«MSc Philosophy and Management»

Λογική και Γνωσιοθεωρία

Γιώργος Ηλιού

Δρ. Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Δρ. Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο Πειραιώς

Ένας μεταβαλλόμενος κόσμος

Οι θεωρητικοί του μάνατζμεντ καλούνται να ανταπεξέλθουν

σε τρεις από τις πιο δραματικές αλλαγές που γνώρισε ποτέ

ο πλανήτης

Η πρώτη είναι η επέλαση του διαδικτύου

(το διαδίκτυο δεν παράγει μόνο επιχειρήσεις που μπορούν

να αλλάξουν τον κόσμο, αλλά αλλάζει κάθε πτυχή της ζωής

μας, συμπιέζοντας ολόκληρες βιβλιοθήκες σε μια οθόνη και

φέροντας μας σε επαφή με εκατομμύρια ανθρώπους που

σκέφτονται σαν εμάς)

Η δεύτερη είναι η ανάδειξη των αναδυόμενων αγορών

(Βραζιλίας, Ρωσίας, Ινδίας και Κίνας, Ινδονησίας και Βιετνάμ

Μεξικό. Η ανάδειξη των αναδυόμενων αγορών προμηνύεται

πολύ πιο επαναστατική από εκείνη της Ιαπωνίας, τη δεκαετία

του ‘70.Οι πρωταθλητές των αναδυόμενων αγορών

ανταγωνίζονται τις πολυεθνικές του πλούσιου κόσμου σε

κάθε μέτωπο από την πληροφορική μέχρι τις κατασκευές)

Η τρίτη αλλαγή είναι η ανάδειξη της κοινωνικής

επιχειρηματικότητας

(οι κοινωνικά υπεύθυνοι επιχειρηματίες αξιοποιούν τις

επιχειρηματικές τεχνικές για να λύσουν κοινωνικά

προβλήματα που δεν κατάφεραν να λύσουν κάποιες

κυβερνήσεις, σταδιακά καταργούν το φράγμα που για καιρό

χώριζε τον δημόσιο από τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και την

φιλανθρωπία από την επιχειρηματικότητα)

Οι εταιρείες πρέπει να αναθεωρήσουν τα επιχειρηματικά

τους μοντέλα, εάν θέλουν να επωφεληθούν από την

συνεργατική οικονομία

Πρέπει να υιοθετήσουν την ανοιχτή αρχιτεκτονική, να γίνουν

πλατφόρμες δημιουργίας και όχι περιφραγμένοι κήποι

Βιβλιογραφία:

Adrian Wooldridge (2012).,’Αυθεντίες του Μάνατζμεντ’

Η επιχείρηση στον κόσμο των Lego

Οι υποθέσεις με βάση τις οποίες λειτουργεί η πλειοψηφία των

επιχειρήσεων δεν ανταποκρίνεται πλέον στην πραγματικότητα

Η σιωπηρή επανάσταση σε πέντε μέτωπα

Η πληροφόρηση πήρε φωτιά

Η γεωγραφική εμβέλεια των επιχειρήσεων και των πελατών

τους αυξήθηκε ραγδαία

Ακόμη και οι πιο βασικές δημογραφικές εκτιμήσεις

ανατράπηκαν

Οι πελάτες απέκτησαν τον έλεγχο των επιχειρήσεων

Τα τείχη που προσδιόριζαν το εσωτερικό και το εξωτερικό μιας

επιχείρησης έπεσαν

Τα τείχη έχουν πέσει ώστε να βοηθήσουν τη γρήγορη συνεύρεση

και συνεργασία ανάμεσα στα πιο αξιόλογα στελέχη και τμήματα

επιχειρήσεων και να βοηθήσουν τους επιχειρηματικούς φορείς να

προσαρμοστούν χωρίς να υποβληθούν σε τεράστιο κόστος

Μερικές φορές ,επιχειρήσεις συνεργάζονται και με άμεσους

ανταγωνιστές τους

Η απομόνωση σημαίνει επιχειρηματικό θάνατο

Η κυριαρχία της γνώσης

Βρισκόμαστε σε ένα ακόμη σημείο καμπής:τη μετάβαση από τη

βιομηχανική κοινωνία στην κοινωνία της γνώσης….θα πρέπει να

αναμένουμε ριζικές μεταβολές τόσο στην κοινωνία όσο και στην

οικονομία

Η πληροφόρηση θα είναι άπειρη, ο μοναδικός περιοριστικός

παράγοντας θα είναι η ικανότητα μας να επεξεργαστούμε και να

ερμηνεύσουμε αυτή την πληροφόρηση

Από τη μια μεριά, η εξειδίκευση είναι σημαντικό πράγμα

Από την άλλη, η υπερβολική εξειδίκευση είναι επικίνδυνη, όταν μπορεί

να καταλήξει σε απομόνωση

Το σημαντικό είναι η ικανότητα για εξειδίκευση ταυτόχρονα με την

αποκέντρωση

Ο Κόσμος των Lego

Ο βιομηχανικός κόσμος έχει παραχωρήσει τη θέση του σε

έναν κόσμο που διέπεται από την πληροφόρηση και τη

γνώση

Η ικανότητα σύνδεσης των διαφόρων κομματιών του πάζλ

με διαφορετικούς τρόπους , καθώς και με τον πελάτη, είναι

αυτό που προσδιορίζει την απόδοση μιας επιχείρησης

Στον εικοστό πρώτο αιώνα, οι επιχειρήσεις υπάρχουν σε έναν

κόσμο από Lego (εταιρείες ,άνθρωποι ,προϊόντα, ιδέες)

Και αυτά δεν αποτελούν τα συνηθισμένα Lego.

Διαπερνούν τους τοίχους τα γεωγραφικά σύνορα και είναι

διάφανα.

Τα πάντα είναι ορατά στους πάντες ανά πάσα στιγμή

Τα κομμάτια αυτά συνδέονται, αποσυνδέονται κι

επανασυνδέονται συνεχώς

Πχ, τα Lego της εταιρείας μου- η μεταποίηση, η διανομή, οι

ικανότητες και οι υπηρεσίες δεν μπορεί να υπάρχουν

μεμονωμένα θα πρέπει να συνδέονται με τα Lego της δικής

σου εταιρείας

Μπορώ να φτιάξω την εταιρεία μου, αλλά σε ένα ή δυο χρόνια

ο Διευθύνων Σύμβουλος μου κι εγώ ίσως χρειαστεί να την

αποδομήσουμε και να επανασχεδιάσουμε κάποιο τμήμα της

με διαφορετική σύνθεση , ίσως με λιγότερα τουβλάκια που να

αναπαριστούν Αμερικανούς εργαζόμενους και περισσότερους

εργαζόμενους Lego της δικής σου εταιρείας στην Σουηδία ή

τη Νότιο Αφρική

Στον 21ο αιώνα, οι επιχειρήσεις υπάρχουν σε ένα κόσμο

από Lego

Μπορούμε να συνδέσουμε τα ισχυρά σημεία κάθε επιχείρησης και

να προσφέρουμε πολύ μεγαλύτερη αξία στον πελάτη από αυτήν

που θα μπορούσε να προσφέρει οποιαδήποτε μεμονωμένη

επιχείρηση

Πχ, η Dell αποτελεί κλασσικό παράδειγμα παραγωγού τύπου

Lego

Έχει σχεδιάσει τα προϊόντα της έτσι ώστε οι πελάτες της να

μπορούν να προσαρμόζουν τους υπολογιστές της σύμφωνα με

τις προσωπικές τους ανάγκες

Η Amazon αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα της προσέγγισης

Lego στο χώρο των λιανικών πωλήσεων

Συνδέεται με άλλους πωλητές που έχουν μεγάλη πείρα στο να

παράγουν οτιδήποτε από επιστημονικά εγχειρίδια έως

παιχνίδια

Η Amazon σε αναγνωρίζει κάθε φορά που συνδέεσαι, σε

καλωσορίζει με το όνομα σου και σου κάνει προτάσεις που

πιθανά να σε ενδιαφέρουν , με ταχύτητα αστραπής

Πολύ συχνά ξέρει τι θέλει ακόμη και πριν από εσένα

Είναι συνδεμένη μαζί σου, με το μυαλό σου και με την

πιστωτική κάρτα σου.

Είναι η τεχνολογική εξέλιξη του ‘γέρου μπακάλη’, που όχι

μόνο γνωρίζει το όνομα σου , αλλά υποπτεύεται ότι μπορεί να

χρειάζεσαι ζάχαρη, προτού ξεμείνεις

Ένας νέος χώρος εξεύρεσης λύσεων

Ο κόσμος των επιχειρήσεων όπως τον ξέρουμε σήμερα είναι

υπό εξαφάνιση

Οι επιχειρήσεις δεν πουλούν πλέον προϊόντα πουλούν

εμπειρία

Οι σχέσεις έχουν ξεφύγει προ πολλού από τους ρόλους

αγοραστή και πωλητή

Δεν υπάρχουν πλέον ανταγωνιστές, υπάρχουν απλώς καλύτερες

λύσεις και περισσότερες επιλογές που μπορούν να

συνδυαστούν με περισσότερους τρόπους

Με άλλα λόγια, οι επιχειρήσεις που επικεντρώνονται σε τυχόν

ανταγωνιστές τους επικεντρώνονται στο παρελθόν και όχι σ’ένα

μέλλον γεμάτο από τεχνολογικές και δημογραφικές ευκαιρίες

Ο νικητής θα είναι ο φορέας που είναι σε θέση να προσφέρει το

πιο διαφοροποιημένο σύνολο υπηρεσιών, από το οποίο ο

πελάτης μπορεί να επιλέξει και να το διαμορφώσει σύμφωνα με

τις προτιμήσεις του

Οι ευκαιρίες εξαφανίζονται το ίδιο εύκολα όσο δημιουργούνται

Σ΄ ένα κόσμο από Lego, ο ρευστός σχεδιασμός και η ικανότητα

σύνδεσης κι επανασύνδεσης παρέχουν μια νέα ευελιξία που

αποτελεί το κεντρικό στοιχείο της επιχείρησης του εικοστού

πρώτου αιώνα

Άνθρωποι και Γνώσεις

Η διοίκηση των επιχειρήσεων αφορά σε ανθρώπινα όντα, η

επιχείρηση στην ουσία της είναι οι άνθρωποι της, και

συγκεκριμένα η γνώση τους, οι ικανότητες τους και οι

διασυνδέσεις τους

Διοίκηση των επιχειρήσεων ή μάλλον Διοίκηση

βασισμένη στη γνώση

P. Drucker

Γνώσεις

H γνώση αποτελεί πλέον τον μοναδικό πόρο που δίνει νόημα

στη σύγχρονη εποχή.

Tο μέλλον ανήκει σ’ αυτούς που κατέχουν τη γνώση.

Ο νέος τύπος εργάτη απαιτούσε ένα νέο είδος διαχείρισης

Για την χειρωνακτική εργασία, η αποτελεσματικότητα, δηλαδή η

ικανότητα ορθής εκτέλεσης μιας εργασίας είναι το κλειδί της

διοίκησης της επιχείρησης.

Για τους εργάτες της γνώσης, η αποδοτικότητα, δηλαδή η

ικανότητα εκτέλεσης της ορθής εργασίας είναι αποφασιστικής

σημασίας

Έτσι αντί να εκτελέσει απλά μια εργασία, ο εργάτης της γνώσης

καλείται να αποφασίσει ποια εργασία πρέπει να εκτελέσει

Ο κόσμος της γνώσης άρχισε να αντιστρέφει την ισορροπία

δυνάμεων μεταξύ οργανισμών και ατόμων

Οι «εργάτες γνώσης» είναι το σημαντικότερο περιουσιακό

στοιχείο μιας επιχείρησης που , γνωρίζουν να θέτουν τη γνώση

σε παραγωγική χρήση, όπως ακριβώς ο καπιταλιστής γνώριζε

πώς να θέτει το κεφάλαιο σε παραγωγική χρήση

Στην παραδοσιακή εκδοχή του, το εργατικό δυναμικό υπηρετεί

το σύστημα, στην περίπτωση του εργατικού δυναμικού που

βασίζεται στη γνώση ή στις υπηρεσίες, το σύστημα πρέπει να

υπηρετεί τον εργαζόμενο

Με άλλα λόγια οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν τα μέσα να

επιτύχουν υψηλούς στόχους-ο πυρήνας της πιο σημαντικής

επίδρασης που έχει η διοίκηση επιχειρήσεων στους ανθρώπους

Αυτό που διαφοροποιεί τους οργανισμούς είναι το κατά πόσο

μπορούν να ωθήσουν τους συνηθισμένους ανθρώπους να

κάνουν ασυνήθιστα πράγματα

Επενδύοντας στους ανθρώπους και στη γνώση

1)Ξεκάθαρη αποστολή

Κάθε επιχείρηση και κάθε ομάδα χρειάζεται να έχει απλούς,

ξεκάθαρους και κοινούς σκοπούς

Η αποστολή θα πρέπει να είναι αρκετά ξεκάθαρη κι αρκετά

σημαντική, ώστε να έχει ως αποτέλεσμα ένα κοινό όραμα

Χωρίς τη δέσμευση σε ένα κοινό όραμα, δεν υπάρχει επιχείρηση

υπάρχει όχλος (πχ ερευνητικό κέντρο Xerox)

2)Αυτονομία και υποστήριξη

Οι «εργάτες γνώσης» έχουν ανάγκη από υψηλό βαθμό

αυτονομίας-πραγματική ελευθερία, ώστε να επιδιώκουν το σκοπό

τους με τον δικό τους τρόπο

Αυτό σημαίνει την ανάθεση αρμοδιοτήτων και συχνά ακόμη και

την εξουσία λήψης αποφάσεων με ταυτόχρονη αρχική

καθοδήγηση κατά τον καθορισμό του έργου

«Αν δεν αισθάνεστε άνετα στην ιδέα ότι παραχωρείτε στα άτομα

την εξουσία να απολύσουν το αφεντικό τους , τότε δεν είσαστε

έτοιμοι να ασκήσετε εξουσία στη διάρκεια του επόμενου αιώνα»

«Δεν ενδυναμώνει κανείς τους ανθρώπους .Τους βοηθάει να

αναμετρηθούν μέσω της συμβολής τους στη συλλογική

προσπάθεια»

«Θα επιτύχεις τα μεγαλύτερα αποτελέσματα στον επιχειρηματικό

τομέα, αν εξαλείψεις τη λέξη «επίτευγμα» από το λεξιλόγιο σου.

Αντικατέστησε την με τη λέξη «συμβολή»

Το να βοηθήσει κανείς τους ανθρώπους να συνειδητοποιήσουν

ότι μπορούν να κάνουν μια μοναδική συμβολή , είναι βασικό στο

να τους καταστήσει ικανούς για μεγάλες επιτυχίες

3)Αξιοποιείται τα ισχυρά σημεία των ανθρώπων αντί να

προσπαθείτε να αντιμετωπίσετε τις αδυναμίες τους

Κάποιος μπορεί να επιτύχει κάτι μόνο μέσα από τις δυνατότητες

του. Με τις αδυναμίες του δεν μπορεί να επιτύχει απολύτως τίποτε

Πρέπει να αναδείξουμε τις δυνατότητες ενός ατόμου και να

καταστήσουμε τις αδυναμίες του ασήμαντες

Στην οικονομία της γνώσης, οι επιτυχημένοι οργανισμοί είναι

αυτοί που μπορούν να επιδείξουν παθιασμένες ομάδες υψηλών

επιδόσεων κατ’ επανάληψη- όχι μόνο γι’ αυτό που πετυχαίνουν

για την επιχείρηση αλλά και για την ικανοποίηση που τα μέλη τους

αποκομίζουν από την εμπειρία.

4)Δομή και διαδικασίες μεγιστοποιούν τη συμβολή και την

παραγωγικότητα των εργατών γνώσης

«Είναι φοβερό, από πολλές απόψεις, το πόσο απομονωμένοι και

αναποτελεσματικοί μπορούν να καταστούν οι εργάτες τις γνώσης

όταν κανείς δεν κατανοεί την προσφορά τους»

Μια οριζόντια οργανωτική δομή μπορεί να συμβάλει στην

προώθηση της επικοινωνίας και στην αποφυγή αντιπαραγωγικών

θυλάκων απομόνωσης , διατηρώντας τη συνοχή ανάμεσα στον

εργάτη της γνώσης και την ομάδα και την αποστολή της

«Η καλύτερη δομή δεν είναι σε θέση να εγγυηθεί αποτελέσματα

και επιδόσεις . Όμως η ακατάλληλη δομή αποτελεί εγγύηση κακής

απόδοσης. Η σωστή απάντηση περιλαμβάνει οποιαδήποτε δομή

επιτρέπει στους ανθρώπους να λειτουργούν αποδοτικά και να

προσφέρουν»

Η απελευθέρωση και η κινητοποίηση της ανθρώπινης

ενέργειας- και όχι η συμμετρία και η αρμονία αυτός είναι ο σκοπός

της οργάνωσης.

5)Συστηματική υποστήριξη των εργαζομένων για να

αναπτυχθούν

Το καλύτερο είδος μάθησης προέρχεται από ένα συνδυασμό

εμπειρίας , πρακτικής άσκησης και καθοδήγησης με σαφείς

διαδικασίες ανατροφοδότησης

Η οργάνωση της γνώσης ενθαρρύνει σε κάθε βήμα της τον

ανοιχτό διάλογο με συναδέλφους και τη διαφωνία ως κλειδί της

καινοτομίας

Το σύνθημα της οργάνωσης γνώσης είναι η λέξη δυνατότητες-

αποτελούν τη λεωφόρο για τη ριζική αναδιάρθρωση και κατά συνέπεια

τη βιωσιμότητα της οργάνωσης

Η γνώση είναι εξαρτώμενη από τους ανθρώπους και η

πληροφόρηση είναι η αποθήκη στην οποία θα μπορούσαν να

ανατρέξουν

Η γνώση πάνω στην οποία είναι κτισμένες οι επιχειρήσεις και οι

βιομηχανίες υπόκειται σε ταχείες και απότομες μεταβολές

Για παράδειγμα, οι πρωτοποριακές τεχνολογίες μπορεί να

προκαλέσουν ασυνέχειες που είναι σε θέση να καταστρέψουν ή

να επαναπροσδιορίσουν ολόκληρους παραγωγικούς κλάδους

Ταυτόχρονα με την εμφάνιση της νέας γνώσης η ικανότητα

ερμηνείας , ενσωμάτωσης και στρατηγικής εφαρμογής αυτής της

νέας γνώσης έχει γίνει ιδιαίτερα πολύτιμη-μπορεί να δημιουργήσει

η να καταστρέψει μια επιχείρηση (πχ Polaroid-Canon)

Η Polaroid αντιμέτωπη με την νέα τεχνολογία άργησε να

αντιδράσει. Δίστασε να υιοθετήσει τη νέα τεχνολογία γιατί δεν

ήταν συμβατή με την παραδοσιακή ειδοποιό διαφορά της

(στιγμιαία εμφάνιση) ως επιχείρηση και τη γνωστική βάση της

(χημεία).Το 2001 οδηγήθηκε στην χρεωκοπία

Αντίθετα η Canon αντέδρασε έγκαιρα. Χρησιμοποίησε την

τεχνολογική της παράδοση ως βάση για να χτίσει νέα

οικοδομήματα, δεν επαναπαύτηκε σε αυτήν, διαφοροποίησε την

κατανομή των πόρων της και επένδυσε στο μέλλον

Ενσωμάτωση της γνώσης και της πρόσβασης

στη γνώση στον τρόπο λειτουργίας της επιχείρησης

α) ενσωμάτωση της γνώσης στη σχέση με τους πελάτες:

Από έξω προς τα μέσα, η επιχείρηση θα πρέπει να αναρωτηθεί,

«Πώς μπορεί η γνώση που έχουμε, ή στην οποία έχουμε

πρόσβαση, να ενισχύσει τις σχέσεις μας και την προσφορά μας

στους πελάτες μας και τι είδους μεταβολές θα μπορούσε να

επιφέρει σ’ αυτό η νέα γνώση;

β)ενσωμάτωση στη διαδικασία καινοτομίας

Απλώς και μόνο για να παραμείνει ανταγωνιστική, η εταιρία είναι

υποχρεωμένη να διερευνά συνεχώς όλα τα σχετικά πεδία για

μεταβολές που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανταγωνιστική

θέση της

«Ποιος θα το πίστευε ότι το να ανάγει κανείς την αναζήτηση νέας

γνώσης σε προτεραιότητα, θα ήταν ένα από τα κεντρικά στοιχεία

της διοίκησης μιας επιχείρησης»

γ) ενσωμάτωση της γνώσης στις συνεργασίες

Στην εποχή του διαδικτύου η συνεργασία είναι σημαντικότερη από

ποτέ άλλοτε . Το διαδίκτυο είναι το τέλειο μέσο ανταλλαγής

πληροφοριών και δημιουργίας ηλεκτρονικών κοινοτήτων, που και

τα δυο ενισχύουν τη γνώση

δ) ενσωμάτωση της γνώσης στη διαχείριση ανθρώπινου

δυναμικού και της γνώσης της επιχείρησης

Η πιο άμεση χρήση της γνώσης σε μια οργάνωση είναι να

δημιουργήσει τις ίδιες τις δυνατότητες της.

Αυτή η ικανότητα εφαρμογής της γνώσης στη γνώση θα

αποτελέσει παράγοντα κρίσιμης σημασίας για την αύξηση της

παραγωγικότητας

Η διαδικασία λήψης αποφάσεων

Μια απόφαση αποτελεί μια κρίση.

Είναι μια επιλογή μεταξύ εναλλακτικών επιλογών.Σπάνια

αποτελεί επιλογή ανάμεσα στο σωστό και στο λάθος.

Συχνά είναι μια επιλογή ανάμεσα σε δύο πορείες δράσης,

όπου πιθανότατα καμμία απο τις δύο δεν ειναι πιο ορθή απο

την άλλη

Η εταιρεία πρέπει να βαδίζει διαρκώς πάνω σε ένα τεντωμένο

σχοινί προς το μέλλον. Βρίσκοντας την ισορροπία της ακόμη

κι όταν το δίχτυ ασφαλείας από κάτω της συρρικνώνεται

Σ’ αυτή την εποχή της πληροφόρησης, η διαίσθηση και η

κρίση παίζουν ακόμη μεγαλύτερο ρόλο στην αποτελεσματική

λήψη αποφάσεων και στο σχεδιασμό στρατηγικής, από όσο

ποτέ άλλοτε

Δεν πρέπει να παίρνει κανείς περιττές αποφάσεις, ακριβώς

όπως ο καλός χειρούργος δεν προβαίνει σε περιττές

χειρουργικές επεμβάσεις

Μόνο αν ο υπεύθυνος για τη λήψη της απόφασης αφιερώσει

τον απαραίτητο χρόνο για να διερευνήσει σε τι πρέπει να

αναφέρεται η απόφαση, θα μπορέσει να διακρίνει τη διαφορά

ανάμεσα στο σύμπτωμα και την ασθένεια

πχ δεν παρεμβαίνει κανείς στην υπερδομή , όταν το μοναδικό

πρόβλημα είναι μια απλή αλλεργική αντίδραση η δεν παίρνει

απόφαση για τα συμπτώματα όταν έχει να αντιμετωπίσει ένα

θεμελιώδες πρόβλημα

Η επίτευξη της ισορροπίας ανάμεσα στην πιο θαρραλέα και

την πιο εφικτή λύση, απαιτεί συνήθως κάποιους

συμβιβασμούς και προσαρμογής, ώστε να αναλάβει η

επιχείρηση τις απαραίτητες υποχρεώσεις.

Ο διευθύνων σύμβουλος του εικοστού πρώτου αιώνα

Κάθε εργάτης της γνώσης πρέπει να σκέφτεται και να

συμπεριφέρεται ως διευθύνων σύμβουλος (χαράζει την πορεία

της επιχείρησης, δεσμεύεται να επιδιώξει τους στόχους που

προσδιορίζουν την επιχείρηση-ανατρέφει και διαμορφώνει την

προσωπικότητα μιας οργάνωσης)

Οι εργάτες της γνώσης δεν είναι ούτε αφεντικά ούτε

εργαζόμενοι, αλλά κάτι ενδιάμεσο-πόροι που έχουν την ευθύνη να

αναπτύξουν τη σημαντικότερη δυνατότητα τους την φαιά ουσία,

και οι οποίοι επίσης χρειάζονται να έχουν μεγαλύτερο έλεγχο της

επαγγελματικής σταδιοδρομίας τους

Τρία μοναδικά χαρακτηριστικά των Διευθυνόντων Συμβούλων

Ένα ευρύ οπτικό πεδίο και την ικανότητα να θέτουν και να

απαντούν στο ερώτημα του τι πρέπει να γίνει

Το στίγμα που αφήνουν στο χαρακτήρα και την προσωπικότητα

της οργάνωσης

Την επιρροή που ασκούν στους ανθρώπους σε ατομικό και σε

συλλογικό επίπεδο

Καθένας από εμάς ως διευθύνων σύμβουλος

Η ικανότητα να βλέπει κανείς το σύνολο καθώς και τις άμεσες

προκλήσεις και ευκαιρίες ταυτόχρονα προϋποθέτει μια

αυτογνωσία και επίσης θα πρέπει «να ρωτάμε, να ελέγχουμε και

να βλέπουμε»

Να γνωρίζετε τον εαυτό σας και τα πράγματα που σας

ενδιαφέρουν

Τέλος ο εργάτης της γνώσης επηρεάζει και επηρεάζεται από

άλλους

Οι επιτυχημένες σταδιοδρομίες δεν σχεδιάζονται,

διαχειρίζονται

Ο τρόπος που διαχειριζόμαστε τη σταδιοδρομία μας-αλλάζουμε

εργοδότες ή γινόμαστε σύμβουλοι ή ιδρύουμε τη δική μας

επιχείρηση-θα αποτελέσει την επανάσταση.

Ο Παραδοσιακός ορισμός του διοικητικού στελέχους είναι

κάποιος που έχει υφισταμένους

Σύμφωνα με τον P Drucker ο ορισμός του διοικητικού

στελέχους είναι κάποιου που παράγει αποτελέσματα

Οταν οι άνθρωποι αρχίζουν να μιλούν για τα

προβλήματα τους, λέω «Όχι, μια στιγμή .Ας δούμε

πρώτα τις ευκαιρίες»

«Προσπαθώ να τους κάνω να δουν μπροστά όχι πίσω»

P. Drucker

Σε κάθε κανόνα υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις και σε κάθε

πλεονέκτημα πολλά μειονεκτήματα

Ωστόσο υπάρχει ένα σαφές αξίωμα από την προσπάθεια της

εταιρικής διανόησης που δίνει απαντήσεις και αυτό είναι ότι..

Βιβλιογραφία:

ELIZABETH HAAS EDERSHEIM, (2009)., ‘Peter Drucker, ο

Γκουρού του Management’

Πολλ’ οίδ’ αλώπηξ, εχίνος δε εν, μέγα

Αρχίλοχος, 725-650 π.Χ./ Αρχαίος ιαμβογράφος

Με άλλα λόγια..

«Οι αλεπούδες που ξέρουν πολλά πράγματα κερδίζουν τους

σκαντζόχοιρους που ξέρουν ένα και σπουδαίο»

Βιβλιογραφία:

Adrian Wooldridge (2012).,’Αυθεντίες του Μάνατζμεντ’

Γνώση και Διοίκηση

Η γνώση αποτελεί για τον φιλοσοφικό στοχασμό, ένα σύνθετο

ζήτημα, καθόσον αφορά στη διερεύνηση μεταξύ άλλων, της

δυνατότητας της και των ορίων της, των πηγών της καθώς και

των κριτηρίων βάσει των οποίων μπορεί να ελεγχθεί το κύρος

της

Αναφορικά προς την δυνατότητα και τα όρια της γνώσης

Πλάτων, Descartes και Hegel υποστήριξαν ότι ο άνθρωπος είναι

σε θέση να αποκτήσει πλήρη και ασφαλή γνώση

Οι εκπρόσωποι του ακαδημαϊκού σκεπτικισμού ( η γνώση είναι

αδύνατη και η αλήθεια ανέφικτη) και του Πυρρωνισμού (είναι

αδύνατον να αποφανθεί κανείς τόσο υπέρ της γνώσης όσο και

υπέρ της άγνοιας) στην αρχαιότητα και του David Hume ( έσχατα

σημεία αναφοράς της γνώσης οι αισθητές παραστάσεις των

πραγμάτων) στην νεότερη εποχή, αμφισβήτησαν το ενδεχόμενο να

γνωρίσει ο άνθρωπος οτιδήποτε

Ο Immanuel Kant ισχυρίστηκε ότι η γνώση που μπορεί να

αποκτήσει ο άνθρωπος είναι σχετική, καθόσον αυτή περιορίζεται

εντός των ορίων της εμπειρίας του

Ως προς τις πηγές της γνώσης,

Οι μεν οπαδοί της αισθησιαρχίας, όπως ο Πρωταγόρας, ο

Επίκουρος και οπαδοί της Στωϊκής φιλοσοφίας, καθώς και οι

εισηγητές του εμπειρισμού John Locke , George Berkeley και

David Hume , στη νεότερη εποχή, υποστήριξαν ότι όλες οι

γνώσεις μας προέρχονται από τις αισθήσεις

Οι δε απολογητές της λογοκρατίας όπως ο Πλάτων ή ο Descartes ,

ισχυρίστηκαν ότι οι γνώσεις μας πηγάζουν από το λόγο ( γνώση

θεμελιακών εννοιών, όπως ύπαρξη, ενότητα, ουσία.)

Αναφορικά προς τα κριτήρια της γνώσης,

τον 20ό αιώνα ο Αίερ ( Alfred Ayer) υποστήριξε ότι για να είναι

έγκυρη θα πρέπει να πληροί τρείς προϋποθέσεις

( Σύμφωνα με τον Αίερ στο βιβλίο του Language, Truth and Logic

μία πρόταση έχει νόημα εάν και μόνο εάν, είναι εμπειρικώς

επαληθεύσιμη)

Πρώτον , η γνώση θα πρέπει να προϋποθέτει την αλήθεια της

πρότασης στην οποία αναφέρεται.

Όταν, ορισμένως, κάποιος λέει «γνωρίζω ότι χ» , θα πρέπει η

αναφορά του να είναι ακριβής

Δεύτερον , η γνώση κάποιου για κάτι προϋποθέτει την πίστη του

σε ή γι’ αυτό.

Πρέπει να πιστεύει κανείς ότι χ για να μπορεί να ισχυριστεί ότι

γνωρίζει ότι χ

Τρίτον, η γνώση κάποιου για κάτι πρέπει να βασίζεται σε λόγους

που να δικαιολογούν τη βεβαιότητα του γι’αυτό

Ξενοφάνης

Βέβαιη γνώση μπορεί να έχουν μόνο οι θεοί

«Ουδείς άνθρωπος υπάρχει ούτε θα υπάρξει ποτέ που να

γνωρίζει την αλήθεια εν σχέση προς τους θεούς και προς όσα

λέγω για το σύμπαν»

Ηράκλειτος

Ακόμη και των πιο σοφών ανθρώπων οι γνώσεις είναι απλές

γνώμες

Εμπεδοκλής

Η δύναμη των αισθήσεων του ανθρώπου είναι περιορισμένη και

ότι εξίσου δυσχερής είναι η δια του νου γνώση του συνόλου των

πραγμάτων

Παρμενίδης

Οι άνθρωποι είναι δυνατόν με τη νόηση , υπερβαίνοντας τις

δόξες, τις αυθαίρετες υποκειμενικές αντιλήψεις των, να

αντιληφθούν την αληθινή πραγματικότητα

Πρωταγόρας

Τα πράγματα για τους ανθρώπους υφίστανται όχι όπως ακριβώς

είναι ,αλλά όπως φαίνονται σ’ αυτούς

«Πάντων Χρημάτων μέτρον εστί άνθρωπος»

Γοργίας

Τίποτε δεν υπάρχει μα και αν υπήρχε, δεν θα μπορούσε να

γνωσθεί, αλλά και αν μπορούσε να γνωσθεί, δεν θα ήταν δυνατόν

να μεταδοθεί

Πλάτων

Τη θεμελίωση της αντικειμενικής, πέρα από τα φαινόμενα

πραγματικότητας και τη διασφάλιση της δυνατότητας του

ανθρώπου να τη γνωρίσει κατά τρόπο απόλυτο και πλήρη

επιχείρησε να κατοχυρώσει ο Πλάτων στο πλαίσιο της θεωρίας

του για τις ιδέες

Αν ο άνθρωπος περιοριστεί στην αντίληψη των αισθητών

πραγμάτων, τότε η γνώση του είναι πλασματική και αυθαίρετη

Αυτό το είδος ανασφαλούς γνώσης ο Πλάτων το ταυτίζει με την

υποκειμενική μορφή της γνώσης τη δόξα, στην οποία

περιλαμβάνει την εικασία (εικόνες, αναπαραστάσεις), η οποία

αναφέρεται στις σκιές των αισθητών πραγμάτων και την πίστη,

που αφορά στα ίδια τα αισθητά πράγματα

Αντίθετα η γνώση των ιδεών ταυτίζεται με την ασφαλή και έγκυρη

μορφή της γνώσης,

Προκειμένου να δικαιολογήσει τη δυνατότητα του ανθρώπου να

γνωρίσει τις ιδέες, ο Πλάτων εισηγήθηκε τη θεωρία για τη γνώση

ως ανάμνηση (η ψυχή του ανθρώπου πριν από τη φυσική

γέννησή του γνώρισε στον ουρανό τις ιδέες , τις οποίες, όμως

λησμόνησε μόλις η ψυχή του, όταν γεννήθηκε εισήλθε στο σώμα

του, Έτσι ,ότι απαιτείται από τον άνθρωπο, προκειμένου να

γνωρίσει τις ιδέες είναι να τις θυμηθεί)

Αριστοτέλης

Ο άνθρωπος είναι δυνατόν να αποκτήσει ασφαλή και έγκυρη

γνώση.

Η γνώση αυτή μπορεί να επιτευχθεί μέσω της επιστήμης

(τεκμηριωμένη και συστηματοποιημένη γνώση του φυσικού

κόσμου), η οποία αναφέρεται στα καθολικά χαρακτηριστικά των

όντων.

Έτσι πχ η Φυσική αποκαλύπτει τα γενικά χαρακτηριστικά των

φυσικών όντων από την άποψη της κίνησης, της γένεσης, της

αλλοίωσης της φθοράς κα,

Τα μαθηματικά προσδιορίζουν τις γενικές έννοιες του χρόνου, του

χώρου, του κενού του απείρου κα

Προκειμένου να συγκροτηθεί η επιστημονική γνώση-είτε

αναφέρεται σε κάποιο τομέα της πραγματικότητας είτε στο σύνολο

της είναι απαραίτητες:

Η δύναμη της ενόρασης (μέσω της οποίας κατανοεί κανείς

άμεσα, χωρίς την παρεμβολή κανενός διάμεσου, τα επιστημονικά

αξιώματα και τις θεμελιώδεις επιστημονικές αρχές)

Η διασκεπτική ενέργεια του νου είναι η ικανότητα του νου να

διατρέχει την εμπειρία από παράσταση σε παράσταση και

ερευνώντας τις, να τις συνδέει βάσει των λογικών αρχών

Μέσω της διασκεπτικής ενέργεια του νου, από τις άμεσες

δεδομένες προτάσεις των αξιωμάτων και των θεμελιωδών αρχών,

καταλήγει κανείς σε έμμεσα αποκαλυπτόμενες γνώσεις

Πχ ένα μαθηματικός μπορεί ξεκινώντας από ορισμένα βασικά

αξιώματα, τα οποία συλλαμβάνει άμεσα με την ενόραση, να

οδηγηθεί μέσω της διασκεπτικής ενέργειας του νου στην

ανακάλυψη και τη διατύπωση ορισμένων θεωρημάτων

Η διασκεπτική ενέργεια του νου διέπετε από κανόνες, οι οποίοι

αντλούν την ισχύ τους από τις υπέρτατες λογικές αρχές, την αρχή

της ταυτότητας, την αρχή της αντίφασης, την αρχή του

αποκλειόμενου μέσου ή τρίτου και την αρχή του αποχρώντος

λόγου (τέσσερις λογικές αρχές)

Η λογική είναι ένα όργανο ή εργαλείο, το οποίο όλοι οι

επιστήμονες και όλοι οι φιλόσοφοι, ανεξάρτητα από τον ειδικό

τομέα στον οποίο ανήκουν ο καθένας των , είναι υποχρεωμένοι να

χρησιμοποιήσουν, προκειμένου να αποκτήσουν την αλήθεια και

έτσι να φτάσουν στην έγκυρη γνώση στην οποία στοχεύουν

Αρχή της αντίφασης

Σύμφωνα με την αρχή της αντίφασης , «την αρχήν βεβαιοτάτην

πασών» όπως την χαρακτήρισε ο Αριστοτέλης τίποτε δεν μπορεί

συγχρόνως να είναι p και όχι p

Πχ η έννοια μιας ολόλευκης κιμωλίας με μαύρες βούλες είναι

αντιφατική, καθόσον περικλείει δυο ιδιότητες, που την ίδια στιγμή η

μια αποκλείει την άλλη, η εν λόγω κιμωλία είτε ολόλευκη είναι είτε

εν μέρη λευκή με μαύρες βούλες-είναι αδύνατον να είναι

ταυτοχρόνως και τα δυο

Αρχή της ταυτότητας

Κάθε έννοια αφενός μεν είναι ίση με το εαυτό της (Α=Α) ή με τα

γνωρίσματα της (Α=α+β+γ), αφετέρου δε διαφέρει από κάθε άλλη

έννοια

Α=Α ένα τρίγωνο , είναι τρίγωνο και βάσει της συμβολικής

διατύπωσης Α=(α+β+γ) ένα τρίγωνο είναι ένα σχήμα με τρεις

πλευρές και τρεις γωνίες, από την άλλη δε πλευρά ένα τρίγωνο

δεν είναι κανένα άλλο σχήμα πχ κύκλος

Αρχή του αποκλειόμενου τρίτου

Μεταξύ δυο αντιφατικών κρίσεων η προτάσεων «βρέχει» και «δεν

βρέχει» κατ’ άνάγκην ή μια είναι αληθής και η άλλη ψευδής, τρίτη

εκδοχή δεν υφίσταται

Αρχή του αποχρώντος λόγου

Εκφράζει την ανάγκη να αναζητούμε για κάθε τι που υπάρχει ή για

κάθε τι που εκδηλώνεται στον κόσμο, το λόγο ή το αίτιο ένεκα του

οποίου υφίσταται ή γίνεται

Χωρίς αιτία τίποτε δεν υπάρχει ή δεν υφίσταται

Καμία γνώση δεν έχει ισχύ, εάν δεν υπάρχει λόγος που να

δικαιολογεί επαρκώς την αλήθεια της

Τις Πλατωνικές και Αριστοτελικές απόψεις κληρονόμησαν μέσω

ενδιάμεσων φιλοσόφων τα δυο κύρια ρεύματα της σύγχρονης

επιστημολογίας: ο ορθολογισμός της Ηπειρωτικής Ευρώπης και

ο Βρετανικός εμπειρισμός

Ορθολογισμός: η γνώση μπορεί να αποκτηθεί μέσω

παραγωγικής λογικής (Πλάτων, Descartes)

Εμπειρισμός: η γνώση μπορεί να επιτευχθεί επαγωγικά μέσω

των αισθήσεων (Αριστοτέλης, Locke)

Ορθολογισμός

Υποστηρίζει ότι η αληθινή γνώση δεν είναι προϊόν αισθητηριακής

εμπειρίας, αλλά υπάρχει κάποια ιδανική νοητική διαδικασία

Υπάρχει κάποια «εκ των προτέρων γνώση» που δεν χρειάζεται

να αιτιολογηθεί με βάση τις αισθητηριακές εμπειρίες

Η απόλυτη αλήθεια συνάγεται με λογικούς συλλογισμούς που

βασίζονται σε κάποια αξιώματα (πχ μαθηματικά)

Descartes και Leibniz

Descartes:τα κριτήρια της ακριβούς γνώσης είναι η ευκρίνεια

και η σαφήνεια των εννοιών (οι έμφυτες ιδέες που δεν

προέρχονται από κάποιες άλλες προηγούμενες ιδέες ούτε έχουν

σχέση με τη λειτουργία των αισθήσεων μας , γεννιόμαστε έχοντες

τες ήδη μέσα στην ψυχή μας)

Leibniz : αναγνώρισε επίσης, ως κριτήρια της ακριβούς και

έγκυρης γνώσης την ευκρίνεια και την σαφήνεια.

Διέκρινε όμως τις προτάσεις σε δυο κατηγορίες σε εκείνες των

οποίων η αλήθεια υπαγορεύεται από την αρχή της ταυτότητας και

σε εκείνες των οποίων η αλήθεια υπαγορεύεται από την αρχή του

αποχρώντος λόγου

Οι αλήθειές που στηρίζονται στην αρχή της ταυτότητας «1=1»,

είναι αιώνιες αλήθειες

Οι αλήθειες που καθορίζονται από την αρχή του αποχρώντος

λόγου και χαρακτηρίζονται ως αλήθειες γεγονότων,

προσδιορίζονται χρονικά και έχουν ισχύ κάτω από ορισμένες

συνθήκες (πχ είναι βέβαιο ότι βρέχει εδώ στην Αθήνα, δεν

σημαίνει ότι και αύριο θα πρέπει να βρέχει στην Αθήνα)

Απόλυτη γνώση μπορεί να έχει ο άνθρωπος μόνο για τις αιώνιες

αλήθειες, που χαρακτηρίζονται από ευκρίνεια και σαφήνεια, ενώ η

γνώση για τις αλήθειες των γεγονότων, οι οποίες είναι μεν

ευκρινείς, αλλά δεν είναι σαφείς, είναι σχετική και αναιρέσιμη

Εμπειρισμός

Υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει «εκ των προτέρων γνώση» και ότι η

μόνη πηγή γνώσης είναι η αισθητηριακή εμπειρία .

Ακόμη και όταν κάποιος έχει μια απατηλή αντίληψη, το γεγονός

και μόνο ότι κάτι έχει γίνει αντιληπτό είναι σημαντικό

Τα πάντα στον κόσμο έχουν μια εγγενώς αντικειμενική ύπαρξη

(πχ πειραματική επιστήμη)

Ο Locke αμφισβήτησε τη δυνατότητα οποιασδήποτε μορφής

γνώσης που δεν περιορίζεται αποκλειστικά στις πληροφορίες που

παρέχουν οι αισθήσεις

«Τίποτε δεν υπάρχει στο νου που δεν υπήρξε προηγουμένως

στην αίσθηση»

Άλλη βασική διαφορά έγκειται στη μέθοδο με την οποία αποκτάται

η γνώση

Ο Ορθολογισμός υποστηρίζει την παραγωγική λογική μέσω

εννοιών, νόμων και θεωριών

Ο Εμπειρισμός διατείνεται πως η γνώση παράγεται επαγωγικά

από συγκεκριμένες αισθητηριακές εμπειρίες

Παραγωγικός συλλογισμός

Σύμφωνα με την μέθοδο της παραγωγής, από γενικού τύπου

κρίσεις ή προτάσεις-όπως είναι οι νόμοι της φύσης, οι γενικές

έννοιες, οι ορισμοί, οι κανόνες της ηθικής κλπ, συμπεραίνονται

επιμέρους κρίσεις ή προτάσεις, οι οποίες έχουν ουσιώδη σχέση

με τις γενικές κρίσεις ή προτάσεις από τις οποίες ξεκίνησε η

διαδικασία της παραγωγής

Περίπτωση παραγωγικού συλλογισμού είναι ο συλλογισμός

Όλοι οι άνθρωποί είναι θνητοί

Ο Σωκράτης είναι άνθρωπος

Άρα ο Σωκράτης είναι θνητός

Επαγωγικός συλλογισμός

Σύμφωνα με την αρχή της επαγωγής, από επιμέρους κρίσεις ή

προτάσεις καταλήγουμε σε μια γενικού τύπου κρίση ή πρόταση

πχ

Ο Κώστας ο Γιώργος, ο Θανάσης… είναι θνητοί

Ο Κώστας, ο Γιώργος, ο Θανάσης...είναι άνθρωποι

‘Άρα οι άνθρωποι είναι θνητοί

Σύνθεση: Immanuel Kant

Συμφώνησε πως η εμπειρία αποτελεί τη βάση της γνώσης αλλά

δεν δέχτηκε το επιχείρημα των εμπειριστών ότι η εμπειρία είναι η

μοναδική πηγή γνώσης

«Παρ ’ ότι η γνώση ξεκινά με την εμπειρία, αυτό δεν σημαίνει ότι

ολόκληρη η γνώση πηγάζει από αυτήν»

Η γνώση προκύπτει μόνο όταν υπάρχει συνεργασία μεταξύ της

λογικής σκέψης του ορθολογισμού και της αισθητηριακής

αντίληψης του εμπειρισμού

Για τον Καντ το ανθρώπινο μυαλό δεν είναι ένα παθητικό λευκό χαρτί

αλλά ενεργός παράγοντας, με την έννοια ότι «ταξινομεί τις

αισθητηριακές αντιλήψεις στο χρόνο και στο χώρο» και παρέχει τις

έννοιες που είναι εργαλεία κατανόησης των εμπειριών

Βιβλιογραφία:

Πελεγρίνης, Θεοδόσιος .(2016)., Οι Πέντε Εποχές της

Φιλοσοφίας.

Πελεγρίνης, Θεοδόσιος .(2013), Λεξικό της Φιλοσοφίας.

Manuel Velasquez.(2011)., Philosophy A Text with Readings .

Εικοστός αιώνας:αμφισβήτηση Καρτεσιανής Διχοτομίας

Πολλές σύγχρονες θεωρίες θέτουν υπό αμφισβήτηση την

Καρτεσιανή διχοτομία (δυϊσμός υποκειμένου και αντικειμένου,

νου και σώματος) δίνοντας έμφαση στη σημασία κάποιας

μορφής αλληλεπίδρασης ανάμεσα στο σκεπτόμενο εαυτό και

τον εξωτερικό κόσμο κατά την αναζήτηση της γνώσης)

Η Ιαπωνική Πνευματική Παράδοση

1)ενότητα ανθρώπου και φύσης

2)ενότητα σώματος και νου

3)ενότητα εαυτού και άλλου

Η έννοια της γνώσης στις θεωρίες οργάνωσης και

διοίκησης

Δύο κατευθύνσεις

Η επιστημονική (επιστημονικοποίηση της στρατηγικής) από τον

F Taylor μέχρι τον H Simon

Ανθρωπιστική από τον Mayo μέχρι τον Weick και την

οργανωσιακή κουλτούρα

Η μακρά ιστορία των διοικητικών σπουδών μπορεί να θεωρηθεί

ως μια σειρά από διαμάχες ανάμεσα στα δυο στρατόπεδα, και

απόπειρες για σύνθεση (πχ Barnard )

«Επιστημονική Διοίκηση» εναντίον Θεωρίας

Ανθρωπίνων Σχέσεων

Ο Taylor υπέδειξε επιστημονικές μεθόδους και διαδικασίες για την

οργάνωση και λειτουργία της εργασίας (μελέτη χρόνου και

κίνησης) ώστε να βρεθεί «η βέλτιστη μέθοδος» εκτέλεσης των

εργασιών

Τυποποίηση εμπειριών και άρρητων δεξιοτήτων των εργατών και

η μετατροπή τους σε αντικειμενική και επιστημονική γνώση

Ο Mayo (πειράματα Χόθορν της Western Electric) έδειξε ότι οι

κοινωνικοί παράγοντες («ηθικό εργαζομένων», «αίσθηση ότι

ανήκουν» σε μια ομάδα, διαπροσωπικές δεξιότητες κατανόησης

της ανθρώπινης-ομαδικής συμπεριφοράς) βελτίωναν την

παραγωγικότητα

Η απόπειρα του Chester Barnard για Σύνθεση

Ο Barnard προσπάθησε να συνθέσει τη μηχανιστική

ορθολογικότητα της επιστημονικής διοίκησης και τον ανθρώπινο

παράγοντα της θεωρίας των ανθρωπίνων σχέσεων

1ον η γνώση συνίσταται όχι μόνο στο λογικό , γλωσσικό

περιεχόμενο, αλλά επίσης στο «συμπεριφορικό» μη γλωσσικό

περιεχόμενο

2ον οι ηγέτες χρησιμοποιούν τόσο την επιστημονική γνώση που

προέρχεται από λογικές νοητικές διεργασίες όσο και τη

συμπεριφορική γνώση που εξάγεται από μη λογικές νοητικές

διεργασίες( πχ αίσθηση , κρίση)

Το παράδειγμα του H Simon για την επεξεργασία

Πληροφοριών

Επηρεασμένος από τον Barnard για τη σημασία του ρόλου των

ανώτερων διοικητικών στελεχών αναγνώρισε ότι η βασική

λειτουργία των στελεχών είναι η λήψη αποφάσεων

Ερεύνησε τη διαδικασία της επίλυσης προβλημάτων και της

λήψης αποφάσεων από τον άνθρωπο και ανέπτυξε μια άποψη

για την οργάνωση ως «μηχανή» που επεξεργάζεται πληροφορίες

Η ανθρώπινη γνωστική ικανότητα είναι εγγενώς περιορισμένη

Η ικανότητα μας να επεξεργαζόμαστε πληροφορίες σε σύντομα

χρονικά διαστήματα είναι περιορισμένη (περιορισμένη

ορθολογικότητα)

Η γνώση είναι αυτή που επιλέγει, ανάμεσα σε όλες τις πιθανές

επιπτώσεις, μια μόνο σειρά επιπτώσεων που σχετίζονται με την

κάθε στρατηγική (έμφαση στη λογική πλευρά της ανθρώπινης

σκέψης)

Αυτή η ορθολογιστική άποψη, που μοιάζει Καρτεσιανή, τον

οδήγησε να παραβλέψει το ανθρώπινο δυναμικό για δημιουργία

γνώσης, τόσο στο ατομικό, όσο και στο οργανωσιακό επίπεδο

Η επιστήμη της Επιχειρησιακής Στρατηγικής

Ο Porter επινόησε το μοντέλο των «πέντε δυνάμεων» (εμπόδια

εισόδου, διαπραγματευτική ισχύ των αγοραστών ,

διαπραγματευτική ισχύ των προμηθευτών, απειλή από

υποκατάστατα προϊόντα ή υπηρεσίες, και αναμέτρηση

υπαρχόντων ανταγωνιστών)

Στη συνέχεια πρότεινε το μοντέλο της «αλυσίδας αξίας»

(συστηματική θεωρία εξέτασης, όλων των δραστηριοτήτων που

πραγματοποιεί η επιχείρηση καθώς και του τρόπου σύνδεσης της)

Τελικά η άποψη σχετική με τη γνώση που κυριαρχεί στην

επιστήμη της στρατηγικής είναι παρόμοια με αυτή του

Τεϊλορισμού

Δίνεται έμφαση στη λογική και αναλυτική (πχ αφαιρετική η

επαγωγική) σκέψη, καθώς και στη χρήση της υπάρχουσας ρητής

γνώσης στην κορυφή της

Ανθρώπινοι παράγοντες, που δεν μπορούν να ποσοτικοποιηθούν

, όπως οι αξίες, τα νοήματα και οι εμπειρίες εξαιρούνται από τον

επίσημο επιχειρησιακό σχεδιασμό και την ανάπτυξη στρατηγικών

πόρων

Μελέτες για την Οργανωσιακή Κουλτούρα

Ως απάντηση στην «επιστημονική προσέγγιση οι Peters και

Waterman πρότειναν μια ανθρωπιστική προσέγγιση της

διοίκησης

Παρατήρησαν ότι οι «άριστες επιχειρήσεις» κάνουν διάφορες

προσπάθειες ώστε να προωθήσουν την έννοια των κοινών αξιών

ανάμεσα στους εργαζόμενους

Κάθε άριστη εταιρεία έχει δημιουργήσει τη δική της μοναδική

«εταιρική κουλτούρα» που καθόριζε τον τρόπο σκέψης και

συμπεριφορά της

Τρείς αδυναμίες

Οι περισσότερες δεν έδωσαν τη δέουσα σημασία στο δυναμικό

και τη δημιουργικότητα των ανθρώπων

Ο άνθρωπος στις περισσότερες περιπτώσεις αντιμετωπίζεται ως

επεξεργαστής και όχι ως δημιουργός πληροφοριών

Η οργάνωση παρουσιάζεται να έχει μια παθητική σχέση με το

περιβάλλον της, γεγονός που παραβλέπει το δυναμικό της για

αλλαγή και δημιουργία

Προς μία νέα σύνθεση

Απόπειρα σύνθεσης επιστημονικών και ανθρωπιστικών

προσεγγίσεων η οποία ακολούθησε τρεις κατευθύνσεις:

1)θεωρίες σχετικά με την «κοινωνία της γνώσης»

2)θεωρίες περί οργανωσιακής μάθησης

3)στρατηγικό μάνατζμεντ με βάση τους πόρους

Οι απόψεις του Drucker για την Κοινωνία της Γνώσης

Η επιχείρηση θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη να εγκαταλείψει

την απαρχαιωμένη γνώση και να μάθει να δημιουργεί νέες

πραγματικότητες μέσω:

1)της συνεχούς βελτίωσης όλων των δραστηριοτήτων

2)της ανάπτυξης νέων εφαρμογών με τις ίδιες της επιτυχίες της

3)της συνεχούς καινοτομίας ως μια οργανωμένη διαδικασία

Επίσης επισημαίνει ότι η επιχείρηση πρέπει να αυξήσει την

παραγωγικότητα των εργατών γνώσης και υπηρεσιών

Οργανωσιακή Μάθηση

Όπως τα άτομα, έτσι και οι οργανώσεις πρέπει πάντοτε να

αντιμετωπίζουν νέες πτυχές του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο

λειτουργούν

Η μάθηση συνίσταται σε δυο είδη δραστηριότητας:

1ον απόκτηση τεχνογνωσίας με στόχο την επίλυση συγκεκριμένων

προβλημάτων που βασίζονται σε υπάρχουσες παραδοχές

2ον αφορά στη θέσπιση νέων παραδοχών (παραδειγμάτων ,

σχημάτων , νοητικών μοντέλων ή θεωρητικών προοπτικών) οι

οποίες θα αντικαταστήσουν τις ήδη υπάρχουσες

Ο Senge αναγνώρισε ότι πολλά είδη οργανώσεων υποφέρουν

από «μαθησιακές αναπηρίες» και πρότεινε την «μανθάνουσα

οργάνωση» ως ένα πρακτικό μοντέλο

Υποστήριξε ότι η μανθάνουσα οργάνωση έχει την ικανότητα τόσο

για δημιουργική μάθηση (ενεργητική) όσο και για

προσαρμοστική (παθητική)

Η θεωρία του Senge έχει κάποια συγγένεια με την θεωρία περί

δημιουργίας της γνώσης εν τούτοις ο Senge σπάνια χρησιμοποιεί

τη λέξη «γνώση» ενώ δεν αναφέρει πουθενά πως αυτή μπορεί

να δημιουργηθεί

Νέα προσέγγιση της Στρατηγικής, που βασίζεται στους

πόρους

Η νέα προσέγγιση βλέπει τις ικανότητες, τις δυνατότητες, τις

δεξιότητες (Prahalad and Hamel ), ή τα στρατηγικά περιουσιακά

στοιχεία ως πηγές δημιουργίας σταθερού ανταγωνιστικού

πλεονεκτήματος για την επιχείρηση

Αυτό που απουσιάζει από την προσέγγιση που βασίζεται στους

πόρους είναι ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο, που θα δείχνει πως τα

διάφορα συστατικά μέρη της οργάνωσης αλληλεπιδρούν μεταξύ

τους στο πέρασμα του χρόνου, δημιουργώντας κάτι μοναδικό

Ανάγκη για μια θεωρία δημιουργίας οργανωσιακής γνώσης

Κεντρικό μέλημα των υπαρχουσών θεωριών είναι η απόκτηση ,

συσσώρευση και χρησιμοποίηση της υπάρχουσας γνώσης, ενώ

απουσιάζει η προοπτική της «δημιουργίας γνώσης»

Η οργάνωση που θέλει να αντιμετωπίσει δυναμικά το

εξελισσόμενο περιβάλλον πρέπει να μπορεί να δημιουργεί

πληροφορίες και γνώση, και όχι απλώς να τις επεξεργάζεται

αποτελεσματικά

Θα πρέπει να αναδημιουργεί τον εαυτό της καταστρέφοντας το

υπάρχον σύστημα γνώσης και στη συνέχεια καινοτομώντας και

δημιουργώντας νέους τρόπους σκέψης και δράσης

Ικουζίρο Νονάκα & Χιροτάκα Τακεούτσι, (2003) ‘Η επιχείρηση

της γνώσης’, εκδόσεις Καστανιώτη