews met de seniorenverenigingen (bijlage 15) (bijlage 16) (bijlage
17) (bijlage 19) in mindere mate op te nemen bij de gebundelde antwoorden van de organisatoren. Deze
keuze werd gemaakt omdat seniorenverenigingen niet dezelfde professionele omkadering hebben. Ze zijn
wel erg belangrijk voor seniorenevenementen, maar moeten het hebben van de gedrevenheid van
vrijwilligers. De verenigingen worden vaak nationaal en provinciaal gestuurd, maar het grootste werk wordt
lokaal verricht.
De verenigingen organiseren vooral voordrachten of lezingen. In mindere mate gaan ze zelf
muzieknamiddagen programmeren. Jaarlijks zijn er ook een paar feesten waar ze samenkomen met de leden.
Dit zijn dan ook geen openbare publieksevenementen. We zien wel dat ze regelmatig aansluiting zoeken bij
bestaande voorstellingen zoals de namiddagfilm bij Budascoop of Kinepolis, maar ook bij grotere
evenementen zoals de voorstellingen in het Kursaal Oostende. We horen dat er toch vaak het meest wordt
30
uitgekeken naar een muziek- of dansnamiddag (bijlage 17). Of er voorverkoop is hangt af van het evenement,
maar liefst wordt dit niet gedaan.
Voor de seniorenverenigingen is gezellig samen zijn en dingen doen een prioriteit. Veel bezoekers komen ook
maandelijks terug, los van hun persoonlijke interesse in de inhoud van de voordracht of de artiest van de
voorstelling. Toch zien de verenigingen dat er nog meer volk dan gemiddeld komt als de inhoud erg
aantrekkelijk is. In hun aanbod proberen de voorzitters zoveel mogelijk te vernieuwen om een goede mix aan
activiteiten aan te bieden voor zowel de jongere als de oudere senioren. Zo kunnen ze de ene maand iets
voor een beperkter publiek programmeren, en is er een maand later een schlageroptreden. Zoals al aan bod
kwam, is verandering erg moeilijk voor deze doelgroep. Dit gebeurt dus eerder traag of in sommige gevallen
helemaal niet.
Communiceren met hun leden vraagt om een erg persoonlijke aanpak: mond-aan-mondreclame, flyers
uitdelen tijdens de activiteiten of een persoonlijk afgegeven brief vormen voor hen de beste
communicatiemiddelen. VL@S heeft bijvoorbeeld iemand aangesteld om alle nieuwe leden persoonlijk aan
te spreken tijdens hun eerste deelnames aan activiteiten (bijlage 17). Affiches, e-mail of sociale media
worden praktisch niet gebruikt. Bij VL@S worden nu cursussen ‘Facebook voor verenigingen’ voor de lokale
bestuursleden georganiseerd.
Het grootste probleem dat telkens naar boven komt is het gebrek aan infrastructuur in de Kortrijkse
binnenstad. De deelgemeenten hebben daarentegen allemaal een ontmoetingscentrum. Het is voor hen ook
moeilijk om de jonge senioren van 50-60 jaar lid te maken. De meesten stappen in op hun 60-70 jaar; daarna
is de drempel hoger om nog toe te treden (bijlage 19).
Volgens Okra zijn er ongeveer 250 van de 350 leden alleenstaand (bijlage 19), en daarom is het belangrijk dat
de prijs voor seniorenevenementen laag is. Ze hebben ook veel meer leden in de randgemeenten dan in de
binnenstad: senioren uit de binnenstad zien zichzelf niet als senior. Van de leden zou er 1/3 tussen de 55 en
70 jaar zijn, 1/3 tussen de 70 en 80, en 1/3 ouder dan 80 jaar. Het valt ook op dat Okra-voorzitter Martine
Vandenbussche zegt dat een half jaar op voorhand voorverkoop doen voor een voorstelling in Kursaal
Oostende veel te vroeg is, terwijl La Palma zegt dat de senioren dit net graag vroeg weten om alles te kunnen
regelen (bijlage 11).
Tot slot zien we dat alle seniorenverenigingen op de een of andere manier een seniorenlabel gebruiken in de
naam van hun vereniging (bijlage 16) (bijlage 17) (bijlage 19), en de leden hebben hier geen probleem mee.
De activiteiten zelf worden niet nog eens extra gelabeld.
3.2 Enquête bij de bezoekers Het ondervragen van senioren op evenementen vond plaats tussen 16 maart 2017 en 5 april 2017. In totaal
werden 105 senioren ondervraagd, met een leeftijd tussen 56 en 88 jaar, iets meer vrouwen dan mannen,
meer gepensioneerden dan werkenden. Hieronder is de samenstelling van de proefgroep in detail
voorgesteld (grafiek 1, grafiek 2, grafiek 3).
31
Grafiek 1: Samenstelling proefgroep - leeftijd
Grafiek 2: Samenstelling proefgroep - geslacht
Grafiek 3: Samenstelling proefgroep – werkend/gepensioneerd
De enquêtes werden, gezien de beperkte toegang van de doelgroep tot het internet, mondeling afgenomen
op enkele seniorenevenementen in Zuid-West-Vlaanderen namelijk ‘Op de koffie met… De Lassies’ (OC De
Vonke, Heule), ‘Filmnamiddag Budascoop’ (Budascoop, Kortrijk), ‘Leefbeurs’ (EXPO, Roeselare) en
‘Dansnamiddag’ (Wijkcentrum De Zonnewijzer, Kortrijk). Er werd dus geopteerd voor een mondelinge
bevraging van senioren die actief aan evenementen deelnemen. De vragenlijst bestond grotendeels uit
gesloten vragen, maar ook twee open vragen werden opgenomen. Vaak moesten de vragen nog wat
toegelicht worden en dienden we ook de antwoorden wat te filteren.
46,66% van de antwoorden verzamelden we op een muziekevenement, 24,76% op een namiddagfilm en
28,57% op een beurs. Deze verdeling heeft uiteraard een invloed op de uiteindelijke resultaten.
11
16
19
24
18
11
6
0
5
10
15
20
25
30
55-60 61-65 66-70 71-75 75-80 81-85 85-90
Aan
tal
Leeftijdsgroep
42
63
mannen vrouwen
11
94
werkend gepensioneerd
32
Er is een overzicht van de gestelde vragen (met antwoordmogelijkheden) in bijlage 20. Alle bekomen
gegevens staan in bijlage 21.
De ondervraagden lijken wel overtuigd van het nut van een label ‘voor senioren’: maar liefst 60,95% vindt
dergelijk label aantrekkelijk (39,05% vindt het niet aantrekkelijk). Anderen zijn minder overtuigd, maar
slechts 15,23% vindt het eerder afstotend. Er werd aan de bezoekers gevraagd welke benaming ze het liefst
horen, wanneer een evenement voor hun leeftijdsgroep wél gelabeld wordt. We zien dat de vagere benaming
‘namiddagvoorstelling’ minder aantrekkelijk is (slechts 22,86% verkiest deze bewoording), ‘50+-voorstelling’
(39,05%) en ‘seniorenvoorstelling’ (38,05%) worden in gelijke mate verkozen. Bij het horen van het woord
‘namiddagvoorstelling’ wordt niet meteen aan een seniorenbijeenkomst gedacht: 51,43% vindt van wel;
48,57% maakt niet meteen die link.
In grafiek 4 zien we dat 60% slechts een van de drie voorgestelde soorten evenementen bezoekt. Als de
ondervraagde meer dan één type bezoekt, is dit meestal film en muziek (24,76%). Opvallend is dat senioren
die beurzen bezoeken, minder snel ook aan andere evenementen deelnemen. We zien dus een scheiding
tussen senioren die film- en muzieknamiddagen bezoeken, en aan de andere kant de doorsnee
beursbezoeker.
Grafiek 4: Naar welke evenementen gaan de senioren?
Toch lijkt de vraag “Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement?” niet makkelijk door hen te
beantwoorden. Inhoudelijk verwacht men van een seniorenevenement dat het iets is dat bij hun leefwereld
aanleunt, of wat een positieve nostalgie opwekt (bijvoorbeeld “muziek van onze tijd”). Daarnaast is het
gezellig samenzijn met leeftijdsgenoten en een leuke tijd beleven, het belangrijkste. Organisatorisch
verwacht men dat het plaatsvindt in de namiddag en dat het voor iedereen makkelijk toegankelijk is. Ook
een zekere vorm van rust of pauze wordt geapprecieerd. Bij een aantal ondervraagden heeft de term
‘seniorenevenement’ een negatieve bijklank. Ze associëren het met ‘niets anders meer kunnen’, typische
activiteiten zoals kaarten en bingo en een oubollig programma.
Zoals aangegeven wordt door veel senioren de namiddag als voorkeurmoment aangegeven. Evenementen
in de voormiddag of avond zijn minder populair (grafiek 5).
7,62%
19,05%
33,33%
3,81%
24,76%
2,86%
8,57%
0,00%
5,00%
10,00%
15,00%
20,00%
25,00%
30,00%
35,00%
Per
cen
tage
Bezochte evenementen
film beurzen muziek
film + beurzen film + muziek beurzen + muziek
film + beurzen + muziek
33
Grafiek 5: Wanneer vindt een seniorenevenement het best plaats?
Voor 50,48% vindt het evenement het liefst plaats tijdens de week, 13,33% verkiest het weekend. Heel wat
mensen geven ook aan dat de keuze voor de week of het weekend minder belangrijk is (36,19%). Ze laten
zich dan eerder leiden door de inhoud van de voorstelling dan door het tijdstip.
De meerderheid van de ondervraagden heeft geen bezwaar tegen wat jong volk op een evenement (62,86%).
Een kleine groep koppelt spontaan de voorwaarde ‘als ze zich rustig gedragen’ (15,24%) aan deze uitspraak.
13,33% wil liever enkel bezoekers van de eigen leeftijdscategorie, maar volgens 8,57% stelt het probleem
zich amper, aangezien de evenementen vaak plaatsvinden op tijdstippen die voor jongeren of werkenden
niet haalbaar zijn of omdat het programma hen toch niet aanspreekt. 22,86% van de ondervraagden vindt
dat de mogelijke aanwezigheid van een aanzienlijke groep jongeren op een evenement toch wel de drempel
verhoogt om ernaartoe te gaan. 77,14% ziet er dan weer geen graten in.
1,90%
69,52%
10,48%
0,95% 0,00%
11,43%5,71%
0,00%
20,00%
40,00%
60,00%
80,00%P
erce
nta
ge
Voorkeurmoment
voormiddag namiddag
avond voormiddag + namiddag
voormiddag + avond namiddag + avond
voormiddag + namiddag + avond
34
4 Reflectie Aangezien dit onderzoek werd verricht in het kader van een opleiding bedrijfsmanagement zetten we tijdens
onze reflectie zoveel mogelijk de ‘profit-bril’ op.
4.1 Labelen van seniorenevenementen: zin of onzin? Een label in de vorm van een term, zoals ‘senioren’, is goed als je de aandacht wil trekken bij de oudere
doelgroep. We zien dat er in het verleden telkens nieuwe termen gezocht werden om de doelgroep te
labelen: ouderen, bejaarden, senioren, medioren, recent wordt er ook ‘plus’, ‘zilver(en)’ of ‘babyboomers’
gebruikt. Het nadeel is dat zo’n term te vaag is om duidelijk te maken voor welke doelgroep het evenement
georganiseerd wordt. Tijdens de enquêtes met de bezoekers hadden we de indruk dat de meeste mensen
vanaf 70 jaar spontaan zeiden dat ze “tenslotte wel een senior zijn”. Bij die leeftijdsgroep wordt de term
sneller aanvaard en kan het eventueel gebruikt worden. Als de organisator mikt op 70-plussers, dan lijkt
labelen zinvol. ‘Senioren’ klinkt volgens ons sympathieker dan ‘65+’ of ‘70+’, het labelen zelf moet de
aandacht trekken van de doelgroep om de flyer of affiche te lezen.
Een label op basis van een leeftijd werkt erg begrenzend, maar het geeft heel duidelijk aan voor welke
doelgroep het evenement is. Dit soort label heeft als voordeel dat het bijna uitgesloten is dat je te jonge
bezoekers over de vloer krijgt, die dan als erg ontevreden klanten naar huis gaan. Er kan ook geopteerd
worden om in de baseline te labelen (Silver Home). Tijdens het onderzoek werd het duidelijk dat een
bezoeker liever zelf de oudste aanwezige is, dan dat er veel andere bezoekers zijn die nog ouder zijn dan hem
of haar. Als een organisator zich in de communicatie richt naar ‘50+’, dan zouden wij durven zeggen dat hij
eigenlijk eerder mikt op de 60-plussers.
Voor bepaalde senioren werkt een seniorenlabel drempelverlagend, omdat ze weten dat het programma en
de infrastructuur zal aangepast zijn aan de doelgroep. Vooral voor alleenstaande senioren die niet in groep
naar een evenement gaan, is dit belangrijk. Voor anderen werkt het eerder afstotend, omdat ze vooroordelen
hebben over de invulling van het evenement.
In zekere zin blijkt labelen in mindere mate doorslaggevend. De belangrijkste en beste promotie bij deze
doelgroep is de mond-aan-mondreclame. We zien dan ook dat de evenementen waarvoor de organisatoren
samenwerken met seniorenverenigingen, meer succes hebben. De seniorenverenigingen spreken hun eigen
leden aan en motiveren hen om naar het evenement te gaan. Er kan ook rechtstreeks gecommuniceerd
worden naar de doelgroep op basis van een database die gefilterd is op leeftijd. Als deze communicatie dan
nog eens van de eigen bank of vereniging van de potentiële bezoeker komt, dan heeft zo’n (e-)mailing een
optimaal rendement. Al deze vormen van rechtstreekse communicatie met de doelgroep zorgen ervoor dat
een seniorenlabel minder nodig is.
Het valt op dat er door lokale overheden of non-profitorganisaties soms ‘onprofessionele’ seniorenbeurzen
of -evenementen worden opgestart. Op die manier is er in mindere mate een goede kwaliteitscontrole en
werkt het seniorenlabel soms als een anti-kwaliteitslabel.
4.2 De toekomst van seniorenevenementen Film
Bioscopen hebben nog veel groeimarge op het vlak van seniorenevenementen. Ze gebruiken snel een
seniorenlabel en kunnen dit gerust zo blijven doen. Er blijft nieuw initiatief komen van zowel de commerciële
bedrijven, als van de lokale overheid. Er zijn meer en meer Vlaamse kwaliteitsfilms, en daar kan verder op
gebouwd worden om het aanbod te verbreden. Het format van een filmnamiddag is relatief eenvoudig te
35
organiseren en de kosten kunnen laag gehouden worden; dat maakt het op lange termijn een stabiel
evenement. De belangrijke samenwerking met seniorenverenigingen heeft verder ook nog potentieel.
Beurzen
Seniorenbeurzen in Vlaanderen zijn, op één na (50+EXPO), allemaal lokale non-profitbeurzen die
georganiseerd worden door de stad of gemeente. Dit speelt in op de trend van duurzaamheid en het ‘act and
buy locally’-principe. Het feit dat de Zenithbeurs in alle stilte van het podium is verdwenen, zegt heel veel. In
Nederland zijn er wel nog grotere seniorenbeurzen, maar we vonden er maar 4 die een seniorenlabel
gebruiken. Er zou potentieel kunnen inzitten, maar België heeft geen beurzencultuur zoals in Nederland. De
vraag rijst hoe lang de beurzen in Nederland nog succes zullen hebben.
Wat de senior zoekt op een beurs, hangt sterk af van hoe hij zich op dat moment voelt. Is hij nog vitaal, actief
en koopkrachtig, dan is het geen probleem om naar een ‘gewone’ vrijetijds-, hobby- of reisbeurs te gaan.
Heeft hij op dat moment meer nood aan zorg in zijn leven, dan bestaan er aangepaste zorgbeurzen waar
rekening gehouden wordt met bijvoorbeeld rolstoelgebruikers. Dit aanbod wordt momenteel gebundeld in
specifieke beurzen voor alle leeftijden, en senioren vinden volgens ons nu al hun weg daar naartoe. Er zijn
misschien wel kansen voor een commerciële seniorenbeurs, maar dan vooral door het feit dat er bijna geen
‘professioneel’ aanbod is, en dat de standhouders bereid zijn om tegen minder gunstige voorwaarden deel
te nemen.
Concerten en festivals
Het muzieklandschap is wat meer gefragmenteerd. Er zijn de zalen zoals New Etropal en La Palma die
muzieknamiddagen organiseren. De loyaliteit bij de bezoekers zorgt ervoor dat het een stabiel evenement
is. Op het eerste gezicht zouden wij denken dat ze nog meer kunnen inspelen op extra verkoop en daar het
onderste uit de kan halen. Dit is niet zo simpel omdat de doelgroep niet het gevoel mag krijgen gepusht te
worden, en de verkoop brengt opnieuw grotere investeringskosten, en dus risico, met zich mee.
Aangezien deze zalen vooral schlagermuziek spelen, zijn er voor hen ook veel groeimogelijkheden om een
jonger publiek aan te spreken. Toch is dit niet zo evident, want deze bedrijven zijn bijna onlosmakelijk aan
het seniorenimago gekoppeld. Het is ook heel moeilijk veel te veranderen in de communicatie of de aanpak,
want de bezoekers gaan slecht om met verandering.
Ontmoetingscentra en OCMW’s zullen namiddagvoorstellingen blijven programmeren, maar ze voor
iedereen openstellen. De grootste doelgroep zal nog steeds uit senioren bestaan en daar zal de
programmatie en het concept op afgestemd blijven. We denken hierbij aan muziek uit de oude doos en het
serveren van koffie en taart.
In de lijn van het verdwijnen van de Zenithbeurs, was er ook het verdwijnen van Rimpelrock. Dit is nogmaals
een illustratie van het feit dat het erg moeilijk is om dergelijk evenement in stand te houden, zelfs met bergen
subsidies. Omdat deze groeiende doelgroep van senioren voor de politiek erg interessant is, zal het
overheidsinitiatief op het vlak van seniorenevenementen niet zomaar verdwijnen. Misschien schept ‘Zilveren
Kortrijk Spreekt’ meer duidelijkheid over wat de senioren verwachten op het vlak van evenementen.
Houden van … Griffelrock is, volgens wat we terugvonden, het enige actieve seniorenfestival van Vlaanderen
met een zekere omvang dat een seniorenlabel gebruikt, maar ook zij zouden er normaal mee ophouden
omdat bepaalde subsidies wegvielen. Omdat ze via een andere weg aan subsidies zijn geraakt, blijft het toch
voortbestaan, maar het is een duidelijk teken dat het niet winstgevend of zelfbedruipend is. Uiteindelijk zijn
er de laatste jaren ook veel festivals voor niet-senioren noodgedwongen moeten stoppen door het wegvallen
36
van subsidies en door de hoge onderlinge concurrentie. Dat seniorenfestivals helemaal dreigen te
verdwijnen, is dus niet zo verwonderlijk.
Massa-evenementen
Hoe ouder de senior is, hoe minder nood deze heeft aan massa-evenementen. Het is voor die doelgroep veel
belangrijker om rustig samen bij familie en vrienden te zijn. Een persoonlijke aanpak is logischerwijze een
moeilijke opdracht op grote evenementen, maar dat is net wat de senioren appreciëren. Het feit dat senioren
erg weinig gaan verbruiken, beperkt commercieel de mogelijkheden van massa-evenementen die een grote
investering vragen.
Daarenboven zijn de afstanden op het terrein groter en een grote hoeveelheid bezoekers maakt het ook snel
te druk voor de gemiddelde senior. Hoe ga je trouwens een groot terrein met mensen die slecht ter been
zijn, ontruimen als er zich een noodsituatie voordoet (Seniorenfestival Zilveren Noot afgelast, 2015)? Aan de
andere kant zijn er veel minder interventies nodig op seniorenevenementen (KDM, 2003) dan op
jongerenevenementen.
Ook de afstand naar het festivalterrein zelf is belangrijk. Een schlagerconcert waarvoor je een uur of meer
moet rijden en extra kosten moet maken, wordt onaantrekkelijker als je een maand later de Romeo’s gratis
op de lokale kermis kan zien, in het gezelschap van familie en vrienden.
Seniorenverenigingen zijn nog steeds verzuild, en verder nog eens opgedeeld per regio. We zien dan ook dat
ze zoveel mogelijk lokaal, op kleine schaal en met een persoonlijke aanpak evenementen organiseren, en
met succes.
Op lange termijn
Ondanks het succes van sommige seniorenevenementen, blijkt het voor andere moeilijk om lange tijd te
blijven bestaan. Stel nu dat je 50 jaar bent, en er is een seniorenevenement dat vooral bezocht wordt door
gepensioneerden van 60-65 jaar. Zal je dan willen aansluiten als je 10-15 jaar later zelf die leeftijd hebt of zal
je eerder denken: “Nee, dat is voor ouderen”? Zoals Bart Denys ook zei: “Wie gaat er in de toekomst nog
naar Benidorm gaan?”. Tijden veranderen en dus ook seniorenevenementen moeten meer meegaan met
hun tijd. Dit is echter een tegenstrijdigheid omdat vooral senioren moeite hebben met verandering. Een
pasklaar antwoord kunnen we niet geven, maar het lijkt ons niet uitgesloten dat seniorenevenementen in de
toekomst op voorhand zouden beslissen om het evenement 5 à 10 jaar te organiseren en er dan mee op te
houden, of om frequenter van naam of concept te veranderen.
Mobiliteit en activiteit
Door de fel verbeterde mobiliteit en het verhoogde activiteitsniveau bij senioren, sluiten ze nu sneller aan bij
de gewone programmatie ’s avonds. Dit fenomeen zal enkel maar versterkt worden door de nieuwe
generatie senioren die overdag bezet is door (nieuwe) hobby’s, hun engagement in het verenigingsleven, het
passen op de kleinkinderen, bewegingsactiviteiten, ...
Trending
Actieve bewegingsactiviteiten zijn een heel belangrijk aandeel van de vrijetijdsbesteding bij senioren. We
zien hier en daar sportevenementen voor 50- of 60-plussers de kop op steken (LPS, 2017)
(Seniorenevenement Avelgem, sd) die op leeftijd labelen. Er is nog steeds een hype van grote
37
sportevenementen, maar senioren houden niet zo van drukte en het ‘moeten presteren’. Het is dus nog even
uitkijken hoe dit zich in de toekomst verder zal ontwikkelen.
Een trend die al langer bestaat, zijn de evenementen rond grootouders en kleinkinderen. We verwachten dat
het aanbod hiervoor nog meer zal uitbreiden, alsook evenementen voor oudere singles.
4.3 Voorgestelde aanpak Voor de leeftijdscategorie 50 tot 60 jaar zouden wij geen seniorenevenement organiseren. Deze groep vindt
zijn gading in het reguliere aanbod. Hoewel ze soms al niet meer fulltime werken, hebben ze amper tijd
overdag, en een seniorenlabel schrikt hen af.
Vanaf het pensioen, bij de leeftijd van ongeveer 60 jaar, wordt er vooral aangesloten bij allerhande
verenigingen en wordt er vrijwilligerswerk gedaan om het sociale netwerk te onderhouden. Daarnaast gaat
deze groep senioren (veel) op reis, oefenen ze (nieuwe) hobby’s uit, gaan ze wandelen/bewegen, passen ze
op de kleinkinderen, bezoeken ze een wekelijks jazz-matinee in een café, … De kansen op commercieel vlak
liggen vooral daar: dure wandelschoenen, leuke all-in-vliegvakanties, aansluiten bij een golfclub, eindelijk die
speciale koersfiets kunnen kopen, … Het idee van een beurs sluit daar goed bij aan, maar dan eerder het
concept zoals dat van de Leefbeurs: een beurs voor levensgenieters van alle leeftijden.
Op het vlak van evenementen sluiten die recent-gepensioneerden van 60 tot 70 jaar nog grotendeels aan bij
het reguliere aanbod. Dit aanbod is ook meer en meer aangepast aan deze doelgroep. We denken hierbij
vooral aan de inhoud, of de keuze van de artiest. Het belang van zich goed te voelen in het gezelschap
waarmee ze uitgaan, wordt steeds belangrijker naar mate men ouder wordt. Sterker nog, het gezelschap
primeert soms op het inhoudelijke bij het selecteren van het evenement. Via het verenigingsleven, of tijdens
een uitstapje samen met vrienden, komen sommigen al eens in contact met een namiddagconcert of -film
en dit met wisselend enthousiasme. Sommigen vinden het maar niks om als 60’er tussen de 70- en 80-
plussers te zitten.
Wanneer we een evenement organiseren voor de doelgroep van 60 tot 70 jaar, zouden we dus niet gaan
labelen. Evenementen specifiek voor deze leeftijdsgroep zijn zeker interessant, maar kunnen beter worden
aangeboden in het reguliere aanbod, en opengesteld worden voor een zo breed mogelijk publiek.
Alternatieven om senioren welkom te laten voelen op evenementen voor alle leeftijden zijn bijvoorbeeld een
‘seniorenvak’ op een sportwedstijd, of een rustige lounge op een groter festival. Er is een dunne grens tussen
iets doen zodat senioren zich welkom voelen, en alle vormen van betuttelende maatregelen. De aversie voor
dat laatste geldt evengoed voor 80-plussers.
We besteden wel extra aandacht aan een goede toegankelijkheid voor mensen die minder mobiel zijn, en er
kan een ringleiding voorzien worden voor mensen met een hoorapparaat. Gezien deze fysieke beperkingen
niet enkel voorkomen bij ouderen, zou elk hedendaags evenement hier eigenlijk rekening mee moeten
houden. Daarnaast is het algemeen geluidsvolume voor sommige mensen een heikel punt. Wij raden aan
om gewoon de geldende normen en richtlijnen inzake geluid te volgen.
Voor 60’ers en 70’ers is het erg confronterend en afstotend als grote groepen hoogbejaarden van rusthuizen
of personen met een mentale of fysieke beperking aanwezig zijn. Deze opmerking hebben we meermaals
gehoord tijdens onze enquêtes (hoewel vaak met zekere schroom omdat het niet politiek correct is).
Vanaf 70+ gaat men minder graag ’s avonds weg. Deze groep wordt logischerwijze, maar erg geleidelijk aan,
minder actief op het vlak van bewegingsactiviteiten. Voor sommigen worden onder andere de verplichtingen
die vasthangen aan een bepaalde functie in een vereniging er teveel aan, en houdt hun engagement als
bestuurslid op. Er ontstaan hierdoor kansen om mensen samen te brengen tijdens rustige
seniorenevenementen overdag. Anderzijds is er nu wel een soort overgangsperiode waarin ouderen net alles
op alles gaan zetten om zo lang mogelijk sportief/actief te blijven.
38
Hoe dan ook, vanaf 70+ kunnen we volgens ons pas écht gaan spreken over een seniorenevenement. In wat
volgt bespreken we dan ook welke aanpak ons het meest geschikt lijkt voor deze groep.
Label
In 4.1 gingen we reeds dieper in op het labelen voor deze doelgroep.
Timing
Het ideale moment voor een evenement wordt voorgesteld op maandag, dinsdag of donderdag van 14.30
uur tot 17.30 uur. Uitbreiden kan naar zaterdagavond en zondagnamiddag. Een pauze tijdens een
filmvoorstelling raden we af om de beleving optimaal te houden; een pauze tijdens een muzieknamiddag kan
tot extra consumpties leiden en wordt ook door de bezoekers aanvaard.
Verder houden we rekening met de seizoenen. Tijdens de winterperiode kan het evenement misschien beter
al om 16.30 uur afgerond worden. In de zomer kan tijdens het vakantieseizoen een kleiner evenement met
minder financieel risico worden georganiseerd, vooral om de mensen eens samen te brengen en de lange
periode zonder evenementen te overbruggen. De 70-plussers gaan immers vooral buiten het seizoen op reis.
Een bedreiging is dat de mensen liever op een terrasje blijven zitten bij goed weer. Dat hebben we tijdens de
enquête in Budascoop rechtstreeks waargenomen.
Een vast ritme en een zekere voorspelbaarheid scoren hoog bij senioren. Maandelijkse of op regelmatige
basis terugkerende evenementen zullen het dan ook blijven goed doen. Het is belangrijk de deuren een uur
voor aanvang te openen, en zo rekening te houden met het feit dat de senioren graag te vroeg komen. Een
van de redenen hiervoor is dat ze zeker willen zijn van ‘hun plaatsje’. De bezoekers waarderen dat er
voldoende zitplaatsen zijn voor als ze toekomen. Stiptheid bij het openen van de deuren en het starten van
de voorstelling is een absolute must.
Voorverkoop en communicatie
Een vaste zitplaats (zoals een vaste plaats bij een abonnement bij een sportwedstrijd) is een idee dat onder
de loep kan worden genomen voor de nieuwe generatie senioren. We zien geen organisaties die op
abonnementsbasis werken. Wellicht komt dit omdat senioren niet graag lang op voorhand iets vastleggen of
tickets kopen en omdat ze niet snel grote bedragen uitgeven voor een evenement.
Sowieso is het heel belangrijk om op het huidige evenement al zoveel mogelijk reclame te maken voor de
volgende edities met een eenvoudige en duidelijke flyer. We omschrijven het zo beknopt mogelijk en
schenken extra aandacht aan de puntgrootte en een duidelijk lettertype. Door de flyer persoonlijk af te geven
met een woordje uitleg of een kleine babbel, scoor je goed bij senioren. We zorgen er ook voor dat de
bezoekers direct kunnen inschrijven voor het volgende evenement.
Hoewel voorverkoop voor de organisatie zelf erg handig is, horen we dat de meeste senioren niet van
voorverkoop houden en daar bijgevolg in mindere mate aan meedoen. Toch zien we in CC Berchem dat het
mogelijk is, aangezien hun voorstellingen regelmatig uitverkocht zijn. We stellen niet voor om kunstmatig
schaarste te creëren, maar het kan wel werken bij de doelgroep omdat het nieuws van een uitverkochte zaal
snel de ronde kan doen. Deze mond-aan-mondreclame is nog steeds het meest doeltreffend.
Reclamecampagnes spreken de doelgroep volgens ons niet extra aan. Ze willen vooral zeker zijn dat hun
vrienden er ook zullen zijn, dus als ze horen dat die hun ticket al hebben, zullen anderen sneller overtuigd
39
zijn om ook hun ticket te kopen. Grote reclamecampagnes zijn erg duur en kunnen de potentiële bezoekers
ook afschrikken. Senioren bezoeken liever een rustig evenement, en geen druk massa-evenement.
Communicatie of voorverkoop via internet zal de komende jaren nog steeds weinig zin hebben. Wanneer
deze technologische kloof zal gedicht worden, is een groot vraagteken. Door de voortdurende razendsnelle
vooruitgang op dit vlak, zal die misschien nooit echt verdwijnen.
Financieel
Senioren zijn heel prijsbewust. Ze zijn ook gewoon geraakt aan een seniorentarief; het lijkt wel een
verworven recht. Verder verwachten ze dat er van alles ‘gratis’ inbegrepen is, zoals een hapje en een drankje.
Aangezien senioren toch niet zoveel meer consumeren, kan hier misschien op geanticipeerd worden door
standaard een all-in-formule te gebruiken.
Het lijkt ons niet zo gek om de prijs iets hoger te leggen met het idee om de bezoekers zoveel mogelijk waar
voor hun geld te geven. Wat de bezoekers nog sterker overtuigt om net iets meer te betalen, is het feit dat
ze die periodieke ontmoeting met hun vrienden en kennissen, in een omgeving waar ze zich welkom voelen,
absoluut niet willen missen.
Wat er zeker bijkomt als de prijs hoger ligt, is dat de nieuwe, mondige senior zonder genade op zijn strepen
zal staan. Als de organisatie bij problemen in staat is veel goodwill te tonen, kunnen zelfs senioren met de
hoogste eisen worden gecharmeerd en tot ambassadeur worden omgetoverd.
De markt op het vlak van sponsoring moet zich nog verder ontwikkelen. Het zal niet lang meer duren voor
allerhande zorgbedrijven of reisagentschappen een informatiestand plaatsen op een dansnamiddag of een
demonstratie geven na de namiddagfilm. Senioren hebben zeker niet graag het gevoel gepusht te worden,
dus dit moet met de nodige voorzichtigheid, en misschien wel op een creatieve en ‘speelse’ manier worden
benaderd. Er zijn tevens kansen op het vlak van impulsieve verkopen. Wij denken hierbij aan gadgets met
een lage investeringskost, die vaak uit sympathie voor de organisatie worden gekocht.
Massa-evenementen organiseren in een poging om er geld uit te slaan, blijkt niet te werken. Het falen van
deze soms politieke stunts, werd eerder al uitgebreid besproken.
Praktisch
Bij het huren van een locatie is het van groot belang dat de zaal vlot bereikbaar is met het openbaar vervoer
en dat er voldoende parking en gehandicaptenparking is. Mobiliteit is uiteraard een aandachtspunt bij de
doelgroep, maar er wordt vaak aan carpooling gedaan. Sociale organisaties organiseren steeds vaker vervoer
met busjes met vrijwillige chauffeurs.
Toch lijkt het ons beter om als organisatie zelf over de nodige infrastructuur te beschikken, wil men van het
evenement een succesverhaal van maken. Dit principe zien we in bioscopen en zalen zoals La Palma, maar
we zagen dit ook bij Rimpelrock, waar men de kosten probeerde te drukken door de infrastructuur van
Pukkelpop te gebruiken. Seniorenevenementen georganiseerd door de overheid, seniorenverenigingen en
andere vzw’s kunnen terecht in de gebouwen van de stad. In de binnenstad van Kortrijk is er momenteel
volgens de verenigingen echter geen zaal waar ze terecht kunnen. Wat verwachten deze verenigingen van
een zaal? Dit vergt meer onderzoek; een idee voor de toekomst?
Inhoudelijk
Eerder werd al vermeld dat de inhoud belangrijk is maar niet altijd doorslaggevend; toch willen we er even
dieper op ingaan. Een ‘do’ waar we spontaan aan denken, is om de mainstream aan te spreken. Alles wat
40
bekend is, zeg maar ‘wat vertrouwd is’ vanop tv, is erg populair. Dit geldt vanzelfsprekend voor alle leeftijden.
FC De Kampioenen blijft populair bij alle leeftijden, een acteur uit familie die een eigen show brengt, bekende
radiopersoonlijkheden, … Het kan heel wat volk lokken.
Schlagermuziek is nog steeds dé seniorenmuziek bij uitstek. De doelgroep wordt echter breder en breder op
het vlak van interesses, en ze komen ook meer op voor hun eigen voorkeur. Daarom willen we graag
organisatoren uitdagen om de evenementen wat moderner aan te pakken en eens te experimenteren met
bepaalde formules, onderwerpen of artiesten. We waarschuwen voor het gevaar om -onder het mom van
‘voor elk wat wils’- een mix van stijlen aan te bieden. Dat is vaak geen succes, in tegenstelling tot het kiezen
voor een duidelijk thema.
De doelgroep hecht veel belang aan de kwaliteit van de beleving. Daarom gaat de voorkeur uit naar echte
glazen, borden en bestek in plaats van de plastieken variant. Een mooi gepresenteerde en lekkere, verfijnde
catering, maakt het geheel af.
Op het vlak van film is er op dit moment overduidelijk een concept dat overal goed werkt. De mensen worden
bij het binnenkomen persoonlijk begroet door de organisator of een medewerker, vóór de film is er een korte
introductie, na de film is er nabespreking met koffie en taart. Wij stellen voor om dit te blijven aanbieden;
grote veranderingen aan een succesvolle formule zijn vaak niet nodig. Dit concept zal zich wellicht organisch
verder blijven ontwikkelen. Bioscopen hebben de luxe om naast dat vaste aanbod ook te kunnen
experimenteren met andere formules. Het financieel risico ligt voor deze evenementen namelijk relatief laag.
Tien jaar geleden probeerde Utopolis (Petitjean, 2008) een duurder format met een champagnereceptie,
buffet en workshops vooraf. Dat was toen geen succes. Ondertussen is er al een groter klantenbestand
opgebouwd dat zich al helemaal thuis voelt op de namiddagfilm en is er al een nieuwe golf van senioren.
Waarom kan dit concept niet nog eens een kans gegeven worden?
Wil men toch een seniorenbeurs organiseren (ondanks de reeds aangegeven twijfels hieromtrent), lijkt het
opportuun om samen te werken met de seniorenverenigingen. In ruil voor een actie ‘1 ticket kopen = 1 ticket
gratis’ verzorgen ze voordrachten of workshops op de eventlocatie. Daarnaast spelen ze een heel belangrijke
rol in de communicatie naar hun leden. Gezien er niet vaak commerciële seniorenbeurzen georganiseerd
worden, is er een grote onderhandelingskracht naar standhouders toe.
41
5 Besluit De doelstellingen van het onderzoek zijn grotendeels bereikt. We hebben het landschap van de
seniorenevenementen (film, muziek, beurzen) ruim geschetst en aangevuld met interviews en enquêtes die
onze blik konden verruimen.
Een label op basis van een term of een leeftijd trekt de aandacht van de potentiële bezoeker. De beslissing
om al dan niet naar het evenement te gaan, wordt wel eerder gebaseerd op de inhoud, de bereikbaarheid,
de prijs en hun gezelschap. Een seniorenlabel is dus niet doorslaggevend, maar het kan wel de belangstelling
opwekken.
Een seniorenevenement vindt plaats op een namiddag in de week, en meestal met een periodieke herhaling.
Het is geen te grootse bedoening zodat er veel aandacht kan geschonken worden aan het persoonlijke. Dit
zowel bij de bezoekers onderling, als van de organisatie naar de bezoekers toe.
Senioren hebben zich heel snel geherdefinieerd en de evenementensector is nog volop aan het ontdekken
waar de kansen zitten. Op inhoudelijk vlak blijft de mainstream het goed doen, maar we zijn toe aan
vernieuwing en verbreding. Het doelpubliek is tenslotte klaar voor moderne evenementen op hun maat.
We zien dat er veel evenementen zich gaan toespitsen op een bredere en jongere doelgroep. Daarom horen
we ook een verdeelde mening over de toekomst van seniorenevenementen.
Toch zijn er nog mogelijkheden voor verder onderzoek. Het lijkt ons aangewezen om meer te focussen op
een kleinere en specifiekere leeftijdsgroep, bijvoorbeeld van 60 tot 70 jaar, of 75-plussers. Het sociaal profiel
van de senior kwam in mindere mate aan bod in dit werk, maar het lijkt ons waardevol om specifiek de
hoogopgeleide, ‘rijke’ senior te bevragen over zijn interesseveld.
Misschien vormen de resultaten van Zilveren Kortrijk Spreekt een goede basis om op verder te bouwen. De
hedendaagse senioren zijn veel mondiger dan vroeger, dus je kunt ervan op aan dat er geen tekort zal zijn
aan zinvolle informatie. Zo kan er korter op de bal gespeeld worden betreffende hun huidige noden.
Met de bevindingen van dit onderzoek in het achterhoofd, kunnen we organisatoren van
seniorenevenementen aanraden om zoveel mogelijk te vragen aan hun doelpubliek wat er van hen verwacht
wordt. Hiernaast pleiten we om te experimenteren met moderne en alternatieve concepten voor de senior
van vandaag én van de toekomst.
42
6 Bijlagen
Bijlage 1: Seniorensites die ‘50+’ hanteren als seniorenleeftijd 43
Bijlage 2: Interview Kinepolis Oostende 44
Bijlage 3: Interview Kinepolis Kortrijk 49
Bijlage 4: Interview Budascoop 52
Bijlage 5: Interview SeniorCiné 56
Bijlage 6: Interview Evident-Event 59
Bijlage 7: Interview Leefbeurs (Roeselare) 60
Bijlage 8: Interview 50+EXPO 63
Bijlage 9: Interview Wijkcentra Kortrijk 66
Bijlage 10: Interview New Etropal 70
Bijlage 11: Interview La Palma 73
Bijlage 12: Interview Kustschlagerfestival 77
Bijlage 13: Interview Liever Overdag / Ontmoetingscentra Kortrijk 80
Bijlage 14: Interview CC Berchem 84
Bijlage 15: Interview Samana 87
Bijlage 16: Interview NEOS Kortrijk 89
Bijlage 17: Interview VL@S 92
Bijlage 18: Interview Zilveren Kortrijk Spreekt 96
Bijlage 19: Interview OKRA Kortrijk 97
Bijlage 20: Vragenlijst voor de bezoekers 101
Bijlage 21: Resultaten van de enquête bij de bezoekers 103
43
Bijlage 1: Seniorensites die ‘50+’ hanteren als seniorenleeftijd
http://www.fiftyandmore.be/marktinfo/demografie
http://www.beurs50plus.nl/
http://www.50plusshow.com/london/
https://www.roze50plus.nl
https://www.verhoeven.be/zomervakanties/seniorenreizen/
http://www.vlaamse-seniorensite.be/
https://www.actief50plus.be/
http://www.cosmolingua-taalreizen.be/nl/x/4/masterclass-50
http://www.fedos.be/
44
Bijlage 2: Interview Kinepolis Oostende
Naam: Wim Engelen (eventmanager)
Organisatie: Seniors at the Movies - Kinepolis Oostende
Datum: 10 april 2017
Telefonisch interview
Waarom gebruikt Kinepolis het label ‘senioren’, Seniors at the Movies?
Kinepolis heeft verschillende evenementen voor verschillende doelgroepen, en senioren is daar een van. Om
nu specifiek het label ‘senioren’ te gebruiken, is iets waar ze op nationaal niveau nog altijd niet aan uit zijn.
Vroeger was er een tijdje dat we ‘60+ Cinema’ gebruikten, daar zijn we dan weer van afgestapt, want dat
werd gepercipieerd als té begrenzend. Senioren zijn er ook niet erg fan van. Onderzoek heeft ook uitgewezen
dat mensen van 60+ zich eigenlijk niet senior voelen, en dat ze dus dat label niet zo graag horen. En dat is
wel de leeftijd waarop er een beetje gemikt wordt, een beetje de pensioensleeftijd. Een extern
marketingbureau doet nu voorstellen op het vlak van nieuwe benamingen, of om het concept een nieuwe
naam te geven, zoals bijvoorbeeld ‘De koffie en gebak cinema’, ik zeg maar iets.
En moest je nu helemaal geen label gebruiken, ook niet ‘namiddagvertoning’, zou dat dan minder volk
lokken?
Op zich niet, want de mensen die je nu krijgt in de namiddag zijn toch grotendeels de senioren. De
programmatie stemmen wij daar ook een beetje op af. Ik denk wel dat wij niet gebonden zijn met een
benaming met ‘senioren’ erin ofzo. De leeftijd ligt ook niet helemaal vast, wat ik wil zeggen is dat daar andere
mensen bij mogen, maar het is nog altijd de bedoeling dat het op dat ouder publiek gericht is, en dat doen
we aan de hand van de programmatie. Koffie en gebak is nog altijd iets dat hen aanspreekt en de jeugd niet
echt. Stel dat er begeleiders mee gaan naar binnen, dan laten wij dat uiteraard toe. Maar stel nu dat het de
spuigaten uitloopt en dat er meer mensen van 30 of 40 gaan zitten, dan zal dat herbekeken worden.
Vindt u het nu een succes?
Ja, eigenlijk wel. Het is een concept dat meteen sterk gestart is. Het hangt uiteraard erg af van stad tot stad,
of locatie. Voor Oostende is dat relatief gezien wel een groot succes aangezien de stad een redelijk grote
seniorenbevolking heeft. In studentensteden gaan die het op absolute cijfers ook goed doen, maar relatief
gezien veel minder goed doen in vergelijking met ons, omdat de senioren een kleiner aandeel uitmaken van
hun bezoekersaantal. Voor ons is het belangrijk om de senioren, los van Seniors at the Movies, mee te krijgen
naar de andere evenementen zoals de operavoorstellingen en de balletvoorstellingen, en de gewone
namiddagvoorstellingen zonder koffie en gebak.
Waarom worden de opera- en balletvoorstellingen niet meer naar senioren toe gepromoot?
We willen dat echt niet vastpinnen op senioren, maar het opentrekken naar het grote publiek. We zien ook
dat het een iets anders publiek is; het zijn voornamelijk senioren, maar daar willen we niet dat er een
leeftijdgrens is. Ook bij de balletvoorstelling zien we dat het vooral senioren zijn, maar dat kan evengoed
voor kinderen zijn, meestal is het voor schoolgaande jeugd niet zo eenvoudig om daar te geraken, maar we
willen ze zeker niet onthouden daaraan.
Hoe lang bestaat Seniors at the Movies al?
Dat is nog van voor ik hier negen jaar geleden ben begonnen, dus dat zal al zeker 10 jaar bestaan.
En vroeger heette dat 60+ Cinema?
45
Eerst was het Seniors at the Movies, dan is het 60+ Cinema geworden, en nu is het weer Seniors at the
Movies. Dit in afwachting dat er een nieuwe algemene naam wordt gevonden. Ze zijn daarnaar aan het
zoeken, maar dat is geen prioriteit, dus dat kan zijn dat dat nog een tijdje in de frigo blijft liggen.
Ik las in een artikel dat film het minst populaire medium is bij senioren. Klopt dit volgens u? Zijn er dan zo
weinig senioren die naar de film komen buiten de seniorenfilm?
Ik denk als je dat procentueel gaat bekijken, wel waarschijnlijk. We draaien hier bepaalde vertoningen enkel
op senioren. Maandag draaien we twee vertoningen op maandagnamiddag, en dan zie je enkel senioren. Dus
ze zijn wel belangrijk, en dat gaat alleen maar stijgen. Hoe ouder dat de generatie wordt, die nu al naar de
film komt, die generatie gaat blijven komen. Het innovatieve en het technologisch van de Kinepolis schrikt
de mensen wel nog altijd een beetje af, denk ik, dat vormt nog altijd een hoge drempel. De oudere senioren
zijn moeilijk naar hier te krijgen, los van mobiliteit: cinema is een heel andere beleving voor hen. We merken
dat ook aan consumptie hier in de winkel, daar doen zij bijna volledig niet aan mee. We hebben de senioren
dan in een enquête bevraagd, waarom dat zou zijn. We dachten eerst dat ze prijsgevoeliger zijn, wat er ook
wel een beetje mee te maken heeft, maar los daarvan zit het niet in hun natuur om te eten in de cinema. We
vroegen: “Stel dat geld geen kwestie is, en dat alles gratis is, wat zou je dan nemen?”, om op die manier te
kijken of ons assortiment wel goed was afgestemd op hen. Daarop zeiden ze dat ze eigenlijk ook niets zouden
nemen, “want ik ben zo niet aan al dat knabbelen in de cinema”. Hier keren we wel terug naar een heel
andere generatie, maar met tijd zal dat natuurlijk ook wel veranderen. De consumptiemaatschappij is niet
aan hen besteed.
Vanaf wanneer is iemand een senior?
Volgens mij, ja, moeilijk te zeggen. Als je het bekijkt vanuit evenementen, dan zou ik zeggen vanaf je op
pensioen bent, omdat die evenementen dan tijdens de werkuren plaatsvinden. Maar tegenwoordig, ik zie
dat ook bij mijn ouders, zij zijn midden de 60, en om die nu echt senior te noemen, nee, daar zijn ze nog veel
te actief en te vlot voor. Maar op het vlak van het evenementiële zou ik ze er wel al bijrekenen, omdat ze wel
de tijd hebben, en ze zoeken naar activiteiten om bezig te zijn.
Organiseert Kinepolis nog andere seniorenevenementen?
Nee, specifiek naar senioren toe, enkel de Seniors at the Movies. We gaan de opera wel wat meer promoten
tijdens Seniors at the Movies.
Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement?
Wij hanteren nu wel een erg stereotiepe karakter van seniorenevenementen. Film, koffie en gebak; ik denk
niet dat je je typischer kan profileren naar senioren toe. Daar zijn dus nog opportuniteiten om andere dingen
met hen te doen. Ook dat het binnen hun tijdskader past, want avondvoorstellingen doen zij praktisch niet,
en dat het met catering is die op hun lijf geschreven staat.
In hoeverre heeft het al dan niet labelen van het evenement een invloed op het succes, volgens u? Daarnet
zei je dat het in mindere mate een invloed heeft, omdat je tijdens de namiddagfilm toch al veel senioren
hebt.
Inderdaad, ik denk het niet, maar ik denk wel dat het zijn groeitijd gaat nodig hebben, want er is nog altijd
een deel senioren die op het vlak van cinema nog altijd een grote drempel ervaart omdat ze niet direct weten
wat het is. Dus als het Seniors at the Movies heet, dat ze dan ook sneller gaan kijken en actief de flyer gaan
meenemen met de gedachte “ah ja, dat is voor ons”. Als je een andere naam gebruikt die niet triggert bij
hen, dan denk ik niet dat ze dat zo actief gaan opzoeken. Wij werken ook wel met verschillende verenigingen
die effectief een maandprogramma opstellen en ik moet hen ook maandelijks een flyer bezorgen zodat ze
dit kunnen inplannen. Senioren die actief willen blijven, sluiten zich dan ook aan bij een seniorenvereniging,
en we merken dat dit nog steeds erg leeft. Op die manier moeten ze zelf niet te veel zoeken en hebben ze
46
toch sociaal contact, en moeten ze gewoon maar meegaan en hebben ze niet te veel last met organiseren en
zo. Dat is blijkbaar ook wel nog belangrijk.
Werk je samen met meerdere seniorenverenigingen?
Ja, op dit moment met een zorgcentrum hier in Oostende, de seniorenraad van Blankenberge, en de
seniorenraad van Leffinge.
Hoeveel keer is er een seniorenvertoning op een maand?
Eén keer in de maand, maar stel nu dat we echt boven onze capaciteit gaan, dan zouden we nog kunnen
uitbreiden naar twee per maand. We spreken over een 200 tot 250 bezoekers die maandelijks komen. In de
zomer daalt dit naar 80-90 bezoekers. Ofwel is het dan te mooi weer of zijn ze weg of moeten ze op de
kleinkinderen letten. In september komt dit dan geleidelijk aan weer op gang, en zeker Vlaamse films, daar
zijn ze heel vatbaar voor, dat zijn de beste edities.
Heeft de voorkeur voor Vlaamse films te maken met dat sommige senioren minder goed de ondertitels
kunnen lezen?
Neen, ik denk eerder herkenbaarheid. Een acteur die ze gemakkelijker onthouden of kennen. Als we echt
Hollywoodfilms nemen, dan zoeken we echt naar films met een verhaal, niet per se met de grootste sterren,
of de meeste gekke verhalen. Met de Vlaamse acteurs is er veel vertrouwdheid, ze kennen bepaalde vanop
VTM bijvoorbeeld.
Houden jullie rekening met de ‘luidheid’ tijdens de vertoningen?
Nee, dat hebben we nog niet moeten doen. Ik vraag het hen soms wel, maar dat is nog niet van toepassing
geweest. Ook niet dat we het hebben moeten luider zetten. Het is eigenlijk super subjectief allemaal, het
geluid is zo persoonlijk. Een tijdje geleden hadden we via mail een klacht gekregen van iemand dat het te luid
stond. Van diezelfde film, zelfde zaal, zelfde moment, drie rijen ervoor, zei iemand dat het te stil was, en
blijkbaar zo erg dat ze het nodig vond om er een mail over te sturen. Dus het is moeilijk om daar dan een
gulden middenweg in te vinden, en sowieso is daar heel veel in genormeerd, dus daar mag je ook niet te veel
van afwijken.
Doen jullie voor Seniors at the Movies nog promotie via de sociale media?
Nee, niet via sociale media, ook al omdat dit via het nationale departement gaat, maar ik denk niet dat ze al
ooit iets via sociale media gelanceerd hebben.
Zijn de verenigingen die komen dan de grootste groep die komt?
Voor Kinepolis Oostende is het 50/50. Dus letterlijk de helft zijn Oostendenaren die in groepjes van 2-3 of
alleen komen, en dan de andere helft zijn de verenigingen.
Doe je voor de film ook een inleiding, om het persoonlijker te maken?
Ja, ikzelf leid dat altijd in, ik vertel een beetje over de film zelf, een paar praktische afspraken voor in de
receptieruimte achteraf met koffie en gebak (omdat de verenigingen altijd vragen om samen te zitten, en
dan zeg ik waar hun tafels staan) en dan kondig ik ook al de volgende editie aan.
Kost het volgens u meer tijd en energie om die doelpubliek te bereiken? Of zeg je: “We geven het aan de
verenigingen, en dan valt dat nog mee?”?
Het is een publiek waar je wel je werk moet insteken, maar het is ook een heel dankbaar publiek. Ze zijn heel
loyaal. Dat persoonlijk woordje vooraf appreciëren de mensen enorm. Ze hebben graag routine, vaste timing,
dat is iets waar ze wel aan vasthouden, je moet niet te speciaal willen doen. Ze appreciëren ook dat ze waar
voor hun geld krijgen.
47
Als je zegt “vaste timing”, ga je er dan ook op letten om geen lange films te spelen?
Ik had het eerder over de start van de film, als er staat 14.30 uur, dan maak ik ook dat de film stipt begint.
Anders krijg ik daar effectief opmerkingen over.
Ja, want er zijn er veel die driekwartier op voorhand komen.
Ja, we gaan open om 13.00 uur, en vanaf dan beginnen effectief de eersten al toe te komen. Dan duurt het
nog anderhalf uur tot de film, maar dat is ook afhankelijk van het openbaar vervoer, en telkens als er een
tram stopt hier aan de deur, is er een nieuwe golf senioren die binnenkomt. Dat maakt het voor ons ook wel
gemakkelijk om ze op te vangen.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenfilm of -evenementen brengen?
De laatste 10 jaar heeft uitgewezen dat het een heel stabiel evenement is. Sowieso zal dat niet verminderen,
dat ben ik zeker, maar er zijn nog veel kansen, ook om de concepten wat aan te passen.
Welke opportuniteiten en uitdagingen zijn er? Ik zie nu al in mijn onderzoek bijvoorbeeld dat er in de
steden meer en meer net wordt weggegaan van seniorenevenementen, in de randgemeenten blijft het
langer bestaan.
Uiteindelijk zal het allemaal een beetje moderner moeten zijn; ik denk dat we het nu heel stereotype
aanpakken. Ik denk dat als we tien jaar verder zijn, dat het een andere groep senioren zal zijn, en dat het
inderdaad wel een andere aanpak zal vereisen, maar dat zal de tijd wel uitwijzen. Maar voorlopig zien we
daar geen daling in. Ik merk ook niet dat de groep ouder is dan tien jaar geleden. Ik gok op een gemiddelde
van 70, dus niet de net-gepensioneerden, maar net iets ouder.
Is de prijs een gevaar in de toekomst? Ik zie dat de film goedkoper is én ze krijgen koffie en taart. Er zit nog
veel potentieel in, maar in hoeverre kan het dan echt een commercieel succes zijn?
Ja, dat is soms ook een beetje mijn frustratie, ze beseffen soms niet goed dat ze veel waar krijgen voor hun
geld. Vanaf dat ze betalen voor iets, dan moet het ook allemaal perfect in orde zijn, of je gaat het wel horen.
De tolerantie ligt heel laag als er dan iets misgaat. Uiteindelijk zijn de kosten om dit te organiseren, niet zo
hoog, en de prijzen in Kinepolis zijn zo opgebouwd dat er een bedrag in zit specifiek voor het evenementiële
aspect. Het is wel nog steeds een rendabel evenement.
Los van seniorenfilm, ik weet niet in hoeverre je daar een zicht op hebt, maar denk je dat er tussenkomst
van de overheid nodig is om seniorenevenement te laten blijven bestaan, jaar na jaar?
Oostende is daar wel redelijk mee bezig. Zij doen hier ook een seniorenfilm, dat heet Zilver Scherm. Vroeger
deden ze dit in de Rialto, de oude cinema in de stad. Zij kiezen de film en plannen alles, wij doen enkel de
ticketverkoop. Dat kost dan maar 5,50 euro, en zonder koffie en taart. Soms komt de schepen van cultuur
dan de inleiding geven. Daaruit leid ik wel af dat de stad Oostende erg betrokken is met hun seniorenpubliek
en daar ook heel veel voor doet, en dat ze die evenementen ook zwaar ondersteunen. Je merkt dat ook op
het vlak van bouwgrond hier in Oostende. Heel veel wordt er rusthuizen, en betaalbaar wonen, daar wordt
veel in geïnvesteerd. Ze hebben het een beetje een halt moeten toeroepen om de jonge gezinnen uit
Oostende niet weg te houden. Dus er zijn hier veel senioren die hier een tweede verblijf hebben.
U organiseert ook evenementen voor een andere doelgroep, ik denk dan aan Ladies at the Movies. Waar
ligt volgens u het verschil?
Vooral bij de beleving. We focussen ons echt op één doelgroep: wat willen zij? Daar stemmen we dan
specifiek het evenement op af.
In welke mate is mobiliteit een probleem?
48
Hier is Oostende is dat eigenlijk geen probleem. Ons gebouw is volledig rolstoeltoegankelijk, ook met de tram
recht voor de deur.
Ze verwachten niet dat je zelf een busje gaat inleggen?
Neen, de verenigingen die van verder komen doen dat soms zelf. Die van Blankenberge komen gewoon met
de tram.
Op welk moment van de dag/week vindt de film best plaats?
We doen dit steeds op de tweede donderdag van de maand. Het is belangrijk dat er daar een vast ritme inzit.
Of het nu een dinsdag of een donderdag zou zijn, maakt dat op zich niet zoveel uit. Maar geen woensdag
uiteraard. Zilver Scherm vindt plaats op de tweede dinsdag van de maand.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
Voor ons is het uiteraard belangrijk om te kunnen inschatten hoeveel gebak we moeten bestellen, maar als
publiek, we hebben een redelijke grote capaciteit dat we aankunnen, en we zitten daar nog niet aan, dus op
dat vlak is het niet belangrijk. Maar stel dat er een hele goede editie is, en die kunnen niet aan de deur een
ticket kopen, dan zijn die wel heel ontgoocheld uiteraard. Dat is wel al een paar keer gebeurd, bijvoorbeeld
tijdens de voorstelling van FC De Kampioenen. Maar wat wij dan wel doen, is dat we de film dubbel starten:
een keer voor de seniorennamiddag, en dan nog een keer een half uur later in de gewone programmatie. Op
die manier kunnen de mensen dan toch de film zien. Soms komt er bij hen toch redelijk wat planning bij
kijken en is het echt moeilijk om hier te geraken, dan kunnen we toch de film aanbieden. Je zou er trouwens
ook van verschieten hoe weinig senioren er met internet overweg kunnen, ook bij de jongere senioren.
49
Bijlage 3: Interview Kinepolis Kortrijk
Naam: Tiffanie Vanmoortel (eventmanager)
Organisatie: Seniors at the Movies - Kinepolis Kortrijk
Datum: 17 maart 2017
Persoonlijk interview
Waarom gebruikt Kinepolis het label ‘senioren’ in de vom van ‘Seniors at the Movies’?
Omdat we in een categorie gaan werken. We hebben onze targetgroup, en daarvoor gaan we telkens gaan
labelen zoals ‘Ladies at the Movies’, ‘Families at the Movies’ en bij ‘Seniors’ weten de mensen direct dat dit
eigenlijk voor 65+ is, maar we weigeren ook nooit niemand. We hebben al bezoekers gehad van 15 jaar, en
die mogen ook komen. Het is gericht naar die mensen, maar we doen geen discriminatie zoals bij ‘Ladies...’,
waar geen mannen mogen komen.
Vindt u de formule een succes?
Het is een succes op het vlak van enthousiasme van de bezoekers, maar senioren zijn veel bezig met vanalles
en het is moeilijk om maandelijks een groot aantal over de vloer te hebben. We hebben gemiddeld 50-60
bezoekers, en naargelang de film vermeerdert dit soms naar 150-200. De inhoud is heel belangrijk. De
senioren ze zijn ook heel specifiek, bijvoorbeeld, het was Sinterklaas en ik had als hapje 5 speculaaskoekjes
gegeven, en dat was voor een paar senioren geen hapje, dat was niet oké, ze vonden het leuk om te krijgen,
maar ze verwachtten een gebakje. Ze kunnen soms veeleisend zijn.
Wanneer krijgen ze dit dan?
Na de film. Het tarief bij ons voor senioren is een reductietarief, 9,75 euro, en daarvoor krijgen ze een koffie
en een gebakje na de film.
Waarom is er een verlaagde prijs?
Dat is gewoon omdat het in de namiddag georganiseerd wordt, meestal de tweede donderdag en tweede
vrijdag van de maand, om de senioren aan te trekken bij Kinepolis omdat dit wel een doelgroep is die in de
namiddag kan komen.
Is het eerder een promotietool dan?
Ja en nee, het is eerder om te zeggen “Het is niet omdat jullie ouder zijn, dat jullie niet naar de film kunnen
komen”. Veel mensen denken dat film niet voor hen is, maar wij willen hen zeggen dat ze zeker welkom zijn.
Hoe lang bestaat Seniors at the Movies al?
Ongeveer 3 à 4 jaar, maximum 5 jaar, denk ik.
Is de naam veranderd in die tijd?
Nee, altijd al ‘Seniors at the Movies’ geweest.
Zijn er nog andere seniorenevenementen die hier worden georganiseerd?
Momenteel niet vanuit nationaal niveau, maar ik werk lokaal de donderdag samen met S-Plus en hun leden
moeten zich inschrijven bij hen en dan komen ze naar hier voor de film. Voor de film op donderdag is dit in
samenwerking met S-Plus en op vrijdag is dit ons eigen initiatief, maar iedereen is steeds welkom. De
donderdag is toch een stuk populairder. We zouden daarom in de toekomst proberen om voor die van op
50
vrijdag met een andere organisatie te werken. Ik denk ook dat senioren niet altijd weten dat ‘Seniors at the
Movies’ bestaat, ze kijken ook niet echt op internet bijvoorbeeld. S-Plus is ook aan het kijken om samen met
ons een soort van ‘singles’-vertoning te organiseren.
In hoeverre heeft het al dan niet labelen van het evenement een invloed op het succes, volgens u?
Ja, ik denk dat er dan minder volk zal zijn van die leeftijdscategorie. Dat labelen zorgt ervoor dat ze
comfortabeler zijn om naar de film te komen. Dat helpt wel om bij mensen die iets meer geïsoleerd zijn de
drempel te verlagen, denk ik. Vooral voor de senioren die alleen komen, is dit een aantrekkingspunt.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee?
Hier in het complex communiceren we ermee met flyers, ook op de schermen hier, ook in onze vitrine binnen
hangt de poster van de volgende film uit en ook via de website. We gebruiken geen sociale media, maar we
communiceren wel alles door naar S-Plus, die dan hun leden op de hoogte brengen.
Gaan jullie zelf mails sturen naar de bezoekers?
Neen, dat wordt enkel op nationaal vlak gedaan. Het is ook zo dat hoe meer mails je stuurt, hoe sneller ze
afhaken.
Kost het volgens u meer tijd en energie (en dus geld) om uw doelpubliek te bereiken?
Nee, wij doen ook opera die deels dezelfde doelgroep qua leeftijdscategorie aanspreekt, en ik heb gemerkt
dat hoe persoonlijker dat je de mensen aanpakt, hoe sneller dat ze terugkomen. Ik ben aanwezig op zoveel
mogelijk evenementen en spreek hen ook aan als de drukte het toelaat, en probeer het zo persoonlijker te
maken. Ik doe ook de presentatie, want we presenteren altijd de huidige film en ook de volgende, en dat doe
ik zonder micro en sta ik midden in de zaal, dicht bij hen. Dat vinden ze ook leuker. Als ze naar hier komen,
willen ze echt persoonlijk behandeld worden. Bij ‘Ladies at the Movies’ is zo’n aanpak niet haalbaar, dan zijn
de bezoekers met 1500 soms en de meeste komen toch gewoon in groep. Bij ‘Families at the Movies’ wordt
dat ook veel minder verwacht, ze willen gewoon bezig zijn met hun kinderen.
Waarom is de communicatie van de opera-, ballet-, kunst- en theatervoorstellingen niet expliciet gericht
naar senioren?
Nee, want we hebben 20-30’ers die ook komen, maar er zal wel 90% van deze bezoekers 50+ zijn, afhankelijk
van de opera. We gaan bijvoorbeeld wel de flyer van de opera op de tafels leggen tijdens ‘Seniors at the
Movies’. Maar de doelgroep heeft snel het gevoel dat je hen gaat pushen, dus letten we daarmee op.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenfilm of -evenementen brengen?
Het is een doel van Kinepolis om daar te blijven in investeren. We zijn aan het denken om random een
koffienamiddag te organiseren, dus dat ze gratis een koffie krijgen bij een namiddagfilm ofzo.
Welke bedreigingen/uitdagingen zijn er? Zit er bijvoorbeeld een verschuiving in de doelgroep?
Nee, ik denk gewoon dat voor die doelgroep, dat we vooral Vlaamse films kunnen zetten, en dat hebben we
meer en meer, dus dat zit wel goed. Het doelpubliek apprecieert dit ook. Zolang we ons maar niet focussen
op de grote Hollywood blockbusters. “Achter de Wolken” bijvoorbeeld, was een film die supergoed
gemarcheerd heeft bij de senioren. Ze volgen ook wat de kritieken zeggen, en het mag weleens een zwaar
thema zijn, maar het moet geloofwaardig blijven. Het mag zeker niet te lang duren en saai zijn, uiteraard.
Een hit is bijvoorbeeld ook FC De Kampioenen.
Zijn er trendsetters in de sector waar u zich aan spiegelt?
Ik weet dat ze in de Budascoop ook seniorenfilm organiseren die goed werkt en ik denk dat zij ook meer naar
de kwaliteitsfilm gaan, die niet té Hollywood is. Dat is bij ons soms de drempel voor de bezoekers, ze denken
51
dat er hier te veel volk zal zijn omdat het zoveel groter is, dat het hier ook onpersoonlijker en duurder is. De
mensen van Kortrijk zijn ook opgegroeid met de Budascoop, dus dat is voor hen veel vertrouwder. Hier
moeten ze ook al met de bus komen als ze niet meer met de fiets kunnen komen, daar kunnen ze te voet
naartoe als ze in de stad wonen.
Denkt u dat er subsidies nodig voor seniorenevenementen om te blijven bestaan?
Voor ons niet, maar het is vooral de hulp van die organisaties. Daarom wil ik nog meer investeren in dergelijke
samenwerkingen met andere seniorenverenigingen.
U organiseert ook evenementen voor een andere doelgroep zoals Ladies at the Movies. Waar ligt volgens
u het grote verschil op het vlak van communicatie, programmatie, begeleiding of spreker, randgebeuren,
eten en drinken, ...?
De Ladies bijvoorbeeld, willen geëntertaind worden, de senioren willen met elkaar tijd kunnen doorbrengen.
Bij ons hebben ze een tafel om samen te zitten, dat is belangrijk, ze willen ruimte, ze willen tijd hebben. Bij
Ladies moeten ze echt geëntertaind zijn, ze betalen voor iets en willen dingen krijgen, hoe meer dat er gratis
is, hoe liever. Ze beseffen soms ook niet dat niet alles gratis kan, dus dat is een heel moeilijk publiek. Senioren
zijn ook veeleisend, maar als ze zien dat je hen tijd geeft, zijn ze tevreden. De communicatie naar de Ladies
gaat wel een stuk gemakkelijker, ze zijn gemiddeld tussen de 20 en de 40 jaar en die zijn wel actiever op de
sociale media. We doen naar die doelgroep ook wedstrijden met onze partner Ring Shopping Kuurne. We
gaan ook meer reclamespots voor Ladies laten spelen voor de avondfilms.
In welke mate is mobiliteit een probleem?
Niet echt. Daar hebben de klanten nog niet echt iets over gezegd. We zijn bereikbaar met het openbaar
vervoer en ze carpoolen vaak. Ik heb uiteraard niet echt contact met diegenen die niet komen, en of
mobiliteit een probleem is. Ik heb de indruk dat het veel meer de inhoud is die bepaald of ze komen of niet.
Op welk moment van de dag en week vindt de film best plaats?
De opera is in het weekend op zaterdagavond, en dan merken wel al dat het een probleem is voor de
senioren. Ook als het mooi weer is, blijven ze weg omdat ze naar de zee zijn. Wij doen dus de film op
donderdag en vrijdag om 14.30 uur.
Is er volgens u een maximale duurtijd die beter niet wordt overschreden?
Onze senioren zijn redelijk mobiel, onze langste film was 2.30 uur en ik heb niet horen klagen. Wij doen ook
geen pauze. Opera duurt wel gemakkelijk 2,5-3 uur, maar daar zit er wel een pauze in, maar meestal blijven
ze toch gewoon zitten, dus weet ik niet echt of ze een pauze nodig hebben.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
Nee, voor senioren niet. Moest FC De Kampioenen spelen, dan is het wel belangrijk, maar over het algemeen
heb ik heel weinig voorverkoop.
Blijven ze lang na de film?
Ze drinken nog hun koffie, eten hun gebakje en praten nog wat bij, maar de meesten zijn binnen een
halfuurtje weg. Meestal is dit dan tegen 17.15 uur en senioren zijn graag op tijd thuis om te eten, het zijn
gewoontedieren.
Komen ze ook drie kwartier voor de voorstelling binnen?
Ja, echt wel. Vanaf het moment dat we opendoen om 13.30 uur, staan ze al te wachten. Ze doen dit vooral
omdat ze zich niet willen opjagen. Voor ons is dat wel niet slecht omdat er niet echt een piek is net voor de
film begint.
52
Bijlage 4: Interview Budascoop
Naam: Hannah Maddens (publiekswerking) en Lieve Vankeirsbulck (filmprogrammator)
Organisatie: Budascoop (Kortrijk)
Datum: 21 februari 2017
Persoonlijk interview; de antwoorden van beide geïnterviewden worden als een geheel weergegeven.
In het boekje ‘Liever Overdag’ zie ik in de tekst van de communicatie dat u het woord “senioren” niet
gebruikt, maar er wordt wel een foto getoond van senioren die aanschuiven om een ticket te kopen.
Waarom gebruikt u voor de “namiddagfilm” geen label ‘senioren’ of ‘voor senioren’?
We hebben de term ‘senioren’ opzettelijk laten vallen, en daarom heet het nu ‘namiddagvertoning’. Ook op
vergaderingen hierrond gebruiken we de term senioren niet meer. Het is 2 keer per maand, op maandag en
op donderdag, dit staat eigenlijk ook open voor iedereen, maar het is begonnen met een samenwerking met
Neos en De Zonnewijzer op maandag, en op donderdag met Okra. Die verenigingen maken promotie voor
ons, en in ruil krijgen ze van ons gratis koffie. Zelf verdienen ze er niets aan, maar ze krijgen de film aan
groepstarief en gratis koffie. En zoals gezegd, staat het open voor iedereen, dus 18-19-jarigen zijn ook
welkom.
Dat was mijn volgende vraag, in hoeverre zijn jongeren welkom, want ik weet dat sommige senioren zich
daaraan kunnen storen.
Nee, het is eerder omgekeerd. Ze hebben het lastiger met mensen die nóg ouder zijn, of die een beperking
hebben. Vorige maand nog hebben we een test gedaan met een klasgroep die in de zaal zat, die als
schoolvoorstelling, dezelfde film wou zien op dezelfde dag, en we wouden dat eens proberen om te zien hoe
het zou gaan. Er zijn achteraf wel wat negatieve reacties op gekomen, maar van een groep van 80 mensen
heb je dat wel altijd. Dus dat is misschien verwaarloosbaar.
Hoeveel bezoekers hebt u ongeveer?
Gemiddeld tussen de 60 en de 100. Dus dat werkt heel goed. We selecteren wel een beetje populaire films,
want ze volgen wel een beetje de actualiteit van films. Het is niet zo dat we stereotiepe seniorenfilms gaan
vertonen, of dat we onze programmatie echt gaan aanpassen en iets van buiten ons gewoon aanbod
vertonen.
Hoe lang bestaat deze formule al?
Vroeger heetten we Lime-Light en zaten we in de Persijnstraat en we zijn er daar mee gestart in
samenwerking met De Zonnewijzer en ik denk dat wij dat nu al 25 jaar doen. We zijn toen begonnen met 7
senioren.
Vanaf wanneer hebben jullie dan de term senioren laten vallen?
Onze directeur heeft dat 8-10 jaar geleden weggelaten.
Wat is de sleutel tot het succes?
Het zijn heel goedkope tickets, 6 euro per ticket, en gratis koffie. Ook het feit dat ze in groep komen, het
sociale contact, vooral dat eigenlijk. Ik denk dat de meesten komen om elkaar nog eens te zien en om eens
buiten te zijn. Een minderheid, neem ongeveer 25% of iets meer, komt omdat ze echt filmliefhebber zijn.
Sommige bezoekers kunnen niet tot op de avondvoorstelling geraken, mensen uit Avelgem bijvoorbeeld die
53
aangewezen zijn op het openbaar vervoer, hebben ’s avonds laat geen bus meer terug. Dus als ze in de film
willen geraken, moet het overdag gebeuren.
Hoe komt het eigenlijk dat het zoveel goedkoper is?
Dat is ons groepstarief, en dat kunnen ze ook als individu krijgen, dus als u zou komen, betaalt u ook dat
groepstarief. Dat hebben we zo beslist, voor het gemak van werken. De namiddagvertoning is ook een beetje
een trend in veel bioscopen. We doen ook andere namiddagvertoningen, maar die zijn helemaal zo succesvol
niet. Het moment dat je het niet organiseert in samenwerking met Okra, of Neos en de Zonnewijzer is het
zeker niet zo populair.
Dan komen wij eigenlijk bij mijn volgende vraag: Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen
communiceert u ermee?
Dat is via die organisaties zelf, het is ook een beetje een traditie geworden, de mensen krijgen een seizoen
lang de data vooraf, dus ze weten perfect iedere maand tot juni wanneer de namiddagvoorstellingen met
koffie zijn. We hebben nu wel iets extra gemaakt, namelijk een postkaartje met alle data op, want er kan
zeker nog wat meer volk bij. Op die manier proberen we het wat open te trekken, om ook jong volk zoals
studenten aan te spreken. Iedereen is welkom.
Dus dat is de communicatie dat u niet via de verenigingen doet. Is er nog iets anders waar u zelf
rechtstreeks in contact gaat met de bezoekers, ik denk aan bijvoorbeeld Facebook?
Sowieso in ons tijdschriftje, op de website zelf staan de data en de uren. Maar dat kaartje proberen we overal
een beetje te verspreiden, we hopen zo ook mensen met een andere achtergrond te bereiken, en zo een
divers publiek aan te spreken.
Wij hebben ook nog een programma op papier, iets wat bij de meeste organisatoren volledig online gebeurt,
net ook voor die doelgroep, want niet iedereen heeft een computer. Het is ook in een groot lettertype.
Organiseert u nog andere seniorenevenementen?
Neen, maar het is wel zo dat in de vakantieperiodes, de grootouders met hun kleinkinderen meekomen naar
de kinderfilms.
In hoeverre heeft het labelen van een evenement invloed op het succes? Mag ik aannemen dat u ervan
overtuigd bent dat als u de term ‘senioren’ gebruikt, dat dit minder volk gaat trekken?
Neen, in tegendeel! Absoluut! Moest je het seniorennamiddag noemen, dan zou er zeker meer volk komen,
nog meer senioren, maar dat is voor ons niet de bedoeling. Alles die een link kan zijn naar een soort van
betutteling proberen we te schrappen, daarom tonen we ook geen speciale seniorenfilms. Het lijkt ons ook
interessanter om een mix te hebben van publiek. Wij hebben sowieso een publiek dat wat ouder is, en dus
die mensen vinden hun weg wel naar hier.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenfilm of -evenementen brengen?
Voor ons is het de bedoeling om ook allochtonen naar deze voorstellingen te krijgen, daar zijn veel moeders
die thuis zijn, en zij zoeken ontmoetingsplaatsen. Ik zou dat interessant vinden om dat ook aan die doelgroep
bekend te maken, we hebben dat momenteel nog niet gedaan, want ze zijn heel moeilijk te bereiken. Maar
er is wel interesse voor.
Zijn er trendsetters in de sector waar u zich aan spiegelt?
In alle bescheidenheid, denk ik dat wij de eerste zijn die daar mee begonnen zijn. Na een paar jaar zijn andere
bioscopen dat beginnen kopiëren en eigenlijk als laatste is Kinepolis erbij gekomen, en daar marcheert het
misschien iets minder goed. Het huis is niet aantrekkelijk genoeg voor hen.
54
Organiseert u ook evenementen voor een andere doelgroep?
Jongeren, studenten, kinderen, andere avondvoorstelling naar een specifieke doelgroep, maar iedereen is
altijd wel welkom.
En waar ligt volgens u het verschil in de communicatie, programmatie, randactiviteiten, eten en drinken;
...
Ze krijgen ook een inleiding, en na de film gaat Hannah ook rond om te vragen wat ze van de film vonden.
We slaan dan een babbeltje over de film, terwijl ze hun koffie krijgen. Ik doe dan mijn toer bij iedereen, en
ze verwachten dit soms ook wel, ze zouden mij aanspreken als ik iemand of een groepje vergeten ben, komen
ze zelf tot bij mij om nog even te praten. Ze willen zeker persoonlijk benaderd worden. Bij jongeren doen we
dan wel eens een concertje, of is er een photo booth.
Mag ik ook eens een vraag stellen aan u? Waarom zegt u dat senioren vanaf 50+ zijn, dat is toch wel jong?
In mijn onderzoek om de leeftijd van een senior af te bakenen heb ik heel veel verschillende conclusies
gelezen, en ik wou het zo weinig mogelijk mensen uitsluiten. Het hangt volgens mij ook niet echt vast aan
een leeftijd.
Ik zou zelf zeggen dat iemand pas een senior is vanaf 75 jaar.
In welke mate is mobiliteit een probleem?
Toch redelijk groot. Mensen die hier met de bus moeten geraken, hebben het niet gemakkelijk. Veel mensen
willen ook niet meer met de auto rijden. Je hoort wel vaak dat mensen vroeg moeten vertrekken omdat ze
met de bus zijn. Het is heel moeilijk om het gebouw toegankelijker te maken voor rolstoelgebruikers, omdat
er gaten in de muur moeten worden gemaakt. Als ze komen van het Heilig Hart, dan komt er wel voldoende
personeel mee om de rolstoelgebruikers te helpen.
Ik zie dat de ‘namiddagfilm’ plaats vindt op maandag om 14.30 u en op donderdag om 14u. Waarom zijn
deze momenten gekozen?
De Zonnewijzer heeft dat beslist om dat op de derde maandag van de maand te doen. Okra heeft daarna dan
beslist om het op de derde donderdag van de maand te doen. Dus het is meestal in dezelfde week, voor ons
is dat ook iets praktischer.
Is er volgens u een maximale duurtijd die beter niet wordt overschreden?
Daar houden we eigenlijk geen rekening mee. De volgende film duurt bijvoorbeeld drie uur.
Is er dan een pauze?
Nee, maar misschien moeten we daar toch eens aan denken. Maar normaal gezien doen we dat niet, omdat
we dat niet correct vinden om de film te onderbreken, maar voor die doelgroep doen we dat misschien beter
wel een keer.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
We doen geen voorverkoop.
Ik zag wel dat je kon reserveren vanaf 10 personen. Wat is de reden?
Omdat wij geen reservatiesysteem hebben, en het moet werkbaar blijven. Onze kassa ’s avonds wordt door
vrijwilligers gedaan, en als die mensen zich moeten bezighouden met ticketverkoop, en drankverkoop, en
snoepverkoop, en dan nog eens met reservaties, dan is dat zo niet meer werkbaar. Maar er wordt meer en
meer gereserveerd.
55
Welke specifieke eisen heeft een ouder publiek?
Die inleiding, ze verwachten ook gewone koffie en deca-koffie, ...vroeger wilden ze nog allemaal zitten om
koffie te drinken achteraf, maar we hebben dat moeten duidelijk maken dat dat niet mogelijk is, want we
hebben daar de ruimte en het personeel niet voor. Nu staan er 40 zeteltjes, dus kunnen de meesten zitten,
uiteindelijk vinden ze dat niet zo erg. Op dit moment zijn ze tevreden en vragen ze geen extra’s.
Lieve: Ik wil er nog aan toevoegen dat wat we moeten blijven doen, is weggaan van die speciale dingen zoals
kiezen voor een film die gemakkelijk is, of grappig is, we hebben ons daar altijd tegen afgezet. In alle andere
zalen doen ze dat wel. Ze kiezen speciale films voor senioren, en dat is ook niet nodig, die mensen zijn nog
goed bij hun verstand.
56
Bijlage 5: Interview SeniorCiné
Naam: Marion Schuberth (publiekswerking)
Organisatie: SeniorCiné (Brussel)
Datum: 26 maart 2017
Interview via mail
Waarom gebruikt u voor de filmvertoning een ‘senioren-label’ in de vorm van “Seniorciné”? Op welke
leeftijdscategorie mikt u met dit evenement? Wat is voor u de ondergrens? Waarom?
Seniorciné werd opgericht in het kader van de Dienst Senioren van de Stad Brussel. Men is senior vanaf 55
jaar volgens de statuten van de organisatie senioren. Er is geen bovengrens: zolang de senioren belangstelling
hebben in films, mogen zij naar onze voorstellingen komen.
Hoe lang bestaan deze filmnamiddagen al? Wat is de sleutel tot het succes? Hoeveel bezoekers had u
tijdens de laatste editie of gemiddeld?
Onze filmmiddagen bestaan sedert oktober 2016. De sleutel tot ons succes was de belangstelling van een
aantal senioren die ons werd meegedeeld tijdens andere activiteiten, uitstappen enz. Op deze basis zijn wij
met zijn drieën (Myriam, Jean-Louis en ik) het project gaan bestuderen en hebben geaarzeld tussen het
filmmuseum (Bozar) en een andere zaal. Bij het museum hebben alle senioren reeds een voorkeurstarief (4
euro) en men kan er op zijn eentje vrij naartoe. Wij vonden dan een goede overeenkomst bij de Actor’s Studio
die recente films voorstelt en die ons een seniorentarief heeft aangeboden van 5 euro i.p.v. 7 euro. Zij hebben
namelijk huur- en personeelskosten, terwijl het filmmuseum in zijn eigen collectie films kiest en subsidies
ontvangt. In de Actor’s Studio zijn er 3 zalen (+/-45, 72 en 90 plaatsen)
Wij hebben gemiddeld 45 deelnemers. Op de eerste voorstelling waren er 65 ingeschrevenen! De zaal was
te klein… De laatste editie trok slechts 36 senioren aan. Het was een minder aantrekkelijke film, zo leek het.
Vanaf wanneer is iemand een senior?
Vanaf 55 jaar, leeftijd waarop de mensen als senior worden aanzien door de Stad Brussel.
Waaraan denk u als u “seniorenevenement” hoort? Wat maakt een evenement tot een
seniorenevenement?
Vermits onze voorstellingen in de namiddag van een weekdag plaatsvinden, kunnen actieve mensen deze
moeilijk bijwonen. Daar onze contactadressen die van de Dienst Senioren zijn en daar onze filmclub in dit
kader in hun blaadje Act’3 verschijnt, maken wij deel uit van de categorie “seniorenevenementen”.
Hebt u nog andere seniorenevenementen georganiseerd? Welke evenementen waren er een succes of
geen succes? Waarom?
Persoonlijk stel ik nog om de twee maand een wandeling voor op een donderdagnamiddag
(natuurreservaten, metrostations, …). Men moet zich vooraf inschrijven met een numerus clausus van 25
deelnemers. Mijn stem draagt niet ver genoeg om een grotere groep aan te spreken. De Dienst senioren die
de inschrijvingen registreert moet mensen weigeren. De groep is na enkele dagen reeds voltallig. Al zijn er
dan 25 ingeschrevenen, er komen slechts 15 à 20 deelnemers opdagen: dit is typisch voor de senioren. Er
kan altijd iets tussenkomen dat hen belet deel te nemen, waaronder gewoon het vergeten zijn!
Myriam is aan de bron van een dansnamiddag op zondag. Het is geen succes geworden. Pétanque
daarentegen op vrijdagvoormiddag heeft succes, maar is pas van start gegaan.
57
Organiseert u ook evenementen voor een andere doelgroep? Waar ligt volgens u het verschil? En in de
communicatie?
Ik leid wandelingen voor een wandelgroep (zie www.cerclepegase.be). Het zijn wandelingen waarbij ik
natuurcommentaar geef. Daar komen een twaalftal mensen geregeld naartoe. Het wordt ook in een
tijdschriftje aangekondigd, op internet en facebook.
In hoeverre heeft het al dan niet labelen van het evenement een invloed op het succes, volgens u? Met
andere woorden: Zou u minder bezoekers krijgen als u het woord “senior” niet zou gebruiken?
Het antwoord op deze vraag ligt al een beetje hoger: de dagen waarop onze seniorciné plaatsheeft past een
andere leeftijdsgroep minder.
In hoeverre zijn jongeren welkom op de voorstelling?
Jongeren moeten volle prijs betalen. De bioscoop laat ze vrij toe, maar zij hebben geen recht op de
voorkeursprijs.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee? Ik las in Act’3 dat de bezoekers
grotendeels persoonlijk worden aangesproken, zelfs opgebeld. Kost het volgens u meer tijd en energie (en
dus geld) om uw doelpubliek te bereiken ten opzichte van evenementen voor een jongere doelgroep?
Ja, wij zijn verplicht de senioren persoonlijk aan te spreken. Wij krijgen kennis van de films die in de Actor’s
Studio vertoond worden slechts de maandag voor de filmweek die op de volgende woensdag begint. Wij
hebben dus de dinsdag verkozen om ons een week de tijd te laten de mensen te contacteren. De meesten
worden per mail gecontacteerd, anderen per sms en enkelen per vaste telefoon (na 17u). Wij hebben zo een
minimum aan kosten.
Een algemene informatie wordt in de Act’3 ingelast om de geïnteresseerden aan te sporen hun mailadres of
hun telefoonnummer aan te geven. Wij maken geen andere reclame tenzij mondeling op andere activiteiten.
Ja, voor een oudere doelgroep moet men zeker meer tijd en energie spenderen: jongeren worden heel veel
gesolliciteerd, vooral dan op internet.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenevenementen brengen? Welke zijn de opportuniteiten of
kansen? Welke de uitdagingen? Zijn er trendsetters in de sector waar u zich aan spiegelt?
Er is sprake van de activiteit uit te breiden naar 2 voorstellingen per maand, maar we zijn er nog niet klaar
voor. Misschien af te spreken met een andere bioscoop.
De filmkeuze die wij maken is van groot belang. Wij kiezen voor een Franstalige film (ons publiek is
voornamelijk Franstalig), daar het lezen van ondertitels voor oudere mensen een probleem schept. Een film
die al veel succes heeft behaald, waar iedereen van gehoord heeft, zal zeker veel kijkers aan trekken. Wij
trachten ook een beetje Belgische films de voorkeur te geven, hoewel de laatste “Les premiers, les derniers”
(Bouli Lanners) minder mensen aantrok. Op de dag van de voorstelling was de projector stuk en heeft de
Actor’s Studio ons een andere film voorgesteld (aan 4 euro) “Chez nous”, ook van een Belgische realisator
(Lucas Belvaux). Ons publiek was er zeer tevreden mee. Slechts een paar mensen keerden naar huis omdat
ze die film al hadden gezien.
Welke specifieke eisen heeft een ouder publiek? Verwachten ze bijvoorbeeld eten (VIP-arrangement,
koffie met taart)? Verwachten ze vervoer (dat er een busje komt om iedereen op te halen)?
Oudere mensen gaan niet graag ‘s avonds uit. Daarom hebben we de namiddag gekozen. Als de film rond 14.
30 uur begint, kunnen zij nog bij klaarlichte dag naar huis.
Moest er koffie en taart aangeboden worden, zou dit zeker welkom zijn, maar na een klein
debat/gedachtenwisseling gaat iedereen liever naar huis (vooral in de winter).
In de Actor’s Studio is er de mogelijkheid een drank te gebruiken (op eigen kosten), maar er zijn maar een
58
paar tafeltjes en men moet naast de filmzaal 2 de vertoning die daar doorgaat niet storen. Ons publiek
verwacht geen vervoer. Dit zou trouwens heel problematisch zijn daar het uit de 19 gemeenten en soms uit
de Rand komt.
In welke mate is mobiliteit een probleem? Op het vlak van vervoer/transport? Op het vlak van
toegankelijkheid voor minder mobiele bezoekers?
Het filmcomplex ligt centraal en is met metro, tram en bus gemakkelijk te bereiken.
Een nauwe trap geeft toegang tot de zalen in de Actor’s Studio. Wij hebben er geen probleem mee gehad.
Voor mindervaliden is dit wel moeilijk.
Op welk moment van de week en dag vindt een seniorenevenement volgens u het best plaats? Is er volgens
u een maximale duurtijd die beter niet wordt overschreden? Houdt u altijd een pauze tijdens de film?
Dinsdagnamiddag was een beetje opgelegd door de filmprogrammatie, maar het is een goed moment. Op
woensdagnamiddag hebben senioren soms kleinkinderen ten laste. Donderdag is volgens mijn ervaring ook
een goede dag. Zoals reeds gemeld is het belangrijk dat het evenement niet te laat eindigt. De oudere mensen
zijn niet op hun gemak als het donker wordt. Er is geen pauze tijdens de film. Na de film is er een nagesprek
met wie wil blijven napraten.
Ik zie dat de prijs 5 euro is, waarom dit voorkeurstarief? Hoe bepaalt u dit?
De volle prijs voor senioren is 7 euro. Het is een afspraak met de bioscoop om de voorstelling voor ons publiek
op 5 euro te brengen. Wij moeten dus een lijst aan de kassa afgeven en hun aanduiden wie bij ons publiek
hoort en wie niet. Er zijn op dit moment van de dag en week weinig andere toeschouwers aanwezig. Bij de
kleine inleiding verontschuldigen wij ons bij deze buitenstaanders dat wij ons tot de ganse zaal richten, maar
dit is nooit een probleem. Sommigen vragen zelfs hoe zij zich bij ons kunnen inschrijven.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek? Is dit noodzakelijk om het voorkeurstarief te krijgen?
Waarom niet gewoon op vertoon van leeftijd?
Wij doen geen voorverkoop. Wij weten bij ervaring dat de oudere mensen zich nog op het laatste ogenblik
kunnen terugtrekken (het weer, gezondheidsproblemen, onverwachte familiale verplichtingen…). Hun de
vrijheid laten en ze geen schuld geven als ze ingeschreven zijn en niet komen of als ze vergeten zijn zich in te
schrijven is heel belangrijk.
Wat is het idee van de filmclub?
Het idee van de filmclub is de oudere mensen de gelegenheid geven nieuwe films te zien, elkaar te ontmoeten
voor en na de voorstelling, samen met andere leeftijdsgenoten een film te zien en erover van gedachten te
wisselen. Het is voor hen een uitstap en een kans om eens op een namiddag niet alleen voor de tv te zitten,
hun eenzaamheid te breken.
59
Bijlage 6: Interview Evident-Event
Naam: Luc Trommelmans (organisator)
Organisatie: Evident (Aalst)
Datum: 15 april 2017
Interview via mail
Een commerciële beurs kan maar succesvol worden als er aan twee voorwaarden wordt voldaan: een
uitgebreid, gevarieerd en interessant aanbod van exposanten en een kwalitatief én kwantitatief
bezoekerspotentieel. Beiden zijn nodig. En daar wringt dikwijls het schoentje. Ofwel is het aanbod niet goed
(en zijn de bezoekers ontgoocheld) ofwel is het bezoekersaantal ontgoochelend (en dan zijn de standhouders
ontevreden). Is een van beide groepen ontevreden, dan gaat zo’n beurs heel snel “bergaf” en verdwijnt ze.
Waarom haken exposanten af? Ze zoeken dikwijls andere communicatie-instrumenten zoals internet
(stijgende e-commerce en zeker ook bij de steeds meer digitaal geëvolueerde “senioren”)
Waarom haken bezoekers af? Ze moeten betalen, zich verplaatsen, ... en kunnen heel veel zaken terugvinden
via internet. Een stuk taart en gratis koffie zal hen niet overhalen.
Waarom lukt het in Nederland wel (of toch deels). In Nederland weten ze dat een beurs méér is dan
“standen” plaatsen. Zij hebben visie (spelen in op nieuwe trends, integreren nieuwe technologie in hun
beurzen), ze weten hoe ze moeten communiceren (hoe via de nieuwe vormen zoals social media), zijn
professioneel (beurzen worden daar georganiseerd door goed draaiende machines) en Nederland heeft een
traditie (beurzen hebben daar een veel professioneler, aangenamer, goed verzorgd imago). Dat neemt niet
weg dat ze daar toch ook beseffen dat beursorganisaties moeilijker en moeilijker worden.
60
Bijlage 7: Interview Leefbeurs (Roeselare)
Naam: Filip Deroo (organisator)
Organisatie: Leefbeurs - MD Events (Klerken)
Datum: 26 maart 2017
Persoonlijk interview
In hoeverre is de Leefbeurs een beurs voor senioren? Ik denk aan de samenwerking met Okra en misschien
is er ook een oudere doelgroep?
In principe is de Leefbeurs geen seniorenbeurs. Het heet ‘de beurs voor levensgenieters’, en dat kan je al zijn
vanaf 20 jaar tot 60+. Wij gebruiken wel de verenigingen als Okra, Tuinhier, De Gezinsbond om de beurs
bekend te maken bij hun leden, en we doen daarom actiedagen op de beurs in samenwerking met deze
verenigingen, bijvoorbeeld 1 ticket kopen en 1 gratis. Het Okrapubliek is een goede doelgroep, 50-plussers
die wat meer budget hebben, en dat matcht met de standen.
Op welke leeftijd mikt u met de Leefbeurs?
30-plussers, jonger is welkom, maar ze komen niet echt.
Welke rol speelt Okra naast communicatiepartner in de beurs? Ik zie bijvoorbeeld dat er dagelijks
voordrachten geprogrammeerd zijn van Okra.
We hebben een ruilsamenwerking. Zij mogen gratis staan met hun stand en krijgen die acties zoals 1+1, en
zij communiceren de beurs online en via hun magazines naar hun leden en organiseren gratis de
voordrachten.
Vanaf wanneer is iemand een senior volgens u?
Als hij op pensioen is.
Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement?
Alles wat met genieten te maken heeft, maar ook alles dat met zorg te maken heeft. Lezing over pensioen,
voordrachten, maar ook reizen, elektrische fietsen passen daar ook bij. Het is een mix. Moest ik zo’n beurs
doen, dan zou ik die een ‘seniorenbeurs’ noemen, of misschien nog eerder ‘50+-beurs’ of ‘55+-beurs’. Dat
zou wel volk lokken, daar ben ik van overtuigd. Daar zouden ze dan actief bijvoorbeeld een elektrische fiets
kunnen testen, maar daar zou ik dan Okra vragen om nog meer een inspanning te doen om nog meer
voordrachten te geven.
Budascoop zei ook dat ‘seniorenvoorstelling’ meer aantrek zou hebben dan ‘namiddagvoorstelling’, maar
toch wordt dat niet echt gedaan. Hoe zou dat komen, denk u?
Moest ik in de schoenen staan van een 50-plusser, zou ik ook niet graag zeggen “ik ga naar de seniorenbeurs”.
Zien ze zichzelf wel als een senior? Maar toch ben ik ervan overtuigd dat het labelen met de term “senioren”
een succes kan zijn.
Hoeveel percent van de bezoekers van de Leefbeurs zou er effectief 50-plusser zijn?
Ik denk toch wel meer dan 60%.
Hoe lang/hoeveel edities bestaat dit evenement al?
De derde editie.
61
Wat is de sleutel tot het succes?
Publiciteit, echt waar! Er is enorm veel publiciteit gemaakt voor deze beurs over heel West-Vlaanderen.
Visibiliteit in het straatbeeld, de lijnbussen, TV-reclame. De samenwerking met de verenigingen is belangrijk,
maar niet doorslaggevend. We zien dat er veel bezoekers met een Okra-lidkaart komen, maar aan de hand
van de barcodes kunnen we zien langs welke weg de mensen tot bij ons komen, en de eigen promotie heeft
toch het meeste succes.
Er is minder volk, maar wel kwalitatiever volk, dus de standhouders zijn tevreden, maar als organisatie heb
je weleens die massa nodig. We gaan zeker ook nooit gratis inkomkaarten weggeven, omdat dit de waarde
van de beurs wat doet dalen. Er komt dan ook een massa volk en dat is ook niet zo goed voor de beleving en
de verkoop op de beurs. Als lid van Okra kan je de beurs gratis bezoeken, maar niet op zondag. We doen de
acties enkel op vrijdag, zaterdag en maandag. Vroeger deden we dit enkel op maandag, maar toen was het
te opvallend dat het de Okra-dag was, dus daar zijn we dan van afgestapt omdat het publiek te oud was.
Aangezien senioren meestal ook drukbezet zijn, spreken we nu meer leden aan door dat te spreiden.
Is de naam ooit veranderd?
Vroeger heette het “Leef - De beurs voor levensgenieters”, nu hebben we dat veranderd omdat het jongere
bezoekers dachten dat het iets voor 50-plussers was, door het woord “levensgenieters”. Nu gebruiken we
“voorjaarsbeurs”.
Hebt u vroeger nog seniorenevenementen georganiseerd?
Nee. We doen de Huis- en tuinbeurs en Brugge Exclusief.
In hoeverre werkt u samen met de overheid voor de Leefbeurs?
Niet, ook niet op het vlak van infrastructuur. Wij zijn winstgevend, wij zijn een bedrijf, dus wij kunnen niet
rekenen op steun van de overheid.
Los van het feit of dat dit nu geen seniorenbeurs is, denkt u dat seniorenevenementen kunnen blijven
bestaan zonder tussenkomst van de overheid in de vorm van subsidies of infrastructuur?
Moesten we een seniorenbeurs doen in Brussel, die voor heel het land dient, dan zouden we misschien wel
kunnen rekenen op subsidies. Maar ik denk dat het wel moeilijk is. In Nederland draait dat nochtans perfect.
Gisteren zei er nog iemand “je moet hier een seniorenbeurs doen!”, maar zonder steun van de overheid gaat
dat niet lukken, en die steun gaan we dus niet krijgen zoals gezegd. Zelfs als vzw zou het heel moeilijk zijn.
Dat doet er mij aan denken dat de Zentihbeurs spoorloos verdwenen is, is dit voor jullie een kans?
De Zenithbeurs is waarschijnlijk een beetje kapotgegaan doordat ze zijn beginnen samenwerken met het
Vakantiesalon. En misschien is daar wel een kans voor ons, maar dan zouden we dat niet hier in de regio
doen, omdat er al een maximum van aanbod is.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee? Kost het meer tijd en energie
om een oudere doelgroep te bereiken?
Wij proberen iedereen aan te spreken omdat het geen beurs is voor senioren, dus wij proberen alle kanalen
te gebruiken. Wij doen radio, bussen, maar ook uitnodigingen per post, op al onze flyers staan er
kortingsbonnen van “-1 euro”. Die bon is pas geldig als je uw adres invult, en dan word je volgend jaar
opnieuw persoonlijk uitgenodigd voor de beurs. Dat werkt heel goed, want 9 op 10 komt terug, omdat ze
zich persoonlijk aangesproken voelen.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenevenementen brengen? Welke opportuniteiten en
uitdagingen zijn er?
62
Elke vereniging heeft een actieve kern en dat zal wel blijven bestaan. Het moet vooral haalbaar zijn om het
te organiseren. Ze willen graag dat alles gratis is, maar dat kan gewoonweg niet. Ze verwachten soms teveel.
Zijn er trendsetters in de sector waar u zich aan spiegelt?
Op het vlak van seniorenbeurzen ben ik daar nog niet echt mee bezig geweest.
Hoeveel bezoekers had u tijdens de laatste editie?
De vorige editie had 12.000 bezoekers. Deze editie kan misschien wel 3.000 minder bezoekers lokken, maar
de standhouders zijn erg tevreden en het is ook heel goed weer, dus dan blijven er meer bezoekers weg.
In welke mate is mobiliteit een probleem?
Nee, dat is niet echt een probleem.
Op welk moment van de week en dag vindt een seniorenevenement volgens u het best plaats?
Voor onze beurs zorgen we wel dat er een vrijdag en maandag is, zodat iedereen kan komen. Een
seniorenbeurs kan best plaatsvinden begin december, de wintermaanden. Er mag zeker geen risico zijn van
goed weer: van november tot begin maart. Best op vrijdag, zaterdag, zondag, maandag, maar dus zeker in
het weekend.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
Niet belangrijk. We hebben nog met online voorverkoop gewerkt, maar dat was geen succes. Voor dit
beursconcept is dat niet interessant.
Welke specifieke eisen heeft een ouder publiek? Verwachten ze vervoer, koffie met taart of animatie?
Vervoer niet, koffie met taart is wel geen slecht idee voor een seniorenevenement. Op de beurs zelf
verwachten ze misschien wel animatie, maar dit zou te veel wegnemen van de standhouders.
63
Bijlage 8: Interview 50+EXPO
Naam: Serge Geukens (organisator)
Organisatie: 50+EXPO (Genk)
Datum: 2 maart 2017
Telefonisch interview
U organiseert de 50+EXPO in Genk. Hoe is deze beurs tot stand gekomen?
Ik ben gaan zoeken naar een sector waar geen crisis in zit, en dat is eigenlijk de gezondheidssector, en dat
maakt dat ReLife Limburg ook van mij is. Daar heb ik vorig jaar ook de eerste editie van gedaan, dat is voor
mensen met een fysieke beperking. Daar merkte ik dat er veel standhouders aan het zoeken waren naar een
beurs voor 50+. En zodoende ben ik de 50+EXPO opgestart, waar ik 115 standhouders had, dat is niet slecht
voor een eerste keer, dacht ik.
Waarom gebruikt u voor dit evenement een ‘senioren-label’ in de vorm van ‘50+’?
Omdat je op die manier de juiste doelgroep kan bereiken. Anders gaan mensen die jonger zijn, zoals 30 jaar,
binnen komen en zeggen “ja, daar hebben we niks aan gehad”.
Waarom gebruik je niet gewoon de term ‘senioren’(beurs)?
Dan kom je bij een doelgroep die niet meer die koopkracht heeft, en zit je meer met de mensen van 70 jaar.
Mensen van een rusthuis kopen amper nog zaken zoals een relaxzetel of een lampje om erbij te zetten. De
50-plussers hebben nog het budget om iets te kopen, de kinderen zijn het huis uit, ze kopen een nieuw
lederen salon, ze gaan op vakantie, ze kopen een aangepaste of elektrische wagen. Zij gaan meer budget
uitgeven.
Is er een minimumleeftijd?
Pabo staat er ook, Jetair, dus dertigers vind je er ook, maar een dertiger gaat niet naar een elektrische fiets
kijken.
De beurs bestaat dus nu 2 jaar, en daarvoor heette de beurs ACTIEF50, klopt dat?
Dat is van de voorgangers, dat heb ik van hun overgenomen. Het was helemaal uitgebloed omdat zij er een
CM-beurs van hadden gemaakt. Alles was van de CM, ziekenkas, thuiszorg, ... ze hadden een kleur gegeven
aan de beurs en dat is natuurlijk heel moeilijk. Ik had zowel het liberaal ziekenfonds, als het CM ziekenfonds,
gewoon gemengd; ik heb geen kleur.
Wat is de sleutel tot het succes?
Er is een vergrijzing en voor de doelgroep, naar mij toe, om standhouders te zoeken is heel gemakkelijk, want
daar vinden ze hun weg naar de kopers. Als ik morgen de dag een jaarbeurs open, die mensen moeten het
niet van de massa hebben, ze hebben liever een specifieke doelgroep. In Nederland bijvoorbeeld, had een
van mijn standhouders die lederen salons verkoopt, op die beurs 14 lederen salon verkocht op drie dagen
tijd. En we spreken over salons van 4000-5000 euro. In Nederland zijn ze op dat vlak ook 10 jaar verder dan
bij ons, daar is het een heel ander verhaal. Nederlanders zijn ook meer gewoon van naar een beurs te gaan,
Belgen niet. Als je nu kijkt naar Utrecht, daar is er een seniorenbeurs met 100.000 bezoekers en 600
standhouders. Daar kost het ook 20 euro om de beurs te bezoeken, daar komt heel veel geld binnen, en dat
krijg je in België nooit klaar.
Over de prijs gesproken, de 50+EXPO kost 5 euro ingang, en hoe bepaalt u die prijssetting?
64
Dat klopt, dat doen we on de drempel laag te houden. Ik heb afspraken gemaakt met de standhouders om
het standgeld iets hoger te zetten en de inkom lager, dus mijn risicobudget vermindert. En door de prijs en
de drempel laag te houden, komen er meer mensen kijken, en dan komen ze achteraf misschien nog eens in
hun winkel kijken. Een 50-plusser in België geeft niet zomaar 20 euro inkom voor een beurs.
Hebt u nog andere seniorenevenementen georganiseerd?
Nee, ik kom uit de horeca, waar zowel jongeren als ouderen kwamen. Ik had de Hollywood Studio in Hasselt.
Ik heb dat overgelaten met de komst van de witte kassa enzoverder en ben op zoek gegaan naar een andere
sector.
Waar ligt het verschil tussen de 50+EXPO en ReLife Limburg dat u ook organiseert?
Een 50-plusser is geen fysiek beperkte, hoofdzakelijk.
Ik zie dat Genk en Hasselt vermeld worden als partner op de website. In hoeverre werkt u samen met de
overheid voor de 50+EXPO?
Subsidies gezien, niet. Contacten krijg ik wel. Voor publiciteit ga ik via het kabinet omdat ik niet uit de sector
kom; ik heb hen gecontacteerd en die hebben mij eigenlijk een beetje op weg geholpen. Zodoende ben ik
dan die mensen zelf gaan contacteren, omdat het de eerste editie was durft niemand zich daartussen te
steken. Dan hebben ze gezien dat het goed is gegaan en nu krijg ik meer steun van de overheid.
Ik zag dat Hasselt er ook hard achter zit om nieuwe seniorenevenementen te organiseren, ik zag onder
andere dat ze nu Rimpelrock 2.0 willen opstarten, misschien dat daar voor u ook kansen liggen.
Ja, maar daar is veel politiek mee gemoeid, en dat vind ik wel een beetje erg en ik ben daar ook van afgestapt.
Ik ben niet politiek, en daarom heb ik gewoon Genk gekozen. Wie volgt, volgt.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee?
Ik heb bijvoorbeeld Beobank staan, en die kunnen perfect hun 50-plussers filteren in hun klantenbestand. Ik
had er PNB staan, die hebben ook een hele lijst van alle mensen die 50+ zijn geworden, ook de Brailleliga,
Kankerliga, ziekenkassen, die weten ook wie 50 is en zij nodigen die zelf uit. Ze krijgen van ons een
standaardmail en vanboven is er een stuk waar zij hun hoofdding kunnen plakken. In de krant of op TV kost
het mij allemaal veel geld, en op deze manier bereik ik direct de juiste doelgroep.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenevenementen brengen?
Ik denk dat dat zich nog gaat uitbreiden, maar België is daar een beetje bekrompen in. Als ik vroeger mijn
opa van 70 jaar zag, dan was dat iemand die in een rusthuis zit. Als ik nu op straat rond rij, steekt een opa
van 70 mij voorbij met zijn Harley Davidson als ik niet genoeg doorrij. That’s life! Iedereen die nog mobiel is
en kan weggaan, doet dat ook, ze zitten ook meer op internet, gaan op vakantie, ... het is op 20 jaar heel veel
veranderd. Ikzelf heb nu een zaak gestart voor de doelgroep, het is een taverne waar je je elektrische fiets
kan opladen, er komen veel oudere singles, en die hebben allemaal voldoende budget om het voor mij
interessant te maken.
Zijn er trendsetters in de sector waar u zich aan spiegelt?
Ja, nu zijn er de zonnepanelen met batterijen om op te laden thuis. Hun huis is afbetaald en ze willen in iets
investeren. Ze kopen ook een jacuzzi bijvoorbeeld, en veel op gebied van reizen. Trendzetters op het vlak van
seniorenbeurzen zijn er in België niet. Er was vroeger nog de Zenith-beurs, maar die is weggevallen. Ik denk
dat daar een paar redenen voor zijn, voor het verdwijnen van de Zenith-beurs. Je kan bijna niks 20 jaar doen
in deze tijd, of je moet telkens vernieuwingen zoeken, en Mechelen is heel duur qua standgeld.
In welke mate is mobiliteit een probleem?
65
Er is gratis parking, heel voornaam. Dat is in Hasselt niet, dat is in Antwerpen, in Genk wel. Minder mobiele
mensen komen vaak met een taxi en dan rijden zij tot voor de deur. In Nederland wordt er ook vervoer
georganiseerd om de mensen thuis op te halen, maar om dat hier toe te passen, dat krijg je niet alleen
gedaan.
Zijn er specifieke eisen van het doelpubliek? Vragen ze iets van eten zoals koffie en taart, of willen ze dat
er muziek is?
Nee, eigenlijk niet, ik heb muziek geprobeerd, dat hielp niet. Er was een aparte hal met een beetje optredens,
maar dat was geen succes. Koffie en taart verwachten ze niet, dat zijn eerder de ouderen van 70 of voor
mensen in een rusthuis, maar mijn doelgroep gaat eerder voor cava en wijn. Er zijn standen met wijn en die
hebben het beste gedraaid. Wat ik wel een succes vond was, ik had één inkomhal gemaakt met allemaal
auteurs, en die hadden veel aantrek.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
Dat heb ik niet. Een 50-plusser wil liefst gewoon cash afrekenen, ’s morgens wil hij beslissen “ga ik, ga ik
niet?”. Die willen minder verplichting. Zo kunnen ze gewoon beslissen op het moment zelf “oh het regent,
we kunnen naar de beurs”.
Hoeveel bezoekers had u de laatste editie?
Bijna 4.000 bezoekers, niet zo veel, maar voor de eerste opstart is dat wel goed.
Op welk moment van de week en dag vindt een seniorenevenement volgens u het best plaats? Bij u was
het van 11 uur tot 19 uur, maar wat zou het ideale moment zijn?
Ja, omdat toch veel 50-plussers overdag nog gaan wandelen of met de kleinkinderen bezig zijn, die willen ’s
avonds ook nog kunnen komen. ’s Morgens was het vroeger om 10 uur, maar dat was te vroeg omdat veel
standhouders zelf nog eens in hun winkel moeten zijn om materiaal te halen, dus 11 uur is perfect.
66
Bijlage 9: Interview Wijkcentra Kortrijk
Naam: Bart Denys (Coördinator Wijkcentra OCMW Kortrijk)
Organisatie: OCMW Kortrijk
Datum: 6 april 2017
Persoonlijk interview
Eén van mijn onderzoeksvragen gaat over seniorenbeurzen, welke ken jij?
We hebben vroeger nog mee gedaan aan de beurs ‘Langer Actief’ (2006), dat was een beurs hier in Kortrijk
die een jaar of 3-4 gedraaid heeft. Wij stonden daar, maar vooral om de workshops te organiseren. Dat was
wel een succes, maar na een 3-tal jaar was het toch ook gedaan. Nu heb je één hele grote seniorenbeurs, en
dat is de Zenith Beurs.
Deze beurs bestaat sinds dit jaar niet meer.
Dat wist ik niet, dat was volgens mij de enige echte commerciële seniorenbeurs. Binnenkort heb je de Reva-
beurs, maar dat is meer voor hulpmiddelen. Voor de rest denk ik dat het probleem vooral is dat een mens
niet graag gelabeld is als senior, daar begint het. Er zijn nu mensen die op pensioen gaan, die 62-63 jaar zijn,
die gigantische plannen maken, die fysiek en mentaal perfect in orde zijn en die nog vlotjes 30 jaar voor de
boeg hebben, want de mensen gaan 90 jaar worden op een goede manier. Zij willen vanalles doen, zoals de
woensdag letten ze op de kinderen, en daarmee is het dan voldoende, want op dinsdag doen ze
vrijwilligerswerk, maar een seniorenbeurs… ja, nu heb je nog mensen die graag naar Benidorm gaan, maar ik
vraag mij ook af hoe lang dat nog zal duren. Mensen zijn niet graag gelabeld als senioren. En als je dan zo’n
beurs doet, zoals de Zenith beurs, dan was dat 80-90% super commercieel en de helft waren banken met
gigantische standen, dus dit was puur naar de rijke senioren. Maar wat stel je vast, dit stond trouwens
gisteren nog in de krant, dat je vroeger mensen had met een groot pensioen en met een heel beperkt
pensioen, blijkbaar is dat armoederisico nu met 10% gedaald omdat er meer en meer tweeverdieners op
pensioen gaan. Vroeger ging enkel de man gaan werken, en als je dan een klein pensioen had… Die beurzen
richten zich allemaal aan het segment van de welstellende burger. En als het dan gaat over beperkingen, dan
zien wij in onze werking dat er meest vraag is naar informatie over hulpmiddelen. Maar als je een beurs rond
hulpmiddelen organiseert, komt er geen kat op af. Dat zijn allemaal taboes. Dus aan beurzen is er wel nood,
maar hoe je mensen daarnaartoe trekt is zeer moeilijk. Onze voorzitter wou ook een thuiszorgbeurs, maar
we zijn daarvan afgestapt. Je bent hier enkel in geïnteresseerd als je er echt nood aan hebt.
Ik denk vooral dat een senior, waar je commercieel op mikt, vooral niet wil benoemd worden als senior. Daar
heb je eigenlijk al je antwoord. En het is wel een groep met veel geld, een commercieel zeer interessante
groep, maar zeg niet dat ze senior zijn. Ik denk dat dat de conclusie is.
Het is wel een feit dat er overdag nog een hele markt is. Kleine bioscopen kunnen daar bijvoorbeeld echt wel
op inzetten.
Maar in hoeverre is het nog mogelijk om daar een commercieel succes van te maken? Ze betalen vaak
minder dan het standaardtarief én ze krijgen een koffie en soms nog een gebak toe. Dus er is wel een markt
overdag, maar wil die markt wel betalen?
Dat ligt soms ook wel aan de generatie. We zitten bij de oudere senioren nog steeds met de spaargeneratie,
en dat zit er wel ingebakken. Bij de jongere is dat inderdaad wel anders, zij gaan veel minder sparen voor de
volgende generatie.
Waarom is de naam veranderd van LDC (lokaal dienstencentrum) naar Wijkcentrum?
67
Dat is een heel verhaal. Het wegvallen van bepaalde locaties, het beleid om actiever te zijn in de wijken en
we moeten een meer een weerspiegeling zijn van wat er leeft in de wijk. Dat belet niet dat de
hoofdcomponenten van de Lokale Dienstencentra behouden blijven, maar we treden meer naar buiten. Het
is dus niet meer vooral voor senioren. Het gaat er niet over of er minder nood aan is, maar wij moesten ons
als dienstverlener naar een bredere groep profileren. Ik ben persoonlijk ook niet echt voorstander van ‘alleen
werken voor senioren’, je moet naar een mix proberen te gaan, maar dat is niet gemakkelijk. De samenleving
bestaat niet alleen uit senioren, er zijn ook andere mensen die kwetsbaar zijn.
Ik merkte tijdens mijn bezoek aan de voorstelling van ‘Op de koffie met … De Lassies’ in de Vonke in Heule
op dat er tijdens mijn enquête redelijk wat mensen problemen hadden met het feit dat er ook veel
hoogbejaarden of mensen met een beperking in een rolstoel waren, daar voelden ze zich helemaal niet bij
thuis.
Dat is inderdaad niet de doelgroep van ‘Op de koffie met…’, maar dat is ook heel moeilijk. Het is blijft een
mix van mensen die kwetsbaar zijn, en de overheid wil veel meer inzitten op de vermaatschappelijking van
zorg, dat buren weer meer elkaar gaan helpen. Maar gemakkelijk is het zeker niet.
Wat wordt er nog georganiseerd specifiek voor senioren door de wijkcentra?
We doen nog de contactnamiddag voor 75-plussers, ook nog een dansnamiddag 3-4 keer per jaar, dus niet
meer maandelijks zoals vroeger. De doen ook nog altijd computer- en taalcursussen, maar iets minder
aanbod-gericht, maar meer vraag-gestuurd. We stellen vast dat de grote groep (in de randgemeenten) die
wij bereiken nog steeds de leeftijdscategorie 65-75 en 75-85 is, dat is nog altijd het absolute leeuwendeel.
Ik denk nu ook aan de fietsclub, als daar een 5-tal mensen met een mentale handicap meegaan, dan vinden
de mensen dat sympathiek, maar als dat er 50 zouden zijn, dan zit je met een onevenwicht, en dat moet je
zien te bewaren.
Wordt de term senior nog gebruikt in de communicatie?
De term senioren gebruiken we niet meer in de communicatie, maar de contactnamiddag is wel gelabeld
voor 75+. Uiteindelijk is iedereen welkom, maar je moet je dan wel aanpassen aan wat het is, en dat spreekt
jongeren sowieso niet aan. We organiseren ook nog een daguitstap naar de zee voor 80-plussers, maar
eigenlijk is dit gewoon een bus dat we inleggen, want op het moment dat je iets gaat organiseren, gaat het
niet meer. Ze drinken dan gewoon iets op de dijk en zijn daar heel tevreden mee. Sommigen hebben al meer
dan 10 jaar de zee niet meer gezien.
Twintig jaar geleden waren wij de enige speler op de markt die betaalbaar was, maar nu zie je dat er ook van
alles en nog wat is.
Vanaf wanneer is iemand een senior volgens u?
Vanaf 70 jaar. De kwaaltje beginnen dan vanaf je 80-85ste.
In hoeverre heeft het al dan niet labelen van het evenement een invloed op het succes, volgens jou?
Daarnet zei u nog dat u denkt dat dit net minder succes zou hebben. Kunt u daar nog iets aan toevoegen?
Ja, dat als je bewust mikt op die 55-plussers of op die 75plussers, dat je het dan ook effectief zo gaat
benoemen op leeftijd en niet op een term. Vroeger was het bejaarden, dan ouderen, dan senior of medioren,
maar dat slaat moeilijk aan.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee? Via Sociale media? Via
affiches/flyers? Via verenigingen?
Sociale media helemaal niet, aan flyers is er een overaanbod, maar eigenlijk de beste reclame, en dat weet
jij ook wel, is de moeilijkste, en dat is de mond-aan-mondreclame. Bij ons is het zeker nog zo dat onze
68
vrijwilligers ambassadeurs zijn van onze werking, en hen ook bewust maken dat ze als ambassadeur mensen
kunnen motiveren om tot hier te komen. We hebben wel publicaties, maar het is nooit voor iedereen goed.
Wij proberen nu ook de jongere senioren te overhalen om echt de digitale kanalen te beginnen beheersen,
want we vrezen dat binnen hier en tien jaar, dat als je niet overweg kan met internet dat het voor sommige
mensen rampzalig kan worden. Sommigen gaan van niets meer weten, ook rechten die ze gaan mislopen.
‘Het Boekske’ bestaat nu niet meer, en er zijn veel mensen die het missen. Het heeft 25 jaar bestaan, dat is
normaal. Op contactnamiddagen gaan we dan ook direct de uitnodiging voor de volgende keer meegeven en
meestal schrijven ze ook direct al in.
Probeert OCMW in de programmatie weg te gaan van stereotiepe seniorenevenementen of -inhoud? Ik
denk dan aan een schlagerconcert.
We doen dat ook nog. Ik vind daarop zich niets verkeerd aan, en er is daar wel veel vraag naar. Maar we
proberen wel wat voordrachten of korte cursussen te organiseren rond een bepaald land, daar is ook een
publiek voor. Uiteindelijk gaan we in de programmatie kijken om eerst de mainstream te bereiken met wat
‘VTM’, dan doen we nog wat ‘Canvas’, en dan nog af toe een beetje ‘5TV’, als je begrijpt wat ik bedoel. Maar
de mainstream zit wel in een laagdrempelig aanbod.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenevenementen brengen in termen van kansen en
bedreigingen?
Ik zie niet zoveel kansen, nee. Zeker niet met de connotatie van ‘het is voor senioren’. Misschien is dit wel
een goed voorbeeld, maar de brochure ‘Liever Overdag’, gaat niet labelen, dat zegt al veel toch? Je hebt op
die evenementen een grote groep senioren, maar daar zie je ook al wat jongere mensen, die overdag vrij zijn.
Iemand die 4/5 werkt, iemand die op die dag toevallig thuis is en het interesseert hem en gaat daar naar toe.
Als daar het label senioren op staat, dan gaan er al veel van die jongeren zeggen dat het niet voor hen is
uiteraard. En zelfs al zijn ze dezelfde leeftijd, iemand van 80 die thuis woont, is een andere persoon dan
iemand van 80 die in het rusthuis zit, dat is een compleet andere groep, mensen willen daar ook niet mee
geconfronteerd worden, want dat is het noodscenario. Mensen zijn soms liever dood dan dat ze daar
belanden.
Maar als jij nu al zegt dat de Zenith niet meer bestaat, wat een grote verrassing is voor mij, ik heb het ook
gezien van de ‘Langer actief beurs’ die professioneel en goed georganiseerd was, het heeft 3-4 jaar bestaan,
waarschijnlijk gewoon een kans gegeven en dan gezien dat het toch niets wordt. Ze hadden dit in de Hallen
laten plaatsvinden met de bedoeling op termijn te kunnen uitbreiden naar meer zalen. Uiteindelijk is dit
grotendeels dezelfde doelgroep van een hobby- en creabeurs, ik zou de gemiddelde leeftijd eens willen
weten van Velofolies. Daar zullen volgens mij ook veel senioren tussen zitten, want wie rijdt er veel rond met
de fiets omdat ze veel tijd hebben?
Ik zal het gewoon omdraaien: ieder evenement moet ogen hebben voor de 55-plusser. Als je dat niet hebt,
dan snij je waarschijnlijk in je eigen vel. Je moet rekening houden in je aanbod met mensen die bijvoorbeeld
een hoorapparaat dragen, daar zit wel een meerwaarde in. Je evenement moet niet exclusief voor die
doelgroep zijn, maar je moet er wel rekening mee houden, want het is een belangrijke groep, een
kapitaalkrachtige groep. Op het vlak van toegankelijkheid zijn de meeste evenementen nu al aangepast voor
rolstoelen.
Maar evenementen voor 80-plussers gaan volgens mij wel blijven bestaan, omdat mobiliteit zo’n groot
probleem is voor die doelgroep. Eigenlijk moet je eerste vraag dan zijn: “Hoe gaan we ze naar hier krijgen?”
En dan zien we dat zaken zoals La Palma de mensen zelf gaan ophalen, maar het moet betaalbaar blijven.
Het is al aan bod gekomen, maar in hoeverre kunnen seniorenevenementen blijven bestaan zonder
tussenkomst van de overheid?
69
Niet, en de vraag is ook in hoeverre de overheid daar echt moet tussenkomen. Wat misschien wel zou lukken
in de non-profit is een beurs gericht op zorg, maar dat horen de mensen ook niet graag. Er is veel nood aan,
maar je moet dit koppelen aan iets leuks, zoals een schlageroptreden met tijdens de pauze een stand of een
demonstratie van een hulpmiddel. Ze vinden dat ook interessant, maar ze zullen daarvoor niet komen.
Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement?
De programmatie, de accommodatie, dat de mensen kunnen zitten, maar iedereen die naar een festival gaat
zit graag neer, daar moet je geen senior voor zijn. En ook zeker dat het overdag is. Waarom zouden ze nog ’s
avonds uitgaan als ze overdag zoveel tijd hebben. ’s Avonds willen ze naar hun serie op de TV kijken. En dat
het in winter vroeger donker is, daar moet je ook rekening mee houden. En nogmaals, die mobiliteit: hoe
gaan de mensen hier geraken?
Mag het ook in het weekend zijn?
Nee, zeker niet … alhoewel, er zijn wel veel mensen die zich vervelen in het weekend. Dat mag je niet
onderschatten, zoveel contact hebben ze ook niet met de familie.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
Niet belangrijk. Het is belangrijk als organisatie, maar voor de doelgroep niet.
Welke specifieke eisen heeft een ouder publiek?
Veel is al aan bod gekomen, maar zeker rekening houden met het hoorapparaten. Ook dat een pint niet uit
en plastieken bekertje moet komen, maar in een glas moet zitten.
70
Bijlage 10: Interview New Etropal
Naam: Anneke Ryssaert (organisator)
Organisatie: New Etropal (Lauwe)
Datum: 29 maart 2017
Persoonlijk interview
Ik zag dat Etropal de term “rijpere jeugd” of ook “de derde leeftijd” gebruikt in de communicatie. En
waarom niet de term “senioren” of “50+”?
We bestaan al 45 jaar en vroeger werkten we met de term ‘derde leeftijd’, nu gebruiken we de beter
klinkende “rijpere jeugd”. Maar we kunnen moeilijk veranderen op dat vlak. We hebben bezoekers die al
heel veel jaren komen, en als we zoiets veranderen stellen ze de vraag: “Mogen wij niet meer komen?”. Ze
zien het vaak heel wit-zwart en verandering is heel moeilijk.
Dus u hangt er een beetje aan vast?
Ja, maar toch liever “rijpere jeugd”, wij horen het zelf ook liever.
Wat organiseren jullie allemaal voor de doelgroep?
Wij organiseren ook dagreizen en wij hebben een shop. We proberen de mensen tot bij ons te lokken met
de muzieknamiddagen en de dagreizen, maar de verkoop in de shop is voor ons het belangrijkste. De
muzieknamiddagen zijn absoluut niet voldoende, integendeel, soms steken we eraan toe.
Aangezien u een bedrijf bent, veronderstel ik dat u op geen subsidies kan rekenen in geld of infrastructuur.
Soms zouden we wel willen subsidies aanvragen, maar omdat er verkoop aan gelinkt is, is dit onmogelijk, en
zonder verkoop kunnen we niet blijven bestaan.
Denkt u dat seniorenevenementen kunnen blijven bestaan zonder subsidies of tussenkomst van de
overheid?
Nee, ik denk het niet. Het is een beetje kiezen tussen subsidies of verkoop. De artiesten moeten betaald
worden, het vervoer, ...
Op welke leeftijdscategorie mikt u?
Hier zouden wij heel graag de mensen die juist in pensioen zijn over de vloer krijgen, maar dat is moeilijker.
Vroeger was dit anders, de mensen waren veel minder mobiel, weinigen hadden een auto en moesten ze
met het openbaar vervoer komen. De mensen die nu in pensioen gaan zijn veel mobieler en kunnen overal
nog zelf naar toe. Onze oude klanten die nu tussen de 70 en de 85 zijn, beschikten minder over het nodige
vervoer. We zouden liever mikken op de jongere senioren die net in pensioen zijn, maar het is minder.
In hoeverre heeft het al dan niet labelen van het evenement een invloed op het succes, volgens u? U doet
het bijvoorbeeld niet expliciet.
Niet echt, en omgekeerd ook niet. Er is eigenlijk een overaanbod van seniorenactiviteiten.
Het is dus vooral de inhoud en de artiest dat van belang is?
Ja, absoluut.
Vanaf wanneer is iemand een senior volgens u?
71
Vanaf dat hij in pensioen is.
Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement?
Dat je mensen over de vloer hebt die in pensioen zijn en een bepaalde leeftijd bereikt hebben.
Welke evenementen organiseert New Etropal met als specifieke doelgroep 50-plussers?
De muzieknamiddagen en de daguitstappen, dit jaar al 45 jaar. Wij zijn nu de tweede generatie en de derde
generatie is op komst.
Wat is de sleutel tot het succes?
Goed eten geven! Mijn man is chef-kok. Absoluut, het eten. En natuurlijk ook de klantenbinding, de
vriendelijkheid en de persoonlijke aanpak. Mensen kunnen acht keer komen op een jaar, er zijn dus acht
verschillende programma’s op een jaar. Hier kunnen ze ook zelf hun concrete tafel reserveren, het zijn
namelijk gewoontedieren die erop staan dat ze dezelfde tafel en zelfs dezelfde stoel hebben als de vorige
keer. En op die manier kunnen we nóg meer die persoonlijk aanpak geven. Dat geldt in principe voor elke
doelgroep, maar voor de senioren is dit nog veel belangrijker.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee?
Mond-aan-mondreclame, dat is de enige manier. We hebben sinds kort een website en een facebookpagina,
maar ja, dat wordt niet echt gebruikt. Dat is eerder iets voor de artiesten. Flyers met het programma van de
volgende editie krijgen ze ter plaatse.
Werkt u soms samen met verenigingen?
We hebben nog samengewerkt met de Okra vroeger, maar veel moest gratis gebeuren en dat lukte niet meer.
Gaat u de mensen ook persoonlijk opbellen of een brief opsturen?
Op het einde van het seizoen krijgen ze een folder voor het volgende jaar, iedereen die er op dat moment
niet was, krijgt de folder in de bus.
Kost het volgens u meer tijd en energie (en dus geld) om uw doelpubliek te bereiken ten opzichte van
evenementen voor een jongere doelgroep?
Immens! We hebben al geprobeerd om via kranten reclame te maken, het kost veel geld, maar er keert
weinig van terug. Het is dan nog goedkoper om de mensen persoonlijk te gaan aanspreken.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenevenementen brengen?
Altijd maar meer, want ze hebben meer en meer plaatsen dat ze kunnen naar toe gaan en iedereen speelt
erop in. Er bestaan zoveel verenigingen waar ze in terecht kunnen om iets te doen. Ze gaan zeker niet
wegkwijnen.
Denkt u dan vooral aan kleinere evenementen of ook grotere evenementen zoals Rimpelrock vroeger,
waar duizenden senioren samenkomen?
Dat is niet meer voor die mensen.
Welke uitdagingen of potentiële problemen zijn er?
Dat ze meer en meer verwend worden en dat ze meer en meer mobiel en modern geworden zijn. Gaan ze
wel nog willen naar een seniorenevenement gaan? De minder welstellende mensen hadden geen auto
vroeger, nu heeft bijna iedereen een auto, dus ze kunnen overal naartoe.
Zijn ze ook veeleisender geworden op het vlak van artiesten?
72
Ja, immens.
Willen de mensen een artiest of liedjes die mee zijn met hun tijd of vinden ze liedjes van toen ze 20 waren
ook nog leuk? Ik hoorde dat liedjes uit de jaren ’50 of ’60 soms minder in de smaak vallen.
Hier niet, integendeel, ze zijn blij om nog eentje van vroeger te kunnen horen.
Zijn er trendsetters in de sector waar u zich aan spiegelt?
In alle bescheidenheid, we zijn al 45 jaar bezig en zien dat er ons regelmatig proberen na te doen, maar ze
blijven niet bestaan.
Organiseert u ook evenementen voor een andere doelgroep?
Nee, vooral senioren.
Op welk moment van de week en dag vindt een seniorenevenement volgens u het best plaats?
Afhankelijk van wat je wil doen. Wij organiseren geen evenementen in het weekend, dat is voor deze
doelgroep ook het meest interessant.
Is er volgens u een maximale duurtijd die beter niet wordt overschreden? De meeste organisatoren zeggen
tegen mij dat je beter niet langer gaat dan 3 uur, maar hoe lang duurt een evenement hier bij u?
De mensen komen aan vanaf 10.30 uur ongeveer, en tegen 17.00 - 17.30 uur zijn ze weer weg. We hebben
veel verschillende dingen die ze hier kunnen doen. Ze krijgen eten, muziek, kunnen dansen, de winkel
bezoeken, ze kunnen buiten zitten op het terras...
Zou het ook veel te maken hebben met het feit dat u de mensen zelf weer naar huis brengt?
Nee, dat denk ik niet.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
Dat doen we niet. De mensen kunnen inschrijven, zodat de keuken een idee heeft van wat er zal komen,
maar soms is het een probleem dat de mensen toch niet afkomen zonder te verwittigen. Vandaag zijn er een
stuk of 38 niet komen opdagen, dat valt dan wel wat tegen. We vragen dan gewoon dat ze de volgende keer
toch verwittigen.
73
Bijlage 11: Interview La Palma
Naam: Gerda Eeckhout (organisator)
Organisatie: La Palma (Gits)
Datum: 3 april 2017
Persoonlijk interview
Gebruikt La Palma de term “senioren” of “50+” in zijn communicatie?
Weinig of niet, behalve dat we via de ‘seniorenwebsite’ ook publiciteit maken. Maar bij ons op bijvoorbeeld
een affiche staat nooit “senioren”, dat is ook zo goed gekend bij de senioren dat dat eigenlijk niet meer nodig
is, La Palma is een begrip op dat vlak. Het is zelfs moeilijk om een jonger publiek aan te trekken, omdat het
zo gekend is bij de senioren. In de namiddag kan gelijk wie aansluiten, maar dat is heel moeilijk want ze
denken “La Palma is voor de senioren”.
Op welke leeftijd mikt u met de evenementen van La Palma?
Wij zitten momenteel met een doelgroep tussen de 50 en de 100 jaar.
Ik zag hier en daar toch 50+ verschijnen, maar eerder door de samenwerking met een vlaamse-
seniorensite.be. Op welke manier werkt u met hen samen?
Jürgen Vansteenkiste van de seniorensite.be doet onze website en hij verzorgt onze Facebookpagina. Hij doet
veel reclames voor ons. Het is vooral dat de online bezoekers van de Palma-site terecht komen op de
seniorensite en omgekeerd. We maken dus reclame voor elkaar, want we hebben dezelfde doelgroep.
In hoeverre heeft het al dan niet labelen van het evenement een invloed op het succes, volgens u? Moest
het nu bijvoorbeeld in plaats van “de Palma-dagen”, de “seniorendagen” heten, zou er dan meer volk naar
toekomen, denkt u?
Moeilijk te beantwoorden, maar ik denk het niet, je zou waarschijnlijk zelfs minder volk hebben, omdat de
jongere (senioren) zich uitgesloten zouden voelen. En nu zit dat een beetje door elkaar omdat er in de
namiddag wel iets jongere bijkomen, vooral dan als er een Bandits komt, of een Herbert Verhaeghe, David
Vandyck. Als je dan echt zet ‘voor senioren’… Ik denk dat dat niet echt hoeft.
In mijn interview met Paul Bruna hoorde ik dat het landschap veel veranderd is op het vlak van schlager.
Hij zei dat er de laatste 15 jaar veel meer jonge mensen komen kijken. Wat is uw ervaring daarmee?
Ja, dat klopt zeker. De oma’s zijn ook jonger, toen ze vroeger 70 jaar waren, was hun leven bij wijze van
spreken eigenlijk voorbij, ze moesten nog voor de kleinkinderen zorgen en dat was het. Nu gaan ze vroeger
in pensioen en ze zijn mondiger. Ze werken nu ook meer met Facebook, krijgen meer reclame, mensen die
vroeger wat afgelegen woonden waren soms wat afgesneden van deze reclame, en nu is dat niet meer zo.
Ze zijn ook veel slimmer dan vroeger, ze weten meer van de wereld.
Wat organiseert La Palma met als specifieke doelgroep 50-plussers?
Wij richten dagen in, de Palma-dagen, dat is van ontbijt tot avondmaal. Dat zijn 5 weekdagen op de maand
dit uitgestippeld worden met aparte toeren om de mensen op te halen met de bus. De mensen komen dan
eigenlijk vooral om te dansen, dat is hun beweging.
Op zaterdagavond organiseren wij ook feesten met orkesten en nu ook meer en meer met dj’s. Vroeger was
dat gewoon een orkest, maar nu hebben ze al graag een dj ook.
74
Zijn de zaterdag voor dezelfde doelgroep?
Er zit een beetje verschil op, in die zin dat het vooral koppels zijn, en omdat we voor die zaterdagavonden
geen bussen inleggen, zijn ze ook zelf aangewezen op eigen vervoer of carpooling. Maar daarom zijn ze niet
jonger, dat is qua leeftijd eigenlijk hetzelfde.
Ik had gezien dat jullie ook ‘verrassingsreizen’ organiseren, hoe gaat dat in zijn werk?
Wij doen dus inderdaad ook regelmatig een verrassingsreis, dat is een daguitstap. Op die reizen hebben we
ook meer tijd om de mensen wat beter te leren kennen, tijdens de Palma-dagen is het veel te druk om te
praten.
Hoe lang bestaan de Palma-dagen al?
Van ons bestaat dat al een zestal jaar, daarvoor baatte iemand anders La Palma uit.
Wat is de sleutel tot het succes van de Palma-dagen of de zaterdagavondvoorstellingen?
Het totaalconcept: ze worden opgehaald met de bus, ze mogen iets drinken zonder te moeten rijden, ze
hebben geen zorgen, ze zijn samen en zien veel volk terug. Je zou ervan versteld staan hoeveel mensen er in
eenzaamheid leven, velen leven dan ook toe naar die dag, het is soms hun enige verzet. De artiesten die we
hier over de vloer krijgen zijn ook niet min, ze hebben een dag vertier die toch betaalbaar en haalbaar blijft.
Wat heeft het meeste succes van uw aanbod? Waarom?
De Palma-dagen, vooral omdat ze niet zelf voor hun vervoer moeten zorgen. Dat het in de namiddag is speelt
ook een rol.
Hebt u de indruk dat de doelgroep verjongt?
Ja, en dat de mannen ook meer en meer meekomen, zelfs op de dagreizen. Meestal zijn het vrouwen die
alleen overblijven, maar omdat ons publiek verjongt, zijn er meer koppels en dus ook mannen bij.
Ik zag dat er ook een winkel is, hoe belangrijk is die?
Tussen het middagmaal en de namiddagshow is de winkel een uurtje open. Voor ons is dat wel belangrijk
omdat de prijs al tamelijk laag ligt en dat dat een extraatje is. We gaan niet aandringen om iets te kopen in
de winkel, want dat werkt toch niet, integendeel, mensen gaan snel afhangen als je dat wel doet.
Vanaf wanneer is iemand een senior volgens u?
Er zijn mensen die nooit senior zijn, en er zijn mensen die dat al van hun 30 zijn. Het is heel moeilijk te zeggen.
We hebben vrouwen van 90 jaar die zo pittig zijn en dan gasten van 30 jaar die klagen en zagen, het is echt
heel verschillend. Het is veel meer het gedrag dan de leeftijd.
Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement? Wat is er heel belangrijk voor een
seniorenevenement?
Ik denk vooral vervoer, en voor de rest kan je ze niet meer in een hokje steken. Ook naar muziek toe, vroeger
moest dit altijd Nederlandstalig zijn, maar als daar nu Engels of Frans tussen zit, daar heeft niemand een
probleem mee, maar het moet wel een beetje herkenbaar zijn, uit hun jaren, of vanop TV.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee?
Er zitten al meer en meer ouderen op Facebook, maar ze weten wel niet goed hoe ze er precies moeten mee
werken. Ze hebben nu en dan nog eens een duwtje nodig. Omdat wij dit zelf een beetje al doende hebben
moeten leren, kunnen wij die denkwijze wel gemakkelijker volgen. Mijn kinderen die in de zaak helpen,
hebben hier minder voeling mee.
75
Als ze komen krijgen ze telkens een flyer mee voor drie maanden ver. Als ze niet gekomen zijn door
omstandigheden, sturen we dit op. Maar dit wel steeds fysiek. Het is zeker ook belangrijk dat ze dit lang
genoeg op voorhand weten, want dan kunnen ze dit regelen met hun dokter, verpleegster, dochter, ...
Daarom zijn ze vaak altijd ook zo drukbezet.
Werkt u nog samen met verenigingen voor de communicatie?
Nee, veel verenigingen zijn moeilijk te bereiken omdat ze erg opgesplitst zijn per regio, of je moet ze al
persoonlijk kennen. En aangezien we onze bezoeker praktisch maandelijks terugzien, bereiken we hen. De
mond-aan-mondreclame is nog altijd de beste reclame.
En soms gaan we ook per regio gaan flyeren bij de bakker, de beenhouwer, ... Affiches doen we niet echt. Op
markten kunnen we dit ook afgeven aan de mensen en een woordje uitleg geven, dan hebben we ook direct
de juiste doelgroep. Klanten vragen soms zelf ook naar flyers om uit te delen aan hun vrienden of in hun
vereniging.
In hoeverre is persoonlijke communicatie belangrijk?
Ik denk dat dat heel belangrijk is. Uit het oog, is uit het hart, hoe raar dat ook is. Zij gaan snel zelf bellen als
ze een vraag hebben, want ze willen ook veel dingen doen.
Voert u reclame in tijdschriften?
Nee, nooit eigenlijk.
Kost het volgens u meer tijd en energie en dus geld om uw doelpubliek te bereiken ten opzichte van
evenementen voor een jongere doelgroep zoals hier in Place2Party?
Veel meer! Je moet er echt veel meer mee bezig zijn en intenser mee bezig zijn. Voor Place2Party gebruiken
we veel sociale media, maar we gaan ook veel gaan flyeren. Echt meer geld kost het niet, het is puur tijd dat
je er moet insteken, en je moet het met hart en ziel doen, anders hou je dat niet vol.
Is er een groot verschil op het vlak van aanpak of organisatie tussen La Palma en Place2Party?
De basisprincipes zijn hetzelfde, maar het moet een beetje aangepast zijn aan de leeftijd. Je moet altijd blijven
vernieuwen, in de Palma misschien zelfs nog meer. Maar het moet wel geleidelijk aan gebeuren, niet te veel
in één keer.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenevenementen brengen?
We moeten mee met onze tijd en we moeten een beetje verjongen, maar dat zal wel altijd blijven bestaan.
Ik denk zelfs nu meer dan vroeger, want ze gaan steeds vroeger in pensioen en moeten zich kunnen
bezighouden. De pensioensleeftijd is misschien wel gestegen, maar vroeger gingen ze soms maar in pensioen
tegen hun 70ste; over het algemeen gaan ze echt wel vroeger in pensioen.
Verjongen is ook goed voor de oudere senioren van 80 en meer, want deze die komen, zijn deze die het nog
kunnen en actief zijn en jong van geest zijn. Sommigen brengen hun kinderen die in pensioen zijn dan ook al
mee, en die blijven dan ook komen.
Zijn er ook moeilijkheden voor in de toekomst op het vlak van seniorenevenementen?
De senioren zijn mondiger en slimmer geworden, en daarom kunnen ze soms meer en meer hogere eisen
gaan stellen.
Denkt u dat seniorenevenementen kunnen blijven bestaan, jaar na jaar, zonder tussenkomst van de
overheid?
76
Op de basis van de Palma-dagen wel. We hebben geen grote winstmarge op deze formule, het is vooral de
massa die het doet. Wij hebben zo’n 150 à 300 bezoekers per voorstelling. Maar het is iets dat je echt graag
moet doen, want het kost veel inspanning en anders hou je dit echt niet vol. Een bijkomend probleem is dat
het niet echt ‘drinkers’ zijn. Senioren gaan heel weinig drank verbruiken, ze eten wel een ijsje of een stuk
taart, maar sommigen drinken slechts 2 drankjes op een namiddag.
Denkt u dat een seniorenfestival zou aanslaan en zou dit kunnen blijven bestaan zonder tussenkomst van
de overheid?
In denk dat je dit niet kunt halen, omdat ze echt weinig verbruiken. Ook als je meer inkom gaat vragen, dan
stijgen de belastingen zoals SABAM ook nog eens.
Welke specifieke eisen heeft een ouder publiek?
Dat ze lekker eten hebben, dat ze op hun gemak op een stoel zitten, en dat ze kunnen dansen. En vervoer is
voor velen ook zeker belangrijk.
Verwachten ze dat vervoer?
In de zomer valt dit nog mee, maar in de wintermaanden en als het vroeger donker wordt, gaan ze wel sneller
gebruik maken van de vervoersdienst.
In welke mate is mobiliteit een probleem?
In La Palma is de zaal goed aangepast voor rolstoelgebruikers, en soms is het wel merkwaardig om te zien
dat de mensen niet zo gemakkelijk meer op de bus kunnen stappen, maar 10 minuten daarvoor waren ze
nog alles aan het geven op de dansvloer! Dat zijn ook korte stappen, en ze doen dit op hun eigen tempo.
Op welk moment van de week en dag vindt een seniorenevenement volgens u het best plaats?
Maandag, dinsdag, donderdag. De woensdag is het oma-dag en de vrijdag is het nog de klassieke poetsdag
voor velen.
Is er volgens u een maximale duurtijd die beter niet wordt overschreden?
Jawel, en zeker in de winter. Vroeger werkten wij altijd tot 18 uur, nu is de show meestal gedaan tegen 17.30-
17.45 uur. Dat is het maximum, en zeker in de winter als het vroeger donker wordt. De deuren gaan tijdens
de Palma-dagen open vanaf 9 uur, soms staan ze al te wachten van 8 uur!
De Palma-dagen is een heel andere formule dan een namiddagconcert. Er is veel variatie, eten, er zijn zetels
waar ze wat in kunnen uitrusten.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
Heel belangrijk. Bij ons moeten ze ook op voorhand inschrijven zodat we alles kunnen regelen voor het
vervoer en het eten. De meeste schrijven zich elke maand opnieuw in voor de volgende voorstelling.
77
Bijlage 12: Interview Kustschlagerfestival
Naam: Paul Bruneel (organisator)
Organisatie: Kustschlagerfestival - Neptunus-Pro
Datum: 27 maart 2017
Telefonisch interview
Vroeger heette het Kustschlagerfestival, het Kustseniorenfestival. Waarom hebt u voor dit evenement een
‘senioren-label’ laten vallen?
De reden was dat we ondervonden dat we meer en meer jongere mensen hebben. Er komen nog steeds veel
ouderen en rusthuizen, maar toch ook meer jongere mensen van 25 tot 40 jaar die interesse hebben in
Vlaamse muziek en dat was vroeger minder het geval. Jonge mensen voelen zich niet goed bij de gedachte
dat ze naar een seniorenfestival zouden gaan. Maar de doelgroep blijven ook senioren.
Op welke leeftijdscategorie mikt u met dit evenement?
Alle leeftijden. We hebben ook De Romeo’s en zelfs K3 op ons festival, dus alle leeftijden komen naar ons
festival.
In hoeverre heeft het al dan niet labelen van het evenement een invloed op het succes, volgens u?
Kindershows ga je een kindershow heten en dan komen er kinderen. Als je zegt seniorenevenement, dan mik
je specifiek op senioren, maar wij mikken ook op andere doelgroepen.
Is de manier van communicatie voeren veranderd sinds de naamsverandering?
Nee, dat is niet veranderd. We gebruiken nu meer sociale media, en we merken dat meer en meer senioren
de weg online vinden. Wat we wel zien is dat ze nog niet direct tickets online gaan kopen, maar ze bestellen
wel via telefoon.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee?
We doen nog steeds een grote mailing met de post, maar dat is niet enkel naar senioren toe, maar naar
iedereen. We ondervinden dat een mail niet zo doeltreffend is als een brief die wordt opgestuurd met de
post.
Gebruikt u affiches of flyers?
Affiches niet, maar flyers wel. Daar hebben we de beste ervaringen mee.
Doet u beroep op (senioren)verenigingen om het evenement bekend te maken?
We hebben een adressenbestand van voorzitters van verenigingen die regelmatig up to date wordt gebracht,
en we sturen ook naar animatieverantwoordelijken van rusthuizen of instellingen.
Voert u reclame in tijdschriften?
Nee, enkel redactionele artikels. Maar we hebben een trouw publiek die jaarlijks terugkomt, zo zijn er nu al
een heel pak tickets verkocht voor de voorstelling in september.
Kost het volgens u meer tijd en energie (en dus geld) om uw doelpubliek te bereiken ten opzichte van
evenementen voor een jongere doelgroep?
78
Het is niet per se moeilijker om hen te bereiken, maar elke grote mailing kost veel tijd en energie. Wat ik wel
merk is dat als ze bellen om uitleg te vragen, dat dit soms wel langer kan duren, ze hebben ook meer tijd om
uitleg te vragen. Ze zien de informatie in de brief niet altijd staan, dus bellen ze snel voor iets dat al in hun
brief staat. Dat neemt dan uiteindelijk wel wat extra tijd in beslag, maar dat moet je ervoor over hebben.
Vanaf wanneer is iemand een senior volgens u?
Dat hangt af van de ingesteldheid. Ik ben zelf 59, maar zie mijzelf nu nog niet bij een seniorenvereniging
aansluiten. De meeste mensen beginnen zich volgens mij vanaf 65-70 jaar senior te voelen.
Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement?
Vooral de keuze van de artiesten, de toegankelijkheid en de prijs. De prijs is zeker ook belangrijk. Wij vragen
bijvoorbeeld 16 euro, daarin zit inbegrepen dat ze toegang hebben tot het park van Plopsaland, ze kunnen
voor zeer democratische prijzen iets eten. Ook van de artiesten die we vragen weten we dat ze goed in de
markt liggen bij dat publiek. En zeker ook de toegankelijkheid, want we zien vaak rusthuizen toekomen met
veel rolwagens, en ook ter plaatse in de zaal, dat ze comfortabel kunnen zitten.
In hoeverre zit er effectief potentieel bij seniorenevenementen, want als je de prijs zo laag moet houden,
blijft er dan nog voldoende over?
Potentieel zit er genoeg. Ik spreek nu enkel voor mijzelf, en dit jaar zit ik al aan een 200 optredens, waarvan
toch zeker 150 specifiek voor senioren (-verenigingen) of in zalen zoals New Etropal.
Wat zal de toekomst brengen op het vlak van seniorenevenementen?
Ik denk dat dat verder zal blijven draaien, maar het is mij opvallend dat de muziek niet ouder wordt met de
senioren. In die zin, dat als je muziek brengt van tijdens hun tiener- of twintigerjaren, dat de meeste mensen
dat niet moeten hebben, die muziek is te oud voor hen. Ze horen liever een Willy Sommers of Will Tura, of
gewoon openluchtfestivals met Golden Earring of Status Quo.
Welke opportuniteiten en uitdagingen zijn er voor seniorenevenementen?
Ik zie niet echt grote uitdagingen. Er zijn heel veel seniorenverenigingen, en ziekenzorgverenigingen
enzoverder in allerlei verschillende strekkingen. Er zit zeker potentieel.
Denkt u dat die verzuiling onder de verenigingen gaat wegvallen?
Ik denk dat niet. Maar dat zal ervan afhangen, als bijvoorbeeld op een moment de gemeente zegt, jullie
krijgen geen afzonderlijke subsidies meer, dan zijn ze verplicht om samen te smelten, maar dat zie ik nog niet
direct gebeuren.
In hoeverre kunnen seniorenevenementen blijven bestaan zonder enige vorm van tussenkomst van de
overheid, zoals in de vorm van geld of infrastructuur?
Het belangrijkste voor hen is infrastructuur. Op het vlak van geld is dat niet echt een probleem; ze vragen
lidgeld en toegangsgeld. Ze kunnen natuurlijk geen naam zoals Willy Sommers vragen omdat hij te duur is. Ik
doe nu al 30 jaar seniorenprogramma’s. De muziek is wel een beetje geëvolueerd, maar voor de rest is er
niet zo veel veranderd. De senioren van nu verwachten wel dat je iets kan brengen dat kwalitatief hoogstaand
is. De tijd van een accordeonist en iemand die maar wat staat te zingen is voorbij. Ze zijn veel gewoon van
op TV, het moet mee zijn met zijn tijd.
Hebt u nog andere seniorenevenementen georganiseerd?
Wij doen regelmatig kleinere evenementen, maar nu wel minder omdat het zo druk is.
Organiseert u ook evenementen voor een andere doelgroep? Waar ligt volgens u het verschil?
79
De artiest die je vraagt. Alhoewel ik nu zie dat er meer en meer jongeren ook interesse hebben in de Vlaamse
muziek, dat is veel veranderd de laatste 15 jaar.
Welke specifieke eisen heeft een ouder publiek? Verwachten ze bijvoorbeeld een VIP-arrangement of
koffie met taart? Verwachten ze vervoer?
Neen, dat niet echt. In Plopsaland hebben ze genoeg de kans om iets te eten, en er zijn er veel die dat doen,
maar ik denk niet dat dat een van de grote eisen is om af te komen.
Op welk moment van de week en dag vindt een seniorenevenement volgens u het best plaats?
Dinsdag en donderdag, vooral in de namiddag, ofwel ook nog op zondag. En telkens van 14 uur tot 17 uur.
Is er volgens u een maximale duurtijd die beter niet wordt overschreden?
Twee keer 45 minuten tot een uur, veel langer moet dat niet zijn. Dus dat het evenement in een drietal uur
is afgerond.
80
Bijlage 13: Interview Liever Overdag / Ontmoetingscentra Kortrijk
Naam: Nicolas Vanlerberghe (programmatieverantwoordelijke Ontmoetingscentra Kortrijk)
Organisatie: Ontmoetingscentra Stad Kortrijk
Datum: 4 april 2017
Persoonlijk interview
Wat is ‘Liever Overdag’? Is dit gewoon een verzameling van namiddagactiviteiten van Stad Kortrijk?
Het bestaat nog niet heel lang, slechts een drietal seizoenen ondertussen, maar het is ook geëvolueerd in de
loop der jaren. Het is in eerste instantie opricht door de reeks “Op de koffie met ...”, dat bestaat al 25 jaar in
de ontmoetingscentra, waarbij de mensen een namiddag een artiest kunnen zien met koffie en taart. Dat
was het label dat er van de cultuurcentra werd opgeplakt. Maar men dacht om dat iets meer open te trekken,
zodat we ook anderen dan senioren aanspreken. Uiteindelijk heb je ook veel anderen die tijd hebben
overdag, ik denk daarbij aan onderwijzers, werklozen, huismoeders, mensen die part-time werken, er wordt
ook meer met flexibele werkuren gewerkt, ... We zoeken eigenlijk een ruimere doelgroep, en van daaruit is
er gedacht dat we alles dat overdag plaatsvindt, zo goed mogelijk willen bundelen en ook ruimte maken in
de ‘Liever Overdag’ om ook familievoorstellingen aan bod te laten komen. Daarbij kunnen grootouders met
hun kleinkinderen gaan kijken, evengoed als een huismoeder met haar kinderen. Van daar uit is dat
begonnen, een verbreding van het promotiekanaal, maar het is nog groeiende. De personen die het opgericht
hebben, zijn dan vertrokken naar een andere stad, daardoor was er vorig jaar enkel een papieren versie,
daarvoor stond het ook online, maar dit jaar zullen we ervoor zorgen dat dit opnieuw online komt voor het
volgende seizoen.
‘Liever Overdag’, ik denk spontaan aan seniorenactiviteiten: Waarom wordt er geen term zoals ‘senioren’
of ‘50+’ gebruikt in de titel? Is er bewust weggegaan van dit label?
Ja, dat klopt. Het label van ‘Op de koffie met...’ blijft wel, omdat dit ook erg specifiek is, want niet in iedere
voorstelling van ‘Liever Overdag’ krijgen de mensen een pot koffie en een stuk taart aangeboden, wat wel
typisch is voor een ‘Op de koffie met...’-voorstelling en wat ook typisch is voor een ontmoetingscentrum. Er
zijn ook andere aanbieders zoals de Schouwburg, Theater Antigone, de wijkcentra van het OCMW, de film
van Budascoop. Op die manier wordt dat gebundeld.
Op welke leeftijdscategorie mikt u met dit programma (-boekje)?
Het is eigenlijk weg van de leeftijdsgrens, gewoon op het vlak van tijdsinvulling: de mensen die vrij zijn
overdag.
Vindt u de namiddagprogrammatie of de formule een succes?
Ja, eigenlijk wel, ik spreek dan vooral voor de voorstellingen in de ontmoetingscentra, die zijn wel
voornamelijk nog georiënteerd op een oudere doelgroep omdat we voor ‘Op de koffie met...’ ook
samenwerken met seniorenverenigingen om dat te organiseren, het is een beetje het lichtere muziekgenre,
wat minder aantrekkelijk is voor families met kinderen natuurlijk, maar op zich is dat wel een succes. We
merken toch ook, want de promotie gebeurt toch voor 80% via die brochure van ‘Liever Overdag’, dat de
mensen wel hun weg vinden daar naar toe. Het wordt wel gelezen. Het boekje wordt ook ruim verspreid bij
de seniorenverenigingen, de doelgroep wordt ook opgezocht, als er een woonwijk is met een grote
concentratie van oudere bewoners (woonblokken), dan wordt daar ook gebust.
Dus hebben de evenementen die meest gericht zijn naar senioren, nog steeds het meest succes?
81
Ja, nog altijd, dat klopt. Vooral omdat we samenwerken met de seniorenverenigingen, zitten we met een
grote betrokkenheid van die doelgroep. En het is net een pluspunt dat we breder kunnen communiceren om
dat goed te verspreiden, dat we beroep kunnen doen op de stad die daar een rol in speelt. We geven ook
een voordeeltarief aan ouderen, of als ze lid zijn van een seniorenvereniging, en vanuit de ouderenadviesraad
werd er tot vorig jaar nog 3 euro korting gegeven aan de mensen op vertoon van hun lidkaart op de dag zelf.
Nu zal dat veranderen voor volgend jaar, daar zitten we nu volop in discussie, want met de UitPas kunnen de
mensen met een kansentarief voor slechts 20% van de toegangsprijs de voorstelling meepikken, wat dan
soms betekent dat sommige mensen voor MIN 1 euro naar een voorstelling gaan, wat ook niet klopt. Daarom
zijn we nu aan het kijken hoe we dit kunnen oplossen.
In hoeverre is die prijs belangrijk? Ik hoor zo vaak dat de prijs echt doorslaggevend is. Is het dan echt niet
mogelijk om die prijs hoger te zetten?
Met de UitPas bereik je de doelgroep die het iets moeilijker heeft. De mensen moeten er wel toe komen om
zo’n UitPas aan te schaffen, want al bij al blijft dat nog steeds vrij beperkt. Ik hoor zelf ook vaak dat het nog
steeds belangrijk is, en daarom streef ik er ook voor om die korting te blijven toekennen. Is dat typisch voor
oude mensen, ik weet het niet, zoals ze de bonnetjes sparen om naar de winkel te gaan, ik weet het niet. Ze
zijn erg gehecht aan zo’n kortingen en willen alles van kortingen maximaal benutten. Ik weet niet of ze zouden
laten van komen, moesten die kortingen wegvallen, maar ik denk wel dat er een aantal niet meer zouden
komen naar de voorstellingen. Misschien ook omdat ze het gewend zijn om zo’n laag tarief te betalen, dat
kan ook.
Hoe lang bestaat deze namiddagprogrammatie al?
Dus het is begonnen met ‘Op de koffie met...’, 25 jaar geleden, al zolang als er ontmoetingscentra zijn, en
gaandeweg is dat gegroeid en geografisch gespreid. Alle deelgemeenten hebben een aanbod van ‘Op de
koffie met...’.
Wat is de sleutel tot het succes?
De betrokkenheid van de verenigingen.
Is ‘Op de koffie met ...’ ooit veranderd van naam? Heette het vroeger bijvoorbeeld ‘seniorennamiddag’?
Nee, het is altijd die naam geweest.
Zijn er subsidies nodig om te blijven bestaan?
Wij krijgen daar geen subsidies voor. Het aantal afnemers blijft vrij beperkt, maar als dit blijft groeien, kan
dit een probleem worden. Door de UitPas is de korting echt zo laag. Het is een moeilijke verhouding.
In hoeverre heeft het al dan niet labelen van het evenement een invloed op het succes, volgens u? Ik heb
niet echt de term ‘senioren’ gelezen in het boekje ‘Liever Overdag’, moest een evenement nu gelabeld zijn
‘voor senioren’, zou het dan meer succes hebben, denkt u?
Ik denk het niet eigenlijk. ‘Senioren’ heeft ook een beetje een negatieve connotatie. Zelfs bijvoorbeeld ‘50+’
als label zou het succes niet groter maken, volgens mij. Wat is een senior? Dat zijn direct al oudere mensen.
En sowieso willen we er geen label op plakken omdat we het zo breed mogelijk willen houden.
Vanaf wanneer is er iemand een senior volgens u?
Vanaf dat ze met pensioen gaan, denk ik, dat ze dan meer vrije tijd hebben.
Kost het volgens u meer tijd en energie om een ouder doelpubliek te bereiken en er mee te communiceren,
ten opzichte een jongere doelgroep?
82
Ja, dat vind ik wel. Het vergt grotere inspanning, het tarief mag ook niet te hoog liggen. De mobiliteit is een
drempel. Mensen zijn vaak alleen en gaan vaak in groep of verenigingsverband naar een voorstelling. Het feit
dat ze alleen zijn is een drempel ook. Er zijn meer drempels dan bij jongeren. Het vraagt echt meer energie
om met hen te communiceren, niet echt meer geld, maar daarom werken we ook samen met de verenigingen
om een goede basis te hebben.
De senioren zelf zeggen vooral hun keuze om al dan niet te komen te baseren op de inhoud/artiest van het
evenement, en zich niet veel aan te trekken van hoe het gecommuniceerd wordt. Wat is uw mening
hierover?
Ja, dat speelt wel een rol, maar ook of ze er kunnen geraken. In Heule is het steevast een succes, ongeacht
de naam die daar staat. De Lassies was nu iets dat niet bekte, maar de mensen vroegen een kaart voor Jelle
Cleymans, dat was wel de sleutel blijkbaar, de naam doet er echt veel toe. Maar de omgeving waar je zit is
ook belangrijk. Heule is een grote gemeente, de verenigingen zijn daar sterk, ze moeten van niet ver komen,
dat is een heel ander verhaal dan in Aalbeke. Als je daar iets organiseert en je heb 1 vereniging die met zijn
30 leden gaat afkomen, dat is niet van zo’n grote omvang als Heule. Dus vooral de naam en de afstand tot de
zaal is het belangrijkste.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenevenementen brengen? Welke opportuniteiten en
uitdagingen zijn er?
Ik denk dat dat meer en meer gaat opgaan in het regulier aanbod. We stellen bijvoorbeeld vast dat er in de
Schouwburg geen matineesaanbod om 14.30 uur meer is in de week, zoals wij in de OC’s wel nog hebben. Ze
hebben daar twee jaar geleden resoluut voor gekozen om dat niet meer te doen, de senioren moeten
aansluiten op het gewone aanbod en ze organiseren wel nog matinees in het weekend. We hebben dit ook
geprobeerd in de OC’s, maar dat werkte niet bij ons, waarschijnlijk omdat we in de deelgemeentes geen
groot genoeg bereik hebben, denk ik. Uiteindelijk doet de Schouwburg hetzelfde als ons, maar dan op
zaterdag, en soms ook met minder populaire namen, waarbij ze zeggen dat niet enkel de mensen die thuis
zijn kunnen komen, maar ook de mensen die werken, wat je dan een bredere doelgroep kan noemen. Dat
werkte niet bij ons, dat systeem, maar ik denk wel dat we daarnaartoe gaan. Waarom zouden senioren niet
kunnen naar een avondvoorstelling gaan? Ze blijven tenslotte langer actiever dan vroeger, dus die
verplaatsing zou minder een probleem mogen zijn. Ouderen zijn ’s avonds wel minder geneigd om nog buiten
te komen, zeker in de randstad. In het centrum speelt dat minder mee, maar het speelt wel nog een rol. Dus
ik denk wel dat de typische seniorenevenementen gaan wegvallen. In de rand zal het wel iets langer blijven
bestaan, omdat mobiliteit daar een groter probleem is.
Zijn er trendsetters in de sector van de seniorenevenementen waar u zich aan spiegelt?
Nee, niet echt, maar ik merk wel dat er een evolutie is om met grootouders en scholen of kinderen iets te
doen. Dat komt erg op. De familievoorstellingen die naar een oudere doelgroep worden gepromoot dus.
Iedereen gaat een beetje die richting uit; er is een verbreding naar de doelgroep. De senioren worden ook
mobieler en gaan al eens verder. Maar een specifieke aanbieder niet.
Ik hoeverre is het mogelijk om jaar na jaar een seniorenevenement te organiseren, door een privébedrijf,
dus zonder dat er tussenkomst is van de overheid? Ken je eigenlijk seniorenevenementen uit de privé?
Staat er niets in Plus Magazine?
Nee, ik heb de editie van vorige maand (maart) helemaal doorbladerd, en daar stond niets van
evenementen in. Ze promoten eerder tentoonstellingen, of andere vrijetijdsactiviteiten.
Ik zou denken dat de mensen, als ze in pensioen gaan en meer vrije tijd hebben, en omdat ze actiever en
mobieler zijn, dat ze meer activiteiten doen tijdens de dag, en dat ze dan eerder uitstappen en reizen gaan
83
maken. Op die manier kan dat wel via een commerciële aanbieder. Maar echte festivals of concerten vanuit
de privé voor senioren ken ik niet. Rimpelrock is ook niet echt van de grond gekomen, dacht ik.
Op welk moment van de dag/week vindt een seniorenevenement best plaats?
Sowieso moet dat overdag zijn, want een belangrijke factor is dat het nog klaar is, ook om zo breed mogelijk
te gaan en dan denk ik ook nog dat het in het centrum best in het weekend gebeurt, en in de deelgemeenten
eerder in de week. Ideaal is in het weekend en overdag; als organisator is dat het interessants omdat je het
dan zo breed mogelijk kan organiseren. Het belangrijkste is in de namiddag. We proberen ook de
wintermaanden december en januari te vermijden, omdat het dan minder lang klaar is, en ook omdat er dan
meer kans is op sneeuw of ijzel.
Is er tijdens een seniorenevenement volgens u een maximale duurtijd die beter niet wordt overschreden?
Nee, niet echt. We willen altijd een pauze inlassen, gewoon twee keer drie kwartier met een pauze dus.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij senioren?
Voor hen is dat wel belangrijk, vooral omdat ze dan horen dat er andere mensen ook gaan, dat speelt ook
wel een rol.
Welke specifieke eisen heeft een ouder publiek? Verwachten ze bijvoorbeeld drank en eten zoals koffie en
taart of andere extra’s? Verwachten ze vervoer? Stoelen?
Ze verwachten niet echt vervoer vanuit de organisatie, maar er wordt vervoer voorzien vanuit de wijkcentra.
Ze verwachten inderdaad wel dat ze kunnen neerzitten als ze aankomen, en de koffie en taart is wel
belangrijk, maar dat is eerder eigen aan het concept van ‘Op de koffie met...’.
Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement?
In eerste instantie het tijdstip waarop het aangeboden wordt. We gaan ervan uit dat de mensen tijd hebben,
en dus wordt het bij voorkeur overdag geprogrammeerd. En ook, de doelgroep is erg breed, ik ga ervan uit
dat er verschillende interesses zijn. Mijn eerste reactie zou zijn “het lichtere populaire genre”, maar
uiteindelijk is dat ook geen waar. We werken samen met de senioren om keuze te maken op het vlak van
programmatie, en dit jaar is de keuze gevallen op een theatervoorstelling met Chris Lomme, dus de interesses
bij die doelgroep zijn zeer breed. Het hoeft zeker niet noodzakelijk de lichte muziek te zijn, maar het is
uiteraard wel de breedste doelgroep die daarin geïnteresseerd is. En ook het gezellig samen zijn is cruciaal,
net die koffie en taart terwijl je gezellig rond de tafel zit, biedt ook de mogelijkheid om eens wat te keuvelen
en bij te praten, om zo een leuke namiddag te beleven. Voor ons moet het dat zijn.
84
Bijlage 14: Interview CC Berchem
Naam: Kim Rombauts (stafmedewerker)
Organisatie: Matinees in CC Berchem
Datum: 7 maart 2017
Telefonisch interview
Waarom gebruikt u voor “Jukebox voor Senioren” een ‘senioren-label’?
Omdat het gericht is op senioren en omdat er een samenwerking is met de seniorenraad. In onze
communicatie kondigen wij dat eigenlijk niet aan als seniorenvoorstellingen, maar als matinees.
Dat had ik inderdaad ook gezien. Ik zie ook dat u elke maand iets programmeert op dinsdag vanaf 14.30
uur. Op de site zie ik ook dat “niet-senioren van harte welkom” zijn, dus op die manier gaat u wel een
beetje zeggen dat het voor senioren is. Waarom gebruikt u voor de voorstelling van bijvoorbeeld Hubert
Damen niet “Seniorenmatinee: Hubert Damen”?
Nee, het is echt wel matinee dat we gebruiken, tenslotte is iedereen welkom, maar het is wel gericht op
senioren. Het is ook op een dinsdagnamiddag, dus werkende mensen kunnen hier niet naartoe.
Op welke leeftijdscategorie mikt u met dit evenement?
60+.
Er is niet echt een ondergrens dan?
Alle leeftijden zijn welkom. Soms is het wel zo dat er ook scholen aansluiten.
Hoe lang bestaan deze matinees eigenlijk al?
Ongeveer 14 jaar, denk ik.
Wat is de sleutel tot het succes van de matinees?
Wij hebben een heel nauwe samenwerking met de seniorenraad daarvoor, dus zij doen zelf de
programmatie. Ik stel een aantal dingen voor op voorhand en zij kiezen daar dan uit. Dus zij bespreken dit
met de senioren zelf, en kijken of er een publiek voor is. En zij communiceren dat ook mee.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee?
In Berchem is er een seniorenconsulente en zij de contactpersoon tussen ons, CC Berchem en de
seniorenraad. Het wordt ook gecommuniceerd in het A-Blad, een blad dat nu gericht is op senioren, ook de
woon-zorgcentra, de dienstencentra, die worden via de seniorenconsulente geïnformeerd. Op die manier
gaan de verenigingen ook nog eens hun leden op de hoogte brengen van de programmatie.
Kost het volgens u meer tijd en energie (en dus geld) om uw doelpubliek te bereiken?
Sowieso is het een andere manier van communiceren, voor mij persoonlijk kost dat niet meer tijd, omdat wij
dit doorgeven aan de seniorenconsulente. Maar voor haar kost dit uiteraard wel extra tijd. We maken ook
flyers en affiches specifiek gericht op het doelpubliek.
In hoeverre heeft het labelen van seniorenevenement een succes? Had u bijvoorbeeld het gevoel dat de
Jukebox voor Senioren het beter deed dan de andere matinees, die niet gelabeld zijn?
85
Nee, niet specifiek. Dat heeft geen verschil gemaakt in het aantal bezoekers. Wat heel goed werkt, zijn
bekende koppen vanop tv die op het podium staan, of bekende onderwerpen, dat werkt ook heel goed. Als
iemand minder bekend op het podium staat, dan mag dat nog zo goed zijn, maar dan werkt dat niet. We
hadden onlangs ‘Bonanza: Story of the 60’s’, en dat was uitverkocht omdat het een onderwerp is dat hen
heel hard aanspreekt.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenevenementen brengen? Welke opportuniteiten en
uitdagingen zijn er?
Bij ons is er ook nog film voor senioren op dinsdagnamiddag en daar zit er voor ons nog een heel grote
groeimarge. Op zich lopen onze gewone seniorenvoorstellingen heel goed.
Zijn er trendsetters in de sector waar u zich aan spiegelt?
Nee, het zijn eerder de voorstellingen op zich, bepaalde artiesten of onderwerpen die het goed doen bij de
doelgroep. Dat horen we dan van collega’s als iets veel succes had, en dat staat eigenlijk los van een bepaalde
zaal of productiehuis. Daar kijken wij vooral naar.
Organiseert u ook evenementen voor een andere doelgroep? Ik zag bijvoorbeeld dat de Jukebox voor
Senioren voortkomt uit de Jukebox 2000 en de Jukebox for Kids. Waar ligt het verschil in de organisatie?
Ikzelf doe de kinderprogrammatie niet, maar wij gaan nog meer werken op die beleving. Na de voorstelling
krijgen de senioren bijvoorbeeld nog een koffie, wat erg goed werkt. De matineevoorstelling is goedkoper
dan de avondvoorstelling. Daarnaast gaan we ook specifiek reclame maken voor de volgende voorstelling.
Het werkt gewoon veel beter als je de mensen persoonlijk aanspreekt en zegt dat ze de volgende keer ook
weer moeten komen kijken, in plaats van gewoon een brochure mee te geven. Ook de voorzitter van de
seniorenraad doet voor de voorstelling meestal een woordje, om de mensen te verwelkomen en al reclame
te maken voor de volgende voorstelling. We merken dan ook werkelijk dat de verkoop in tickets stijgt als hij
dit doet.
Welke specifieke eisen of verwachtingen heeft een ouder publiek, naast de koffie en de persoonlijke
aanpak dat ze krijgen? Verwachten ze vervoer?
Vervoer kunnen we niet aanbieden, maar de woon-zorgcentra zorgen daar zelf voor. Wat ze wel verwachten,
is dat ze liever geen pauze hebben en ook geen te lange voorstellingen, en liefst dat er geen te zwaar
teksttheater is omdat ze dan afhaken.
Is er volgens u een maximale duurtijd die beter niet wordt overschreden?
90 minuten maximaal. Als er nu een heel goede voorstelling is die langer duurt, dan zal ik dat niet laten van
dat te programmeren. Maar ik merk dat de aandacht niet veel langer kan worden gehouden, er zijn ook
mensen met een handicap en in een rolstoel, voor hen is dat ook moeilijker. De Bonanza’s was bijvoorbeeld
2,5 uur, met een pauze, en achteraf hebben we toch gezegd dat dit te lang is. De senioren willen op tijd terug
naar huis om te gaan eten, zij houden sterk vast aan die vaste structuur.
Dus als ik het goed begrijp hebben ze liever geen pauze?
Ja, want de totale duur is dan veel langer, want onze zaal is niet super geschikt voor rolstoelgebruikers en als
de mensen tijdens de pauze naar het toilet moeten of iets willen drinken, duurt dit ook veel langer dan een
normale pauze van een kwartier.
Op welk moment van de week en dag vindt een seniorenevenement volgens u het best plaats? Bij jullie is
dat altijd op dinsdagnamiddag, hoe komt het?
Dat is een goed moment, maar dat doen wij al heel lang zo, nog van voor dat ik hier werk.
Waarom is het goedkoper dan de avondvoorstellingen?
86
We willen die financiële drempel zo laag mogelijk houden, en doordat wij budget krijgen van het district
Berchem is dat ook haalbaar om het laag te houden. Voor de andere voorstellingen hebben wij dat extra
budget niet. Onze verliesmarge voor deze voorstellingen is iets groter daardoor. We hebben ook een tarief
voor mensen met verhoogde tegemoetkoming; dan is het slecht 2 euro in de plaats van 8.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
Bij ons is die belangrijk. De prijs is hetzelfde, maar de kans dat iets uitverkocht is, bestaat, dus ze willen zeker
zijn. Ze gaan niet zo snel online kopen, maar gaan eerder bellen of langskomen.
87
Bijlage 15: Interview Samana
Naam: Yvan Decaluwe (medevoorzitter Samana Heule)
Organisatie: Samana Heule
Datum: 14 maart 2017
Persoonlijk interview
Als Samana evenementen organiseert, gebruiken jullie dan een label “voor senioren”?
Neen, we doen dit gewoon onder de naam van Samana. We willen vooral de mensen uit het isolement halen,
dat de mensen samen zijn en we geven een beetje vorming.
Op welke leeftijd mikken jullie?
Samana is eigenlijk een organisatie voor chronisch zieken en voor mantelzorgers, en ook voor mensen die
solidair willen zijn met hen.
Welke zijn de evenementen die Samana organiseert?
We doen vooral aan recreatie in combinatie met een voordracht. De gemiddelde leeftijd van onze leden is
tussen de 60 en 70 jaar, maar wij hebben ook jongere van ongeveer 40 jaar.
In hoeverre heeft het labelen succes?
We laten dat duidelijk weg, we focussen ons altijd op de inhoud. In het algemeen denk ik dat dit zelf minder
en minder succes heeft bij de doelgroep.
Via welke kanalen communiceert u met uw doelpubliek?
Onze deelnemers krijgen telkens een schriftelijke uitnodiging via een brief en vooral ook veel mondelinge
reclame is heel belangrijk. Soms komt er weleens iets in de pers, maar vooral onze uitnodigingen en de
mondelinge reclame. Geen flyers, geen sociale media, geen affiches.
Kost het meer tijd en energie om je doelpubliek te bereiken?
Ja, dat zeker. In andere organisaties waar ik in zit, doen we alles via e-mail, dat is veel gemakkelijker.
Wat zal de toekomst brengen op het vlak van seniorenevenementen?
Ze gaan nog veel meer op de inhoud gaan richten. Dat ze niet meer mee zijn met hun tijd, zal helemaal
weggaan.
Een van de grote problemen die nu komt is dat het moeilijker zal zijn om vrijwilligers te vinden voor zo’n
evenementen, vooral omdat de pensioenleeftijd opschuift. Dat zal een van de moeilijkste uitdagingen zijn.
Wat wel beter is, is dat de senioren nu veel mondiger zijn dan vroeger. Vroeger werd aan de 80-jarigen nooit
naar hun mening gevraagd, nu doen we dat wel, en de jongere senioren staan ook meer op hun strepen. Ook
de manier van voordracht geven gaat veranderen, de mensen zullen meer actief betrokken zijn bij alles, ze
gaan meer actief deelnemen aan evenementen.
Zijn er trendsetters in de sector?
Okra, KWB (Katholieke Werklieden Bond), het Davidsfonds, die organisaties volg ik wel. De meesten zijn niet
specifiek gericht op senioren, maar hun aanbod is erg aantrekkelijk, en daar draait het om.
88
Zijn er specifieke dingen dat een ouder doelpubliek verwacht?
Dat je ze met respect behandelt en dat je ze zeker niet gaat betuttelen.
Wat is het moment dat zo’n evenement best plaatsvindt?
In de namiddag, maar niet te vroeg, want ze willen heel graag, soms tot bijna een uur, op voorhand
aankomen. Op die manier zijn ze dan zeker van hun plaatsje in de zaal.
Is er een duurtijd die je niet mag overschrijden?
Er is wel een verschil tussen de winter- en de zomerperiode. In de zomer mag het gerust uitlopen tot 17.30
uur, maar in de winter proberen ze toch graag thuis te zijn tegen 16.30 uur. Best is 45 à 60 minuten, dan een
pauze, en dan nog een tweede deel. In totaal mag dat wel een drietal uur duren, maar toch niet langer.
Hoe bepaalt u de prijs voor uw evenementen?
We gaan minstens een euro vragen, gewoon al door het feit dat als de mensen iets moeten betalen, wordt
het meer gewaardeerd. Voor veel mensen is het ook echt noodzakelijk om de inkomprijs zo laag mogelijk te
houden.
In hoeverre kunnen seniorenevenementen bestaan zonder subsidies?
Moeilijk, heel moeilijk. Vergeet ook niet de inzet van alle vrijwilligers, en zeker de infrastructuur die ter
beschikking staat, dat is ook een vorm van subsidie. Dus ik denk niet dat een seniorenevenement kan bestaan
zonder subsidies.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
Voor hen is dat wel belangrijk; dat brengt zekerheid voor hen dat ze kunnen komen.
89
Bijlage 16: Interview NEOS Kortrijk
Naam: Magda Ockier (voorzitter)
Organisatie: Namiddagfilm NEOS Kortrijk i.s.m. Budascoop
Datum: 20 maart 2017
Persoonlijk interview
Neos is oorspronkelijk de seniorenvereniging voor zelfstandigen.
De meeste leden zijn geen zelfstandigen.
Neos organiseert veel activiteiten voor senioren. In mijn onderzoek focus ik mij op 3 soorten evenementen:
Film, beurzen en concerten of festivals. Ik weet dat Neos samenwerkt met Budascoop en OCMW om
filmnamiddagen te programmeren. Dat klopt?
Het is te zeggen, we werken niet echt samen met het OCMW voor die filmnamiddagen, op een bepaald
moment hadden we minder volk voor de filmnamiddagen, en Budascoop zei vorig jaar dat als we 3 films
willen vertonen op een namiddag zonder dat de prijs veel gaat stijgen, dat we moeten samenwerken met
iemand. Op die manier komen de Wijkcentra (vroeger dienstencentra) van het OCMW op dezelfde datum als
wij, maar je kan dit niet echt een samenwerking noemen, we maken voor dezelfde filmnamiddag promotie.
Deze samenwerking met Budascoop bestaat al een viertal jaren.
Welke evenementen organiseert Neos nog?
Ons hoofdorganisatie is dat wij iedere maand een lezing/voordracht doen. We gaan ook een paar keer op
een jaar naar tentoonstellingen, maar beurzen organiseren we niet zelf. Er is ook nog een aanbod dat van de
provinciale en nationale tak van Neos komt. Zo gaan we soms eens naar de Bozart of de Koningin
Elizabethzaal, om een licht klassiek concert bij te wonen.
Is de formule voor de lezingen een succes?
We hebben rond de 100 aanwezigen, en meer moet dat niet zijn want er kunnen maximaal 120 mensen
binnen. Er zijn niet genoeg zalen in Kortrijk dat we kunnen gebruiken.
Neos gebruikt de term ‘senioren’ in de communicatie. Waarom is dit?
Je moet ergens een onderscheid maken, je kan niet zeggen het is voor iedereen. Als je promotie maakt voor
een voordracht van iemand die ook populair is bij een jongere doelgroep, ik denk aan Stijn Vercruysse, en
dan komen daar mensen van 40 jaar tussen de rest van 70-80 jaar zitten. Ik denk dat dat niet leuk is voor hen
en daarom willen we dat wat vermijden.
Komt er negatieve commentaar op de term “senioren”?
Nee, niet echt.
Vanaf wanneer ben je een senior?
Vanaf 70 jaar.
Op welke leeftijd mikt u?
We mikken op 55+, maar we krijgen die mensen niet. We doen wandelingen en fietstochten, deels om deze
groep te bereiken, maar dat gaat zo maar niet.
Is er een ondergrens?
90
Nee, niet echt, we zetten er soms wel uitdrukkelijk bij dat ze moeten mobiel zijn.
In hoeverre heeft het al dan niet labelen van het evenement een invloed op het succes, volgens u? Een
voorstelling die gepromoot wordt als ‘voor senioren’, komt daar dan meer volk op af?
Ik denk het niet eigenlijk. Het staat ook al een beetje in onze naam NEOS.
Als een seniorenactiviteit niet gelabeld zou zijn ‘voor senioren’ of ‘50+’, zou u dan minder volk lokken?
Ik denk nu aan “Op de koffie met ...”, daar zit het altijd vol, en dat wordt ook niet gelabeld, dus nee. Maar
mijn publiek van NEOS Kortrijk zelf gaat daar eigenlijk niet echt naar toe.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee?
Dat is een beetje een probleem. We hebben eigenlijk heel wat leden, we zijn soms ‘bang’ als er nieuwe leden
bijkomen omdat we niet kunnen verhuizen naar een grotere zaal. Bij ons is dat allemaal mond-aan-
mondreclame. We werken sinds kort met Facebook, en we maken iedere maand een nieuwsbrief die wordt
rondgedragen naar de leden. We maken eigenlijk weinig promotie voor onze vereniging, het verspreidt zich
toch via mond-aan-mond.
Kost het volgens u meer tijd en energie (en dus geld) om uw doelpubliek te bereiken ten opzichte van
evenementen voor een jongere doelgroep?
We vragen ons vooral af hoe we die 60-jarigen kunnen bereiken, dat is een probleem. We hebben een
website ook en die heeft gemiddeld slechts 9 bezoekers per dag, en als er foto’s zijn hebben we een piek van
30 bezoekers. Op Facebook hebben we slechts een 50-tal volgers.
De senioren zelf zeggen vooral hun keuze om al dan niet te komen te baseren op de inhoud/artiest van het
evenement, en zich niet veel aan te trekken van hoe het gecommuniceerd wordt. Wat is uw mening
hierover?
Als ik denk aan “Op de koffie met ...”, dan komen ze voor de persoon die optreedt, dat ben ik zeker. Bij NEOS
zelf denk ik dat eerder de helft aanwezig is, gewoon voor het sociaal contact en misschien nog niet de helft
voor het aanbod. Ik moet dan wel zeggen dat we in februari een voordracht hadden over gezondheid, en we
hadden ons maximum aantal aanwezigen, en nochtans is dit de slechtste periode van het jaar voor het aantal
aanwezigen. Dus als het hun interesseert, is dit zeker een extra stimulans om te komen.
Probeert Neos in de programmatie weg te gaan van stereotiepe seniorenevenementen of -inhoud?
Ja, absoluut. We proberen echt zoveel mogelijk actuele thema’s aan te leveren.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenevenementen brengen? Welke opportuniteiten en
uitdagingen zijn er?
Het tijdstip is belangrijk, het is best in de week en in de namiddag. Ik wil ook eens naar een klassiek concert
gaan, maar het is vaak altijd hetzelfde aanbod op dat vlak. Het namiddagaanbod voor senioren is te vaak voor
een heel breed publiek en dat zou ik graag zien veranderen naar meer aanbod voor een beperkter publiek.
Ik wil mij gerust verplaatsen naar Brussel voor zoiets, maar het mag niet ’s avonds zijn.
Veel bedreigingen gaan er niet zijn, want het aantal senioren gaat spectaculair stijgen, dus het aanbod zal
ook vergroten.
En in het algemeen komen de mannen niet af, ze blijven liever thuis. Dat zag je vandaag ook op de
filmnamiddag.
Veel gepensioneerden van de deelgemeenten verkopen hun huis en komen in een appartement in de stad
wonen, misschien zit daar ook iets in.
91
Zijn er trendsetters in de sector waar u zich aan spiegelt?
Ik volg niet echt wat er op TV gebeurt. Ik heb ervoor gestreefd om in ons aanbod zoveel mogelijk weg te gaan
van artiesten of sprekers die een (te) groot publiek aanspreken, en daar komt ook volk op af. Het moet niet
altijd voor te lachen zijn of licht klassiek.
Zijn er subsidies nodig om te blijven bestaan? Moet de overheid deze seniorenevenementen organiseren
of ondersteunen of kan de privé dat ook zonder enige tussenkomst?
Door het feit dat ons ledenaantal gestegen is, zijn wij financieel wel wat gezonder. Wij kunnen dankzij de
subsidies die we krijgen, regelmatig een bekende spreker vragen. Op die manier hebben we de reputatie
kunnen opbouwen dat we altijd kwalitatieve voordrachten aanbieden. Het grootste probleem is de
infrastructuur. Wij hebben geen zalen in Kortrijk die betaalbaar zijn. Ik zou graag hebben dat Kortrijk een zaal
ter beschikking stelt in het centrum, met een goede overeenkomst op het vlak van drank, nog liever dan dat
we veel subsidies krijgen.
Is er tijdens een seniorenevenement volgens u een maximale duurtijd die beter niet wordt overschreden?
Een lezing bij ons begint 14u30 en tegen 16u00 moet dit gedaan zijn. Ze kunnen dan nog een vraag stellen.
Anderhalf uur is echt het maximum, want ze zitten dan al te wrikkelen op hun stoel na 70 minuten. Ik zeg
altijd tegen de sprekers 70 minuten, maar ze gaan er toch altijd over. Daarna is er koffie, maar als het winter
is vertrekt iedereen bijna onmiddellijk.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
We doen geen voorverkoop voor de lezingen. Dat is een te grote organisatie. Ik krijg soms weleens
nachtmerries van de gedachte dat de zaal volzet zou zijn en dat niet iedereen zou binnen kunnen, maar dat
is nog nooit gebeurd. Voor uitstappen moeten ze uiteraard wel inschrijven.
Welke specifieke eisen heeft een ouder publiek?
Wat heel belangrijk is, is dat de helft gehoorproblemen heeft, dus we hebben geïnvesteerd in een erg goede
micro en we hebben nu een geluidstechnieker die alles regelt en betere apparatuur. Ook dat het
projectiescherm groot genoeg is.
Verwachten ze bijvoorbeeld drank en eten zoals koffie en taart of andere extra’s?
Ja, dat zeker. Ik had ooit eens voorgesteld om de koek bij de koffie weg te laten, maar het bestuur zei dat er
te veel tegenkanting zou komen en ze zouden weleens gelijk kunnen hebben. We hebben ooit eens
veranderd van bakkerij, zelfs dat was een probleem.
92
Bijlage 17: Interview VL@S
Naam: Wilfried Vandeputte (secretaris)
Organisatie: VL@S - Vlaamse Actieve Senioren (Afdeling Kortrijk)
Datum: 28 maart 2017
Persoonlijk interview
Is VL@S een vereniging zoals Okra of Neos, of werkt het op een andere manier?
VL@S is gelijkaardig aan die andere verenigingen. Ik ben secretaris van Kortrijk, maar er zijn meer dan 110
gemeenten die een VL@S-afdeling hebben. In totaal zijn we met een 11.000-tal leden in België. Ons
hoofdsecretariaat is in Antwerpen. Daar is het een officiële vzw, wij zijn lokaal een feitelijke vereniging.
Op het vlak van verzuiling vroeg ik mij nog het volgende af: de Neos zijn eerder de zelfstandigen, de Okra
de katholieken, en van welke zuil is VL@S?
Het is over heel Vlaanderen, maar het is onafhankelijk voor de rest.
Wat organiseert VL@S in Kortrijk?
Wij hebben iedere maand een voordracht, of een muzieknamiddag, maar meestal is het een voordracht. En
jaarlijks is er ook een daguitstap, en daarnaast komen we maandelijks ook samen om Scrabble en Rummikub
te spelen. Maandelijks is er ook telkens een wandeling met een bezoek gepland, daar ligt het accent op iets
dat we gaan bezichtigen of bezoeken, niet zozeer op het wandelen, maar het komt erbij.
Op welke locatie doet u uw activiteiten?
Wij komen samen op de Brugsesteenweg, in Restaurant ’t Hemelhof. Zij hebben daar een feestzaal en we
hebben ook een zangkoor die daar maandelijks repeteert.
Doet u ook filmnamiddagen?
Ja, dat komt dan bij onze voordrachten. Wij hebben onlangs een film van priester Daens getoond, en toen
kwam de voorzitter van het Daensfonds een beetje uitleg geven.
Organiseert u ook beurzen?
We staan soms eens op een beurs om wat reclame te maken, maar zelf organiseren we dit niet.
Welke activiteiten of evenementen hebben het meeste succes?
Ja, toch de muzieknamiddagen, daar kijken de meeste mensen naar uit. De voordrachten interesseren mij
persoonlijk heel veel, maar er zijn veel die gewoon liever eens samen genieten. Uiteindelijk is dat het
belangrijkste, dat we samenkomen. Dat is nog gezegd geweest op de nationale vergadering, na een enquête:
samenkomen is het belangrijkste.
Hoe lang bestaat VL@S en hun programmatie al?
In Vlaanderen 50 jaar dit jaar, en Kortrijk nu 40 jaar.
Is de naam veranderd over de jaren heen?
Ja, vroeger heette dit de VVG, de Vlaamse Vereniging voor Gepensioneerden.
93
Het valt mij op dat de naam veranderd is naar iets met de term ‘senioren’, zijn er leden die een probleem
hebben met de term ‘senioren’?
Momenteel is de vereniging de statuten wat op punt aan het stellen, en daar spreken ze erover dat de
vereniging er is voor medioren en senioren, dus met medioren bedoelen ze meer de mensen van 50-60 jaar.
Maar de naam zal niet veranderen, er is ook niemand die daar een probleem mee heeft bij ons.
Vanaf wanneer is er iemand een senior?
Vanaf een jaar of 70. Maar bij ons ben je welkom vanaf 50, maar jonger zou ook mogen hoor.
Zouden jongeren ook mogen komen naar deze voordrachten?
Als ze aansluiten is dat geen probleem, maar het zijn eerder die van 70 die gaan komen, dan die van 50. Maar
als er een school met kinderen zou willen komen, dan kunnen ze dat best op voorhand laten weten, zodat
we daar rekening kunnen mee houden, anders zou dat wel problemen kunnen geven. Na de voordracht eten
wij altijd koekebrood met koffie, en daar zou het probleem kunnen zitten.
De mensen verwachten dit ook steeds opnieuw dat er koffie met koekebrood is?
Ja, maar in feite krijgen we de zaal gratis, maar we moeten iets verbruiken. De bezoekers betalen 6 euro per
persoon voor een voordracht, en dat gaat dan eigenlijk rechtstreeks naar het restaurant. De sprekers betalen
we van het lidgeld en de subsidies.
In hoeverre heeft het al dan niet labelen van het evenement een invloed op het succes, volgens u? Als een
seniorenactiviteit niet gelabeld zou zijn ‘voor senioren’ of ‘50+’, zou u dan minder volk lokken?
We horen dat toch liever dan ‘ouderen’ of ‘derde leeftijd’ ofzo. Ja, maar met de term ‘senioren’ maakt er
niemand een probleem.
En moest je de voordrachten nu communiceren als ‘namiddagvoorstelling’, zou er dan meer of minder volk
komen?
Ze komen toch om bij elkaar te zijn, waarover het gaat is minder belangrijk.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee?
Wij hebben een folder die we hier en daar eens uitdelen op beurzen. De meeste is toch mond-aan-
mondreclame.
Gebruiken jullie ook sociale media zoals Facebook?
Het nationaal bestuur heeft daar nu onlangs over gesproken, we gaan dat doen. Op provinciaal niveau
worden cursussen georganiseerd ‘Facebook voor verenigingen’. Sowieso is er wel het hoofdbestuur dat een
Facebook- en websitepagina onderhoudt. We zijn nu ook aan het kijken om ons aanbod op UiT In Kortrijk te
plaatsen.
Hoe belangrijk is het persoonlijk contact met de bezoekers?
We hebben ooit eens iemand gehad die voor de eerste keer kwam, en blijkbaar werd die persoon niet
aangesproken, en vertelde hij dat hij daar heel de tijd alleen gezeten heeft, dat persoonlijk contact is wel heel
belangrijk. Daarom hebben we ook iemand aangesteld om alle nieuwelingen te begroeten en er eens mee te
praten.
Kost het volgens u meer tijd en energie (en dus geld) om uw doelpubliek te bereiken ten opzichte van
evenementen voor een jongere doelgroep?
Ja, toch wel. Ouderen bereiken is veel moeilijker.
94
De senioren zelf zeggen vooral hun keuze om al dan niet te komen te baseren op de inhoud/artiest van het
evenement, en zich niet veel aan te trekken van hoe het gecommuniceerd wordt. Wat is uw mening
hierover?
Ja, dat is zeker, maar de artiest en de inhoud is ook afgestemd naar de senioren. Maar het gebeurt wel dat
dit soms eens tegenvalt. Daarom zijn wij steeds in contact met de andere gemeentes van VL@S, en vragen
wij welke voordrachten een succes waren. Maar je hebt er ook steeds veel die vooral komen om samen te
zijn, los van wat het programma biedt. Een senior is tenslotte iemand die veel tijd heeft.
Probeert VL@S in de programmatie weg te gaan van stereotiepe seniorenevenementen of -inhoud, zoals
een schlagernamiddag?
Nee, niet echt, we houden soms weleens een schlagernamiddag. Uiteindelijk moet dat niet echt heel
vernieuwend zijn, maar het mag ook niet te veel van hetzelfde zijn. Soms horen we wel dat we te veel serieuze
voordrachten geven.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenevenementen brengen?
We leven langer en langer, en ze praten wel van langer werken, maar momenteel gaat dat maar over twee
jaar langer werken. En als er een bedrijf in moeilijkheden is, praten ze direct van op 55 jaar toch al op
pensioen te gaan. Ik denk wel dat er veel toekomst in zit, maar nieuwe aanwervingen krijgen is niet
gemakkelijk. Zelf hebben we niet veel leden van 50 of 60; het is veel eerder 70 of meer. Bij zo’n vereniging
aansluiten, is eigenlijk zeggen dat ze het een beetje rustiger gaan aanpakken, en dat werkt wel een beetje
tegen en dat proberen ze zolang mogelijk uit te stellen. Ons zangkoor doet het goed, dus zoiets waar ze actief
kunnen meedoen werkt beter, ook voor jongere senioren.
Krijgen jullie subsidies?
Ja, wij krijgen subsidies van Stad Kortrijk, en ook via ons nationaal bestuur van VL@S. We betalen een groot
deel van onze ontvangen lidgelden aan de hoofdzetel, maar hoe meer activiteiten we organiseren, hoe meer
we terugkrijgen van het geld.
En in hoeverre zijn subsidies nodig voor seniorenevenementen om te blijven bestaan?
Je ziet dat de prijs van de artiesten ook gestegen is, en blijft stijgen. Dus de subsidies zijn wel nodig, anders
zou het lidgeld te veel gaan stijgen.
En in hoeverre denkt u dat de privé seniorenevenementen op een rendabele manier kunnen organiseren,
dus zonder tussenkomst van de overheid en dit blijven doen, jaar na jaar?
Ik denk dat dat moeilijk is, maar je kan wel van die kleine activiteiten organiseren zoals Scrabble en kaarten.
Maar echt evenementen, ik denk dat dat heel moeilijk is.
Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement?
Bijvoorbeeld, als het een muzieknamiddag is, dat het liedjes uit de oude doos zijn, dat ze kunnen meezingen.
Dus toch wel een beetje aangepast aan de senioren. Ook de onderwerpen van de voordrachten, daar moet
je wel rekening mee houden.
Is vervoer een probleem?
We doen veel aan carpooling. Soms komen de mensen in een rolstoel met aangepast vervoer.
Op welk moment van de dag/week vindt een seniorenevenement best plaats?
95
In de week; in het weekend hebben ze gewoonlijk contact met de familie. Wij beginnen pas in de namiddag
om 14.30 uur, omdat ze hun siësta zouden kunnen houden. Wij nemen ook altijd de dinsdag om onze
activiteit te laten plaatsvinden.
Is er tijdens een seniorenevenement volgens u een maximale duurtijd die beter niet wordt overschreden?
Een uur tot uur en een half, dat is genoeg. Voor een muzieknamiddag, twee keer drie kwartier met een pauze
tussen. Maar die pauze is niet zo belangrijk.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
Bij sommige activiteiten is de voorverkoop heel belangrijk, bij de gewone voordrachten of
muzieknamiddagen doen we geen voorverkoop, want we weten ongeveer wel hoeveel mensen er gemiddeld
altijd komen. Bij grotere evenementen is de voorverkoop wel belangrijker.
96
Bijlage 18: Interview Zilveren Kortrijk Spreekt
Naam: Ruth Vandenberghe (coördinator Kortrijk Spreekt)
Organisatie: Stad Kortrijk
Datum: 29 maart 2017
Persoonlijk interview
Waarom is er een Zilveren Kortrijk Spreekt, specifiek voor senioren?
We hebben voor alle doelgroepen een Kortrijk Spreekt, dit om de inspraak en participatie van alle burgers te
bevorderen. We doen dus extra inspanningen om groepen te bereiken die anders wat moeilijker te bereiken
zijn, en omdat dit allemaal zo hard lukt, mogen we zeker de senioren en de 65+ niet vergeten om nu eens
specifiek iets te doen naar die mensen toe. Het komt dus vanuit de stad en het is niet op vraag van de senioren
zelf.
Waarom is de Zilveren Kortrijk Spreekt vanaf 65+? Waarom die ondergrens?
De betrokken werknemers aan dit project hebben dat met hun expertise op die leeftijd gezet. Vroeger was
dit nog eind de 50, maar dat is nu helemaal uit den boze, en 65 is nog steeds vrij jong, want nog heel veel
mensen gaan nog gaan werken.
Waarom in Kinepolis en niet in de Budascoop?
Omdat de Budascoop niet ideaal is op het vlak van toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers: er zijn veel
trappen, slechts één lift. Aan de Kinepolis is er ook veel parkeermogelijkheid en het is misschien wel niet in
het centrum, maar we leggen busvervoer in via de wijkcentra.
Waarom is deze Kortrijk Spreekt in combinatie met een film?
De mensen vinden dat heel aangenaam, wisten ze ons te vertellen. De mensen geraken daar ook niet altijd,
en blijkbaar zijn de seniorennamiddagen daar een groot succes.
Waarom is La La Land gekozen als film?
Dat was best wel grappig, we hadden dit aan één adviesgroep van senioren gevraagd, en zij stelden de film
van de 100-jarige man die uit het raam klom en verdween, een Zweedse film, een beetje à la Forrest Gump,
maar dan over een oude man die uit het rusthuis ontsnapt, een hele leuke film. Maar toen we dat voorstelden
bij andere adviesgroepen kwam de reactie dat dit een veel te ouderwetse film is, en dat we moesten kijken
naar La La Land omdat die Oscars gewonnen heeft en al. Het was niet evident om deze film te kunnen krijgen
in Kinepolis omdat deze ook duurder is.
Ik las dat iedereen een schriftelijke uitnodiging krijgt. Is dit dan enkel bij deze doelgroep, of krijgen de
andere “Kortrijk Spreekt” doelgroepen ook een brief?
Nu is het de eerste keer dat we zoiets organiseren voor deze doelgroep, en in het algemeen. Het is eigenlijk
de eerste keer dat we dit concept op die manier hebben uitgewerkt, dus hebben we eigenlijk nog nooit echt
nood gehad aan een fysieke uitnodiging. Iedere doelgroep bereik je op een andere manier, het is eerder
toeval dat het nu met een brief gebeurt.
Waarom wordt de term ‘Zilveren’ gebruikt in plaats van ‘senioren’ of ‘65+’?
We vonden dat dit goed klonk bij Kortrijk Spreekt en het moest iets zijn dat aanspreekt. We zien de term
‘senioren’ niet bepaald in een negatieve context.
97
Bijlage 19: Interview OKRA Kortrijk
Naam: Martine Vandenbussche (voorzitter)
Organisatie: OKRA Kortrijk
Datum: 7 april 2017
Persoonlijk interview
Okra organiseert veel activiteiten voor 55-plussers. Kunt u vertellen welke evenementen Okra over het
algemeen organiseert?
Wij hebben zes grote voordrachten met duurdere sprekers. Dit wordt vanuit de regio georganiseerd, en daar
gaat er wel wat volk naartoe. Daarnaast hebben we ook nog 3 voordrachten die lokaal worden georganiseerd.
De onderwerpen gaan van ‘Zorg goed voor je ogen’ tot voordrachten over wilsbeschikking.
Waar doe je dit dan?
De stad Kortrijk heeft geen enkele zaal voor ons. Wij gebruiken het nieuwe Vincentius, waar we met 120 man
in de bistro zitten, waar er uiteindelijk maar 50 stoelen staan. Ook in de jeugdherberg, met senioren, de
akoestiek is daar niet goed, en in OC De Lange Munte waar de akoestiek ook heel slecht is. Dus de
infrastructuur is een drama voor stad Kortrijk. In de deelgemeenten heeft iedereen een OC.
Zijn er nog andere evenementen?
We doen ook de feesten zoals paasfeest, kerstfeest, nieuwjaarsreceptie. Daar hebben wij soms 150 mensen
op, maar in vergelijking met de gemeenten en kleinere steden is dat weinig. In Zwevegem zijn ze vaak met
250 mensen voor zo’n activiteit.
Hoe komt dit denkt u?
De mensen uit de stad gaan daar minder op in. Er zijn minder stadsmensen lid van Okra, dan mensen uit de
gemeenten of kleinere steden. Ze vinden dat ze niet ‘oud’ zijn, dus reageren ze negatief op dat label, zelfs
niet als ze 60, 70, 75 zijn vinden ze dat ze niet oud zijn.
Zou dit ook te maken hebben met of ze kapitaalkrachtig zijn of niet?
Dat zou ik niet durven zeggen. We hebben eigenlijk al met het bestuur over dit interview gepraat op een
vergadering. Daarop zei het lokaal bestuur dat wij vooral kijken naar de inhoud, wat het programma is, en
staat het ons aan, en is het betaalbaar, dan gaan we daarnaartoe. Als er daar dan op staat voor senioren of
niet voor senioren, dat maakt niet uit. Maar wat er wel is, is dat de interesse van senioren zo breed is, dat ik
zou durven zeggen dat je voor jongeren gemakkelijker iets algemeen kan aanbieden waar de meesten zich in
interesseren. Bij senioren werkt dit niet, sommige mensen willen nooit meer naar een voordracht, ook niet
als het iets is dat hen interesseert. Je hebt dan ook senioren die alleen naar voordrachten willen. Een senior
die graag klassieke muziek hoort, moet je niet sturen naar een musical, en omgekeerd. Ze willen vooral hun
goesting doen, los of van het voor senioren is of niet.
Organiseert Okra iets op het vlak van festivals of concerten of beurzen?
Okra organiseert een reisbeurs in Roeselare, met vooral Okra-reizen (non-profit) in het aanbod, en ook nog
elektrische fietsen, wandelverenigingen.
Op welke manier werken jullie dan samen voor het concert van “De mooiste melodieën...” in het Kursaal
in Oostende. Is Okra daar hoofdorganisator van? Gaat Okra in de toekomst meer en meer gaan
samenwerken met professionele evenementen in plaats van zelf evenementen te organiseren?
98
Okra koopt zich in een aantal voorstellingen in door een groot aantal tickets te kopen, soms een hele zaal.
Wij kunnen dan tegen een relatief goedkope prijs daarnaartoe gaan. De voorstelling van Cirque du Soleil
presenteren we als ‘exclusief voor Okra-leden’ en de prijs is 72 euro. Dus daar gaan er van stad Kortrijk echt
niet veel naartoe gaan, een stuk of zes denk ik, dat is te veel geld. Footloose ziet er te modern uit, maar het
is ‘maar’ 40 euro, daar gaan we waarschijnlijk met 10 zijn. Maar bijvoorbeeld Mozart en de Jonge Virtuozen,
dat was een klassiek optreden, en ik denk dat we daar met 14 waren van Kortrijk, die voorstelling was 30
euro. En daar kijken mensen zeker wel naar; de prijs is heel belangrijk. Ik denk eigenlijk dat deze manier van
werken al heel lang bestaat, zeker de samenwerking met het Kursaal.
Hoe komt het dat de prijs zo belangrijk is? Ik hoor steeds dat senioren geld zouden moeten hebben, want
hun huis is afbetaald, er zijn niet zoveel grote kosten meer.
Er zijn heel veel mensen die een goede 1000 euro pensioen per maand krijgen, daar kan je niet zomaar 72
euro van af doen om één namiddag weg te gaan. En er zijn er al veel alleen gevallen, dan zijn alle vaste kosten
voor hen alleen. Ik denk dat er van onze 350 leden een stuk of 250 alleen zijn. Een derde van onze mensen
zijn tussen 55 en 70, nog een derde van 70 tot 80 en dan 80+ nog een derde. Maar die 70+ is een groep
waarvan er veel mensen alleen zijn. Ik denk dat er dan ook veel mensen lid worden van Okra omdat ze alleen
zijn. Als ze te oud zijn en ze zijn nog geen lid, dan gaan ze die stap ook niet meer zetten.
Okra mikt op 55-plussers en gebruikt deze term in de communicatie. Wordt de term “senioren” ook
gebruikt? Weet u waarom deze “ondergrens” van 55 is beslist?
Nee, Okra vermijdt dat niet. Waarom dat 55 jaar is, weet ik niet. Wat wij nu wel ondervinden, is dat als
mensen tussen 60 en 70 niet instappen, dat ze niet meer instappen, ze durven niet meer.
Ik hoor soms dat het moeilijker is om mensen binnen te halen die jonger zijn dan 65, wat is uw ervaring?
Dat klopt niet overal. Als je een bestuur hebt dat bestaat uit 80’ers, dan kan je moeilijk nieuwe jongere leden
aantrekken. Maar als je een jonger bestuur hebt, dan kan dit wel, want de jongere senioren zorgen dat er in
de programmatie is voor deze nieuwe generatie. Ik ben op mijn 55 in Okra gegaan, ik werkte toen nog, en
vanaf ik op pensioen was, kwam ik in het bestuur als 60’er. Ik voelde toen wat tegenkanting van de oudere
generatie toen ik activiteiten met meer uitdaging voorstelde. Toen kwamen er 5 nieuwe bestuursleden van
mijn leeftijd bij, en toen kregen we het gemakkelijker voor elkaar om nieuwe activiteiten te doen. De oudere
bestuursleden zijn gebleven, en nu is er een goede, evenwichtige mix ontstaan, en er kwamen weer veel
nieuwe leden bij.
In hoeverre is de ondergrens flexibel? Kan iemand van 45 ook aansluiten?
We hebben er al gehad, soms ook psychiatrische patiënten die overdag vrij zijn, mensen die uit hun huis
moeten komen. We hebben er altijd wel een paar.
In hoeverre zijn jongeren ook welkom op activiteiten?
Ja, dat is geen probleem. Kinderen en kleinkinderen komen soms mee.
Vanaf wanneer is er iemand een senior?
Ik zou zeggen vanaf het moment dat ze stoppen met werken: pensioen of brugpensioen. Vrouwen van 50 die
in landingsbanen zitten en dan stoppen met werken, die zijn overdag ook vrij. We werken daarom soms ook
samen met Femma.
Okra op zich is een beetje en vorm van een seniorenlabel, alles wat jullie organiseren is voor 55+. Gaat
Okra voor de activiteiten zelf ook nog eens een seniorenlabel gebruiken, zoals seniorennamiddag?
Nee, Okra staat erbij met 55+, maar extra labelen doen we niet.
99
In hoeverre heeft het al dan niet labelen van het evenement een invloed op het succes, volgens u? Als een
seniorenactiviteit niet gelabeld zou zijn ‘voor senioren’ of ‘55+’, zou er dan minder volk komen?
Ik denk nu wel dat als er ‘senioren’ of ‘Rimpelrock’ staat, dat ze weleens goed het programma gaan lezen.
Dus ze gaan het misschien wel een beetje aandachtiger gaan lezen, met de gedachte “zou het iets voor mij
zijn?”. Maar dat is het dan, het programma is beslissend.
Hoe bereikt u uw doelpubliek en via welke kanalen communiceert u ermee?
Wij hebben een nieuwsbrief die we persoonlijk gaan ronddragen en we proberen toch eens om de zoveel tijd
persoonlijk af te geven, zo veel mogelijk. Wij steken ook onze nieuwsbrief in het magazine, en vaak is het zo
dat ze heel de nieuwsbrief (zwart-wit, eenvoudige lay-out) gelezen hebben, maar in het mooie full color
boekje hebben ze niet gekeken, en daardoor missen ze soms wat activiteiten. De nieuwsbrief is ook meer
vertrouwd bij de doelgroep, we hebben vanuit de vereniging ook een workshop gehad rond nieuwsbrieven
schrijven. Al het overbodige proberen we eruit te filteren, de brief is ook opgemaakt in verdana 14pt. Maar
vooral het persoonlijk afgeven van de brief helpt om ergens volk naartoe te krijgen. En daar kruipt dus ook
heel veel tijd en energie in.
Wat zal de toekomst op het vlak van seniorenevenementen brengen?
Ik denk dat het zal blijven bestaan, maar dat het nog meer in samenwerking zal moeten gebeuren met andere
organisatoren. Zoals bijvoorbeeld met Stad Kortrijk, maar op voorwaarde dat je als gelijke partner
organiseert. Nu hebben we al een paar keer gehad dat in een samenwerking met de stad Okra eigenlijk alles
moet doen, of in samenwerking met een rusthuis en Okra moet alles betalen.
Denk je dat seniorenevenementen kunnen blijven bestaan, jaar na jaar, zonder tussenkomst van de
overheid, dus puur georganiseerd door de privé?
Nee, nee, je kan dat niet betalen. De prijzen om een zaal te huren of een artiest of spreker te laten komen
zijn zodanig hoog. Alles zou direct te duur zijn.
Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement?
Toegankelijkheid. Nu moeten senioren twee keer een bus nemen op tot bij OC De Lange Munte te geraken.
Het zou ideaal zijn moesten we in Track aan het station terecht kunnen, maar wij passen daar niet in dat
kader. Ik denk ook aan Sportpaleis Antwerpen, dat is een drama, omdat er keien zijn waar ze moeten over
wandelen. In het Kursaal in Oostende wordt er soms beslist om te gaan omdat de mensen kunnen blijven
zitten in de zaal tot er wordt omgeroepen dat de bus naar Kortrijk voor de deur staat.
Geluid mag niet te luid zijn, voor mensen met een hoorapparaat. Ook de catering is heel belangrijk; de
mensen willen op een fatsoenlijke manier aan een tas koffie of een pintje geraken, niet zoals in de
schouwburg dat 10 minuten moet staan aanschuiven om dan snel snel alles in vijf minuten op te drinken
omdat de pauze gedaan is. Daarop haken de senioren af. Dus niet aanschuiven en drummen.
Lang rechtstaan gaat ook niet. Iedereen moet kunnen zitten, ook in de pauze.
Ik hoor vaak dat de oudere senioren liever hebben dat er niet te veel drukte is en dat het rustig is op een
evenement, klopt dit?
Nee, nu zeg je weer iets die niet klopt. Je zegt “de oudere senioren”, dat is geen waar. Er was een 60-jarige
nu op het paasfeestje die op het punt stond om weg te gaan omdat het voor haar te druk werd, maar ik
vreesde echt dat ze niet ging blijven, omdat het te druk was en de muziek stond te luid. Dus het klopt niet
dat het de 80’er is die gaat afhaken omdat er te veel drukte is, het is eerder een ingesteldheid. We zien ook
steeds dat de 70-80’ers heel graag dansen, en waar de 50-60’ers vaak op hun stoel blijven zitten.
Op welk moment van de dag/week vindt een seniorenevenement best plaats?
100
Best in de week, in de voor- of namiddag, maar ook tijdens de vakantie wanneer alle kinderen op reis zijn.
Want senioren gaan niet op reis in het seizoen en zitten thuis voor soms een lange periode. In Kortrijk is ook
alles gesloten en valt stil tijdens Kortrijk congé.
Is er tijdens een seniorenevenement volgens u een maximale duurtijd die beter niet wordt overschreden?
Voor voordrachten twee keer driekwartier, voor muziek maakt dat niet zoveel uit. Voor veel mannen is er
wel een plaspauze nodig.
Hoe belangrijk is voorverkoop bij het doelpubliek?
Je kan ze niet meer allemaal overtuigen op de dag zelf, dus door dat persoonlijk contact. Neem nu die
voorstelling van Cirque de Soleil, de voorverkoop is nu al bezig voor een evenement in september (we zijn nu
begin april), daar haken senioren ook op af. Senioren weten niet of ze een half jaar later goed gaan zijn om
er naartoe te gaan. Het is wel interessant dat je een aantal activiteiten in je programma hebt waar de senioren
op de dag zelf kunnen beslissen of ze gaan of niet.
Vind je de brochure ‘Liever Overdag’ interessant?
Ja, absoluut, daar zitten veel mooie voordrachten bij. Ikzelf ben nog te actief waardoor ik zelf niet veel kan
gaan, maar het wordt wel gewaardeerd door senioren. In de deelgemeenten komt daar veel volk op af.
101
Bijlage 20: Vragenlijst voor de bezoekers
Vraag 1 a)
Trekt het label “voor senioren” aan? (J/N)
Vraag 1 b)
Stoot het af? (J/N)
Vraag 2
Wat trekt het meest aan:
a) 50+ voorstelling
b) Namiddagvoorstelling
c) Seniorenvoorstelling
Vraag 3
Als u ziet ‘namiddagvoorstelling’, denkt u dan spontaan aan een activiteit voor ‘50+’? (J/N)
Vraag 4
Vanaf wanneer is er volgens u iemand een senior?
Vraag 5 a)
Bent u tevreden over aanbod specifiek voor senioren? (J/N)
Vraag 5 b)
Naar welke ‘seniorenevenementen’ gaat u nog?
a) Film
b) Beurzen
c) Muziek
Vraag 6 a)
Wat is uw voorkeursmoment voor dit soort evenement?
a) In de week
b) In het weekend
Vraag 6 b)
a) Voormiddag
b) Namiddag
c) Avond
Vraag 7 a)
Zijn jongeren voor u ook welkom op dit (type) evenement? Als er bijvoorbeeld een school met 35 leerlingen
van 15-16 jaar komt, zou u dit leuk vinden? (J/N)
Vraag 7 b)
102
Als u naar een evenement gaat waar bijvoorbeeld meer jongeren dan leeftijdsgenoten aanwezig zijn, ga je
nog steeds naar dit evenement gaan of is er een hoge drempel? (J/N)
Vraag 8
Wat maakt een evenement tot een seniorenevenement? Als je “seniorenevenement” hoort, waaraan denk
je dan? Wat is er belangrijk bij een seniorenevenement?
Vraag 9
Geslacht?
Vraag 10
Leeftijd?
Vraag 11
Werkend of gepensioneerd?
103
Bijlage 21: Resultaten van de enquête bij de bezoekers
# Activiteit 1a 1b 2 3 4 5a 5b 6a 6b 7a 7b 8 9 10 11
1 Op de koffie met 1 j n b n v j e a b a j v 65 p
2 Op de koffie met 2 n j a n v j e a b b n v 86 p
3 Op de koffie met 3 j n a n v j c c b b n Interactie van publiek, samen zijn v 60 p
4 Op de koffie met 4 j n a n p j c c b b n Rustig verloop, de inhoud m 61 p
5 Op de koffie met 5 n n d j 65 j c a b a j Geen kinderen v 67 p
6 Op de koffie met 6 j n d j 50 j c a b a n Iets bezoeken, een daguitstap m 67 p
7 Op de koffie met 7 n n a j z j c a b a n De inhoud v 71 p
8 Op de koffie met 8 j n d j 60 j c a b a n Koffie, taart, samen zijn, en aangepaste inhoud v 75 p
9 Op de koffie met 9 j n d j 50 j c a b b n Gezellig samen zijn v 58 w
10 Op de koffie met 10 n n a n 65 j c a b b n Voordrachten v 82 p
11 Op de koffie met 11 n j b j n j c c f j j Voordrachten, nieuwe dingen, inhoud aangepast m 67 p
12 Op de koffie met 12 n n b j v j c a b b j v 72 p
13 Op de koffie met 13 j n a j p j c a b n n Rustig verloop, namiddag, betuttelend (niet leuk) v 60 p
14 Op de koffie met 14 n n a n 70 j c a b a n In de namiddag m 72 p
15 Op de koffie met 15 n n b j p j c c f n n Senioren m 62 p
16 Budascoop do 1 j n c n 80 j a a f j n Kaarten, senioren v 80 p
17 Budascoop do 2 n n b n 55 j a a b j j Inhoud, vermeld in communicatie m 76 p
18 Budascoop do 3 j n j p j e a b j n Aangepast, meekunnen m 75 p
19 Budascoop do 4 n n j v j e c b j j Toegankelijkheid v 73 p
20 Budascoop do 5 j n b j p n a c b j j Niet te technisch, meekunnen; origineel v 71 p
21 Budascoop do 6 n j b j n e c b j j Nostalgie, muziek van vroeger (inhoud) v 61 w
22 Budascoop do 7 j n j v j e a b j j Namiddag v 74 p
23 Budascoop do 8 n n b j 70 j e c b j n Schlager (negatief) v 68 p
24 Budascoop do 9 j n d j p j d c f j n Gemakkelijk, ontspannen, weinig uitdaging m 72 p
25 Budascoop do 10 n n c j z j d a b j n Namiddag v 80 p
26 Budascoop ma 1 n n a n 60 n e a b j n Namiddag, klassiek programma v 63 p
27 Budascoop ma 2 n n d n 60 n a c b j n Negatief, ouderwets, daguitstap v 68 p
28 Budascoop ma 3 j n a j 65 j e a b j j Voordracht, iets doen voor de senioren v 84 p
29 Budascoop ma 4 n n a n 65 j a a b j j Senioren v 65 p
30 Budascoop ma 5 n n a j 55 j a a b n j Senioren, leeftijd m 67 p
31 Budascoop ma 6 j n d n p j e c b n n Senioren, ontspanning, via het vroegere werkgever m 68 p
32 Budascoop ma 7 n n a j p j e c b j n Negatief, typische hoempapa (Schlager) v 60 w
33 Budascoop ma 8 n j b n v j e c g b j Negatief m 60 w
34 Budascoop ma 9 j n c n p j e c b n j Iets van onze tijd, maar toch mee met zijn tijd m 68 p
35 Budascoop ma 10 j n b n p j e c b j n v 80 p
36 Budascoop ma 11 j n c j p j e a b j n Aangepaste inhoud, namiddag m 83 p
37 Budascoop ma 12 j n c j v e a b j n Mee met zijn tijd, aangepast aan de doelgroep v 86 p
38 Budascoop ma 13 j n b j 70 j e a b b n Iets voor mij v 86 p
39 Budascoop ma 14 n n a n 70 n e a c j n Ouderwets, negatief, te volks, te gemakkelijk v 80 p
40 Budascoop ma 15 j n c j p j e a b j n Kwaliteit is niet altijd even goed v 82 p
41 Budascoop ma 16 n j b n 70 j e a b n n Stereotype, te breed publiek v 74 p
42 Leefbeurs 1 j n b j 67 j b b a j n Oude mensen v 67 p
43 Leefbeurs 2 j j a j 65 j b b f j n Dansen v 62 p
44 Leefbeurs 3 j n a n 75 j b c b j n Het beste is eraf m 70 p
45 Leefbeurs 4 j n c n 65 j b c b j j Groep v 76 p
46 Leefbeurs 5 j n a n p j b b f j n v 77 p
47 Leefbeurs 6 j n a n v j b c b j n Muziek, dans, tuinen v 58 w
48 Leefbeurs 7 j n a j 60 j b b f j n Iets dat aanleunt bij de leefwereld doelgroep v 59 w
49 Leefbeurs 8 j n a n 60 j c c b j n Ontspannend v 70 w
50 Leefbeurs 9 n j a n 65 j b c c j n Beetje oud, niet mobiel, oubollig programma v 61 p
104
# Activiteit 1a 1b 2 3 4 5a 5b 6a 6b 7a 7b 8 9 10 11
51 Leefbeurs 10 j n a n v j b c b j n Accordeon, iets met muziek v 73 p
52 Leefbeurs 11 j n a n v j b a b j n Beurzen voor ouderen m 71 p
53 Leefbeurs 12 j n b j v j b c b j n v 81 p
54 Leefbeurs 13 j n a n 60 j g c b a n Leute maken, genieten v 69 p
55 Leefbeurs 14 j j a j z j d a f j n Versleten m 63 w
56 Leefbeurs 15 n j d n 65 j d a c j n Kaarten, bingo v 58 w
57 Leefbeurs 16 j n b j p j b b d j n Oude mensen v 56 w
58 Leefbeurs 17 j n d n v j e a f j j Muziek, praten, drinken v 75 p
59 Leefbeurs 18 j n b j 70 j f c b n j Niet druk m 83 p
60 Leefbeurs 19 n n b n j e c b j n Aangepaste inhoud m 75 p
61 Leefbeurs 20 j j a j 65 j g a b j n Op tijd kunnen zitten, kort, pauze v 61 w
62 Leefbeurs 21 j n d n 60 j b b b j n variatie aanbod m 62 p
63 Leefbeurs 22 n n d j 35 j g c c j j Veel oude m 62 p
64 Leefbeurs 23 n j a j z j b c b j n Veilig, rust m 74 p
65 Leefbeurs 24 j n a n v j b a b a n Voor iedereen goed, niet wandelen m 74 p
66 Leefbeurs 25 j n d n v j b b b j n Verouderd, muziek, geen lijn, ook niet in kwaliteit v 73 p
67 Leefbeurs 26 j n a j v j g b b j n Typische seniorennamiddag m 64 p
68 Leefbeurs 27 n j a j 75 j b b c j n Positieve nostalgie m 65 p
69 Leefbeurs 28 n j a j v j g b c j n Negatief, kaarten m 67 p
70 Leefbeurs 29 j n b j 65 n g a b n n Ouderen m 78 p
71 Leefbeurs 30 j n a j 55 j f b b b j Niet te modern m 77 p
72 Muzieknamiddag 1 n n b n v j g c g n n Senioren v 67 p
73 Muzieknamiddag 2 n n d n z j c a b j n v 79 p
74 Muzieknamiddag 3 j n c n v j c c b j n Samen zijn, muziek van vroeger v 71 p
75 Muzieknamiddag 4 j n c n v j c a b n n Dansnamiddag, etentje, quiz v 79 p
76 Muzieknamiddag 5 j n c n 60 j c a b j n Aangepast programma en prijs, ontmoeten v 59 p
77 Muzieknamiddag 6 j n a n 70 j c c b b n dansen v 76 p
78 Muzieknamiddag 7 n n d j z n c a b n j Eten, drinken, petanque v 87 p
79 Muzieknamiddag 8 n n d n v j b a b b n Aangepast, niet luid, iets van vroeger v 68 p
80 Muzieknamiddag 9 j n c j 60 n e a b j n Iets van vroeger m 82 p
81 Muzieknamiddag 10 j n a n 75 j c a b n n Activiteit v 70 p
82 Muzieknamiddag 11 n n a j 70 j c c f j j Aangepaste activiteit v 60 p
83 Muzieknamiddag 12 n n a j 80 j e a b j n Muziek van vroeger m 86 p
84 Muzieknamiddag 13 j n b j 60 j c b f j n Muziek van vroeger m 73 p
85 Muzieknamiddag 14 j n a j v j a a b b n Variatie aanbod v 81 p
86 Muzieknamiddag 15 j n d n 55 j c a g b n m 71 p
87 Muzieknamiddag 16 j n a n 75 j c b b j n Iets van vroeger v 85 p
88 Muzieknamiddag 17 n j d n 70 j c c b a n Senioren, iets van vroeger m 80 p
89 Muzieknamiddag 18 n n d n v j a c c n n Senioren, leeftijd, muziek niet luid m 69 p
90 Muzieknamiddag 19 j j a j p j c c f j n m 70 p
91 Muzieknamiddag 20 j j a j 55 j c b c j n Muziek van vroeger, niet te luid m 76 p
92 Muzieknamiddag 21 n n d j 70 j g a b j j Muziek van vroeger, nostalgie, wetenschap m 73 p
93 Muzieknamiddag 22 j n a j 65 j c a g j n Inhoud, artiest v 72 p
94 Muzieknamiddag 23 j n d j v j c c g j n Goed gezelschap, ambiance v 68 p
95 Muzieknamiddag 24 j n b n v j g c c j n v 73 p
96 Muzieknamiddag 25 j n c j 65 j e a b b n Gezellige namiddag m 62 p
97 Muzieknamiddag 26 j n d n p j e a g j n Begeleiding/hulp v 79 p
98 Muzieknamiddag 27 n n d n v j c c b j n Dansnamiddag m 79 p
99 Muzieknamiddag 28 j n b n 80 j c c a j n Senioren v 73 p
100 Muzieknamiddag 29 j n d j p j c a b b n Samen zijn, leeftijdsgenoten m 81 p
101 Muzieknamiddag 30 j n c j 65 j b a b b n Activiteiten v 80 p
102 Muzieknamiddag 31 j n b n 65 j b a b j j v 84 p
103 Muzieknamiddag 32 n n a n v j c a c n n Muziek van vroeger m 65 p
104 Muzieknamiddag 33 n n d n v j c a b j j Niet luid, muziek van vroeger, gezelligheid m 88 p
105 Muzieknamiddag 34 n n b j z j f a c j n Presentatie door een vrouw m 77 p
105
Legende (bij de resultaten van de enquête bij de bezoekers)
Vraag 2
a = 50+
b = namiddagvoorstelling
c = senioren
Niet-gegeven keuzemogelijkheid
d = de mensen die spontaan zeiden dat ze daar niet naar kijken en vooral naar de inhoud/artiest kijken
Vraag 4
Dit was een open vraag, zonder gegeven keuzemogelijkheden.
Een leeftijd in een concreet cijfer
p = pensioen
v = als je je zo voelt
z = zorgbehoevend, “als je geen weg meer kan”
Als de ondervraagde “65” of “60” zegt, bedoelt die vaak ook gewoon de pensioensleeftijd
Vraag 5 b)
a = film
b = beurzen
c = muziek
d = film + beurzen
e = film + muziek
f = beurzen + muziek
g = film + beurzen + muziek
Vraag 6 a)
a = in de week
b = in het weekend
c = in de week en het weekend
Vraag 6 b)
a = voormiddag
b = namiddag
c = avond
d = voormiddag + namiddag
e = voormiddag + avond
f = namiddag + avond
106
g = heel de dag
Vraag 7 a)
j = ja
n = nee
Niet-gegeven keuzemogelijkheden
a = nee, maar we weten dat ze toch niet gaan komen omdat het hen ofwel niet interesseert of omdat ze niet
kunnen, dus het probleem stelt zich niet
b = ja, ze mogen komen, maar ze moeten rustig zijn
Vraag 11
w = werkend
p = gepensioneerd
107
7 Bronnen (sd). Opgeroepen op april 17, 2017, van Houden van Griffelrock: http://www.houdenvangriffelrock.be/
(sd). Opgeroepen op april 17, 2017, van Forever Young Festival: https://www.foreveryoungfestival.nl/
(sd). Opgehaald van Senioren Festival Eijsden: http://www.seniorenfestivaleijsden.nl/
(sd). Opgeroepen op april 22, 2017, van La Palma: http://www.depalma.be/
(sd). Opgeroepen op april 22, 2017, van New Etropal: http://www.newetropal.be/
(sd). Opgeroepen op april 22, 2017, van Vlaamse Ouderenraad: http://www.vlaamse-ouderenraad.be/
(sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van Budascoop: http://www.budakortrijk.be/nl
(sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van Actor's Studio: http://www.actorstudio.be/
(sd).
50 Actief/LBG Menen en de Liberale Mutualiteit op Seniorenbeurs Menen. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017,
van LBG West-Vlaanderen: http://www.lbvwestvlaanderen.be/nieuws/50-actieflbg-menen-en-de-
liberale-mutualiteit-op-seniorenbeurs-menen?page=5
50 Plus. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Nekkerhal Brussels North:
http://www.nekkerhalbrusselsnorth.com/nl/Kalender/2015/50plus
50 Plus Beurs. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van 50 Plus Beurs: http://www.50plusbeurs.nl/
50 Plus Salon. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van out: https://www.out.be/nl/events/140761/-50-plus-
salon/
50+ Lifestylebeurs Haaglanden. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van 50+ Lifestylebeurs Haaglanden:
http://www.50pluslifestylebeurshaaglanden.nl/
50+ Vriendelijke uitbatingen & diensten. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Vlaamse-Seniorensite:
http://www.vlaamse-seniorensite.be/
50+EXPO. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van 50+EXPO: http://www.50plusexpo.be/
50Plus. (sd). Opgeroepen op april 15, 2017, van Euroscoop:
https://www.euroscoop.be/maasmechelen/acties-and-events/50plus/
50Plus Bios. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van Pathé: https://www.pathe.nl/event/50plusbios
55+ voorstelling. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van The Roxy Theatre:
http://theroxytheatre.be/portfolio-item/55-voorstelling/
60+ beurs Tilburg . (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Seniorenbeurs Tilburg:
http://www.seniorenbeurstilburg.nl/
868 lezers van Plus Magazine schreven hun eigen verhaal. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Roularta
Media: http://www.roulartamedia.be/sites/default/files/public/roularta-
media/pdf/MarkSuccessStories/AD_MSS%20NUTROMA_N.pdf
A.M. (2016, april 28). Lieve Hendriks (49): ' Een breder publiek aanspreken is de doelstelling'. Opgehaald van
Trends: http://academic.gopress.be/Public/index.php?page=archive-article&issueDate=2016-04-
28&articleOriginalId=trendsroulartatr1617-0861xml28042016-
00000&q=evenementen%20senioren
108
A-blad. (2014, augustus 26). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Antwerpen:
https://www.antwerpen.be/nl/info/53fdd859b1a8a7956d8b4583/a-blad
ACT'3 november-december 2016. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Calameo:
http://en.calameo.com/books/001057645ee38683ef056
Active Ageing: a policy framework. (2002). Madrid: World Health Organisation. Opgehaald van
http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/67215/1/WHO_NMH_NPH_02.8.pdf
Actueel - Senioren krijgen eigen Pukkelpop. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van SeniorenNet:
http://www.seniorennet.be/Pages/Nieuws/actueel.php?ID=1616
Annet. (2015, januari 23). Ben jij ook senior? Opgehaald van VanBetuweAdvies:
https://vanbetuwadvies.nl/ben-jij-ook-senior/
Bejaarden en hun ontwikkeling. (sd). Opgeroepen op april 22, 2017, van Mens en gezondheid: http://mens-
en-gezondheid.infonu.nl/leven/98343-bejaarden-en-hun-ontwikkeling.html
Bekaert Seniorenclub. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Bekaert Seniorenclub:
http://www.bekaertseniorenclub.be/
Belga. (2017, maart 8). Dit jaar helaas geen Nekka Nacht. Opgehaald van De Morgen:
http://www.demorgen.be/muziek/dit-jaar-helaas-geen-nekka-nacht-bcff3309/
België Profiel Demografie 2014. (2015, maart 31). Opgehaald van Index Mundi:
http://www.indexmundi.com/nl/belgie/demografie-profiel.html
Betekenis 'senior'. (sd). Opgeroepen op april 22, 2017, van Vandale: http://www.vandale.nl/gratis-
woordenboek/betekenis/nederlands/senior
Bioscoopbezoek bij 50-plussers. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van SeniorenNet:
http://www.seniorennet.be/Pages/Onderzoek_enquetes/onderzoek_bioscoopbezoek_50_plussers
_senioren.php
Cinema Plus. (sd). Opgeroepen op april 15, 2017, van Utopolis:
https://www.utopolis.be/nl_BE/events/categories/5
de bron voor wie het pensioen nadert of bereikt heeft. (sd). Opgeroepen op april 22, 2017, van 60+ Gids:
http://www.60plusgids.be/
de Groot, K. (2016, september 20). 50 plus beurs, gesprek met de directeur. Opgehaald van NPO:
http://www.npo.nl/groot-op-5/20-09-2016/RBX_KRO_4636740/RBX_KRO_5196304
De Wolf, L. (2015, maart 4). Doek valt voor opvolger van Rimpelrock. Opgehaald van De Redactie:
http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/cultuur%2Ben%2Bmedia/muziek/1.2258105#
Delcour, J. (2015, juni 15). De 3de AFFLIGEMse Seniorenbeurs. Opgehaald van Editie Pajot:
https://editiepajot.com/regios/1/articles/43736
Demografie. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Fifty and more:
http://www.fiftyandmore.be/marktinfo/demografie
Den Toerist Meulebeke. (sd). Opgeroepen op april 22, 2017, van Facebook: https://www.facebook.com/Het-
MuziekCaf%C3%A9-Den-Toerist-Meulebeke-1235885053163014/
Depraetere, I. (2016, november 18). Gezellige eerste seniorenbeurs. Opgehaald van Nieuwsblad:
http://www.nieuwsblad.be/cnt/blide_02578662
109
Desmet, R., & Betsbrugge, B. V. (2016). Liever Overdag. Kortrijk: Stad Kortrijk.
DMH. (2016, december 31). Stad pakt in 2017 uit met Rimpelrock 2.0. Opgehaald van HLN:
http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-hasselt/stad-pakt-in-2017-uit-met-rimpelrock-2-0-a3043712/
Driessen, C. (2014, september 18). Van beurzen tot bladen: zo loop je binnen met 50-plussers. Opgehaald van
NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2014/09/18/van-beurzen-tot-bladen-zo-loop-je-binnen-met-
50plussers-a1499950
Dumoulein, V. (2017, februari 15). Dit is het nieuwe gezicht van Den Toerist. Opgehaald van Het Laatste
Nieuws: http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-meulebeke/dit-is-het-nieuwe-gezicht-van-den-
toerist-a3080864/
emdp. (2006, februari 3). Senioren krijgen meer inspraak. Opgehaald van Gopress academic:
http://academic.gopress.be/Public/index.php?page=archive-article&issueDate=2006-02-
03&articleOriginalId=destandaardvumbrusen0202art3022006-
00000&q=%22evenementen%20voor%20senioren%22&pageNr=59
Eustache, I., & De Kock, C. (2004, september 28). Senior vanaf 71 jaar. Opgehaald van E-Gezondheid.be:
http://www.e-gezondheid.be/senior-vanaf-71-jaar/actueel/1801
Evenementen. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van SeniorenNet:
http://www.seniorennet.be/forum/viewforum.php?f=54
Feestzaal Luna Bissegem. (sd). Opgeroepen op mei 14, 2017, van Luna Events: http://blog.luna-events.be/
Gezondheidssalon. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Gezondheidssalon:
http://www.gezondheidssalon.be/
Houben, M., Mortelmans, D., Jacobs, T., & Boer, L. V. (2004). Geslachts- en leeftijdspatronen in uithuizigheid
bij Vlaamse ouderen.
Infobeurs 'Langer zelfstandig thuis wonen'. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Logo Oost-Brabant:
http://logo-oostbrabant.be/content/infobeurs-langer-zelfstandig-thuis-wonen
Jacobs, T., Vanderleyden, L., & Vanden Boer, L. (2004). Op latere leeftijd. Antwerpen: Garant.
Jan Keizer en Anny Schilder op Senioren Festival Eijsden. (2013, juli 7). Opgehaald van Eijsden:
http://www.eijsden.nu/eijsden/margraten/jan-keizer-en-anny-schilder-op-senioren-festival-
eijsden-1
Jukebox voor Senioren. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van CC Berchem:
http://www.ccberchem.be/nl/event/27238/jukebox-voor-senioren
JV. (2016, februari 16). Nog één keer Houden Van Griffelrock. Opgehaald van Noorder Nieuws:
http://www.noordernieuws.be/nog-een-keer-houden-van-griffelrock/
KBZ. (2009, april 24). Vernieuwd Griffelrock lokt 18.000 senioren naar Sportpaleis. Opgehaald van De
Standaard: http://www.standaard.be/cnt/sm29duer
KDM. (2003, april 23). Nederlandse hits lokken 5.500 senioren naar Sportpaleis. Opgehaald van Nieuwsblad:
http://www.nieuwsblad.be/cnt/nbna23042003_002
Kempeneer, F. (2016, september 8). Vijfde Seniorenbeurs in Roosdaal. Opgehaald van Persinfo:
http://www.persinfo.org/nl/nieuws/artikel/vijfde-seniorenbeurs-in-roosdaal/595
LPS. (2017, april 4). Nieuwe koers voor 60-plussers. Opgehaald van Het Laatste Nieuws:
http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-kortrijk/nieuwe-koers-voor-60-plussers-a3121590/
110
Madeliefje. (sd). Opgeroepen op april 22, 2017, van PBM Reizen: http://www.pbmreizen.be/Madeliefje/
Mahassine, C. (2014, april 29). Vaarwel Rimpelrock Leve Summer Swing Hasselt. Opgehaald van Chokri:
http://www.chokri.be/blog/vaarwel-rimpelrock-leve-summer-swing-hasselt
Meulemans, E. (2014, mei 6). Kwart van bevolking is welkom op nieuw seniorenevenement. Opgehaald van
Nieuwsblad: http://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20140505_01093335
Meus, D. (2015, maart 5). Roemloos einde voor Summer Swing. Opgehaald van HLN:
http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-hasselt/roemloos-einde-voor-summer-swing-a2240593/
Mouton, A. (2014, oktober 7). Pensioenhervorming : België schuift op richting buurlanden. Opgehaald van
Trends Knack: http://trends.knack.be/economie/beleid/pensioenhervorming-belgie-schuift-op-
richting-buurlanden/article-normal-434889.html
Nekka vzw. (sd). Opgeroepen op april 17, 2017, van Nekka: http://www.nekka.be/nekkavzw.html
Neos Magazine. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Neos vzw:
http://www.neosvzw.be/page?page=neosmagazine2014
Nieuwsflash. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van SeniorenNet: http://www.seniorennet.be/
NVP. (2011, oktober 7). Eerste vrijetijdsmarkt en seniorenbeurs in en rond de sporthal en jeugdlokalen Flabuit.
Opgehaald van Nieuwsblad: http://www.nieuwsblad.be/cnt/blnva_20111007_003
OKRA-magazine. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van OKRA:
http://www.okra.be/page?orl=5918&ssn=&lng=1&pge=17464
Onze uitjes. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Evenementen Ouderenfonds:
http://evenementen.ouderenfonds.nl/uitjes
Petitjean, F. (2008, februari 29). Cinema met koffie en gebak. Opgehaald van De Standaard:
http://www.standaard.be/cnt/1u1omf0c
PKM. (2016, december 10). 140 bezoekers voor eerste seniorenbeurs. Opgehaald van Het Laatste Nieuws:
http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-kruibeke/140-bezoekers-voor-eerste-seniorenbeurs-
a3027783/
Plus Magazine. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Roularta:
http://www.roularta.be/nl/merken/magazines/plus-magazine
Rijp. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Rijp: http://www.rijp.info/non-profit/index.php?id=186
Rimpelrock. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van Wikipedia: https://nl.wikipedia.org/wiki/Rimpelrock
Route 50Plus. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Route 50Plus: http://route50plus.nl/
s.n. (2016, oktober 4). Oude seniorenbeurs krijgt bredere opzet. Opgehaald van HC Nieuws:
http://hcnieuws.nl/lokaal/oude-seniorenbeurs-krijgt-bredere-opzet-171790
s.n. (2016, september 15). Seniorenbeurs Aalst op 23 september. Opgehaald van Aalst.tv:
https://www.aalst.tv/overzicht/actua/item/1545-seniorenbeurs-aalst-op-23-september
s.n. (2017, februari 24). 15e Alifa Seniorenbeurs. Opgehaald van Horstlanden Veldkamp:
http://www.horstlandenveldkamp.nl/node/353
s.n. (2017, maart 10). Veelzijdige seniorenbeurs . Opgehaald van OCMW Edegem:
http://www.ocmwedegem.be/nieuwsdetail.aspx?id=7788
111
Scheerder, J., Boen, F., Vos, S., Pelssers, J., Thibaut, E., & Vandermeerschen, H. (2011). Ouderen in-actie(f)?
Gent: Academia Press. Opgehaald van https://books.google.be/books?id=-
fGWetBYZYgC&printsec=frontcover&hl=nl#v=onepage&q&f=false
Seniorciné. (2016, november). Act'3, p. 23. Opgehaald van
http://en.calameo.com/read/001057645ee38683ef056
Senioren. (sd). Opgeroepen op april 15, 2017, van Cityscoop: http://cityscoop.be/Senioren.aspx
Senioren. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van Lumière Cinema: http://lumierecinema.be/senioren/
Senioren Expo. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Senioren Expo: http://seniorenexpo.nl/
Senioren Filmdagen. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van Sphinx Cinema: https://www.sphinx-
cinema.be/programma/filmreeks/senioren-filmdagen
Senioren Filmdagen. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van La Luna vzw: http://www.laluna-
vzw.be/filmreeks/senioren-filmdagen
Senioren KU Leuven. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van Senioren KU Leuven:
http://www.seniorenkuleuven.be/drupal/
Senioren veroveren Plopsaland De Panne. (2014, september 4). Opgehaald van Westhoek:
http://www.westhoek.be/nieuws/49695/senioren-veroveren-plopsaland-de-panne
Senioren voorstelling. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van Cine Aalst: http://www.cine-aalst.be/senioren
Seniorenbeurs. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Hemiksem:
http://hemiksem.be/kalender/seniorenbeurs
Seniorenbeurs 2016. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Regionale Seniorenbeurs:
http://www.regionaleseniorenbeurs.nl/
Seniorenconcert Sint-Salvatorskathedraal Brugge. (sd). Opgeroepen op april 17, 2017, van Brugge:
https://www.brugge.be/nl/seniorenconcert-sint-salvatorskathedraal-brugge
Seniorenevenement Avelgem. (sd). Opgeroepen op mei 7, 2017, van Wevelgem:
http://www.wevelgem.be/agenda/e/seniorenevenement-avelgem/402ec3b2-6a21-4f82-98a6-
5793ea708731
Seniorenfestival Zilveren Noot afgelast. (2015, mei 5). Opgehaald van De Stentor:
http://www.destentor.nl/zwolle/seniorenfestival-zilveren-noot-afgelast~aa703558/
SeniorenMagazine. (sd). Opgeroepen op mei 10, 2017, van SeniorenMagazine: http://senioren-magazine.nl/
Seniorenmiddagen. (sd). Opgeroepen op april 15, 2017, van Cine Meerse:
https://www.cinemeerse.nl/senioren/
Seniorennamiddag. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van Siniscoop: https://www.siniscoop.be/sint-
niklaas/acties-and-events/seniorennamiddag/
Seniors at the Movies. (sd). Opgeroepen op april 15, 2017, van Kinepolis: https://kinepolis.be/nl/seniors
Silver Home. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Sint Niklaas: https://www.sint-
niklaas.be/sites/default/files/flyer_silverhome_seniorenbeurs_def.pdf
Smeets, R. (1993). De nieuwe Senioren. Leuven: Davidsfonds.
112
Structuur van de bevolking volgens leeftijd en geslacht: leeftijdspiramide. (2013). Opgeroepen op april 17,
2017, van Belgian Federal Government:
http://statbel.fgov.be/nl/statistieken/cijfers/bevolking/structuur/leeftijdgeslacht/piramide/
Survento 50-plus Event. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Beurs 50 Plus: http://www.beurs50plus.nl/
Think50. (sd). Opgeroepen op april 19, 2017, van Think50: http://think50.be/
Tirez, A. (2013, juli 26). Echte pensioenleeftijd moet omhoog. Opgehaald van De Morgen:
http://www.demorgen.be/nieuws/echte-pensioenleeftijd-moet-omhoog-bd62b70c/
Traiteur. (sd). Opgeroepen op april 22, 2017, van Ridderhof: http://www.ridderhof.be/nl/traiteur
Tweede editie Seniorenbeurs 2016. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Seniorenbeurs Nijkerk:
http://seniorenbeurs-nijkerk.nl/
Van Eijk, L., & Kempen, G. (1996). Tijdsbesteding in relatie tot enkele achtergrondkenmerken. Assen: Van
Gorcum.
Van Hove, S., & Coenegracht, M. (2014, augustus 11). Financiële kater maar dik content. Opgehaald van HLN:
http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-hasselt/-financiele-kater-maar-dik-content-a1986081/
Vanhoyland, M. (2004, augustus 11). ,,Wat is er nu verkeerd aan subsidies voor Rimpelrock?''. Opgehaald van
Nieuwsblad: http://www.nieuwsblad.be/cnt/gjt7va71
Verbaarschot, M., & Brands, D. (2011). Leeftijd maakt verschil. Expertisecentrum LEEFtijd. Opgehaald van
Innovatief in werk:
http://www.innovatiefinwerk.nl/sites/innovatiefinwerk.nl/files/field/bijlage/rapportage_clienteno
nderzoek_kwaliteiten_oudere_beroepsbeoefenaren_0.pdf
Verstraete, A. (2016, juni 15). België telt ruim 3,5 miljoen gepensioneerden in 2050. Opgehaald van De
Redactie: http://deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.2684189
Vogels, M. (2000). Welzijn, gezondheid, gelijke kansen in perfecte harmonie: een symfonie. Brussel: Vlaamse
overheid.
Vue Plus. (sd). Opgeroepen op april 16, 2017, van Vue Cinema:
https://www.vuecinemas.nl/specials/special/vue-plus
Wanneer ben je een Senior? (sd). Opgeroepen op april 22, 2017, van 50plus adviesplaats:
http://www.50plus.adviesplaats.nl/Senioren/Wanneer-ben-je-een-Senior
Wanneer ben je eigenlijk een Senior? (sd). Opgeroepen op april 22, 2017, van Seniorenwebsite:
http://seniorenwebsite.nl/wanneer-ben-je-eigenlijk-een-senior/
Willekens, K. (2003, augustus 25). Gratis Rimpelrock. Opgehaald van Het Belang van Limburg:
http://www.hbvl.be/cnt/eid8396/extern-gratis-rimpelrock
World population prospects. (2009). New York, NY, USA: UN.
YDS. (2016, mei 14). Seniorenbeurs in Ter Durme. Opgehaald van Het Laatste Nieuws:
http://www.hln.be/regio/nieuws-uit-lebbeke/seniorenbeurs-in-ter-durme-a2704168/
Zenith Beurs Salon. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Facebook:
https://www.facebook.com/Zenithbeurssalon
Zenith Brussels Expo. (sd). Opgeroepen op april 9, 2017, van Facebook: https://www.facebook.com/Zenith-
Brussels-Expo-201607026846842/
113
Zilveren Kortrijk Spreekt in de cinema. (2017, februari 27). Opgehaald van Kortrijk:
https://www.kortrijk.be/nieuws/zilveren-kortrijk-spreekt-in-de-cinema
Zilverscherm. (sd). Opgeroepen op april 15, 2017, van Oostende:
https://www.oostende.be/product.aspx?id=11122