1

Niveli i Studimeve:

Bachelor

KONTABILITETI I MENAXHMENTIT MANAGEMENT ACCOUNTING

2

KOSTO-VËLLIMI-PROFIT (KVP)

ANALIZA

Kapitulli 3

Ligjeratë:

Ymer Shatri

3

Objektivat studimire:

• Kuptimi mbi pragun e rrezikut: kostoja-vëllim-profit (CVP-cost-volume-profit)

• Llogaritja e pragut të rrezikut duke shfrytëzuar marzhën e kontributit

• Llogaritja e raportit të marzhës së kontributit për gjetjen e pragut të rrezikut

• Analiza e CVP për marrjene vendimeve afatshkurta

• Analiza e CVP sipas qasjes matematikore

• Paraqitja grafike Identifikimi i nevojës për analizë financiare

• Zbatimi i CVP për përcaktimin e efektit të ndryshimittë fitimit në kostos fikse, kostot variabile, çmimin e shitjes dhe vëllimin e shitjes

4

Variabile

Fikse

Mikse

Llojet e kostove

5

Shembull i kostove

variabile

• Merreni në konsiderim restorantin XY.

• Supozoni se mëngjesi në këtë restorant

kushton €3 për person.

• Nëse në restorant ka 200 persona, ai do të

shpenzoj 600 € për shërbime mëngjesi.

6

0 1 2 3 4 5

€24 –

€18 –

€12 –

€6 –

–

–

– –

Vëllimi

Tota

li i kosto

ve v

ari

abie

Shembull i kostove

variabile

7

Shembull i kostove fikse

0 1 2 3 4 5

€400 –

€300 –

€200 –

€100 –

–

–

– –

Vëllimi

Tota

li i kosto

ve fik

se

8

Shembull i kostove të përziera

• Kostot e përziera janë pjesërisht kosto

variabile dhe pjesërisht kosto fikse

• Supozojmë se departamenti i kompanisë ka

kosto fikse prej €50 për muaj (€600 për vit).

• Po ashtu ai ka edhe kosto variabile €3 për

orë.

9

0 125 250 375 500 625

€2,850 –

€2,100 –

€1,350 –

€600 –

–

–

– –

Vëllimi (orë)

Kosto

t to

tale

KV

KF

Shembull i kostove të përziera

10

PRAGU I RREZIKUT

Është faktor me rëndësi në procesin e marrjes së vendimeve afat

shkurtëra përmes studimit të raporteve në mes vëllimit të

prodhimit, shpenzimeve dhe të hyrave në shkallë të ndryshme të

aktivitetit

Vendime tipike të tilla afat shkurtëra janë:

1. Vendimet mbi shitjen

2. Politika e çmimeve

3. Pranimi i ofertës speciale, etj.

11

Me qëllim të aplikimit praktik të pragut të rrezikut duhet

pasur parasysh:

Shpenzimet ndahen në fikse dhe variabile

Shpenzimet fikse mund të mbesin konstante ndërsa ato variabile të kenë sjellje proporcionale

Shkalla e aktivitetit bazuar në shpenzime dhe të ardhura, duhet të ketë sjellje lineare

I vetmi faktor i cili prek shpenzimet dhe të ardhurat, është vëllimi

Rezervat duhet vlerësuar sipas shpenzimeve margjinale

...PRAGU I RREZIKUT

12

• Përcaktimi, paraqitja grafike, interpretimi

dhe analiza e pragut të rrezikut, bazohen në

presupozimet e caktuara:

1. Funksioni linear i kostove të tërësishme,

2. Saktësia optimale e ndarjes së kostove në fikse

dhe variabile

3. Lëvizja drejtvizore e kostove fikse

4. Lëvizja drejtvizore e të ardhurave në raport me

prodhimin,

5. Ngjashmëria e plotë apo e përafërt e

prodhimtarisë dhe e shitjes në periudhën e

caktuar përllogaritëse.

...PRAGU I RREZIKUT

13

Çka është pragu i

rrezikut?

Të ardhurat Kosto =

Pragu i

rrezikut

14

• Presupozimet në të cilat bazohet analiza e

pragut të rrezikut:

1. Sjellja e të dy kostove dhe e të ardhurave në vijë

të drejtë gjatë tërë nivelit të prodhimtarisë,

2. Kostot mund të klasifikohen me saktësi në

komponentë fikse dhe variabile,

3. Të gjitha njësitë e prodhuara janë të shitura,

4. Çmimi shitës, kostoja variabile për njësi dhe

kostoja e tërësishme fikse janë të njohura dhe

konstante,

5. Kur kompania të shesë më tepër se një lloj

produkti, shitja e përzier do të mbetet e njëjtë

...PRAGU I RREZIKUT

15

Marzha e kontributit paraqet konceptin për

llogaritjen e rrezikut në pikën prag të falimentimit

apo në pikën e thyerjes

Zakonisht përdoret në analizën e kostos variabile

dhe në analizën e vëllimit të prodhimit dhe të

profitit

MARZHA E KONTRIBUTIT

16

Pasqyra konvencionale e të ardhurave

Pasqyra kontribucionale e të ardhurave

Dy qasje të llogaritjes së profitit

17

Pasqyra konvencionale e të

ardhurave

Shitja – KMSH

=

Bruto

marzha –

Shpenzimet

operative = Neto e

ardhura

Bruto

marzha

18

Pasqyra kontribucionale e të

ardhurave

Shitja – Kostot

variabile =

Marzha e

kontributit –

Kostot

fikse = Neto e

ardhura

Marzha e

kontributit

19

...MARZHA E KONTRIBUTIT

Shitjet (50,000 njësitë) €1,000,000

Kosto variabile 600,000

Marzha e kontributit € 400,000

Kosto fikse 300,000

E ardhura nga operacionet € 100,000

Marzha e

kontributit është

në dispozicion për

të mbuluar koston

fikse dhe të

ardhurën nga

operacionet

Kosto

fikse

Marzha e

kontributit

E ardhura nga

operacionet

20

100%

60%

40%

30%

10%

Marzha e kontributit mund të shprehet në tri mënyra:

1. Marzha e kontributit totale në euro

2. Raporti i marzhës së kontributit (përqindja)

3. Marzha e kontributit për njësi (euro në njësi)

€20

12

€ 8

Shitjet (50,000 njësitë) €1,000,000

Kosto variabile 600,000

Marzha e kontributit € 400,000

Kosto fikse 300,000

E ardhura nga operacionet € 100,000

...RAPORTI I MARZHËS SË KONTRIBUTIT

21

RAPORTI I MARZHËS SË KONTRIBUTIT

100%

60%

40%

30%

10%

Raporti i marzhës së kontributit = Shitjet – Kosto variabile

Shitjet

Raporti i marzhës së kontributit = €1,000,000 – €600,000

€1,000,000

Raporti i marzhës së kontributit = 40%

Shitjet (50,000 njësitë) €1,000,000

Kosto variabile 600,000

Marzha e kontributit € 400,000

Kosto fikse 300,000

E ardhura nga operacionet € 100,000

22

ÇASJA MATEMATIKORE E ANALIZËS

KOSTO - VËLLIMI – PROFITI (KVP)

23

Analiza e C-V-P

— Shitja

— Fikse

— Fikse +

Variabile

24

Sx – Vx – F = 0

Analiza C-V-P

• Kontabiliteti përdorë dy metoda për të

performuar analizën e CVP.

• Të dy metodat përdorin ekuacione apo

formula për të nxjerrë marzhën e

kontributit.

25

Qasja sipas ekuacionit

Sipas qasjes sipas ekuacionit, pikë-thyerja

në njësi kalkulohet si vijon:

Çmimi shitës për njësi × Njësitë e shitura

Kostot variabile për njësi × Njësitë e shitura

Kostot fikse E ardhura operative =

–

–

26

Shembull i pikë- thyerjes

• Supozojmë se kostot fikse janë €90,000.

• Sa njësi duhet të shiten me çmim prej

€100 për të arritur pikë-thyerjen?

• (€100 × njësitë e shitura) – (€70 × njësitë e

shitura) – €90,000 = 0

• Njësitë e shitura = €90,000 : €30 = 3,000

27

Për njësi Përqindja Raporti

Çmimi shitës €100 100 1.00

KV 70 70 .70

MK € 30 30 .30

Marzha e kontributit

28

(Kostot fikse + E ardhura operative)

÷ MK për njësi = Njësitë

(€90,000 + 0) : €30 = 3.000 njësi

Formula e marzhës së kontributit

29

Shpenzimet fikse

Pragu i rrezikut = ------------------------------------------

Kontributi i mbulimit për njësi

apo:

Shpenzimet fikse

Pragu i rrezikut = ----------------------------- x Çmimi shitës

Kontributi i mbulimit

Formula e marzhës së kontributit

30

Në pragun e rrezikut, kosto fikse dhe

marzha e kontributit janë të barabarta

Shitjet (? njësitë) € ?

Kosto variabile ?

Marzha e kontributit € 90,000

Kosto fikse 90,000

E ardhura nga operacionet € 0

€25

15

€10

KALKULIMI I PRAGUT TË RREZIKUT

31

Shitjet (€25 x ? njësitë) € ?

Kosto variabile (€15 x ? njësitë) ?

Marzha e kontributit € 90,000

Kosto fikse 90,000

E ardhura nga operacionet € 0

€25

15

€10

Shitjet në pragun e rrezikut (njësi) = Marzha e kontributit për njësi (€10)

Kosto fikse (€90,000)

= 9.000 njësi

Shitjet (€25 x 9,000) €225,000

Kosto variabile (€15 x 9,000) 135,000

Marzha e kontributit € 90,000

Kosto fikse 90,000

E ardhura nga operacionet € 0

Vërtetuar!

Në njësi

...KALKULIMI I PRAGUT TË RREZIKUT

32

Shitjet (€25 x ? njësitë) € ?

Kosto variabile (€15 x ? njësitë) ?

Marzha e kontributit € ?

Kosto fikse 90,000

E ardhura nga operacionet € 0

€250

145

€105

Shitjet në pragun e rrezikut (njësi) = 90,000 €

€8 = 11.250 njësi

€25

17

€8

Në vazhdim,

supozojmë se

kosto variabile

rritet për €2.

Në njësi

Çmimi shitës për njësi është €25 si dhe kosto variabile €17

Kosto fikse është €90,000

...KALKULIMI I PRAGUT TË RREZIKUT

33

Shitjet € ?

Kosto variabile ?

Marzha e kontributit € ?

Kosto fikse €600,000

E ardhura nga operacionet € 0

Shitjet në pragun e rrezikut (njësi) = €600,000

= €20

30,000 njësi

€50

30

€20

Në njësi

Kompania momentalisht shet produktet e saj për €50 për

njësi si dhe ka kosto variabile për njësi prej €30. Kosto fikse

është €600,000

...KALKULIMI I PRAGUT TË RREZIKUT

34

Shitjet € ?

Kosto variabile ?

Marzha e kontributit € ?

Kosto fikse €600,000

E ardhura nga operacionet € 0

Shitjet në pragun e rrezikut (njësi) = €600,000

€30 = 20,000 njësi

€50

30

€20

€60

30

€30

Në njësi Menaxhmenti rritë çmimin

shitës nga €50 në €60.

...KALKULIMI I PRAGUT TË RREZIKUT

35

Analiza e C-V-P

180 -

150 -

120 -

90 -

60 -

30 -

0 -

€0

00

5 10 15

Vëllimi i shitjes në njësi (000)

E ardhura totale

36

180 -

150 -

120 -

90 -

60 -

30 -

0 -

€0

00

5 10 15

Vëllimi i shitjes në njësi (000)

Kostot totale

Analiza e C-V-P

37

180 -

150 -

120 -

90 -

60 -

30 -

0 -

€0

00

5 10 15

Vëllimi i shitjes në njësi (000)

Kostot fikse

Analiza e C-V-P

38

180 -

150 -

120 -

90 -

60 -

30 -

0 -

€0

00

5 10 15

Vëllimi i shitjes në njësi (000)

Kostot

variabile

Analiza e C-V-P

39

180 -

150 -

120 -

90 -

60 -

30 -

0 -

€0

00

5 10 15

Vëllimi i shitjes në njësi (000)

Pragu i rrezikut apo

pikë-thyerja

Analiza e C-V-P

40

180 -

150 -

120 -

90 -

60 -

30 -

0 -

€0

00

5 10 15

Vëllimi i shitjes në njësi (000)

Profiti

Humbja

Analiza e C-V-P

41

GRAFIKU I CVP

Sh

itje

t d

he k

osto

(€000)

0

Shitjet në njësi (000)

€500

€450

€400

€350

€300

€250

€200

€150

€100

€ 50

Çmimi shitës për njësi € 50

Kosto variabile për njësi 30

Marzha e kontributit për njësi € 20 Totali i kostos fikse €100,000

60%

Totali i

shitjeve

Kosto

variabile

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

42

…GRAFIKU I CVP

Sh

itje

t d

he

kost

o (€000)

0

Shitjet në njësi (000)

€500

€450

€400

€350

€300

€250

€200

€150

€100

€ 50

Çmimi shitës për njësi € 50

Kosto variabile për njësi 30

Marzha e kontributit për njësi € 20 Totali i kostos fikse €100,000

60%

40%

Marzha e

kontributit

100%

60%

40%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

43

Sh

itje

t d

he

kost

o (€000)

0

Shitjet në njësi (000)

€500

€450

€400

€350

€300

€250

€200

€150

€100

€ 50

Çmimi shitës për njësi € 50

Kosto variabile për njësi 30

Marzha e kontributit për njësi € 20 Totali i kostos fikse € 100,000

Kosto fikse

100%

60%

40%

Kosto

totale

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

…GRAFIKU I CVP

44

Sh

itje

t d

he

kost

o (€000)

0

€500

€450

€400

€350

€300

€250

€200

€150

€100

€ 50

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Pragu i rrezikut

Shitjet në njësi (000)

Çmimi shitës për njësi € 50

Kosto variabile për njësi 30

Marzha e kontributit për njësi € 20 Totali i kostos fikse €100,000

100%

60%

40%

€100.000

€20 = 5.000 njësi

…GRAFIKU I CVP

45

Sh

itje

t d

he

kost

o (€000)

0 Shitjet në njësi (000)

€500

€450

€400

€350

€300

€250

€200

€150

€100

€ 50

Çmimi shitës për njësi € 50

Kosto variabile për njësi 30

Marzha e kontributit për njësi € 20 Totali i kostos fikse €100,000

100%

60%

40%

Zona e profitit operativ

Zona e humbjes

operative

…GRAFIKU I CVP

46

Ju faleminderit

PËRFUNDIMI I LIGJERATËS