Post on 31-Dec-2015
description
Hoşgeldiniz !Hoşgeldiniz !
EĞİTİMİN KURALLARI
Cep telefonlarının kapalı tutulmasıAklınıza takılan konuların derhal
sorulması
?
Eğitimin Amacı
Risk değerlendirme ve yönetimi ile ilgili kavramlar ile risk değerlendirme yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak.
Öğrenim hedefleri
• Risk değerlendirmesinin temeli, gerekliliği ve yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak,
• Risk değerlendirmesi yapabilecek bilgi düzeyine erişmek.
Konu Başlıklarımız
• 1-Risk Analizi Ve Risk Değerlendirme• 2-İş Kazalarında Maliyet Hesaplaması• 3-İSG Yönetim Sistemleri İle İlgili Standartlar• 4-Risk Yönetimi• 5-İş Sağlığı Ve Güvenliği Kimin Sorumluluğudur• 6-Yaralanma Piramidi• 7-Risk Yönetimi Yöneticinin Rolü• 8-Tehlike Analizi• 9-Ramak Kalma Ucuz Atlatma• 10-Risk Analizi Ve Risk Değerlendirmesi• 11-Tehlikeyi Belirlemek İçin Sorular• 12-Risk Analiz Formu Kullanma• 13-İlgili Mevzuat
1-RİSK ANALİZİ VE RİSK DEĞERLENDİRME
Risk Analizinin Amacı
İşyeri tehlikelerinin tanımlanması, çalışan sağlığı ve güvenliği açısından esastır. Yapılan her işe yönelik risk değerlendirme düzenli yapılmalıdır.
Bu Eğitimin Amacı
Risk Değerlendirme işleminin nasıl yapılacağının açıklanarak daha doğru, kaliteli ve etkin bir risk analizinin sağlanmasıdır.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
İŞ KAZASI MEYDANA GELDİKTEN SONRA HUKUKİ VE CEZAİ DURUM
İŞ KAZASI MEYDANA GELDİKTEN SONRA HUKUKİ VE CEZAİ DURUM
İŞ KAZASIİŞ KAZASI
CEZA CEZA HUKUKUHUKUKU
Taksirle Taksirle Ölüme Ölüme
Neden olmaNeden olma
Taksirle Taksirle Yaralanmaya Yaralanmaya Neden olmaNeden olma
İŞ İŞ HUKUKUHUKUKU
SİGORTA SİGORTA HUKUKU HUKUKU SSK 11-26 SSK 11-26
mad.mad.
MaddiMaddi
TazminatTazminat
ManeviManevi
TazminatTazminat
Destekten Destekten Yoksun Yoksun KalmaKalma
İşİş
GöremezlikGöremezlik
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ POLİTİKASI
oHiçbir iş emniyetsiz yapılacak kadar acil değildir.Hiçbir iş emniyetsiz yapılacak kadar acil değildir.
o İSG’in temeli prosedür ve talimatlardır.İSG’in temeli prosedür ve talimatlardır.
o Kazaların %98’i önlenebilir. Kazaların %98’i önlenebilir.
2-İŞ KAZALARINDA MALİYET HESAPLAMASI ?
• İşletmeler kazaların gerçek
maliyetini belirleyemediği veya bu
bilince sahip olmadıkları sürece
kazaları azaltmak veya önüne
geçmek mümkün değildir.
TÜRKİYE İSTATİSTİKLERİ
Her yıl ortalama
80.000-90.000 İş Kazası
1500 Ölüm
3500-4000 Malul
GÖRÜNÜR MALİYETLER GÖRÜNMEYEN MALİYETLERTazminatlar İş günü ve iş gücü kaybıSigorta ödemeleri İşin durmasıSağlık giderleri Bina, ekipman,ürünün zarar
görmesiVerimin düşmesiMahkeme masraflarıÇalışanlar üzerindeki olumsuz etkiKötü imajYeni işçinin eğitimi
3-İSG YÖNETİM SİSTEMLERİ İLE İLGİLİ STANDARTLAR
• İSG Yönetim Sistemlerinin en iyi şekilde uygulanması için kriterler,
uygulamalar ve prensiplerden oluşan bir çerçeve sunarlar. İLK ADIMDA MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VARDIR.
• İSG ile ilgili riskleri idare edebilmek için Risk Yönetimi sürecinin nasıl uygulanacağı üzerine pratik tavsiyeler sağlarlar. RİSK YÖNETİMİ, YÖNETİM SİSTEMLERİNİN KAPTAN GEMİSİDİR.
İŞLETMELER SAĞLIK ve GÜVENLİĞİ NİÇİN YÖNETMELİDİR?
İşçilerin sağlık ve güvenliği işverenin
sorumludur.
Kamu Hukukunun Gerekleri
FİNANSAL NEDENLER
YASALNEDENLER
ETİK NEDENLER
Hizmette Aksamalar
Üretim kaybıTazminatlar
Hukuki Gerekler
İSG’DE YENİ YAKLAŞIM
Sürekli iyileşme, Önleme politikası, Risk değerlendirmesi yaklaşımı, İşbirliği yapılması, Çalışanların katılımı, Çalışanların bilgilendirilmesi
RİSK ANALİZİNDE REAKTİF İZLEME
YARALANMALAR VE HASTALIK
TESİS / VARLIKLARIN ZARAR GÖRMESİ
TEHLİKELİ OLAY RAPORLARI
PERFORMANS STANDARTALARINDAKİ ZAYIFLIKLAR / İHMALLER
SON ANDA ÖNLENEN OLAY RAPORLARI
REAKTİF İZLEME
KONTROL SİSTEMLERİ
SİSTEMATİK DENETİMLER
YÖNETİCİLERE DÜZENLİ SAĞLIK VE GÜVENLİK
RAPORLARI
ÇALIŞANLARIN GÖRÜŞLERİ İÇİN
ANKETLER
GÜVENLİK TEMSİLCİSİ DENETİMLERİ
İDARENİN GÜVENLİK PERFORMANS İNCELEMESİ
ÇEVRESEL İZLEME
İDARECİLERİN OLAĞAN GÖZLEMLERİ
RUTİN PROSEDÜRLERSPESİFİK HEDEFLER
AYLIK / ÜÇ AYLIK
DOĞRUDAN DAVRANIŞ GÖZLEMLEMESİ
SAĞLIK DENETİMİ
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÖNETİMİ
PROAKTİF İZLEME
4-RİSK YÖNETİMİ
İşyeri sağlık ve güvenlik risk yönetimi 5 temel adımdan oluşur.
Bunlar;1. Tehlikelerin tanınması2. Tehlikelerden kaynaklanan risklerin değerlendirilmesi3. Risklerin önlenmesi veya en düşük seviyeye düşürülmesi
için gerekli kontrol tedbirlerine karar verilmesi4. Kontrol tedbirlerinin tamamlanması5. Alınan tedbirlerin etkinliğinin izlenmesi ve tekrar edilmesi
TEHLİKENİN TANINMASI
RİSKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
RİSKİN KONTROLU
İSG ‘de PLANLAMA
Şu anda Nerede Oraya olmak nasıl
neredeyiz? istiyoruz? ulaşırız?
YOLUNUZU BELİRLEYİN!
TEHLİKE
NEDEN GÜNDEMİMİZDE ?NEDEN GÜNDEMİMİZDE ?
RİSK
RİSK HESABI
TEHLİKE A
NALİZİ
RİSK DEĞERLENDİR
ME
İSG RİSK YÖNETİM
İ
KABUL EDİLEBİLİR
RİSK
RİSK VE GÜVENLİK
KAVRAMI
RİSK ANALİZİ
KABUL EDİLEMEZ RİSK
RİSK İLETİŞİMİRİSK İLETİŞİMİRİSK ALGILAMARİSK ALGILAMA
RİSK DEĞERLENDİRMERİSK DEĞERLENDİRME
İSİG RİSK YÖNETİMİ
RİSK Zarara uğrama
tehlikesi
Türk Dil Kurumu
RİSK KAVRAMI
TEHLİKE
“Tehlike” potansiyel olarak zarara sebep olabilecek hal ve duruşlardır.
Bunlar, insan davranışları, maddeler veya makineler, çalışma metodları, iş organizasyonunun diğer konuları olabilir.
RİSK KAVRAMI
ZARAR
“Zarar” çalışan insanın kazanma gücünün hasar
görmesi (fiziksel yaralanma, hastalık) veya ortadan kalkması (ölüm),işletme için ise ekipman hasarı ve bunlardan kaynaklanan her türlü maddi kayıp olarak tanımlanabilir.
RİSK KAVRAMI
RİSK “Risk” tehlike dolayısıyla ortaya çıkan bir olayın oluşturduğu hasar derecesi ile, olayın oluşma olasılığının bileşkesidir.
RİSK KAVRAMI
HASAR DERECESİ
OLASILIK
RİSK R = O X D
R : Risk O : Olasılık D : Hasarın Derecesi
RİSK KAVRAMI
10 Dakika
5-İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KİMİN 5-İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KİMİN SORUMLULUĞUDUR?SORUMLULUĞUDUR?
İşverenİşveren ÇalışanÇalışan
H- İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.
I- İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp ta eli altında bulunan makineleri,tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması halinde;
İŞVEREN VEYA VEKİLİ TARAFINDAN
İŞ AKİDLERİNİ
TAZMİNATSIZ OLARAK FESHEDEBİLİR.
Risk tanımı yaparken çok önemli soru şudur:
Kim için RİSK?
Bu sorunun cevabı şunlar olabilir :
Çalışan İnsan için RİSKÇalışma Ortamı için RİSK
İşveren için RİSKKullandığımız Makina ve Malzeme için Rİsk
İşletme çevresi için için RİSKToplum için RİSK
Ülke ekonomisi için RİSKv.d.
Olay, hukuksal alanda belirsizlik taşımamalıdır. Belirsizlikler, yasadan yararlananlara zarar demektir. Yasalarla mecbur tutulan eylemlerin nasıl gerçekleştirileceği bilimsel ortamlarda tartışılmalı ve belirsizlikler taşımamalıdır.
RİSK KAVRAMI
İŞ EMNİYETİ ANALİZİİŞ EMNİYETİ ANALİZİ
Tehlikeleri belirlemek ve doğru önlemleri almak için;
İlk defa yapılan bir iş,
Nadir yapılan bir iş ve/veya
Risk seviyesi yüksek bir iş öncesi işi yapacak ekip tarafından yapılır.
Biz “KİM İÇİN RİSK?” sorusunun cevabı yasalarda belli olmamasına rağmen cevabı tahmin edebiliyoruz.
CEVAP :ÇALIŞAN İNSANIN RİSKİ’ DİR.
Belli olmayan diğer bir konu da ifade edilen riskin
İŞ KAZASI RİSKİ Mİ?MESLEK HASTALIĞI RİSKİ Mİ?
olduğudur.
Değerlendirmeler yapılırken dikkat edildiğinde İNSAN faktörünün gözardı edildiği görülecektir.
Yapılan değerlendirmenin daha çok iş kazası riskinin belirlenmesi olduğu izlenimi alınacaktır.
RİSK KAVRAMI
ÇALIŞAN İNSAN
TEHLİKE
TEHLİKE
RİSKRİSK
RİSK KAVRAMI
ÇALIŞAN İNSAN
TEHLİKE
RİSK RİSK
ORTAK RİSK
RİSK KAVRAMI
ÇALIŞAN İNSAN
TEHLİKE
RİSK RİSK
ORTAK RİSK
ÇEVRE
RİSK
RİSK KAVRAMI
ZamanZaman
Ris
kR
isk
alg
ılam
a a
lgıl
ama
Riskin algılanması bilgi, görgü,hayal gücü ve sentez kabiliyeti gerektirir.
Risk algılama yeteneği zamanla azalır. (İŞLETME KÖRLÜĞÜ)
Bu yeteneği sürekli eğitimle canlı tutmak gerekir.
RİSK KAVRAMI
ZamanZaman
Ris
kR
isk
alg
ılam
a a
lgıl
ama CİDDİ KAZA Eğitimle canlı tutulmayan algılama yeteneği istenmeyen durumlarla yeniden canlanır.
BİR MUSİBET BİN NASİHATTEN EVLADIR !!!!
RİSK KAVRAMI
ZamanZaman
Ris
kR
isk
alg
ılam
a a
lgıl
ama CİDDİ KAZA
İstenmeyen durum ile ortaya çıkan bu canlanma bir süre sonra eski halini alır.
SÜREKLİ EĞİTİM ŞART !!!
RİSK KAVRAMI
Kaynağın içtenliği-samimiyeti (SİZ) Mesajın içeriği ( NE söylediniz) Mesajın söyleniş tarzı (NASIL
söylediniz) Planlama (NEREDE söylediniz)
RİSK İLETİŞİMİNİN ÜÇ İLKESİ
Algılama = Gerçek Amaç = Güven
İletişim = Beceri-maharet
Çalışanı-Müşteri taraf olarak kabul edin ve dahil olmasını sağlayın
(Özellikle ilgili tarafları) Dikkatli bir şekilde plan yapın ve çalışmalarınızı değerlendirin Kamuoyunun özel kaygılarına kulak verin Dürüst samimi ve açık olun İnanılır ve güvenilir kaynaklarla çalışın Medyanın ihtiyaçlarına karşılık verin Açık ve anlaşılabilir şekilde konuşun
Çalışanı-Müşteri taraf olarak kabul edin ve dahil olmasını sağlayın
(Özellikle ilgili tarafları) Dikkatli bir şekilde plan yapın ve çalışmalarınızı değerlendirin Kamuoyunun özel kaygılarına kulak verin Dürüst samimi ve açık olun İnanılır ve güvenilir kaynaklarla çalışın Medyanın ihtiyaçlarına karşılık verin Açık ve anlaşılabilir şekilde konuşun
RİSK İLETİŞİMİNDE YEDİ TEMEL KURAL
1 Ölüm / Kalıcı Sakatlık
10 Kişisel Yaralanma
30 Maddi Hasar
600 Olay
6-YARALANMA PİRAMİDİ6-YARALANMA PİRAMİDİ
RİSK ALGILAMARİSK ALGILAMA
MÜHENDİS VE UZMANLAR HALK
1) Bir kömür madeninde birkaç saat çalışmak
2) Bir ay boyunca her gün tereyağlı ekmek
yemek
3) Nükleer enerji santraline komşu bir evde 5
yıl yaşamak
Eşit Risk = Milyonda bir ölüm riskiEşit Risk = Milyonda bir ölüm riski
3 3 1
1 2 3
2 1 2
3 3 1
1 2 3
2 1 2
DENEYSEL PSİKOLOJİ
1. Korkutuculuk düzeyi
2. Anlaşılabilirlik düzeyi
3. Etkilenecek kişi sayısı
RİSK
RİSK ALGILAMARİSK ALGILAMA
RİSK UZAYIRİSK UZAYI
• Tehlikenin ne ölçüde anlaşılabildiği• Tehlikenin ne denli eşit dağıldığı• Bireyin tehlikeyi ne derece önleyebileceği• Risk gönüllü olarak üstlenilip üstlenilmediği
TEHLİKE RİSKİŞ KANUNU (1475) 15 -
İŞ KANUNU (4857) 19 2
SGK 18 -
İSİGT 89 -
PARPAT 72 ---------------------------------------------------------------------------------İSİG YÖNETMELİĞİ 23 26
MEVZUATIMIZDA TEHLİKE VE RİSK KAVRAMI
YARGITAY Risk Nazariyesi -Tehlike Nazariyesi
AB MEVZUATINDA TEHLİKE VE RİSK KAVRAMI
İşyerinde Çalışanların Sağlık ve Güvenliklerini iyileştirmeye Yönelik Tedbirler Alınmasına İlişkin 12 Haziran 1989 Tarih ve 89/391/AET sayılı Konsey Direktifi;
İşverenlerin Genel Yükümlülükleri• Madde 6-2(a,b,c), 6-3(a) ve 9’da : • İşverenlere riskleri önleme ve risk değerlendirme zorunluluğu getirtilmiş
Avrupa Birliğinin 2002-2006 Stratejisi;• İşyerlerinde risk önleme kültürünü oluşturmak,• Sağlık ve güvenlik anlayışına global bir yaklaşım getirmek,• Serbest piyasa şartlarında eşitlik sağlamak
İşyerinde Çalışanların Sağlık ve Güvenliklerini iyileştirmeye Yönelik Tedbirler Alınmasına İlişkin 12 Haziran 1989 Tarih ve 89/391/AET sayılı Konsey Direktifi;
İşverenlerin Genel Yükümlülükleri• Madde 6-2(a,b,c), 6-3(a) ve 9’da : • İşverenlere riskleri önleme ve risk değerlendirme zorunluluğu getirtilmiş
Avrupa Birliğinin 2002-2006 Stratejisi;• İşyerlerinde risk önleme kültürünü oluşturmak,• Sağlık ve güvenlik anlayışına global bir yaklaşım getirmek,• Serbest piyasa şartlarında eşitlik sağlamak
EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTENİN RAPORU• Genelde risk değerlendirme ve yazılı hale getirme-dokümantasyonun kurumsal hale getirilemediği• Risk değerlendirme kavramının ülke ve topluluk geneline yaygınlaştırılamadığı
EKONOMİK VE SOSYAL KOMİTENİN RAPORU• Genelde risk değerlendirme ve yazılı hale getirme-dokümantasyonun kurumsal hale getirilemediği• Risk değerlendirme kavramının ülke ve topluluk geneline yaygınlaştırılamadığı
DANİMARKA: İşyerlerinin % 50 si risk değerlendirmesi yaptıİşçi sayısı: 5-19 %27
20-49 %61 50-199 %67 200- %95
ALMANYA: Bütün işyerlerinin %75 sistematik ve ayrıntılı risk değerlendirme
Adalet Divanı Kararı (C-5/00) 7.2.200210 ve daha az işçi çalıştıran işyerlerinde risk değerlendirmesinin yazılı olarak belgelendirilmesinde işverenlere yükümlülük getirmeyen yasal düzenlemesinden dolayı uyarılma kararı
FRANSA (5.11.2001): Risk değerlendirmesi En az yılda bir defa yapılacak ve belgelendirilecek
Olasılık Ortaya çıkma olasılığı / frekans için derecelendirme
basamakları ------------------- --------------------------------------------------ÇOK KÜÇÜK Yılda birKÜÇÜK Üç ayda birORTA Ayda birYÜKSEK Haftada birÇOK YÜKSEK Her gün
Olasılık Ortaya çıkma olasılığı / frekans için derecelendirme
basamakları ------------------- --------------------------------------------------ÇOK KÜÇÜK Yılda birKÜÇÜK Üç ayda birORTA Ayda birYÜKSEK Haftada birÇOK YÜKSEK Her gün
R = O X Ş R = O X Ş
R: Risk O: Olasılık D: Zarar verme derecesi (Şiddet)
RİSK MATRİSİ
SONUÇ DERECELENDİRME---------------------------------------------------------------------
ÇOK HAFİF : İş saati kaybı yok, ilkyardım
gerektiren
HAFİF : İş günü kaybı yok, ilk yardım
gerektiren
ORTA : Hafif yaralanma, tedavi gerekir
CİDDİ : Ölüm, Ciddi yaralanma, meslek
hastalığı
ÇOK CİDDİ : Birden çok ölüm, sürekli iş
göremezlik
SONUÇ DERECELENDİRME---------------------------------------------------------------------
ÇOK HAFİF : İş saati kaybı yok, ilkyardım
gerektiren
HAFİF : İş günü kaybı yok, ilk yardım
gerektiren
ORTA : Hafif yaralanma, tedavi gerekir
CİDDİ : Ölüm, Ciddi yaralanma, meslek
hastalığı
ÇOK CİDDİ : Birden çok ölüm, sürekli iş
göremezlik
RİSK MATRİSİ
RİSK DÜZEYİ VEYA RİSK SKORU
ZARARIN AĞIRLIĞI
ZARARIN AĞIRLIĞI
OLASILIK
Çok Hafif (1)
Hafif (2)
Orta (3)
Ciddi (4)
Çok Ciddi (5)
Çok Küçük (1)
Anlamsız 1
Düşük 2
Düşük 3
Düşük 4
Düşük 5
Küçük (2)
Düşük 2
Düşük 4
Düşük 6
Orta 8
Orta 10
Orta (3)
Düşük 6
Orta 9
Orta 12
Orta 15
Yüksek (4)
Düşük 4
Orta 8
Orta 12
Yüksek 16
Yüksek 20
ÇokYüksek (5)
Düşük 5
Orta 10
Orta 15
Yüksek 20
Tolore Edilemez 25
SONUÇSONUÇ
OLASILIKOLASILIKÇOK HAFİFHAFİFORTACİDDİÇOK CİDDİ
ÇOK YÜKSEK
YÜKSEK
ORTA
KÜÇÜK
ÇOK KÜÇÜK
YÜKSEK YÜKSEK
5
4
3
2
1
5 4 3 2 1
25YÜKSEK
YÜKSEK
20 15ORTA
10DÜŞÜK
5
20YÜKSEK DÜŞÜKORTA ORTA
16 12 8 4
ORTA ORTAORTA DÜŞÜK DÜŞÜK
DÜŞÜKORTA ORTA DÜŞÜK DÜŞÜK
DÜŞÜK DÜŞÜKDÜŞÜKDÜŞÜKDÜŞÜK
15 12 9 6 3
10 8 6 4 2
5 4 3 2 1
R = O X ŞR = O X Ş
Düşük 4
15YÜKSEK
SONUÇ EYLEM
15,16,20,25KABUL EDİLEMEZ RİSKBu risklerle ilgili hemen çalışma yapın
8,9,10,12DİKKATE DEĞER RİSKBu risklere mümkün olduğu kadar çabuk müdahale edin
1,2,3,4,5,6KABUL EDİLEBİLİR RİSKAcil tedbir gerektirmeyebilir
KABUL EDİLEMEZ RİSK
DİKKATE DEĞER RİSK
KABUL EDİLEBİLİR RİSK
5 4 3 2 1
5
4
3
2
1
GüvenlikMaliyet Hizmet Kalite
7-RİSK YÖNETİMİ YÖNETİCİNİN ROLÜ
Bir Şirket Sağlık
& Güvenliği
nasıl yönetmeli
Politika
Organizasyon
Planlama
Bilgi
İzleme
Gözden
geçirme
Politika belirlemeSağlık&Güvenlikten ne kastediliyor
Sağlık&Güvenlik düzenlemelerinden kim sorumlu olmalı?
Sağlık&Güvenlik nasıl ele alınacak?
Çalışanların Sağlık, Güvenlik ve Refahını sağlamak için nasıl düzenlemeler/sistemler/prosedürler uygulanacak.
Organizasyon ve düzenlemelerle ilgili Sağlık&Güvenlik bilgilerini kim vermeli?
Standartlara uygunluğu sağlamak.
Örgütteki herkesin aynı standartla çalışmasını sağlamak
Politika ve düzenlemelerimizi ne sıklıkta gözden geçirmeliyiz.
Nasıl yapılmalı?
Yazılı olarak Temel eğitimle
RİSK DEĞERLENDİRMESİ Hepimize doğal gelen bir şey ve hayata bir yaklaşım olmalıdır.
Herkesin durumu kavrama yeteneği farklıdır; tehlikeyi, riski ve güvenliği bile.
TANIMLAR Bazı sözcükleri net olarak tanımlamamız çok önemli.
FARKLI İNSANLAR FARKLI ŞEYLER İÇİN AYNI TANIMLARI KULLANIRLAR
Risk Değerlendirmesini doğru anlamak için iki temel kavram bilinmelidir
TEHLİKE RİSK
Tehlike ve risk aynı şey değildir.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
Personelin Tehlike Analizi -Risk Analizi Tespiti Nasıl Yapılır
TEHLİKE:Çalışma çevresinin fiziki kusurları ve insanların hatalı davranışları gibi nedenlerle çalışana, işyerine ve çevreye zarar veya hasar verme potansiyeli
RİSK:Tehlikelerden kaynaklanabilecek bir olayın, meydana gelme olasılığı ile bu olayın sonuçlarının ortaya çıkardığı zarar, hasar veya yaralanmanın şiddetinin bileşkesi RİSK TEHLİKENİN
SONUCUDUR
Risk = O x ŞO : OlabilirlikŞ : Şiddet
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
TEHLİKE RİSKÇalışma ortamı : kapalı alan Bir kuyuda benzinle çalışan bir pompayı kullanan (yetersiz havalandırılmış
alan) işçilerin karbonmonoksitten zehirlenme olasılığı
Enerji : Elektrik İzolasyonu yetersiz olan elektrikli bir el aletinin kullanan işçiyi çarpma olasılığı
Elle Taşıma 25 Kg ‘lık yükleri taşıyan bir işçinin sırt incinmesine maruz kalma olasılığı
Gürültü Sürekli ses şiddet düzeyi 85 dB(A) nın üzerinde olan bir makinanın yanında çalışan işçilerin sürekli işitme kaybına maruz kalma olasılığı
Gürültü Bir ofiste çalışanların sabit 75 dB(A) nın altında düşük gürültü düzeyinde maruz kalmaları sonucu yorgunluk, endişe, kaygı ve/veya saldırganlık şeklinde strese girme olasılığı
Madde : Bulaşıcı kan Bulaşıcı bir hastalığı bulunan bir hastadan kan örneği alırken enjeksiyon yaralanmasına bağlı olarak ortaya çıkabilecek bulaşıcı hastalık olasılığı
İşyeri : Pres makinası Koruyucusu olmayan bir preste çalışan işçinin parmaklarını kaybetme olasılığı
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
Kabul Edilebilir Risk
Kanuni zorunluluklar ve İşletmenin kendi iş sağlığı ve güvenliği politikası ve uygulamaları dikkate alındığında, kabul edebilecek düzeye indirilmiş risk
Risk Değerlendirmesi
Çalışma ortamı, şartları ya da çevrede var olan tehlikelerden kaynaklanan riskleri, sistematik bir yolla ortaya çıkarmak, yok etmek veya kabul edilebilir seviyeye indirmek için, nitel ve nicel yöntemler kullanılarak yapılan çalışmalardır.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ
BİR ÖRNEK ÇALIŞMAÜZERİNDE RİSK YÖNETİMİNİ ANLAMA
Amaç İşyerlerindeki çalışma koşulları,makine ve tesisat, kullanılan
hammaddeler, insan ve organizasyon hatalarından kaynaklanan tehlikeler de dikkate alınarak çalışanların sağlık ve güvenliklerini etkileyebilecek tüm unsurların belirlenerek değerlendirilmesi ve risklerinin kontrol altına alınması için kılavuzun hazırlanmasıdır.
10 Dakika
8-TEHLİKE ANALİZİ
İşyerindeki tehlike kaynakları belirlenmiş, Ana tehlike kaynaklarından İşlemler
(Operasyonlar) den kaynaklanan tehlikelerin belirlenmesi yapılmış,
İşlemler (operasyonlar) den kaynaklanan tehlikelerden, İşlemlerden çıkan gürültünün neden olduğu tehlikeler konusu seçilerek risk analizi ve değerlendirilmesi yapılmıştır.
İŞLEM SIRASI
• Bilgilendirme• Tehlike Belirleme ve Risk Değerlendirme ekiplerinin
Oluşturulması;• Tehlike Kaynaklarının Belirlenmesi • Tehlikelerin Belirlenmesi • Seçilmiş bir tehlikenin risk analizinin yapılması
– Yöntem ve Kriterlerin belirlenmesi – Tehlikenin değerlendirilmesi – Sonucun değerlendirilmesi – Risk faktörünün hesaplanması – Risk faktörünün değerlendirilmesi
BİLGİLENDİRME
• Risk analiz çalışması yapılacak olan kuruluşlardan seçilen personele, iş sağlığı güvenliği mevzuatı ile risk analizi konusunda 1 saatlik ön bilgilendirme eğitimi yapılmıştır.
Tehlike Belirleme ve Risk Değerlendirme ekiplerinin Oluşturulması;
• İşletmenin özelliğine göre ISS uzmanları nezaretinde tehlikeleri belirlemek ve risk değerlendirmesi yapmak üzere ekipler belirlenmiştir
TEHLİKE KAYNAKLARINI BELİRLENMESİ
Kurulan ekiple birlikte işyeri vaziyet planı ve iş akış şemaları ile kullanılan ham, yarı mamul maddeler de dikkate alınarak işyerindeki tehlike kaynakları aşağıdaki şekilde belirlenmiştir
I. İşler (İşyerinde Yapılan ya da Yürütülen ) II. İşlemler (operasyonlar) III. Kullanılan Maddeler IV. Makine ve donanımlar V. Kişiler (İşyeri veya çevresinde bulunan kişiler,) VI. Organizasyonlar VII. Çevre VIII. Etkileşimler
SEÇİLMİŞ BİR TEHLİKENİN RİSK ANALİZİNİN YAPILMASI
İşyerinde daha önce de iş kazalarına sebep olmuş olan işlemlerden çıkan gürültüden kaynaklanabilecek riskler uygulamalı
örnek risk analizinin konusu olarak seçilmiştir.
Risk derecelendirme yöntemi ile yapılan çalışmada R = O X Ş
formülü kullanılmış ve R= Risk O= Olabilirlik Ş= Şiddet (Zararın Derecesi) olarak ifadelendirilmiştir.
RİSK FAKTÖRÜNÜN HESAPLANMASI
Olabilirlik ve şiddet belirlendiğine göre ikisinin çarpımı;
R=OXŞR=5X3=15
R=15 Risk faktörü olarak elde edilmiştir.
KARARLAŞTIRILAN ÖNLEMLERİN UYGULANMASI
Yukarıda belirlenen önlemlerin uygulanması için işyerinin kaynakları ve imkanları değerlendirilerek bir eylem planı yapılmalı ve bir takvim oluşturulmalıdır.
Eylem planında yapılacak işler detaylandırılmalı ve her bir safhasının sorumluları belirlenmelidir.
Planın tamamının uygulanmasından bir üst düzey yetkili sorumlu olarak belirlenmelidir.
Belirlenen takvim en kısa zamanda uygulamaya konulmalıdır. Kararlaştırılan uygulama planı gerçekleştirildikten sonra
çalışmalar belirli bir süre izlenmeli, aksaklıklar veya yetersizlikler tespit edilirse yeni iyileştirme planları yapılmalı ve uygulanmalıdır.
PERİYODİK RİSK ANALİZLERİNİN YAPILMASI
İşyerindeki tehlikelerin büyüklüğü, çalışan sayısı, çalışanların eğitim durumu, teknolojik değişmeler ve yasal şartlar da dikkate alınarak risk değerlendirmesi çalışmalarım için bir periyot belirlenmeli ve bu çalışmalar tümüyle tekrar edilmelidir.
Ayrıca;
Yeni bir makine veya ekipman alınması durumunda, Teknoloji değişikliğinde, Üretim tarzı ve şekli değiştiğinde, Personel yapısında ciddi anlamda değişiklik olduğunda, İş Kazası ve meslek hastalıkları durumunda İş Sağlığı Güvenliği kurulu veya uzmanının gerek görmesi halinde Yeni hammadde ve/veya yarı mamul maddelerin üretime sürecine girmesi
durumunda Yeni bir mevzuatın yürürlüğe girmesi veya mevcut mevzuatta değişiklik yapılması
durumunda
RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILMALIDIR.
Personel Temsilcisi Grubu Nasıl Denetim Yapar
Resim : Yüksekte emniyetsiz çalışma
Personel Temsilcisi Grubu Nasıl Denetim Yapar
RİSK DEĞERLENDİRMESİ YOLUYLA RİSK ANALİZİ
Risk Değerlendirmesi
Risk SeviyesiOlabilirliği, şiddeti ve etkilenen insan sayısını düşün
Riskle uğraşma
1.
2.
3.
4.
Ne zaman
değerlendir
Tehlikeyi ortadan kaldır.
Tehlikeden uzaklaş
İşyerinde önlem al.
Kişisel Koruyucular kullan
veya
veya
veya
Risk ortaya çıktıTehlike&insan bir
arada
Bütün tehlikeleri tanımladınız mı?
Uygun bir metod kullandınız mı?
Riskleri doğru değerlendirdiniz mi?
İlgili alanlarda önceliklerinizi belirlediniz mi?
RİSK DEĞERLENDİRMESİNİN KALİTESİ
Neredeyse kayıp verecek olaylar (ramak kalma)
Meydana gelen tehlikeler
Kayıpla sonuçlanmayan olaylar Alışılmadık olaylar
dikkate alınmalıdır.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ SÜRECİ
Bir şeyin olacağı kesin olarak bilinir ama henüz olmamıştır.
Önleyici tedbirler burada çok önemlidir.
İşveren olayları ve ucuz atlatmaları bilmelidir.
9-RAMAK KALMA - UCUZ ATLATMA
Projeler de herkesin katılımını sağlamak çok zordur. Riskleri en aza indirmek istiyorsanız iletişimde çok iyi olmalısınız.
İletişim ANAHTAR sözcüktür.
İLETİŞİM
Suçlamayalım.
Sorumluluk alalım.
Sadece kendimiz için değil,
Başkaları için de yapalım
RİSK YÖNETİMİ - İNSAN HATASINI ANLAMA
10-RİSK ANALİZİ VE RİSK DEĞERLENDİRME
İSG PersoneliKendisinden Beklenilen
Yetkinlikler Nelerdir 1. Operasyonel işlemlerdeki tehlike ve risk
faktörlerinin analiz edilmesi
2. Risk Analizlerinin iş yapılmadan önce yapılması ve sonuclarinin personele aktarılması
3. Yasal Mevzuat ve Müşteri gereksinimleri ve SOP ‘lerin etkin şekilde takibi projeye aktarılması
4. İletişim ve Takım çalışmasında Etkinlik
RİSK ANALİZİ VE RİSK DEĞERLENDİRME NE ZAMAN YAPILIR?
RİSK ANALİZİ VE DEĞERLENDİRMESİ
Proses değişikliği olunca Kaza / kılpayı olaylar yaşanınca Yeni ekipman / makina alınınca Yılda enaz birkere kontrol amacıyla yapılır
RİSK ANALİZ DEĞERLENDİRME
İŞLEMİ SORUMLULUĞU
ÇALIŞMA GRUP LİDERİ
Operasyon Çalışanı
EKİP LİDERİ
Müşteri Temsilcisi
İSİGSORUMLUSU
- PROJE MÜDÜRÜ - ÇALIŞMA GRUP LİDERİ - İŞVEREN TEMSİLCİSİ- ÇEVRE SORUMLUSU - İŞYERİ DOKTORU- İSG ALAN SORUMLUSU - İSG MÜHENDİS - ERGONOMİ SORUMLUSU
RİSK ANALİZ DEĞERLENDİRME EKİBİ
İLGİLİ TANIMLAR
Tehlike - Zarar verebilecek potansiyel kaynak,
Risk - Tehlikenin ortaya çıkma olasılığı ile yaratacağı etkinin bileşkesi,
Risk tahmini - Risk değerlendirmede, riskin tahammül-kabul edilebilir olup olmadığının kararlaştırılması,
Risk analizi - Tehlike belirleme ve risk tahmini ile makinanın yapabilirlik sınırlarının bileşimidir,
Risk değerlendirme - Risk analizi ve risk evaluation prosesinin tamamı,
RİSK DEĞERLENDİRME SÜRECİ
Yapılan iş Yeni değerlendirme
Risk değerlendirmesi yaparak tehlikeleri belirle
İSİG sorumlusu ile kontrol et
TehlikeVar mı?
Evet
Hayır
Değerlendirmeyi;•Proses değişikliği olunca,• Kaza/kıl payı olaylar yaşanınca• Yeni ekipman/makina alınınca,• Yılda en az bir kere kontrol et
Gerekli dökümantasyon
Evet
Risk değerlendirme ekibi ile birlikte, standart ve/veya yasalara göre risk faktörünü Ve grubunu hesapla
Önlem al
Alınan önlemlerYeterli mi? Kontrol et. Evet
Hayır
İlave önlem planlaması Ve uygulaması
Sorumlu ekip liderliğiİle önlemler izlenir
Döküman kontrolü
RİSK DEĞERLENDİRME SÜRECİ
“......TEHLİKESİNDELER Mİ?” demek
Herhangi bir tehlike olduğunu düşünüyor musunuz?
Tehlikenin herhangi bir belirtisi var mı?
Çalışanlar yukarıda tanımlanan konulardan şikayetçi mi?
Bu konularda iyileştirilebilecek birşeyler olduğunu düşünüyor musunuz?
Personele Ne Şekilde Aktarılması Gerekir
1. Çalışanlara İş başı öncesi yapacağı işinin tehlike ve risklerinin bildirimini yapar
2. Her vardiya öncesi olası değişiklikler varsa risk yönetimini bilgilendirmesini yapar
3. Çalışanlara periyodik düzenli Tehlike Analizleri ve Risk Yönetimi konusunda bilgilendirme eğitimi yapar
4. Vardiya başlarında tehlikeli durumlarla ilgili müşteri ve çalışan arasında köprü olur
10 Dakika
11-TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
1-Çalışanlar hareketli parça veya hareketli makinaların tehlikesindeler mi?
2-Hareket eden makina,seyyar donanım/güç beslemeli araç (forklift gibi) tehlikesinde mi?
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
3-Çalışanlar düşme/yüksekten
düşme tehlikesinde mi?
4-Çalışanlar yüksekten malzeme düşmesitehlikesindeler mi?
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
5-Çalışanlar mekanik kaldırmaişlemi veya donanımı
tehlikesindeler mi?
6-Çalışanlar kayma, takılma tehlikesindeler mi?
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
8-Çalışanlar elektrik arkı/kaynağı/şoku tehlikesindeler mi?
7-Çalışanlar kaygan veya bozuk zeminde
yürüme tehlikesindeler mi?
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
9-Çalışanlar tehlikeli-zararlı malzeme/kimyasal
taşıma veya kullanmatehlikesindeler mi? (*)
10-Çalışanlar toz/gaz/buhar
ve biyolojik ajanlarla etkilenme tehlikesindeler mi? (*)
9. Soruya cevabınız evet ise;
Kimyasal madde için risk değerlendirmesi yapınız,
MGBF’nu dikkate alınız,
İlave bilgi gerekiyorsa revir/hijyen/çevre bölümü ile temas ederek malzemenin toksik etkisini değerlendirin.
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
Biyolojik etkenler için:
Revir/hijyen grubu ile görüşün,
Toz, gaz, buhar için;
Etkilenme yok edilebilir mi?
Koruyucu donanım kullanmak gerekli mi?
Özel önleyici tıbbi muayene gerekir mi?
Emin değilseniz revir/hijyen/çevre bölümleri ile haberleşiniz.
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
12-Çalışanlar sıcak/soğuk temasıtehlikesindeler mi?
13-Çalışanlar çevresel koşullar/istenmeyen iklim koşullarıtehlikesindeler mi? (*)
11-Çalışanlar yangın/patlamatehlikesindeler mi?
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
13. Soruya cevabınız evet ise;
Sıcak, soğuk veya nem ile etkilenme var mı?
Şikayetleri değerlendirmek için ölçüm yapmak gerekir mi?
Kişisel koruyucu donanım gerekli mi? Kullanılıyor mu?
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
14-Çalışanlar kötü/zayıf aydınlatma
tehlikesindeler mi? (*)
15-Çalışanlar 85 dB’den yüksekses tehlikesindeler mi? (*)
16-Çalışanlar radyasyon/zararlı ışınlar
tehlikesindeler mi?
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
15.Soruya cevabınız evet ise;
Gürültü yok edilebiliyor mu veya azaltılabiliyor mu?
Kulak koruyucu varmı? Kullanılıyor mu?
Çalışanlar düzenli tıbbi muayeneden geçiyor mu?
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
EN 12464 standartına bakınız.
Makina atelyeleri;
Kaba işleme : 250 lux,
İnce işleme ve parlatma : 400 lux,
Çok ince işleme : 2500 lux’tür.
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
18-Çalışanlar keskin cisimlerkullanma tehikesindeler mi?
19-Çalışanlar tekrarlayanhareket tehlikesindeler mi?(*)
17-Çalışanlar el aleti kullanma tehlikesindeler mi?
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
19.Soruya cevabınız evet ise;
Bakım grubu ile ortadan kaldırılmasını-azaltılıp azaltılamayacağını görüşün
Şikayetleri objektif hale getirmek için ölçüm gerekli mi?
Sorun varsa revir ve İSİG sorumlusu ile görüşün
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
20-Çalışanlar manuel yük kaldırmatehlikesindeler mi?
21-Çalışanlar zayıf ergonomik tehlikesindeler mi?
22-Çalışanlar ergonomik gerginliktehlikesindeler mi?
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
24-Çalışanlar kapalı yer çalışması tehlikesindeler mi?
23-Çalışanlar yetersiz eğitim tehlikesindeler mi?
25-Çalışanlar maruz kaldığı başka tehlikeler var mı?
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR
Sahada Risk Analizi Nasıl Uygulanır
TEHLİKEYİ BELİRLEMEK İÇİN SORULAR;
15.Soruya cevabınız evet ise;
Gürültü yok edilebiliyor mu veya azaltılabiliyor mu?
Kulak koruyucu varmı? Kullanılıyor mu?
Çalışanlar düzenli tıbbi muayeneden geçiyor mu?
12-RİSK ANALİZ FORMUNU KULLANMA
• Riskli operasyonun ve riskli mevcut durumun tanımının yapılması
• Mevcut riskin, risk seviyesinin belirlenmesi
• Kontrol maddesi; risk analiz klavuzundan, riske uygun grup belirlenir.
RİSK SEVİYESİNİ TESPİT ETMEK
Düşük risk; Tolere edilebilir, eğer mümkünse az bir yatırımda giderilir.
Orta risk; Unfizible olmadıkça geliştirilmelidir.
Yüksek risk; Tolere edilemez, acil düzeltilmesi zorunludur.
RİSK ANALİZ FORMUNU KULLANMA
RİSK ANALİZ FORMUNU KULLANMA
• Riskin ortadan kaldırılması veya riskin en aza indirilmesi için yapılması gerekenler
• İşi yapacak sorumlunun ve işin yapılması gereken tarihin belirlenmesi
• Yapılan iyileştirmenin ve gerçekleşme tarihinin belirtilmesi
Risk analizi yapılan proses sırasında kullanılan kişisel koruyucuların işaretlenmesi ve CE – EN no’larının belirtilmesi.
RİSK ANALİZ FORMUNU KULLANMA
PANSUMANLI-İŞ KAZASI OLDUĞUNDA RİSK ANALİZİ GÜNCELLEME
Pansumanlı-iş kazası yaşandığı zaman;
• Kaza ile ilgili risk analiz maddesi varsa (yoksa eklenir), maddenin yanına yukarıda belirtilenlerden uygun olan yazılır,
• Formun sağ alt köşesinde yer alan boş kısma; kaza ile ilgili madde, kaza yapan operatörün ismi ve kaza niteliği belirtilir.
Size göz kırpan,
TEHLİKELERİGöz ardı etmeyin!!!
RİSK ANALİZİ VE RİSK DEĞERLENDİRME
Operasyon
Yönet İyileştir
Gözden Geçir
İSG YÖNETİMİ
OperasyondakiTehlikeleri
Biliyor musunuz?
Değerlendir
Hayır
Neler Tehlikeye Sebep Olabilir?
Onun İçin Ne Yapıyorsunuz?
Yeterli mi?
Operation
Manage Improve
Review
Operasyon
Yönet İyileştir
Gözden Geçir
Ne Yapılabilir?
Hangi Kaynaklar Gerekli?
Onları Elde Edilebilir Yap
OperasyondakiTehlikeleri
Biliyor musunuz?
YönetEvet
Operasyon
Yönet İyileştir
Gözden Geçir
Hepsi Bu Kadar mı?
Evet
… Son Cevap ?
… Emin misiniz ?
Operasyon
Yönet İyileştir
Gözden Geçir
Yanlış Giden Nedir?
Nasıl Oldu?
Onunla Nasıl İlgilenebilirsiniz?
Hepsi Bu Kadar mı?
Gözden GeçirHayır
Operasyon
Yönet İyileştir
Gözden Geçir
Zor Değil...
Her şeyi Farklı Söyleme.
Operasyon
Yönet İyileştir
Gözden Geçir
• 25 Kasım 2009 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : 27417
• TEBLİĞ• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:• İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN TEHLİKE
SINIFLARI LİSTESİ TEBLİĞİ
13-İlgili Mevzuat
ŞİMDİ ÇAY SAATİ