Post on 23-Oct-2021
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-1-
LOØNG YEÂU THÖÔNG
TAÄP II
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-2-
LÔØI CAÛM ÔN
Kính xin caùc taùc giaû trong caùc saùch,
baùo vui loøng cho pheùp chuùng toâi ñöôïc trích
nhöõng baøi vieát veà ñaïo ñöùc ñeå laøm saùng toû
neàn ÑAÏO ÑÖÙC NHAÂN BAÛN – NHAÂN QUAÛ
cuûa Phaät giaùo, xin chaân thaønh caûm ôn quyù
vò.
Saùch do HT.THÍCH THOÂNG LAÏC vieát
khoâng baùn chæ ñeå kính bieáu cho moïi ngöôøi.
Kính ghi
HT. THÍCH THOÂNG LAÏC
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-3-
TAÄP II
NHAØ XUAÁT BAÛN TOÂN GIAÙO
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-4-
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-5-
Lôøi noùi ñaàu
Trong taäp moät chuùng toâi ñaõ noùi
ñeán Loøng Yeâu Thöông laø moät ñöùc tính toát
cuûa muoân loaøi, cho neân khi môùi loït loøng meï
sinh ra, loaøi vaät naøo cuõng vaäy ñeàu saün coù
Loøng Yeâu Thöông. Nhöng khi aùp duïng
Loøng Yeâu Thöông vaøo ñôøi soáng haèng
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-6-
ngaøy thì Loøng Yeâu Thöông aáy khoâng coøn
giaù trò bình ñaúng, hoàn nhieân, trong saùng
cuûa noù nhö thuôû ban ñaàu nöõa, maø noù hoaøn
toaøn thay ñoåi theo baûn ngaõ ích kyû, heïp hoøi,
nhoû moïn cuûa moïi loaøi. Töø loøng yeâu thöông
aáy noù seõ trôû thaønh loøng hung aùc. Cho neân
noùi Yeâu Thöông chöù thaät ra chính baûn
thaân noù coøn chöa Yeâu Thöông huoáng chi
noù Yeâu Thöông ai.
Vì theá, môùi noùi Loøng Yeâu Thöông
aáy ñaõ trôû thaønh nhieàu caáp ñoä khaùc nhau
trong cuoäc soáng haèng ngaøy, laø vì khoâng coù
danh töø duøng ñeå chæ Loøng Yeâu Thöông
maø khoâng Yeâu Thöông, hay ñeå chæ cho
Loøng Yeâu Thöông nhieàu hoaëc ít.
Vì duï: cha meï thöông con cuõng khoâng
phaûi bình ñaúng vì coù ñöùa thöông nhieàu,
nhöng cuõng coù ñöùa thöông ít. Cha meï
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-7-
thöông con maø coøn nhö vaäy huoáng laø anh
em, chò em, tuy cuøng maùu muû, cuøng soáng
chung trong moät maùi aám gia ñình, nhöng
tình thöông ít nhieàu moïi ngöôøi ñoái xöû laïi
khaùc nhau. Taïi sao laïi coù nhöõng tình
thöông nhö vaäy?
Tình thöông ít hay nhieàu ñeàu do qui
luaät nhaân quaû, cho neân khi moät ngöôøi hieåu
luaät nhaân quaû thì hoï thaûn nhieân tröôùc tình
caûm thöông ít hay thöông nhieàu, hoï khoâng
khôûi taâm ganh ñua hôn thieät hoaëc so ño vôùi
anh chò em, vôùi moïi ngöôøi.
Khi noùi ñeán Loøng Yeâu Thöông ñoái
vôùi moïi ngöôøi thì chuùng ta neân deø daët caån
thaän ñeå xeùt qua nhöõng haønh ñoäng coù thaät
Loøng Yeâu Thöông hay khoâng, hay chæ lôøi
noùi suoâng ngoaøi ñaàu moâi choùt löôõi.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-8-
Phaûi traùnh Loøng Yeâu Thöông
baèng caùch mua baùn trao ñoåi “baùnh saùp
ñi thì baùnh qui trôû laïi”, vì Loøng
Yeâu Thöông aáy chöa thaät söï laø Yeâu
Thöông.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-9-
Loøng Yeâu Thöông luùc naøo cuõng ñi
song song vôùi Loøng Cung Kính vaø Toân
Troïng thì Loøng Yeâu Thöông aáy môùi thaät
söï laø Yeâu Thöông.
Thieáu Loøng Cung Kính vaø Toân
Troïng thì Loøng Yeâu Thöông aáy seõ coù
nhöõng haønh ñoäng thoâ baïo, hung döõ, lôøi noùi
thöôøng to tieáng, naëng nheï vôùi nhau, coù khi
coøn chöûi maéng vaø coøn ñaùnh ñaäp nhau nöõa.
Ñoù laø Yeâu Thöông, nhöng thieáu söï cung
kính vaø toân troïng.
Khi hai ngöôøi thöông nhau maø to
tieáng vôùi nhau thì chuùng ta bieát ngay, ñoù laø
Loøng Yeâu Thöông nhau nhöng thieáu söï
cung kính vaø toân troïng laãn nhau neân caøng
Yeâu Thöông thì caøng laøm khoå cho nhau
nhieàu hôn.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-10-
Thieáu Loøng Cung Kính vaø Toân
Troïng laãn nhau thì Loøng Yeâu Thöông aáy
seõ trôû thaønh Loøng Yeâu Thöông ñoäc quyeàn
töùc laø Loøng Yeâu Thöông chieám höõu. Khi
Loøng Yeâu Thöông Chieám Höõu ñeán vôùi
ngöôøi naøo thì ngöôøi ñoù khoâng bao giôø coøn
quyeàn töï do giao tieáp vôùi nhöõng ngöôøi khaùc.
Vaø neáu muoán töï do giao tieáp vôùi nhöõng
ngöôøi khaùc thì gia ñình seõ baát an thöôøng coù
nhöõng chuyeän xaûy ra raày raø lôøi qua, tieáng
laïi, hay noùi boùng, noùi gioù khieán cho söï hoøa
hôïp nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình laàn
laàn maát maùt. Vì nhöõng ñieàu naøy maø vôï
choàng coù khi ñi ñeán ly dò chia reõ nhau, ai ñi
ñöôøng naáy nhö nhaø vaên Nhaát Linh ñaõ
vieát:
“Anh ñi ñöôøng anh, em ñöôøng em
Tình nghóa ñoâi ta coù theá thoâi
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-11-
Chaúng muoán troâng mong xum hoïp laïi
Baän loøng chi nöõa luùc chia phoâi”
Con ngöôøi ai cuõng coù Loøng Yeâu
Thöông, nhöng thöôøng thieáu söï cung kính
vaø toân troïng laãn nhau neân Loøng Yeâu
Thöông aáy ñaõ trôû thaønh nhöõng haønh ñoäng
Thöông Yeâu ích kyû, heïp hoøi, neân thöôøng
xem ngöôøi mình Yeâu Thöông laø cuûa mình,
d0 ñoù Yeâu Thöông maø laøm ñau khoå cho
nhau.
Hieåu bieát ñöôïc nhö vaäy, chuùng ta
haõy gaït boû Loøng yeâu Thöông thieáu söï
cung kính vaø toân troïng maø haõy coá gaéng hoïc
taäp vaø nuoâi döôõng Loøng Yeâu Thöông
cung kính vaø toân troïng laãn nhau.
Trong cuoäc ñôøi naøy neáu ai cuõng soáng
vôùi Loøng Yeâu Thöông cung kính vaø toân
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-12-
troïng laãn nhau thì cuoäc ñôøi seõ laø Thieân
ñaøng, Cöïc laïc phaûi khoâng quyù vò?
Loøng Yeâu Thöông cung kính vaø toân
troïng thì khoâng bao giôø to tieáng, naëng lôøi
vôùi nhau caû. Loøng Yeâu Thöông cuûa cha
meï ñoái vôùi con caùi thieáu söï toân troïng con
caùi neân thöông con caùi maø hay la maéng
ñaùnh ñaäp, nhaát laø con caùi luùc coøn beù thô.
Duø noù laø con caùi cuûa mình sinh ra,
nhöng noù cuõng laø moät con ngöôøi nhö bao
nhieâu ngöôøi khaùc. Vì theá baäc laøm cha meï
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-13-
khoâng ñöôïc quyeàn ñaùnh ñaäp con caùi cuûa
mình maø haõy toân troïng noù nhö bao nhieâu
ngöôøi khaùc, toân troïng con caùi cuûa mình laø
toân troïng söï soáng cuûa noù, chôù khoâng phaûi
toân troïng con caùi.
Ñöøng nghó raèng noù laø con caùi cuûa
mình sinh ra thì mình muoán ñaùnh ñaäp noù
luùc naøo laø cöù ñaùnh ñaäp. Ñoù laø moät quan
nieäm sai laàm töø ngaøn xöa. Con caùi maø ñaùnh
ñaäp hay maéng chöûi noù laø thieáu söï toân troïng
söï soáng.
Con caùi cuûa mình sinh ra nhöng noù laø
moät con ngöôøi nhö bao ngöôøi khaùc, noù cuõng
coù söï soáng cuûa rieâng noù. Chuùng ta laøm cha
meï chæ nuoâi naáng giuùp ñôõ con caùi theo söï
phaùt trieån cuûa noù chôù khoâng baét buoäc noù
phaùt trieån theo chieàu höôùng cuûa chuùng ta.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-14-
Chuùng ta ñöøng nghó raèng trong cuoäc soáng
naøy caùi gì cuûa chuùng ta ñeàu ñuùng heát.
Cho neân chuùng ta ñöøng theo söï giaùo
duïc cuûa ngöôøi xöa:
“Thöông con cho roi cho voït
Gheùt con cho ngoït cho ngaøo”.
Ñoù laø söï giaùo duïc thieáu toân troïng
quyeàn soáng cuûa ngöôøi khaùc neân thöôøng theo
khuoân khoå cuûa ngöôøi xöa. Con caùi cuûa mình
thì cöù ñaùnh noù, daïy noù khieán cho noù neân
ngöôøi toát. OÂng baø cha meï thöôøng laáy quyeàn
cuûa ngöôøi lôùn, cuûa ngöôøi laøm oâng baø, cuûa
ngöôøi laøm cha meï maø hieáp ñaùp quyeàn soáng
cuûa con caùi. Hoï khoâng bieát toân troïng
quyeàn soáng cuûa con caùi. La maéng ñaùnh ñaäp
con caùi maø baûo raèng giaùo duïc, ñoù laø giaùo
duïc loãi thôøi.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-15-
Giaùo duïc baèng roi khoâng ñuùng ñaïo
ñöùc nhaân baûn - nhaân quaû, vì coøn laøm con
caùi ñau khoå. Neân giaùo duïc con caùi baèng
lôøi khuyeân baûo baèng lôøi nheï nhaøng ngoït
ngaøo, chæ roõ nhöõng ñieàu sai mang ñeán tai
hoïa laøm ñau khoå cho baûn thaân vaø nhöõng
ngöôøi thaân trong gia ñình.
Giaùo duïc baèng caùch roi voït ñaùnh
ñaäp con caùi vaø hoïc troø laø phaûn giaùo duïc
thieáu vaên hoùa vaên minh cuûa thôøi ñaïi khoa
hoïc. Giaùo duïc khoâng cho pheùp ñaùnh ñaäp
duø laø con vaät huoáng laø con ngöôøi. Giaùo
duïc laø daïy moïi ngöôøi mang laïi Loøng Yeâu
Thöông vôùi moïi ngöôøi vaø moïi loaøi vaät. Coù
ñaâu giaùo duïc laïi ñaùnh ñaäp ñem ñeán söï ñau
khoå cho con caùi.
Ñem ñeán söï ñau khoå cho con caùi thì
ñoù khoâng phaûi laø giaùo duïc con caùi maø ñoù
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-16-
laø moät söï ñaøn aùp baét buoäc con caùi phaûi
laøm theo yù muoán cuûa mình, trong khi yù
muoán cuûa mình chöa haún ñaõ hoaøn thieän.
Ñaùnh con caùi laøm cho noù ñau khoå
maø baûo raèng thöông con caùi thì caùi thöông
ñoù chöa haún ñaõ thöông. Cho neân nhöõng baäc
laøm cha meï thöông con caùi maø ñaùnh ñaäp
nhö vaäy laø thöông con caùi trong ngu si.
Vaäy nhöõng baäc laøm cha meï haõy laáy
roi ñaùnh vaøo thaân mình roài xem mình coù
bieát ñau khoâng?
Ñau sao laïi ñaùnh con?
Chuùng ta caàn phaûi thay ñoåi söï giaùo
duïc con caùi. Giaùo duïc con caùi ñuùng nghóa
laø cha meï phaûi bieát toân troïng söï soáng cuûa
noù, nhôø ñoù cha meï chæ laø choã nöông töïa
vöõng chaéc cho con caùi maø thoâi.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-17-
Neáu trong cuoäc ñôøi naøy ai cuõng coù
choã nöông töïa vöõng chaéc thì khi gaëp nhöõng
nghòch caûnh thì moïi ngöôøi seõ vöôït qua moät
caùch deã daøng baèng trí oùc cuûa mình.
Cha meï thöông con caùi coøn khoâng
bình ñaúng vaø söï phaân bieät cuõng roõ raøng:
Ñöùa khoân lanh thì thöông ít, ñöùa khôø khaïo
thì thöông nhieàu; ñöùa giaøu sang thì thöông
ít, ñöùa ngheøo khoå thì thöông nhieàu. Loøng
Yeâu Thöông cuûa cha meï coøn nhö vaäy. Khi
môùi nghe qua thì raát hay nhöng laïi thieáu
coâng baèng.
Baäc laøm cha meï duø con caùi khoân
ngoan hay khôø khaïo, giaøu sang hay ngheøo
heøn thì phaûi thöông yeâu ñoàng ñeàu; coøn
ngöôïc laïi ñöùa thöông nhieàu, ñöùa thöông ít
thì ñoù laø ñaõ ñaùnh maát Loøng Yeâu Thöông
bình ñaúng cuûa ngöôøi laøm cha meï…
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-18-
Moät coâ giaùo ñöùng tröôùc lôùp hoïc maø
baûo raèng toâi seõ yeâu thöông taát caû hoïc troø
cuûa toâi ñöùa naøo cuõng vaäy thì lôøi noùi aáy
khoâng ñuùng. Trong soá hoïc troø tröôùc maét coâ
giaùo chuùng coù nhieàu hoaøn caûnh khaùc nhau
thì laøm sao loøng yeâu thöông cuûa coâ giaùo
bình ñaúng ñoàng ñeàu ñöôïc.
Loøng Yeâu Thöông thöïc hieän qua söï
baát haïnh cuûa ngöôøi khaùc, bieát raèng ñoái vôùi
ngöôøi giaøu cuõng nhö ngöôøi ngheøo chuùng ta
ñeàu thöông yeâu bình ñaúng nhö nhau, nhöng
ngöôøi ngheøo khoå thì chuùng ta giuùp ñôõ ñeå hoï
vöôït qua nhöõng söï khoù khaên chôù khoâng
phaûi chuùng ta thöông nhieàu.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-19-
Nhöng ngöôøi ñôøi khoâng hieåu khi
thaáy chuùng ta giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo khoå thì
cho chuùng ta thöông hoï nhieàu.
Laøm cha meï cuõng vaäy khi thaáy ñöùa
con ngheøo khoå thì giuùp noù thì nhöõng ñöùa
con khaùc laïi phaân bì cho cha meï ñöùa thöông
nhieàu ñöùa thöông ít.
Sao cha meï laïi lo cho em uùt nhieàu
quaù vaäy? Caùi gì cuõng cho noù heát.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-20-
Lôøi phaân bì so ño nhö vaäy laø khoâng
ñuùng, vì em uùt phaûi soáng nôi töï sôû phaûi lo
côm nöôùc cho oâng baø vaø cha meï, phaûi gaùnh
chòu bao tuïc leä trong gia ñình. Bao nhieâu
söï cöïc nhoïc ñeàu ñoå leân vai ngöôøi con uùt.
Nhöõng vieäc naëng nhoïc nhö: Con uùt
phaûi gaùnh vaùc vieäc thôø cuùng toå tieân oâng baø
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-21-
nhieàu hôn caùc ñöùa con khaùc, neân söï toán hao
cuûa noù cuõng phaûi nhieàu hôn, tuy noù coù laõnh
moät phaàn ñaát höông quaû nhöng coâng lao
thôø phuïng phaûi xem trong xem ngoaøi cho
veùn kheùo saïch seõ vaø coøn phaûi coù ngaên naép
nôi thôø phöôïng.
Ai cuõng bieát thöïc hieän söï thôø cuùng
toå tieân oâng baø cha meï cuõng laø thöïc hieän
Loøng Yeâu Thöông. Cho neân thöïc hieän
Loøng Yeâu Thöông laø thöïc hieän nhöõng
haønh ñoäng muoân maët:
- Ví duï: boá thí cho moät baø laõo aên
xin moät ñoàng baïc, moät baùt côm cuõng laø
thöïc hieän Loøng Yeâu Thöông.
- Naém tay daét moät em beù baêng qua
ñöôøng cuõng laø thöïc hieän Loøng Yeâu
Thöông.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-22-
- Doã daønh moät em beù ñang khoùc
khieán cho noù khoâng khoùc nöõa ñoù cuõng laø
thöïc hieän Loøng Yeâu Thöông.
- Nhöôøng nhòn khoâng tranh hôn vôùi
ngöôøi khaùc cuõng laø thöïc hieän Loøng Yeâu
Thöông.
- Khoâng tham danh, tham lôïi soáng
moät ñôøi soáng bình thaûn, thanh nhaøn cuõng laø
thöïc hieän Loøng Yeâu Thöông mình, thöông
ngöôøi.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-23-
Bôûi vaäy thöïc hieän Loøng Yeâu
Thöông khoâng sao keå heát ñöôïc trong cuoäc
soáng haèng ngaøy. Noùi deã daøng nhöng thöïc
hieän trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi haèng
ngaøy ñaâu phaûi deã. Phaàn ñoâng ngöôøi ta
khoâng coù Loøng Yeâu Thöông neân môùi laøm
ngô tröôùc noãi baát haïnh cuûa ngöôøi khaùc.
Chuùng ta thaáy raát roõ, ôû ñôøi ngöôøi ta
noùi nhieàu veà Loøng Yeâu Thöông, keâu goïi
Loøng Yeâu Thöông, nhöng ngöôïc laïi chính
hoï laïi yeâu thöông baûn thaân hoï quaù nhieàu
thaønh ra Loøng Yeâu Thöông cuûa hoï trôû laïi
laøm khoå hoï laøm khoå moïi ngöôøi, nhaát laø
laøm khoå taát caû chuùng sinh. Coù ñuùng nhö
vaäy khoâng? Chính hoï caàm dao gieát haïi vaø
aên thòt chuùng sinh thì Loøng Yeâu Thöông
cuûa hoï ôû ñaâu?
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-24-
Quyù vò cöù xem xeùt haèng ngaøy trong
cuoäc soáng cuûa moïi ngöôøi thì quyù vò thaáy
ngay, thaân xaùc cuûa moïi ngöôøi laø moà choân
xaùc chuùng sanh: Caù, toâm, gaø, vòt, heo, deâ,
boø, traâu, ngöïa, choù, meøo v.v… khoâng coù
con vaät naøo maø hoï khoâng aên thòt. Con
ngöôøi laø moät con thuù aùc ñoäc nhaát treân haønh
tinh naøy, haèng ngaøy coù haøng tyû tyû loaøi vaät
cheát vì loaøi ngöôøi gieát haïi vaø aên thòt.
Nhö treân chuùng toâi ñaõ noùi Loøng
Yeâu Thöông coù töøng caáp ñoä khaùc nhau, vì
vaäy trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta, coù ngöôøi
gan daï daùm hy sinh cöùu ngöôøi khaùc, daùm
hy sinh mình vì toå quoác. Ñoïc caâu chuyeän
Nôi Trôû Veà chuùng ta môùi thaám thía
“Loøng Yeâu Thöông cao thöôïng khieán cho
con ngöôøi duõng caûm ñaày gan daï daùm xoâng
pha vaøo löûa ñoû cöùu ngöôøi”.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-25-
Bôûi vaäy Loøng Yeâu Thöông thaät laø
cao thöôïng voâ cuøng. Cho neân chæ coù Loøng
Yeâu Thöông thaät söï môùi daùm bieán mình
trôû thaønh nhöõng con ngöôøi huøng, gan daï,
duõng caûm, môùi laøm neân nhöõng kyø tích tinh
thaàn Yeâu Thöông vó ñaïi cho ñôøi.
Loøng Yeâu Thöông vì ngöôøi, noùi thì
ai noùi cuõng ñöôïc, nhöng ñeán khi laøm môùi
thaáy khoù voâ cuøng. Chuùng toâi chæ öôùc mong
sao moïi ngöôøi vì thöông ngöôøi maø queân
mình ñeå cho ñôøi ngaøy caøng toát ñeïp hôn.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-26-
Ñoïc nhöõng caâu chuyeän taâm hoàn cao
thöôïng cuûa Haø Mai Anh dòch töø tieáng
Phaùp sang tieáng Vieät, tuy saùch do ngöôøi
YÙ vieát, nhöng sao taâm hoàn cuûa hoï laïi gaàn
guõi vôùi daân toäc Vieät Nam ñeán theá. Caùc
chaùu beù tuy tuoåi coøn hoïc troø nhöng vì loøng
thöông ngöôøi maø queân mình daùm hy sinh
mình cöùu ngöôøi, khieán chuùng toâi xuùc ñoäng
töø trong saâu thaúm cuûa traùi tim neân khoâng
theå caàm ñöôïc nhöõng gioït nöôùc maét töï nhieân
tuoân traøo.
Loøng Yeâu Thöông laø moät caûm xuùc
töï nhieân maø moãi ngöôøi ai cuõng coù. Treân
ñôøi khoâng ai soáng maø thieáu Loøng Yeâu
Thöông. Loøng Yeâu Thöông seõ coù yù nghóa
toát ñeïp nhieàu hôn khi chuùng ta bieát ban
taëng cho moïi ngöôøi khoâng phaân bieät thaân,
sô ñeå laøm cho cuoäc soáng aám aùp, haïnh phuùc
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-27-
hôn; ñeå laøm cho moïi ngöôøi gaàn guõi nhau
hôn.
Thaät laø haïnh phuùc voâ cuøng khi moãi
ngöôøi bieát taän duïng Loøng Yeâu Thöông
cuûa mình ban taëng cho nhöõng ngöôøi gaëp
hoaøn caûnh khoâng may; ban taëng cho nhöõng
ngöôøi ñang caàn Loøng Yeâu Thöông thì ñôøi
soáng cuûa loaøi ngöôøi seõ ñeïp ñeõ bieát bao!
Kính ghi
Tröôûng laõo Thích Thoâng Laïc
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-28-
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-29-
LÒNG
YÊU THƯƠNG
Noùi ñeán LOØNG YEÂU THÖÔNG thì
ai noùi cuõng ñöôïc, nhöng ôû ñôøi ñeå thöïc hieän
ñöôïc LOØNG YEÂU THÖÔNG thì ít ai laøm ñöôïc
nhö chuùng toâi ñaõ noùi trong lôøi noùi ñaàu.
Bôûi thöïc hieän LOØNG YEÂU THÖÔNG laø
thöïc hieän baèng haønh ñoäng chôù khoâng theå
ñem lôøi noùi suoâng. Haønh ñoäng ñem laïi söï
bình an, yeân vui cho mình, cho moïi ngöôøi
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-30-
vaø cho muoân loaøi vaïn vaät, ñoù laø thöïc hieän
LOØNG YEÂU THÖÔNG söï soáng.
Cho neân nhöõng ngöôøi naøo coøn saên
baén thuù röøng trong röøng nuùi, coøn chaøi löôùi
baét caù, caâu toâm döôùi ao hoà, soâng bieån ñeå
möu sinh söï soáng cho mình vaø cho gia ñình
mình, thì nhöõng ngöôøi aáy chöa phaûi coù
LOØNG YEÂU THÖÔNG söï soáng.
LOØNG YEÂU THÖÔNG chæ cho söï soáng
cuûa mình, cuûa nhöõng ngöôøi thaân trong gia
ñình mình thì nhö vaäy chöa phaûi LOØNG YEÂU
THÖÔNG söï soáng. Noù laø LOØNG YEÂU THÖÔNG
ÍCH KYÛ, HEÏP HOØI, NHOÛ MOÏN chæ vôùi baûn
thaân vaø vaø gia ñình mình maø thoâi. LOØNG
YEÂU THÖÔNG ÍCH KYÛ, HEÏP HOØI, NHOÛ MOÏN
nhö vaäy thöôøng laøm khoå mình, khoå nhöõng
ngöôøi thaân trong gia ñình vaø coøn laøm khoå
cho muoân loaøi vaät khaùc nöõa. Cho neân noùi noù
laø LOØNG YEÂU THÖÔNG chöù thaät ra noù chaúng
phaûi LOØNG YEÂU THÖÔNG maø noù laø LOØNG
ÍCH KYÛ, HEÏP HOØI.
Cuoäc ñôøi ñaõ chöùng minh cho chuùng ta
bieát LOØNG ÍCH KYÛ HEÏP HOØI luoân luoân hay
gaây söï, hieáp ñaùp, hôn thua vôùi moïi ngöôøi ñeå
mong tìm söï an vui lôïi ích cho mình. Vì theá
noù thuoäc veà loaïi tri kieán VOÂ MINH.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-31-
Duøng hai töø VOÂ MINH ñeå chæ cho hoï
bieát raèng LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa hoï ñang ôû
trong söï meâ môø, khoâng saùng suoát thì raát
ñuùng nghóa.
Vì theá LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa hoï
luoân luoân phaûi tranh ñaáu vôùi moïi ngöôøi, moïi
loaøi ñeå baûo veä vaø ñem laïi quyeàn lôïi cho caù
nhaân vaø nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình
mình. Nhaát laø hoï nuoâi maïng soáng cuûa hoï vaø
cuûa nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình baèng
caùch gieát haïi caùc loaøi vaät ñeå laøm thöïc phaåm,
ñeå nuoâi maïng soáng, ñoù laø moät haønh ñoäng VOÂ
MINH. Chính haønh ñoäng VOÂ MINH naøy ñem
söï ñau khoå vaøo baûn thaân cuûa mình vaø
nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình, nhöng hoïï
ñaâu bieát raèng ñoù laø nhöõng haønh ñoäng toäi aùc
voâ cuøng. Theo luaät nhaân quaû laøm aùc thì phaûi
chòu quaû khoå ñau. Vaäy chính hoï ñaõ ñem quaû
khoå vaøo thaân vaø gia ñình hoï. Vaäy maø baûo
raèng LOØNG YEÂU THÖÔNG.
Nuoâi soáng thaân maïng cuûa mình vaø
nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình mình baèng
caùch chaøi löôùi caù toâm, gieát gaø vòt, ñaâm heo,
ñaäp ñaàu boø, caét coå deâ, ngöïa v.v.., loaøi vaät
phaûi chòu cheát döôùi baøn tay cuûa con ngöôøi
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-32-
haøng truøng truøng vaïn vaïn con trong moät
ngaøy thì quyù vò coù bieát khoâng?
Thaät laø ñau loøng, nôï maùu xöông naøy
quyù vò traû bieát bao giôø cho heát. Bôûi taïo
nghieäp naøo thì phaûi traû nghieäp aáy. Baét caù
caâu toâm thì phaûi sinh laøm caù toâm ñeå ngöôøi
khaùc cuõng baét caù caâu toâm trôû laïi vaø nhö vaäy
nghieäp baùo nhaân quaû vay traû, traû vay bieát
bao giôø heát.
Moät haønh ñoäng ñoäc aùc nhö vaäy maø
muoán mình vaø nhöõng ngöôøi thaân trong gia
ñình ñöôïc bình an yeân vui trong cuoäc soáng
thì laøm sao coù ñöôïc, phaûi khoâng quyù vò?
Moät baèng chöùng cuï theå haèng ngaøy
trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi chuùng ta ñaõ
töøng chöùng kieán loaøi ngöôøi treân haønh tinh
naøy töï laøm khoå mình, laøm khoå nhöõng ngöôøi
thaân trong gia ñình vaø coøn laøm khoå taát caû
caùc loaøi vaät khaùc baèng caùch gieát haïi vaø aên
thòt.
Haàu heát moïi ngöôøi xem nheï söï soáng
cuûa nhöõng ngöôøi khaùc vaø nhaát laø muoân loaøi
vaät khaùc, neân theá giôùi luùc naøo cuõng coù chieán
tranh, cuõng coù xung ñoät, nhaát laø naêm naøo
cuõng coù nhöõng thieân tai, gioù to, baõo luït,
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-33-
nöôùc luõ cuoán troâi nhaø cöûa, ñaát suïp, nuùi lôõ vaø
nhöõng beänh taät nan y xaûy ra v.v… khoâng nôi
naøy thì ôû nôi khaùc treân haønh tinh naøy.
Khoâng neân saên baén vaø gieát haïi chuùng sinh
Nhöõng hieän töôïng tai aùch caûnh baùo
cho con ngöôøi nhö vaäy maø con ngöôøi coøn
chöa bieát aên naên hoái caõi ñeå soáng moät ñôøi
thaùnh thieän khoâng laøm khoå mình, khoå
ngöôøi vaø khoå caùc loaøi vaät. Hieän giôø ngöôøi
gieát ngöôøi maø coøn chaúng coù chuùt LOØNG YEÂU
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-34-
THÖÔNG huoáng laø gieát haïi loaøi vaät ñeåø aên
thòt.
Vì söï soáng cuûa con ngöôøi maø bieán con
ngöôøi trôû thaønh nhöõng con aùc thuù vaø baûn
tính coøn ñoäc döõ hôn baát cöù moät loaøi vaät naøo
treân traùi ñaát naøy. Cho neân khi con ngöôøi ñaõ
trôû thaønh nhöõng con thuù ñoäc aùc thì hoï ñaâu
coøn LOØNG YEÂU THÖÔNG söï soáng nöõa, phaûi
khoâng quyù vò?.
Chuùng ta nghe hoï noùi LOØNG YEÂU
THÖÔNG chôù söï thaät ra con ngöôøi hieän giôø
khoâng coù YEÂU THÖÔNG. LOØNG YEÂU THÖÔNG
cuûa hoï chæ ngoaøi ñaàu moâi choùt löôõi ñeå löøa
ñaûo moïi ngöôøi. Bôûi vaäy chuùng ta quaû quyeát
noùi raèng ngöôøi naøo coøn gieát haïi vaø aên thòt
caùc loaøi vaät khaùc thì nhöõng ngöôøi ñoù khoâng
coù LOØNG YEÂU THÖÔNG söï soáng.
Haønh ñoäng soáng vì caù nhaân vaø cho
nhöõng ngöôøi thaân cuûa mình trong gia ñình
mình thì cuõng gioáng nhö nhöõng loaøi thuù vaät.
Loaøi thuù vaät phaàn nhieàu khoâng coù LOØNG
YEÂU THÖÔNG söï soáng, neân thöôøng gieát haïi
vaø aên thòt caùc loaøi vaät khaùc.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-35-
Vì theá khi nhìn xa hôn nöõa chuùng ta
seõ thaáy nhöõng ngöôøi naøo coøn aên thòt chuùng
sinh nhö: caù, toâm, gaø, vòt, heo, deâ, v.v.. thì
nhöõng ngöôøi aáy khoâng bao giôø coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG söï soáng.
Coù ngöôøi baûo raèng taát caû moïi ngöôøi ai
cuõng ñeàu coù LOØNG YEÂU THÖÔNG, côù sao laïi
baûo raèng hoï khoâng coù LOØNG YEÂU THÖÔNG.
Ñuùng hoï coù LOØNG YEÂU THÖÔNG nhöng
LOØNG YEÂU THÖÔNG aáy haïn heïp nhoû moïn
chæ ñoái vôùi caù nhaân vaø nhöõng ngöôøi thaân
trong gia ñình cuûa hoï maø thoâi. Söï THÖÔNG
YEÂU HAÏN HEÏP nhö vaäy thì khoâng theå goïi laø
LOØNG YEÂU THÖÔNG söï soáng maø ñoù laø TÌNH
CAÛM THÖÔNG YEÂU ÍCH KYÛ. Thöôøng TÌNH
CAÛM THÖÔNG YEÂU ÍCH KYÛ naøy ñöôïc moïi
ngöôøi aùp duïng cho caù nhaân vaø gia ñình cuûa
mình. Cho neân chuùng ta noùi ñoù laø TÌNH
CAÛM ÍCH KYÛ cuûa loaøi ñoäng vaät. Chôù noù
khoâng theå goïi ñoù laø LOØNG YEÂU THÖÔNG söï
soáng ñöôïc, vì TÌNH CAÛM ñoù ñaõ trôû thaønh
loøng ích kyû, nhoû moïn, heïp hoøi thöôøng laøm
khoå mình, laøm khoå ngöôøi vaø laøm khoå taát caû
chuùng sinh.
Bôûi vaäy quyù vò haõy ñoïc caâu chuyeän
“Thieân ñaøng vaø Ñòa nguïc” ñeå chuùng ta suy
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-36-
ngaãm laïi cuoäc soáng ích kyû, heïp hoøi cuûa
chính mình vaø moïi ngöôøi hieän nay ôû theá
gian naøy.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-37-
THIÊN ĐÀNG
& ĐỊA NGỤC
Coù moät ngöôøi ñöôïc ñi tham quan
THIEÂN ÑAØNG VAØ ÑÒA NGUÏC. Tröôùc tieân anh
ta tôùi ÑÒA NGUÏC cuûa vua Dieâm Vöông. ÔÛ ñoù
anh ta nhìn thaáy moät caûnh töôïng laï luøng:
Tröôùc maét moïi ngöôøi coù raát nhieàu moùn aên
ngon, nhöng khoâng moät ai aên ñöôïc. Cho duø
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-38-
hoï ngoài beân baøn röôïu, nhöng ngöôøi naøo
cuõng chæ da boïc xöông, maët maøy uû ruõ.
Anh ta laïi phaùt hieän thaáy caùnh tay
phaûi moãi ngöôøi buoäc moät caùi ñóa, caùnh tay
traùi buoäc moät con dao, chuoâi dao vaø dóa daøi
4 phaân laøm cho hoï khoâng theå naøo aên ñöôïc,
vì vaäy maø ai cuõng bò ñoùi.
Tieáp ñoù anh ta ñöôïc ñöa tôùi THIEÂN
ÑAØNG caûnh töôïng ôû ñaây cuõng chaúng coù gì
khaùc chuoâi dao vaø dóa cuõng daøi 4 phaân
nhöng nhöõng cö daân ôû THIEÂN ÑAØNG ñeàu ca
haùt, noùi cöôøi vui veû.
Anh ta nghi hoaëc nhöng cuoái cuøng
cuõng tìm ra ñöôïc caâu traû lôøi. Ñoù laø ôû ÑÒA
NGUÏC moïi ngöôøi ñeàu muoán gaép cho mình vì
theá maø khoâng ai aên ñöôïc, coøn ôû THIEÂN
ÑAØNG thì moãi ngöôøi ñeàu gaép cho ngöôøi ñoái
dieän vôùi mình vaø cuõng ñöôïc ngöôøi ñoái dieän
gaép laïi, vì moïi ngöôøi cuøng giuùp ñôõ laãn nhau
neân ai naáy ñeàu coù theå aên uoáng raát vui veû vaø
ñaày ñuû”.
Caâu chuyeän tuy ñôn giaûn do moät
ngöôøi coù trí ñaõ kheùo dieãn taû cuoäc soáng cuûa
con ngöôøi treân haønh tinh naøy, do loøng ích
kyû nhoû heïp chæ bieát lôïi cho mình coøn ai thì
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-39-
maëc keä, vì theá neân con ngöôøi soáng trong
caûnh khoå ñau maø khoâng bieát neân thöôøng
töôûng khoå ñau töø ñaâu ñeán nhöng khoâng ngôø
khoå ñau töø loøng ích kyû nhoû heïp cuûa con
ngöôøi. Neáu con ngöôøi bieát thöông yeâu nhau,
giuùp ñôõ laãn nhau thì cuoäc soáng treân haønh
tinh seõ laø caûnh theá giôùi THIEÂN ÑAØNG.
THIEÂN ÑAØNG vaø ÑÒA NGUÏC khoâng
phaûi laø caûnh giôùi sieâu hình maø töø xöa ñeán
nay ngöôøi ta thöôøng töôûng töôïng. Do caâu
chuyeän naøy chuùng ta cuõng caàn phaûi xaùc
minh ñeå laøm saùng toû THIEÂN ÑAØNG vaø ÑÒA
NGUÏC. THIEÂN ÑAØNG vaø ÑÒA NGUÏC khoâng
phaûi ôû ñaâu xa maø ôû ngay nôi taâm nieäm cuûa
con ngöôøi. Moät taâm nieäm khôûi leân nieäm
giaän hôøn, thuø oaùn, ganh gheùt, tî hieàm v.v..
thì ñoù laø ÑÒA NGUÏC, nhöng laïi coù nhöõng taâm
nieäm khôûi leân thöông yeâu, tha thöù, giuùp ñôõ,
an uûi v.v.. thì ñoù laø THIEÂN ÑAØNG. Cho neân
THIEÂN ÑAØNG hay ÑÒA NGUÏC chæ laø cuoäc soáng
thieát thöïc cuûa con ngöôøi, nôi taâm con ngöôøi
ôû treân theá gian naøy.
Caâu chuyeän THIEÂN ÑAØNG vaø ÑÒA
NGUÏC ôû ñaây voán ñaõ noùi leân ñöôïc LOØNG YEÂU
THÖÔNG cuûa con ngöôøi ñoái vôùi con ngöôøi.
Moät laàn nöõa chuùng toâi xaùc ñònh: nhôø con
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-40-
ngöôøi coù LOØNG YEÂU THÖÔNG maø cuoäc soáng
theá gian naøy môùi coù caûnh giôùi THIEÂN ÑAØNG,
neáu con ngöôøi thieáu LOØNG YEÂU THÖÔNG thì
cuoäc soáng theá gian naøy laø ÑÒA NGUÏC. Cho
neân THIEÂN ÑAØNG töï nôi cuoäc soáng cuûa con
ngöôøi, chôù khoâng coù coõi THIEÂN ÑAØNG sieâu
hình ôû treân caùc taàng trôøi, thieáu LOØNG YEÂU
THÖÔNG laø ÑÒA NGUÏC. ÑÒA NGUÏC khoâng
phaûi ôû trong loøng ñaát cuûa chuùng ta.
Caâu chuyeän tuy chaúng coù gì cao sieâu
vó ñaïi nhöng noù noùi leân ñöôïc moät söï soáng
ñaày LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa con ngöôøi ñoái
vôùi con ngöôøi raát laø thaám thía laøm sao!
Chæ LOØNG YEÂU THÖÔNG vì moïi ngöôøi,
thì môùi ñem laïi söï bình an, yeân vui cho
mình, cho ngöôøi vaø cho muoân loaøi vaïn vaät.
Cho neân LOØNG YEÂU THÖÔNG coù maët ôû
ñaâu thì haïnh phuùc cuûa muoân loaøi seõ coù ôû ñoù.
Vì theá chuùng ta haõy taäp soáng vôùi LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñoái vôùi moïi ngöôøi, moïi loaøi vaät vaø
coû caây, ñaát ñaù nuùi soâng treân haønh tinh naøy.
Chæ coù LOØNG YEÂU THÖÔNG môùi baûo veä söï
soáng cuûa haønh tinh. Neáu LOØNG YEÂU
THÖÔNG khoâng coù thì haønh tinh naøy chaéc
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-41-
chaén moät ngaøy naøo ñoù seõ bò hoaïi dieät. Quyù
vò coù tin lôøi noùi naøy khoâng?
Duø khoa hoïc coù tieán boä ñeán ñaâu,
nhöng con ngöôøi khoâng coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG maø cöù gieát haïi vaø aên thòt caùc loaøi
vaät khaùc nhö traâu, boø, heo, deâ, gaø, vòt, caù,
toâm v.v.. thì haønh tinh naøy khoâng coøn caùch
naøo baûo veä noù ñöôïc.
Chæ tröø khi con ngöôøi soáng trong
thieän phaùp khoâng gieát haïi vaø aên thòt caùc
loaøi ñoäng vaät khaùc nöõa thì chuùng ta môùi coù
hy voïng baûo veä haønh tinh naøy. Coøn ngöôïc
laïi chuùng ta cöù soáng trong haønh ñoäng aùc
gieát haïi vaø aên thòt caùc loaøi ñoäng vaät, thì töø
nhöõng haønh ñoäng aùc gieát haïi vaø aên thòt caùc
loaøi ñoäng vaät, noù seõ phoùng xuaát ra nhöõng töø
tröôøng nghieäp aùc cuûa loaøi ngöôøi. Nhöõng töø
tröôøng nghieäp aùc naøy seõ phuû truøm khaép
haønh tinh naøy thì quaû ñòa caàu seõ daàn noùng
leân vaø ñi ñeán hoaïi dieät deã daøng. Chöøng ñoù
chuùng ta coù muoán baûo veä quaû ñòa caàu cuõng
khoâng baûo veä ñöôïc. Luùc baáy giôø chuùng ta
muoán soáng cuõng khoâng soáng ñöôïc, vì quaû ñòa
caàu seõ noå tung vaø tan taønh.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-42-
Cho neân ngay töø baây giôø chuùng ta haõy
soáng thieän luùc naøo cuõng khôûi LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñeán vôùi taát caû muoân loaøi duø ñoäng
vaät hay thöïc vaät chuùng ta cuõng YEÂU
THÖÔNG.
Chính nhôø LOØNG YEÂU THÖÔNG aáy maø
chuùng ta môùi baûo veä haønh tinh soáng cuûa
chuùng ta. Haønh tinh soáng maø khoâng coù
LOØNG YEÂU THÖÔNG thì goïi laø haønh tinh
cheát chôù khoâng theå naøo goïi laø haønh tinh
soáng ñöôïc.
Haønh tinh soáng coù nghóa laø treân haønh
tinh coù muoân vaïn söï soáng, neáu haønh tinh
chuùng ta ñang soáng maø khoâng coù loaøi vaät
naøo soáng thì haønh tinh chuùng ta goïi laø
haønh tinh cheát. Coù phaûi vaäy khoâng xin thöa
cuøng quyù vò?
Cho neân quaû ñòa caàu cuûa chuùng ta
ñöôïc goïi laø haønh tinh soáng laø vì coù muoân
loaøi vaät ñang soáng trong ñoù vôùi LOØNG YEÂU
THÖÔNG nhau.
Neáu LOØNG YEÂU THÖÔNG aáy ñoái vôùi
muoân loaøi vaïn vaät khoâ caèn thì haønh tinh
saép söûa hoaïi dieät. Chuùng ta neân ñeå yù ñieàu
naøy.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-43-
Vì muoán baûo veä haønh tinh soáng cuûa
chuùng ta maõi maõi tröôøng toàn thì khoâng coù
phöông phaùp naøo toát hôn laø LOØNG YEÂU
THÖÔNG. Phaûi khoâng quyù vò?
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-44-
BÀN TAY
YÊU THƯƠNG
Moät haønh ñoäng nhoû nhoi cuûa
moät coâ giaùo naém tay daét moät caâu beù khuyeát
taät ñaõ noùi leân ñöôïc LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa
mình ñoái vôùi hoïc troø, nhöng chính coâ giaùo
cuõng khoâng hay bieát LOØNG YEÂU THÖÔNG
cuûa mình ñaõ ban taëng cho hoïc troø mình, coâ
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-45-
laøm vôùi moät haønh ñoäng töï nhieân ñoái vôùi
ngöôøi hoïc troø ñaùng thöông, nhöng chæ coù
ngöôøi hoïc troø môùi nhaän ra LOØNG YEÂU
THÖÔNG aáy maø thoâi.
“Trong moät tieát daïy veõ, coâ giaùo baûo
caùc em hoïc sinh lôùp moät veõ veà ñieàu gì ñaõ
laøm caùc em thích nhaát trong ñôøi. Coâ thaàm
nghó: “Chaéc roài caùc em cuõng laïi veõ nhöõng
goùi quaø, nhöõng ly kem, hoaëc nhöõng moùn ñoà
chôi, quyeån truyeän tranh”. Theá nhöng coâ ñaõ
hoaøn toaøn ngaïc nhieân tröôùc moät böùc tranh
laï cuûa em hoïc sinh teân Douglas: Böùc tranh
veõ moät baøn tay!
Nhöng ñaây laø baøn tay cuûa ai? Caû lôùp
bò loâi cuoán bôûi hình aûnh ñaày bieåu töôïng
naøy.
Moät em ñoaùn:
- Ñoù laø baøn tay baùc noâng daân.
- Moät em khaùc cöï laïi:
- Baøn tay thon thaû theá naøy phaûi laø
baøn tay cuûa moät baùc só giaûi phaãu.
- Coâ giaùo ñôïi caû lôùp bôùt xoân xao daàn
roài môùi hoûi taùc giaû. Doulas cöôøi
ngöôïng nghòu;
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-46-
- Thöa coâ, ñoù laø BAØN TAY CUÛA COÂ aï!
Coâ giaùo ngaån ngô, coâ nhôù laïi nhöõng
phuùt ra chôi coâ thöôøng duøng baøn tay ñeå daét
Doulas böôùc ra saân, bôûi em laø moät coâ beù
khuyeát taät, khuoân maët khoâng ñöôïc xinh xaén
nhö caùc em khaùc, gia caûnh töø laâu laâm caûnh
ngaët ngheøo. Coâ chôït hieåu ra tuy coâ vaãn laøm
ñieàu töông töï nhö caùc em khaùc nhöng hoùa
ra ñoái vôùi Doulas baøn tay coâ mang yù nghóa
saâu xa, moät bieåu töôïng cuûa LOØNG YEÂU
THÖÔNG.
Baøn tay cuûa coâ giaùo ñaõ noùi leân LOØNG
YEÂU THÖÔNG vôùi chaùu Doulas. Vaø treân
haønh tinh naøy coøn coù bieát bao nhieâu baøn
tay, nhöõng baøn tay aáy ñang vaø seõ thöïc hieän
LOØNG YEÂU THÖÔNG nhö:
Baøn tay cuûa ngöôøi noâng daân thöïc hieän
LOØNG YEÂU THÖÔNG laø ñang daàm söông
dang naéng caøy saâu cuoác baãm sôùm hoâm chaêm
nom ruoäng ñoàng mong cho caây luùa troå ñaày
boâng.
Baøn tay cuûa ngöôøi y, baùc só xoa dòu
nhöõng côn ñau cuûa caùc beänh nhaân ñang
quaèn quaïi treân giöôøng beänh vaø LOØNG
THÖÔNG YEÂU aáy luoân luoân öôùc mong cho
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-47-
nhöõng côn ñau cuûa caùc beänh nhaân khoâng
coøn taùi dieãn nöõa.
Baøn tay cuûa ngöôøi meï thöïc hieän LOØNG
YEÂU THÖÔNG luoân luoân chaêm soùc naâng niu
nhöõng ñöùa con thaân yeâu cuûa mình mong sao
caùc con mau lôùn khoân ñeå trôû thaønh ngöôøi
höõu duïng cho xaõ hoäi.
Baøn tay cuûa nhöõng ngöôøi con thöïc
hieän LOØNG YEÂU THÖÔNG luùc naøo cuõng
höôùng veà ngöôøi meï thaân thöông cuûa mình
ñeå mong ñeàn ñaùp coâng ôn sinh thaønh döôõng
duïc, chín thaùng cöu mang, tam nieân nhuõ boä,
coâng ôn trôøi bieån aáy laøm sao caùc con queân
ñöôïc.
Vì theá, khi cha meï coøn soáng phaûi luoân
luoân laøm vui loøng ngöôøi, phaûi bieát vaâng lôøi
daïy baûo cuûa ngöôøi, phaûi sieâng naêng hoïc
haønh ñeán nôi ñeán choán ñeå laøm rôõ maët meï
cha ñoái vôùi oâng baø, coâ baùc, anh chò em vaø
nhöõng ngöôøi xung quanh nöõa.
Bôûi vaäy LOØNG YEÂU THÖÔNG ôû ñaâu coù
maët laø coù söï an vui, thanh bình, yeân oån ôû
ñoù. Cho neân chuùng ta laø con ngöôøi vì theá
haõy ñem LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi moïi
ngöôøi, moïi nhaø.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-48-
DÒNG CHỮ
YÊU THƯƠNG
TRÊN TƯỜNG
Moät ñöùa beù mang LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñeán vôùi meï noù baèng nhöõng haønh
ñoäng chaân thaät taän trong traùi tim yeâu
thöông cuûa noù, nhöng thieáu moät chuùt nöõa laø
noù bò aên ñoøn bôûi ngöôøi meï.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-49-
LOØNG YEÂU THÖÔNG baèng bieåu töôïng
haønh ñoäng neân chæ nhöõng ngöôøi coù trí tueä teá
nhò môùi nhaän ra. Bôûi vì trong cuoäc ñôøi
chuùng ta coù nhieàu baøi hoïc löøa ñaûo baèng hình
thöùc YEÂU THÖÔNG. Duøng mieäng löôõi YEÂU
THÖÔNG ñeå löøa ñaûo roài boùc loät ngöôøi ta taän
xöông traéng, cöôùp laáy taøi saûn cuûa ngöôøi
khaùc deã daøng. Bôûi vaäy nhöõng baøi hoïc noùi lôøi
YEÂU THÖÔNG ñaõ laøm cho ngöôøi ta nghi ngôø
taát caû LOØNG YEÂU THÖÔNG.
Khi coù YEÂU THÖÔNG chaân thaät thì coù
THA THÖÙ, maø coù THA THÖÙ thì trong loøng
môùi coù an vui, thanh thaûn. Nhôø ñoù taát caû
phieàn naõo, giaäân hôøn, thuø oaùn trong loøng ñeàu
ñöôïc buoâng xaû. Coøn ôû ñaây ngöôøi meï töùc giaän
ñöùa con trai ñaõ laøm traùi yù neân ngöôøi meï la
loái raày maéng ñöùa con trai uùt nhoû beù, nhöng
khi nhìn DOØNG CHÖÕ TREÂN TÖÔØNG nôi baø
vöøa queùt voâi saïch ñeïp thì baø khoâng giöõ ñöôïc
doøng nöôùc maét yeâu thöông con. Chuùng ta
haõy ñoïc: “DOØNG CHÖÕ TREÂN TÖÔØNG”.
“Ngöôøi meï ñi chôï veà, meät moûi xaùch
gioû vaøo beáp. Ñoùn chò laø caäu con trai leân taùm,
ñang haùo höùc muoán maùch ngay cho meï bieát
ôû nhaø caäu em ñaõ laøm chuyeän gì.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-50-
- Meï ôi, khi con ra ngoaøi saân chôi coøn
boá nghe ñieän thoaïi, em ñaõ laáy vieát chì maøu
veõ leân töôøng, ngay choã môùi sôn laïi, con ñaõ
la nhöng em khoâng nghe.
- Ngöôøi meï thoát leân tieáng reân ræ: “Trôøi
ôi!” Roài laäp töùc buoâng gioû vaø böôùc qua
phoøng beân, nôi caäu con trai uùt ñang sôï haõi
troán trong phoøng.
Ñeán nôi, chò nghieâm gioïng goïi con.
Thaèng beù trôû neân sôï haõi vì ñoaùn theá naøo
cuõng bò aên ñoøn. Loøng böïc töùc chò buoâng moät
traøng giaùo huaán daøi 10 phuùt veà coâng söùc,
tieàn baïc ñaõ ñoå ra ñeå sôn laïi töôøng, roài baây
giôø laïi theâm moät khoaûn chi phí nöõa vì troø
chôi khoâng ñuùng choã cuûa con. Caøng maéng
con, chò caøng giaän. Roài chò lao ñeán choã
thaèng beù ñang sôï seät laáy thaân che taùc phaåm
cuûa noù.
Maét chò boãng nhoøa ñi khi nhìn leân
choã töôøng con veõ. Nhöõng gì chò thaáy nhö
moät muõi teân xuyeân thaáu loøng chò: Doøng chöõ
“CON YEÂU MEÏ” ñöôïc vieát naén noùt vaø ñöôïc
vieàn ngoaøi caån thaän baèng hình moät traùi tim
ngueäch ngoaïc nhöng raát ngoä nghónh deã
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-51-
thöông.
Bích Thuûy
Theo The Handwriting on The Wall
Moät ngöôøi meï naøo khi nghe con mình
noùi leân LOØNG YEÂU THÖÔNG meï maø mình
khoâng haïnh phuùc. Con yeâu meï laø moät ñieàu
chaéc chaén, cuõng nhö meï yeâu con. Khoâng coù
moät ngöôøi meï naøo khoâng yeâu thöông con,
cuõng nhö khoâng coù moät ngöôøi con naøo
khoâng yeâu thöông meï.
LOØNG YEÂU THÖÔNG meï cuûa ñöùa con
ñaõ laøm rung ñoäng loøng ngöôøi meï: “Maét chò
boãng nhoøa ñi khi nhìn leân choã töôøng con veõ
“CON YEÂU MEÏ”. Ñaây laø LOØNG YEÂU THÖÔNG
cuûa meï con vaø coøn bieát bao nhieâu LOØNG YEÂU
THÖÔNG khaùc nöõa trong muoân hình vaïn
neûo.
Ai cuõng coù vaø cuõng bieát raát roõ LOØNG
YEÂU THÖÔNG cuûa mình, nhöng khi thöïc
hieän LOØNG YEÂU THÖÔNG khoâng ñuùng choã,
ñuùng nôi, ñuùng luùc ñaõ khieán cho moïi ngöôøi
khoå ñau.
Thöông yeâu maø laøm khoå ñau cho
nhau cuõng khoâng phaûi laø ít, vì thöông nhau
neân môùi chieám höõu nhau, chieám höõu nhau
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-52-
ñeå laøm cuûa rieâng cuûa mình, vì theá maø vôï noùi
chuyeän vôùi ngöôøi ñaøn oâng khaùc laø ngöôøi
choàng böïc boäi, ngöôïc laïi choàng noùi chuyeän
vôùi ngöôøi phuï nöõ khaùc laø ngöôøi vôï khoâng
chaáp nhaän. Vì böïc boäi vaø khoâng chaáp nhaän
nhö vaäy neân vôï choàng thöôøng hay xung ñoät
vaø tranh caõi khieán cuoäc soáng gia ñình baát
an, haïnh phuùc khoâng coøn, ñoâi khi coøn bieán
gia ñình laø ñòa nguïc.
Ai cuõng noùi ñöôïc LOØNG YEÂU
THÖÔNG: toâi thöông toâi; toâi thöông cha meï
toâi, vôï con toâi vaø toâi cuõng thöông taát caû moïi
ngöôøi nöõa. Danh töø YEÂU THÖÔNG cuûa hoï
thaät laø ñôn giaûn nhöng khoâng phaûi noùi YEÂU
THÖÔNG laø YEÂU THÖÔNG ñaâu quyù vò aï!
Ngoaøi mieäng noùi YEÂU THÖÔNG nhöng
trong loøng chöa chaéc ñaõ YEÂU THÖÔNG.
Ngöôøi vôï khoâng noùi lôøi YEÂU THÖÔNG maø
haønh ñoäng chu ñaùo lo côm nöôùc, giaët giuõ
quaàn aùo cho choàng, cho con, nhaø cöûa veùn
kheùo saïch ñeïp ngaên naép, ñoù laø ngöôøi vôï
thöïc hieän LOØNG YEÂU THÖÔNG cuõng nhö
ngöôøi choàng YEÂU THÖÔNG vôï khoâng phaûi
chæ noùi lôøi noùi suoâng maø giuùp vôï baèng haønh
ñoäng nhö khi ñi laøm veà thaáy vôï laøm chöa
xong thì giuùp vôï moät tay nhö doïn côm, röûa
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-53-
baùt, queùt nhaø hoaëc taém giaët vaø thay quaàn aùo
saïch seõ cho con caùi hoaëc daïy doã con caùi hoïc
haønh. Nhaát laø trong nhöõng dòp leã teát neân
mua quaø baùnh cho con caùi thì khoâng neân
queân phaàn quaø cuûa vôï, tuy phaàn quaø khoâng
bao nhieâu nhöng ñaõ noùi leân ñöôïc LOØNG YEÂU
THÖÔNG.
Khi naøo coù vieäc nghòch yù traùi loøng thì
môùi bieát LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa mình coù
hay khoâng. Neáu coù LOØNG YEÂU THÖÔNG thaät
söï thì ngöôøi ta môùi deã daøng tha thöù, boû qua
nhöõng loãi laàm cuûa nhau. Cho neân ngöôøi coù
LOØNG YEÂU THÖÔNG thì khoâng böôi moùc
nhöõng chuyeän xaáu toát cuûa ngöôøi khaùc. Coøn
ngöôïc laïi khoâng coù LOØNG YEÂU THÖÔNG
ngöôøi ta seõ böôi moùc taát caû nhöõng gì xaáu xa,
ñeâ tieän cuûa keû khaùc ñeå cho moïi ngöôøi cuøng
bieát, ñeå cho moïi ngöôøi cuøng khoâng öa, cuøng
gheùt nhö mình.
Trong cuoäc ñôøi naøy nhöõng ñieàu ñoù ñaõ
xaùc ñònh LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa moïi ngöôøiï
coù hay khoâng.
Noùi YEÂU THÖÔNG thì ai cuõng noùi cuõng
raát hay nhöng laøm ñöôïc söï YEÂU THÖÔNG
thì ít ai laøm ñöôïc. Moät baèng chöùng thieát
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-54-
thöïc ñeå chuùng ta suy ngaãm: Ai cuõng bieát
raèng mình YEÂU THÖÔNG mình, nhöng YEÂU
THÖÔNG mình laïi laøm khoå mình nhieàu
nhaát.
Bôûi vaäy, söï thaät trong cuoäc ñôøi naøyï
chaúng coù ai YEÂU THÖÔNG ai caû, ngay caû baûn
thaân cuûa mìnhï, mình coøn chaúng chuùt
THÖÔNG YEÂU mình, thì baûo sao mình
THÖÔNG YEÂU ngöôøi khaùc. Ngay caû cha meï,
vôï con laø nhöõng ngöôøi thaân nhaát. Lôøi noùi
naøy chaéc quyù vò khoâng tin ñaâu, nhöng roài
quyù vò seõ tin.
Ñaây quyù vò laéng nghe, hoï noùi thöông
hoï sao moãi laàn coù ñieàu gì nghòch yù, traùi loøng
laø hoï töùc giaän, caêm thuø, buoàn phieàn, hôøn
traùch, lo raàu, sôï haõi v.v.. Haønh ñoäng laøm
khoå nhö vaäy maø baûo raèng hoï YEÂU THÖÔNG
hoï sao? Hoï laø nhöõng ngöôøi coù hieåu bieát, coù
trình ñoä kieán thöùc sao hoï khôø daïi ñeå töï laøm
khoå mình quaù vaäy?
Quyù vò cöù nghó xem: töùc giaän, caêm
thuø, buoàn phieàn, hôøn traùch, lo raàu, sôï haõi
v.v.. khoâng phaûi laø söï ñau khoå sao?
Taïi sao hoï bieát giaän hôøn, buoàn phieàn
v.v.. laø ñau khoå. Vaäy maø hoï laïi chaáp nhaän
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-55-
ñem söï khoå ñau vaøo thaân taâm cuûa mình.
Bieát ñoù laø söï khoå ñau thì ai cuõng döøng ñöôïc,
nhöng sao hoï khoâng döøng, khoâng deïp ñeå
taâm hoï ñöôïc thanh thaûn, an vui thì coù lôïi
lôùn cho mình phaûi khoâng?
Bieát saân giaän, buoàn phieàn, lo laéng, sôï
haõi laø ñau khoå sao laïi chaáp nhaän ñeå chòu
ñau khoå. Hoï toaøn laø nhöõng ngöôøi coù trình
ñoä hoïc thöùc cao, coù baèng tieán só, thaïc só,
toaøn laø giaùo sö ñaïi hoïc chôù ñaâu phaûi laø noâng
daân ngu doát thieáu hoïc. Theá maø hoï cam taâm
chaáp nhaän nhöõng söï khoå ñau naøy thaät laø voâ
lyù, nhöng söï thaät laø nhö vaäy ít ai thoaùt ra
moïi söï khoå ñau naøy.
Do nhöõng ñieàu naøy maø chuùng toâi xaùc
ñònh: Khoâng coù ngöôøi naøo bieát thöông chính
hoï, maø khoâng bieát thöông chính hoï thì laøm
sao baûo raèng thöông ngöôøi khaùc ñöôïc. Phaûi
khoâng quyù vò?
Cho neân hoï töï laøm KHOÅ hoï nhö vaäy
maø baûo raèng hoï THÖÔNG hoï thì chuùng toâi
khoâng tin lôøi noùi ñoù.
Moät laàn nöõa chuùng ta neân xaùc ñònh:
Con ngöôøi khoâng coù LOØNG YEÂU THÖÔNG, vì
chính con ngöôøi töïï laøm khoå mình voâ vaøn chæ
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-56-
caàn moät chuùt khoâng vöøa yù laø ñaõ töï laøm khoå
mình roài, vaäy maø baûo raèng mình YEÂU
THÖÔNG mình thì quyù vò nghó sao? Lôøi noùi
ñoù coù ñuùng khoâng? Coù ñaùng tin caäy khoâng?
Cho neân chuùng toâi noùi: ngöôøi ta noùi
YEÂU THÖÔNG ngöôøi ta chôù thaät söï ngöôøi ta
KHOÂNG YEÂU THÖÔNG ngöôøi ta chuùt naøo caû,
ngöôøi ta luoân luoân laøm khoå ngöôøi ta. Moät
vaán ñeà nöõa ñeå laøm saùng toû cho moïi ngöôøi
bieát con ngöôøi khoâng coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG.
Ai cuõng ñeàu bieát, trong cuoäc soáng
haèng ngaøy ngöôøi ta thöôøng noùi YEÂU
THÖÔNG, nhöng söï thaät ngöôøi ta khoâng
YEÂU THÖÔNG, ngöôøi ta luoân luoân ñem
nhöõng söï ñau khoå vaøo thaân hoï baèng caùch
gieát haïi vaø aên thòt caùc loaøi vaät khaùc. Khi
loaøi vaät bò gieát haïi coù con vaät naøo khoâng
ñau khoå. Cho neân gieát haïi vaø aên thòt laø ñem
söï ñau khoå vaøo thaân maø khoâng bieát.
Luaät nhaân quaû ai cuõng bieát, nhaân naøo
quaû naáy, khi nhaân laøm khoå caùc loaøi vaät thì
quaû phaûi chòu khoå ñau. Chuùng ta gieo nhaân
gieát cheát con boø, con heo, con gaø, con vòt,
con caù, con toâm v.v.. thì taát caû nhöõng con
vaät naøy phaûi chòu ñau khoå. Khi quaû ñeán
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-57-
chaéc chaén chuùng ta phaûi chòu ñau khoå nhö
caùc loaøi vaät bò chuùng ta gieát.
Cho neân chuùng ta aên thòt chuùng sinh
laø chuùng ta ñem söï ñau khoå vaøo thaân cuûa
chuùng ta coù ñuùng nhö vaäy khoâng quyù vò?.
Neáu quyù vò noùi raèng quyù vò coù thaáy
con boø, con heo, con gaø, con vòt, con caù, con
toâm v.v.. noù coù ñau khoå ñaâu!
Neáu quyù vò baûo raèng khoâng thaáy söï
ñau khoå cuûa chuùng sinh thì quyù vò khoâng
thaønh thaät vôùi löông taâm quyù vò.
Muoán bieát söï ñau khoå naøy chuùng toâi
xin quyù vò vui loøng cho chuùng toâi troùi quyù vò
laïi vaø laáy dao caét ra töøng mieáng thòt cuûa
quyù vò, cuõng gioáng nhö quyù vò ñaõ töøng caét
nhöõng mieáng thòt gaø, vòt, heo, deâ, boø v.v..
Luùc baáy giôø chuùng toâi tin raèng quyù vò seõ keâu
la thaûm thieát vaø quaèn quaïi trong ñau ñôùn.
Chæ ñöùt tay coù moät chuùt thoâi maø coøn
ñau nhöùc, coøn khoù chòu thay huoáng hoà caét coå
nhoå loâng. Vaäy maø quyù vò gieát con vaät aên thòt
baûo raèng khoâng thaáy chuùng ñau khoå thì quyù
vò coù phaûi laø con ngöôøi hay laø goác caây, cuïc
ñaù voâ tri, voâ giaùc.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-58-
Bôûi nhöõng ngöôøi muoán mình trôû
thaønh con ngöôøi voâ tri, voâ giaùc neân trong
cuoäc soáng haèng ngaøy coù khoâng ít ngöôøi laáy
söï ñau khoå cuûa ngöôøi khaùc, cuûa loaøi vaät
khaùc laøm söï soáng cuûa mình, hoaëc laáy ngöôøi
khaùc laøm troø chôi troø ñuøa cho mình. Nhöõng
troø chôi ñoù thöôøng xaûy ra tai naïn gaây
thöông tích vaø ñau thöông cho nhieàu ngöôøi,
tai naïn xaûy ra coù khi cheát ngöôøi. Nhöng hoï
thaûn nhieân vaø coøn thích thuù laém.
Bôûi con ngöôøi voâ minh laøm ñieàu aùc
maø khoâng bieát mình laøm ñieàu aùc, laøm ñau
khoå mình, ñau khoå ngöôøi khaùc vaø caùc loaøi
vaät khaùc maø cuõng khoâng bieát, vì theá môùi coù
nhöõng côn giaän döõ, la loái, chöûi maéng laøng
treân, xoùm döôùi hoï töôûng nhö vaäy laø anh
huøng, laø ngon laønh khoâng bieát sôï ai caû,
nhöng hoï khoâng bieát ñoù laø söï ngu si cuûa hoï
ñaõ laøm khoå hoï taän cuøng, vaäy maø hoï khoâng
bieát thaät laø ngöôøi khoâng trí tueä.
Trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta haèng
ngaøy coù bieát bao nhieâu ngöôøi ngu si maø
khoâng bieát mình ngu si neân thöôøng chaïy
theo loøng ham muoán cuûa mình vì theá khoå
naøy laïi choàng leân nhöõng khoå khaùc.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-59-
Soáng maø nhö vaäy thì laøm sao coù
LOØNG YEÂU THÖÔNG mình, thöông ngöôøi vaø
taát caû muoân loaøi vaïn vaät khaùc. Cho neân khi
coù LOØNG YEÂU THÖÔNG thì khoâng coøn laøm
khoå mình, khoå ngöôøi vaø taát caû caùc loaøi ñoäng
vaät khaùc.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-60-
ĐỘC CHIÊU
Chuùng ta haõy ñoïc baøi baùo Ngöôøi
Lao Ñoäng. Thöù ba ngaøy 24 thaùng 7 naêm
2007 do taùc giaû Trinh Thô vieát, ñeå thaáy roõ
LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa con ngöôøi ñoái vôùi
con ngöôøi chaúng coù chuùt naøo caû. Chæ vì
ngöôøi khaùc laøm traùi yù mình laø mình khoâng
öa neân thöïc hieän caùch traû ñuõa cho boû gheùt
caùi taät laøm ngang khoâng hoûi. Bôûi vaäy cuoäc
ñôøi naøy chuùng ta neân coá gaéng traùnh ñöøng va
chaïm vaøo baát cöù quyeàn lôïi taøi saûn hay danh
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-61-
döï cuûa ngöôøi khaùc. Tröôùc khi muoán laøm moät
vieäc gì chuùng ta ñeàu thoâng qua yù kieán cuûa
moïi ngöôøi xung quanh ñoù. Thaáy moïi ngöôøi
vui loøng thì chuùng ta laøm, coøn ngöôïc laïi thì
thoâi.
Döôùi ñaây laø moät caâu chuyeän voâ yù cuûa
moät ngöôøi döïng xe vaøo haøng raøo cuûa ngöôøi
khaùc maø khoâng thöa hoûi neân ñaõ bò ngöôøi
chuû haøng raøo cho moät baøi hoïc khoâng bao giôø
queân.
Ñoïc baøi “Ñoäc Chieâu” môùi thaáy con
ngöôøi soáng vì mình, chôù khoâng vì ngöôøi.
Tuy cuoäc soáng chung nhau treân haønh tinh
naøy coù nhieàu ñieàu baát an, thieân tai, luõ luït,
naéng möa, gioù baõo thaát thöôøng khieán cho söï
soáng cuûa con ngöôøi khoâng baûo ñaûm, leõ ra vì
lyù do ñoù chuùng ta phaûi YEÂU THÖÔNG nhau
hôn. Nhöng moïi ngöôøi chaúng caàn bieát ai
soáng cheát ra sao cuõng maëc chæ bieát coù mình,
coù lôïi, coù danh, mình vui, mình cöôøi coøn ai
ñau khoå thì chòu laáy chaúng caàn bieát.
“Nhaø dì toâi caïnh chôï neân ngöôøi ñi laïi,
mua baùn khaù ñoâng ñuùc. Gaàn nhaø dì laø nhaø
ñoâi vôï choàng ñoä ngoaøi 30 tuoåi. Hai vôï choàng
laø hai hình aûnh traùi ngöôïc. Coâ vôï vui veû, deã
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-62-
meán bao nhieâu thì anh choàng coäc caèn, khoù
tính baáy nhieâu, laïi kyõ löôõng vaø ít chòu giao
tieáp vôùi loái xoùm ñoàng thôøi coù ñieåm hôi kyø
cuïc laø khoâng thích cho ai ñaäu xe tröôùc hieân
nhaø mình duø leà ñöôøng tröôùc nhaø khaù roäng
raõi.
Moãi khi ñi ñaâu veà maø thaáy chieác xe
naøo ñaäu tröôùc nhaø thì anh ta luoân laáy laøm
khoù chòu, baét buoäc chuû xe phaûi ñem xe ñi
ngay laäp töùc... Coøn vôùi nhöõng xe “voâ chuû”
(ngöôøi ta ñeå ñôõ moät tí ñeå ñi mua vaøi moùn
haøng) thì anh ta duøng bieän phaùp... xì baùnh
xe, muïc ñích cho chuû daét boä cho boû caùi taät
ñeå xe... voâ toäi vaï.
Roài moät hoâm, ngöôøi laõnh “haäu quaû” laø
moät coâ gaùi treû. Coâ gaùi voâ tình ñaäu xe tröôùc
nhaø anh ta, khi ñeán laáy xe, coâ lòch söï chaøo
vaø noùi lôøi caûm ôn chuû nhaø roài voâ tö noå maùy
cho xe chaïy, chaúng ñeå yù ñeán baùnh xe bò
meàm. Nhöõng ngöôøi xung quanh cuõng baän
roän coâng vieäc neân khoâng thaáy ñeå baùo ñoäng
cho coâ.
Xe chaïy ñöôïc moät quaõng thì coâ loaïng
choaïng tay laùi, maát thaêng baèng, xe ñaûo qua,
ñaûo laïi roài ngaõ xuoáng ñöôøng. Moät chieác xe
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-63-
maùy chaïy phía sau traùnh khoâng kòp toâng
luoân vaøo coâ. Moïi ngöôøi voäi vaõ ñöa caû hai ñi
beänh vieän caáp cöùu.
Ñaùm ñoâng xuùm quanh hieän tröôøng
xoân xao baøn taùn. Quaû laø “ñoäc chieâu” cuûa anh
chuû nhaø kia. Khoâng bieát anh ta nghó gì vôùi
haønh ñoäng cuûa mình? Rieâng coâ gaùi coù leõ bò
thöông khaù naëng chaúng bieát coù qua khoûi côn
nguy kòch hay khoâng...”
Trinh Thơ
Ngöôøi Lao Ñoäng
Thứ ba ngaøy 24-7-2007
Baøi baùo treân ñaây ñaêng tin töùc veà moät
troø chôi thieáu ñaïo ñöùc ñeå chuùng ta töï suy
xeùt mình khi muoán laøm moät vieäc gì ñeàu
phaûi caân nhaéc kyõ löôõng chôù ñöøng laáy cuoäc
soáng cuûa ngöôøi khaùc laøm troø ñuøa chôi cho
mình thì tai naïn khoå ñau seõ xaûy ra cho
nhieàu ngöôøi khaùc nöõa.
Baøi “ÑOÄC CHIEÂU” treân baùo Ngöôøi Lao
Ñoäng ñaõ ñaêng tin naøy laø coù söï thaät xaûy ra,
do moät anh chaøng loøng ích kyû, heïp hoøi nhoû
moïn, khoâng muoán cho ai döïng xe vaøo haøng
raøo cuûa mình. Vì theá môùi coù caâu chuyeän naøy
xin quyù vò ñoïc ñeå suy ngaãm cuoäc ñôøi.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-64-
Cuoäc ñôøi voán ñaõ khoå ñau maø laïi nôõ
taâm laáy cuoäc soáng cuûa ngöôøi khaùc laøm troø
ñuøa vui chôi cho mình, thì thaät laø ñaùng
traùch.
Muïc ñích tôø baùo ñaêng tin naøy laø
khuyeân chuùng ta ñöøng bao giôø tìm söï vui,
trong söï ñau khoå cuûa ngöôøi khaùc.
Trong cuoäc soáng naøy phaàn ñoâng moïi
ngöôøi ñeàu laáy söï ñau khoå, söï thaát baïi cuûa
ngöôøi khaùc laøm söï vui, söï haû heâ cho mình.
Bôûi loøng ích kyû nhoû heïp muoán cho moïi
ngöôøi khoâng ai hôn mình, vì theá môùi coù söï
hôn thua nhau trong töøng lôøi noùi, ñua chen
vôùi nhau töøng ñoàng xu caéc baïc. Do söï soáng
bon chen nhö vaäy maø nhöõng haäu quaû seõ
mang ñeán söï ñau khoå cho nhieàu ngöôøi vaø
nhieàu ngöôøi nöõa.
Söï soáng bon chen tranh giaønh hôn
thua töøng lôøi aên tieáng noùi vôùi nhau vaø töøng
cuûa caûi taøi saûn nhaø cöûa ruoäng vöôøn, tieàn
cuûa, danh voïng. Chính vì söï soáng nhö vaäy
maø moïi ngöôøi thieáu LOØNG YEÂU THÖÔNG.
Thieáu LOØNG YEÂU THÖÔNG thì cuoäc soáng
treân theá gian laø Ñòa Nguïc. Ngöôïc laïi soáng coù
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-65-
LOØNG YEÂU THÖÔNG thì moïi ngöôøi soáng ôû
traàn gian naøy laø Thieân Ñaøng, Cöïc Laïc.
Cho neân Thieân Ñaøng vaø Ñòa Nguïc laø ôû
nôi LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa moïi ngöôøi, neáu
coù LOØNG YEÂU THÖÔNG thì loaøi ngöôøi seõ
soáng ñöôïc an vui, haïnh phuùc, coøn khoâng
LOØNG YEÂU THÖÔNG thì moïi söï ñau khoå
trieàn mieân baát taän seõ ñeán vôùi con ngöôøi.
Moät ngöôøi soáng khoâng coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG, khi laùi xe treân ñöôøng deã bò tai
naïn giao thoâng xaûy ra. Neáu chuùng ta ñi treân
ñöôøng veà Thaønh Phoá Hoà Chí Minh hay ñi
ñeán baát cöù moät thò traán, moät thò xaõ naøo thì
chuùng ta seõ thaáy moïi ngöôøi laùi xe chæ bieát
tranh ñöôøng, tranh xaù maø ñi khieán cho
ñöôøng bò keït xe, ngöôøi qua laïi raát khoù khaên
vaø tai naïn xaûy ra khoâng choã naøy thì choã
khaùc. Ñoù laø do khoâng coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG mình, thöông ngöôøi chæ bieát tranh
giaønh ñöôøng xaù ñeå mình ñi. Vì tranh giaønh
ñöôøng ñi neân tai naïn giao thoâng phaûi xaûy ra
khoâng theå traùnh khoûi. Khi tai naïn giao
thoâng xaûy ra thì phaûi coù ngöôøi cheát vaø ngöôøi
bò thöông, gaõy tay, gaõy chaân trôû thaønh
nhöõng ngöôøi taøn taät laø moät ñieàu taát yeáu
khoâng ai phuû nhaän ñöôïc.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-66-
Khi tai naïn giao thoâng xaûy ra thì ñaâu
phaûi coù hai ngöôøi bò tai naïn giao thoâng chòu
khoå ñau ñaâu maø caû nhöõng ngöôøi thaân trong
hai gia ñình cuûa hoï.
Do thaáy söï ñau khoå nhö vaäy, neân khi
laøm moät ñieàu gì chuùng ta cuõng caàn phaûi caân
nhaéc, suy nghó, ñaén ño, hôn thieät, kyõ löôõng
roài môùi laøm. Nhöõng haønh ñoäng caân nhaéc,
suy nghó, ñaén ño, hôn thieät, kyõ löôõng laø
haønh ñoäng cuûa LOØNG YEÂU THÖÔNG mình vaø
moïi ngöôøi. Cho neân khi thöïc hieän LOØNG
YEÂU THÖÔNG neáu thaáy vieäc laøm ñoù mang
ñeán cho nhieàu ngöôøi ñau khoå thì haõy döøng
laïi ngay, khoâng neân laøm, neáu vieäc laøm ñoù
khoâng mang ñeán söï ñau khoå cho ai caû thì
haõy laøm.
Nhö quyù vò ñeàu bieát naïn raûi ñinh treân
ñöôøng thöôøng xaûy ra tai naïn giao thoâng.
Nhöõng ngöôøi vaù xe theo ñöôøng thöôøng raûi
ñinh ñeå xe qua laïi caùn nhaèm ñinh, bò xì loáp
vaø xe khoâng chaïy ñöôïc coù khi loaïng choaïng
bò teù, neáu treân ñoaïn ñöôøng xe coä ñoâng ñuùc
thì khoâng theå naøo traùnh khoûi tai naïn giao
thoâng. Vaø tai naïn giao thoâng thì coù ngöôøi
cheát vaø cuõng coù ngöôøi bò thöông nhö treân ñaõ
noùi.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-67-
Thöïc hieän möu sinh baèng ngheà vaù xe
raûi ñinh ñeå xì loáp xe cuûa ngöôøi khaùc laø moät
vieäc laøm voâ ñaïo ñöùc, quaù aùc ñoäc. Laøm nhö
vaäy chæ kieám mieáng soáng cho mình maø haïi
cho nhöõng ngöôøi khaùc thì mình soáng nhö
vaäy coù xöùng ñaùng laøm ngöôøi khoâng?
Thöa quyù vò! Nhöõng keû haønh ngheà
nhö vaäy laø nhöõng ngöôøi ñaùng khinh cheâ,
ñang leân aùn laø nhöõng ngöôøi voâ ñaïo ñöùc,
khoâng xöùng ñaùng laøm ngöôøi. Hoï ñöôïc xem
laø nhöõng con ngöôøi caàn phaûi caûi taïo giaùo
duïc maø trong xaõ hoäi moïi ngöôøi phaûi coù traùch
nhieäm chôù khoâng theå boû maëc hoï, nhaát laø
chính quyeàn ñòa phöông nôi cö truù cuûa hoï
phaûi toå chöùc nhöõng khoùa hoïc ñaïo ñöùc nhaân
baûn - nhaân quaû cho nhöõng ngöôøi naøy ñeå caûi
taïo hoï trôû thaønh nhöõng con ngöôøi coù ích cho
xaõ hoäi.
Ñöùng treân goùc ñoä LOØNG YEÂU THÖÔNG
maø haønh ngheà soáng cho mình maø haïi ngöôøi
khaùc nhö vaäy thì thöû hoûi nhöõng con ngöôøi
naøy coù LOØNG YEÂU THÖÔNG hoï vaø moïi ngöôøi
khoâng?
Ngöôøi coù LOØNG YEÂU THÖÔNG thì
khoâng bao giôø haønh ngheà nhö vaäy. Ngöôøi
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-68-
khoâng coù LOØNG YEÂU THÖÔNG thì coøn thua
loaøi caàm thuù. Soáng lôïi mình maø haïi ngöôøi
thì khoâng neân soáng quyù vò aï!
Soáng nhö anh chaøng xì loáp xe treân
ñaây laø soáng ích kyû, heïp hoøi nhoû moïn, moïi
ngöôøi chæ döïng xe nhôø moät giaây laùt ñeå ñi
mua vaät duïng hay thöïc phaåm roài ñi chôù coù
ñeå xe hoaøi choã ñoù ñaâu. Theá maø laïi xì loáp xe
cho xe ñi khoâng ñöôïc. Ngöôøi coù yù thì traùnh
ñöôïc tai naïn ngöôøi voâ yù laøm sao traùnh khoûi.
Phaûi khoâng quyù vò?
Khi tai naïn xaûy ra chaéc anh chaøng
naøy löông taâm cuõng khoâng ñeå yeân cho anh
ñaâu, noù laøm cho anh hoái haän caû moät cuoäc
ñôøi, neáu anh ta coøn coù chuùt LOØNG YEÂU
THÖÔNG. Ngöôïc laïi thaáy tai naïn xaûy ra do
anh taïo ra maø laïi coøn vui cöôøi treân söï ñau
khoå cuûa ngöôøi khaùc, thì anh laø ngöôøi maát
nhaân tính, vì theá anh chaúng coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG, vaø nhö vaäy anh khoâng xöùng ñaùng
laøm ngöôøi.
Laø con ngöôøi phaûi coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñoái vôùi baát cöù ngöôøi naøo. Cho neân
chuùng ta khoâng bao giôø laøm ñau khoå moät
ngöôøi naøo caû, luoân luoân ñem LOØNG YEÂU
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-69-
THÖÔNG ñeán vôùi hoï khieán cho hoï ñöôïc an
vui, ñoù chính laø söï an vui cuûa mình.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-70-
VẾT THẸO
Ngöôøi ñôøi thöôøng choïn veû beà
ngoaøi, cho neân caùi gì ñeïp ñeõ thì ñem ra
khoe khoang, coøn caùi gì xaáu thì coá gaéng che
daáu. Caäu beù hoïc troø naøy cuõng vaäy, bieát meï
mình coù veát theïo treân maët neân raát xaáu hoå
vôùi thaày coâ giaùo vaø baïn beø hoïc troø khi baø
nhaän ñi döï hoäi nghò phuï huynh thì caäu beù
coá ngaên meï, nhöng khoâng theå ñöôïc. Chuùng
ta haõy ñoïc caâu chuyeän: “VEÁT THEÏO” seõ xuùc
ñoäng tröôùc LOØNG YEÂU THÖÔNG con maø chæ
coù ngöôøi ngöôøi meï môùi daùm hy sinh mình
cöùu con maø thoâi.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-71-
LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa ngöôøi meï
thaät laø cao caû tuyeät vôøi, neáu trong cuoäc ñôøi
naøy moïi ngöôøi ai cuõng ñem LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñoái vôùi moïi ngöôøi nhö LOØNG YEÂU
THÖÔNG cuûa ngöôøi meï thì theá gian naøy laø
haïnh phuùc voâ cuøng, khoâng coøn ai laøm khoå
cho ai caû.
“Chuù beù ñöa cho meï moät tôø giaáy môøi
hoïp hoäi nghò phuï huynh cuûa tröôøng tieåu
hoïc. Laï thay, khi thaáy meï baûo seõ tham döï
chuù beù loä veû söõng sôø! Ñaây laø laàn ñaàu tieân
baïn hoïc vaø coâ giaùo coù dòp gaëp maët meï chuù,
nhöng chuù thì chaúng muoán chuùt naøo, chuù
raát ngöôïng ngaäp vì veû beà ngoaøi cuûa meï. Maëc
duø khaù xinh ñeïp, nhöng phía beân maù phaûi
cuûa baø coù moät veát seïo raát lôùn. Chuù beù chöa
bao giôø hoûi taïi sao vaø trong tröôøng hôïp naøo
meï laïi bò nhö vaäy.
Suoát buoåi hoïp lôùn, chaúng ai ñeå yù ñeán
veát theïo aáy maø chæ aán töôïng veà veû duyeân
daùng vaø phong caùch cö xöû aám aùp cuûa baø, tuy
vaäy chuù beù vaãn boái roái vaø laãn traùnh moïi
ngöôøi. Tình côø chuù nghe loûm ñöôïc caâu
chuyeän giöõa meï vaø coâ giaùo chuû nhieäm. Coâ
giaùo ruït reø hoûi:
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-72-
- Daï vì sao baø laïi bò veát seïo naøy treân
maët vaäy aï?
Meï cuûa caäu beù traû lôøi:
- Khi con trai toâi coøn ñoû hoûn, noù bò
keït trong caên phoøng bò hoûa hoïan. Löûa beùn
döõ quaù neân khoâng ai daùm xoâng vaøo, theá laø
toâi lieàu mình lao ñaïi vaøo. Vöøa chaïy tôùi beân
noâi cuûa chaùu thì toâi thaáy moät thanh xaø saép
rôi xuoáng, khoâng kòp suy nghó, toâi lieàn gheù
thaân che cho con roài baát tónh luoân. May maø
moät anh lính cöùu hoûa ñeán kòp vaø cöùu hai meï
con toâi ra. Veát theïo ñaõ thaønh vónh vieãn.
Nhöng toâi khoâng bao giôø hoái haän veà ñieàu
ñoù.
Nghe xong thì chuù beù chaïy uøa tôùi oâm
chaàm laáy meï, nöôùc maét löng troøng. Ngöôøi
chuù run leân vì xuùc ñoäng. Ñöùc hy sinh cuûa
meï thanh cao quaù! Caû ngaøy hoâm ñoù, chuù cöù
naém rieát laáy tay meï khoâng rôøi”.
Chuùng toâi tin chaéc raèng ai ñoïc baøi
“VEÁT THEÏO” ñeàu phaûi xuùc ñoäng tröôùc LOØNG
YEÂU THÖÔNG cuûa ngöôøi meï ñaõ cöùu con
mình.
LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa ngöôøi meï
thaät laø vó ñaïi, nhöng treân ñôøi naøy khoâng
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-73-
phaûøi taát caû nhöõng ngöôøi meï ñeàu thöông con
nhö vaäy. Coù nhöõng ngöôøi meï daùm gieát con
mình ñeå laøm vui loøng tình nhaân, nhöng
cuõng coù laém ngöôøi meï daùm hy sinh cöùu con
trong löûa ñoû nhö baø meï trong caâu chuyeän
treân ñaây.
Neáu treân ñôøi moïi ngöôøi ñoái xöû nhau
baèng LOØNG YEÂU THÖÔNG nhö ngöôøi meï
thöông con thì xaõ hoäi laøm sao coù troäm caép,
cöôùp cuûa, gieát ngöôøi v.v.. Caùc nöôùc treân theá
giôùi laøm sao coù chieán tranh. Phaûi khoâng hôõi
quyù vò?
Chuùng ta haõy mang LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñeán vôùi moïi ngöôøi, vì söï soáng bình
an cuûa loaøi ngöôøi treân haønh tinh naøy, chuùng
ta ñöøng vì tö töôûng quaân chuû, daân chuû; ñöøng
vì tö töôûng höõu thaàn, voâ thaàn; ñöøng vì tö
töôûng toân giaùo naøy toân giaùo khaùc; ñöøng vì tö
töôûng ñaûng phaùi naøy ñaûng phaùi kia; ñöøng vì
ranh giôùi nöôùc naøy nöôùc khaùc; ñöøng vì maøu
da thöù toùc; ñöøng vì coù hoïc thöùc voâ hoïc thöùc;
ñöøng vì ngöôøi mieàn nuùi vaø ngöôøi mieàn xuoâi;
ñöøng vì saéc toäc naøy saéc toäc khaùc, ñöøng vì
ngoân ngöõ naøy ngoân ngöõ khaùc v.v.. Taát caû
chuùng ta ñeàu laø con ngöôøi neân phaûi mang
LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi nhau giuùp ñôõ
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-74-
nhau vaø tha thöù cho nhau nhöõng loãi laàm, vì
treân ñôøi khoâng ai laø ngöôøi thaäp toaøn.
Veát theïo treân maët cuûa ngöôøi meï laø
moät bieåu töôïng LOØNG YEÂU THÖÔNG ñoái vôùi
con maø khoâng ai xoùa môø ñöôïc, vì noù laø daáu
aán muoân ñôøi cho nhöõng ngöôøi laøm con phaûi
ghi nhôù maõi trong taâm “TREÂN ÑÔØI NAØY
KHOÂNG COÙ LOØNG YEÂU THÖÔNG NAØO CAO
THÖÔÏNG HÔN LOØNG YEÂU THÖÔNG CUÛA MEÏ”.
Ngöôøi naøo maát meï laø ngöôøi baát haïnh nhaát.
Vaäy khi coøn meï chuùng ta khoâng neân laøm
phieàn loøng ngöôøi. Phaûi khoâng quyù vò?
Chuùng ta luoân luoân phaûi bieát tuøy
thuaän, baèng loøng nhöõng gì meï muoán, meï
laøm vaø phaûi nhôù ñöøng laøm nghòch yù traùi
loøng meï vaø cuõng neân giuùp ñôõ meï ñeå meï bôùt
nhöõng vieäc laøm naëng nhoïc:
“Meï coøn goùt ñoû nhö son
Moät mai meï maát goùt con laám buøn”
Lôøi ca dao naøy noùi leân ñöôïc LOØNG
YEÂU THÖÔNG cuûa meï. Trong baøi naøy khi
ñöùa con chöa hieåu veát theïo treân göông maët
cuûa meï, vì lyù do gì treân maët meï coù veát theïo
nhö vaäy neân raát maëc caûm vôùi caùc baïn ñoàng
hoïc. Meï chuùng baïn khoâng ai coù veát theïo xaáu
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-75-
xí treân maët nhö meï mình neân thaáy meï ñi
ñeán tröôøng hoïp phuï huynh laø chaùu beù lo
laéng khoâng muoán meï ñi hoïp, nhöng nhaø
tröôøng môøi thì laøm sao töø choái ñöôïc. Vì lyù
do naøy maø chaùu beù bieát ñöôïc yù nghóa cuûa veát
theïo treân göông maët meï laø vì hy sinh ñeå
cöùu chaùu. Hieåu ñöôïc chaùu oâm chaàm meï khoùc
nöùc nôû, neáu khoâng coù meï hy sinh thì con ñaõ
cheát maát roài.
LOØNG YEÂU THÖÔNG thaät laø cao caû
ngöôøi meï daùm lieàu cheát cöùu con mình. Ñoù laø
tình meï con. Coøn taát caû LOØNG YEÂU THÖÔNG
khoâng phaûi trong tình yeâu thöông maùu thòt
maø ngöôøi khaùc daùm hy sinh thaân maïng cuûa
mình ñeå cöùu soáng ngöôøi khaùc ñeå hoï ñöôïc
ñoaøn tuï vôùi gia ñình cuõng nhö nhöõng caâu
chuyeän cuûa chaùu Maria daùm nhöôøng choã
soáng cuûa mình cho moät ngöôøi meï ñoaøn tuï
soáng beân caùc con.
Söï hy sinh daùm cheát cuûa Maria ñeå cho
ba meï con ñöôïc ñoaøn tuï soáng beân nhau, thaät
laø vó ñaïi laøm cho chuùng ta nhôù maõi khoâng
queân.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-76-
Chaùu Maria bieát ñem LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñeán vôùi ngöôøi khaùc ñaõ laøm cho caâu
chuyeän caøng khaéc ghi trong loøng moïi ngöôøi.
Caâu chuyeän VEÁT THEÏO cuõng ñaõ laøm
cho moïi ngöôøi phaûi rôi nöôùc tröôùc LOØNG
YEÂU THÖÔNG con cuûa moät ngöôøi meï, daùm
hy sinh söï soáng ñeå cöùu con mình ra khoûi
caûnh thaäp töû nhaát sinh.
LOØNG YEÂU THÖÔNG thaät laø vó ñaïi
treân ñôøi naøy chuùng ta laø con ngöôøi thì luoân
luoân phaûi thöïc hieän LOØNG YEÂU THÖÔNG vôùi
moïi ngöôøi khi gaëp ai khoå laø chuùng ta neân
ñem LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi hoï.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-77-
CÂY BÚT MÁY
Caâu chuyeän caây buùt maùy laø noùi
leân ñöôïc baøi hoïc ñaïo ñöùc maø coâ giaùo ñaõ thöïc
hieän LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa mình ñoái vôùi
hoïc troø.
Bieát roõ ngöôøi hoïc troø cuûa mình aên caép
caây buùt maùy cuûa baïn. Coâ muoán ñem moät baøi
hoïc ÑÖÙC HAÏNH LY THAM ñeå daïy cho caû lôùp
maø coâ laø ngöôøi chuû nhieäm cuûa lôùp hoïc.
Coâ khoâng nôõ ñeå cho coâ beù hoïc troø cuûa
mình mang tieáng ñôøi ñôøi laø NGÖÔØI AÊN CAÉP.
Coâ bieát danh döï cuûa moät con ngöôøi soáng
trong xaõ hoäi raát quan troïng, vì theá coâ khoâng
cho xeùt caëp chung caû lôùp. Coâ lôø qua chuyeän
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-78-
ñoù vaø tieáp baøi hoïc roài tan hoïc. Coâ goïi ngöôøi
hoïc troø maát buùt ñeán hoûi:
- Caây buùt ñoù hieäu gì?
- Troø mua bao nhieâu tieàn?
Saùng hoâm sau vaøo giôø hoïc, coâ ñöa caây
buùt maùy leân cho caùc hoïc sinh khaùc xem vaø
baûo raèng:
- Coâ ñaõ nhaët ñöôïc döôùi ngaïch cöûa lôùp
xin traû laïi cho troø maát caây buùt.
Tuy coâ giaùo kheùo leùo ñoái vôùi nhöõng
hoïc troø khaùc, nhöng trong soá hoïc troø coù ba
ngöôøi bieát caây buùt ñoù:
Thöù nhaát laø coâ giaùo.
Thöù hai laø chaùu beù hoïc troø aên caép caây
buùt.
Thöù ba laø chaùu hoïc troø maát caây buùt.
Haønh ñoäng coâ giaùo daïy baøi hoïc ñaïo
ñöùc raát tuyeät vôøi maø chöa coù trong chöông
trình giaùo duïc cuûa Boä Giaùo Duïc.
Chuùng ta haõy ñoïc caâu chuyeän “CAÂY
BUÙT MAÙY” thì môùi thaáy loái giaùo duïc môùi cuûa
moät coâ giaùo bieát thöïc hieän LOØNG YEÂU
THÖÔNG hoïc troø.
“Ngaøy aáy, coù ñöôïc caây vieát maùy Hero
cuûa Trung Quoác laø nieàm mô öôùc lôùn lao cuûa
baát cöù ñöùa hoïc troø naøo. Caû khoái lôùp 7 tröôøng
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-79-
toâi chæ coù khoaûng naêm ñöùa con nhaø khaù giaû
laø coù ñöôïc dieãm phuùc aáy. Theá maø vaøo ngaøy
sinh nhaät cuûa toâi, toâi laïi ñöôïc ba meï taëng
cho moät caùi. Khoûi phaûi noùi nieàm sung söôùng
vaø kieâu haõnh cuûa toâi khi mang caây vieát ñeán
lôùp.
Khoaûng moät tuaàn sau - toâi coøn nhôù
hoâm aáy laø thöù baûy - ra chôi vaøo toâi ruïng rôøi
caû chaân tay: caây vieát cuûa toâi ñaõ khoâng caùnh
maø bay. Caû lôùp laäp töùc xoân xao, ñöùa boø
xuoáng gaàm baøn, ñöùa luïc hoäc baøn, ngaên caëp,
ñöùa ruõ tung saùch vôû cuûa toâi xem caây vieát coù
laãn vaøo khoâng. Toâi cuõng maùy moùc laøm theo
ñaùm baïn, maëc duø nhôù chaéc chaén raèng tröôùc
khi ra khoûi lôùp mình ñaõ caát caây vieát vaøo
hoäp. Ñuùng luùc ñoù thì coâ Hoa böôùc vaøo lôùp.
Sau khi nghe caùc toå baùo caùo tình hình
xong, coâ Hoa baûo toâi ñöùng leân keå chi tieát veà
söï vieäc cho coâ nghe. Toâi haêm hôû keå taát caû:
naøo laø caây vieát hieäu gì, maøu gì, ai cho,
thöôøng hay ñeå ñaâu, maát vaøo luùc naøo...
Thaèng Kieät nhanh nhaåu:
Coâ cho xeùt caëp heát lôùp mình laø ra lieàn
ñoù coâ!
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-80-
Coâ Hoa hình nhö khoâng nghe thaáy lôøi
noù:
Ra chôi hoâm nay ai ôû laïi canh lôùp?
Daï, Thaûo vaø Mai aï.
Mai ñöùng leân:
Thöa coâ, em ñònh ôû laïi canh lôùp vôùi
Thaûo cho vui, nhöng Thaûo noùi em cöù ra
ngoaøi saân chôi ñi, ñeå mình Thaûo ôû laïi canh
lôùp ñöôïc roài.
Laäp töùc trong lôùp noåi leân tieáng nhao
nhao:
Xeùt caëp Hoàng Thaûo ñi coâ… Xeùt caëp
Hoàng Thaûo ñi coâ…
Xung quanh toâi, ñaùm baïn ñang doàn
maét veà phía Hoàng Thaûo, chæ chôø coâ ra leänh
laø seõ luïc tung chieác caëp kia ngay laäp töùc. Maø
coâ Hoa thì vaãn noåi tieáng laø coâ giaùo nghieâm
khaéc nhaát tröôøng…
Maët Hoàng Thaûo heát ñoû böøng leân roài
laïi taùi meùt ñi. Noù run raåy laép baép:
Em khoâng laáy ñaâu coâ… Khoâng phaûi
em…
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-81-
Thoâi, caùc em, heát giôø roài, sau tieát naøy
coâ coøn baän hoïp giaùo vuï. Thöù hai coâ seõ giaûi
quyeát tieáp - Coâ Hoa ñoät ngoät leân tieáng roài
böôùc ra cöûa, nhanh ñeán noåi caû lôùp ngô ngaùc
khoâng kòp ñöùng daäy chaøo.
Saùng thöù hai, sau giôø chaøo côø nhaø
tröôøng cuõng daønh khoaûng möôøi laêm phuùt
cho coâ giaùo chuû nhieäm daën doø lôùp. Coâ Hoa
böôùc vaøo, gaät ñaàu ra hieäu cho chuùng toâi ngoài
xuoáng:
Lôùp mình tuaàn qua haïnh kieåm vaø hoïc
taäp ñeàu toát, coâ khoâng caàn nhaéc nhôû gì theâm.
Coøn veà chuyeän caây vieát cuûa Nga…
Caû lôùp chaêm chuù nhìn coâ. Toâi lieác
sang Hoàng Thaûo, tay noù run run baùm chaët
laáy meùp baøn.
...Hoâm thöù baûy coâ hoïp xong thì baùc
lao coâng coù ñöa cho coâ moät caây vieát, baûo
raèng baùc nhaët ñöôïc khi queùt lôùp mình. Coù
phaûi caây vieát cuûa em ñaây khoâng?
Toâi nhìn vaøo tay coâ. Naép vaøng… thaân
xanh… chöõ Hero laáp laùnh… Ñuùng laø caây vieát
cuûa toâi roài.
Toâi vui söôùng noùi:
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-82-
Thöa coâ, ñuùng roài. Em caûm ôn coâ.
Em veà choã ñi. Laàn sau nhôù giöõ gìn duïng cuï
hoïc taäp caån thaän.
Coâ ñi roài, toâi coøn nghe trong lôùp baøn
taùn:
May quaù, khoâng thì maát roài.
Toäi nghieäp, vaäy maø cöù nghó cho Hoàng
Thaûo.
Hoâm aáy ra veà lôùp toâi laïi ríu rít beân
nhau, ñaùm con gaùi cöù luoân mieäng troø
chuyeän vôùi Hoàng Thaûo nhö ñeå buø laïi söï
laïnh nhaït hoâm tröôùc. Baát giaùc toâi thaáy loøng
mình vui vui vaø nheï nhoûm kyø laï.
Nhöng coù moät ñieàu maø toâi bieát, vaø caû
Hoàng Thaûo cuõng bieát, laø caây vieát maø coâ Hoa
ñöa cho toâi hoâm aáy chæ gioáng heät, chöù khoâng
phaûi laø caây vieát cuûa toâi. Ngay töø khi vieát
nhöõng doøng ñaàu tieân, toâi ñaõ nhaän ra ñieàu
ñoù.
Sau naêm hoïc lôùp 7, toâi theo gia ñình
chuyeån ñi nôi khaùc. Bao nhieâu naêm xa caùch,
khoâng ngôø toâi vaø Hoàng Thaûo laïi coù dòp ngoài
beân nhau. Nhaéc laïi chuyeän xöa, Hoàng Thaûo
mæm cöôøi:
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-83-
Theá maø cho ñeán nay mình vaãn chöa
noùi ñöôïc lôøi caûm ôn coâ veà chuyeän aáy. Nga coù
theå töôûng töôïng ñöôïc khoâng, mình ñaõ ñònh
nghæ hoïc vì xaáu hoå bôûi haønh ñoäng daïi doät
aáy.
Coøn mình, mình cuõng bieát ôn coâ ñaõ
daïy cho mình moät caùch öùng xöû trong cuoäc
soáng.
OÂi, sao maø chöa bao giôø nhö luùc naøy,
toâi nhôù coâ giaùo cuûa toâi ñeán theá!”.
Treân ñaây laø moät baøi hoïc ñaïo ñöùc öùng
xöû LOØNG YEÂU THÖÔNG ôû ñôøi maø coâ giaùo ñaõ
daïy, thaät laø tuyeät vôøi.
Chuùng ta laø con ngöôøi thì haõy reøn
luyeän LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeå ban taëng cho
ñôøi nhö coâ giaùo ñaõ laøm, neáu con ngöôøi
khoâng coù LOØNG YEÂU THÖÔNG laø con ngöôøi
maát nhaân tính chæ laø con thuù vaät maø thoâi
soáng chæ bieát thöông mình maø chaúng bieát
thöông ngöôøi khaùc.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-84-
THIÊN THẦN
CỦA TÔI
Nhö chuùng toâi ñaõ noùi thöïc hieän
LOØNG YEÂU THÖÔNG khoâng phaûi baèng lôøi noùi
suoâng maø baèng haønh ñoäng nhö: daét moät baø
laõo qua ñöôøng, an uûi moät ngöôøi ñang ñau
khoå, böng moät baùt côm cho moät con vaät
ñang ñoùi, can ngaên moät con meøo khoâng cho
gieát con chuoät v.v..
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-85-
Chuùng ta haõy ñoïc caâu chuyeän “THIEÂN
THAÀN CUÛA TOÂI” thì quyù vò seõ thaáy LOØNG
YEÂU THÖÔNG cuûa moät ngöôøi meï ñoái vôùi
nhöõng ngöôøi tuø toäi. Trong khi moïi ngöôøi
nhìn thaáy nhöõng nhöõng ngöôøi tuø thì hoï maát
caûm tình ngay vì trong thaâm taâm cuûa hoï
caûm thaáy khoâng öa thích nhöõng ngöôøi hung
aùc ñaùng sôï aáy.
“Vaøo moät ngaøy heø noùng boûng ôû Deep
south caùch ñaây naêm möôi naêm, khi ñoù toâi
ñang soáng trong moät khu phoá ngheøo vôùi
nhöõng con ñöôøng nhoû ñaày buïi. Tuoåi thô cuûa
toâi traûi qua trong nhöõng troø chôi ñoäi naéng
vaø nghòch caùt.
Buoåi tröa muøa heø naêm ñoù, toâi ñang
chôi trong saân nhaø boãng nghe tieáng xích saét
keâu xuûng xoeûng sau löng, toâi ngoaùi ñaàu laïi
nhìn vaø khoâng theå naøo döùt maét khoûi caûnh
töôïng kyø laï aáy. Hai haøng ngöôøi maëc ñoàng
phuïc keû xoïc xanh traéng roäng thuøng thình
ñang ñi treân ñöôøng, göông maët cuûa hoï ñaày
buïi baäm laãn moà hoâi. Nhìn moïi ngöôøi raát
meät moûi ñaõ vaäy chaân coøn bò buoät vôùi nhau
baèng sôïi xích saét ñen to töôùng vaø keùo theo
nhöõng hoøn bi saét trong raát naëng neà. Canh
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-86-
giöõ hoï laø hai ngöôøi lính caàm suùng saün saøng
treân tay.
Toâi chæ bieát ñöùng ngay ngöôøi, nhìn
ñoaøn ngöôøi tuø toäi nghieäp aáy leâ böôùc ñeán
döôùi boùng raâm cuûa taøn caây duy nhaát beân
ñöôøng. Boãng moät ngöôøi lính tieán veà phía toâi.
Ñi ngang qua toâi anh kheõ gaät ñaàu chaøo roài
thaúng tôùi goõ cöûa nhaø toâi. Meï toâi xuaát hieän
toâi chæ nghe loaùng thoaùng tieáng anh lính xin
pheùp meï toâi laáy nöôùc ôû voøi nöôùc tröôùc saân
cho ñoaøn ngöôøi tuø uoáng. Meï toâi ñoàng yù,
nhöng toâi thaáy veû maët cuûa meï toâi khaù lo
laéng vaø goïi toâi vaøo nhaø.
Ñöùng sau cöûa soå, toâi daùn maét nhìn
nhöõng ngöôøi tuø leâ böôùc tôùi choã voøi nöôùc.
Trong caùi naéng nhö thieâu nhö ñoát, hoï xeáp
thaønh moät haøng daøi chôø ngöôøi ñöùng tröôùc
uoáng xong roài môùi ñöôïc nhích leân ñeán choã
voøi nöôùc, höùng ñaày nöôùc vaøo moät caùi ca nhoû,
roài haáp taáp uoáng caïn trong söï giaùm saùt cuûa
hai ngöôøi lính. Laàn löôït töøng ngöôøi nhö theá
neân moät luùc laâu sau, ñoaøn ngöôøi tuø cuøng hai
anh lính môùi trôû laïi nuùp döôùi boùng raâm
hieám hoi cuûa taøng caây beân kia ñöôøng. Toâi
chaïy ñeán vaø thaáy meï môû tuû laïnh laáy ra heát
caùc hoäp caù moøi, bô baùnh mì, voán laø böõa aên
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-87-
toái cuûa gia ñình toâi, cuøng hai bình nöôùc
chanh ñaõ pha xong. Meï nhanh nheïn saép caùc
thöùc aên aáy vaøo chieác khay lôùn. Meï ñöa cho
toâi moät bình baûo caàm laáy roài ñi theo meï.
Coøn meï moät tay caàm khay, moät tay caàm
chieác bình coøn laïi ñi ra cöûa.
Hai meï con toâi tieán tôùi choã hai ngöôøi
lính vaø meï toâi noùi.
Nhaø toâi coù saün moät chuùt thöùc aên cho
buoåi tröa anh cho pheùp chuùng toâi ñöôïc san
seû vôùi hai anh vaø nhöõng ngöôøi naøy nöõa nheù!
Hai ngöôøi lính nhìn söõng meï con toâi
trong giaây laùt roài gaät ñaàu caùm ôn. Meï chia
thöùc aên cho hai ngöôøi lính xong vaø ñi ñeán
choã tuø nhaân. Meï roùt cho hoï nhöõng coác nöôùc
chanh thaät ñaày vaø ñöa töøng mieáng baùnh mì
ñeán taän tay moãi ngöôøi.
Khoâng khí raát laëng leõ, tröø vaøi tieáng
“caùm ôn”raát kheõ khaøng vaø tieáng xích va vaøo
nhau keâu leûng xeûng. Chaúng bao laâu hai meï
con toâi ñi tôùi ngöôøi tuø nhaân cuoái cuøng. AÙnh
maét cuûa meï dòu daøng nhìn ngöôøi ñoù vaø móm
cöôøi. Ngöôøi cuoái cuøng raát cao to coù laøng da
ñen saäm vaø trong raát baån do moà hoâi, caùt buïi
baùm vaøo, ñöa tay nhaän mieáng baùnh cuûa meï
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-88-
toâi göông maët cuûa oâng daõn ra. Ñoâi moâi nôû
nuï cöôøi bieát ôn. OÂng ta noùi:
Thöa baø trong cuoäc ñôøi cuûa toâi toâi töï
hoûi khoâng bieát bao giôø toâi môùi ñöôïc gaëp
thieân thaàn? Cho ñeán buoåi tröa hoâm nay, toâi
bieát mình ñaõ coù dieãm phuùc ñoù! Xin caûm ôn
baø!
Moät laàn nöõa meï toâi móm cöôøi vôùi
ngöôøi tuø ñoù vaø ñaùp laïi chaøng:
Raát hoan ngheânh caùc anh gheù ñeán
xoùm nhoû cuûa chuùng toâi. Caàu mong moïi
ngöôøi luoân ñöôïc bình an!
Sau khi chia heát choã thöùc aên, hai meï
con toâi trôû veà nhaø vôùi chieác khay vaø bình
nöôùc chanh troáng roãng.
Sau ñoù nhöõng ngöôøi tuø laïi leân ñöôøng,
töø ñoù ñeán nay toâi khoâng heà gaëp laïi hoï.
Nhöng toâi vaãn coøn nhôù laïi lôøi meï giaûi thích
vaøo ngaøy hoâm aáy, raèng: “Trong cuoäc soáng
chuùng ta neân luoân chia seõ vaø giuùp ñôõ
ngöôøi khaùc vì nhö theá laø chuùng ta ñaõ
ñem laïi nieàm vui cho chính cuoäc soáng
cuûa mình”. Meï toâi keát thuùc caâu chuyeän
baèng nuï cöôøi dòu daøng roài ñi laøm vieäc nhaø
nhö moïi ngaøy. Toâi khoâng nhôù tôùi hoâm ñoù
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-89-
mình aên nhöõng gì, nhöng chæ bieát ñaõ coù moät
thieân thaàn doïn böõa cho gia ñình toâi.
“Meï laø tröôøng hoïc vó ñaïi nhaát cuûa
nhöõng ngöôøi con””.
(Tuïc ngöõ Taây Ban Nha).
Bích Thuûy
Lôøi ngöôøi meï daïy con môû roäng LOØNG
YEÂU THÖÔNG ñoái vôùi ngöôøi khaùc laø ñem laïi
nieàm vui cho chính mình raát thaám thía:
“Trong cuoäc soáng chuùng ta neân luoân
chia seõ vaø giuùp ñôõ ngöôøi khaùc vì nhö
theá laø chuùng ta ñaõ ñem laïi nieàm vui cho
chính cuoäc soáng cuûa mình”.
Ñuùng vaäy, nhöõng ai bieát chia seû vaø
giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi khaùc töùc laø ñem LOØNG
YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi ngöôøi khaùc laø bieát
thöông mình vì nhöõng haønh ñoäng ñoù laø
nieàm vui cho cuoäc soáng cuûa mình. Coøn ngöôïc
laïi chæ bieát mình thì cuoäc soáng seõ khoâ khan
vaø ñau khoå.
Ñôøi khoâng coù gì laø ñau khoå caû, ñau
khoå laø do chuùng ta soáng ích kyû, heïp hoøi
chaúng ñem LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-90-
ngöôøi khaùc. Do loøng ích kyû heïp hoøi maø
chuùng ta phaûi chòu khoå ñau voâ vaøn.
Bieát THÖÔNG YEÂU vaø THA THÖÙ thì
ñôøi soáng khoâng coù ñieàu gì laøm cho chuùng ta
ñau khoå nöõa caû, chæ vì moïi ngöôøi khoâng coù
LOØNG YEÂU THÖÔNG vaø THA THÖÙ neân gaëp
ñieàu gì cuõng sinh ra chöôùng ngaïi traùi yù
nghòch loøng. Do söï chöôùng ngaïi nghòch loøng
traùi yù maø chuùng ta phaûi chòu ñau khoå vo â
cuøng.
Ngöôïc laïi ngöôøi naøo coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG vaø THA THÖÙ thì ngöôøi aáy luoân luoân
coù ñôøi soáng an vui vaø haïnh phuùc. Cuoäc soáng
cuûa hoï nhö ôû treân THIEÂN ÑAØNG, chung
quanh hoï khoâng coù moät aùc phaùp naøo taùc
ñoäng laøm hoï ñau khoå ñöôïc. Khi coù aùc phaùp
taán coâng hoï thì ngay ñoù LOØNG YEÂU THÖÔNG
vaø THA THÖÙ seõ hoùa giaûi caùc aùc phaùp ñoù vaø
laøm cho taâm hoï an nhieân, thanh thaûn nhö
baøn thaïch. Bôûi LOØNG YEÂU THÖÔNG laø moät
haønh ñoäng xaû taâm tuyeät vôøi. Moät haønh ñoäng
maø moät ngöôøi tu theo Phaät giaùo naøo cuõng
caàn neân reøn luyeän ñeå mình luoân luoân ñöôïc
soáng trong söï bình an, yeân oån.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-91-
Vì muoán ñem laïi söï giaûi thoaùt cho moïi
ngöôøi neân Ñaïo Phaät ra ñôøi daïy chuùng ta TÖÙ
VOÂ LÖÔÏNG TAÂM. TÖÙ VOÂ LÖÔÏNG TAÂM khoâng
gì khaùc hôn laø LOØNG YEÂU THÖÔNG vaø THA
THÖÙ cuûa chuùng ta maø thoâi. LOØNG YEÂU
THÖÔNG vaø THA THÖÙ phaûi bieát aùp duïng vaøo
ñôøi soáng cuûa chuùng ta töøng giaây, töøng phuùt
thì chuùng ta seõ coù söï giaûi thoaùt ngay lieàn,
nhöng khi khoâng bieát aùp duïng vaøo ñôøi soáng
thì chaúng bao giôø coù TÖØ TAÂM, BI TAÂM, HYÛ
TAÂM vaø XAÛ TAÂM. Neáu muoán ñaït ñöôïc boán
taâm naøy thì chæ coù aùp duïng LOØNG YEÂU
THÖÔNG vaø THA THÖÙ vaøo cuoäc soáng haèng
ngaøy cuûa chuùng ta.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-92-
SỰ HY SINH
CAO CÂ
Chæ coù LOØNG YEÂU THÖÔNG môùi
laøm neân nhöõng vieäc vó ñaïi maø ñôøi ñôøi ngöôøi
ta nhôù maõi khoâng queân.
Tröôùc caûnh ñau loøng treân thuyeàn cöùu
hoä, hai ñöùa con ñöôïc xuoáng thuyeàn coøn
ngöôøi meï thì ñaõ heát choã, vì theá ba meï con
keâu khoùc thaûm thöông. Evin, moät coâ gaùi treû
thaáy theá ñöùng daäy nhöôøng choã treân thuyeàn
cöùu hoä cho ngöôøi meï ñaùng thöông. Daùm xem
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-93-
thöôøng caùi cheát ñeå giuùp ngöôøi, moät haønh
ñoäng cao thöôïng maø khoâng phaûi ai cuõng laøm
ñöôïc.
Chaáp nhaän caùi cheát veà mình ñeå
nhöôøng choã soáng cho ngöôøi khaùc, neáu khoâng
phaûi do LOØNG YEÂU THÖÔNG thì khoâng ai coù
ñuû can ñaûm daùm hy sinh mình nhö vaäy.
Chuùng ta haõy ñoïc caâu chuyeän LOØNG HY
SINH CAO CAÛ:
“Ngaøy 14 thaùng 4 naêm 1912, trong
haønh trình laàn ñaàu tieân ñeán Chaâu Myõ, con
taøu chôû khaùch sang troïng Titanic mang soá
hieäu “Con taøu khoâng bao giôø chìm” ñaõ va
vaøo moät taûng baêng troâi vaø thaân taøu daàn
chìm xuoáng.
Treân taøu, hôn 2.200 haønh khaùch baét
ñaàu nhoán nhaùo trong noãi kinh hoaøng,
thuyeàn cöùu hoä chæ cöùu ñöôïc raát ít ngöôøi, öu
tieân cöùu phuï nöõ vaø treû em. Luùc naøy moät phuï
nöõ trung nieân gaøo leân noùi vôùi ñoäi cöùu sinh
treân chieác thuyeàn ñaõ ñaày aép ngöôøi: “Coù ai coù
theå cho toâi moät vò trí khoâng? Hai con toâi
ñang ôû treân ñoù”.
Coù ngöôøi traû lôøi: “Khoâng coøn choã nöõa,
phaûi leân, phaûi leân bôùt ngöôøi, thuyeàn cöùu hoä
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-94-
chìm maát!”. “Meï!”. Hai ñöùa treû khoùc oøa leân,
ngöôøi phuï nöõ thaáy trong loøng ñau nhö dao
caét.
Moät coâ gaùi laï ngoài beân caïnh hai ñöùa
treû, töø töø ñöùng leân, rôøi khoûi thuyeàn cöùu hoä
trôû laïi con taøu ñang bò chìm, noùi vôùi ngöôøi
meï ñang ñau khoå tuyeät voïng: “Baây giôø beân
caùc con chò coù moät choã troáng, chò mau sang
beân ñoù ñi. Toâi chöa keát hoân, chöa coù con!”.
Sau hai giôø, taøu Titanic chìm xuoáng,
coâ gaùi laï ñaõ khoâng may gaëp naïn cuøng vôùi
hôn 1.500 ngöôøi. Khoâng coù ai hieåu nhieàu veà
coâ, chæ nghe coâ aáy goïi: “Evin, töï mình ngoài
treân taøu, chuaån bò veà ngoâi nhaø ñaày soùng voã,
boá seõ ñoùn con”.
Phan Thanh Anh
(Bieân soaïn 149 caâu chuyeän thaám ñaäm tình
ngöôøi trang 88, baøi 45: “Söï hy sinh cao caû”)
Ñuùng vaäy, chæ coù LOØNG YEÂU THÖÔNG
môùi bieán Evin trôû thaønh con ngöôøi cao caû.
Caâu chuyeän tuy bình thöôøng trong cuoäc soáng
haèng ngaøy nhöng thieáu LOØNG YEÂU THÖÔNG
thì khoâng ai laøm ñöôïc, vì theá trong cuoäc
soáng haèng ngaøy ai laøm ñöôïc thì moïi ngöôøi
cho ñoù laø vieäc laøm phi thöôøng.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-95-
Evin töï mình chaáp nhaän caùi cheát ñeå
cho moät ngöôøi meï vaø caùc con ñöôïc soáng sum
hoïp beân nhau. Khi Evin ñöùng daäy nhöôøng
choã cho ngöôøi phuï nöõ coù hai ñöùa con ôû döôùi
taøu cöùu hoä. Ñoïc ñeán ñaây ai cuõng xuùc ñoäng vì
daùm cheát ñeå nhöôøng söï soáng cho ngöôøi khaùc
thaät laø cao caû.
Daùm hy sinh mình ñeå giuùp ngöôøi soáng
thì vieäc laøm naøy khoâng phaûi ai cuõng laøm
ñöôïc. Bôûi caùi cheát tuy ñôn giaûn, nhöng ai
cuõng tham soáng sôï cheát, vì theá daùm cheát
cho ngöôøi khaùc laø moät ngöôøi phaûi coù LOØNG
YEÂU THÖÔNG cao caû tuyeät vôøi thì môùi daùm
laøm.
Soáng cheát laø leõ ñöông nhieân ai cuõng
bieát nhöng daùm cheát cho ngöôøi khaùc soáng
thì khoâng phaûi ai cuõng laøm ñöôïc. Bôûi chæ coù
LOØNG YEÂU THÖÔNG môùi daùm laøm ñieàu naøy.
Cho neân LOØNG YEÂU THÖÔNG thaät laø tuyeät
vôøi vaø cao caû. Treân ñôøi naøy khoâng laáy vaät
quyù baùu gì so saùnh ñöôïc duø laø kim cöông,
haït xoaøn cuõng khoâng saùnh kòp.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-96-
CHIẾN DỊCH
SS 10
Tíù moät caäu beù hoïc sinh coá gaéng
giaønh duïm tieàn ñeå mua moät chieác xe ñaïp
môùi ñi hoïc nhö chuùng baïn. Khi tieàn ñaõ
giaønh duïm ñuû neân mang tieàn ra hieäu xe ñeå
mua, giöõa ñöôøng gaëp moät ñaùm chaùy Tí xoâng
vaøo cöùu moät em beù bò naïn, khi cöùu ñöôïc em
beù thì soá tieàn cuûa Tí cuõng ñaõ maát trong nhaø
löûa. Ñieàu laøm cho Tí vui chính laø cöùu ñöôïc
em beù vaø traû laïi cho ngöôøi meï. Chuùng ta
haõy ñoïc caâu chuyeän “CHIEÁN DÒCH SS 10”
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-97-
thaám ñaäm tình ngöôøi. Chæ coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG chuùng ta môùi thöïc hieän ñöôïc
nhöõng haønh ñoäng cao caû.
“Moãi laàn Tí ñaïp xe tôùi coång tröôøng,
laïi nghe caùc baïn cöôøi nhaïo:
- Heâ heâ! Anh em ôi, ngaøi Ñoân Kihoâteâ
cöôõi löøa tôùi!
Quaû thaät, chieác xe ñaïp cuûa Tí troâng
raát dò kyø. Söôøn vaøng hoe. Nieàn ræ seùt. Veø
sau cong leân nhö ñuoâi ngöïa. Tay caàm veånh
cao, chaúng khaùc naøo ñoâi tai löøa. Tí 14 tuoåi,
ñang ñoä “nhoå gioø” caúng daøi leâu kheâu, cöôõi
con vaät baèng saét keâu coùt keùt aáy, ñoâi vai nhoâ
cao vaø coå thuït ñaâu maát, troâng thaät khoù nín
cöôøi.
Tí vöøa daét xe vaøo choã göûi, vöøa nghó:
“Haõy ñôïi ñaáy!”
Nguyeân töø moät naêm nay, Tí ñaõ aâm
thaàm thöïc hieän moät yù ñònh maø noù ñaët cho
caùi bí danh raát haùch laø “chieán dòch SS10”.
Ban ngaøy ñi hoïc, buoåi toái Tí xin ñöôïc moät
chaân röûa cheùn ôû nhaø haøng lôùn, laøm vieäc vaát
vaû nhöng löông khaù. Tieàn lónh ñöôïc Tí
daønh duïm ñònh ñeå mua moät chieác xe ñaïp
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-98-
ñua boùng loän, nieàn caêm saùng laáp laùnh, coù
caàn sang soá 10 toác ñoä (SS 10).
Baây giôø tieàn daønh duïm ñaõ ñuû. Vaø
buoåi chieàu thöù naêm aáy, nhaân ñöôïc nghæ hoïc,
Tí ñi mua xe ñaïp.
Noù run run boû xaáp baïc môùi toanh vaøo
tuùi aùo, roài laáy hai caây kim taây gaøi mieäng tuùi
laïi caån thaän, nghó “Coù moïc caùnh cuõng khoâng
bay ñi ñaâu ñöôïc”.
Trôøi thaùng tö naéng nhö ñoå löûa, ñaát
döôùi chaân noùng boûng, thænh thoaûng moät côn
gioù höøng höïc cuoán buïi bay mòt muø.
Ñang raûo böôùc, thình lình Tí nghe
tieáng la thaát thanh: “Chaùy! Chaùy!”. Vaø phía
tröôùc maët noù, ngoïn löûa böøng böøng boác leân
cao ngaát. Daân hai beân haøng phoá hoát hoaûng
chaïy raàn raàn, goïi nhau í ôùi. Ngöôøi oâm ti vi,
ngöôøi khieâng tuû laïnh, ngöôøi xaùch muøng
meàn, tôùi lui laêng xaêng. Giöõa caûnh hoãn loaïn
ñoù, Tí nghe coù tieáng treû con khoùc theùt leân
kinh hoaøng, phaùt ra töø moät caên nhaø löûa
ñang chaùy gaàn tôùi. Tí lao ngay ñeán ñoù. Caên
nhaø baèng goã, caát vöõng chaéc, cöûa ñoùng chaët
baèng moät oå khoaù to keành. Haún laø ngöôøi lôùn
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-99-
ñaõ ñi ñaâu ñoù, nhoát ñöùa beù beân trong vì sôï
noù chaïy ra ngoaøi ñöôøng.
Tí xoâ cöûa. Khoâng aên thua gì, goã caêm
xe quaù chaéc. Tí ngoù quanh quaát, chôït thaáy
moät khuùc goã lôùn, daøi hôn ba thöôùc. Noù oâm
khuùc goã khaù naëng, toâng vaøo caùnh cöûa. Maïnh
hôn, maïnh hôn nöõa naøo! Caùnh cöûa vaãn trô
trô. Tí laáy heát söùc mình lao caû khuùc caây vaøo
caùnh cöûa moät laàn nöõa. Noù chôït thaáy mieáng
vaùn beân döôùi nöùt ra moät ñöôøng daøi, beøn ñaïp
maïnh vaøo ñoù. Taám vaùn bung ra. Khoâng
chaäm treã, Tí chui ngay vaøo trong nhaø.
Khoùi mòt muø vaø cay xeù maét. Tí vöøa
quôø quaïng vöøa goïi :
- Beù ôi! Beù!
Khoâng coù tieáng traû lôøi. Phoøng tröôùc
khoâng coù ai, phoøng nguû: troáng roãng, nhaø
beáp: chæ thaáy xoong vaø chaûo. Ñöùa beù ôû ñaâu?
Chôït Tí nghe döôùi gaàm giöôøng coù tieáng reân
ræ. Tí cuùi xuoáng quô tay tìm, ñuïng nhaèm môù
toùc meàm maïi.
Thì ra ñöùa treû sôï quaù chui xuoáng ñaây
troán.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-100-
Tí oâm ñöùa beù lao ra ngoaøi nhöng löûa
ñaõ beùn ñeán bòt maát loái roài. Tí beøn giöït
phaêng nuùt aùo, côûi aùo ra daäp löûa môû ñöôøng
thoaùt. Caùi aùo baét löûa chaùy phöøng phöøng.
Khoâng hieåu Tí tìm ñaâu ra söùc maïnh maø chæ
ñaïp vaøi caùi, taám vaùch sau boãng thuûng moät
loã lôùn. Noù oâm ñöùa beù nhaûy qua loã troáng ra
ngoaøi. May thay, phía sau nhaø uoán löôïn con
raïch nöôùc chaûy löõng lôø. Vaãn ghì chaët ñöùa beù
trong ngöôøi, Tí lao xuoáng doøng nöôùc maùt vaø
bôi qua bôø beân kia…
Tí ñi theo bôø keânh. Ñöùa beù vaãn oâm
chaët laáy coå Tí.
Tí qua moät caây caàu, ñi voøng laïi khu
nhaø vöøa bò hoaû hoaïn. Giöõa ñaùm ñoâng nhoán
nhaùo, moät ngöôøi ñaøn baø ñaàu toùc ruõ röôïi
ñang vaät vaõ khoùc “OÁi, con ôi laø con!”.
Ñöùa beù nhìn thaáy baø keâu leân möøng rôõ:
“Maù! Maù!”. Ngöôøi ñaøn baø oâm chaët con vaøo
loøng, chaúng muoán rôøi ra. Baø laép baép caûm ôn
Tí, noùi khoâng neân lôøi.
Coøn Tí laúng laëng ra veà. Baáy giôø noù
môùi thaáy vai ñau raùt: trong luùc coá ñöa ñöùa
beù ra khoûi ngoâi nhaø ñang chaùy, noù bò moät
caây keøo rôi truùng. Tí nghó: “Nhaèm nhoø gì.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-101-
Vaøi böõa laø khoûi ngay”. Nhöng noù boãng giaät
mình keâu: “Cheát chöa! Caùi aùo!”.
Ñuùng. Caùi aùo noù ñaõ côûi ra ñeå daäp löûa
môû loái thoaùt. Vaø trong tuùi caùi aùo chaùy ñoù,
naèm goïn soá tieàn mua xe ñaïp!
Noù quay laïi tìm nhöng voâ ích. Laøm gì
coøn aùo. Chæ ngoån ngang nhöõng tro vaø than
maø thoâi!
Vaäy laø maát toi chieác xe ñaïp haèng mô
öôùc. Maát toi moät naêm trôøi laøm luïng vaát vaû.
Tí tieác ngaån ngô nhö ngöôøi laïc hoàn.
Nhöng nhôù laïi neùt maët haân hoan cuûa
ngöôøi meï khi ñoùn nhaän ñöùa con, nhôù ñeán
hai caùnh tay beù boûng cuûa ñöùa beù oâm chaët
laáy coå Tí khi loâi noù ra khoûi gaàm giöôøng ngoâi
nhaø ñang chaùy, Tí boãng caûm thaáy moät nieàm
vui dòu daøng daâng leân trong loøng. Tí nghó:
“Ñaønh laøm Ñoân Kihoâteâ cöôõi löøa theâm moät
naêm nöõa vaäy. Röûa cheùn theâm moät naêm nöõa
cuõng ñöôïc thoâi”.
Vaø “chieán dòch SS 10” vaãn tieáp tuïc.
(*) Döïa theo chuyeän coù thaät: Moät thieáu
nieân Hoäi Chöõ Thaäp Ñoû Quận I xoâng vaøo
ñaùm chaùy cöùu thoaùt moät em beù”.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-102-
Haïnh phuùc thay cho nhöõng ai bieát
ñem LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa mình ñeán vôùi
moïi ngöôøi. Tí, moät chaùu beù ñaõ laøm ñöôïc thì
chuùng ta laø nhöõng ngöôøi lôùn seõ cuõng laøm
ñöôïc.
Noùi chung taát caû moïi ngöôøi trong xaõ
hoäi ñeàu laøm ñöôïc caû maø moïi ngöôøi ñeàu moät
loøng moät yù ñem LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi
moïi ngöôøi thì xaõ hoäi chuùng ta ñang soáng laø
Thieân Ñaøng. Phaûi khoâng quyù vò?
Bôûi caûnh giôùi THIEÂN ÑAØNG khoâng
phaûi ôû ñaâu xa maø ôû ngay trong loøng cuûa moïi
ngöôøi, khi moïi ngöôøi bieát THÖÔNG YEÂU
NHAU vaø THA THÖÙ CHO NHAU NHÖÕNG LOÃI
LAÀM.
Töø laâu ngöôøi ta hieåu raèng THIEÂN
ÑAØNG laø nôi CHÖ THIEÂN vaø coù ñaáng NGOÏC
HOAØNG THÖÔÏNG ÑEÁ ngöï trò. Söï thaät khoâng
phaûi vaäy, vì treân caùc töøng maây kia khoâng coù
moät theá giôùi naøo caû. Ngöôøi ta chæ kheùo
töôûng töôïng maø thoâi roài toân thôø noù, bieán noù
thaønh coõi Trôøi vaø caùch xa coõi ngöôøi voâ cuøng
taän.
Thöïc teá, chæ coù con ngöôøi ôû treân haønh
tinh naøy, nhöõng ngöôøi xaáu aùc töï laøm khoå
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-103-
mình khoå ngöôøi vaø taát caû caùc loaøi ñoäng vaät
khaùc laø caûnh giôùi ÑÒA NGUÏC. Ngöôïc laïi cuõng
nhöõng con ngöôøi soáng treân haønh tinh naøy
maø soáng bieát THÖÔNG YEÂU vaø THA THÖÙ
khoâng laøm khoå mình khoå ngöôøi vaø khoå taát
caû vaïn vaät thì ñoù laø caûnh giôùi THIEÂN ÑAØNG.
Bôûi THIEÂN ÑAØNG vaø ÑÒA NGUÏC khoâng
phaûi ôû treân trôøi hay ôû döôùi loøng ñaát maø ôû
ngay trong cuoäc soáng haèng ngaøy cuûa con
ngöôøi. Bôûi vaäy THIEÂN ÑAØNG vaø ÑÒA NGUÏC
ñeàu do con ngöôøi maø coù. Cho neân nhöõng
maåu chuyeän treân ñaây laø noùi leân yù nghóa
THIEÂN ÑAØNG vaø ÑÒA NGUÏC.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-104-
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-105-
CÂY MẬN
LOØNG YEÂU THÖÔNG khoâng
nhöõng chæ thöông loaøi ngöôøi maø thöông taát
caû söï soáng cuûa muoân loaøi nhöng côù sao con
ngöôøi laïi nhaãn taâm gieát haïi nhöõng loaøi vaät
nhö traâu, boø heo, deâ, gaø vòt, caù, toâm v.v… ñeå
laøm thöïc phaåm aên uoáng haèng ngaøy.
Vaäy LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa loaøi
ngöôøi ôû ñaâu?
Neáu con ngöôøi coøn aên thòt chuùng sinh
maø baûo raèng coù LOØNG YEÂU THÖÔNG thì
chuùng ta tin chaéc con ngöôøi khoâng thaønh
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-106-
thaät, chuùng ta haõy ñoïc böùc thö ngöôøi cha göûi
cho ñöùa con trai cuûa mình vì ñaõ chaët “CAÂY
MAÄN”:
“Ngaøy… thaùng… naêm…
Huy Hoaøng – con trai cuûa cha!
Cha vöøa thaáy veát dao cöùa nôi goác caây
maän, nhöõng traùi maän non maøu traéng chöa
ñeán ñoä chín laïi bò vaêng tung toeù treân neàn
ñaát maø ñau loøng. Cha ñaõ troàng caây maän naøy
caùch ñaây möôøi laêm naêm. Luùc aáy, con vöøa
troøn hai tuoåi. Cha laø moät caùn boä tuoåi quaù
boán möôi môùi taïo döïng ñöôïc moät maùi aám vaø
ñöôïc haïnh phuùc – laøm cha. Khoâng coù luùc
naøo loøng cha nguoâi nhôù con. Nhöõng chuyeán
coâng taùc xa, nguû nhôø nhaø daân, chieàu muøa
ñoâng se laïnh, cha naèm treân chieác voõng duø
laáy hình con ra xem. Theá laø noãi hiu quaïnh
bieán maát. Cuõng moät chuyeán coâng taùc xa, cha
ñöôïc oâng chuû nhaø noåi tieáng coù vöôøn maän raát
ngon - nhaát laø maän traéng – chính oâng aáy ñaõ
chieát taëng cho cha moät nhaùnh. Cha raát
möøng khi hình dung seõ troàng caây maän naøy
tröôùc saân nhaø taäp theå.
Vaø, nhöõng muøa maän seõ ñi qua thaät
ñeïp khi vöøa coù traùi chín vaø taøn laù che maùt
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-107-
caû buoåi naéng tröa. Quaù trình cha troàng caây
maän cuõng cöïc laém. Con môùi hai tuoåi bieát gì?
Cha vöøa troàng xong, ñi töôùi maáy caây
kieång vaäy maø con ñaõ phaù phaùch nhoå noù leân
vaø ñaùi vaøo ñoù. Cha giaän laém nhöng cöôøi
xoaø, troàng caây maän trôû laïi vaø laïi boàng con
hoân laáy hoân ñeå. Maø chaúng leû luùc aáy cha
ñaùnh ñoøn con?
Con coøn nhoû quaù, naøo coù bieát gì ñaâu?
Nhöng hoâm nay thì khoâng theå theá
ñöôïc. Huy Hoaøng aï! Bôûi vì con ñaõ möôøi baûy
tuoåi – ñaõ chöõng chaïc ôû löùa tuoåi thieáu nieân –
khoâng coøn maáy thaùng nöõa laø con ñaõ böôùc
qua ngöôõng cöûa tröôûng thaønh. Vaø, cha –
maùi toùc ñaõ ngaõ maøu muoái tieâu - moät caùn boä
giaø saép veà höu. Cha khoâng theå vì coù moãi
mình con – vì con laø haïnh phuùc cuûa cha maø
cha chæ bieát coù töï haøo. Khoâng. Cho duø hôn
möôøi naêm ñeøn saùch, con hoïc raát gioûi, thaày
baïn ñeàu khen. Cho duø ngaøy mai, con thi Tuù
taøi ñoã thuû khoa… Cho duø vöøa chaøo ñôøi con
ñaõ trôû thaønh moät sieâu sao ñi nöõa thì cha
vaãn phaûi noùi thaät vôùi con - neáu nhö taâm hoàn
con bò ñaùnh maát thì cha chæ coù ñau loøng chôù
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-108-
khoâng theå naøo töï haøo veà con ñöôïc. Taïi sao
vaäy?
Huy Hoaøng! Con coù bieát khoâng?
Chính caây maän tröôùc saân nhaø bò nhöõng
nhaùt dao taøn phaù cuûa con vaø nhöõng traùi
maän non maø con coá tình haùi boû kia ñaõ laøm
cho cha thaát voïng. Môùi ba ngaøy tröôùc ñaây
thoâi, khi cha chöa noùi vôùi con raèng cha ñaõ
lo thuû tuïc veà höu vaø ngoâi nhaø naøy saép söûa
giao cho chuù khaùc. Cha coøn nhôù luùc aáy, traän
gioù maïnh laøm rung nhaùnh caây maän, moät vaøi
traùi maän non khoâng ñuû söùc baáu víu vaøo
nhaùnh ñaõ rôi xuoáng ñaát. Con cöù xuyùt xoa
keâu tieác. Phaûi keå, caây maän ñaõ ñi theo suoát
tuoåi thô con vaø traøn ñaày kyû nieäm.
Muøa naøo naéng khoâ, tuoåi thô con ñaõ
töôùi nöôùc cho caây maän sôùm naûy nôû sinh soâi.
Chieàu naøo yeân aû, con ñaõ töïa vaøo thaân caây
maän nhaém maét ñoïc “naêm.. möôøi…” cuøng baïn
beø vui troø chôi troán tìm. Con ñaõ naâng niu
caây maän bieát bao vaäy maø baây giôø con laïi nôõ
caàm dao chaët vaøo thaân cuûa noù.
Huy Hoaøng! Cha hieåu heát. Con khoâng
muoán ngöôøi chuû khaùc ñeán ñaây seõ höôûng laáy
thaønh quaû maø cha con mình ñaõ taïo neân.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-109-
Con muoán caùi gì thuoäc veà taøi saûn cuûa con
thì khoâng theå chia seû cho ngöôøi khaùc. Maëc
duø baûn thaân con khoâng theå mang noù theo.
Vaø neáu coù ngöôøi khaùc yeâu thöông chaêm soùc
thì noù seõ soáng vôùi saéc maøu xinh töôi. Vì vaäy
neân thaø raèng con phaù huyû caây maän chôù
khoâng ñeå noù soáng maø mình khoâng coøn laø
chuû nhaân cuûa noù nöõa.
Huy Hoaøng ôi, con nghó gì neáu nhö
cha vaø con laø ngöôøi chuû môùi. Chuùng ta seõ
vaøo caên hoä naøy töø moät ngöôøi chuû khaùc trao
laïi. Con muoán caûnh saân nhaø vaãn saïch hay
böøa baõi raùc röôûi vaø nhöõng traùi maän non…
Cha ñaõ ñoaùn ñöôïc suy nghó cuûa con. Neáu
vaäy thì taïi sao ñieàu mình khoâng muoán ngöôøi
khaùc laøm cho mình maø mình laïi laøm cho
ngöôøi khaùc? Ñoù laø loøng ích kyû, ñaùng sôï. Tuy
raèng taøi saûn aáy quaù nhoû, noù chæ laø moät caây
maän tröôùc saân nhaø.
Treân coõi ñôøi naøy, caùi gì cuõng vaäy, coù
caùi nhoû roài môùi ñeán coù caùi lôùn. Con ñaõ
khoâng kieàm cheá ñöôïc loøng ích kyû - nôõ phaù
huyû taøi saûn cuûa mình khi bieát noù saép laø cuûa
ngöôøi khaùc thì sau naøy ñi vaøo cuoäc soáng laïi
caøng chæ bieát soáng cho mình thoâi. Ñoù laø ñieàu
cha khoâng theå chaáp nhaän. Noùi thaät, töø hoâm
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-110-
nhìn thaáy caây maän tröôùc saân nhaø bò nhöõng
veát dao cöùa, loøng cha raát ñau.
Trong taâm trí cha cöù nghó veà
con. Cha ñaõ thöùc vieát cho con nhöõng doøng
chöõ naøy…
Hy voïng noù seõ laø haønh trang treân
ñöôøng con vaøo ñôøi. Hoaøi baõo cuûa cha chæ goùi
gheùm baáy nhieâu! Mong muoán ñöôïc nhìn
thaáy con vöõng vaøng böôùc vaøo cuoäc soáng. Moïi
ngöôøi seõ nghó veà Huy Hoaøng – con trai duy
nhaát cuûa cha luoân coù loøng traéc aån, loøng
nhaân haäu ñoái vôùi moïi ngöôøi. Maø ñieàu giaûn
dò nhaát laø con bieát vì ngöôøi khaùc.
Hoaøi baõo cuûa cha laø vaäy.
Cha cuûa con
Ñaëng Quang Vinh”
Lôøi ngöôøi cha daïy con raát thaám thía:
“Laøm ngöôøi phaûi coù loøng traéc aån, loøng nhaân
haäu ñoái vôùi moïi ngöôøi” töùc laø bieát ñem
LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi moïi ngöôøi, khi
ñaõ bieát thöông yeâu moïi ngöôøi thaät söï thì duø
ai coù laøm ñieàu gì traùi yù nghòch loøng, chuùng
ta vaãn THA THÖÙ vaø THÖÔNG YEÂU hoï. Nhôø
ñoù LOØNG THA THÖÙ vaøø YEÂU THÖÔNG caøng
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-111-
roäng lôùn bao la vaø cao caû voâ cuøng taän. LOØNG
THA THÖÙ vaøø YEÂU THÖÔNG luoân luoân ngöï trò
trong loøng chuùng ta thì khoâng coù moät aùc
phaùp naøo taùc ñoäng hay laøm chöôùng ngaïi
taâm chuùng ta ñöôïc, do ñoù luùc naøo taâm cuõng
baát ñoäng, thanh thaûn, an laïc, voâ söï
Treân ñôøi naøy chæ coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG vaø THA THÖÙ môùi ñem laïi söï bình
an, haïnh phuùc cho mình cho ngöôøi.
Ñoïc böùc thö ngöôøi cha göûi cho con laø
moät baøi hoïc ñaïo ñöùc laøm ngöôøi. Ngöôøi coù
ñaïo ñöùc laø ngöôøi bieát thöông mình, thöông
ngöôøi khoâng bao giôø laøm khoå mình khoå
ngöôøi. Muoán ñöôïc vaäy ngay töø baây giôø chuùng
ta haõy chòu khoù reøn luyeän LOØNG YEÂU
THÖÔNG vaø THA THÖÙ. Bôûi khoâng taäp luyeän
xaû boû loøng ích kyû nhoû heïp caù nhaân cuûa
mình thì muoân ñôøi ngaøn kieáp cuõng chaúng
bao giôø coù ñöôïc LOØNG YEÂU THÖÔNG vaø THA
THÖÙ.
LOØNG YEÂU THÖÔNG vaø THA THÖÙ neáu
khoâng coù noù thì xaõ hoäi loaøi ngöôøi seõ khoå
bieát bao. Moät baèng chöùng cuï theå roõ raøng
hieän giôø loaøi ngöôøi ñang lo ngaïi nhaát laø
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-112-
chieán tranh. Coù chieán tranh thì LOØNG YEÂU
THÖÔNG cuûa con ngöôøi ñaâu coøn nöõa.
Hieän taïi theá giôùi ñang coù chieán tranh
nhö ôû Afghanistan, hai beân ñaùnh nhau
ngöôøi cheát nhö rôm raï, nhö vaäy chöùng toû
loaøi ngöôøi treân theá giôùi khoâng coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG. Cho neân coù chieán tranh thì khoâng
coù hoøa bình; khoâng coù hoøa bình thì con
ngöôøi khoâng phuùt naøo laø ñöôïc bình an.
Hieän taïi chuùng ta ñeàu bieát treân theá
giôùi khoâng nöôùc naøy thì nöôùc khaùc, ñeàu xaûy
ra naïn khuûng boá. Naïn khuûng boá gieát ngöôøi
raát oan uoång, phuï nöõ treû em ñeàu cheát trong
khi nhöõng ngöôøi naøy chöa laøm gì neân toäi
maø phaûi chòu cheát baèng bom ñaïn.
Naïn khuûng boá tinh thaàn baèng vaên
baûn phaùp luaät ñaët ra nhö theá naøy theá khaùc
ñeå baét eùp moïi ngöôøi phaûi tuaân theo, phaûi
laøm theo. Keû naøo choáng traùi thì kheùp vaøo tuø
toäi, coøn keû naøo khoâng choáng traùi thì aâm
thaàm chòu ñöïng trong ñau khoå vaø ñöôïc xem
laø mình maát quyeàn bình ñaúng, töï do.
Tuy bieát raèng coù hai caùch töï do:
1- TÖÏ DO TRONG PHAÙP LUAÄT.
2- TÖÏ DO NGOAØI PHAÙP LUAÄT.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-113-
Nhö vaäy TÖÏ DO TRONG PHAÙP LUAÄT
nhö theá naøo? Vaø TÖÏ DO NGOAØI PHAÙP LUAÄT
nhö theá naøo?
TÖÏ DO TRONG PHAÙP LUAÄT cuûa nhaø
nöôùc, coù nghóa laø ngöôøi daân phaûi tuaân thuû
vaø giöõ gìn phaùp luaät khoâng ñeå vi phaïm. Nhôø
coù phaùp luaät ngöôøi daân soáng töï do nhöng
khoâng ñöôïc yû maïnh hieáp ñaùp ngöôøi khaùc.
Nhôø coù phaùp luaät ngöôøi daân soáng töï do
nhöng khoâng ñöôïc töï do gieát ngöôøi cöôùp cuûa,
cöôùp taøi saûn cuûa ngöôøi khaùc vaø nhaát laø
khoâng ñöôïc töï do laäp beø phaùi, ñaûng phaùi
saùch ñoäng quaàn chuùng bieåu tình choáng ñoái
gaây roái traät töï an ninh quoác gia. Cho neân
treân theá giôùi coù moät soá nöôùc nhaân daân soáng
töï do khoâng phaùp luaät vì theá thöôøng xaûy ra
caùc cuoäc bieåu tình choáng ñoái nhaø nöôùc.
Do PHAÙP LUAÄT nhö theá naøo ñeå moïi
ngöôøi daân khoâng töï do quaù trôùn?
PHAÙP LUAÄT nhaø nöôùc ñaët ra laø baûo veä
sinh maïng cuûa moãi coâng daân khoâng ai coù
quyeàn xaâm haïi gieát ngöôøi khaùc.
PHAÙP LUAÄT nhaø nöôùc ñaët ra laø baûo veä
taøi saûn cuûa moãi coâng daân trong nöôùc khoâng
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-114-
ai coù quyeàn cöôùp boùc taøi saûn cuûa ngöôøi khaùc
laøm taøi saûn cuûa mình.
PHAÙP LUAÄT nhaø nöôùc ñaët ra laø baûo veä
taøi saûn chung cuûa quoác gia khoâng ai coù
quyeàn chieám ñoaït nhöõng taøi saûn ñoù laøm taøi
saûn rieâng cuûa mình.
PHAÙP LUAÄT giao thoâng ñöôøng boä hay
ñöôøng thuûy ñeàu laø baûo veä sinh maïng cuûa
moïi ngöôøi khi ñi treân ñöôøng boä hay ñöôøng
thuûy.
Moät nöôùc naøo treân theá giôùi hieän nay
cuõng caàn coù PHAÙP LUAÄT, vì PHAÙP LUAÄT laø
moät phöông phaùp soáng cô baûn ñeå moïi ngöôøi
nöông vaøo ñoù maø khoâng xaâm haïi ñeán sinh
maïng vaø taøi saûn cuûa nhöõng ngöôøi khaùc. Vì
theá, nhôø coù PHAÙP LUAÄT maø ngöôøi coâng daân
soáng theo ñoù ñeå khoâng laøm khoå mình, khoå
ngöôøi vaø khoå muoân loaøi chuùng sinh.
Cho neân PHAÙP LUAÄT ñöôïc ñaët ra laø do
yù kieán cuûa toaøn daân ñoùng goùp chôù khoâng
phaûi yù kieán rieâng cuûa moät ngöôøi naøo caû. Vì
theá moïi ngöôøi daân trong nöôùc phaûi chaáp
haønh nghieâm chænh, khoâng ñöôïc vi phaïm, vì
vi phaïm phaùp luaät laø vi phaïm quyeàn soáng
cuûa ngöôøi khaùc.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-115-
Phaùp luaät luoân luoân baûo veä quyeàn
soáng töï do cuûa moïi ngöôøi, vì theá phaùp luaät
caàn phaûi ñöôïc nhieàu ngöôøi coù trình ñoä kieán
thöùc saâu roäng ñeå thu thaäp moïi yù kieán cuûa
toaøn daân roài nghieân cöùu kyõ löôõng, ñuùc keát
laïi, môùi ñaët ra PHAÙP LUAÄT.
Bôûi PHAÙP LUAÄT laø caây thöôùc ñaïo ñöùc
ñeå moïi ngöôøi theo ñoù maø ño laïi loøng mình,
neáu mình soáng khoâng ñuùng PHAÙP LUAÄT töùc
laø mình soáng voâ ñaïo ñöùc. Cho neân moät
ngöôøi vi phaïm PHAÙP LUAÄT laø moät ngöôøi voâ
ñaïo ñöùc.
Ví duï: Moät ngöôøi gieát ngöôøi cöôùp cuûa
thì ngöôøi aáy voâ ñaïo ñöùc, vì theá PHAÙP LUAÄT
seõ baét ngöôøi naøy boû tuø coù khi coøn keâu aùn töû
hình.
Bôûi vaäy PHAÙP LUAÄT cuûa nhaø nöôùc laø
phöông phaùp baûo veä söï soáng cuûa moïi ngöôøi,
cho neân PHAÙP LUAÄT luoân luoân baét buoäc moïi
ngöôøi phaûi tuaân theo, phaûi thi haønh khoâng
ñöôïc vi phaïm, vì vi phaïm PHAÙP LUAÄT laø vi
phaïm quyeàn soáng cuûa ngöôøi khaùc vaø gaây roái
traät töï an ninh trong nöôùc.
Cho neân moïi ngöôøi daân trong moät
nöôùc caàn phaûi tuaân theo PHAÙP LUAÄT thì ñaát
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-116-
nöôùc ñoù môùi coù traät töï an ninh. Nhôø ñoù maø
moïi ngöôøi soáng môùi ñöôïc an oån.
Moät ñaát nöôùc coù PHAÙP LUAÄT, nhöng
ngöôøi giöõ gìn PHAÙP LUAÄT khoâng cöông
quyeát, thieáu yù chí duõng caûm, khoâng can
ñaûm, khoâng thaúng thaén thì phaùp luaät aáy chæ
laø moät taäp saùch khoâ khan, khoâng lôïi ích cho
ai caû.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-117-
MẸ LẠNH LẮM
PHÂI KHÔNG?
LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa moät
ngöôøi meï ñaõ hy sinh taát caû söï aám aùp cuûa
mình ñeå cho con vaø meï thì chòu laïnh cho
ñeán khi cheát coùng. Chaùu beù coøn soáng ñöôïc laø
nhôø coù aùo quaàn cuûa meï bao boïc aám aùp cho
ñeán khi ngöôøi ta nghe tieáng khoùc cuûa chaùu
döôùi chaân caàu neân môùi cöùu chaùu soáng. Khi
lôùn leân chaùu ñöôïc 12 tuoåi nghe meï nuoâi
thuaät laïi caùi cheát laïnh cuûa meï neân chaùu ñeán
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-118-
tröôùc phaàn moä cuûa meï loät boû taát caû quaàn aùo
vaø ñöùng run raåy ñeå caûm nhaän söï laïnh buoát
cuûa meï tröôùc khi cheát.
Haønh ñoäng cuûa chaùu beù noùi leân LOØNG
YEÂU THÖÔNG cuûa ngöôøi con ñoái vôùi meï thaät
tuyeät vôøi. Chuùng ta haõy ñoïc caâu chuyeän: “Meï
Laïnh Laém Phaûi Khoâng?”
“Vaøo moät ñeâm tröôùc leã Giaùng sinh,
moät thieáu phuï mang thai laàn böôùc ñeán nhaø
moät ngöôøi baïn nhôø giuùp ñôõ. Con ñöôøng
ngaén daãn ñeán nhaø ngöôøi baïn coù moät con
ñöôøng möông saâu vôùi caây caàu baéc ngang.
Ngöôøi thieáu phuï boãng tröôït chaân chuùi veà
phía tröôùc, côn ñau ñeû quaën leân trong chò.
Chò hieåu raèng mình khoâng theå ñi xa hôn
ñöôïc nöõa, chò boø phía beân döôùi caàu.
Ñôn ñoäc giöõa nhöõng chaân caàu chò ñaõ
sinh moät beù trai. Khoâng coù gì ngoaøi nhöõng
chieác aùo boâng daøy ñang maëc, chò laàn löôït côûi
boû aùo quaàn vaø quaán quanh mình ñöùa con beù
xíu, voøng töøng voøng gioáng nhö moät caùi keùn.
Theá roài tìm ñöôïc caùi bao taûi, chò truøm vaøo
ngöôøi vaø kieät söùc beân caïnh con.
Saùng hoâm sau, moät phuï nöõ laùi xe gaàn
chieác caàu, chieác xe boãng cheát maùy. Böôùc ra
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-119-
khoûi xe vaø baêng qua caàu, baø nghe moät tieáng
khoùc beân döôùi. Baø chui xuoáng caàu ñeå tìm.
Nôi ñoù baø nhìn thaáy moät ñöùa beù nhoû xíu,
ñoùi laõ nhöng vaãn coøn aám, coøn ngöôøi meï ñaõ
cheát coùng.
Baø ñem ñöùa beù veà nhaø nuoâi döôõng.
Khi lôùn leân caäu beù hay ñoøi meï nuoâi keå laïi
chuyeän ñaõ tìm thaáy mình. Vaøo moät leã Giaùng
sinh, ñoù laø sinh nhaät thöù 12, caäu beù nhôø meï
nuoâi ñöa ñeán moä ngöôøi meï toäâi nghieäp. Khi
ñeán nôi caäu baûo meï nuoâi ñôïi ôû xa trong luùc
caäu caàu nguyeän. Caäu ñöùng beân caïnh ngoâi
moä cuùi ñaàu vaø khoùc. Theá roài caäu baét ñaàu côûi
quaàn aùo. Baø meï nuoâi ñöùng nhìn söõng sôø khi
caäu beù laàn löôït côûi boû taát caû vaø ñaët leân moä
meï mình.
“Chaéc laø caäu seõ khoâng côûi boû taát caû –
baø meï nuoâi nghó – Caäu seõ laïnh coùng!”. Song
caäu beù ñaõ thaùo boû taát caû vaø ñöùng run raåy.
Baø meï nuoâi ñeán beân caïnh vaø baûo caäu beù
maëc ñoà trôû laïi. Baø nghe caäu beù goïi meï maø
chöa bao giôø bieát; “Meï ñaõ laïnh hôn con luùc
naøy, phaûi khoâng meï? Vaø caäu beù oøa khoùc”.
Ngöôøi meï ñaõ qua phaàn maø chaùu beù
khoâng bao giôø bieát maët, chæ nghe meï nuoâi
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-120-
noùi laïi: Vì muoán baûo veä con soáng neân ngöôøi
meï tuoát heát aùo quaàn cuûa mình ñeå quaán cho
con ñöôïc aám aáp, coøn rieâng mình chæ choaøng
moät manh bao cho kín thaân, vì theá caùi laïnh
buoát da buoát thòt moät mình ngöôøi meï gaùnh
chòu.
LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa ngöôøi meï ñoái
vôùi con treân ñôøi naøy khoâng vaät gì ñem so
saùnh ñöôïc. Vì theá baø cheát trong caùi laïnh
buoát da buoát thòt ñeå con ñöôïc soáng. Vì theá,
hoâm nay chaùu beù veà thaêm moä meï vaø côûi boû
taát caû quaàn aùo ñeå caûm nhaän caùi laïnh maø meï
mình gaùnh chòu ñeå cöùu con mình ñöôïc soáng.
Ñöùa con soáng vôùi meï nuoâi vaø LOØNG
YEÂU THÖÔNG cuûa noù ñoái vôùi meï ñeû noù
khoâng bao giôø queân. Vì theá noù côûi boû taát caû
quaàn aùo vaø chòu laïnh. Khi noù caûm nhaän söï
laïnh buoát da, buoát thòt neân lôùn tieáng goïi
meï: “MEÏ ÑAÕ LAÏNH HÔN CON LUÙC NAØY, PHAÛI
KHOÂNG MEÏ?”, roài noù oøa leân khoùc nöùc nôû.
Chaùu beù ñaõ thöïc hieän LOØNG YEÂU
THÖÔNG cuûa noù ñoái vôùi meï thaät laø tuyeät vôøi.
Baèng caùch loät boû quaàn aùo nhö meï noù ñaõ loät
boû quaàn aùo ñeå maëc aám cho con mình, coøn
mình thì chòu laïnh, nhöng söùc ngöôøi coù haïn,
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-121-
ngöôøi meï ñaõ cheát coùng trong côn laïnh buoát
xöông ñeå con mình ñöôïc soáng. Thaät laø cao
caû LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa ngöôøi meï, treân
ñôøi naøy khoâng coù LOØNG YEÂU THÖÔNG naøo
hôn ñöôïc. Nhöng LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa
caäu beù ñoái vôùi meï thaät laø tuyeät vôøi.
Muoán bieát caùi laïnh maø ngöôøi meï phaûi
chòu ñeå cho con soáng, vì theá caäu beù muoán
chia seû vôùi meï caùi laïnh kinh hoàn ñoù baèng
caùch caäu côûi boû quaàn aùo vaø ñöùng chòu ngoaøi
trôøi laïnh buoát vaø goïi meï: “Meï ñaõ laïnh hôn
con luùc naøy, phaûi khoâng meï? Vaø caäu beù oøa
khoùc”.
Moät haønh ñoäng noùi leân LOØNG YEÂU
THÖÔNG meï cuûa caäu beù, thaät khoâng coù buùt
möïc naøo taû heát LOØNG YEÂU THÖÔNG aáy.
Vôùi trí non nôùt, caäu chæ bieát côûi boû
quaàn aùo ñeå caûm nhaän söï laïnh buoát nhö
trong ñeâm meï caäu chòu laïnh ñaõ hy sinh cöùu
caäu.
“Meï thöông con nhö bieån hoà lai
laùng. Con thöông meï tính thaùng tính
ngaøy”, nhöng ôû ñaây caäu beù toû ra LOØNG YEÂU
THÖÔNG meï khoâng tính thaùng tính ngaøy
maø baèng moät haønh ñoäng LOØNG YEÂU
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-122-
THÖÔNG ñoái vôùi meï chuùng ta khoâng ngôø
ñöôïc.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-123-
TRỞ VỀ
LOØNG YEÂU THÖÔNG ñem ñeán cho
taát caû moïi ngöôøi khoâng phaân bieät ngöôøi
thaân hay ngöôøi xa laï thì ñoù môùi thaät söï laø
LOØNG YEÂU THÖÔNG.
LOØNG YEÂU THÖÔNG coøn phaân bieät
ngöôøi thaân, ngöôøi xa laï thì ñoù khoâng phaûi
LOØNG YEÂU THÖÔNG maø LOØNG ÍCH KYÛ.
LOØNG ÍCH KYÛ seõ mang ñeán cho chuùng ta
nhöõng söï ñau khoå. Bôûi vaäy LOØNG ÍCH KYÛ
NHOÛ HEÏP chæ bieát coù mình, thaät laø ñaùng cheâ
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-124-
traùch. Khi laøm ngöôøi chuùng ta khoâng nhöõng
thöông mình, thöông nhöõng ngöôøi thaân cuûa
mình maø coøn thöông taát caû nhöõng ngöôøi
khaùc vaø caùc loaøi ñoäng vaät khaùc. Chæ coù
LOØNG YEÂU THÖÔNG roäng lôùn nhö vaäy thì
chuùng ta môùi tìm thaáy ngay haïnh phuùc vaø
an vui cuûa chính mình. Nghe con mình ñi
lính veà thì vui möøng, nhöng khi nghe con
mình ñem theo moät ngöôøi baïn thöông binh
ñaõ bò cuït tay, chaân veà nhaø thì cha laãn meï
lieàn töø choái ngay.
Do LOØNG ÍCH KYÛ cuûa cha meï nhö vaäy
neân ngöôøi con trai yeâu quyù cuûa hoï nghó ñeán
thaân phaän mình laø moät ngöôøi lính bò
thöông cuït tay cuït chaân seõ laøm khoå cha meï
neân caäu khoâng bao giôø trôû veà. Vaäy chuùng ta
haõy ñoïc caâu chuyeän “TRÔÛ VEÀ” maø ngaãm
nghó laïi LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa mình coù
roäng lôùn hay nhoû heïp nhö cha meï cuûa caäu
thanh nieân naøy.
Caâu chuyeän “TRÔÛ VEÀ” laø moät baøi hoïc
soáng ñoäng khieán cho moïi ngöôøi caàn suy
ngaãm laïi chính mình.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-125-
“Moät ngöôøi lính veà nhaø ñoaøn tuï gia
ñình sau nhieàu naêm tham chieán ôû Vieät
Nam. Töø San Francisco, anh goïi ñieän hoûi
thaêm gia ñình.
- Cha meï ôi, con ñang trôû veà ñaây,
nhöng coù ñieàu muoán xin pheùp cuøng cha meï.
Con muoán daãn baïn cuøng veà nhaø mình.
- OÀ, ñöôïc thoâi con trai. Cha meï raát
saün loøng tieáp ñoùn baïn con.
- Nhöng coù ñieàu naøy cha meï neân bieát,
anh aáy bò thöông khaù naëng trong chieán
tranh, maát caû caùnh tay vaø moät chaân. Anh aáy
khoâng coøn ôû choã naøo nöông töïa, vì vaäy con
muoán anh aáy veà soáng cuøng chuùng ta.
- Cha meï raát tieác khi nghe ñieàu naøy,
coù theå chuùng ta seõ giuùp anh aáy tìm ñöôïc choã
truù nguï.
- OÀ khoâng, con muoán anh aáy ôû cuøng
chuùng ta kia.
Ngöôøi cha ngaäp ngöøng roài noùi:
- Con khoâng bieát con ñang ñoøi hoûi
ñieàu gì ñaâu con trai. Moät ngöôøi taøn taät nhö
vaäy seõ laø moät gaùnh naëng ñeø leân vai chuùng
ta. Chuùng ta coøn cuoäc soáng rieâng tö cuûa
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-126-
chuùng ta nöõa chöù, khoâng theå ñeå moät ñieàu
nhö vaäy chen vaøo cuoäc soáng cuûa chuùng ta
ñöôïc. Toát hôn heát laø con neân quay veà nhaø vaø
queân anh chaøng aáy ñi. Anh ta chaéc seõ choùng
tìm ñöôïc caùch töï kieám soáng thoâi.
- Nghe ñeán ñoù, ngöôøi con trai gaùc
maùy. Vaøi ngaøy sau ñoù hoï ñoät nhieân nhaän
ñöôïc cuù ñieän thoaïi töø caûnh saùt San
Francisco baùo tin ngöôøi con trai ñaõ cheát sau
khi ngaõ töø moät toøa nhaø cao taàng. Caûnh saùt
cho raèng ñaây laø moät vuï töï saùt.
- Ngöôøi cha vaø meï ñau buoàn naøy voäi
vaõ bay ñeán San Francisco vaø ñöôïc daãn ñeán
nhaø xaùc thaønh phoá ñeå nhaän xaùc con. Hoï
nhaän anh ngay. Nhöng hoï cuõng kinh hoaøng
ra moät ñieàu khaùc cuøng luùc. Con trai hoï chæ
coøn laïi moät tay moät chaân.
- Thaät may maén, khoâng phaûi taát caû
moïi ngöôøi ñeàu coù caùch ñoái nhaân xöû theá nhö
vaäy. Vaãn coøn coù nhöõng ngöôøi yeâu thöông
chuùng ta voâ tö löï saün saøng ñoùn nhaän chuùng
ta vaøo maùi aám gia ñình maõi maõi maø chaúng
caàn ñeå taâm tôùi nhöõng khieám khuyeát cuûa
chuùng ta.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-127-
- Moãi buoåi toái, tröôùc khi cuoän mình
trong giaác nguû, neáu coù ñöôïc moät ñieàu öôùc
nguyeän thì haõy öôùc nguyeän cho mình coù
theâm nghò löïc vaø nieàm tin ñuû ñeå môû taám
LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi nhöõng ngöôøi
baát haïnh.
Bôûi haïnh phuùc tinh teá nhaát treân ñôøi
cuõng chính laø mình bieát mang tình thöông
cho nhöõng ngöôøi maø hoï khoâng theå ñem laïi
cho chuùng ta nhöõng ñieàu gì caû, ñoù môùi
chính thaät söï laø nieàm vui trong chuùng ta.
Nhö trieát lyù Phaät giaùo ñaõ daïy: “Cöù cho ñi
roài seõ ñöôïc”.
Ñoïc caâu chuyeän “TRÔÛ VEÀ”, noù seõ laø
moät baøi hoïc LOØNG YEÂU THÖÔNG cho nhöõng
ai chöa coù LOØNG YEÂU THÖÔNG thì haõy tö
duy vaø suy nghó.
Chuùng ta ai cuõng hieåu bieát, taát caû caùc
phaùp treân ñôøi naøy ñeàu voâ thöôøng, nay coøn
mai maát, khoâng coù phaùp naøo thöôøng haèng
baát bieán, khoâng coù phaùp naøo khoâng thay
ñoåi, ñoù laø moät qui luaät töï nhieân cuûa caùc
phaùp trong vuõ truï. Ngöôïc laïi coù moät phaùp
khoâng THAY ÑOÅI. Ñoù laø LOØNG YEÂU THÖÔNG
cuûa con ngöôøi ñoái vôùi con ngöôøi vaø muoân
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-128-
loaøi, noù seõ maõi maõi tröôøng toàn vôùi khoâng
gian vaø thôøi gian.
Laøm cha meï chæ bieát yeâu thöông con
caùi cuûa mình, duø con caùi cuûa mình coù taøn taät
nhö theá naøo thì mình cuõng raùng oâm chòu,
nhöng ñoái vôùi ngöôøi khaùc thì khoâng chaáp
nhaän, ñoù laø LOØNG ÍCH KYÛ nhoû heïp goùi gheùm
trong nhöõng ngöôøi thaân gia ñình.
Ngöôøi con ñaõ thöû thaùch loøng cha meï
mình vaø bieát roõ tình ñôøi moïi ngöôøi ñeàu ích
kyû heïp hoøi nhö nhau.
Nuoâi döôõng ngöôøi naøo maø ngöôøi ñoù
coøn laøm lôïi ích cho mình thì nuoâi döôõng coøn
khoâng laøm lôïi ích thì toáng coå ra khoûi nhaø.
LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa con ngöôøi haàu heát
hieän giôø laø nhö vaäy, chæ coøn laïi moät ít ngöôøi
coù LOØNG YEÂU THÖÔNG ROÄNG LÔÙN maø
khoâng tính hôn thieät chæ bieát YEÂU THÖÔNG
maø thoâi.
Caùc nhaø laøm töø thieän khoâng phaûi vì
LOØNG YEÂU THÖÔNG maø vì coâng ty xí nghieäp
cuûa mình ñöôïc danh TÖØ THIEÄN. Nhôø coù
danh TÖØ THIEÄN môùi deã phaùt trieån lôùn hôn.
Chuùng ta ai cuõng bieát, thöôøng ngöôøi
ta laøm töø thieän laø vì tieàn cuûa dö giaû. Cho
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-129-
neân laøm TÖØ THIEÄN laø mua DANH. Nhöng
trong caùi DANH ñoù coøn coù caùi LÔÏI raát to. Moät
nhaø laøm töø thieän vôùi LOØNG YEÂU THÖÔNG
chaân thaät thì khoâng ai bieát teân tuoåi cuûa hoï.
Trong taäp saùch “Ñöùc Hieáu Sinh”,
chuùng toâi coù noùi ñeán LOØNG YEÂU THÖÔNG
chaân thaät cuûa ngöôøi laøm TÖØ THIEÄN. OÂng ta
mang thöïc phaåm ñeán giuùp ñôõ moät ngöôøi
ngheøo, nhöng laïi baûo raèng cuûa moät ngöôøi xa
laï nhôø mang nhöõng vaät phaåm naøy ñeán giuùp
gia ñình oâng baø. Vì vaäy nhöõng vaät phaåm
naøy khoâng phaûi cuûa toâi xin gia ñình vui loøng
nhaän cho, toâi chæ laø ngöôøi mang duøm hoï maø
thoâi. Laøm töø thieän nhö vaäy môùi thaät söï laøm
töø thieän. Trong ñôøi naøy ít coù ai laøm TÖØ
THIEÄN nhö vaäy.
Chuùng ta trôû laïi caâu chuyeän ngöôøi con
trai ñi lính thöû thaùch ñeå thaáy LOØNG YEÂU
THÖÔNG cuûa cha meï nhö theá naøo. Khi ngöôøi
cha nghe con noùi ngöôøi baïn cuûa con taøn taät
cuït moät tay moät chaân thì ngöôøi cha baûo
ngay: “Moät ngöôøi taøn taät nhö vaäy seõ laø moät
gaùnh naëng ñeø leân vai chuùng ta. Chuùng ta
coøn cuoäc soáng rieâng tö cuûa chuùng ta nöõa
chöù, khoâng theå ñeå moät ñieàu nhö vaäy chen
vaøo cuoäc soáng cuûa chuùng ta ñöôïc. Toát hôn
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-130-
heát laø con neân quay veà nhaø vaø queân anh
chaøng aáy ñi. Anh ta chaéc seõ choùng tìm ñöôïc
caùch töï kieám soáng thoâi”.
Lôøi noùi vaø taâm nieäm cuûa cha meï caäu
ñaõ theå hieän roõ tính ích kyû nhoû heïp chaúng coù
chuùt LOØNG YEÂU THÖÔNG tình ngöôøi. Vì theá
caäu suy nghó: Mình taøn taät nhö vaäy thì cuõng
chæ laø gaùnh naëng cuûa cha meï neân caäu quyeát
töï töû ñeå khoâng coøn baän loøng cha meï nöõa.
Caâu chuyeän ñeán ñaây ñaõ kheùo keát thuùc
vaø nhaéc nhôû cho nhöõng ai thieáu LOØNG YEÂU
THÖÔNG söï soáng thì seõ khoå ñau vónh vieãn.
Caâu chuyeän treân ñaây ñaùnh thöùc moïi
ngöôøi haõy ñem LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi
taát caû moïi ngöôøi vaø khoâng nhöõng con ngöôøi
maø coøn laø nhöõng loaøi ñoäng vaät khaùc nöõa. Vì
ñem LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi moïi loaøi
thì chuùng ta seõ tìm thaáy ñöôïc moät nieàm vui
khoâng coù nieàm vui naøo hôn ñöôïc.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-131-
MỘT
VIỆC NHỎ
Trong cuoäc soáng haèng ngaøy ít ai
ñeå yù ñeán nhöõng vieäc nhoû nhaët. Tuy nhöõng
chuyeän nhoû nhaët nhöng noù seõ mang ñeán
nhöõng tai hoïa raát lôùn vaø laøm ñau khoå cho
nhieàu ngöôøi. Moät mieáng maûnh chai tuy nhoû
beù noù cuõng coù theå gaây thaønh moät veát thöông
cheát ngöôøi vì bò vi truøng phong ñoøn gaùnh
nhö chaùu beù cuûa baø laõo trong caâu chuyeän
döôùi ñaây:
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-132-
“Moät gia ñình goàm hai vôï choàng vaø
boán con nhoû. Dòp heø cuøng ñi nghæ maùt ôû moät
baõi bieån. Boïn treû raát thích taém bieån vaø xaây
nhöõng toøa laàu ñaøi treân caùt. Boá meï chuùng
thueâ moät caùi leàu ngoài uoáng nöôùc treân bôø, doõi
nhìn caùc con noâ ñuøa khoâng quaù xa ngoaøi kia
phía tröôùc maët.
Theá roài hoï troâng thaáy moät baø cuï giaø
nhoû nhaén aên maëc xueành xoaøng treân tay caàm
moät caùi tuùi cuõ ñang tieán laïi. Toùc baø ñaõ baïc
traéng, bò gioù bieån thoåi toác leân caøng laøm cho
khuoân maët nhaên nheo cuûa baø theâm khoù coi.
Baø cuï ñang laåm baåm moät ñieàu gì ñoù, daùo
daùc nhìn roài thænh thoaûng laïi cuùi xuoáng
nhaët nhöõng thöù gì ñoù treân baõi bieån, boû vaøo
tuùi.
Hai vôï choàng khoâng heïn maø cuøng voäi
chaïy ra goïi con laïi, caên daën chuùng phaûi
traùnh xa ngöôøi ñaøn baø khaû nghi kia. Döôøng
nhö hoï coá yù noùi to cho baø ta nghe thaáy ñeå baø
ta neân ñi choã khaùc kieám aên.
Cuï giaø khoâng bieát coù nghe thaáy gì
khoâng giöõa tieáng soùng bieån ì aàm, chæ thaáy
baø cöù töø töø tieán veà phía hoï. Theá roài cuï döøng
laïi, nhìn thaáy ñöùa treû deã thöông ñang ngô
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-133-
ngaùc nhìn mình, baø móm cöôøi vôùi hoï nhöng
khoâng ai ñaùp laïi, chæ giaû vôø ngoù ñi choã
khaùc, baø cuï laïi laúng laëng laøm tieáp coâng vieäc
khoù hieåu cuûa mình. Coøn caû gia ñình kia thì
chaúng höùng thuù taém bieån nöõa, hoï keùo nhau
leân quaùn nöôùc phía treân baõi bieån.
Trong luùc chuyeän troø vôùi ngöôøi phuïc
vuï baøn aên cuøng nhöõng khaùch haøng trong
quaùn, hai vôï choàng quyeát ñònh hoûi thaêm
xem baø cuï khaû nghi kia laø ai vaø hoï... söõng
sôø: baø cuï aáy laø ngöôøi daân ôû ñaây, töøng coù moät
ñöùa chaùu ngoaïi vì baùn haøng rong treân baõi
bieån, voâ tình ñaïp phaûi moät maûnh chai roài bò
nhieãm truøng, soát cao, ñöùa beù bò beänh uoán
vaùn. Töø daïo aáy thöông chaùu ñeán ngaån ngô,
baø cöù laëng leõ ñi doïc baõi bieån, tìm nhaët
nhöõng maûnh chai, maûnh saét hoaëc hoøn ñaù coù
caïnh saéc. Moïi ngöôøi hoûi lyù do thì baø ñaùp maø
ñoâi maét coøn öôùt nhoøe: “OÀ, toâi chæ laøm moät
vieäc nhoû aáy maø thoâi ñeå caùc chaùu beù coù theå
vui chôi treân baõi bieån maø khoâng bao giôø bò
cheát nhö ñöùa chaùu ñaùng thöông cuûa toâi!”.
Nghe xong caâu chuyeän, ngöôøi choàng
voäi chaïy ngay xuoáng baõi bieån mong coù theå
noùi moät lôøi xin loãi vaø moät lôøi bieát ôn chaân
thaønh, nhöng baø cuï ñaõ ñi raát xa roài. Boùng
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-134-
baø chæ coøn laø moãi moät chaám nhoû treân baõi
bieån vaéng ngöôøi khi chieàu ñang xuoáng.
Lôøi noùi: “OÀ, toâi chæ laøm moät vieäc nhoû
aáy maø thoâi ñeå caùc chaùu beù coù theå vui chôi
treân baõi bieån maø khoâng bao giôø bò cheát nhö
ñöùa chaùu ñaùng thöông cuûa toâi!”. Haønh ñoäng
nhaët nhöõng maûnh ve chai cuûa baø laõo thöïc
hieän LOØNG YEÂU THÖÔNG roäng lôùn khoâng
coøn ôû LOØNG YEÂU THÖÔNG nhoû heïp, ích kyû
chæ bieát thöông mình vaø nhöõng ngöôøi trong
gia ñình.
Ñaây môùi thaät söï laø LOØNG YEÂU
THÖÔNG voâ bôø beán cuûa baø laõo noùi leân baèng
haønh ñoäng haèng ngaøy ñi löôïm maûnh ve chai
ñeå giuùp cho caùc chaùu vui chôi treân baõi bieån
maø khoâng coøn sôï xaûy ra moät caùi cheát baát
ngôø. Moät haønh ñoäng tuy nhoû beù nhöng ñaõ
neâu leân taám LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa baø,
khoâng nhöõng laø con chaùu cuûa baø maø cho taát
caû caùc con chaùu baát cöù cuûa ai baø ñeàu
THÖÔNG YEÂU nhö chaùu cuûa baø vaäy.
Moät haønh ñoäng nhoû beù nhöng noùi leân
ñöôïc LOØNG YEÂU THÖÔNG roäng lôùn voâ bôø beán
cuûa baø ñoái vôùi moïi ngöôøi. Neáu trong cuoäc
soáng naøy ai cuõng bieát ñem LOØNG YEÂU
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-135-
THÖÔNG ñeán vôùi moïi ngöôøi nhö baø thì ñaâu
coù ai neùm raùc böøa baõi laøm cho moâi tröôøng
soáng naøy oâ nhieåm. Phaûi khoâng thöa quyù vò?
Chính vì moïi ngöôøi khoâng coù LOØNG
YEÂU THÖÔNG söï soáng neân môùi laøm oâ nhieåm
moâi tröôøng soáng. Moâi tröôøng soáng oâ nhieåm
laø moät tai hoïa lôùn cho loaøi ngöôøi vì quaû ñòa
caàu naøy bò oâ nhieåm naëng thì seõ noå tung vaø
tan taønh, khi aáy loaøi ngöôøi coù aên naên thì
cuõng quaù muoän maøng.
Bôûi vì ai cuõng bieát moïi ngöôøi treân
haønh tinh khoâng coù LOØNG YEÂU THÖÔNG söï
soáng neân cöù gieát haïi chuùng sinh vaø aên thòt
ñeå cho thoûa thích loøng duïc laïc ngon ngoït nôi
mieäng löôõi, nhöng khi nuoát qua khoûi coå thì
caùi gì coøn ngon ngoït cuûa thòt chuùng sinh
nöõa. Nhöõng söï ngon ngoït ñoù laø nhöõng
mieáng moài taïo loøng duïc con ngöôøi lôùn vaø
maïnh ñeå ñöa con ngöôøi vaøo aùc phaùp. Töø
nhöõng aùc phaùp ñoù seõ phoùng xuaát ra nhöõng
töø tröôøng aùc gieát haïi vaø aên thòt chuùng sinh
seõ phoùng xuaát vaøo khoâng gian laøm cho baàu
khí quyeån oâ nhieåm. Khi baàu khí quyeån bò oâ
nhieåm thì baàu khí quyeån noùng leân, khieán
cho thôøi tieát baát hoøa neân möa khoâng thuaän,
gioù khoâng hoøa neân luõ luït, ñaát xuïp, nuùi lôû
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-136-
v.v.. xaûy ra khieán cho loaøi ngöôøi treân haønh
tinh naøy chòu nhieàu tai öông baèng chöùng tin
töùc theá giôùi thoâng qua ñieän ñaøi maø taát caû
moïi ngöôøi ñeàu bieát nhöõng thieân tai khoâng
nöôùc naøy thì nöôùc khaùc.
Cho neân loaøi ngöôøi khoâng bieát giöõ gìn
moâi tröôøng soáng chung nhau baèng nhöõng
haønh ñoäng thieän thì hoï phaûi gaùnh chòu
nhöõng haäu quaû ñau khoå maø khoâng löôøng
tröôùc ñöôïc.
Moät ngöôøi ngoaïi quoác ñeán Vieät Nam
ñi nghæ maùt ôû baõi bieån Vuõng Taøu hay Long
Haûi, thöôøng hoï ñi löôïm giaáy hoaëc laù goùi
baùnh cuûa nhöõng ngöôøi Vieät Nam thieáu vaên
hoùa, voâ ñaïo ñöùc veä sinh neân ñuïng choã naøo
cuõng neùm boû choã naáy khieán nôi nghæ maùt
coâng coäng trôû thaønh baõi raùc troâng raát baån
thæu.
Trong khu vöïc baõi taém cuûa moïi ngöôøi
vôùi hình aûnh voâ vaên hoùa thieáu veä sinh nhö
vaäy, ngöôøi Vieät Nam chuùng ta khoâng bieát
xaáu hoå vôùi ngöôøi ngoaïi quoác maø coøn thaûn
nhieân neùm boû giaáy vaø laù goùi baùnh böøa baõi.
Thaät laø xaáu hoå voâ cuøng.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-137-
LÒNG BIẾT ƠN
VÀ NIỀM MƠ ƯỚC
Nhaân quaû ñaõ saép xeáp cho moïi
ngöôøi töø khi sinh ra cho ñeán khi cheát, chôù
khoâng phaûi nhö ngöôøi ta nghó raèng treân ñôøi
naøy moïi söï xaûy ra ñeàu do ngaåu nhieân.
Beänh taät hay tai naïn xaûy ra naëng hay
nheï ñeàu do nhaân quaû cuûa ngöôøi ñoù, chính hoï
ñaõ taïo ra aùc phaùp neân noù saép xeáp vaøo giôø,
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-138-
ngaøy, thaùng, naêm ñeå ngöôøi ñoù traû quaû
khoâng bao giôø sai. Vì vaäy ai taïo nhaân naøo
thì gaët quaû naáy khoâng theå troán chaïy duø troán
chaïy baát cöù nôi ñaâu cuõng khoâng thoaùt khoûi
quy luaät nhaân quaû.
Nhaân quaû cuûa moïi ngöôøi laø do moïi
ngöôøi laøm ra chôù khoâng phaûi nhaân quaû töø
treân trôøi rôi xuoáng hay coù moät ngöôøi naøo
ban giaùng nhaân quaû cho hoï. Cho neân moät
ngöôøi thoâng suoát nhaân quaû, khi hoï laøm moät
ñieàu gì thì raát caån thaän tö duy suy nghó kyõ
löôõng xem vieäc laøm ñoù aùc hay thieän, neáu
vieäc laøm ñoù laø thieän thì seõ khoâng laøm khoå
mình, khoå ngöôøi vaø chuùng sinh; coøn ngöôïc
laïi laø aùc phaùp. Khi tö duy thaáu roõ nhö vaäy
nhaát ñònh aùc phaùp chuùng ta seõ khoâng laøm.
Treân ñôøi naøy chæ coù laøm lôïi ích vaø
ñem laïi nguoàn vui cho moïi ngöôøi thì chuùng
ta vui veõ cöù laøm. Bôûi vì laøm lôïi ích cho moïi
ngöôøi töùc laø mang LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán
vôùi hoï. Ñaây chuùng ta haõy ñoïc “LOØNG BIEÁT
ÔN VAØ NIEÀM MÔ ÖÔÙC”.
“Moät ngaøy noï, moät gia ñình quyù toäc
giaøu coù nöôùc Anh ñaõ ñöa con veà mieàn queâ
nghæ maùt. Trong khi noâ ñuøa, tai naïn ñaõ xaûy
ra: caäu con trai nhoû cuûa hoï ñaõ sa chaân ngaõ
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-139-
xuoáng moät vöïc nöôùc saâu. Taát caû töôûng nhö
voâ voïng, khoâng coøn phöông caùch naøo cöùu
soáng caäu beù khoâng bieát bôi. Theá roài, töø xa
nghe tieáng keâu thaát thanh, moät chuù beù nhem
nhuoác, con cuûa ngöôøi noâng daân ngheøo trong
vuøng, ñaõ chaïy ñeán tieáp cöùu!
Nhaø quyù toäc ñaõ heát söùc bieát ôn caäu beù
nhaø ngheøo. Thay vì chæ noùi lôøi caûm ôn vaø
keøm theo moät ít tieàn haäu taï, oâng aân caàn hoûi
caäu beù:
- Khi lôùn leân chaùu muoán laøm gì?
- Caäu nhoû nheï thöa:
- Thöa oâng, chaéc chaùu seõ tieáp tuïc laøm
ruoäng cuûa cha chaùu.
Nhaø quyù toäc laïi gaëng hoûi:
- Theá chaùu khoâng coøn öôùc mô naøo lôùn
hôn nöõa sao?
Caäu beù im laëng moät luùc roài môùi traû
lôøi:
- Daï thöa baùc nhaø chaùu ngheøo theá naøy
thì chaùu coøn bieát öôùc mô ñieàu gì nöõa ñaây?
Laïi tieáp tuïc caâu hoûi chaân tình:
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-140-
- Nhöng baùc muoán bieát laø neáu chaùu
ñöôïc pheùp öôùc mô thì chaùu öôùc mô ñieàu gì?
Vaø laàn naøy cuõng laø moät caâu traû lôøi
thaät thaø:
- Thöa baùc, chaùu muoán ñi hoïc, chaùu
muoán trôû thaønh moät baùc só.
- Sau naøy, caäu beù ngaøy xöa khoâng bieát
bôi ñöôïc cöùu soáng ñaõ trôû thaønh moät vó nhaân
theá giôùi, ñaõ laøm cho caû nöôùc Anh haõnh dieän,
töï haøo, ñoù laø Thuû töôùng Wiston Churchill.
Coøn caäu beù queâ nhaø ngheøo ñaõ khoâng
coøn chæ bieát ñaët öôùc mô ñôøi mình nhö cuïm
coû bôø ñeâ. Caäu ñaõ trôû thaønh moät baùc só löøng
danh theá giôùi, cuõng ñoàng thôøi laø aân nhaân
cuûa caû nhaân loaïi khi tìm ra ñöôïc thuoác truï
sinh Peùnicillin. Teân cuûa oâng laø Alexander
Fleming.
Khoâng ai ngôø raèng ñeán khi Thuû töôùng
nöôùc Anh laâm beänh traàm troïng, caû vöông
quoác ñaõ ñi tìm nhöõng vò danh y löøng laãy ñeå
cöùu soáng nhaø laõnh ñaïo toái cao cuûa mình.
Taát caû ñaõ boù tay. Theá roài baùc só A Fleming
ñaõ töï yù tìm ñeán vaø oâng ñaõ cöùu soáng, moät laàn
nöõa, ngöôøi maø oâng ñaõ cöùu soáng naêm xöa”.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-141-
Ñoïc xong caâu chuyeän chuùng ta nhaän
xeùt: Ñuùng laø nhaân quaû ñaõ saép xeáp, khi coøn
beù thuû töôùng Wiston Churchill gaëp tai naïn
thì ñöôïc Alexander Fleming cöùu soáng. Khi
Wiston Churchill laøm thuû töôùng nöôùc Anh
laâm beänh naëng maø khoâng moät vò y baùc só
naøo trò ñöôïc, cuoái cuøng cuõng chæ coù
Alexander Fleming cöùu soáng.
Ñaáy laø nhaân quaû ñaõ saép xeáp coù söï lieân
heä ngöôøi naøy vôùi ngöôøi kia, cho neân baùc só
Alexander Fleming vaø thuû töôùng nöôùc Anh
Wiston Churchill ñaõ nhieàu laàn giuùp ñôõ
nhau. Bôûi vaäy ngöôøi hieåu bieát nhaân quaû thì
khoâng bao giôø tin coù söï ngaåu nhieân maø tin
nhaân quaû nhieàu ñôøi.
Trong luaät nhaân quaû coù daïy cöù nhìn
cuoäc soáng trong hieän taïi thì bieát roõ quaù khöù
soáng nhö theá naøo.
Ví duï 1: Ngöôøi soáng trong hieän taïi maø
thaân beänh ñau lieân mieâân baát taän thì bieát
quaù khöù gieát haïi vaø aên thòt chuùng sinh.
Ví duï 2: Ngöôøi soáng trong hieän taïi maø
thaân khoâng beänh luoân luoân maïnh khoûe an
vui thì bieát ngay trong quaù khöù ngöôøi naøy
khoâng gieát haïi vaø aên thòt chuùng sinh.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-142-
Ví duï 3: Ngöôøi soáng trong hieän taïi maø
giaøu sang ñaày ñuû khoâng coù thieáu huït thì ñoù
laø nhaân quaù khöù ñaõ boá thí giuùp ñôõ nhöõng
ngöôøi khoù.
Ví duï 4: Ngöôøi soáng trong hieän taïi maø
coù ngöôøi haàu, keû haï thì quaù khöù ñaõ töøng laøm
ngöôøi haàu, keû haï cho ngöôøi hoaëc laøm traâu
caøy, boø keùo, ngöïa cöôõi v.v..
Ví duï 5: Ngöôøi soáng trong hieän taïi maø
côm aên aùo maëc khoâng ñaày ñuû laø quaù khöù
boûn xeûn ích kyû khoâng daùm boá thí côm aên aùo
maëc cho ngöôøi khaùc.
Ví duï 6: Ngöôøi soáng trong hieän taïi maø
côm aên aùo maëc dö giaû laø quaù khöù thöôøng boá
thí côm aên aùo maëc cho ngöôøi ngheøo khoå.
Ví duï 7: Ngöôøi soáng trong hieän taïi maø
hieáu kính cha meï khoâng daùm naëng lôøi to
tieáng vôùi cha meï, thöôøng chaêm nom cha meï
töøng mieáng côm manh aùo thì quaù khöù ñaõ
töøng ñöôïc con caùi chaêm soùc kyõ caøng khoâng
coù lôøi naëng nheï.
Ví duï 8: Ngöôøi soáng trong hieän taïi
thöôøng la raày ñaùnh maéng keû aên ngöôøi ôû
trong nhaø thì quaù khöù laø traâu caøy ngöïa côõi.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-143-
Ví duï 9: Ngöôøi soáng trong hieän taïi
laøm vua, laøm quan, laøm oâng naøy, baø kia thì
quaù khöù laø keû haàu ngöôøi haï, laø quaân lính.
(choã naøy luaän veà nhaân quaû phöôùc höõu laäu
khoâng theå laáy trí phaøm phu maø suy luaän vì
ñôøi hieän taïi ngu doát ngheøo ñoùi, nhöng ñôøi
sau sinh vaøo nhaø giaøu coù mang zen thoâng
minh neân hoïc gioûi laøm quan, laøm vua, ñoù laø
leõ thöôøng).
Ví duï 10: Ngöôøi soáng trong hieän taïi
thöôøng laøm nhöõng vieäc meâ tín nhö cuùng baùi
caàu sieâu caàu an thì quaù khöù laø nhöõng oâng
thaày cuùng.
Ví duï 11: Ngöôøi soáng trong hieän taïi
ñöôïc duyeân bieát ñuùng chaùnh phaùp cuûa Phaät
neân tu haønh ñöôïc giaûi thoaùt thì quaù khöù
töøng soáng giöõ gìn giôùi luaät.
Ví duï 12: Ngöôøi soáng trong hieän taïi
thöôøng tu taäp taø phaùp laø quaù khöù töøng soáng
phaù giôùi luaät vaø phaïm giôùi luaät.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-144-
M
MỘT
LY SỮA
Moät caäu beù ngheøo laøm ngheà
baùn haøng rong ñeå kieám tieàn hoïc. Moät ngaøy
noï nhaän thaáy mình chæ coøn moät haøo maø
buïng ñang ñoùi, caäu ñònh buïng seõ sang nhaø
keá beân xin moät böõa aên. Moät phuï nöõ treû ñeïp
ra môû cöûa. Boái roái tröôùc cuoäc gaëp gôõ khoâng
chôø ñôïi naøy, neân thay vì xin aên, caäu laïi xin
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-145-
uoáng. Ngöôøi phuï nöõ ñoaùn laø caäu ñang ñoùi
beøn mang cho caäu moät ly söõa lôùn.
Caäu chaàm chaäm nhaáp töøng nguïm söõa
vaø hoûi:
- Chaùu phaûi traû coâ bao nhieâu aï?
Ngöôøi phuï nöõ traû lôøi:
- Chaùu khoâng nôï coâ caùi gì caû.
- Meï coâ ñaõ daïy khoâng bao giôø nhaän
tieàn traû cho loøng toát.
Caäu beù caûm kích ñaùp:
- Chaùu seõ bieát ôn coâ töø saâu thaúm traùi
tim chaùu.
Khi ra ñi, caäu caûm thaáy khoûe khoaén
hôn vaø nieàm tin vaøo con ngöôøi nhö cuõng
maõnh lieät hôn. Tröôùc ñoù caäu gaàn nhö ñaàu
haøng soá phaän.
Nhieàu naêm sau ngöôøi phuï nöõ bò oám
naëng. Caùc baùc só ñòa phöông ñeàu boù tay. Hoï
chuyeån baø ñeán thaønh phoá lôùn ñeå caùc chuyeân
gia nghieân cöùu caên beänh laï luøng naøy. Tieán
só Howard Kell ñöôïc môøi ñeán tham vaán. Khi
oâng nghe teân thò traán nôi ngöôøi phuï nöõ ôû,
moät tia aùnh saùng loùe leân trong maét oâng,
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-146-
ngay laäp töùc, oâng khoaùt aùo choaøng vaø ñi ñeán
phoøng beänh cuûa ngöôøi nöõ noï. OÂng nhaän
ngay ra aân nhaân cuûa mình naêm xöa. Quay
veà phoøng hoäi chaån, oâng quyeát ñònh seõ voác
heát söùc ñeå cöùu soáng beänh nhaân naøy. Vaø cuoái
cuøng noå löïc cuûa oâng ñaõ ñöôïc ñeàn ñaùp.
Tieán só Horward Kelly ñeà nghò phoøng
y chuyeån cho oâng hoùa ñôn vieän phí cuûa aân
nhaân ñeå xem laïi. OÂng vieát laïi vaøi chöõ beân leà
cuûa tôø bieân lai vaø cho chuyeån ñeán ngöôøi phuï
nöõ. Baø ta nhìn tôø hoùa ñôn, bieát raèng mình
seõ phaûi thanh toaùn noù cho ñeán heát ñôøi môùi
xong. Boãng nhieân coù gì ñoù beân leà khieán baø
chuù yù vaø baø ñoïc ñöôïc nhöõng doøng chöõ naøy:
“TRÒ GIAÙ HOÙA ÑÔN = MOÄT LY SÖÕA”
Kyù teân: Tieán só Howard Kelly.
Chuùng ta haõy ñem LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñeán vôùi moïi ngöôøi thì moïi ngöôøi seõ
mang LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi chuùng ta.
Nhöng LOØNG YEÂU THÖÔNG khoâng bao giôø
nhaän traû baèng tieàn. Tieàn coù theå mua taát caû
nhöng khoâng theå mua LOØNG YEÂU THÖÔNG
ñöôïc. Cho neân chuùng ta khoâng bao giôø nhaän
tieàn traû cho loøng toát.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-147-
Caâu chuyeän treân ñaây ñaõ cho chuùng ta
moät baøi hoïc LOØNG YEÂU THÖÔNG, vì LOØNG
YEÂU THÖÔNG moät caäu beù ñang ñoùi neân
ngöôøi phuï nöõ mang cho caäu moät ly söõa ñaày
aép, nhöng chính luùc coâ beänh phaûi traû moät soá
tieàn vieän phí quaù lôùn veà thuoác thang thì caäu
beù ngaøy xöa maø coâ ñaõ giuùp nay laø moät vò
baùc só ñaõ ñöùng ra thanh toaùn soá tieàn vieän
phí ñoù. Cho neân töø LOØNG YEÂU THÖÔNG ñem
ñeán LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa ngöôøi phuï nöõ
vaø vò baùc só, thaät laø tuyeät vôøi.
Bôûi vaäy khoâng coù tieàn baïc naøo ñem
traû giaù LOØNG YEÂU THÖÔNG ñöôïc, chæ coù
LOØNG YEÂU THÖÔNG môùi noùi leân ñöôïc LOØNG
YEÂU THÖÔNG.
Cuoäc soáng cuûa con ngöôøi treân haønh
tinh naøy ñang caàn LOØNG YEÂU THÖÔNG chôù
khoâng phaûi caàn tieàn baïc. Duø tieàn baïc coù bao
nhieâu cuõng khoâng mua ñöôïc LOØNG YEÂU
THÖÔNG.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-148-
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-149-
CHIẾC MÁY
ĐIỆN THOẠI
Caâu chuyeän chieác maùy ñieän thoaïi
laø noùi leân LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi
LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa nhöõng ngöôøi xa laï
chöa heà quen bieát maët nhau. Vaäy maø LOØNG
YEÂU THÖÔNG vaãn ñeán vôùi hoï vôùi traùi tim
YEÂU THÖÔNG chaân thaønh. Chuùng ta haõy ñoïc
caâu chuyeän CHIEÁC MAÙY ÑIEÄN THOAÏI thì seõ
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-150-
thaáy LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi LOØNG YEÂU
THÖÔNG moät caùch hoàn nhieân vaø trong saùng.
“Khi toâi coøn nhoû, ba toâi gaén moät maùy
ñieän thoaïi ñeå thuaän tieän cho vieäc laøm aên
cuûa oâng. Ñoù laø caùi ñieän thoaïi ñaàu tieân trong
xoùm toâi. Ñeán baây giôø toâi vaãn nhôù nhö in, caùi
oáng nghe boùng loaùng gaùc leân hoäp ñieän thoaïi
maøu ñen treo treân töôøng. Hoài ñoù toâi coøn
thaáp laém neân khoâng vôùi tôùi. Tuy nhieân toâi
vaãn bò meâ hoaëc khi nghe ba toâi duøng ñeå noùi
chuyeän vôùi baïn beø cuûa oâng.
Cho ñeán moät hoâm, toâi khaùm phaù ra
raèng ñaâu ñoù trong caùi maùy tuyeät vôøi kia coù
moät nhaân vaät kyø dieäu. Toâi goïi nhaân vaät aáy
laø “coâ”. Coâ bieát taát caû moïi thöù treân ñôøi, töø
vieäc cung caáp soá ñieän thoaïi cuûa moïi ngöôøi
ñeán vieäc keå nhöõng caâu chuyeän coå tích ñaày
söùc caùm doã. Hoâm ñoù meï toâi ñi vaéng. Toâi laáy
ñinh vaø buùa ñeå chôi troø thôï moäc. Thay vì
ñoùng buùa vaøo caây ñinh, toâi laïi ñaäp moät phaùt
ñau ñieáng vaøo ngoùn tay mình. Nhöng toâi
vaãn khoâng khoùc vì nhìn quanh chaúng coù ai
chia seû noãi ñau “trôøi giaùng” aáy.. Toâi chaïy
quanh nhaø cuõng chaúng bieát ñeå laøm gì. Vaø
kia roài! Caùi ñieän thoaïi. Nhanh nhö caét, toâi
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-151-
baéc gheá treøo leân vaø quay soá. “Xin vui loøng
cho chaùu bieát...”
- Toâi noùi lí nhí trong mieäng. Moät
gioïng noùi roõ raøng vaø nhoû nheï vang leân:
- Chaùu caàn gì?
- Ngoùn tay chaùu bò ñau – toâi baét ñaàu
reân ræ. Nhöõng gioït nöôùc maét bò doàn neùn khi
naõy baây giôø coù dòp traøo tuoân.
- Coù meï chaùu ôû nhaø khoâng? Vaãn gioïng
noùi eâm ñeàm aáy.
- Khoâng coù ai ôû nhaø caû, chæ moät mình
chaùu thoâi – toâi thoån thöùc.
- Chaùu coù bò chaûy maùu khoâng?
- Daï khoâng – toâi traû lôøi – chaùu bò caây
buùa ñaäp vaøo ngoùn tay, ñau quaù.
- Chaùu coù theå töï laáy nöôùc ñaù trong tuû
laïnh ñöôïc chöù? – Coâ hoûi vaø toâi noùi ñöôïc.
- Chaùu ñaép cuïc nöôùc ñaù leân choã ngoùn
tay ñau – coâ noùi tieáp – moät luùc sau seõ khoûi
ngay thoâi.
Keå töø ñoù, toâi luoân goïi cho coâ ñeå nhôø coâ
giuùp ñôõ ñuû thöù chuyeän treân trôøi döôùi ñaát.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-152-
Naøo laø nhôø coâ giuùp toâi hoïc ñòa lyù, naøo laø hoûi
coâ caùch giaûi baøi taäp toaùn, naøo laø...
Moät hoâm con chim hoaøng yeán cuûa toâi
cheát, toâi buoàn ñeán maát aên, maát nguû. Toâi beøn
goïi tôùi coâ ñeå coâ chia seû noãi buoàn. Coâ laéng
nghe vaø an uûi toâi. Nhöng toâi vaãn coøn buoàn
lung laém. Toâi hoûi coâ:
- Taïi sao nhöõng con chim hoùt hay vaø
mang laïi nieàm vui cho moïi gia ñình laø phaûi
cheát trong chieác loàng chaät heïp vaäy hôõi coâ?
- Khoâng, noù khoâng cheát ñaâu chaùu. Noù
chæ bay sang moät theá giôùi khoâng ca haùt ñeå
laøm vui loøng nhöõng gia ñình beân ñoù.
Chaúng bieát sao khi nghe theá, noãi buoàn
trong toâi vôi raát nhieàu.
Moät böõa khaùc, toâi goïi coâ chæ ñeå hoûi 24
+ 15 baèng maáy. Sau ñoù toâi nghó chaéc coâ böïc
mình toâi laém vì cöù hoûi coâ nhöõng chuyeän
khoâng ñaâu.
Tuoåi thô toâi cöù eâm ñeàm troâi ñi. Cho
ñeán khi leân chín tuoåi, gia ñình chuyeån veà
soáng ôû thaønh phoá. Toâi nhôù coâ laém. Moãi laàn
nhôù veà ngoâi nhaø thuôû nhoû laø hình aûnh caùi
maùy ñieän thoaïi treo treân töôøng cöù hieän leân
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-153-
trong taâm trí toâi. Vôùi ñoù laø coâ tieân hieàn laønh
thöôøng ñeán troø chuyeän buoåi aáu thô.
Sau khi lôùn leân, kyû nieäm veà nhöõng
cuoäc chuyeän troø aáy chöa moät laàn phai môø
trong trí öùc toâi. Toâi bieát ôn söï nhaãn naïi,
nieàm thoâng caûm vaø loøng töû teá maø coâ ñaõ
daønh cho moät ñöùa treû nhö toâi thuôû ñoù.
Moät hoâm toâi chôït nhôù ñeán coâ, treân
ñöôøng veà nhaø toâi gheù vaøo böu ñieän vaø goïi
cho coâ. Toâi nhaéc oáng nghe leân vaø quay soá.
Loøng toâi boãng roän raøng khoù taû. Vaø kyø dieäu
thay, vaãn gioïng noùi aáy nhoû nheï vaø roõ raøng
vang leân trong tai toâi.
- Coâ vui loøng chæ cho chaùu 24 + 15
baèng maáy? – Toâi hoûi.
Moät thoaùng im laëng phía ñaàu daây beân
kia. Vaø roài hôi aám quen thuoäc laïi veà vôùi toâi.
- Baây giôø chaéc ngoùn tay cuûa chaùu ñaõ
laønh haún roài phaûi khoâng?
Toâi sung söôùng vì coâ ñaõ nhaän ra toâi
sau ngaàn aáy naêm.
- Coâ coù bieát hoài ñoù coâ coù yù nghóa vôùi
chaùu bieát bao khoâng?
Ngaäp ngöøng moät luùc, coâ thoá loä:
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-154-
Thuôû ñoù, coâ chôø ñieän thoaïi cuûa chaùu
haèng ngaøy. Coâ khoâng coù con, vì theá chaùu laø
nguoàn vui...
Boãng nhieân toâi baät khoùc. Toâi thöông
coâ quaù. Toâi ñaâu bieát ñoù laø laàn cuoái cuøng toâi
ñöôïc nghe gioïng cuûa coâ.
Ba thaùng sau, toâi quay soá vaø chôø ñôïi.
Moät gioïng thaät laï traû lôøi toâi. Hoát nhieân toâi
linh caûm coù ñieàu chaúng laønh. Toâi hoûi thaêm
tin töùc veà coâ vaø ñöôïc bieát coâ ñaõ maát naêm
tuaàn tröôùc ñoù. Ngöôøi ñieän thoaïi vieân noùi
tröôùc khi coâ ra ñi coù ñeå laïi cho toâi vaøi doøng
tin nhaén. Roài coâ ñieän thoaïi vieân ñoïc cho toâi
nghe: “Chaùu yeâu, coù laàn coâ noùi chim hoaøng
yeán khoâng cheát. Noù chæ bay sang moät theá
giôùi khaùc ñeå ca haùt laøm vui loøng nhöõng gia
ñình beân ñoù. Baây giôø coâ cuõng vaäy”.
Toâi baøng hoaøng gaùc maùy ñieän thoaïi
xuoáng. Vaø nhö thuôû naøo, nhöõng gioït nöôùc
maét cöù traøo tuoân. Chæ khaùc laø laàn naøy toâi
khoâng coù coâ beân caïnh ñeå seû chia.”
Treû con bao giôø cuõng thô ngaây, hoàn
nhieân, trong traéng, nghó sao noùi vaäy. Moät
ngöôøi lôùn tuoåi phaûi chòu khoù laéng nghe treû
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-155-
em noùi chuyeän raát thaønh thaät khoâng doái traù
löøa ñaûo nhö ngöôøi lôùn tuoåi.
Baäc laøm cha meï maø hieåu ñöôïc con caùi
cuûa mình thì treân ñôøi cuõng hieám laém, phaàn
nhieàu cha meï luoân luoân cho caùi hieåt bieát cuûa
con caùi laø khoâng ñuùng neân luoân luoân ñem
nhöõng hieåu bieát cuûa mình ra daïy cho con
caùi, chôù cha meï ñaâu coù ngôø raèng nhöõng ñieàu
hieåu bieát cuûa cha meï chöa phaûi laø hoaøn haûo.
Nhöng cha meï cöù nghó raèng nhöõng gì cha
meï hieåu bieát laø hôn con caùi. Neáu cha meï
chòu khoù laéng nghe nhöõng ñieàu con caùi cuûa
mình noùi ra laø nhöõng gì cha meï cuõng caàn
phaûi chaáp nhaän vì ñoù laø moät söï thaät quaù
ñuùng.
Boån phaän laøm cha meï laø chia seû söï
hieåu bieát cuûa con caùi vaø nhaát laø laøm choã döïa
nöông vöõng chaéc cho con caùi, chôù khoâng
phaûi baét eùp con caùi moãi moãi ñeàu nghe theo
lôøi phaùn cuûa cha me.
Coâ xöôùng ngoân vieân ñieän thoaïi laø moät
trong nhöõng ngöôøi caûm thoâng vôùi moïi ngöôøi
vaø nhaát laø coâ caûm thoâng vôùi caùc chaùu coøn beù
boûng thô ngaây neân coâ traû lôøi nhöõng gì caùc
chaùu caàn coâ giuùp ñôõ, vì theá khi coâ maát laø
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-156-
moät söï ñau buoàn cho caùc chaùu beù thô, maëc
duø coâ chöa bao giôø nuoâi döôõng caùc chaùu nhö
cha meï, nhöng coâ maát laø maát ñi söï caûm
thoâng vaø chia seû neân caäu beù khoùc vaø noùi:
“Chæ khaùc laø laàn naøy toâi khoâng coù coâ beân
caïnh ñeå seû chia”.
Treân ñôøi tìm moät ngöôøi caûm thoâng ñeå
chia seû noãi buoàn vui ñaâu phaûi deã. Cha meï
tuy coù coâng sinh thaønh döôõng duïc nhöng
nhieàu khi cha meï chaúng hieåu vaø caûm thoâng
vôùi con caùi vì theá cha meï duø ôû gaàn beân con
caùi nhöng raát xa ngaøn daëm. Cha meï cöù nghó
raèng mình laøm nuoâi con caùi ñaày ñuû vaø cho
ñeán tröôøng hoïc taäp laø ñaõ heát boån phaän. Söï
thaät vieäc suy nghó nhö vaäy chæ laø moät phaàn
vaät chaát maø boån phaän laøm cha meï, nhöng
veà tinh thaàn khoâng phaûi cho ñeán tröôøng hoïc
laø ñuû vì theá con caùi khoâng noùi ra nhöng
chuùng vaãn thaáy cha meï coøn caùch xa chuùng
nhieàu laém nhöng khoâng bieát laøm sao noùi ra
cho cha meï bieát neân ñaønh loøng ai lo vieäc
naáy vì theá con caùi tuy ôû trong gia ñình
nhöng khoâng gaàn guûi vôùi cha meï.
Bôûi vaäy cha meï phaûi thaáy traùch
nhieäm vaø boån phaän laøm cha meï khoâng phaûi
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-157-
chæ coù lo laøm ra tieàn cuûa, côm aên, aùo maëc laø
ñuû ñeå nuoâi con caùi laø ñuû.
Bôûi vaäy phaàn nhieàu cha meï soáng gaàn
beân caùc con caùi nhöng ñoái vôùi con caùi luoân
luoân caûm thaáy coù moät caùi gì ngaên caùch cha
meï laø ngöôøi lôùn coøn con caùi laø treû con beù
boûng, nhöng cha meï ñaâu ngôø trong caùi beù
boûng treû con coøn coù caùi lôùn maø ngöôøi lôùn
caàn phaûi hoïc nôi treû con.
YÙ kieán cuûa treû em chaân thaät khoâng
doái traù löøa ñaûo, khoâng gian xaûo möu moâ, noùi
sao laøm vaäy khoâng vuï lôïi löôøng laän ai caû,
khoâng hôn thua danh lôïi.
Thöôøng ngöôøi lôùn xem treû em chaúng
hieåu bieát gì nhieàu vaø söï hieåu bieát coøn caïn
côït chöa coù kinh nghieäm cuûa cuoäc ñôøi, chöa
thöïc teá, nhöõng ñieàu naày chöa ñuùng. Treû em
coøn ngaây thô trong traéng neân nhöõng ñieàu
caùc em noùi laø chaân thaät maø ngöôøi lôùn caàn
phaûi hoïc nôi treû em nhieàu nöõa nhö lôøi moät
ñöùa beù noùi vôùi baø noù: “Baø ôi, baø seõ chaúng
bao giôø thaáy vui neáu luoân luoân laøm nhöõng gì
an toaøn. Thænh thoaûng baø phaûi lieàu lónh”.
Caâu noùi nhö vaäy, khoâng phaûi laø lôøi
khuyeân daïy mang ñaày ñuû yù chí vaø nghò löïc,
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-158-
gan daï cuûa moät con ngöôøi khoâng chuøn böôùc
tröôùc nhöõng söï khoù khaên thöû thaùch.
Cuoäc ñôøi khoâng phaûi nôi an oån cho
moïi ngöôøi maø cuoäc ñôøi luoân luoân soùng gioù ba
ñaøo. Caøng soùng gioù ba ñaøo thì cuoäc soáng môùi
coù moät giaù trò. Cuoäc soáng caøng yeân oån thì
giaù trò con ngöôøi chaúng coù gì phaûi noùi raát
taàm thöôøng.
Moãi söï thöû thaùch laø moãi naác thang
reøn luyeän yù chí con ngöôøi ngaøy caøng duõng
maõnh, gan daï. Giaù trò con ngöôøi laø ôû choã ñoù,
chieán thaéng ñöôïc hoaøn caûnh khoù khaên laø
chieán thaéng mình.
Laøm neân söï nghieäp cho caù nhaân mình
cuõng khoù, nhöng noù laïi mang laïi cho chuùng
ta loøng ích kyû nhoû heïp. Ngöôïc laïi laøm neân
söï nghieäp cho moïi ngöôøi ñöôïc lôïi ích thì laïi
caøng khoù khaên gaáp traêm ngaøn laàn, nhöng
haïnh phuùc thay cho nhöõng ai laøm lôïi ích
cho moïi ngöôøi. Vì ñoù laø ñem LOØNG YEÂU
THÖÔNG thaät söï ñeán vôùi moïi ngöôøi, moïi
ngöôøi vui thì mình môùi vui. Ñoù laø nieàm vui
chaân thaät seõ coøn maõi maõi khoâng bao giôø
maát.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-159-
Chuùng ta haõy ñoïc “CHIEÁC MAÙY ÑIEÄN
THOAÏI” thì chuùng ta seõ roõ LOØNG YEÂU
THÖÔNG khi ban taëng cho ai thì khoâng bao
giôø maát. Bôûi vaäy treân ñôøi naøy chæ coù LOØNG
YEÂU THÖÔNG, vì coù LOØNG YEÂU THÖÔNG thì
môùi tha thöù nhöõng loãi laàm cuûa ngöôøi khaùc
vaø chính nhôø LOØNG THA THÖÙ maø taâm hoàn
môùi tìm thaáy söï an vui chaân thaät. Neáu
chuùng ta laøm ngöôøi thì ñieàu kieän toát nhaát
ñeå cuoäc ñôøi ñöôïc an vui vaø haïnh phuùc thì
phaûi taäp LOØNG YEÂU THÖÔNG taát caû moïi
ngöôøi duø ngöôøi ñoù coù laøm gì cho chuùng ta
ñau khoå, nhöng chuùng ta ñeàu laáy LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñoái vôùi hoï moät caùch chaân thaät.
Nhôø ñoù maø cuoäc ñôøi chuùng ta caøng bôùt thuø
theâm baïn.
Soáng trong cuoäc ñôøi maø khoâng coù ai
thuø oaùn thì ñoù laø moät cuoäc soáng bình an.
Muoán ñöôïc vaäy chuùng ta phaûi mang LOØNG
YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi moïi ngöôøi. Phaûi
khoâng thöa quyù vò?
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-160-
BỌN TRẺ
XÓM CỐNG
Giaùo duïc treû em khoâng tham lam
troäm, caép, laáy cuûa khoâng cho laø traùch nhieäm
cuûa ngöôøi lôùn. Cho neân boån phaän laøm cha
meï laø laøm göông haïnh toát cho con caùi sau
naøy. Cha meï khoâng tham lam troäm caép, laáy
cuûa khoâng cho thì con caùi sau naøy cuõng
khoâng tham lam, khoâng troäm caép vaø cuõng
khoâng laáy cuûa khoâng cho.
Taïi sao hieän giôø caû moät xaõ hoäi baát an
vì troäm cöôùp gieát ngöôøi, neáu baûo raèng do xaõ
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-161-
hoäi khoâng toát thì khoâng ñuùng maø phaûi baûo
raèng do gia ñình thieáu giaùo duïc con caùi. Con
caùi toát ñeàu töø gia ñình coù giaùo duïc. Neáu cha
meï sinh con caùi maø thieáu giaùo duïc con caùi laø
cha meï coù loãi vôùi xaõ hoäi.
Cha meï gian tham troäm caép thì con
caùi cuõng gian tham troäm caép, cha meï nhö
theá naøo thì con caùi nhö theá naáy, ñöøng baûo
raèng “Cha meï hieàn sinh con döõ”, ñieàu naøy
khoâng ñuùng vì con caùi chòu aûnh höôûng cuûa
cha meï raát lôùn trong cuoäc soáng.
Cho neân xaõ hoäi baát an laø do gia ñình
thieáu giaùo duïc con caùi. Boån phaän traùch
nhieäm cuûa ngöôøi laøm cha meï phaûi thaáy
nhöõng ñieàu naøy.
Hieän giôø caû moät xaõ hoäi nhö vaäy maø ñi
tìm moät ngöôøi khoâng tham lam laø khoâng
bao giôø tìm ñöôïc. Ngöôøi naøo cuõng tham lam
troäm caép nhöng loái tham lam troäm caép kheùo
leùo maø phaùp luaät khoâng tri toá toäi hoï ñöôïc.
Con ngöôøi sinh ra ñeàu coù saün tính
thieän, neân Khoång Phu Töû daïy: “Nhaân chi
sô taùnh boån thieän”. Neáu treû em ñöôïc giaùo
duïc thì treû em ñöùa naøo cuõng toát vì chuùng
sinh ra ñaõ coù saün taùnh thieän, neáu chuùng ta
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-162-
khoâng giaùo duïc chuùng thì treû em seõ laàn laàn
chòu aûnh höôûng nhöõng taùnh aùc xaáu cuûa
nhöõng treû em maát daïy.
Boïn treû toát khoâng tham lam, khoâng
laáy cuûa khoâng cho laø do ngöôøi lôùn giaùo duïc,
vaäy chuùng ta haõy ñoïc caâu chuyeän “BOÏN TREÛ
XOÙM COÁNG”:
“Treân ñöôøng xuoáng Hoäi An, qua quaùn
giaûi khaùt cuûa anh Höùa Vaên Thöùc, anh ra
ñoùn xe toâi, keùo toâi vaøo quaùn. Laâu môùi gaëp,
anh keå nhieàu chuyeän trong xoùm trong thoân.
Ngoài beân taùch caø pheâ, nghe anh keå chuyeän
ngöôøi bò naïn trong ñôït luõ naêm ngoaùi,
chuyeän tìm xaùc anh thueá vuï Ñieän Baøn,
chuyeän mai taùng ngöôøi aên xin, chuyeän goùp
tieàn ñi nuoâi ngöôøi beänh neo ñôn ôû beänh vieän
Hoäi An, chuyeän nhaø chaùy trong ñeâm 30
Teát… Nghe anh keå, toâi ngaïc nhieân quaù! Moät
thoân treân 100 hoä daân, möu sinh soáng baèng
ngheà gaïch vaø baét caù soâng Caåm Haø, coøn
ngheøo laém, theá maø trong naêm 1996 ñaõ coù
hôn saùu laàn quyeân goùp giuùp ngöôøi baát haïnh,
maø ña soá laø ngöôøi töø phöông xa gaëp naïn…
Boãng toâi thaáy moät goùi niloâng nhoû rôi
xuoáng ñöôøng töø moät chieác Minsk, ngoài sau
laø moät phuï nöõ vaø choàng roå. Moät chieác xe taûi
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-163-
vöôït qua, nhöõng tôø giaáy baïc bay tung leân,
rôi tung toeù treân maët ñöôøng. Töø nhaø oâng
Chaâu, haèng chuïc chaùu nhoû aøo ra nhaët tieàn.
Toâi ñònh ñöùng leân baêng qua ñöôøng caûn
chuùng laïi, nhöng anh Thöùc keùo tay toâi laïi
vaø noùi: Yeân chí, ñeå xem.
Toâi laáy laøm laï vì caùc em nhaët tieàn
xong laïi khoâng chaïy ñi, maø bình thaûn ñeám
tieàn treân tay, ñöa ra tröôùc maët caùc baïn nhö
khoe nhaët ñöôïc ngaàn naøy… Luùc ñoù, anh
Thöùc môùi keùo toâi sang, vaø cuøng luùc chieác xe
Minsk quay trôû laïi vôùi göông maët thaát thaàn
cuûa ngöôøi phuï nöõ baùn caù. Boïn treû chuû ñoäng
ra hieäu, vaø laàn löôït chuùng ñaët tieàn vaøo tay
chò. Chò nhìn tieàn vaø boïn treû nhö khoâng tin
laø söï thaät.
Toâi hoûi teân, caùc em nhìn toâi roài nhìn
anh Thöùc, vaø chuùng hieåu ra. Moät ñöùa lôùn
chöøng 14 tuoåi noùi: “Möôøi hai ñöùa chuù ghi
sao heát, thoâi chuù cöù ghi laø boïn treû thoân 5B
Caåm Haø”. To âi khoâng ñoàng yù, chaùu tieáp: “Thì
boïn treû xoùm coáng vaäy”. Toâi chôït nhìn xuoáng
nôi mình ñang ñöùng vaø nhaän ra chieác coáng
chìm chaûy qua moät buïi tre xum xueâ naèm saùt
meùp ñöôøng. Luùc naøy, nhieàu ngöôøi lôùn gaàn
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-164-
ñoù ñi ñeán vaø goùp chuyeän: “Anh ñònh ghi laïi
nhö vaäy laø ñuùng, boïn treû ôû ñaây ngoan laém!”
Moät ñöùa khaùc ñeán beân toâi vaø noùi:
“Chuù vieát veà baùc Thöùc ñi, baùc toát laém!”. Toâi
nhìn anh, anh cöôøi xueà xoaø roài noùi: “Bay ñi
theo baùc”. Luùc naøy nhoùm treû chia thaønh hai
toáp, toáp nhoû ngoan ngoaõn ñi theo anh, toáp
lôùn do döï, roài moät chaùu laïi gaàn toâi noùi nhoû:
“Baùc aáy ñònh thöôûng tuïi chaùu ñaáy, 12 ly cheø
chöù ít ñaâu, maát cuûa baùc aáy hôn 10.000 ñoàng,
tuïi chaùu khoâng nôõ”.
Moät chaùu khaùc tieáp: “Nhaø baùc aáy
ngheøo, thöôøng qua nhaø chaùu möôïn gaïo khi
chöa nhaän löông höu”. Roài chuùng goïi boïn
nhoû laïi. Cuoái cuøng, chæ coøn anh vaø toâi quay
laïi quaùn. Luùc naøy toâi môùi traùch anh:
“Chuyeän ngöôøi thì noùi, chuyeän mình thì
giaáu, taïi sao?”. Hoûi vaäy thoâi, chöù toâi quí anh
laém.
Cuoái cuøng anh keå: “Teát naêm ngoaùi, coù
hai vôï choàng ngöôøi Duy Xuyeân ñöa con ñi
beänh vieän Hoäi An, qua ñaây ñaùnh rôi moät
boïc vaûi, mình lao ra goïi nhöng khoâng kòp,
ñem vaøo nhaø thoân tröôûng laø anh Nhö, hai
ngöôøi môû ra thaáy hai boä ñoà con nít, moät
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-165-
phích nöôùc vaø 265.000 ñoàng. Toâi giao cho
anh Nhö ñi thoâng baùo, ra ngoõ laïi gaëp ngay
vôï choàng noï quay laïi”. Anh keát luaän:
“Chuyeän coù theá, to taùt gì maø keå vôùi vieát”.
Chuyeän nhoû thaät, nhöng taám loøng anh
Thöùc, cuûa caùc chaùu vaø baø con trong thoân lôùn
laém, lôùn ñeán möùc naøo thì cuõng chæ caûm
nhaän maø thoâi, loøng nhaân aùi laøm sao ño ñeám
ñöôïc! Ai tính ñöôïc cöû chæ töø choái cuûa luõ treû
khi anh Thöùc thöôûng? Khoâng tính ñöôïc,
nhöng ai cuõng coù theå thaáy ñöôïc söï cao
thöôïng trong nhöõng taâm hoàn bình dò aáy”.
BOÏN TREÛ XOÙM COÁNG ñaõ ñöôïc giaùo duïc
khoâng tham lam nhö vaäy laø do nhöõng ngöôøi
lôùn khoâng tham lam. Neáu treû con ôû chung
trong moät xoùm maø coù nhieàu ngöôøi tham lam
troäm caép thì boïn treû seõ chòu aûnh höôûng xaáu
ñoù vaø trôû thaønh nhöõng ñöùa treû tham lam
troäm caép. Bôûi vaäy giaùo duïc treû con phaûi tìm
nhöõng nôi moïi ngöôøi soáng coù ñaïo ñöùc, vì vaäy
baø Maïnh Maãu baûy laàn di dôøi choã ôû ñeå giaùo
duïc con caùi. Ngöôøi xöa muoán giaùo duïc con
caùi maø coøn chòu khoù khoå baûy laàn doïn nhaø
nhö vaäy huoáng laø ñôøi nay neáu chuùng ta
khoâng quan taâm ñeán söï giaùo duïc con caùi nhö
vaäy thì con caùi chuùng ta seõ hö thaân maát neát.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-166-
BOÏN TREÛ XOÙM COÁNG laø moät caâu
chuyeän kheùo nhaéc nhôû chuùng ta phaûi coù boån
phaän vaø traùch nhieäm vôùi con caùi cuûa mình.
Sinh con ra khoâng phaûi lo nuoâi döôõng
baèng thöïc phaåm vaät chaát maø coøn phaûi nuoâi
döôõng baèng tinh thaàn ñaïo ñöùc thì con caùi
sau naøy môùi trôû thaønh nhöõng ngöôøi toát
trong gia ñình vaø xaõ hoäi. Coù nhö vaäy boån
phaän laøm cha meï môùi troïn veïn khoâng coù loãi
vôùi con caùi. Neáu cha meï sinh con ra roài
quaêng neùm noù vaøo xaõ hoäi ñeå trôû thaønh
nhöõng ngöôøi tham lam, hoái loä aên lo hoaëc
troäm caép cöôùp cuûa cuûa ngöôøi khaùc thì boån
phaän cha meï laøm chöa troøn vaø nhö vaäy cha
meï coù loãi tröôùc moïi ngöôøi vaø xaõ hoäi.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-167-
NƠI CÓ CHỔ
MẸ NẰM
Moät ñöùa con hieáu töùc laø ñöùa
con bieát thöông cha meï, bieát giuùp ñôõ cha meï
nhöõng vieäc laøm naëng nhoïc, chaêm soùc cha
meï khi ñau oám beänh taät. Phaûi giaët giuõ quaàn
aùo muøng maøn, chieáu chaên; phaûi aãm boàng
hoaëc dìu daét cha meï ñi veä sinh hoaëc taém
röõa, phaûi ñuùt cha meï töøng muoãng côm hay
chaùo ñeå ngöôøi aên cho ñöôïc, nhaát laø coøn phaûi
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-168-
töï tay laøm nhöõng thöùc aên ngon ñeå cha meï
aên cho ñöôïc.
Ñeâm ñeâm phaûi canh chöøng khi cha
meï nguû ñeå cha meï yeân taâm nghæ ngôi, khi
cha meï buoàn raàu lo laéng moät ñieàu gì thì
phaûi heát lôøi khuyeân cha meï vaø giuùp ñôõ cha
meï hieåu ñeå khoâng coøn lo laéng nöõa.
Khi cha meï maát roài duø muoán baùo hieáu
nhö theá naøo thì ngöôøi cuõng khoâng coøn nöõa.
Luùc baáy giôø coù aên naên cuõng chaúng ích lôïi gì.
Toâi coù moät ngöôøi anh maø meï toâi raát
thöông, moãi tuaàn leã töø TP Hoà Chí Minh anh
veà thaêm meï moät laàn. Nhöng laàn naøo cuõng
vaäy, meï toâi tuy giaø yeáu luïm cuïm vaãn phaûi
vaøo beáp naáu nöôùng caùi naøy, caùi kia cho anh
aên. Tuy vaäy nhöng anh khoâng heà quan taâm
tình yeâu thöông cuûa meï ñoái vôùi anh. Anh
chæ lo cho vôï con baèng caùch ra sau vöôøn cuûa
meï tìm haùi traùi caây nhö cam, quít, böôûi hay
traùi hoàng xieâm, maõng caàu ta, maõng caàu
xieâm ñeå mang veà.
Khi meï beänh naèm lieät moät choã hai vôï
choàng anh veà thaêm chæ ñöùng ôû xa chôù khoâng
daùm laïi gaàn, vì anh chò cho meï bò beänh lao.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-169-
Khi meï môùi phaùt beänh chuùng toâi ñöa
meï ñeán beänh vieän Chôï Raãy khaùm beänh vaø
xin anh chò cho meï ôû nhôø nhaø anh chò ñeå
tieän vieäc ñi beänh vieän, nhöng chæ ôû trong
nhaø anh chæ coù ít hoâm laø anh chò ñaõ ñöa meï
ñeán ôû nhôø nhaø cuûa moät ngöôøi mieàn Baéc. Baø
Hai ngöôøi mieàn Baéc naøy raát toát buïng vui
loøng cho meï toâi ôû taïm. Sau hôn 10 ngaøy toâi
thaáy baát tieän neân ñöa meï veà Traûng Baøng
nuoâi döôõng cho ñeán khi meï maát.
Ñoïc baøi NÔI COÙ CHOÃ MEÏ NAÈM, nhôù laïi
ngaøy xöa toâi raát xuùc ñoäng, nöôùc maét cöù tuoân
traøo maø khoâng caàm giöõ ñöôïc.
“Neáu toâi coù baát cöù quyeàn pheùp naøo bay
ngöôïc thôøi gian, trôû laïi ngaøy thô beù coøn coù
meï treân ñôøi, toâi seõ laøm, nhö em trai toâi ñaõ
laøm ñoái vôùi meï, laø maõn nguyeän laém roài.
Thôøi ñoù, gia ñình toâi goàm coù naêm
ngöôøi, ba, meï vaø ba anh em toâi. Nhöng töø
khi anh toâi leân röøng khaùng Phaùp, nhaø boãng
döng troáng haún. Caû boán ngöôøi cöù ngoùng veà
anh, nhö boán con soâng ñeàu truùt loøng mình
ra bieån caû. Caïn kieät nhaát laø meï toâi. Meï cöù
naèm mô thaáy anh veát ñaïn ñaày mình. Chaúng
bao laâu ngöôøi ngaõ beänh.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-170-
Ba toâi laøm thôï hôùt toùc thaáy khoù khaên,
chuyeån qua laøm ngheà thôï moäc cuõng khoâng
hôn gì. Coøn meï, baép veá phaûi söng to, caêng
cöùng. Meï caén raêng, aâm thaàm chòu. Chuùng
toâi, côm aên coøn chaúng ñuû, laáy tieàn ñaâu thuoác
thang cho meï, ñaønh nhìn meï thaûm thöông
caàu nguyeän trôøi Phaät.
Luùc ñoù, gia ñình toâi nhö doøng soâng
ñeán khuùc quanh, phaûi chia ñoâi ñeå bôùt ñi
nguoàn nöôùc: em trai toâi theo meï leân soáng
nöông nhôø anh Giaùo – anh goïi meï toâi laø coâ
ruoät, toâi theo ba leân che taïm caùi choøi beân
mieáu nhoû ngay tröôùc maët chôï phöôøng soáng
qua ngaøy.
Toâi cöù ngaøy ngaøy leân xoùm tænh cuõ
thaêm meï vaø em. Hai ngöôøi ôû trong moät chaùi
beáp thaáp leø teø, suoát ngaøy un khoùi. Bieát laøm
sao ñöôïc, duø anh Giaùo heát loøng ñuøm boïc,
nhöng caên nhaø ñaâu coù roäng nhö loøng anh!
Meï, choã söng ñaõ chín muøi, muû ñaõ
chaûy, meï bôùt ñau, toâi möøng. Quaàn aùo meï do
moät tay em toâi giaët. Em luùc naøo cuõng quanh
quaån beân meï ñeå chôø ñöôïc sai baûo. Chín tuoåi
maø troâng em nhoû nhö chuù beù leân saùu, nhoû
con nhö khoâng coøn nhoû hôn ñöôïc nöõa.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-171-
Ban ñaàu muû chaûy ra töø baép veá meï coù
laãn caû maùu. Muøi hoâi ít. Muû coù dính vaøo
quaàn cuõng deã giaët. Laâu daàn trong muû coù lôïn
côïn caû xöông muûn, vì bò beänh maïch löôn
ñuïc ruoãng. Muû coù maøu xanh ñuøng ñuïc!
Ñöùng gaàn ñaõ thaáy khoù chòu, huoáng gì phaûi
coøng löng xuoáng gí muõi vaøo ñeå röûa.
Toâi thaêm meï coù phaàn lô laø ñi. Maõi
ñeán khi ba toâi meâ moät baø haøng xoùm goaù
choàng, ñeâm naøo cuõng ñaùnh töù saéc, rieát roài
ñeo luoân. Toâi töùc laém, ngôõ chính mình bò
boäi phaûn chöù khoâng phaûi laø meï, beøn boû veà
vôùi meï.
Ñeán luùc naøy toâi khoâng coøn côù gì sanh
naïnh vôùi em ñöôïc nöõa, phaûi giaët quaàn aùo
cho meï ñeå em coøn ñi hoïc, nghó tôùi laø ruøng
mình. Muû ngaám nöôùc nhö moät baõi laày gôùm
ghieác, boác muøi hoâi noàng naëc, xoäc thaúng leân
oùc, khieán toâi toái taêm maët maøy. Toâi phaûi
ñöùng thaúng ngöôøi, laáy chaân vöøa chaø leân choã
nhaày vöøa xoái nöôùc. Maët ngheách leân trôøi, muøi
hoâi khoù tôùi. Coøn caùi quaàn cuûa meï saïch hay
khoâng cuõng maëc. Roài toâi ung dung ñem ñi
phôi, coi nhö xong…
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-172-
Moät hoâm, toâi bòt muõi, nhoùn tay…,
thaèng em ñeán giaät phaêng caùi quaàn, haàm
haàm ra gieáng. A, truùng keá cuûa anh roài,em
ôi!
Em loän quaàn ra tröôùc, ngaâm kyõ, giaët
caån thaän, tæ mæ töøng chuùt. Xong xoå saïch caû
chuïc nöôùc. Em khoâng phôi ngay maø ñem
quaàn nhuùng nöôùc, roài cöù ñeå nguyeân vaäy giuõ
maïnh! Chi vaäy khoâng bieát? Hoaù ra em muoán
quaàn meï khi khoâ khoâng bò nhaên vì vaét kyõ
(chuùng toâi laøm gì coù tieâu chuaån ñeå uûi).
Vaø cöù vaäy, töø sau khi em töùc giaän vì
thaáy toâi lô laø trong vieäc giaët quaàn cho meï,
em giaønh laøm heát moïi vieäc ñeå haàu meï - chu
ñaùo, taän tuî töø vieäc côm nöôùc, tieâu tieåu
trong gaàn saùu naêm lieàn cho ñeán ngaøy meï
maát.
Saùu naêm, meï toâi choáng choïi vôùi caùi
cheát vì em! Meï khoâng nôû boû em bô vô
moät mình. Baây giôø trong ba anh em chuùng
toâi, em laø ngöôøi thaønh ñaït nhaát. Em ñaäu
thaúng vaøo ñaïi hoïc, ra tröôøng laø kyõ sö coâng
chaùnh töø naêm 1968.
Sau 1975, ngheøo tuùng vì taøi saûn maát
saïch khi töø Pleiku chaïy veà Saøi Goøn, em vaãn
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-173-
kieân quyeát ôû laïi, trong khi nhieàu baïn beø
cuøng trang löùa voäi vaõ ra ñi. Vì khoâng nôõ rôøi
xa naém ñaát nôi coù choã meï naèm, phaûi khoâng
em?”.
LOØNG YEÂU THÖÔNG meï cuûa moät ngöôøi
con caàn phaûi laøm nhöõng gì khi meï giaø yeáu
hay beänh taät. NÔI COÙ CHOÃ MEÏ NAÈM ñaõ noùi
leân LOØNG YEÂU THÖÔNG MEÏ cuûa ngöôøi con
laøm troøn boån phaän thaät laø tuyeät vôøi. Chuùng
ta haõy theo göông haïnh naøy maø nuoâi döôõng
cha meï khi ngöôøi giaø yeáu.
Caâu chuyeän tuy khoâng coù gì ñaëc saéc
nhöng noù noùi leân LOØNG YEÂU THÖÔNG meï
baèng nhöõng haønh ñoäng YEÂU THÖÔNG maø
moãi ngöôøi ai cuõng coù cha meï coøn soáng caàn
phaûi duøng nhöõng lôøi eâm aùi ngoït ngaøo ñoái vôùi
cha meï, khoâng ñöôïc noùi naên nhöõng lôøi thoâ
loã naëng nheï cha meï.
Toâi coù moät ngöôøi anh, meï toâi raát
thöông, neân moãi tuaàn leã ngaøy chuùa nhaät naøo
meï cuõng lo moät maâm côm canh vaø nhaát laø
moùn caù kho. Vaøo ngaøy ñoù baø thöôøng nhìn ra
coång troâng chôø anh veà cho ñeán khi trôøi
ñöùng boùng môùi thoâi. Khi anh veà thaêm meï
luùc meï coøn laøm ñöôïc laët vaët nhö naáu côm,
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-174-
kho caù ñeå doïn moät maâm côm canh cho anh.
Nhöng anh toâi thaät voâ tình chaúng bao giôø
ñeå yù LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa meï ñoái vôùi
anh.
Khi meï beänh anh cuõng chaúng ngoù
ngaøng gì tôùi, thöôøng veà cho coù maët roài ñi
haùi traùi ñeå ñem veà cho vôï vaø con caùi. Cho
ñeán khi meï maát anh cuõng chaúng toû ra
thöông khoùc chuùt naøo. Cho neân khi meï maát
chuùng toâi ñaõ choân caát meï xong ñeán ngaøy thöù
hai anh môùi veà. Töø ñoù veà sau ít khi anh veà
thaêm vaø ñeán giôø chuùng toâi cuõng chaúng bieát
anh ôû ñaâu.
Treân ñôøi naøy raát caàn LOØNG YEÂU
THÖÔNG, nhöng moïi ngöôøi döôøng nhö ñaõ
ñaùnh maát noù. Neân duø laø nhöõng ngöôøi thaân
trong gia ñình nhöng ai soáng cheát maëc ai,
hoï chaúng quan taâm tôùi, chæ bieát mình maø
thoâi.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-175-
CHỨA CHAN
TÌNH MẸ
LOØNG YEÂU THÖÔNG haõy mang
bieáu taëng cho moïi ngöôøi, vì moïi ngöôøi ñang
caàn ñeán noù, neáu thieáu noù cuoäc ñôøi seõ troáng
vaéng vaø ñau khoå, nhöng hieän giôø ñoái vôùi
moïi ngöôøi LOØNG YEÂU THÖÔNG khoâng coù maø
chæ coù vaøng baïc, ngoïc ngaø, chaâu baùu, tieàn
cuûa, vaät chaát, nhöõng thöù naøy caøng nhieàu
caøng toát.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-176-
Ñöùng veà goùc ñoä YEÂU THÖÔNG thì duø
nhaø tranh vaùch laù ngöôøi ta vaãn YEÂU
THÖÔNG nhau. Trong toân giaùo cuõng vaäy
khoâng phaûi ngoâi chuøa ngheøo maø khoâng nuoâi
treû moà coâi ñöôïc, nhöng töø moät ngoâi chuøa
ngheøo naøn baèng tranh laù ñôn sô chæ nhaän
nuoâi nhöõng treû moà coâi vaø nuoâi ngöôøi giaø yeáu
neo ñôn thì chaúng bao ngoâi chuøa xaây caát ñoà
soä vó ñaïi coù haèng baïc tyû.
Thaät söï ngöôøi ta mang LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñeán vôùi caùc chaùu moà coâi baèng moät
LOØNG YEÂU THÖÔNG cuûa ngöôøi meï thöông
con thì LOØNG YEÂU THÖÔNG aáy môùi coù giaù
trò. Chuùng ta haõy ñoïc “CHÖÙA CHAN TÌNH
MEÏ” thì môùi thaáy ngöôøi meï khoâng sinh con
trong caâu chuyeän döôùi ñaây chæ coù LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñoái vôùi caùc chaùu baát haïnh khi sinh
ra chaúng bieát cha meï mình laø ai.
Chuùng ta haõy thöông caùc chaùu moà coâi
hôn con ñeû cuûa mình vì caùc chaùu voâ phöôùc
khi môû maét chaøo ñôøi khoâng bieát cha meï
mình laø ai. Vôùi ñoâi maét cuûa chuùng nhöõng ai
laø ngöôøi thöông yeâu chuùng thì chuùng xem
nhö cha meï cuûa mình.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-177-
“Caùc con cuûa chò, ñöùa nhoû nhaát môùi
maáy thaùng tuoåi, ñöùa lôùn hôn 30. Ñeán thaùng
taùm naøy, ôû tuoåi 53, chò ñaõ coù 131 ñöùa chaùu
noäi, ngoaïi, hai möôi maáy ñöùa vöøa con, vöøa
reå, vöøa daâu… Toâi ñöôïc bieát chò trong moät vaøi
laàn veà laøm phim tö lieäu cho traïi treû moà coâi ôû
Taây Ninh.
Naêm 1965 vì chieán tranh, chò rôøi queâ
Beán Tre leân Taây Ninh tìm phöông sinh
soáng ñeå nuoâi meï giaø vaø boán ñöùa chaùu moà
coâi. Chò xin vaøo phuï giöõ treû ôû traïi coâ nhi
Taây Ninh khi ñang tuoåi 22 ñöông thì. Ba
möôi hai naêm qua, nôi naøy laø maùi aám gia
ñình, laø hôi thôû, laø cuoäc soáng, laø nieàm haïnh
phuùc cuûa chò. Chò ñaõ cuøng soáng, cuøng chia
seû noãi buoàn vui, ñau ñôùn vôùi caùc treû baát
haïnh, gaén boù vôùi chuùng.
Toâi ñoïc ñöôïc ôû moät nhaø treû: “Chöa laø
meï nhöng chöùa chan tình meï”. Döôøng nhö
trong ñoù thaáp thoaùng hình boùng cuûa chò.
Nhöõng thaân phaän con treû laïc loaøi vaøo
ñaây laø baét ñaàu cho cuoäc soáng môùi vôùi soá
meänh ñau thöông baèng haønh trang: khoâng
teân, khoâng tuoåi, khoâng cha, khoâng meï, chöa
keå ñeán hôn 70% tröôøng hôïp treû vaøo traïi coù
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-178-
theå traïng gaàn nhö suy kieät. Coù chaùu coøn
loøng thoøng daây roán, coù chaùu bò boû tröôùc cöûa
traïi hai maét bò muø, coù chaùu ñaët naèm trong
thau vôùi caùi mieäng bò hôû haøm eách ñeán voøm
hoïng, coù chaùu mang caùi ñaàu to ñuøng vì naõo
bò uùng thuyû, dò daïng, dò taät, baïi lieät, lôõõ loùi
gheû choác, coù chaùu boø loåm ngoåm trong buïi
caây ñaày kieán vaøng… Con moà coâi ôû caùc huyeän
göûi, beänh vieän mang ñeán, coù ngöôøi vì quaù
ngheøo ñem con ñeán traïi cho. Coù nhieàu treû sô
sinh khi phaùt hieän chæ coøn thoi thoùp, taùi
xanh, taùi xaùm… Nhöng chò ñaõ cöùu chuùng
soáng cho ñeán baây giôø. Taát caû nhöõng soá phaän
baát haïnh bò ngöôøi ñôøi vöùt boû aáy ñaõ ñöôïc chò
môû roäng voøng tay ñoùn chuùng vaøo loøng. Chò
oâm aáp, yeâu thöông, chaêm soùc, nuoâi naáng
chuùng lôùn leân, dìu daét chuùng vaøo ñôøi vôùi
taám loøng nhaân haäu vaø ñoä löôïng cuûa mình:
duø sao chuùng cuõng laø nhöõng con ngöôøi voâ
toäi, ñaõ troùt sinh ra vôùi kieáp ñôøi nghieät ngaõ.
Chò laøm cho moãi ñöùa moät giaáy khai
sinh ñaøng hoaøng ñeå coøn ñi hoïc. Chò ñaët teân,
choïn hoï cho töøng ñöùa moät, choïn ngaøy laønh
thaùng toát laáy laøm ngaøy sinh thaùng ñeû cho
chuùng vôùi kyø voïng cuoäc soáng ngaøy mai cuûa
chuùng seõ laø nhöõng may maén, sung söôùng vaø
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-179-
haïnh phuùc (beù Minh bò muø hai maét, thaèng
Phong Löu bò baïi naõo, thaèng Sang, thaèng
Maïnh, con Vui, thaèng Phuù, thaèng Quí…).
Moãi ñöùa beù laø moät soá phaän gaén lieàn
vôùi cuoäc ñôøi cuûa chò. Chò ñaõ khoùc sung
söôùng khi beù Bình vôùi hai baøn tay, baøn chaân
dò daïng, böôùc nhöõng böôùc ñi chaäp chöõng
ñaàu tieân trong cuoäc ñôøi khoâng may cuûa
mình, cuõng nhö phaûi thöùc suoát ñeâm vì
nhöõng chaùu baïi lieät bò soát ñoät ngoät… Vaø ñau
ñôùn khi chuùng lìa ñôøi vì caên beänh voâ
phöông cöùu chöõa.
Ai ñaõ töøng nuoâi con, nhìn chuùng lôùn
leân vôùi cuoäc ñôøi chaéc ñaõ thaám vôùi nhöõng lo
toan, baän bòu cho moät ñöùa treû. Rieâng chò ñaõ
phaûi gaùnh vaùc töø 60 - 70 ñöùa treû nheo nhoùc
chæ vôùi hai, ba ngöôøi coäng söï, nhaát laø giai
ñoaïn 1978 - 1980, luùc ñaát nöôùc gaëp khoù
khaên, gaïo khoâng ñuû aên, chò ñaõ phaûi duøng bo
bo (cao löông) ngaâm nöôùc roài xay thaønh boät
laøm baùnh traùng cho caùc chaùu aên. Caùc chaùu
sô sinh thì cho buù söõa… bo bo xay, troän baép,
ñaäu ñen, ñaäu ñoû…
Haøng traêm maûnh ñôøi khaùc nhau,
haøng traêm doøng maùu khaùc nhau, nhöng
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-180-
chuùng ñaõ hoaø quyeän laøm moät khi vaøo ñaây
soáng vôùi chò. Ñöùa lôùn chaêm soùc ñöùa nhoû,
ñöùa nhoû beá em beù. Coù theå noùi, khoù maø bieát
ñöôïc raèng chuùng khoâng heà laø anh em ruoät
vôùi nhau. Chuùng cuøng aên, cuøng nguû, cuøng
chôi vaø cuøng khoùc söôùt möôùt khi moät ñöùa
treû vì beänh taät qua ñôøi…
Baáy giôø nhieàu ñöùa con cuûa chò ñaõ lôùn
khoân, ñaõ thaønh danh vaø ñaõ laøm neân vieäc:
hôn 20 ngöôøi laø giaùo vieân caùc caáp, roài thôï
moäc, thôï may, thôï hoà… Nhöõng ñöùa con cöùng
caùp vôùi ñôøi nhö chò noùi, laïi ñöôïc chò lo döïng
vôï gaû choàng, laøm tieäc cöôùi haún hoi, cuõng coù
boâng ñeo tai, nhaãn cöôùi laøm cuûa hoài moân.
Suoát quaõng ñôøi ñaõ qua cuûa chò laø
nhöõng noãi lo: Lo heát gaïo, heát cuûi, sôï muøa
möa ñeán, vì moãi laàn ñaàu muøa möa coù töø baûy
ñeán taùm ñöùa beänh, roài ñeán dòch soát xuaát
huyeát, naêm naøo cuõng chuaån bò daønh duïm
tieàn (töø coâng lao ñoäng cuûa caùc con lôùn) ñeå coù
theå mua thuoác trò beänh ngay cho caùc chaùu
nhoû…
Giôø ñaây, cô sôû vaät chaát cuûa traïi cuõng
khaù ñaày ñuû nhôø vaøo nhöõng ñoaøn töø thieän, töø
caùc sôû, ban, ngaønh quaûn lyù thöôøng xuyeân
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-181-
giuùp ñôõ, cuoäc soáng ôû traïi ñôõ vaát vaû hôn
tröôùc. Nhöng chò vaãn chöa heát lo aâu: ra ñôøi
roài nhöng nhieàu ñöùa ngheøo, vaát vaû, ñeán luùc
khoù khaên laïi keùo veà ñaây taù tuùc vaøi ba hoâm,
ñeán khi ñi chò phaûi xuùc cho hai ba baùt gaïo…
Môùi ñaây chò cho toâi hay heát naêm 1998 chò
phaûi veà höu, vì chò laø bieân cheá chính thöùc
cuûa ngaønh lao ñoäng thöông binh vaø xaõ hoäi.
Toâi hoûi chò coù döï ñònh gì chöa. Chöa bao
giôø chò nghó raèng moät ngaøy naøo ñoù chò rôøi
xa caên nhaø chöùa ñaày kyû nieäm haïnh phuùc
giöõa chò vaø caùc con. Rôøi xa caùc con laø söï
maát maùt lôùn lao, vì nguoàn an uûi duy nhaát
trong cuoäc ñôøi cuûa chò chính laø nhöõng ñöùa
con moà coâi”.
Chuùng ta haõy theo göông ngöôøi phuï
nöõ trong caâu chuyeän treân ñaây mang LOØNG
YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi moïi ngöôøi nhaát laø caùc
chaùu moà coâi, LOØNG YEÂU THÖÔNG aáy cao caû
vaø tuyeät vôøi. Neáu moïi ngöôøi trong xaõ hoäi ai
cuõng bieát ñem LOØNG YEÂU THÖÔNG nhö
ngöôøi phuõ nöõ treân ñaây thì xaõ hoäi seõ ñeïp ñeõ
voâ cuøng.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-182-
NGƯỜI BÁN
TUỔI THƠ
Ñoïc caâu chuyeän NGÖÔØI BAÙN TUOÅI
THÔ chuùng ta môùi thaáy nhöõng danh töø
“TROÄM CAÉP” khoâng phaûi ñôn giaûn maø noù laø
tieáng xaáu muoân ñôøi, vì theá laøm ngöôøi neân
traùnh khoâng ñöôïc laáy cuûa khoâng cho duø laø
caây kim, sôïi chæ laø nhöõng vaät nhoû nhoi nhaát
chuùng ta cuõng khoâng neân laáy. Vì mang tieáng
troäm caép seõ khoâng bao giôø röõa saïch maø ñeán
cheát ngöôøi ta cuõng chæ ngay caùi maõ naøy aên
caép aên troäm.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-183-
“Maõi cho ñeán sau naøy, khi ñaõ soáng
nhieàu naêm xa queâ, toâi môùi thaät söï hieåu moät
ñieàu giaûn dò: nhöõng bí aån cuûa ñôøi soáng laø ôû
chính söï hoàn nhieân. Trong kyù öùc, tuoåi thô
nhö moät vuøng saùng lung linh, kyø dieäu. Noùi
veà ñieàu naøy, toâi xin keå moät caâu chuyeän veà
ngöôøi baïn tuoåi thô cuûa toâi.
…Ñoù laø nhöõng ngaøy thaùng cuûa naêm
cuoái baäc tieåu hoïc. Daïo aáy trong lôùp toâi ñoät
nhieân xaûy ra hieän töôïng maát caép vaët. Khi
thì caây thöôùc keû, khi thì chieác compa, coù khi
laïi laø moät cuoán truyeän tranh. Caùc baïn trong
lôùp toû yù baát bình laém nhöng chöa tìm ra
ñöôïc thuû phaïm. Cho ñeán moät hoâm chính
baûn thaân toâi bò maát moät caây buùt Kim Tinh
maø ngöôøi caäu vöøa môùi taëng. Toâi vöøa buoàn
vöøa sôï baûo caû lôùp haõy môû caëp saùch cho coâ
khaùm xeùt. Toâi ñi theo chaân coâ giaùo. Lôùp hoïc
laøo raøo tieáng môû caëp, tieáng xì xaàm baøn taùn,
nghi vaán… Chôït coù moät ngöôøi khoâng chòu môû
caëp cho coâ khaùm xeùt. Ngöôøi aáy laø Haïnh, coâ
baïn ôû caïnh nhaø toâi. Haïnh laø moät coâ beù hoïc
löïc trung bình nhöng ñaëc bieät meâ ñoïc
truyeän. Coâ beù raát thích nhöõng ñoà vaät lung
linh, ñeïp ñeõ hay mô maøng. Coù moät laàn ñi
hoát traáu, khoâng bieát maõi mô töôûng ñieàu gì,
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-184-
hay vì quaù meät moûi maø Haïnh nguû thieáp ñi,
traáu phun ra phuû kín caû ngöôøi. Cho ñeán khi
ngöôøi ñi hoát traáu ñeán sau phaùt hieän ra thì
coâ beù vaãn coøn nguû. Töø ñoù boïn treû trong xoùm
toâi goïi treâu Haïnh laø con traáu.
…Maët Haïnh taùi meùt. Coâ giaùo laáy chieác
caëp môû toang ra. Vaø toâi thaáy coù caây buùt cuûa
mình ôû trong ñaáy. Caû lôùp laøm aàm leân. Coâ
giaùo baûo caû lôùp im laëng. Coâ hoûi Haïnh: “Taïi
sao em laïi laáy caép cuûa baïn? Nhöõng laàn
tröôùc coù phaûi em laáy caép khoâng?” Haïnh raøn
ruïa nöôùc maét, gioïng ñöùt quaõng: “Daï! Thöa…
em khoâng laáy caép… Em nhaët ñöôïc aï!” …Coâ
giaùo baûo: “Em ñöøng noùi doái nöõa. Maø neáu
nhaët ñöôïc cuûa rôi thì phaûi traû laïi cho ngöôøi
ñaùnh maát chöù. Em laøm coâ thaát voïng quaù…”.
Töø ñoù lôùp toâi goïi Haïnh laø con aên caép. Moïi
ngöôøi baét ñaàu xa laùnh noù. Toâi caûm thaáy
buoàn buoàn.
…Roài moät hoâm ñang giôø hoïc, Haïnh
mang leân cho coâ giaùo moät hoäp buùt chì maøu
baûo laø nhaët ñöôïc. Coâ giaùo hoûi coù ai ñaùnh rôi
khoâng. Caû lôùp laéc ñaàu. Coâ giaùo mang leân
cho ban giaùm hieäu. Tuaàn sau, Haïnh laïi
mang leân moät cuoán taäp môùi, baûo laø nhaët
ñöôïc. Nhöng lôùp toâi laïi khoâng coù ai ñaùnh
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-185-
rôi caû. Tieáp ñeán Haïnh mang ñeán lôùp moät soá
tieàn nhaët ñöôïc. Laàn naøy thì coù thaèng Toaøn
laùc ñöùng leân nhaän. Coâ giaùo tuyeân döông
Haïnh. Caùc baïn khoâng coøn xa laùnh Haïnh
nöõa. Nhöng toâi vaãn thaáy Haïnh buoàn laém.
Thænh thoaûng Haïnh laïi mang ñeán lôùp
nhöõng ñoà vaät maø noù nhaët ñöôïc. Coù khi coù
ngöôøi ñöùng leân nhaän. Coù luùc toâi caûm thaáy
döôøng nhö mình coù loãi vôùi Haïnh (!).
…Moät hoâm, toâi ñang ngoài ôû nhaø hoïc
baøi thì thaáy meï Haïnh hôùt haõi chaïy sang xin
meï toâi moät cuû göøng. Haïnh bò caûm laïnh. Toâi
cuõng theo meï chaïy sang. Haïnh ñang naèm
treân giöôøng, ngöôøi laïnh ngaét, hôi thôû yeáu ôùt,
nöôùc maét nhoeø nhoeït. Sau moät hoài ñöôïc caïo
gioù, xoa daàu vaø ñoå nöôùc göøng vaøo mieäng thì
ngöôøi Haïnh aám laïi daàn roài chìm vaøo giaác
nguû meät nhoïc. Meï Haïnh keå daïo naøy heã ñi
hoïc veà laø Haïnh tranh thuû ñi hoát traáu hoaëc
ra ruoäng baét cua veà baùn, daønh duïm tieàn ñeå
uûng hoä cho caùc baïn ngheøo, hoïc gioûi. Haïnh
vöøa nhôø meï mua moät chieác khaên tay môùi ñeå
taëng baïn… Toâi ngoài nghe vaø daàn daàn vôõ leõ.
Thì ra baáy laâu nay Haïnh khoâng heà nhaët
ñöôïc cuûa rôi. Haïnh aâm thaàm kieám tieàn mua
ñoà mang ñeán lôùp baûo laø nhaët ñöôïc. Haïnh
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-186-
muoán chuoäc laïi loãi laàm cuûa mình(!). Toâi laïi
nhôù ñeán nuï cöôøi cuûa thaèng Toaøn laùc khi
nhaän tieàn vaø aùnh maét thaät buoàn cuûa Haïnh.
Toâi ñoaùn chaéc thaèng Toaøn laùc laø thuû phaïm
chính, coøn caây buùt cuûa toâi coù theå laø Haïnh ñaõ
nhaët ñöôïc (?). Toâi buoàn quaù, baät khoùc.
…Toâi ñònh ñem söï thaät caâu chuyeän ñeå
keå cho coâ giaùo vaø caùc baïn nghe. Nhöng roài
khoâng hieåu sao toâi laïi laëng im. Haïnh cuõng
khoâng nhaët ñöôïc theâm caùi gì nöõa. Hoaøn
caûnh gia ñình noù caøng luùc caøng khoù khaên.
Roài Haïnh nghæ hoïc, theo gia ñình ñi vuøng
kinh teá môùi… Cho ñeán baây giôø moãi laàn nhôù
ñeán tuoåi thô toâi laïi nhôù ñeán Haïnh, nhôù con
traáu, con aên caép… nhö nhôù moät baøi hoïc tuoåi
thô, moät kyû nieäm khoù phai môø.”
Khi ñoïc xong “NGÖÔØI BAÙN TUOÅI THÔ”
chaéc moïi ngöôøi laøm cha meï ai cuõng thaáy
traùch nieäm vaø boån phaän giaùo duïc con caùi
trong gia ñình. Toäi nghieäp moät chaùu beù nhö
Haïnh do voâ tö naøo bieát tham lam troäm caép
laø xaáu nhö theá naøo? Neân ñaõ laáy cuûa khoâng
cho vì theá muoán mua chuoäc tieáng xaáu ñoù
chaùu Haïnh coá gaéng laøm thueâ laøm möôùn cho
moïi ngöôøi ñeå coù tieàn mua chuoäc laïi tieáng
xaáu aáy. Caâu chuyeän cuûa chaùu haïnh thaät
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-187-
ñaùng thöông, neáu cha meï khoâng giaùo duïc
con caùi nhöõng baøi hoïc ÑÖÙC HAÏNH LY THAM
thì laøm sao con caùi hieåu ñöôïc hai töø tham
lam troäm caép laø xaáu xa muoân ñôøi. Khoâng
hieåu bieát neân tuoåi coøn thô ngaây trong traéng
coù bieát tham lam troäm caép xaáu toát nhö theá
naøo, khi loøng ham muoán noåi leân khoâng daèn
ñöôïc, khi khoâng daèn ñöôïc thì phaûi leùn laáy
cuûa ngöôøi khaùc, nhöng khi ngöôøi khaùc baét
gaëp thì raát xaáu hoå vaø xaáu hoå caû ñôøi. Nhaát laø
moïi ngöôøi ñeàu xa laùnh khoâng coøn ai muoán
laøm baïn vôùi mình. Ñuùng vaäy laøm sao ai
daùm ôû gaàn nhöõng ngöôøi tham lam troäm caép.
Phaûi khoâng quyù vò?
Baøi hoïc NGÖÔØI BAÙN TUOÅI THÔ laø moät
baøi hoïc noùi veà söï hoái haän baèng haønh ñoäng
mua laïi loãi laàm cuûa mình. Thaät laø ñaùng
thöông, tuy caâu chuyeän caùc em coøn nhoû maø
bieát aên naên hoái haän nhö vaäy coøn ngöôøi lôùn
nhö chuùng ta thì sao?
Trong moät xaõ hoäi cuûa chuùng ta hieän
giôø nhöõng con ngöôøi tham lam troäm caép
cöôùp cuûa gieát ngöôøi quaù nhieàu khoâng theå
tính heát ñöôïc, ngoaøi maët troâng coù veû hieàn
löông nhöng trong thaâm taâm troäâm caép
khoâng thieáu soùt moät vaät gì, heã coù dòp laø
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-188-
cöôùp giöït ngay lieàn. Cho neân khoâng ngaøy
naøo khaép nôi trong nöôùc khoâng coù ngöôøi
tham lam, moùc tuùi, troäm caép, cöôùp cuûa v.v..
Döôùi moïi hình thöùc hoï ñuû möu moâ xaûo
quyeät gian tham troäm caép, cöôùp cuûa gieát
ngöôøi. Hoï chaúng heà sôï ngöôøi khaùc cheâ cöôøi
“AÊN TROÄM, AÊN CAÉP”, hoï xem ñoù laø moät vieäc
thöôøng coù trong xaõ hoäi
Nhìn thaáy hieän traïng cuûa xaõ hoäi nhö
vaäy laø bieát ngay xaõ hoäi thieáu giaùo duïc ñaïo
ñöùc töø trong moãi gia ñình neân xaõ hoäi baát an
vì tai naïn troäm caép. Moät xaõ hoäi coù giaùo duïc
ÑAÏO ÑÖÙC LY THAM thì xaõ hoäi khoâng bao giôø
coù teä naïn troäm caép.
Baøi hoïc treân ñaây laø moät göông haïnh
bieát xaáu hoå, bieát xoùa nhoøa nhöõng haønh ñoäng
xaáu vaø laøm cho cuoäc ñôøi toát hôn khoâng coøn
teä naïn tham lam troäm caép.
Baøi hoïc noùi veà moät chaùu hoïc sinh nhoû
nhöng muïc ñích laø ñeå raên ngöôøi lôùn theá naøo
laø moät con ngöôøi xöùng ñaùng laø moät con
ngöôøi vaø theá naøo laø moät con ngöôøi heøn haï
xaáu xa trong xaõ hoäi.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-189-
MÓN QUÀ
TỪ TRÁI TIM
LOØNG YEÂU THÖÔNG xuaát phaùt töø
traùi tim, neáu chuùng ta bieát ñem LOØNG YEÂU
THÖÔNG ñeán vôùi moïi ngöôøi thì traùi tim
chuùng ta seõ ñoùn nhaän bieát bao LOØNG YEÂU
THÖÔNG. Cöù cho ñi thì chuùng ta seõ tìm thaáy
söï an vui khoâng phaûi chæ coù rieâng mình maø
moïi ngöôøi. Haïnh phuùc thay cho nhöõng ai
bieát ñem LOØNG YEÂU THÖÔNG ban taëng cho
nhöõng ngöôøi khaùc thì xaõ hoäi loaøi ngöôøi ñeïp
bieát bao. Caâu chuyeän döôùi ñaây laø moät baèng
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-190-
chöùng ñem LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi moïi
ngöôøi.
“Khi toâi coøn laø moät thieáu nieân, coù leû
khoaûng 13 tuoåi, meï ñaõ daïy toâi moät baøi hoïc
raát quyù giaù maø toâi chaúng bao giôø queân ñöôïc.
Moät ngaøy noï, luùc chuùng toâi ñang mua tạp
hoùa ôû moät cöûa haøng nhoû, thì toâi ñeå yù thaáy
moät gia ñình khaùc cuõng vöøa böôùc vaøo cöûa
haøng nhö chuùng toâi.
Troâng coù veû ñoù laø moät baø meï, moät co â
con gaùi vaø moät ñöùa chaùu nhoû. Hoï troâng khaù
töôm taát duø quaàn aùo ñaõ cũ sôøn raùch, vaø roõ
raøng hoï chaúng laáy gì laøm giaøu coù caû. Hoï ñaåy
chieác xe ñaåy ñi khaép cöûa haøng, caån thaän vaø
caân nhaéc löïa choïn töøng moùn haøng. Toâi ñeå yù
thaáy haàu heát nhöõng moùn haøng hoï mua ñeàu
laø nhöõng maët haøng taàm thöôøng vaø thöïc
phaåm thieát yeáu cho moät gia ñình.
Meï vaø toâi mua saém ñaõ xong, caû hai
beøn ñaåy xe haøng ñi thaúng ñeán quaày tính
tieàn. Luùc chuùng toâi ñeán ñoù, gia ñình hoï ñaõ
coù maët töø tröôùc, cuøng vôùi moät ngöôøi khaùch
khaùc ñang ñöùng ôû giöõa, ngay tröôùc chuùng
toâi, chôø ñeán löôït mình tính tieàn.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-191-
Khi gia ñình hoï ñaët haøng hoùa leân
baêng chuyeàn, toâi nghe baø meï luoân mieäng
nhôø ngöôøi thu ngaân tính toång soá tieàn khi
moãi moùn haøng ñöôïc ñöa qua maùy, bôûi baø
caàn phaûi daønh tieàn chi phí cho nhieàu vieäc
khaùc nöõa. Vieäc laøm naøy hôi maát thôøi gian
moät chuùt, vaø ngöôøi khaùch ñöùng tröôùc toâi baét
ñaàu toû ra maát kieân nhaãn, thaäm chí baø ta
coøn caøu nhaøu nhöõng ñieàu maø toâi ñoaùn chaéc
laø ai cuõng coù theå nghe ñöôïc.
Khi coâ thu ngaân ñöa ra toång soá tieàn
cuoái cuøng, ngöôøi ñaøn baø noï ñaõ khoâng coù ñuû
tieàn maëc duø ñaõ luïc heát caùc tuùi quaàn, tuùi aùo.
Vì theá baø aáy traû bôùt laïi vaøi moùn thöïc phaåm
ñaõ mua. Ngay luùc aáy meï toâi cho tay vaøo ví,
laáy ra tôø 20 chuïc ñoâ la cuoái cuøng cuûa mình
vaø trao cho ngöôøi ñaøn baø noï. Baø aáy toû veû raát
ngaïc nhieân vaø noùi: “Toâi khoâng theå nhaän
ñöôïc ñaâu!”, meï toâi nhìn thaúng vaøo maét baø,
kheõ ñaùp: “Khoâng sao ñaâu, chò coù theå nhaän
noù maø. Xin haõy xem ñoù nhö moät moùn quaø
cuõng ñöôïc. Chaúng coù moùn ñoà naøo trong
chieác xe ñaåy maø chò khoâng caàn caû, vì vaäy xin
chò haõy vui loøng nhaän.
Ngöôøi phuï nöõ ñoù khoâng khoûi xuùc ñoäng
khi nghe meï toâi noùi chaân thaønh nhö theá, baø
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-192-
ñöa tay nhaän laáy tôø baïc. Luùc ñoù, baø naém
chaët tay meï toâi moät luùc vaø nöôùc maét laêng
daøi treân maù, baø xuùc ñoäng noùi vôùi meï toâi:
“Caûm ôn coâ raát nhieàu. Coâ thaät toát buïng.
Tröôùc nay chöa töøng coù ai ñoái xöû vôùi toâi toát
nhö theá caû! Toâi thaät loøng raát bieát ôn coâ”.
Toâi bieát mình ñaõ rôøi khoûi cöûa haøng
vôùi ñoâi maét ñoû hoe, vaø ñoù seõ laø ñieàu maø toâi
seõ maõi maõi gìn giöõ trong loøng mình. Baïn
bieát khoâng, ba meï toâi ñaõ phaûi nuoâi daïy saùu
ñöùa con vaø baûn thaân hoï cuõng khoâng laáy gì
laøm giaøu coù. Theá nhöng, toâi raát laáy laøm
haïnh phuùc ñeå noùi raèng mình ñaõ ñöôïc thöøa
höôûng töø meï moät traùi tim nhaân haäu. Nhôø coù
meï, toâi ñaõ bieát soáng khoâng ích kyû, vaø toâi tin
raèng ñi khaép theá gian naøy cuõng khoâng tìm
ñöôïc caûm giaùc naøo tuyeät vôøi hôn nöõa ñaâu!”.
Dee M. Taylor
(Chicken Soup For The Soul)
Sau khi ñoïc LOØNG YEÂU THÖÔNG II
chuùng toâi öôùc nguyeäân moïi ngöôøi haõy ñem
LOØNG YEÂU THÖÔNG ñeán vôùi moïi ngöôøi ñeå
chuùng ta cuøng nhau xaây döïng moät xaõ hoäi
bieát YEÂU THÖÔNG, nhôø ñoù maø nguoàn soáng
an vui baát taän.
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-193-
MUÏC LUÏC
Lôøi noùi ñaàu 5
Loøng yeâu thöông 29
Thieân ñaøng vaø ñòa nguïc 37
Baøn tay yeâu thöông 44
Doøng chöõ yeâu thöông treân töôøng 48
Ñoäc chieâu 60
Veát theïo 70
Caây buùt maùy 77
Thieân thaàn cuûa toâi 84
Söï hy sinh cao caû 92
Chieán dòch SS 10 96
Caây maän 105
Meï laïnh laém phaûi khoâng? 117
Trôû veà 123
Moät vieäc nhoû 131
Loøng bieát ôn vaø loøng mô öôùc 137
Moät ly söõa 144
Chieác maùy ñieän thoaïi 149
Boïn treû xoùm Coáng 160
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-194-
Nôi coù choã meï naèm 167
Con “quyû” guø 175
Chöùa chan tình meï 182
Ngöôøi baùn tuoåi thô 182
Moùn quaø töø traùi tim 189
HEÁT
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-195-
GIÔÙI THIEÄU SAÙCH
Saùch cuûa Tröôûng Laõo Thích Thoâng Laïc
chæ taëng, khoâng baùn. Xin caùc baïn tìm ñoïc:
1. Ñöôøng veà xöù Phaät (Möôøi taäp, boä môùi).
2. Nhöõng lôøi goác Phaät daïy (Boán taäp, boä môùi).
3. Vaên hoùa Phaät giaùo truyeàn thoáng (Hai
taäp).
4. Ñaïo ñöùc laøm ngöôøi (Taäp I, II...).
5. Caåm nang tu Phaät (Hai taäp).
6. Thieàn caên baûn.
7. Haønh thaäp thieän & Töù voâ löôïng taâm.
8. Nhöõng chaëng ñöôøng tu hoïc cuûa ngöôøi cö
só.
9. Thôøi khoùa tu taäp trong thôøi Ñöùc Phaät.
10. Dieãn ñaøn Chôn Nhö (töùc Giaùo aùn tu
taäp cho ngöôøi cö só vì chaùnh Phaät phaùp)
(Taäp I - VII).
11. Giaùo aùn reøn nhaân caùch lôùp Nguõ Giôùi:
Ñöùc Hieáu Sinh (Taäp I, II, III).
12. Giaùo aùn reøn nhaân caùch lôùp Nguõ Giôùi:
Ñöùc Ly Tham (Taäp I...).
13. Giaùo aùn reøn nhaân caùch lôùp Nguõ Giôùi:
Ñaïo Ñöùc Gia Ñình (Taäp I...).
14. Möôøi Ñöùc Thaùnh Sa Di (Taäp I, II).
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-196-
15. Giôùi ñöùc Thaùnh Taêng, Thaùnh Ni.
16. Ñònh nieäm hôi thôû.
17. Phaät giaùo coù ñöôøng loái rieâng bieät.
18. Phaùp moân nieäm Phaät töù baát hoaïi tònh
19. Nghi thöùc thoï trai.
20. Nhöõng lôøi taâm huyeát...
21. Möôøi hai cöûa vaøo ñaïo (2009).
22. Taïo duyeân giaùo hoùa chuùng sinh (môùi 2009).
23. Loøng yeâu thöông (2009).
24. Linh hoàn khoâng coù (2010 quí I).
25. Muoán chöùng ñaïo phaûi tu phaùp moân
naøo? (2010 - môùi)
26. Ba möôi baûy phaåm trôï ñaïo (2010 - môùi).
27. Giôùi ñöùc laøm ngöôøi – 2 taäp (2010 - môùi).
28. Lòch söû chuøa Am (2010 - môùi).
29. Linh hoàn khoâng coù – taùi baûn laàn I (2010
quí IV).
30. Soáng moät mình nhö con Teâ Ngöu
31. Thanh qui Tu vieän Chôn Nhö
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-197-
Trang maïng toaøn caàu cuûa caùc phaät töû coù
ñaêng taûi saùch cuûa Tröôûng Laõo Thích Thoâng
Laïc:
http://www.chonnhu.net
http://www.chonlac.org
Öôùc mong moïi ngöôøi seõ cuøng nhau soáng
khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi vaø khoå chuùng
sinh.
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-198-
PHAÄT TÖÛ XIN AÁN TOÁNG KINH
“LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II”
- Phaät töû Haø Noäi
- Phaät töû Thaùi Nguyeân
- Phaät töû Haûi Phoøng
- Phaät töû Baéc Ninh
- Phaät töû Haø Nam
- Phaät töû Ninh Bình
- Phaät töû Ngheä An, Haø Tónh
- Phaät töû Ñoàng Hôùi, Quaûng Bình
- Phaät töû Phuù Yeân
- Phaät töû Ñaø Naüng
- Phaät töû Hueá Thöøa Thieân
- Phaät töû Ninh Thuaän
- Phaät töû Nha Trang, Khaùnh Hoøa
- Phaät töû TP Hoà Chí Minh
- Phaät töû Ñoàng Nai
- Phaät töû Caàn Thô
- Phaät töû Ñoàng Thaùp
- Phaät töû Chaâu Ñoác, An Giang
- Phaät töû Caùi Beø, Cai Laäy
- Phaät töû Long An
- Phaät töû Traûng Baøng, Taây Ninh
- Phaät töû Laâm Ñoàng, Ñaø Laït
- Phaät töû Tieàn Giang, Myõ Tho
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
-199-
- Phaät töû Soùc Traêng, Baïc Lieâu
- Phaät töû Caø Mau, Nam Caên
- Phaät töû Baø Ròa, Vuõng Taøu
- Phaät töû Phöôùc Haûi, Long Ñaát
- Phaät töû Hoùc Moân, Baø Ñieåm
- Phaät töû Cuû Chi, Gia Ñònh
- Phaät töû Bình Döông
- Phaät töû Goø Daàu, Beán Caàu
- Phaät töû Tra Voû, Giang Taân
- Phaät töû Caåm Giang
- Phaät töû Phöôùc Hieäp
- Phaät töû Gia Bình, Baøu Tre
- Phaät töû Bình Laùi, Laùi Thieâu
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC
-200-
NHAØ XUAÁT BAÛN TOÂN GIAÙO
Phöôøng Yeân Hoøa – Q.Caàu Giaáy - Haø Noäi
ÑT: (04) 37822845 - Fax: (04) 37822841
Chòu traùch nhieäm xuaát baûn:
Nguyeãn Coâng Oaùnh
Bieân taäp: Traàn Xuaân Lyù
Bìa & Trình baøy: Ngoïc Phuùc
Söûa baûn in: Ngoïc Phuùc
Ñoái taùc lieân keát:
TU VIEÄN CHÔN NHÖ
Ñieänthoaïi: 0979520554 - 0988094445
Email: chonnhu.info@gmail.com
Soá löôïng in: 10.000 baûn, khoå: 13 x 20,5 cm
In taïi CTY COÅ PHAÀN IN KHUYEÁN HOÏC PHÍA NAM
(Tp.HCM. ÑT: 38164415)
Soá xuaát baûn: 1051-2010/CXB/08-199/TG
In xong vaø noäp löu chieåu Quyù IV naêm 2010
LOØNG YEÂU THÖÔNG – TAÄP II
Tröôûng laõo THÍCH THOÂNG LAÏC