NEXT TAFEL: DUURZAME MOBILITEITInput werksessies 25 november & 10 december 2008

NEXT TAFEL: Duurzame mobiliteit

- Doelstelling en situering

- Toetsing aan verschillende instrumenten- Mobitest: praktijktoets door de deelnemers- Toetsing woon-werkdiagnostiek- Toetsing actieplan aan Europese praktijk

- Uitgangsvisie en actieplan

- Financieringsmogelijkheden- Pendelfonds- Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules- Extra financiële aspecten

Doelstelling en situering

In de sociale economie

veilige, milieuvriendelijke en autonome verplaatsingen stimuleren

van en naar het werken tijdens het werk.

Duurzame mobiliteit: actueel thema

- Vlaamse overheid: bv. Pendelplan en Pendelfonds

- Provincies: bv. Mobiliteitspunten

- Gemeenten en steden: bv. Mobiliteitsplan

- Federale overheid: bv. Mobiliteitsdiagnostiek

- De Lijn en de NMBS: bv. Routeplanner

- Organisaties: bv. Projecten en campagnes

- Bedrijven SE: bv. Interessante praktijkvoorbeelden

Sociale economie en duurzame mobiliteit

- Sociale economie

- Heterogene groep van werknemers tewerkstelling kansengroepen

- Verscheidenheid aan werkvormenvan productie tot diensten

- Verscheidenheid aan locatiesvan bedrijventerrein tot stadscentrum

NEXT TAFEL: Duurzame mobiliteit

- Doelstelling en situering

- Toetsing aan verschillende instrumenten- Mobitest: praktijktoets door de deelnemers- Toetsing woon-werkdiagnostiek- Toetsing actieplan aan Europese praktijk

- Uitgangsvisie en actieplan

- Financieringsmogelijkheden- Pendelfonds- Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules- Extra financiële aspecten

Mobitest: praktijktoets door de deelnemers

- Mobitest = mix van maatregelen o.b.v. verschillende vragenlijsten en modellen (Ideeënboek Duurzame Mobiliteit, Federale Woon-werkdiagnostiek, brochure Duurzaam woon-werkverkeer, …)

- Doel- Beeld van mobiliteitsbeleid in bedrijf

- Inspireren & sensibiliseren

Toetsing woon-werkdiagnostiek

maatregel Federaal cijfer Vlaams cijfer

Fietsvergoeding 42 % 44,5 %

Overdekte fietsenstallingen 33.5 % 42.5 %

Beveiligde fietsenstallingen 27.4 % 29.5 %

Douches 23 % 26.6 %

Kleedruimte 22 % 24.8 %

dienstfietsen 8.5 % 12.4 %

Organisatie carpoolen 5 % 4.8 %

Gegarandeerde thuisrit 1.5 % 1.9 %

Extra vergoeding OV 22.6 % 20.2 %

Info over OV 9 % 10 %

Overleg gemeente, vervoersaanbieder 4.7 % 5.6 %

Geen extra bedrijfsorg. maatregelen 77.4 % 76.7 %

Invloedrijke maatregelen

- Vervoerscoördinator- Autogebruik : 70.1 % → 67.7 %

- Treingebruik: 9.3 % → 12.9 %

- BTM: 5.8 % → 6.8 %

- Telewerk- Autogebruik : 70.1 % → 56.9 %

- Treingebruik: 9.3 % → 25 %

- Overdekte fietsenstallingen- Fietsgebruik: 5.8 % → 9.4 %

Invloedrijke maatregelen

- Extra vergoeding OV- Geen vergoeding: 6.6 %

- Wel vergoeding : 17.3 %

- Parkeerbeleid- Betalend parkeren

- Minder parkeerplaatsen dan WN’ers

Toetsing actieplan aan Europese praktijk

COMMERCE

(creating optimal mobility measures to enable reduced commuter emissions)

Doel

1: leerproces opzetten tussen learner-cities en leader-cities

2: kennis uitdragen in EU (EPOWT)

3: stimuleren en delen van ‘best practices’ (PEWTA)

4: standaardiseren van bedrijfsvervoerplannen in EU

Toetsing actieplan aan Europese praktijk

- Benchmarkstudie o.b.v. 57 good practices

Fase in BVP Resultaat typologieMotivatie Meest populair: parkeerproblemen, congestie, bereikbaarheid

Bevraging stand van zaken Wijd verspreide praktijk maar veel variëteit in methoden en meetniveau (kwalitatief – kwantitatief)

Doelen Kwantitatief geformuleerde doelen zijn zeldzaam

Rollen en verantwoordelijkheden

Intern: personeel en managementExtern: lokale overheid en vervoersaanbieder

Succesvolle voorbeelden hebben goed gedefinieerde rollen, een zeer open proces en betrekken externe stakeholders.

Communicatie Communicatie vooral naar personeel (do’s and don’t ‘s)

Maatregelen Lijst van populaire maatregelen is kort maar verrassend

Monitoring and evaluatie Zeer weinig beschikbare data

Resultaten Weinig beschikbare dataTendens naar het benoemen van meer resultaten dan vooropgesteld in de doelen

Toetsing actieplan aan Europese praktijk

- Populairste maatregelendoel maatregel

Stappen promoten Voetgangersfaciliteiten verbeteren

Fietsen promoten • Fietsenstallingen uitbreiden• faciliteiten voor fietsers (douches, lockers)• bedrijfsfietsen• fietspaden op bedrijfsterrein• incentives zoals ontbijt, fietsonderhoud, …

OV promoten • terugbetaling woon-werkverkeer• shuttle service / vanpooling• individueel reisadvies

Carpoolen / carsharing promoten • carpoolsytemen, database

Toetsing actieplan aan Europese praktijk

Motivationeel instrument maatregel

Financiële stimuli • betalend parkeren• differentiatie in parkeertarieven• keuze tussen cash en bedrijfswagen• mobiliteitsbudget

Organisatorisch • telewerken• flexibele werkuren

Infrastructureel(behalve ter promotie)

parkeerplaatsen verder van het bedrijfsterrein weg plaatsen

campagnes campagnes uitwerken en uitvoeren

NEXT TAFEL: Duurzame mobiliteit

- Doelstelling en situering

- Toetsing aan verschillende instrumenten- Mobitest: praktijktoets door de deelnemers- Toetsing woon-werkdiagnostiek- Toetsing actieplan aan Europese praktijk

- Maatregelen en actieplan

- Financieringsmogelijkheden- Pendelfonds- Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules- Extra financiële aspecten

Uitgangsvisie en actieplan

Factoren die een rol kunnen spelen bij de verplaatsingskeuze:

- Vervoersaanbod- Vaardigheden- Verkeersveiligheid- Afstand en reistijd- Comfort- Reiszekerheid- Flexibiliteit- Kostprijs- Status- Gezondheid- Milieu- Sociale veiligheid- …

VoorbeeldBeschutte werkplaats ‘t Veer: elementen mobiliteitsprofiel

Beschutte werkplaats Menen642 werknemers

Industrieterrein

Productie

Woonplaats werknemers- 41% wonen in Menen- 29% wonen op minder dan 7 km- 30% wonen op meer dan 8 km

Veilige, milieuvriendelijkeen autonome verplaatsingen stimuleren

Een mix aan maatregelen:

1. Vervoersorganisatie

2. Informatie

3. Sensibilisatie

4. Educatie

5. Infrastructuur

6. Preventie en handhaving

Actieplan: mix aan maatregelen

1.Vervoersorganisatie

- busaanbod verhogen

- bustraject aanpassen (bv. industrieterrein oprijden)

- bushalte verplaatsen (bv. vlakbij bedrijfsinkom)

- afstemmen werkuren op OV (of omgekeerd)

- eigen busvervoer optimaliseren of pendelbus inzetten

- fietsen ter beschikking stellen voor woon-werkverplaatsing

- dienstfietsen ter beschikking stellen

- parkeerbeleid voeren ter bevordering van duurzame mobiliteit o.a. alleen parkeerplaatsen voor dienstvoertuigen, carpoolplaatsen reserveren

- rechtstreeks van thuis naar klant met dienstwagen (i.p.v. tussenstap bedrijf)

- rechtstreeks van thuis naar enclave (i.p.v. tussenstap bedrijf)

- …

Actieplan: mix aan maatregelen

2.Informatie

- bereikbaarheidsinfo op website (trein, bus, fiets,..)

- info over OV en/of eigen collectief vervoer

- bereikbaarheidsfolder met info op maat van de doelgroep

- persoonlijk reisadvies bv. persoonlijk reistraject bespreken bij aanwerving

- bedrijfsvergoedingen woon-werkverplaatsing

- info over OV tarieven

- info over carpoolen

- …

Bus vanaf station Menen naar ’t VeerBus 43 (Menen-Komen) vertrekt aan het station Menen om 7.05 uur.Aankomst ’t Veer om 7.09 uur

Bus vanaf ’t Veer naar het station Menen Bus 43 (Komen-Menen) vertrekt vanaf ‘t Veer om 15.05 uur.Aankomst station Menen om 15.09 uur

Actieplan: mix aan maatregelen

3. Sensibilisatie

- fietsvergoeding

- tussenkomst in openbaarvervoerabonnement

- voorbeeldfunctie

- deelnemen aan campagne duurzaam woonwerkverkeer (alle personeelsleden)

- actie om het dragen van fluohesjes te stimuleren

- hoffelijkheidscharter chauffeurs

- …

Actieplan: mix aan maatregelen

4. Educatie

- educatieve tips (bv. in personeelskrant)

- nieuwe verkeerswetgeving- verkeersveiligheid (bv wettelijke uitrusting fiets)- milieuvriendelijk verplaatsingsgedrag- …

- educatieve sessies- fietscursussen / werknemers leren fietsen- vaardigheidstraining voor voetgangers- routeplanner leren gebruiken- openbaar vervoer leren gebruiken (bv.voorbereiding door Buso-school) - fietsherstel- eco-driving voor chauffeurs dienstwagens- …

Actieplan: mix aan maatregelen

5. Infrastructuur

- veilige voetgangers- en fietsvoorzieningen o.a. oversteekvoorziening, voetpaden, fietspaden,…

- veilige en comfortabele op- en afstapzone bus

- comfortabel schuilhuisje

- reorganisatie bedrijfstoegangen i.f.v. veiligheid en comfort voor voetgangers en fietsers

- overdekte en beveiligde fietsen- en bromfietsstallingen op logische plaats

- kleedruimte en douches voor fietsers

- …

Actieplan: mix aan maatregelen

6. Preventie en handhaving

- fietscontrole

- fietsherstelkit of fietshersteldienst

- regelmatig fietsonderhoud aanbieden

- reservefiets ter beschikking stellen

- fluohesjes geven

- specifieke noden werknemers nagaan o.a. fietsers, voetgangers, openbaarvervoergebruikers, werknemers met fysieke, mentale of sensoriële beperking

- preventieve en repressieve snelheidscontroles

- …

Werknemers

De LijnNMBS

Politie

GemeenteProvincieGewest

Bedrijfs-management

Veilige, milieuvriendelijke

en autonomeverplaatsingen

stimuleren

Mogelijke betrokkenen

Ontwikkeling actieplan concrete initiatievenActieplan ontwikkelen

Bedrijfsmanagement Werknemers GemeentePolitie

Vlaams GewestProvincie

De LijnNMBS

Vervoersorganisatie

Informatie

Sensibilisatie

Educatie

Preventie & handhaving

Infrastructuur

NEXT TAFEL: Duurzame mobiliteit

- Doelstelling en situering

- Uitgangsvisie en actieplan

- Toetsing aan verschillende instrumenten- Mobitest: praktijktoets door de deelnemers- Toetsing woon-werkdiagnostiek- Toetsing actieplan aan Europese praktijk

- Financieringsmogelijkheden- Pendelfonds- Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules- Extra financiële aspecten

Pendelfonds

- Pendelfonds- Doel: autoverplaatsingen in woon-werkverkeer verminderen - Subsidieert projecten die duurzaam woon-werkverkeer bevorderen:

- alternatieve vorm van woon-werkverkeer aanbieden- nieuwe infrastructuur realiseren op het bedrijventerrein- specifieke bedrijfsorganisatorische acties en maatregelen realiseren

- Subsidie- Maximaal 50% van de uitvoeringskosten / maximaal 4 jaar

- Wie kan subsidie aanvragen?- Individuele bedrijven en groepen van bedrijven- Samenwerken met de gemeente, de provincie of

andere publieke instelling

Pendelfonds

- Wanneer indienen?- Oproep: 1 oktober 2008

Indienen: uiterlijk op 31 januari 2009Nieuwe oproep: voorjaar 2009

- Hoe indienen?- Gebruik maken van ‘aanvraagformulier subsidie Pendelfonds’

Info: http:/www.mobielvlaanderen.be / pendelfonds

- Provinciale mobiliteitspunten helpen bij opmaak aanvraag

- Projectaanvraag indienen in twee stappen:

1. voor advies indienen bij het provinciale mobiliteitspunt

2. voor subsidiëring indienen bij de begeleidingscommissie

Pendelfonds: aanvraagformulier

- Projectnaam + indieners + projectpartners

- Inhoudelijke projectbeschrijving- Mobiliteitsprofiel

- Absoluut aantal werknemers + per werkregime + per woonplaats

- Huidig gebruik van hoofdvervoermiddelen- Bereikbaarheidsprofiel

- Aanbod openbaar vervoer en gemeenschappelijk (bedrijfs)vervoer

- Aanbod voor fietsverplaatsingen en autoverplaatsingen

- Aanwezige financiële en andere woonwerkregelingen

- Probleemformulering

- Beschrijving van het project- Beschrijving van de acties / maatregelen- Inschatting potentieel van de acties en maatregelen

die betrekking hebben op de fiets + de fiets/shuttlebus in combinatie met het openbaar vervoer + organisatie van bijkomend of aangepast bedrijfsvervoer

- Alternatieve oplossingen

- Financieringsplan

Pendelfonds

Eerste oproep Tweede oproep

Voka Antwerpen (I-bus) NV Arcelor Steel Belgium Gent

Groep Buurt en Werk (Levanto) sociale economie vzw 't Veer B.W. Menen

OCMW Genk (Genk Industrie Beter Mobiel)

vzw De kringwinkel Midden West-Vlaanderen

(sociale werkplaats) Roeselare

Drongen I (Snelweg voor Drongen)vzw Huize Tordale B.W. Lichtervelde

Vegho (Baanbrekend pendelen Gentse haven) POM West-Vlaanderen Brugge VOKA Halle-Vilvoorde (Pendelproject Lon)

KU Leuven (Woon-werk dienstfiets)Colruyt (Bike to work)

UZ Gasthuisberg (Verbinding Tervuursesteenweg)H.Hartziekenhuis Roeselare (Hart@mobiel)

CVBA Vaart! (woon-werkmobiel Midwestvlaanderen) sociale economie

Pendelfonds: voorbeelden

- Levanto: Fietsverplaatsingen stimuleren bij werknemers

- Fiets aangeboden aan alle vaste werknemers voor woon-werkverplaatsing

- 200 fietsen in gebruik / deel dienstfietsen- Verplicht onderhoud om de 6 maanden / door Fietshaven (enkele uitz.)- Douche en kleedruimte

- De Kringwinkel Midwest aanleidingen:parkeerproblemen en reorganisatie + verhuis

- Fietsproject op vzw niveau: stimuleren om met de fiets naar het werk te komen o.a. aankoop fietsen voor woon-werkverplaatsingen / regenkledij ter beschikking stellen / douche

- Goed bereikbare locaties: openbaarvervoergebruik stimuleren- Busje aangekocht om werknemers aan het station op te pikken

Pendelfonds

- ‘t Veer Beschutte Werkplaats

- Actiepakket 1: Duurzaam, veilig en autonoom verplaatsingsgedrag van werknemers stimuleren o.a.: werksessies met de werknemers om noden en behoeften te kennen, actieplan opstellen, overleg met de stad, bereikbaarheidsfolder realiseren

- Actiepakket 2: Fietsverkeer bevordereno.a. nieuwe beveiligde fietsenstallingen vlakbij bedrijfsingang realiseren + parking achteraan

- Actiepakket 3: Bevorderen van carpooleno.a. financiële voordelen bekendmaken, bevoorrechte carpoolplaatsen voorzien

- Actiepakket 4: Gebruik van openbaarvervoer bevordereno.a. overleg met De Lijn i.f.v. verplaatsen bushalte, extra bushalte, betere afstemming busuren

- Actiepakket 5: Intern transport tussen de afdelingen duurzamer makeno.a. dienstfietsen aangekocht = voorbeeldfunctie

- Actiepakket 6: Transport naar de enclaves via een bedrijfsbusje voorzien o.a. aankoop bedrijfsbusje

Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules

Info: http:/www.mobielvlaanderen.be/convenants/ modules

Module 1: Opmaak of bijsturing van een (inter)gemeentelijk mobiliteitsplan

Module 2: Aanleg van een rondweg en/of een andere nieuwe verbindende of ontsluitende gewestweg

Module 3: Herinrichting van een doortocht

Module 4: Aan de bebouwde omgeving aangepaste verlichting van een gewestweg, geplaatst door de lokale overheid

Module 5: Schermen en/of gronddammen langs een gewestweg, die het wegverkeerslawaai verminderen

Module 6: Net houden van gewestwegen en hun vrijliggende fietspaden door de lokale overheid

Module 7: Informatieverstrekking over en promotie van het geregeld vervoer

Module 8: Doorstromingsmaatregelen voor het geregeld vervoer

Module 9: Verhoging van het aanbod van geregeld vervoer

Module 10: Herinrichting van een schoolbuurt aan of in de nabijheid van een gewestweg

Gemeentelijk mobiliteitsplan: modules

Module 11: Aanleg of verbetering van fietspaden langs gewestwegen door het gewest

Module 12: Aanleg of verbetering van fietspaden van het bovenlokaal, functioneel fietsroutenetwerk buiten het gewestdomein als alternatief voor fietspaden langs gewestwegen

Module 13: Aanleg of verbetering van fietspaden langs gewestwegen door de lokale overheid

Module 14: Aanleg of herinrichting van ontsluitingsinfrastructuur voor tewerkstellings-, winkel- en/of dienstenzones van bovenlokaal belang

Module 15: Flankerende maatregelen ter ondersteuning van een duurzaam lokaal mobiliteitsbeleid

Module 16: Herinrichting van een wegvak (niet-doortocht) van een gewestweg

Module 17: Verlichting van een gewestweg, geplaatst door het gewest

Module 18: Herinrichting van een kruispunt of (her)aanleg van een oversteekplaats op een gewestweg

Module 19: Streefbeeldstudie (voor primaire II of secundaire gewestweg) of studie over een bovenlokaal mobiliteitsthema

 

Module 15

Doel Module 15

- De publieke betrokkenheid van het gemeentelijk mobiliteitsbeleid en het gemeentelijk mobiliteitsplan te verhogen

- Een duurzaam verplaatsingsgedrag te stimuleren

- Een duurzaam parkeerbeleid te voeren

- Een planmatige aanpak te ondersteunen voor het wegwerken van mobiliteitseffecten, veroorzaakt door mobiliteitsgenererende actoren

- De druk te verminderen op het leefmilieu

Module 15

Procedure

- De lokale overheid stelt een projectnota op met:- de te nemen maatregelen of activiteiten- doelstelling en doelgroep- koppeling met het mobiliteitsplan en eventueel het milieubeleidsplan- verwachte resultaten- andere subsidies (Europa, provincie...)- gedetailleerde inschatting van de kosten

- Binnen de gemeentelijke begeleidingscommissienaar een consensus streven

- Conform verklaring door de provinciale auditcommissie, dan ondertekening module

Module 15

Extra info

- De lokale overheid kan één module per jaar afsluiten / looptijd 1 jaar

- De lokale overheid vervult altijd een voortrekkersrol bij de uitvoering van de maatregelen

- Het gewest betaalt 33% van de kosten van de maatregelen- 12.500 euro per lokale overheid - 25.000 euro per lokale overheid in regionaalstedelijk gebied - 50.000 euro per lokale overheid in grootstedelijk gebied

+ zelfde bedrag binnen de overeenkomst van milieu

Mobiel 21 vzwVital Decosterstraat 67A

3000 Leuven

www.mobiel21.be

Tel. 016 / 31 77 00

e-mail: jan.christiaens@mobiel21.be

e-mail: gert.zuallaert@mobiel21.be