Post on 06-Jul-2018
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
1/14
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
2/14
SA N
A T S
A L
U
Y A RA
N O
L R
K
KIS
İ L
M L
R İ N
V E
ED
EBiY
T Ö G
R T İ
M İ
O R T
M L
R ı N
D
KUL
L N
ILM
SI
-B
ir
F
ilm v
e
Et
kinlik
Ö
ner il
eri
Yrd.
Doç .
Dr. C
anan
ASL
AN
Dil v
e ed e
biyat
ğ r e t
(Tür
kçe
Türk
Dili
ve
y a t ı te
mel
a m a c ı
n c i y e di l
im izi
sevd
irmek
, gü z
el
r d a n
l a n m a
ze v
kini
a n d ı
m a k ;
kü
ltürle
etki
li i l e t
ş i m e
gire
bilen,
dilse
l be
ce riler
i
m i ş ,
r l ı i
nsan
ş t i r
k t i r (M
ar shal
l, 199
4; Ka
vcar,
1999;
Seve
r,
2002). di l ve edebiyat du rumunda
u ğ u
en
genel
amaç
la rdan
biri
e
e n c i
r i n
ç ı l a r
gü ç
lerini
ve
becer
ilerin
i
g e l i ş
t i r m e k
t i r (Asl
an , 2
009).
A n ı l
a ç l a r
e r ç e k
e ş t i r
l e b i l
e s i ;
ğ r e t i
g r a m ı
ı n ,
ğ r e t m
n i n ,
i t i m
l a n ı l
y
öntem
ve
tekn
ik lerin
y a n ı
s ı r a
a n ı l a
ar
aç -ger
eçleri
n
e l i ğ
e
y a k ı n
d a n ilgilid
ir.
Dil
bec e
ri lerin
in
gö
rm e v
e
ö
nemli
bi r
yeri
B u n
ede n
le dil
ve ed
eb iyat
ğ r e t m
n l e r i
, e ğ i o
rtaml
annda
e n c i
r i n
gö rm e
ve
se slen
en gra
fik, h
arita,
a z ı
h t a s ı
re sim,
o t o ğ r
karikatür, sayda m, levha, pa no, tepegöz, radyo , teyp, ses
t l a r ı vid
eo, C
D, MP
3 gib
i görs
el
t s e l
araç-g
ereçle
ri de
l a n m
l ı d ı
(D e
mirel
, 2002
; Özb
ay, 2
00 6; S
ever,
Kay a
ve A
slan,
20 06).
Seve
r (200
2)'in
di
l d e r s l
o
larak
a n ı m l
d ı ğ ı
il
v
e ed e
biyat
ı l a n
ar a
ç-ger
eçleri
n
s ı r a
kam e
ra , te
levizy
on, bi
lgisay
ar,
ı c ı ,
fotok
op i y a
da
m
akine
si, kl
asik m
üzik
, ş i i r
öykü
vb.
kasetl
eri, d
uvar
o l a r
yaz a
r ve ç
izerie
rin
f o t o
u
sta re
ssa m
la r
t a r a
ı n d a n
l m ı ş
resim
ler,
mik
ro fon
sistem
i ve
i ş i k
y a ş a
m l a r
v
e s a n a
ı l a r
konu
alan
ı s a
film
ler de
u l u n m
a l ı d ı r
sü reli
o l m a s
tü r ol arak edebiyada
n l ı k
r ı n ı
u n m a
(Alb
ek , 19
96; A
yça,
1996;
Kab i
l, 199
6; On
aran,
1996
),
a r p ı c
ve
d
erse
ı l m a g
üdüley
ece k
görse
l
v
e sana
tsal b
ir ara
ç
a s ı
r ı n d
dil v
e ed e
biyat
k
urgus
al
nitel
ik li
film
ler d
en
e
r a r l a
ı l m a
d ı r .
Ank
ara Ü
niversit
esi
E ğ i t i m
B
ilim le r
i Fa kü
ltesi,
i m i n Kül
türel T
em elle
ri Böl
üm ü
Ö ğ r e
Üy es i
9
3
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
3/14
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
4/14
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
5/14
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
6/14
Yahudi o l d u ğ u , Müslüman genci gördükten sonra ç ı k a r m ı ş
o l d u ğ u
M u s e v i l i ğ i n
ve Yahudi
k i m l i ğ i n i n
bir simgesi olarak kabul edilen,
.
Davud'un Y ı l d ı z ı
ya da Davud 'un
K a l k a n ı
olarak bilinen,
l t ı k ö ş e l i
Yahudi
Y ı l d ı z ı
kolyesinden
a n l a ş ı l m a k t a d ı r .
Özellikle Yahudi genç,
b a k ı ş l a r ı y l a d i ğ e r i n e
meydan okur. Birkaç dakika sonra bu iki gencin
a n ı n a ,
neo-naziler olarak da
a d l a n d ı r ı l a n
yeni
k u ş a k
A v r u p a l ı
ı r k ç ı l a r
gelip
otururlar. Bunlar, d i ğ e r i n i n ne
o l d u ğ u n u a n l a m a d ı k l a r ı
için (çünkü bu genç
o n l a r ı
görür görmez kolyesini
s a k l a m ı ş t ı r ) y a l n ı z c a
Müslüman genci
r a h a t s ı z
ederler. Tam bu
s ı r a d a
Yahudi gencin cep telefonu çalar. Çalan ezgi
Yahudilerin çok ünlü bir halk ezgisidir. Ezgiyi duyan
ı r k ç ı l a r ı n
ikinci hedefi
Yahudi genç olur. Bunun üzerine Yahudi gençle Müslüman genç birbirlerine
bakarlar ve tek sözcük kullanmadan, bir
a n l ı k
gizli bir
a n l a ş m a y l a
ç a n t a l a r ı n ı
birbirlerine atarak onlardan
k a ç ı n a y ı b a ş a r ı r l a r .
Tren gittikten sonra göz göze
gelerek
ç a n t a l a r ı n ı
birbirlerine atarlar. Her ildsi de
ı r k ç ı l a r ı n b u l u n d u ğ u
y a b a n c ı
bir ülkede,
y a b a n c ı
olarak
a ş a m a n ı n
ne denli zor ve kötü bir durum
o l d u ğ u n u a y n ı
anda,
a y n ı
ortamda
y a ş a m ı ş l a r d ı r . İ l k
k a r ş ı l a ş t ı k l a r ı n d a
birbirlerine
d ü ş m a n c a
bakan bu iki genç bu kez birbirlerine el saliayarak
a y r ı l ı r l a r .
Dil ve Edebiyat Ö ğ r e t m e n i
K ı s a
Filmlerden Hareketle Ö ğ r e t i m i n
m a c ı n a
Uygun Ne Tür Etkinlikler Yapabilir?
•
Ö ğ r e t m e n ,
derste
i ş l e y e c e ğ i y a z ı n s a l
ya da bilgilendirici metnin
i z l e ğ i n e
konusuna uygun
k ı s a
filmleri dikkat çekme
ç a l ı ş m a l a n n d a
kullanabilir.
• Dersi,
y a z ı n s a l
metinlerle de destekleyerek
k ı s a
filmi
a s ı l
araç
olarak kullanabilir.
•
Ö ğ r e n c i l e r i n a y n ı
zamanda dinleme ve izleme becerilerini
g e l i ş t i r m e k a m a c ı y l a k ı s a
filmlerden yararlanabilir.
•
Ö ğ r e n c i l e r i n
sözcük ve kavram
d ü n y a l a r ı n ı
g e l i ş t i r ı n e k a m a c ı y l a
k ı s a
filmlerden yararlanabilir.
•
Ö ğ r e t m e n ,
filmi öncelikle ö ğ r e n c i l e r i n e
n i t t ı r ı p
sonra kendisi
anlatabilir; çünkü filmin
a n l a ş ı l m a s ı ,
iletilerin
d u y u m s a n m a s ı
l ı m l a n m a s ı
b a k ı m ı n d a n
önemlidir. Filmi aniatma
ç a l ı ş m a l a n n d a ö ğ r e n c i l e r i n ;
b o ğ u m l a m a
(telaffuz), tonlama, duraklama, ses tonunu ayarlama gibi sözlü
a n l a t ı m k u r a l l a r ı n a
uygun
d a v r a n m a l a r ı n ı s a ğ l a y a r a k , k o n u ş m a l a r ı n d a l d
a n l a t ı m b o z u k l u k l a r ı n ı
düzelterek Türk
E d e b i y a t ı
ile Dil ve
A n l a t ı m
derslerinin programdaki amaç ve k a z a n ı m l a r ı n ı da g e r ç e k l e ş t i r e b i l i r .
Ö r n e ğ i n , 9 S ı n ı f Dil ve
A n l a t ı m Ö ğ r e t i m
P r o g r a m ı n ı n ,
Dilde ses ve
b o ğ u m l a m a n ı n [telaffuzun} önemini belirleme a m a c ı n ı n k a z a n ı m l a r ı :
197
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
7/14
1 Se s
v e b o ğ u
m l a m a
k i s i n i
f
rk eder.
2 K o n u ş
ifad
enin
a n l a gö
re
d u r a k l
a l a r ı düzenlem
enin
önem
ini sezer.
3 Güzel
k o n u ş
ses t
onu ve
m / a m a ön e
mini
f rk eder.
4
K o n u ş
e s n a
n d a
se
sin
a s ı l
u l l a n ı l d
ı n ı
be
lirler.
5
seslerin özelliklerini bilmenin, ve güzel
ğ u m / a
n ı n
ö
nemini
f r
k
eder.
1
5. Dili
ğ r u , gü z
el ve etk
ili k u l l
m a n ı n ö
nemini f
rk eder.
1
6. Tonla
mada ne
lere dikk
at e d i l d i ğ
i n i belir
ler.
Y ine, C
ümle
u l u ş u
a n l a t ı
o z u k l
u n d a n k a ç ı
a m a c ı
C ü
mle kura
rken
a t ı m
u k l u k l a
ı n d a n
k
aç
k a z a n ı
da bu
tür
et k
inliklerl
e ö ğ r e n c i l
e r e k
a z a n d ı n l a
b i l i
•
Ö ğ r e t
e n ,
n c i l e
r i n y a ş
ve
i ş i m ö
zellikler
ini
de
g
öz önünde
bulundurmak k o ş u l
e ç t i ğ
k ı s a fi lmi an ia tma
ı ş m l n d n
so nra
ö ğ r e n
i l e r i n e
y a z ı n s a l
bir m et
in le
o l d u ğ u
gibi;
Fil
min
k on
u su
ve e ğ i ned
ir ?
Fil
min
ana
iletisi
ve
d ı m c ı iletiler
i ne lerdi
r?
a t ç ı ,
iz ieyend
e
ne tür
bir
d u y a r l ı k
ş t u r m a
ne tür
bir
et k
i
yaratm
ak i s t e m
ş t i r ? s
u l a r ı n ı
sorabi l i
r v
e i l e r i
n l a r ı s
özlü olar
ak
ı t l a m a l a
r m ı
iste
yebilir.
B öylece ,
an l ama
ve ania t
m a
t i m i te m
el a lan
u
ygu lama
lara
yer e r m i o
lur.
o S
ever
(200
2)'e
g
öre anad
ili
bir sanat
t i m i sü
re cidir.
Türk
b i y a
r e t : ~ n P r o g r
' n ı n
genel
ç l a r ı
biri de
r e n c i l s
anat
zevk ve
a n l a y ı
ş l a r ı n ı
i ş t i r m
e k t i
e t m e n ,
ğ r e n c i l
n a t ı n
a r k l ı
a r ı n a i l i ş k i n
a r l ı k
ve
m d a l ı k
o l u ş
m a k , o
nlarda s
anat
zevk
ve
a y ı ş ı n ı g e l i ş t i
a m a c
f il
m lerden
yararlan
ab ilir.
e t m e
r e n c
i l e r i n e ;
Ç oc
uklar , gü
zel sana
tl a r deyin
ce
l ı n ı z neler
geliyor?
Bu
a v r a
t a n ı
m a n ı z i s tese
m neler
söylersin
iz?
Gü
zel
san
at
a p ı t l a r öz
ell ikleri
nelerdir?
B
u
soru
yu güze
l sanat
y a p ı t l a r ı
ü ş ü n e
k l a m a y a
ç a l ı
n ı z .
Güzel
a t l a r ı insan
a ş a m ı n d a
yeri
ve
önem i konusunda ne ler
d ü ş ü n ü
o r s u n u
- S iz
ce edeb i
yat la s in
em a
a r a s be
nzerlikl
er ve
f a r k
l ı k l a r va
r
m ı d ı Vars
a nelerdi
r?
A ç ı k l a y
n ı z .
-
f i lm
de sinem
a gibi g
üzel
s a n a t
l a r ı n
b
ir kolud
ur. Sizce
k ı s a
fi lm ile
edebiy
at (öykü
, roman ,
ş i i r vb.
)
a r a s ı n d a benze
rlikler
var m ı d ı
A ç ı k l a y
ı n ı z .
r u l a r ı n
sorarak
ö ğ r e n c
r i n güz
el sanat l
a ra i l i ş k
bir tam
n i
l i ş t i r m e l
e r i n i bu
ı t l a
özell ikle
ri ve ins
an y a ş a
n d a k i y
e ri ön
em i
konu
sunda
ş ü n c e
üre tmele
r ini , ed
eb iyat i l
e d i ğ e
sanatlar
v
e
özel
li kle
19
8
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
8/14
sinema ve
k ı s a
film a r a s ı n d a k i benzerlik ve f a r k l ı l ı k l a r üzerine
d ü ş ü n m e l e r i n i , e d e b i y a t ı n d i ğ e r güzel sanatlar içerisindeki yerini fark
etmelerini s a ğ l a y a b i l i r . Bu yolla yine Türk E d e b i y a t ı dersinin programda
belirtilen
a ş a ğ ı d a k i amaç ve
k a z a n ı m l a r ı n ı
da
ö ğ r e n c i l e r i n e
k a z a n d ı n n ı ş
olur:
I Ünite: Güzel Sanatlar ve Edebiyat
maç 1: Güzel sanatlar içinde e d e b i y a t ı n yerini belirleme.
K a z a n ı m l a r :
4
Güzel sanat eserlerinin özelliklerini a ç ı k l a r .
5
Güzel
a n a t l a r ı n
insan h a y a t ı n d a k i yerini ve önemini belirler.
8
E d e b i y a t ı n
güzel sanatlar içerisindeki yerini
fark
eder.
9 E d e b i y a t ı n dille g e r ç e k l e ş t i r i l e n güzel sanat e t k i n l i ğ i o l d u ğ u n u
fark
eder.
•
Ö ğ r e t m e n ,
izlenen
k ı s a
filmin
i ç e r i ğ i y l e
ilgili
a ç ı k
uçlu, yorum ve
d e ğ e r l e n d i r m e y e d a y a l ı sorular sorarak ö ğ r e n c i l e r i n ; sorun çözme, karar
venne, e l e ş t i r e l d ü ş ü n m e y a r a t ı c ı l ı k , çözümleme, b i r e ş i m (sentez),
d e ğ e r l e n d i r m e , sorgulama, a ç ı k l a m a yapma, d o ğ r u kestirim ve
ç ı k a r ı m d a
bulunma, özdüzenleme yapma gibi üst düzey d ü ş ü n m e becerilerinin
g e l i ş m e s i n i s a ğ l a y a b i l i r Ö r n e ğ i n ;
- Filmin sonunu
b e ğ e n d i n i z
mi? Siz
o l s a y d ı n ı z
bu filmi n a s ı l
s o n l a n d ı r ı r d ı n ı z ? N eden? ya da
- Siz
o l s a y d ı n ı z
ı r k ç ı l ı ğ ı n olumsuz bir tutum o l d u ğ u n u ne tür bir
yolla ve
n a s ı l
d u y u m s a t ı r d ı n ı z ? A ç ı k l a y ı n ı z .
- Sizce bu filmde e l e ş t i r i l e c e k yanlar var m ı ? Yahudi
g e n c ı n
Müslüman gençle
a y r ı l ı r a y r ı l m a z
kolyesini yeniden
t i ş ö r t ü n ü n
üstüne
ç ı k a n n a s ı n ı
n a s ı l
d e ğ e r l e n d i r i y o r s u n u z ? Siz bu gencin yerinde
o l s a y d ı n ı z
kolyenizi ç ı k a r ı r m ı y d ı n ı z ? Neden? gibi sorularla ö ğ r e t m e n ö ğ r e n c i l e r d e n
filmin sonuç bölümünü kendilerine göre k u r g u l a m a l a r ı n ı ya da k ı s a bir öykü
o l u ş t u n n a l a r ı n ı , filmi olumlu ve olumsuz yanlanyla d e ğ e r l e n d i n n e l e r i n i ,
bunu da
y a z ı y l a
a n l a t m a l a r ı n ı isteyebilir. Bu tür bir etkinlik, Türk
E d e b i y a t ı
ö ğ r e t i m p r o g r a m ı n d a
Ö ğ r e n c i l e r i n
yeni d ü ş ü n c e l e r üretebilme
y t n ğ i n i
g e l i ş t i r m e k ;
a r a ş t ı r m a ,
t a r t ı ş m a ,
anlama
d e ğ e r l e n d i r m e
ve
yorumlama yeteneklerini g e l i ş t i r m e k biçiminde yer alan a m a ç l a r ı n ı n
g e r ç e k l e ş t i r i l m e s i n e e k a t k ı d a bulunur.
• K ı s a film,
t a n ı m l a n n d a n
da a n l a ş ı l a c a ğ ı üzere zeka, y o ğ u n l u k
y a r a t ı c ı l ı k , ç a r p ı c ı l ı k demektir. K ı s a bir süre içerisinde izleyicide bir
duyguyu, bir
d ü ş ü n c e y i
o l u ş t u r m a k
z o r u n d a d ı r .
Bu nedenle kurgusal nitelikli
k ı s a
filmler, i ş l e v s e l
k u l l a n ı l d ı k l a r ı
durumda
ö ğ r e n c i l e r i n y a r a t ı c ı l ı k l a r ı n ı n
g e l i ş m e s i n e e hizmet edebilir.
199
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
9/14
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
10/14
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
11/14
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
12/14
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
13/14
8/18/2019 Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil Ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması
14/14
HO
CAM
C
H İ T
KA V
CAR A
ana
n ASLA
N
Sevg
ili H a
carn
C ahit
B ey i
çin ço
k
sö yle
ne bil i
r. Ç o
k fazla
t e ğ i
ve
k a t k ı
s ı n ı
gö
rdüm.
D ersl
erin i
alarak
e n
a ş t a ...
ve sa
kin b
ir orta
m da
n l a y
ço
k güz
el der
sler
i ş l e
Fakü
lteye
bu
ya
na he
r tü rl
ü so ru
nu m u
l u l u ğ
u m u
m u t s u
z l u ğ
hoc a
mla. Y
in e
ı ş l ı ve
sakin
i ş i l
i y l e
h
ep ba
na
oldu
.
r ı m
a ı n ı n
o k u m
d ı ğ ı tek b
ir m a
kalem
y
a
d
a bil
dirim
yo ktu
r. B i
r der
giye
m ak
ale g
önder
m eden
bir k
ong re
y
a
d
a sem
pozyu
m da b
ildiri
s unm
adan
önce
a ı n ı n g
ör m es
i ben
i he p
t l a t
ş t ı r O
da b
u
t e ğ i
bir ke
z
o
lsun
çevirm
edi
ve
a z ı l a
ı m ı ço
k
bir
süre i
çerisi
nde ti
tizce
oku yu
p
d e ğ e
l e n d i
D ers verirken
de
k ı l a hiç
es irg
em ed
i. Öy
le ki i
ki
e y e birl
ikte
dersin
r i ğ i
derste
a c a ğ
m ı z
l e r e
u l l a n
a c a ğ ı
m ı z kari
katür
lere ka
dar
p a y l
ş t ı k Ho
cam la
. B öy
lece d
aha
b ir
gü ven
le gi
rdim
derse
. B en
imle
ilgili
olu m
lu du
ygu v
e gö
zlemle
rini
d i ğ e r
h o c a
d
a söy
leyer
ek ben
i hep
gü dü
ledi
dah
a da
önem l
isi
r l a n
r d ı .
Tit
iz da
kik d
isiplin
li
l ı ş m a
ı ş ı
ğ r e n c i
l e r e
ü l ü
a y ı ş l
s
evgi d
olu
y a k l
ş ı m ı ha
carnd
an
ğ r e n
i ğ i m
v
e çok
öze
llikle
ri
s ı n d
ki
r s ı n Sevg
ili H
ocam
iy i
ki siz
i
a n ı d
T üm
deste
k ve
a t k ı l
r ı n ı z iç
in siz
e içten
e
diyoru
m . E
m ekle
rinize
s a ğ l ..
Anka
ra Ün
iversite
si
Bi
limleri
Fakül
tesi
i m i n Kültü
rel Te
melleri
Bölüm
ü
Üyesi
20 5