Panonski basen čine Panonska nizija i južni obod Panonskog basena.

Panonska nizija zauzima severni ravničarski deo Srbije i obuhvata ravnicu Vojvodine(Srem, Banat, Bačka) i uski pojas juzno od Dunava i Save. Najveci deo Panonske nizije leži ispod 200m nadmorske visine , a monotoniju ravnice ublazavaju:

ostrvske planine(Fruška gora i Vršačke planine),

aluvijalne ravni Dunava, Save, Tise i Morave,

Lesne zaravni(Sremska,Banatska,Bačka,Titelska), peščare(Banatska,Bačka i Ramsko-

golubacka).

Jučni obod Panonskog basena u Srbiji proteže se od Drine na zapadu, do Homoljskih planina na istoku.

U geografskoj građi dominiraju jezerski sedimenti neogene starosti.

Južni obod Panonskog basena ima talasast izgled, a glavni oblici reljefa su površi, brežuljci, rečne doline i kotline, a izdižu se i ostrvske planine(Cer,Vlasic,Kosmaj,Avala,Bukulja,Vencac,Gledicke planine,Juhor,Rudnik).

Klima Panonskog basena je kontinentelna(panonska)klima.

Prostore današnjeg Panonskog basena nekada je prekrivao praokean Tetis, čijim povlačenjem je i nastao Panonski basen. Povlačenjem, Tetis iza sebe je ostavio jako plodno tlo, pa se zbog toga Panonski basen naziva jos i "Zitnicom Srbije". Za prostore ove regije karakterističan je černozem kao vrsta zemljista. Medjutim, javlja se i tzv. degradirani černozem, kao i plodno aluvijalno tlo i gajnjace.

Privreda ove regije je dobro razvijena i kao veliki privredni centri javljaju se Novi Sad, Subotica, Beograd, Sombor, Zrenjanin itd. Zbog veoma plodnog tla dobro je razvijena poljoprivreda, a najviše se gaje od voća:šljive, jabuke, kruške, orasi, trešnje, višnje, kajsije, breskve; od povrća:kupus, pasulj, paradajz i paprika; od žitarica:kukuruz, pšenica, raž, ječam; od ind. biljka:suncokret, šećerna repa, hmelj, mak. Najznačajnija poljoprivredna proizvodnja je proizvodnja vinove loze i proizvodnja vina.

OSTRVSKE PLANINE predstavljaju ostatke spuštenog dela stare mase tj. unutrašnjih Dinarida. Protežu se od zapada prema istoku. Izgradjene su od stena različite starosti: paleozojskih škriljaca, mezozojskog krečnjaka itd. Padine Fruške gore i Vršačkih planina izgradjene su od organskih neogenih sedimenata i pleistocenih naslaga lesa. Javljaju se u Panonskom basenu, a to su sljedece planine: Fruška gora, Vršačke planine, Cer, Vlašic, Avala, Kosmaj ,Bukulja, Venčac, Rudnik, Gledićke pl., Juhor.

ALUVIJALNE RAVNI Dunava, Tise, Morave i Save su karakteristicne za Panonski basen. to su najniži i najmladji oblici reljefa ove regije. Sastoje se od rečnih nanosa:gline, peska i lesa. Obrasle su ritskim šumama i trskom. Zbog čestog plavljenja u aluvijalnim ravnima sprovode se procesi melioracije.

LESNE ZARAVNI  su eolski elementi reljefa u dnu Panonskog basena. Nastale su tokom pleistocena prenosnom snagom vetra. U Panonskom basenu javlja se više lesnih zaravni. To su: 

Sremska(od Zemuna do Vukovara, prekriva južne padine Fruške gore);

Bačka(juzno od Backe peščare, između Dunava, Tise i Bačkih kanala);

Titelska(severno od ušća Tise i Dunava); Banatska(sa svih strana opkoljava Banatsku

peščaru).

PEŠČARE  su eolski elementi reljefa. Javljaju se u Panonskom basenu. Nastale su radom vetrova u pleistocenu. U njima se javlja nedostatak vode. Javljaju se peščane dine, a pesak je nekada bio pokretan-“živi pesak", a sada je umiren šumskom i travnom vegetacijom. Peščare su:

Banatska(juzni Banat); Backa(od Subotice do Baje, Segedina i

Budimpeste); Ramsko-golubacka(ispred ulaza Dunava u

Djerdap).

PLANINSKA OBLAST

RODOPSKE PLANINE  zauzimaju središnji deo Planinske oblasti.

Protežu se sa desne i leve strane Južne Morave. Istočno od Južne Morave, između Pčinje i

Vlasine i Bugarske granice su:Dukat, Koćura, Besna kobila, Vardenik,

Čemernik, Ruj-planina, Seličevica, Stalaćka brda, Bukovik i Resavski humovi.

Sa leve strane Južne i Velike Morave protežu se:Kukavica, Vidojevica, Jastrebac, Juhor, Crni vrh i Azanjski vis.

Između planina su:Vranjska, Leskovačka, Niška, Gornjovelikomoravska (Paraćinsko-jagodinska) i Donjovelikomoravska kotlina. Rastavljaju ih:Grdelička, Stalaćka i Bagrdanska klisura. Tu su jos:Jablanička, Tolička i Kruševačka kotlina.

KARPATSKE-BALKANSKE PLANINE  zauzimaju istočni deo Planinske oblasti.

Raznovrsnog su geološkog sastava, sto uslovljava pojavu rude bakra i drugih.

Karpatske pl. se protežu od Dunava do Crnorečke kotline. To su Homoljske pl., Beljanica, Kučaj, Miroč, Deli Jovan ....

Izmedju njih su spuštene:Zviška, Homoljska i Crnorečka kotlina.

Balkanske pl. se protežu južno od Crnorečke kotline.

To su:Rtanj, Ozren, Devica, Suva i Stara planina.

Izmedju njih su: Knjaževačka, Sokobanjska i Pirotska kotlina. Rečne doline:Nišave, Timoka, Mlave i Peka čine ove planine lakše prohodnim.

DINARSKE PLANINE  zauzimaju znatno veci prostor od

Karpatsko-balkanskih pl u Planinskoj oblasti.

Veoma su raznovrsne u geografsko-morfološkom pogledu. To su venačne, teže prohodne planine.

Sastoje se od više planinskih celina:

Prokletijske pl.(leže u graničnom pojasu Srbije, Crne Gore i Albanije, raznovrsnog su geografskog sastava, ali dominiraju krečnjaci i spadaju u red najviših i najkrševitijih planina Balkana. Tu spadaju:Hajla, Komovi, Žljeb...);

Šarske pl.(Šara, Koritnik, Paštrik);  Starovlaško-raške pl.(Tara, Zlatibor, Čemerno,

Giljeva, Zlatar, Javor, Golija) ;Kopaoničke pl.(Kopaonik, Željin, Goč i Stolovi;na

padinama Kopaonika su Vrnjačka, Mataruška, Jošanička, Kuršumlijska i druge banje i mineralni izvori).

KOSOVSKA I MOTOHIJSKA KOTLINA  leže na sutoku Prokletijskih, Šarskih i

Kopaoničkih planina. Prema istoku postepeno prelaze u dolinu Južne Morave i Toplice.

To je jedna od najvećih potolina na Balkanu. Kosovska i Metohijska kotlina predstavljaju najveci basen lignita na Balkanu. Ova kotlina raspolaže značajnim zemljišno-poljoprivrednim potencijalima. Nalazi se u Planinskoj oblasti Srbije.