GREJANJE, KLIMATIZACIJA I SOLARNA ENERGIJA

Student:Milašinović Marko 11/2005Profesor:Milorad Bojić

RAZVOĐENJE TOPLOTE Za transport fluida centralnog grejanja od proizvođača toplote

služi razvodna mreža. Glavni elementi mreže su cevi odgovarajućih dimenzija. Cevi i svi ostali uređaji koji su u upotrebi za normalne

instalacije normirani su i nalaze se u odgovarajućim priručnicima i katalozima.

Podaci za cevi su: spoljni i unutrašnji prečnik, težina po dužnom metru i materijal. Najčešće se koriste cevi dužine 6 metara.

Za centralna grejanja u upotrebi su crne čelične cevi sa tankim i debelim zidom, sa šavovima i bez šava.

Za vodovod su u upšotrebi pocinkovane čelične cevi.

Spajanje cevi

MUFOVIMA ZAVARIVANJEM

Spajanje cevi

POMOĆU PRIRUBNICA ILI HOLENDERA

Promena pravca Radi promene pravca cevi se ili savijaju ili na takvim mestima spajaju

pomoću kolena. Savijanje cevi se vrsi u toplom ili u hladnom stanju u zavisnosti od

njihovog prečnika i materijala. Tanje cevi se savijaju u hladnom stanju. Da se presek ne bi na savijenim mestima osetnije smanjio cevi se

prilikom savijanja ispunjavaju peskom ili smolom Za brže i preciznije savijanje potrebno je napraviti odgovarajuće alate. Pre montaže treba dobro pregledati da li su cevi iznutra čiste. U

suprotnom treba ih očistiti. Stalni ogranci se izvode zavarivanjem.

Učvršćivanje i vešanje cevi Učvršćavanje i vešanje cevi se vrši pomoću različitih nosača i vođica

koji su ubetonirani u zidu. Mora se uvek voditi računa o mogućnosti dilatacije.

Kompenzatori Istezanje čeličnih cevi usled zagrevanja od 0-100 C je približno 1,2mm

po dužnom metru. Da ne bi došlo di njihovog prskanja u pojedine vodove se ubacuju

kompenzatori: u obliku “lire” ili slova “U”, klizni kompenzatori i aksijalni u vidu harmonike

PODELA MREŽE PREMA KRETANJU FLUIDA

Cevni vodovi kod centralnih grejanja prema funkciji se dele na razvodnu i povratnu mrežu.

Prema njihovom orijentisanju dele se još na vertikalne i horizontalne krakove.

Prema smeru cirkulacije fluida vertikalni vodovi mogu biti usponski i silazni.

Vođenje i način smeštanja mreže zavisi od sistema grejanja i namene prostorija u kojima prolazi mreža.

U prostorijama za stanovanje nije poželjno da se vidi ma kakva mreža cevi.

Vertikalne cevi se izvode u žlebovima koji su za tu svvrhu predviđeni u zidovima.

U prostorijama u kojima se ne stanuje cevi se mogu postaviti i otvoreno na zidu pomoću pomenutih nosača.

PODELA PREMA POLOŽAJU RAZVODNE MREŽE

Horizontalna mreža može biti postavljena iznad ili ispod radijatora, pa se razlikuje gornji i donji razvod.

Ako je u pitanju gornji razvod horizontaln mreža se vodi po tavanu dok je povratna u podrumu od tavanicom ili kroz predviđene kanaleu podu. Cevna mreža se ne sme voditi direktno kroz zemljani pod.

Donji razvod se mora obavezno primeniti ako je predviđeno zagrevanje podrumskih prostorija.

Horizontalna mreža mora imati u svim svojim deonicama izvestan pad. Kod vodenog grejanja ovaj pad služi za lakše evakuisanje vazduha iz

cevnih vodova.

PODELA PREMA POLOŽAJU RAZVODNE MREŽE

Kod parnog grejanja razvodna mreža se naziva parna, a povratna kondezatna.

Oba voda moraju imati određeni pad radi odvođenja kondezata koji se na hladnijim mestima ne može izbeći.

Nagib parnog voda bolje je izvesti u smeru strujanja pare radi lakšeg oticanja kondenzata.

Nagib kondenzne mreže je uvek prema kotlarnici. Nagib svake horizontalne mreže se kreće 0,5-1%.

Uređaji za zatvaranje Kao organi za zatvaranje vodova u mreži uglavnom su u upotrebi

pečurkasti i klizni ventili. Ređe se upotrebljavaju klapne i slavine zbog većeg otpora i

nedovoljnog zaptivanja. Klizni ventili imaju najmanje otpore i omogućavaju otvor blizu 100%. Propusni ventili se mogu izrađivati i tako da im je vreteno pod uglom

manjim od 90˚ u odnosu na pravac priključnih cevi. Za radijatore centralnog grejanja upotrebljavaju se ventili sa

dvostrukom regulacijom radi regulisanja ujednačenog zagrevanja ili prigušivanja pritiska. Ovo vrši stručnjak prilikom probnog loženja

Memebranski separator Radi sprečavanja odlaska pare u odvodni priključak za kondenzat

upotrebljava se membranski separator. Kada prolazi kondenzat koji je hladniji membrana se skuplja i

propuštaga podizanjem koničnog zatvarača. Čim naiđe para zbog veće temperature membrana se širi i zatvara prolaz.

IZOLACIJA CEVI Cevi se izoluju gde je potrebno sprečiti gubitke toplote kod toplih

cevovoda, a naročito u horizontalnim deonicama mreže. Izolacija se stavlja od raznih pogodnih materijala, a najčešće su u

upotrebi: kiselgur, magnezijum, azbest, staklena ili mineralna vuna, storopor i poliuretan.

Kvalitetni izolacioni materijal treba da ima ove osobine: što niži koeficijent provodljivosti toplote, da je otporan na vlagu i temperaturu, da je postojan u mehaničkom pogledu i da se jednostalno i lako postavlja.

Proračun izolacionog sloja

k.R

1

.1 D.11

2 .cln

D'

D.1

1

2 .IlnD.2

D'

1

.2 D.2

Uprošćeni proračun za k.R

Uprošćeni proračun za k.R

Uprošćeni proračun za k.R

ODREĐIVANJE DEBLJINE IZOLACIJE

Treba voditi računa o tehničkim i ekonomskim uslovima. Meže postojati zahtev da se prostorije kuda prolaze vodovi ne smeju

pregrevati iznad određene granice. U ovakvim uslovima se mora predvideti debljina izolacije bez obzira na ekonomičnost.

Debljina izolacije se računa pomoću tabela T-45 i T-46. Kod ovog proračuna se moraju neke veličine pretpostaviti ili proceniti.

Pri ovome se treba rukovoditi cenom izolacije.

Određivanje ekonomske debljine izolacije

Treba izvršiti proračun godišnje cene koštanja izgubljene toplote pri raznim debljinama izolacije.

Sačiniti dijagram. Treba odrediti položaj gde prestaje racionalnost povećanja debljine

izolacije. Ovo se može sačiniti na sledeći način: odrediti koštanje godišnjih gubitaka toplote i načiniti krivu smanjenja troškova na gubitke toplote usled povećanja debljine izolacije.

CEVNE MREŽE Pad pritiska u jednoj deonici:

Pad pritiska u jednoj deonici jednak je zbiru pada pritiska u pravim delovima i zbiru pada pritiska usled pojedinačnih otpora.

Dva načina postavljanja zadatka kod proračuna mreža

Prvi način. Data je mreža sa trasom deonica a s`tim i pravi delovi mreže, prečnici cevi kao i broj i vrsta pojedinačnih otpora, protok fluida koji struji kroz mrežu. Traži se pad pritiska.

Drugi način. Data je šema cevovoda sa vrstom i brojem pojedinačnih otpora, protok fluida u jedinici vremena i dozvoljen pad pritiska. Traži se prečnik cevi.

Proračun se deli na prethodni i naknadni.

Simultani proračun sa više pretpostavki

Prva pretpostavka je brzina strujanja

- za paru: 20-70

- za toplu i vrelu vodu: 0,5-3 Računom se određuju 2 do 3 brzine iz potrebnog protoka vodeći

računa o skali normiranih prečnika pomoću kojih se određuje pad pritiska

Poređenjem ovako dobijenih vrednosti sa pretpostavljenim padom pritiska nalazi se prečnik koji treba izabrati za izvođenje.

Uprošćenje proračuna upotrebom pomoćnih listova

Proračun pada pritiska i prečnika vodova uprošćuje se primenom brojnih tabela zavisnih veličina. Ovo je praktično u tehnici grejanja naročito gde dolazi do naglih promena osnovnih veličina.

Pomoćni listovi od 3 do 8 služe za proračune gravitacionog i pumpnog vodenog grejanja i parnog grejanja niskog pritiska.

U pomoćnim listovima 3 i 4 zaglavlje tabela se odnosi na unutrašnje prečnike, ivične vertikalne kolone na pad pritiska, a protok i brzina vode za međusobnu zavisnost prvih dveju veličina date su u tabeli.

U pomoćnim listovima 5 i 6 umesto protoka data je količina toplote pri temperaturskoj razlici , računata za masenu količinu toplote dffafadffa koja se prenosi u zavisnosti od pada pritiska i prečnika cevi.

U pomoćnom listu 7 date su tabele koje olakšavaju odrešivanje pada pritiska Z u zavisnosti zbira pojedinačnih otpora i brzine strujanja V iz relacije:

Uprošćenje proračuna upotrebom pomoćnih listova

Uprošćenje proračuna upotrebom pomoćnih listova

Vrednosti za odnose se na prosečan tip današnje izrade. Za tačnije podatke predviđenih elemenata kada to zahtevaju uslovi proračuna mreža treba se obratiti proizvođačima ili izvršiti ispitivanja.

Dosta su u upotrebi cevi sa tankim zidom i relativno velikim unutrašnjim prečnikom tako da pri istom protoku imaju niže vrednosti za R.