Post on 21-Jan-2016
description
Measúnú chun Foghlama –
Ag feabhsú an teagaisc agus na foghlama inár scoil
Seimineár Réigiúnach ’07
An Tionscnamh um Phleanáil Fhorbartha Scoile
“Tionscnamh scoileanna ar mhaithe le scoileanna”
2
McF – Prionsabail agus PleanáilMcF – Prionsabail agus Pleanáil
Príomhphrionsabail McF
Réasúnaíocht
Straitéisí Pleanála
Is ionann measúnú agus an próiseas atá i gceist le heolas Is ionann measúnú agus an próiseas atá i gceist le heolas a bhailiú faoi fhoghlaim leanaía bhailiú faoi fhoghlaim leanaí
teistiú
aiseolas scagadh
foghlaimfáthmheas
Aidhm an mheasúnaithe
Dhá Phríomhshaghas MeasúnaitheDhá Phríomhshaghas Measúnaithe
Suimitheach
(Measúnú na Foghlama-MnF)
Múnlaitheach
(Measúnú chun Foghlama-McF)
Cuspóir A fháil amach céard atá ar eolas ag daltaí, céard a thuigeann siad agus céard atá siad in ann a dhéanamh. An dul chun cinn atá déanta acu a thomhas
Cuidiú le daltaí chun foghlaim (measúnú a chothaíonn próiseas na foghlama)
Uainiú Deireadh cúrsa
(tar éis na foghlama)
Leanúnach
(le linn na foghlama)
Samplaí Trialacha agus Scrúduithe Ceistiú
Aiseolas (marcáil & ó bhéal)
Piarmheasúnú agus féinmheasúnú
Rialú Múinteoir agus seachtrach Múinteoir agus dalta
5
Dhá ‘Bhealach’ aitheanta le Dhá ‘Bhealach’ aitheanta le Measúnú a dhéanamhMeasúnú a dhéanamh
‘An dá cheann…agus’ ní ‘an ceann seo…nó’
Go minic úsáideann cleachtas an mheasúnaithe an dá cheann in éineacht
Cathain a bhíonn béim ar cheann acu níos oiriúnaí ná béim ar an gceann eile?
6
Luaitear cúig phrionsabal le Luaitear cúig phrionsabal le McF sa seomra ranga:McF sa seomra ranga:
An Rún Foghlama a chomhroinnt Na Critéir Rathúlachta a chomhroinnt Ceistiú ar ardchaighdeán bunaithe ar
na Critéir Rathúlachta Aiseolas a thabhairt bunaithe ar na Critéir
Rathúlachta Piarmheasúnú agus Féinmheasúnú
7
An Rún Foghlama a ChomhroinntAn Rún Foghlama a Chomhroinnt
Ba chóir go mbeadh tuiscint shoiléir ag daltaí ar rún foghlama gach ceachta (cuir ar an gclár dubh ag tús an ranga é)
Is é atá i gceist leis an rún foghlama ná an cuspóir atá agat maidir leis na rudaí a bheidh ar eolas ag daltaí, na rudaí a thuigfidh siad nó a bheidh siad in ann iad a dhéanamh ag deireadh an ranga
Samplaí:- Ag deireadh an ranga seo ba cheart go mbeifeá in ann
gaineamh, salann agus uisce a dheighilt óna chéile- Ag deireadh an ranga seo ba cheart go mbeifeá in ann
carachtar … a thuiscint- Ag deireadh an ranga seo ba cheart go mbeifeá in ann
léaráid de … a tharraingt
8
Ag Comhroinnt Ag Comhroinnt na gCritéar Rathúlachtana gCritéar Rathúlachta
Tabhair critéir shoiléire shothuigthe atá bainteach leis an rún foghlama do na daltaíSampla:- ba cheart go mbeifeá in ann gaineamh, salann agus uisce a dheighilt óna chéile agus tú ag baint úsáide as modhanna áirithe, agus ba cheart go dtuigfeá na fáthanna go bhfuil siad deighilte
Cabhraigh le daltaí chun na caighdeáin a bhfuil siad ag díriú orthu a aithint – taispeáin dóibh obair dhaltaí eile a shroich na critéir rathúlachta agus mínigh na fáthanna gur shroich
9
Ceistiú ar ArdchaighdeánCeistiú ar ArdchaighdeánCruthaigh atmaisféar ranga ina mbraitheann na daltaí go léir slán maidir le seans a thógáil agus le botúin a dhéanamh
Cén sainmhíniú a bheadh agat ar cheist mhaith? (Cén fáth ceisteanna a chur sa rang?) Ceann a thugann ar na daltaí smaoineamh Ceann a spreagann plé Ceann a bhfuil freagra ag gach dalta uirthi Ceann a bhfuil aidhm aici…
Tá daltaí ann nach dtugann freagraí sa rang ar chúiseanna éagsúla.Conas a spreagann tú na daltaí seo le freagraí a thabhairt sa rang?
10
Ceistiú Ceistiú
Agus muid ag féachaint ar cheistiú sa seomra ranga ba chóir dúinn breathnú ar:
Tráth feithimh Éagsúlacht sa cheistiú Forbairt eochaircheisteanna (le haghaidh céimeanna
tábhachtacha sa cheacht) Caighdeán na gceisteanna (Cén fáth go..? An bhféadfá
míniú a thabhairt ar…?) Ceisteanna dea-phleanáilte Níos mó ná dalta amháin páirteach sa fhreagairt
11
Aiseolas trí RáiteasAiseolas trí Ráiteas
Cé chomh soiléir is a bhíonn an t-aiseolas a thugaimid do dhaltaí? ‘caithfidh tú iarracht níos fearr a dhéanamh’ ‘déan tuilleadh forbartha ar na smaointe seo’ ‘iarracht mhaith, coinnigh suas í’ ‘gá le breis sonraí anseo’
Cén chiall a bhaineann an dalta as an aiseolas? ‘léiríonn tic gur dócha gur maith leis é’ ‘tá a lán scríbhneoireachta ag an deireadh – ciallaíonn sé seo
go bhfuil sé go dona’ ‘seo ceann de na cinn is fearr agam mar tá an scríbhneoireacht
néata, sheiceáil mé an litriú agus chuir mé isteach an dáta’
12
Aiseolas trí RáiteasAiseolas trí Ráiteas
Gan ach ráiteas mar mharcáil v bronnadh marcanna- Freagraíonn daltaí níos fearr do ráitis chuiditheacha
seachas grádanna amháin - Cuireann marcanna an bhéim ar an gcomórtas agus ní ar
an dul chun cinn pearsanta, téann siad i gcoinne na foghlama comhoibrithí
- Cuireann marcanna lagmhisneach ar dhaltaí a ghnóthaíonn torthaí ísle
- Ní thugann marcanna comhairle d’fhoghlaimeoirí maidir le conas is féidir feabhas a chur ar a gcuid oibre
13
Aiseolas ÉifeachtachAiseolas Éifeachtach
An uair is éifeachtaí d’aiseolas ná nuair a chuireann sé in iúl do na daltaí:
a Láidreachtaí
a Laigí
an chéad chéim Eile (agus conas)
(L.L.E.)
14
Piarmheasúnú agus FéinmheasúnúPiarmheasúnú agus Féinmheasúnú
Féinmheasúnú Tá na daltaí páirteach sa mheasúnú ar a bpíosa oibre
féin agus tá siad freagrach as an measúnú sin (Tá fios na gcritéar rathúlachta ag na daltaí)
Piarmheasúnú Tá na daltaí páirteach i measúnú obair dhaltaí eile
(ba chóir go mbeadh tuiscint shoiléir ag na daltaí ar cad atá á lorg acu in obair a gcomhdhaltaí)
Is minic a théann piarmheasúnú agus féinmheasúnú in éineacht. Is féidir le piarmheasúnú bheith mar chabhair ag féinmheasúnú. Faigheann daltaí léargas ar a gcuid oibre féin trí bhreithmheas a thabhairt ar obair a gcomhpháirtithe
15
Piarmheasúnú agus FéinmheasúnúPiarmheasúnú agus Féinmheasúnú
Tá cuid mhór buntáistí ag piarmheasúnú agus ag féinmheasúnú thar obair atá measúnaithe ag an múinteoir, de réir na litríochta.
Éilíonn siad ar dhaltaí freagracht a ghlacadh as a gcuid oibre féin (bheith réamhghníomhach ina leith)
Spreagann siad an fhoghlaim trí phlé agus chíoradh (iarrtar ar dhaltaí a dtuairimí a chosaint)
Cuireann siad leis an inspreagadh agus leis an tsuimTugann siad ar dhaltaí machnamh a dhéanamhForbraíonn siad scileanna comhoibrithe
16
Straitéisí le haghaidh Straitéisí le haghaidh FéinmheasúnaitheFéinmheasúnaithe
Soilse tráchtaIarrtar ar dhaltaí cód dathanna a úsáid le tuiscint reatha ar thorthaí foghlama a léiriú
Samplaí oibreTugtar samplaí oibre do dhaltaí. Iarrtar orthu an píosa oibre is fearr a aithint maraon le botúin choitianta agus cad iad na cúiseanna atá leo
Scéimeanna marcálaTugtar scéim mharcála do dhaltaí agus iarrtar orthu í a úsáid chun a bhfreagraí féin a cheartú
17
Straitéisí le haghaidh Straitéisí le haghaidh PiarmheasúnaithePiarmheasúnaithe
Tosaigh le céim bheag agus bog ar aghaidh de réir a chéile m.sh. Iarr ar an 1ú Bhliain cóipleabhair a mhalartú, a sheiceáil go bhfuil lipéid curtha ar léaráidí, go bhfuil eochairfhocail do thopaicí in úsáid
Tabhair freagraí do thriail dóibh agus iarr orthu trialacha a chéile a cheartú (triail ghairid)
Iarr ar dhaltaí ceisteanna TS nó AT a fhreagairt, tabhair scéim mharcála dóibh agus iarr orthu ceisteanna a chéile a cheartú
18
Modheolaíochtaí Teagaisc McFModheolaíochtaí Teagaisc McF
Gan ach ráiteas mar mharcáil Ionchur ó dhaltaí i gcinntí faoi obair bhaile Daltaí ag scríobh ceisteanna do thrialacha Daltaí ag cur ceisteanna Ceistiú ag an múinteoir (gan lámha in airde!) Tráth feithimh Obair ghrúpa (ar chleachtaí ranga) Féinmheasúnú ag daltaí (soilse tráchta) Piarmheasúnú ag daltaí Eile…
19
Cén fáth Measúnú chun Foghlama -Cén fáth Measúnú chun Foghlama -taighdetaighde
Spreagann McF daltaí le bheith níos gníomhaí agus níos freagraí mar rannpháirtithe ina gcuid foghlama féin
Tá sé ráite go bhfuil an neartú gnóthachtála a bhaineann le measúnú múnlaitheach ar na cinn is mó a tuairiscíodh riamh mar thoradh ar idirghabháil oideachasúil (ECFE/OECD, 2005)
Leanann dul chun cinn i bhfoghlaim daltaí measúnú múnlaitheach agus is i gcás na ndaltaí laga is mó an dul chun cinn(Black and Wiliam, King’s College London, 2000)
20
Cén fáth Measúnú chun Foghlama –Cén fáth Measúnú chun Foghlama –pleanáil agus feabhsú scoilepleanáil agus feabhsú scoile
Spreagann sé múinteoirí chun machnamh a dhéanamh ar a gcleachtas ranga
Daingníonn sé cultúr cleachtais nuálaigh Cothaíonn sé cultúr comhoibríoch i measc múinteoirí
laistigh de réimsí ábhar agus ó réimsí éagsúla ábhar Cuireann sé an teagasc agus an fhoghlaim ar chlár na
forbartha scoile Ba chóir tarraingt ar McF níos minicí i gcomhar le
modhanna eile measúnaithe (Tuarascálacha Cigireachta Scoile 2006-07)
21
C & FC & F
Roinnt samplaí ó scoileanna…
22
Ag tabhairt Measúnú chun Foghlama isteach i do scoil
23
Ag pleanáil le haghaidh McF – Ag pleanáil le haghaidh McF – Céim 1Céim 1
Feasacht na foirne maidir le prionsabail McF srl.Bileog oibre 1 – Cleachtas measúnaithe aonair
Cinneadh maidir le conas McF a thabhairt ar aghaidh: - ranna ábhar? - grúpaí éagsúla?
Machnamh ar chleachtas measúnaithe ag roinn ábhair/ tascghrúpa McF – Bileog oibre 2
Athbhreithniú roinne ábhair/tascghrúpa McF ar McF – Bileog oibre 3
24
Ag pleanáil le haghaidh McF – Ag pleanáil le haghaidh McF – Céim 2Céim 2
Roghnaigh straitéisí ar fiú triail a bhaint astu le spriocghrúpa daltaí (go minic 1ú Bhliain, Idirbhliain & 5ú Bliain) – Bileog oibre 3
Bain úsáid as Teimpléad Plean Gnímh
Leag síos critéir m.sh. Rannpháirtíocht níos fearr nó dáilte níos cothroime, feabhas i dtorthaí trialacha, rátáil sásaimh níos airde, feabhas ó thaobh cruthúnas grúpaí daltaí ar leith, próifíl iompair feabhsaithe, breis freagraí ar cheisteanna agus iad níos saibhre…
Comhaontaigh róil, tréimhse ama, acmhainní, modhanna monatóireachta agus meastóireachta
PLEAN GNÍMH MEASÚNAITHE PLEAN GNÍMH MEASÚNAITHE
GRÚPA:_________________GRÚPA:_________________DÁTA:____________DÁTA:____________
Is féidir le múinteoirí aontú ar triail a bhaint as líon teicnící féachaint an bhfuil aon dul chin cinn suntasach san fhoghlaim, san inspreagadh nó i gcuimsiú na ndaltaí go léir. Is féidir athbhreithniú tar éis tréimhse áirithe ama a phlé féachaint an bhfuil an teicníc ina cabhair agus an scaipfí amach níos leithne í, an leanfaí léi, an stopfaí í nó an leasófaí í.
STRAITÉIS‘McF’
SPRIOC-GHRÚPA (RANG, BLIAIN,)
MÉID AMA LEAGTHA SÍOS DON
CHLEACHTAS
GNÍOMHAÍOCHTAÍ(CÉARD ATÁ LE
DÉANAMH?)
CRITÉIR RATHÚLACHTA
(CONAS A BHEIDH A FHIOS AGAT AN BHFUIL
AG ÉIRÍ LEIS?)
DÁTA LE hAGHAIDH
ATHBHREITH-NITHE
26
Ag pleanáil le haghaidh McF – Ag pleanáil le haghaidh McF – Céim 3Céim 3
Cuir modheolaíochtaí aontaithe i bhfeidhm agus lean modhanna aontaithe breathnóireachta, monatóireachta agus measúnaithe
Buaileadh ranna ábhar/tascghrúpaí McF le chéile le hathbhreithniú a dhéanamh ar dhul chun cinn agus le ceisteanna agus deacrachtaí atá ag teacht chun solais a phlé
27
Ag pleanáil le haghaidh McF – Ag pleanáil le haghaidh McF – Céim 4Céim 4
Réitíodh gach roinn ábhair/tascghrúpa McF tuairisc roimh lánseisiún chun athbhreithniú a dhéanamh ar McF sa scoil iomlán
Imlínte na tuairisce- na rudaí ar bhaineamar triail astu (straitéisí, rangú
daltaí, amscála, cúinsí comhthéacs) - na rudaí a tharla
- na rudaí a chruthaigh go maith (déan tagairt do na critéir rathúlachta)- na rudaí nár éirigh leo- ceachtanna foghlamtha – aidhmeanna don am atá
romhainn
28
Ag pleanáil le haghaidh McF – Ag pleanáil le haghaidh McF – Céim 5Céim 5
Socraigh lánchruinniú den fhoireann go léir chun athbhreithniú a dhéanamh ar an tionscnamh McF
Taispeánadh gach roinn/tascghrúpa ‘póstaer’ nó déantar cur i láthair gairid bunaithe ar an tuairisc
C & F gairid tar éis gach cur i láthair Bíodh seisiún le plé iomlánach i ndiaidh an taispeántais/an chur i
láthair agus é mar aidhm aige na príomhbhuntáistí agus na cúiseanna imní a aimsiú
Aontaigh obair leanúnach don tionscnamh i bprionsabal: - An ndaingneoidh agus an leathnóidh ranna ábhar cleachtas
McF/an mbeidh ann do ghrúpaí tionscnaimh nua McF chun tús a chur le cleachtas leanúnach McF?
- An bhfuil impleachtai ann do pholasaí uile-scoile?- An féidir go mbeadh tiomantas ann go mbainfí úsáid níos
forleithne as straitéisí McF?- An gá go bhfiosródh coiste traschuraclaim an cúram?
29
Ceardlann – Ceardlann – Ag tabhairt McF isteach inár ScoilAg tabhairt McF isteach inár Scoil
Dúshláin? Conas dúshláin a shárú (céard iad na rudaí ar éirigh leo i scoileanna?)
Eochairthosca le haghaidh rathúlachta
30
Tosca Pleanála le cur san áireamhTosca Pleanála le cur san áireamh Réamhphleanáil Am srl. Róil agus Cúraimí Teagmhais aon uaire – ag tacú le modhanna
reatha/polasaithe Critéir ó dhaltaí maidir le rathúlacht Ábhair acmhainní Eolas do thuismitheoirí Cur i bhfeidhm Tionscnaimh Meastóireacht
31
Measúnú chun FoghlamaMeasúnú chun FoghlamaAcmhainní Ar LíneAcmhainní Ar Líne
‘Inside the Black Box: Raising Standards through Assessment’ (Black & Wiliam)(www.pdkintl.org/kappan/kbla9810.htm)
CNCM – McF(www.ncca.ie)
Assessment for Learning – QCA(www.qca.org.uk/295.html)
The Standards Site(www.standards.dfes.gov.uk/keystage3/respub/afl_ws)
32
Acmhainní Ar Líne 2Acmhainní Ar Líne 2
www.ltscotland.com/assess
www.assessment-reform-group.org.uk
www.kcl.ac.uk
Foilseacháin ar Mheasúnú ar fáil ar:
www.kcl.ac.uk/depsta/education