Post on 06-Jul-2015
Karin Westra, Grietje Zwiers, Mario PietersmaKarin Westra, Grietje Zwiers, Mario Pietersma
Beroerte: Wat is het? Hoe ontstaat Beroerte: Wat is het? Hoe ontstaat het? En wat zijn hiervan de het? En wat zijn hiervan de
gevolgen?gevolgen?
Duur 120 minuten (incl. pauze)Duur 120 minuten (incl. pauze) Indeling: Indeling:
• Wat is een beroerteWat is een beroerte• RisicofactorenRisicofactoren• De CVA-ZorgketenDe CVA-Zorgketen• Film Film • PauzePauze• Wat zijn de gevolgenWat zijn de gevolgen• VragenVragen
Doelstelling presentatie: kennis krijgen Doelstelling presentatie: kennis krijgen over een beroerte en de gevolgen. over een beroerte en de gevolgen.
NamenNamen
CVACVABeroerteBeroerteTIA TIA BloedingBloedingInfarctInfarctRINDRINDStrokeStrokePassagére ischaemiePassagére ischaemieHaemoragisch infarctHaemoragisch infarct
Wat is een CVAWat is een CVA Een “ongeluk” in de bloedvaten van de hersenen (Cerebro Vasculair Een “ongeluk” in de bloedvaten van de hersenen (Cerebro Vasculair
Accident)Accident)
Herseninfarct (“bloedpropje”) 80%Herseninfarct (“bloedpropje”) 80% Hersenbloeding (bloedvat lekt) 20%Hersenbloeding (bloedvat lekt) 20%
TIATIAeen voorbijgaande beroerte (een voorbijgaande beroerte (Transient Ischaemic Attack)Transient Ischaemic Attack)
Waarbij de klachten binnen 24 uur zijn Waarbij de klachten binnen 24 uur zijn verdwenenverdwenen
Waarbij de klachten binnen 1 uur zijn Waarbij de klachten binnen 1 uur zijn verdwenenverdwenen
Waarbij de klachten zijn verdwenen voor Waarbij de klachten zijn verdwenen voor het eerste contact met een artshet eerste contact met een arts
Meer kans op een beroerte Meer kans op een beroerte bij:bij:
hoge bloeddrukhoge bloeddruk rokenroken verhoogd cholesterolverhoogd cholesterol weinig bewegingweinig beweging overgewichtovergewicht stressstress hartziektenhartziekten diabetesdiabetes anti-conceptie gebruikanti-conceptie gebruik
Hoe herken je een beroerteHoe herken je een beroerte
Face Arm Speech TimeFace Arm Speech Time
Hoe laat zijn de klachten begonnen? (zeer essentieel!) Hoe laat zijn de klachten begonnen? (zeer essentieel!) 4. Tijd4. Tijd
Veranderingen in het spreken (onduidelijk of niet meer uit de Veranderingen in het spreken (onduidelijk of niet meer uit de woorden kunnen komen)woorden kunnen komen)
3. Spraak3. Spraak
Beide armen horizontaal naar voren strekken en binnenzijde van de Beide armen horizontaal naar voren strekken en binnenzijde van de handen naar boven te draaien. Let op of een arm wegzakt of handen naar boven te draaien. Let op of een arm wegzakt of rondzweeftrondzweeft
2. Armen2. Armen
Tanden laten zien; let op scheve mond en of mondhoek afhangtTanden laten zien; let op scheve mond en of mondhoek afhangt1. Gezicht1. Gezicht
Volgens NHG standaard. H & W 10 en 11 2004
Na een beroerte: de acute faseNa een beroerte: de acute fase Patiënt krijgt CVA/TIAPatiënt krijgt CVA/TIA Patiënt gaat naar het ziekenhuis (direct!)Patiënt gaat naar het ziekenhuis (direct!) CT hersenenCT hersenen Opname op Brain-care (neurologie)Opname op Brain-care (neurologie) De eerste 48 uur bewaakt men de patiënt m.b.v. De eerste 48 uur bewaakt men de patiënt m.b.v.
apparatuurapparatuur Er wordt zo snel mogelijk begonnen met het Er wordt zo snel mogelijk begonnen met het
revalidatieprocesrevalidatieproces Patiënt wordt elke week besproken tijdens het MDOPatiënt wordt elke week besproken tijdens het MDO
Samen zoeken naar optimale zelfstandigheid (autonomie):
• Versterken van eigen regie en kracht.• Mensen helpen (weer) in een actor-positie te
komen• Ondersteuning bij het laten horen van de stem• Helpen bij kwaliteit van leven (tijdsbesteding,
evenwichtige inzet mantelzorg etc.)
Na een beroerte: Na een beroerte: herstelondersteunende zorg
Over welk herstel hebben we het?
Medisch herstel: het zo goed mogelijk verminderen of het verdwijnen van symptomen en stoornissen om zo goed mogelijk te kunnen functioneren
Persoonlijk herstel: subjectief proces waarin emoties beleefd worden en aan de situatie betekenis moet worden gegeven om naar maximale kwaliteit van leven te streven
Sociaal herstel: het herstellen of behouden van sociale relaties en het oppakken van sociale rollen.
Actief betrokken zijn geeftmeerwaarde en zin !
De patiënt oefent de motoriek (medisch herstel) met belangrijke anderen (sociaal herstel) voor weer thuis wonen (persoonlijk en sociaal herstel)
De mantelzorgers oefenen en leren zelf te oefenen met de betroffene (medisch, sociaal) ervaren de mate van beperking (persoonlijk, sociaal herstel) leggen de link naar de thuissituatie (persoonlijk herstel) leggen de link naar andere belangrijke naasten (sociaal herstel)
De professional kan informatie overdragen( medisch, persoonlijk, sociaal herstel) werkt toe naar zelfredzaamheid (medisch, persoonlijk, sociaal) krijgt de belastbaarheid van de mantelzorger in beeld (persoonlijk) kan ook anderen dan de mantelzorger betrekken (sociaal herstel)
CVA zorgketenCVA zorgketen
ParticipantenParticipanten
Huisartsen Friesland Noord en MCC
Zorggroep Noorderbreedte: Bornia HerneDe BattingNieuw Mellens
MCL
ZorgverzekeraarDe Friesland
Revalidatie Friesland
Thuiszorg: Allerzorg, Buurtzorg, Zorggarant, Het Friese Land en Thuiszorg Noorderbreedte
Parkhove, zorghotel Hofwijken Berchhiem
Film Film
PAUZEPAUZE
OpdrachtOpdracht
Welke vaardigheden heb je Welke vaardigheden heb je hierbij nodig?hierbij nodig?
Aandacht, concentratieAandacht, concentratie Zien Zien HorenHoren Begrip van de taalBegrip van de taal Voelen Voelen Iets vast kunnen pakkenIets vast kunnen pakken Voorwerp herkennenVoorwerp herkennen Afstand inschattenAfstand inschatten
Wat zijn de gevolgenWat zijn de gevolgen
Afhankelijk van:Afhankelijk van: plaats in hersenenplaats in hersenen hoeveelheid weefsel hoeveelheid weefsel
Linker Linker hersenhelfthersenhelft
krachtsverlies rechtskrachtsverlies rechts uitval gezichtsveld uitval gezichtsveld
rechterkant ogenrechterkant ogen taal en spreken taal en spreken
moeilijkmoeilijk langzaam, onzeker langzaam, onzeker
gedraggedrag
Rechter Rechter hersenhelfthersenhelft
krachtsverlies linkskrachtsverlies links uitval gezichtsveld uitval gezichtsveld
linkerkant ogenlinkerkant ogen niet reageren op niet reageren op
alles van linksalles van links problemen met problemen met
ruimtelijke ruimtelijke waarneming waarneming
overschattenoverschatten
Linker Linker hersenhelfthersenhelft
krachtsverlies rechtskrachtsverlies rechts uitval gezichtsveld uitval gezichtsveld
rechterkant ogenrechterkant ogen taal en spreken taal en spreken
moeilijkmoeilijk langzaam, onzeker langzaam, onzeker
gedraggedrag
Rechter Rechter hersenhelfthersenhelft
krachtsverlies linkskrachtsverlies links uitval gezichtsveld uitval gezichtsveld
linkerkant ogenlinkerkant ogen niet reageren op niet reageren op
alles van linksalles van links problemen met problemen met
ruimtelijke ruimtelijke waarneming waarneming
overschattenoverschatten
Cognitieve gevolgen na een Cognitieve gevolgen na een beroerteberoerte
problemen bij het handelenproblemen bij het handelen aandachtaandacht geheugen/ informatie verwerkinggeheugen/ informatie verwerking
(informatie opnemen, ordenen,(informatie opnemen, ordenen,
ophalen)ophalen) planning en organisatie planning en organisatie hemianopsie/hemi-inattentiehemianopsie/hemi-inattentie problemen met herkennenproblemen met herkennen
gevolgen na een beroerte, gevolgen na een beroerte, zichtbaar en onzichtbaarzichtbaar en onzichtbaar
Vermoeidheid na CVA Vermoeidheid na CVA
010
20
30
40
50
60
70
80
90
100
opname 6 mnd 12 mnd 24 mnd 36 mnd
moe
Vóórkomen van vermoeidheid na CVA (vd Werf, 1999; Schepers, 2006)
Meer kans op vermoeidheidMeer kans op vermoeidheid
Vrouwen Hogere leeftijd Aanwezigheid van depressie Externe locus of control: problemen en
oplossingen buiten jezelf leggen
gevolgen na een beroerte, gevolgen na een beroerte, zichtbaar en onzichtbaarzichtbaar en onzichtbaar
Kans op depressieKans op depressie
0
5
10
15
20
25
30
35
40
1mnd
1 jr 3 jr 7 jr
Depressie na CVA CES-D (revalidatiepopulatie)Depressie na CVA CES-D (revalidatiepopulatie) (vd Port, 2006)(vd Port, 2006)
Emotionele klachten 10 maanden na CVA (Hochstenbach, 1999)
Eerder huilen 58Initiatiefverlies 50Irritatie 50Veranderde seksualiteit 49Persoonlijkheid 48Afhankelijk gedrag 45Depressief 45In zichzelf gekeerd 41Emotioneel vlak 32Labiel 31
Hulpmiddelen en Hulpmiddelen en doorverwijsmogelijkhedendoorverwijsmogelijkheden
Verpleegkundig consulenten ketenzorg CVAVerpleegkundig consulenten ketenzorg CVA Evt. terug naar neuroloog, revalidatiearts, Evt. terug naar neuroloog, revalidatiearts,
verpleeghuisartsverpleeghuisarts Ergotherapie, logopedie, fysiotherapieErgotherapie, logopedie, fysiotherapie Patiëntenvereniging Samen VerderPatiëntenvereniging Samen Verder MEEMEE NoorderbrugNoorderbrug NAH zorgNAH zorg ThuiszorgorganisatiesThuiszorgorganisaties Boekjes Boekjes
Activiteiten in de keten Activiteiten in de keten Leeuwarden Leeuwarden
Stappen in de nazorgStappen in de nazorg
Wanneer wat wie initiatief inhoud
Bij thuiskomst uit ziekenhuis
Continueren behandeling
Huisarts / POH’er Huisarts (of patiënt) “reguliere” behandeling na ontslag uit instelling
3-6 weken na ontslag
Nazorgpoli CVA/TIA
Verpleegkundig consulent Ketenzorg CVA
Afdeling neurologie of revalidatieafdeling
Controle afspraken Signaleren knelpuntenZonodig verwijzen
8-12 weken na ontslag
Huisbezoek CVA-wijkverpleeg-kundige
Verpleegkundig consulent Ketenzorg CVA
Hoe gaat het? (Omgaan met) gevolgen voor dagelijks leven patiënt en partner
Op basis van behoefte patiënt
Vervolg huisbezoeken door CVA-wijkverpleegkundige
6 maanden na ontslag
Huisbezoek Huisarts / POH’er Verpleegkundig consulent Ketenzorg CVA
Hoe gaat het?Hoe gaat het?Psychosociale gevolgen van het Psychosociale gevolgen van het CVA/TIA voor patiënt en partner CVA/TIA voor patiënt en partner
1-3 jaar na ontslag
Telefonisch contact
CVA-wijkverpleegkundige
CVA-wijkverpleegkundige
Hoe gaat het?Hoe gaat het?Nog behoefte aan Huisbezoek? Nog behoefte aan Huisbezoek?
1 ½ jaar Schriftelijke nazorg (brief)
Verpleegkundig consulent Ketenzorg CVA
Verpleegkundig consulent Ketenzorg CVA
Afsluiten van de vanuit de CVA-Afsluiten van de vanuit de CVA-Zorgketen geïnitieerde Zorgketen geïnitieerde contactmomentencontactmomenten
TerugkoppelingenTerugkoppelingen
ThuiszorgThuiszorg
Huisartsen-Huisartsen-
praktijkpraktijkZiekenhuisZiekenhuis
Keten en Keten en
NazorgpoliNazorgpoli
EPDEPD
poin
tpo
int
briefbrief
Verwijzing via ZorgdomeinVerwijzing via Zorgdomein
Brief via GERRITBrief via GERRIT
Zorgdomein
Zorgdomein
briefbrief
Brief via GERRIT
Brief via GERRIT
Verpleegkundig consulent Verpleegkundig consulent Ketenzorg CVAKetenzorg CVA
Registeren en bijhouden van patiëntenstromen Registeren en bijhouden van patiëntenstromen binnen de zorgketenbinnen de zorgketen
Vraagbaak/ ‘wegwijzerfunctie’ voor patiënt, Vraagbaak/ ‘wegwijzerfunctie’ voor patiënt, familie, hulpverleners binnen de CVA-familie, hulpverleners binnen de CVA-ZorgketenZorgketen
Contacten onderhouden metContacten onderhouden met
hulpverleners en managers binnen de hulpverleners en managers binnen de zorgketenzorgketen
Boektips
• Jenny Palm, Omgaan met hersenletsel, Hulp bij een veranderd leven, Van Gorcum, ISBN: 90-232-4098-7
• Jenny Palm, Leven na een beroerte, Bohn Stafleu Van Loghum, ISBN: 90-313-4200-9
Bedankt voor jullie aandachtBedankt voor jullie aandacht
www.slideshare.net/cvaverpleegkundige