ANG BAGONG EUROPA

Aralin 1

Simula ng renaissance

“Ang salitang RENAISSANCE ay mula sa salitang pranses na nangangahulugang muling

pagsilang.”

Humanista- mga iskolar na nakibahagi sa pag-aaral ng humanidades.

Nicolas v pope tinawag na “greatest humanist”, siya ang nagpatibay ng samahan sa pagitan ng Papacy at Holy Roman Empire.

Humanismo- ay isang pananaw na nakabatay sa pagpapahalaga sa pagiging tao.

Isa sa pinakamalaking impluwensya ng humanismo ay ang bagong tuon nila sa edukasyon.

Humanismo Renaissance NobilityThis depiction of the nobility holding court is part of a fresco painted by Italian artist Ambrogio Lorenzetti in the 14th century.Palazzo Pubblico, Siena, Italy/Bridgeman Art Library, London/New YorkMicrosoft ® Encarta ® 2008. © 1993-2007 Microsoft Corporation. All rights reserved.

Money Changer and His Wife During the Renaissance townspeople challenged the dominance of the church in everyday life. Humanism reflected some of the changes in values of the new urban society, but also focused on ways of improving humanity. Flemish artist Quentin Massys painted Money Changer and His Wife (1514, Louvre, Paris) as a witty commentary on greed. The banker’s wife pretends piety by leafing through a religious book, while stealing a glance at her husband’s gold.Erich Lessing/Art Resource, NY

• Kasaysayan at Pulitika

Niccolò MachiavelliIsinulat niya ang isang gabay para sa pulitika.pinamagatan niya itong The Prince.

Cesare BorgiaAyon sa The Prince dapat magkaroon ng praktikal na pagtingin sa pultika.

Sining at kultura ng renaissance

Dalawang tradisyon: Italian Renaissance at Hilagang Renaissance

Italian Renaissance

Naging sentro ng tradisyong ito ang lungsod ng Florence mula ika-14 hanggang ika-15 siglo.

Leonardo da VinciLeonardo da Vinci was known not only as a masterful painter but as an architect, sculptor, engineer, and scientist. His pursuit of knowledge was relentless and his discoveries left lasting changes in the fields of art and science. With his sophisticated skills and love for learning, Leonardo was the quintessential Renaissance man. He painted The Last Supper between 1495 and 1497.

Donatello’s Saint Mary MagdaleneItalian Renaissance sculptor Donatello created this painted wooden statue of Saint Mary Magdalene in about 1455. The expressive sculpture shows the repentant Magdalene as a haggard old woman.Scala/Art Resource, NYMicrosoft ® Encarta ® 2008. © 1993-2007 Microsoft Corporation. All rights reserved.

Portrait of MichelangeloItalian artist Michelangelo's extraordinary accomplishments in painting, sculpture, and architecture made him one of the outstanding figures in Renaissance art. During his lifetime (1475-1564) he influenced many young artists, including the Florentine writer and painter Giorgio Vasari, who included this likeness of Michelangelo in one of his own works.Palazzo Cancellaeria, Rome, Italy/Canali PhotoBank, Milan/SuperStockMicrosoft ® Encarta ® 2008. © 1993-2007 Microsoft Corporation. All rights reserved.

Hilagang renaissance-naging sentro nito ang lungsog ng flanders.

Isang pinta na ginawa ni Jean Fouquet tampok dito si Louis XI, nasa gitna hari ng France. Si Louis XI ay isa sa mga“new monarchs,” na kung saan maaari niyang paigtingin ang kanyang pamamalakad sa gobyerno ng Europa.

Louis XI

Naging tanyag sa larangan ng panitikan:

Miguel De Cervantes Saavedra isinulat niya ang nobelang don quixote na bumatikos sa mga pagpapahalaga ng gitnang panahon tulad ng chivalry.

William Shakespeare ang pinakamahusay na manunulat ng dulang pangtanghalan sa buong kasaysayan.

Tatlong pinakamahusay na pintor ng Renaissance.

Raphael Santi kilala sa kanyang Madonna o ang imahe ni Inang Maria kasama ang batang Hesukristo.

Michelangelo Buonarroti tinaguriang pinakamahusay na iskultor ng renaissance. Siya ang lumikha ng pieta na nagpakita ng patay na Hesukristo sa kandunan ng kanyang ina.

Leonardo Da Vinci tanyag sa kanyang Last Supper at Monalisa.

Materyal na batayan

Kumalat ang renaissance sa kalunsuran, lalo na sa mga urbanisadong siyudad-estado sa hilagang bahagi nd italya tulad ng venice at milan.

Noong 1439, ininbento ng German na si Johannes Gutenburg ang tinaguriang movable type na imprenta. Ang bibliya ang unang librong inilimbag sa pamamagitan nito.

Aralin 2 Ang repormasyon at kontra repormasyon

Kilusang repormasyon

Ginamit ng mga pangkat na paraan upang maitulak ang hinihingi nilang pagbabago sa simbahan.

Noong huling bhagi ng ika-14 na siglo,sinimulang batikusin ni John Wycliffe isang iskolar mula sa pamantasan ng Oxford sa England,ang mga turo ng simbahan.

Naging mitsa para sa kilusang repormasyon,siya si Martin Luther nagsimula bilang monghe, pari, at propesor,subalit naging daan ang mga posisyong ito upang makita niya ang ilang kalabisan ng simbahan.

Castle church

Luther’s bible

Epekto ng repormasyon

Nakakuha ng mga kakampi si Martin Luther mula sa ilang matataas a opisyal sa Europa.

Kinupkop nila si Luther sa kalagitnaan ng pang-uusig ng simbahan sa kanya.

Noong 1530, nilagdaan ng mga pinunong German na kakampi ni Luther ang Augsburg Confession.

Augsburg confession

Nakasaad dito ang kanilang paniniwalang panrelihiyon at ang pagtaliwas nila sa mga turo ng simbahan.

Simbahang Lutheran

Batayan nito ang turo ni Luther. ayon sa mga aral ng simbahang Lutheran, hindi makakamit ang kaligtasan sa pamamagitan ng paggawa ng mabuti sapagkat Diyos ang nagkakaloob nito sa tao.

Isang batang kleriko si Ulrich Zwingli noong taon ng repormasyon na kumalaban sa turo at katiwalian ng simbahan.

Kontra repormasyon

Isang hakbang upang mapigilan ang lalong paglakas ng kilusang protestante.

Itinatag ni Ignacio Loyola,isang kabalyerong Espanyol na pumasok kapari, ang orden ng kapisanan ni Hesus noong 1540.

Epekto sa pulitika

Marami sa mga lokal na pinuno at prinsipeng german sa banal na imperyong romano ang sumapi sa mga simbahang protestante at ang dahilan sa pagsapi nilang ito ay may aspetong pulitikal din.

Charles V, prinsipeng German at emperador ng banal na imperyong romano.

Noong 1572, iniutos ni Catherine de Medici, ina ng haring si Charles IX, sa hukbo ng kaharian, ang pagpatay sa libo libong protestante sa paris.

Bartholomew's day massacre simbolo ng kalabisan ng panatisismo sa relihiyon.

Tumiwalag mula sa Santo Papa ang hari ng England na si Henry VIII isang haring Tudor, sapagkat ayaw siyang payagan ng Santo Papa na diborsyohin si Catherine ng Aragon upang mapangasawa si Anne Boleyn.

Tatlumpung taong digmaan

Hindi naisaayos ng Peace of Augsburg ang ugat ng tunggalian sa pagitan ng mga Katoliko at Protestante. Dahil dito,sumiklab ang Tatlumpung Taong Digmaan na tumagal mula 1618-1648.

Pinaglabanan ng katolikong banal na imperyong romano at ang pinagsamang hukbong Swedish at ang Protestanteng german ang tatlumpunng taong digmaan.

Rudolf ng Hapsburg, hari ng Germany at isang Holy Roman Emperor.

Nagsimula ang digmaan ng tinangka ng Bohemian, na kilala sa kanilang pagiging kontra- katoliko bunsob na rin ng repormasyong pinamunuan ni Huss, na magluklok ng isang protestanteng hari sa kanilang kaharian.

Layon ng Peace of Westphalia na ayusin ang alitan sa pagitan ng mga protestante at katoliko, at sa pagitan ng mga lokal na pinuno at ng emperador ng banal na Imperyong Romano.

Aralin 3 Ang rebolusyong siyentipiko

Pagbabago ng pagtingin sa kalawakan

Noong gitnang panahon, sinuportahan ng simbahang katoliko ang mga teorya nina Aristotle at Ptolemy na ang mundo ay nasa gitna ng sansinukuban.

ARISTOTLE

Malaki ang pagbabagong naidulot ng mga natuklasan ni Nicolaus Copernicus, isang Polish na taong simbahan na nabuhay noong ika- 15 siglo hanggang ika -16 na siglo.

Gumawa ng modelo heliocentric si Copernicus na ang araw ang siyang iniiikutan ng mga planeta, nakita niyang nawawala ang mga di- pagtutugma.

Modelong geocentric ni Ptolemy na daigdig ang iniikutan ng mga planeta.

Ang mga natuklasan ni copernicus ay inilimbag niya at pinamagatan niya itong “On the revolutions of the heavenly spheres” nang siya’y mamatay dahil sa takot niya sa reaksyon ng simbahan.

Galileo Galilee isang syentipikong nangahas na makipagtuos sa simbahan. tahasan niyang sinuportahn ang teorya at modelong heliocentric ni Copernicus.

PENDULUM

THERMOMETER

Tambalang agham at matematika

Noong 1628,sistematikong inilarawan ng ingles a si William Harvey ang pagdaloy ng dugo sa katawan ng tao.

Itinuturing namang ama ng modernong kimika ang ingles na si Robert Boyle dahil sa kanyang pag -aaral ng mga pisikal na katangian ng mga gas at konsepto ng elemento noong ika 7 siglo.

Kinilala ang Dutch na si Antonie van Leeuwenhoek bilang unang taong nakagamit ng microscope upang makakita ng mikroorganismo noong ika-17 siglo.

Noong 1666, binuo ni Isaac Newton ang matematikong paliwanag para sa universal law of gravitaion, pati ang mga batas hinggil sa liwanag.

Aralin 4 Panahon ng paglalayag at kolonyalismo

Merkantilismo Sa panahon ng

paglalayag,hindi lamang nagtagpo ang mga europeo at di europeo sa ibang kontinente.binago rin nito nang lubusan ang ugnayan sa pagitan ng europa at iba pang mga kontinente para sa mga sunod pang siglo.

Merkantilismo ang kaisipang pang-ekonomiko na nakabatay sa ginto at iba pang metal ang paraan nang pagtukoy sa kaunlaran ng isang bansa.

Bukod sa ginto, isa pang kalakal na hinanap ng mga europeo saa panahon nang paglalayag ang pampalasa.

Naging posible naman ang paglalayag dahil sa maunlad na teknolohiya ng mga barko at kagamitan sa paglalayag. maaari nang maglayag sa malalayong lugar sa tulong ng astrolabe at mariner’s compass.

Noong 1488, matagumpay na narating ni Bartholomew Dias ang silangang pampang ng Aprika sa pamamagitan ng cape of good hope.

Dahil sa pagkakatuklas na ito, ipinadala ng portugal si Vasco de Gama upang maghanap ng rutang papunta sa india na dumaraan sa cape of good hope. Nagawa niya ito noong mayo 1498 nang dumaong siya sa pantalan ng Calicut na nasa kanlurang pampang ng India.

Isa pang mahalagang manlalakbay noong panahong ito si Christopher Columbus alam niyang bilog ang mundo at maaaring marating ang silangan sa pamamagitan ng isang pakanlurang daan, bagamat hindi pa ito nappatunayan sa paglalayag.

Tatlong sasakyang pandagat ang bumuo sa paglalayag ni Columbus: ang Nina, Pinta at Sta. Maria.

Kasunduang Tordesillas

Nilagdaan ang Kasunduang Tordesillas noong 1494, hinati nito ang mundo sa dalawang bahagi gamit ng isang kunwaring linyang longtitud na tumatagos sa Karagatang Atlantiko.

Bitbit ang karanasan ni Columbus hinarap ng isang portuges na si Ferdinand Magellan ang hari ng espanya na si haring Charles V upang magmungkahi ng isang ekspedisyong maghahanap ng ruta papuntang india sa daang pakanluran.

Pagbagsak ng mga Imperyong Amerikano

Isa sa mga tanyag na conquistador ang espanyol na si Hernando Cortes sa pagsakop sa imperyong Aztec sa Mexico.

Hinarap naman ni Francisco Pizarro ang imperyong Incan matapos niyang marating ang Timog Amerika.

Organizer: Ma. Teresa Musni Reporter:

May Ann Acosta Joyce Ann Estabillo Jasper Lance Bernardino Bryan Paul Peneyra