Post on 20-Jul-2015
A LITERATURA GALEGA DURANTE A DITADURA FRANQUISTA
de 1936 a 1976
CONTEXTO HISTOacuteRICOEste periacuteodo literario aparece fondamente marcado pola Guerra Civil e as consecuencias poliacuteticas e sociais que dela se derivaron Encontramos tameacuten as influencias das correntes esteacuteticas e de pensamento imperantes en Europa
Grande represioacuten cultural e linguumliacutestica durante a ditadura franquista
Imposibilidade de publicar en galego ateacute a deacutecada dos 50
Desenvolvemento da literatura comprometida integrada con co-rrentes maacuteis amplas da eacutepoca existencialismo marxismo paci- fismo
A partir dos anos 50 e 60 reactiacutevase a actividade literariasocial e poliacutetica en Galiza
Produacutecese un importante movemento de renovacioacuten da expresioacuten formal e da temaacutetica da narrativa
EXILIO e SILENCIO INTERIOR 1939-1949
Centros de actividade Meacutexico e Bos Aires Bos Aires emigrados exiliados Iniciativas revistas libros editoriaishellip Representan a continuidade co labor das
Irmandades da Fala e do Grupo Noacutes Representacioacuten de Os vellos non deben de
namorarse
POESIacuteA NO EXILIO
LUIacuteS SEOANE
LORENZO VARELA
EMILIO PITA
Emigrado e depois exiliado a Bos AiresObras
Fardel de exiliadoNa breacutetema Sant-IagoAs cicatricesA maior abondamento
Tres preocupacioacutensDimensioacuten social e poliacuteticaContildeecemento histoacuterico e culturalReflexo do mundo artiacutestico
bullEmigrado aacute Habana e despois exiliado en MeacutexicobullObra
bullCatro poemas para catro gravadosExaltacioacuten Mariacutea Pita Roi Xordo Bispo Atauacutelfo e Mariacutea Balteira
bullLonxeTemas desterro e a saudade
Emigrante en Arxentina Obra Jacobusland
Guerra civil Nostalxia Antecedente da poesiacutea social
Paacutexina de interese2 Luiacutes Seoane na Galipedia3 Fundacioacuten Luiacutes Seoane4 Lorenzo Varela na Galipedia5 Diacutea das Letras Galegas para Lorenzo Varela6 Emilio Pita na Galipedia7 Emilio Pita en Galicia Espallada
NARRATIVA NO EXILIO
RAMOacuteN DE VALENZUELA
SILVIO SANTIAGO
bullExilio en Bos AiresbullObras
bullNon agardei por ningueacutenbullNarracioacuten en primeira persoabullFidalgo
bullEra tempo de apandarbullNarracioacuten en primeira persoabullPosguerrabullMarcha a Venezuela a traveacutes de Portugal
bullObrabullVilardevoacutes
bullSinxeleza teacutecnicabullCriacutetica socialbullExaltacioacuten do popularbullLembranzas de neno
bullO silencio redimidobullAutobiograacuteficabullCondena-fuxida-desterro
Paacutexina de interese2 Ramoacuten de Valenzuela na Galipedia3 Ramoacuten de Valenzuela na Praza das Letras4 Silvio Santiago na Galipedia5 Silvio Santiago en Galegos
TEATRO NO EXILIO
bullEmigrou a ArxentinabullDirector da compantildeiacutea que representou Os vellos non deben de namorarsebullObras
O ferreiro de SantaacutenTaberna sen donoO cego de Fornelos
Teatro popular coacutemico sentimental e rural
MANUEL VARELA BUXAacuteN
Paacutexina de interese2 Galipedia3 A nosa xente4 Biografiacutea na BVG
EDITORIAL GALAXIA1950
En 1950
(11 anos despois de acabar a Guerra Civil)
fuacutendase a Editorial Galaxia aiacutenda hoxe existente
NARRATIVA Tendencias da novela de posguerra
Continuadores da Xeracioacuten Noacutes
Realismo popular etnograacutefico
Realismo maacutexico
Realismo social
Nova narrativa galega
Novela de caraacutecter maacuteis tradicionalseguindo o modelo de Otero Pedrayo
Carvalho Calero A xente da barreira (1950)
Narrativa breve baseada nas lendas populares
Anxel Fole Aacute lus do candil (1952)
Elementos populares extraiacutedos da realidade mesturados con outros de caraacutecter fantaacutestico
Aacutelvaro CunqueiroMerliacuten e familia (1955)
Intencioacuten de denuncia de criacutetica e anaacutelise da sociedade
Blanco-AmorA esmorga (1959)
Proxecto rupturista renovador na temaacuteticae na forma seguindo as tendencias europeas
Xoseacute Luis Meacutendez FerriacutenO crepuacutesculo e
as formigas (1961)
NOVA NARRATIVA GALEGA
G R MOURULLO Memorias de Memorias de TainsTainsCAMILO GONSAR Lonxe de noacutes Lonxe de noacutes e dentro Como calquer outro diacuteae dentro Como calquer outro diacuteaXL MEacuteNDEZ FERRIacuteN CARLOS CASARES Vento ferido Vento ferido Cambio en tresCambio en tresMordf XOSEacute QUEIZAacuteN A orella no A orella no buracoburacoXOHANA TORRES Adioacutes MariacuteaAdioacutes Mariacutea
Paacutexina de interese2 Galipedia
Grupo de autores con trazos comuacutens
bullFormacioacuten universitariabullIdeoloxiacutea nacionalista de esquerdasbullContildeecedores da narrativa europea e americana bull(Joyce Kafka nouveau roman Faulkner Dos Passos)
NOVA NARRATIVA GALEGA
NEIRA VILAS
Temaacutetica expresioacuten do absurdo da existencia humana pesimismo desesperanza angustia vital Asasinatos suicidios fracasos persoais amor insatisfeito illamento soidade episodios patoloacutexicoshellip
Personaxes Desarraigados perdidos movidos polas circunstancias sen control do seu destino Angustiados Violentos desquilibradoshellip Antihroes
Estilo Simple fuxindo da retoacuterica Tendencia ao coloquialismo
NOVA NARRATIVA GALEGATeacutecnica
bullAlternancia do narrador-protagonista co narrador obxectivo co multiperspectivismo e co monoacutelogo interior
bullEspazos urbanose suburbiais Ambientes claustrofoacutebicos soacuterdidos Cosmopolitismo (localizacioacutens espaciais no estranxeiro) Espazos simboacutelicos
bullRuptura da orde cronoloacutexica (analepses prolepseshellip) Reducioacuten do tempo da historia
POESIacuteATendencias da poesiacutea de posguerra
LUIacuteS PIMENTEL
A pesar de que a suacutea obra foi publicada na posguerra estaacute claramente vinculado aacute promocioacuten das vangardas Mestura elementos de caraacutecter surrealista e simbolista cun marcado lirismo intimista
No plano formal destaca o uso do verso libre
AacuteLVARO CUNQUEIRO
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
CONTEXTO HISTOacuteRICOEste periacuteodo literario aparece fondamente marcado pola Guerra Civil e as consecuencias poliacuteticas e sociais que dela se derivaron Encontramos tameacuten as influencias das correntes esteacuteticas e de pensamento imperantes en Europa
Grande represioacuten cultural e linguumliacutestica durante a ditadura franquista
Imposibilidade de publicar en galego ateacute a deacutecada dos 50
Desenvolvemento da literatura comprometida integrada con co-rrentes maacuteis amplas da eacutepoca existencialismo marxismo paci- fismo
A partir dos anos 50 e 60 reactiacutevase a actividade literariasocial e poliacutetica en Galiza
Produacutecese un importante movemento de renovacioacuten da expresioacuten formal e da temaacutetica da narrativa
EXILIO e SILENCIO INTERIOR 1939-1949
Centros de actividade Meacutexico e Bos Aires Bos Aires emigrados exiliados Iniciativas revistas libros editoriaishellip Representan a continuidade co labor das
Irmandades da Fala e do Grupo Noacutes Representacioacuten de Os vellos non deben de
namorarse
POESIacuteA NO EXILIO
LUIacuteS SEOANE
LORENZO VARELA
EMILIO PITA
Emigrado e depois exiliado a Bos AiresObras
Fardel de exiliadoNa breacutetema Sant-IagoAs cicatricesA maior abondamento
Tres preocupacioacutensDimensioacuten social e poliacuteticaContildeecemento histoacuterico e culturalReflexo do mundo artiacutestico
bullEmigrado aacute Habana e despois exiliado en MeacutexicobullObra
bullCatro poemas para catro gravadosExaltacioacuten Mariacutea Pita Roi Xordo Bispo Atauacutelfo e Mariacutea Balteira
bullLonxeTemas desterro e a saudade
Emigrante en Arxentina Obra Jacobusland
Guerra civil Nostalxia Antecedente da poesiacutea social
Paacutexina de interese2 Luiacutes Seoane na Galipedia3 Fundacioacuten Luiacutes Seoane4 Lorenzo Varela na Galipedia5 Diacutea das Letras Galegas para Lorenzo Varela6 Emilio Pita na Galipedia7 Emilio Pita en Galicia Espallada
NARRATIVA NO EXILIO
RAMOacuteN DE VALENZUELA
SILVIO SANTIAGO
bullExilio en Bos AiresbullObras
bullNon agardei por ningueacutenbullNarracioacuten en primeira persoabullFidalgo
bullEra tempo de apandarbullNarracioacuten en primeira persoabullPosguerrabullMarcha a Venezuela a traveacutes de Portugal
bullObrabullVilardevoacutes
bullSinxeleza teacutecnicabullCriacutetica socialbullExaltacioacuten do popularbullLembranzas de neno
bullO silencio redimidobullAutobiograacuteficabullCondena-fuxida-desterro
Paacutexina de interese2 Ramoacuten de Valenzuela na Galipedia3 Ramoacuten de Valenzuela na Praza das Letras4 Silvio Santiago na Galipedia5 Silvio Santiago en Galegos
TEATRO NO EXILIO
bullEmigrou a ArxentinabullDirector da compantildeiacutea que representou Os vellos non deben de namorarsebullObras
O ferreiro de SantaacutenTaberna sen donoO cego de Fornelos
Teatro popular coacutemico sentimental e rural
MANUEL VARELA BUXAacuteN
Paacutexina de interese2 Galipedia3 A nosa xente4 Biografiacutea na BVG
EDITORIAL GALAXIA1950
En 1950
(11 anos despois de acabar a Guerra Civil)
fuacutendase a Editorial Galaxia aiacutenda hoxe existente
NARRATIVA Tendencias da novela de posguerra
Continuadores da Xeracioacuten Noacutes
Realismo popular etnograacutefico
Realismo maacutexico
Realismo social
Nova narrativa galega
Novela de caraacutecter maacuteis tradicionalseguindo o modelo de Otero Pedrayo
Carvalho Calero A xente da barreira (1950)
Narrativa breve baseada nas lendas populares
Anxel Fole Aacute lus do candil (1952)
Elementos populares extraiacutedos da realidade mesturados con outros de caraacutecter fantaacutestico
Aacutelvaro CunqueiroMerliacuten e familia (1955)
Intencioacuten de denuncia de criacutetica e anaacutelise da sociedade
Blanco-AmorA esmorga (1959)
Proxecto rupturista renovador na temaacuteticae na forma seguindo as tendencias europeas
Xoseacute Luis Meacutendez FerriacutenO crepuacutesculo e
as formigas (1961)
NOVA NARRATIVA GALEGA
G R MOURULLO Memorias de Memorias de TainsTainsCAMILO GONSAR Lonxe de noacutes Lonxe de noacutes e dentro Como calquer outro diacuteae dentro Como calquer outro diacuteaXL MEacuteNDEZ FERRIacuteN CARLOS CASARES Vento ferido Vento ferido Cambio en tresCambio en tresMordf XOSEacute QUEIZAacuteN A orella no A orella no buracoburacoXOHANA TORRES Adioacutes MariacuteaAdioacutes Mariacutea
Paacutexina de interese2 Galipedia
Grupo de autores con trazos comuacutens
bullFormacioacuten universitariabullIdeoloxiacutea nacionalista de esquerdasbullContildeecedores da narrativa europea e americana bull(Joyce Kafka nouveau roman Faulkner Dos Passos)
NOVA NARRATIVA GALEGA
NEIRA VILAS
Temaacutetica expresioacuten do absurdo da existencia humana pesimismo desesperanza angustia vital Asasinatos suicidios fracasos persoais amor insatisfeito illamento soidade episodios patoloacutexicoshellip
Personaxes Desarraigados perdidos movidos polas circunstancias sen control do seu destino Angustiados Violentos desquilibradoshellip Antihroes
Estilo Simple fuxindo da retoacuterica Tendencia ao coloquialismo
NOVA NARRATIVA GALEGATeacutecnica
bullAlternancia do narrador-protagonista co narrador obxectivo co multiperspectivismo e co monoacutelogo interior
bullEspazos urbanose suburbiais Ambientes claustrofoacutebicos soacuterdidos Cosmopolitismo (localizacioacutens espaciais no estranxeiro) Espazos simboacutelicos
bullRuptura da orde cronoloacutexica (analepses prolepseshellip) Reducioacuten do tempo da historia
POESIacuteATendencias da poesiacutea de posguerra
LUIacuteS PIMENTEL
A pesar de que a suacutea obra foi publicada na posguerra estaacute claramente vinculado aacute promocioacuten das vangardas Mestura elementos de caraacutecter surrealista e simbolista cun marcado lirismo intimista
No plano formal destaca o uso do verso libre
AacuteLVARO CUNQUEIRO
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
EXILIO e SILENCIO INTERIOR 1939-1949
Centros de actividade Meacutexico e Bos Aires Bos Aires emigrados exiliados Iniciativas revistas libros editoriaishellip Representan a continuidade co labor das
Irmandades da Fala e do Grupo Noacutes Representacioacuten de Os vellos non deben de
namorarse
POESIacuteA NO EXILIO
LUIacuteS SEOANE
LORENZO VARELA
EMILIO PITA
Emigrado e depois exiliado a Bos AiresObras
Fardel de exiliadoNa breacutetema Sant-IagoAs cicatricesA maior abondamento
Tres preocupacioacutensDimensioacuten social e poliacuteticaContildeecemento histoacuterico e culturalReflexo do mundo artiacutestico
bullEmigrado aacute Habana e despois exiliado en MeacutexicobullObra
bullCatro poemas para catro gravadosExaltacioacuten Mariacutea Pita Roi Xordo Bispo Atauacutelfo e Mariacutea Balteira
bullLonxeTemas desterro e a saudade
Emigrante en Arxentina Obra Jacobusland
Guerra civil Nostalxia Antecedente da poesiacutea social
Paacutexina de interese2 Luiacutes Seoane na Galipedia3 Fundacioacuten Luiacutes Seoane4 Lorenzo Varela na Galipedia5 Diacutea das Letras Galegas para Lorenzo Varela6 Emilio Pita na Galipedia7 Emilio Pita en Galicia Espallada
NARRATIVA NO EXILIO
RAMOacuteN DE VALENZUELA
SILVIO SANTIAGO
bullExilio en Bos AiresbullObras
bullNon agardei por ningueacutenbullNarracioacuten en primeira persoabullFidalgo
bullEra tempo de apandarbullNarracioacuten en primeira persoabullPosguerrabullMarcha a Venezuela a traveacutes de Portugal
bullObrabullVilardevoacutes
bullSinxeleza teacutecnicabullCriacutetica socialbullExaltacioacuten do popularbullLembranzas de neno
bullO silencio redimidobullAutobiograacuteficabullCondena-fuxida-desterro
Paacutexina de interese2 Ramoacuten de Valenzuela na Galipedia3 Ramoacuten de Valenzuela na Praza das Letras4 Silvio Santiago na Galipedia5 Silvio Santiago en Galegos
TEATRO NO EXILIO
bullEmigrou a ArxentinabullDirector da compantildeiacutea que representou Os vellos non deben de namorarsebullObras
O ferreiro de SantaacutenTaberna sen donoO cego de Fornelos
Teatro popular coacutemico sentimental e rural
MANUEL VARELA BUXAacuteN
Paacutexina de interese2 Galipedia3 A nosa xente4 Biografiacutea na BVG
EDITORIAL GALAXIA1950
En 1950
(11 anos despois de acabar a Guerra Civil)
fuacutendase a Editorial Galaxia aiacutenda hoxe existente
NARRATIVA Tendencias da novela de posguerra
Continuadores da Xeracioacuten Noacutes
Realismo popular etnograacutefico
Realismo maacutexico
Realismo social
Nova narrativa galega
Novela de caraacutecter maacuteis tradicionalseguindo o modelo de Otero Pedrayo
Carvalho Calero A xente da barreira (1950)
Narrativa breve baseada nas lendas populares
Anxel Fole Aacute lus do candil (1952)
Elementos populares extraiacutedos da realidade mesturados con outros de caraacutecter fantaacutestico
Aacutelvaro CunqueiroMerliacuten e familia (1955)
Intencioacuten de denuncia de criacutetica e anaacutelise da sociedade
Blanco-AmorA esmorga (1959)
Proxecto rupturista renovador na temaacuteticae na forma seguindo as tendencias europeas
Xoseacute Luis Meacutendez FerriacutenO crepuacutesculo e
as formigas (1961)
NOVA NARRATIVA GALEGA
G R MOURULLO Memorias de Memorias de TainsTainsCAMILO GONSAR Lonxe de noacutes Lonxe de noacutes e dentro Como calquer outro diacuteae dentro Como calquer outro diacuteaXL MEacuteNDEZ FERRIacuteN CARLOS CASARES Vento ferido Vento ferido Cambio en tresCambio en tresMordf XOSEacute QUEIZAacuteN A orella no A orella no buracoburacoXOHANA TORRES Adioacutes MariacuteaAdioacutes Mariacutea
Paacutexina de interese2 Galipedia
Grupo de autores con trazos comuacutens
bullFormacioacuten universitariabullIdeoloxiacutea nacionalista de esquerdasbullContildeecedores da narrativa europea e americana bull(Joyce Kafka nouveau roman Faulkner Dos Passos)
NOVA NARRATIVA GALEGA
NEIRA VILAS
Temaacutetica expresioacuten do absurdo da existencia humana pesimismo desesperanza angustia vital Asasinatos suicidios fracasos persoais amor insatisfeito illamento soidade episodios patoloacutexicoshellip
Personaxes Desarraigados perdidos movidos polas circunstancias sen control do seu destino Angustiados Violentos desquilibradoshellip Antihroes
Estilo Simple fuxindo da retoacuterica Tendencia ao coloquialismo
NOVA NARRATIVA GALEGATeacutecnica
bullAlternancia do narrador-protagonista co narrador obxectivo co multiperspectivismo e co monoacutelogo interior
bullEspazos urbanose suburbiais Ambientes claustrofoacutebicos soacuterdidos Cosmopolitismo (localizacioacutens espaciais no estranxeiro) Espazos simboacutelicos
bullRuptura da orde cronoloacutexica (analepses prolepseshellip) Reducioacuten do tempo da historia
POESIacuteATendencias da poesiacutea de posguerra
LUIacuteS PIMENTEL
A pesar de que a suacutea obra foi publicada na posguerra estaacute claramente vinculado aacute promocioacuten das vangardas Mestura elementos de caraacutecter surrealista e simbolista cun marcado lirismo intimista
No plano formal destaca o uso do verso libre
AacuteLVARO CUNQUEIRO
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
POESIacuteA NO EXILIO
LUIacuteS SEOANE
LORENZO VARELA
EMILIO PITA
Emigrado e depois exiliado a Bos AiresObras
Fardel de exiliadoNa breacutetema Sant-IagoAs cicatricesA maior abondamento
Tres preocupacioacutensDimensioacuten social e poliacuteticaContildeecemento histoacuterico e culturalReflexo do mundo artiacutestico
bullEmigrado aacute Habana e despois exiliado en MeacutexicobullObra
bullCatro poemas para catro gravadosExaltacioacuten Mariacutea Pita Roi Xordo Bispo Atauacutelfo e Mariacutea Balteira
bullLonxeTemas desterro e a saudade
Emigrante en Arxentina Obra Jacobusland
Guerra civil Nostalxia Antecedente da poesiacutea social
Paacutexina de interese2 Luiacutes Seoane na Galipedia3 Fundacioacuten Luiacutes Seoane4 Lorenzo Varela na Galipedia5 Diacutea das Letras Galegas para Lorenzo Varela6 Emilio Pita na Galipedia7 Emilio Pita en Galicia Espallada
NARRATIVA NO EXILIO
RAMOacuteN DE VALENZUELA
SILVIO SANTIAGO
bullExilio en Bos AiresbullObras
bullNon agardei por ningueacutenbullNarracioacuten en primeira persoabullFidalgo
bullEra tempo de apandarbullNarracioacuten en primeira persoabullPosguerrabullMarcha a Venezuela a traveacutes de Portugal
bullObrabullVilardevoacutes
bullSinxeleza teacutecnicabullCriacutetica socialbullExaltacioacuten do popularbullLembranzas de neno
bullO silencio redimidobullAutobiograacuteficabullCondena-fuxida-desterro
Paacutexina de interese2 Ramoacuten de Valenzuela na Galipedia3 Ramoacuten de Valenzuela na Praza das Letras4 Silvio Santiago na Galipedia5 Silvio Santiago en Galegos
TEATRO NO EXILIO
bullEmigrou a ArxentinabullDirector da compantildeiacutea que representou Os vellos non deben de namorarsebullObras
O ferreiro de SantaacutenTaberna sen donoO cego de Fornelos
Teatro popular coacutemico sentimental e rural
MANUEL VARELA BUXAacuteN
Paacutexina de interese2 Galipedia3 A nosa xente4 Biografiacutea na BVG
EDITORIAL GALAXIA1950
En 1950
(11 anos despois de acabar a Guerra Civil)
fuacutendase a Editorial Galaxia aiacutenda hoxe existente
NARRATIVA Tendencias da novela de posguerra
Continuadores da Xeracioacuten Noacutes
Realismo popular etnograacutefico
Realismo maacutexico
Realismo social
Nova narrativa galega
Novela de caraacutecter maacuteis tradicionalseguindo o modelo de Otero Pedrayo
Carvalho Calero A xente da barreira (1950)
Narrativa breve baseada nas lendas populares
Anxel Fole Aacute lus do candil (1952)
Elementos populares extraiacutedos da realidade mesturados con outros de caraacutecter fantaacutestico
Aacutelvaro CunqueiroMerliacuten e familia (1955)
Intencioacuten de denuncia de criacutetica e anaacutelise da sociedade
Blanco-AmorA esmorga (1959)
Proxecto rupturista renovador na temaacuteticae na forma seguindo as tendencias europeas
Xoseacute Luis Meacutendez FerriacutenO crepuacutesculo e
as formigas (1961)
NOVA NARRATIVA GALEGA
G R MOURULLO Memorias de Memorias de TainsTainsCAMILO GONSAR Lonxe de noacutes Lonxe de noacutes e dentro Como calquer outro diacuteae dentro Como calquer outro diacuteaXL MEacuteNDEZ FERRIacuteN CARLOS CASARES Vento ferido Vento ferido Cambio en tresCambio en tresMordf XOSEacute QUEIZAacuteN A orella no A orella no buracoburacoXOHANA TORRES Adioacutes MariacuteaAdioacutes Mariacutea
Paacutexina de interese2 Galipedia
Grupo de autores con trazos comuacutens
bullFormacioacuten universitariabullIdeoloxiacutea nacionalista de esquerdasbullContildeecedores da narrativa europea e americana bull(Joyce Kafka nouveau roman Faulkner Dos Passos)
NOVA NARRATIVA GALEGA
NEIRA VILAS
Temaacutetica expresioacuten do absurdo da existencia humana pesimismo desesperanza angustia vital Asasinatos suicidios fracasos persoais amor insatisfeito illamento soidade episodios patoloacutexicoshellip
Personaxes Desarraigados perdidos movidos polas circunstancias sen control do seu destino Angustiados Violentos desquilibradoshellip Antihroes
Estilo Simple fuxindo da retoacuterica Tendencia ao coloquialismo
NOVA NARRATIVA GALEGATeacutecnica
bullAlternancia do narrador-protagonista co narrador obxectivo co multiperspectivismo e co monoacutelogo interior
bullEspazos urbanose suburbiais Ambientes claustrofoacutebicos soacuterdidos Cosmopolitismo (localizacioacutens espaciais no estranxeiro) Espazos simboacutelicos
bullRuptura da orde cronoloacutexica (analepses prolepseshellip) Reducioacuten do tempo da historia
POESIacuteATendencias da poesiacutea de posguerra
LUIacuteS PIMENTEL
A pesar de que a suacutea obra foi publicada na posguerra estaacute claramente vinculado aacute promocioacuten das vangardas Mestura elementos de caraacutecter surrealista e simbolista cun marcado lirismo intimista
No plano formal destaca o uso do verso libre
AacuteLVARO CUNQUEIRO
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
NARRATIVA NO EXILIO
RAMOacuteN DE VALENZUELA
SILVIO SANTIAGO
bullExilio en Bos AiresbullObras
bullNon agardei por ningueacutenbullNarracioacuten en primeira persoabullFidalgo
bullEra tempo de apandarbullNarracioacuten en primeira persoabullPosguerrabullMarcha a Venezuela a traveacutes de Portugal
bullObrabullVilardevoacutes
bullSinxeleza teacutecnicabullCriacutetica socialbullExaltacioacuten do popularbullLembranzas de neno
bullO silencio redimidobullAutobiograacuteficabullCondena-fuxida-desterro
Paacutexina de interese2 Ramoacuten de Valenzuela na Galipedia3 Ramoacuten de Valenzuela na Praza das Letras4 Silvio Santiago na Galipedia5 Silvio Santiago en Galegos
TEATRO NO EXILIO
bullEmigrou a ArxentinabullDirector da compantildeiacutea que representou Os vellos non deben de namorarsebullObras
O ferreiro de SantaacutenTaberna sen donoO cego de Fornelos
Teatro popular coacutemico sentimental e rural
MANUEL VARELA BUXAacuteN
Paacutexina de interese2 Galipedia3 A nosa xente4 Biografiacutea na BVG
EDITORIAL GALAXIA1950
En 1950
(11 anos despois de acabar a Guerra Civil)
fuacutendase a Editorial Galaxia aiacutenda hoxe existente
NARRATIVA Tendencias da novela de posguerra
Continuadores da Xeracioacuten Noacutes
Realismo popular etnograacutefico
Realismo maacutexico
Realismo social
Nova narrativa galega
Novela de caraacutecter maacuteis tradicionalseguindo o modelo de Otero Pedrayo
Carvalho Calero A xente da barreira (1950)
Narrativa breve baseada nas lendas populares
Anxel Fole Aacute lus do candil (1952)
Elementos populares extraiacutedos da realidade mesturados con outros de caraacutecter fantaacutestico
Aacutelvaro CunqueiroMerliacuten e familia (1955)
Intencioacuten de denuncia de criacutetica e anaacutelise da sociedade
Blanco-AmorA esmorga (1959)
Proxecto rupturista renovador na temaacuteticae na forma seguindo as tendencias europeas
Xoseacute Luis Meacutendez FerriacutenO crepuacutesculo e
as formigas (1961)
NOVA NARRATIVA GALEGA
G R MOURULLO Memorias de Memorias de TainsTainsCAMILO GONSAR Lonxe de noacutes Lonxe de noacutes e dentro Como calquer outro diacuteae dentro Como calquer outro diacuteaXL MEacuteNDEZ FERRIacuteN CARLOS CASARES Vento ferido Vento ferido Cambio en tresCambio en tresMordf XOSEacute QUEIZAacuteN A orella no A orella no buracoburacoXOHANA TORRES Adioacutes MariacuteaAdioacutes Mariacutea
Paacutexina de interese2 Galipedia
Grupo de autores con trazos comuacutens
bullFormacioacuten universitariabullIdeoloxiacutea nacionalista de esquerdasbullContildeecedores da narrativa europea e americana bull(Joyce Kafka nouveau roman Faulkner Dos Passos)
NOVA NARRATIVA GALEGA
NEIRA VILAS
Temaacutetica expresioacuten do absurdo da existencia humana pesimismo desesperanza angustia vital Asasinatos suicidios fracasos persoais amor insatisfeito illamento soidade episodios patoloacutexicoshellip
Personaxes Desarraigados perdidos movidos polas circunstancias sen control do seu destino Angustiados Violentos desquilibradoshellip Antihroes
Estilo Simple fuxindo da retoacuterica Tendencia ao coloquialismo
NOVA NARRATIVA GALEGATeacutecnica
bullAlternancia do narrador-protagonista co narrador obxectivo co multiperspectivismo e co monoacutelogo interior
bullEspazos urbanose suburbiais Ambientes claustrofoacutebicos soacuterdidos Cosmopolitismo (localizacioacutens espaciais no estranxeiro) Espazos simboacutelicos
bullRuptura da orde cronoloacutexica (analepses prolepseshellip) Reducioacuten do tempo da historia
POESIacuteATendencias da poesiacutea de posguerra
LUIacuteS PIMENTEL
A pesar de que a suacutea obra foi publicada na posguerra estaacute claramente vinculado aacute promocioacuten das vangardas Mestura elementos de caraacutecter surrealista e simbolista cun marcado lirismo intimista
No plano formal destaca o uso do verso libre
AacuteLVARO CUNQUEIRO
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
TEATRO NO EXILIO
bullEmigrou a ArxentinabullDirector da compantildeiacutea que representou Os vellos non deben de namorarsebullObras
O ferreiro de SantaacutenTaberna sen donoO cego de Fornelos
Teatro popular coacutemico sentimental e rural
MANUEL VARELA BUXAacuteN
Paacutexina de interese2 Galipedia3 A nosa xente4 Biografiacutea na BVG
EDITORIAL GALAXIA1950
En 1950
(11 anos despois de acabar a Guerra Civil)
fuacutendase a Editorial Galaxia aiacutenda hoxe existente
NARRATIVA Tendencias da novela de posguerra
Continuadores da Xeracioacuten Noacutes
Realismo popular etnograacutefico
Realismo maacutexico
Realismo social
Nova narrativa galega
Novela de caraacutecter maacuteis tradicionalseguindo o modelo de Otero Pedrayo
Carvalho Calero A xente da barreira (1950)
Narrativa breve baseada nas lendas populares
Anxel Fole Aacute lus do candil (1952)
Elementos populares extraiacutedos da realidade mesturados con outros de caraacutecter fantaacutestico
Aacutelvaro CunqueiroMerliacuten e familia (1955)
Intencioacuten de denuncia de criacutetica e anaacutelise da sociedade
Blanco-AmorA esmorga (1959)
Proxecto rupturista renovador na temaacuteticae na forma seguindo as tendencias europeas
Xoseacute Luis Meacutendez FerriacutenO crepuacutesculo e
as formigas (1961)
NOVA NARRATIVA GALEGA
G R MOURULLO Memorias de Memorias de TainsTainsCAMILO GONSAR Lonxe de noacutes Lonxe de noacutes e dentro Como calquer outro diacuteae dentro Como calquer outro diacuteaXL MEacuteNDEZ FERRIacuteN CARLOS CASARES Vento ferido Vento ferido Cambio en tresCambio en tresMordf XOSEacute QUEIZAacuteN A orella no A orella no buracoburacoXOHANA TORRES Adioacutes MariacuteaAdioacutes Mariacutea
Paacutexina de interese2 Galipedia
Grupo de autores con trazos comuacutens
bullFormacioacuten universitariabullIdeoloxiacutea nacionalista de esquerdasbullContildeecedores da narrativa europea e americana bull(Joyce Kafka nouveau roman Faulkner Dos Passos)
NOVA NARRATIVA GALEGA
NEIRA VILAS
Temaacutetica expresioacuten do absurdo da existencia humana pesimismo desesperanza angustia vital Asasinatos suicidios fracasos persoais amor insatisfeito illamento soidade episodios patoloacutexicoshellip
Personaxes Desarraigados perdidos movidos polas circunstancias sen control do seu destino Angustiados Violentos desquilibradoshellip Antihroes
Estilo Simple fuxindo da retoacuterica Tendencia ao coloquialismo
NOVA NARRATIVA GALEGATeacutecnica
bullAlternancia do narrador-protagonista co narrador obxectivo co multiperspectivismo e co monoacutelogo interior
bullEspazos urbanose suburbiais Ambientes claustrofoacutebicos soacuterdidos Cosmopolitismo (localizacioacutens espaciais no estranxeiro) Espazos simboacutelicos
bullRuptura da orde cronoloacutexica (analepses prolepseshellip) Reducioacuten do tempo da historia
POESIacuteATendencias da poesiacutea de posguerra
LUIacuteS PIMENTEL
A pesar de que a suacutea obra foi publicada na posguerra estaacute claramente vinculado aacute promocioacuten das vangardas Mestura elementos de caraacutecter surrealista e simbolista cun marcado lirismo intimista
No plano formal destaca o uso do verso libre
AacuteLVARO CUNQUEIRO
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
EDITORIAL GALAXIA1950
En 1950
(11 anos despois de acabar a Guerra Civil)
fuacutendase a Editorial Galaxia aiacutenda hoxe existente
NARRATIVA Tendencias da novela de posguerra
Continuadores da Xeracioacuten Noacutes
Realismo popular etnograacutefico
Realismo maacutexico
Realismo social
Nova narrativa galega
Novela de caraacutecter maacuteis tradicionalseguindo o modelo de Otero Pedrayo
Carvalho Calero A xente da barreira (1950)
Narrativa breve baseada nas lendas populares
Anxel Fole Aacute lus do candil (1952)
Elementos populares extraiacutedos da realidade mesturados con outros de caraacutecter fantaacutestico
Aacutelvaro CunqueiroMerliacuten e familia (1955)
Intencioacuten de denuncia de criacutetica e anaacutelise da sociedade
Blanco-AmorA esmorga (1959)
Proxecto rupturista renovador na temaacuteticae na forma seguindo as tendencias europeas
Xoseacute Luis Meacutendez FerriacutenO crepuacutesculo e
as formigas (1961)
NOVA NARRATIVA GALEGA
G R MOURULLO Memorias de Memorias de TainsTainsCAMILO GONSAR Lonxe de noacutes Lonxe de noacutes e dentro Como calquer outro diacuteae dentro Como calquer outro diacuteaXL MEacuteNDEZ FERRIacuteN CARLOS CASARES Vento ferido Vento ferido Cambio en tresCambio en tresMordf XOSEacute QUEIZAacuteN A orella no A orella no buracoburacoXOHANA TORRES Adioacutes MariacuteaAdioacutes Mariacutea
Paacutexina de interese2 Galipedia
Grupo de autores con trazos comuacutens
bullFormacioacuten universitariabullIdeoloxiacutea nacionalista de esquerdasbullContildeecedores da narrativa europea e americana bull(Joyce Kafka nouveau roman Faulkner Dos Passos)
NOVA NARRATIVA GALEGA
NEIRA VILAS
Temaacutetica expresioacuten do absurdo da existencia humana pesimismo desesperanza angustia vital Asasinatos suicidios fracasos persoais amor insatisfeito illamento soidade episodios patoloacutexicoshellip
Personaxes Desarraigados perdidos movidos polas circunstancias sen control do seu destino Angustiados Violentos desquilibradoshellip Antihroes
Estilo Simple fuxindo da retoacuterica Tendencia ao coloquialismo
NOVA NARRATIVA GALEGATeacutecnica
bullAlternancia do narrador-protagonista co narrador obxectivo co multiperspectivismo e co monoacutelogo interior
bullEspazos urbanose suburbiais Ambientes claustrofoacutebicos soacuterdidos Cosmopolitismo (localizacioacutens espaciais no estranxeiro) Espazos simboacutelicos
bullRuptura da orde cronoloacutexica (analepses prolepseshellip) Reducioacuten do tempo da historia
POESIacuteATendencias da poesiacutea de posguerra
LUIacuteS PIMENTEL
A pesar de que a suacutea obra foi publicada na posguerra estaacute claramente vinculado aacute promocioacuten das vangardas Mestura elementos de caraacutecter surrealista e simbolista cun marcado lirismo intimista
No plano formal destaca o uso do verso libre
AacuteLVARO CUNQUEIRO
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
NARRATIVA Tendencias da novela de posguerra
Continuadores da Xeracioacuten Noacutes
Realismo popular etnograacutefico
Realismo maacutexico
Realismo social
Nova narrativa galega
Novela de caraacutecter maacuteis tradicionalseguindo o modelo de Otero Pedrayo
Carvalho Calero A xente da barreira (1950)
Narrativa breve baseada nas lendas populares
Anxel Fole Aacute lus do candil (1952)
Elementos populares extraiacutedos da realidade mesturados con outros de caraacutecter fantaacutestico
Aacutelvaro CunqueiroMerliacuten e familia (1955)
Intencioacuten de denuncia de criacutetica e anaacutelise da sociedade
Blanco-AmorA esmorga (1959)
Proxecto rupturista renovador na temaacuteticae na forma seguindo as tendencias europeas
Xoseacute Luis Meacutendez FerriacutenO crepuacutesculo e
as formigas (1961)
NOVA NARRATIVA GALEGA
G R MOURULLO Memorias de Memorias de TainsTainsCAMILO GONSAR Lonxe de noacutes Lonxe de noacutes e dentro Como calquer outro diacuteae dentro Como calquer outro diacuteaXL MEacuteNDEZ FERRIacuteN CARLOS CASARES Vento ferido Vento ferido Cambio en tresCambio en tresMordf XOSEacute QUEIZAacuteN A orella no A orella no buracoburacoXOHANA TORRES Adioacutes MariacuteaAdioacutes Mariacutea
Paacutexina de interese2 Galipedia
Grupo de autores con trazos comuacutens
bullFormacioacuten universitariabullIdeoloxiacutea nacionalista de esquerdasbullContildeecedores da narrativa europea e americana bull(Joyce Kafka nouveau roman Faulkner Dos Passos)
NOVA NARRATIVA GALEGA
NEIRA VILAS
Temaacutetica expresioacuten do absurdo da existencia humana pesimismo desesperanza angustia vital Asasinatos suicidios fracasos persoais amor insatisfeito illamento soidade episodios patoloacutexicoshellip
Personaxes Desarraigados perdidos movidos polas circunstancias sen control do seu destino Angustiados Violentos desquilibradoshellip Antihroes
Estilo Simple fuxindo da retoacuterica Tendencia ao coloquialismo
NOVA NARRATIVA GALEGATeacutecnica
bullAlternancia do narrador-protagonista co narrador obxectivo co multiperspectivismo e co monoacutelogo interior
bullEspazos urbanose suburbiais Ambientes claustrofoacutebicos soacuterdidos Cosmopolitismo (localizacioacutens espaciais no estranxeiro) Espazos simboacutelicos
bullRuptura da orde cronoloacutexica (analepses prolepseshellip) Reducioacuten do tempo da historia
POESIacuteATendencias da poesiacutea de posguerra
LUIacuteS PIMENTEL
A pesar de que a suacutea obra foi publicada na posguerra estaacute claramente vinculado aacute promocioacuten das vangardas Mestura elementos de caraacutecter surrealista e simbolista cun marcado lirismo intimista
No plano formal destaca o uso do verso libre
AacuteLVARO CUNQUEIRO
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
NOVA NARRATIVA GALEGA
G R MOURULLO Memorias de Memorias de TainsTainsCAMILO GONSAR Lonxe de noacutes Lonxe de noacutes e dentro Como calquer outro diacuteae dentro Como calquer outro diacuteaXL MEacuteNDEZ FERRIacuteN CARLOS CASARES Vento ferido Vento ferido Cambio en tresCambio en tresMordf XOSEacute QUEIZAacuteN A orella no A orella no buracoburacoXOHANA TORRES Adioacutes MariacuteaAdioacutes Mariacutea
Paacutexina de interese2 Galipedia
Grupo de autores con trazos comuacutens
bullFormacioacuten universitariabullIdeoloxiacutea nacionalista de esquerdasbullContildeecedores da narrativa europea e americana bull(Joyce Kafka nouveau roman Faulkner Dos Passos)
NOVA NARRATIVA GALEGA
NEIRA VILAS
Temaacutetica expresioacuten do absurdo da existencia humana pesimismo desesperanza angustia vital Asasinatos suicidios fracasos persoais amor insatisfeito illamento soidade episodios patoloacutexicoshellip
Personaxes Desarraigados perdidos movidos polas circunstancias sen control do seu destino Angustiados Violentos desquilibradoshellip Antihroes
Estilo Simple fuxindo da retoacuterica Tendencia ao coloquialismo
NOVA NARRATIVA GALEGATeacutecnica
bullAlternancia do narrador-protagonista co narrador obxectivo co multiperspectivismo e co monoacutelogo interior
bullEspazos urbanose suburbiais Ambientes claustrofoacutebicos soacuterdidos Cosmopolitismo (localizacioacutens espaciais no estranxeiro) Espazos simboacutelicos
bullRuptura da orde cronoloacutexica (analepses prolepseshellip) Reducioacuten do tempo da historia
POESIacuteATendencias da poesiacutea de posguerra
LUIacuteS PIMENTEL
A pesar de que a suacutea obra foi publicada na posguerra estaacute claramente vinculado aacute promocioacuten das vangardas Mestura elementos de caraacutecter surrealista e simbolista cun marcado lirismo intimista
No plano formal destaca o uso do verso libre
AacuteLVARO CUNQUEIRO
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
Temaacutetica expresioacuten do absurdo da existencia humana pesimismo desesperanza angustia vital Asasinatos suicidios fracasos persoais amor insatisfeito illamento soidade episodios patoloacutexicoshellip
Personaxes Desarraigados perdidos movidos polas circunstancias sen control do seu destino Angustiados Violentos desquilibradoshellip Antihroes
Estilo Simple fuxindo da retoacuterica Tendencia ao coloquialismo
NOVA NARRATIVA GALEGATeacutecnica
bullAlternancia do narrador-protagonista co narrador obxectivo co multiperspectivismo e co monoacutelogo interior
bullEspazos urbanose suburbiais Ambientes claustrofoacutebicos soacuterdidos Cosmopolitismo (localizacioacutens espaciais no estranxeiro) Espazos simboacutelicos
bullRuptura da orde cronoloacutexica (analepses prolepseshellip) Reducioacuten do tempo da historia
POESIacuteATendencias da poesiacutea de posguerra
LUIacuteS PIMENTEL
A pesar de que a suacutea obra foi publicada na posguerra estaacute claramente vinculado aacute promocioacuten das vangardas Mestura elementos de caraacutecter surrealista e simbolista cun marcado lirismo intimista
No plano formal destaca o uso do verso libre
AacuteLVARO CUNQUEIRO
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
POESIacuteATendencias da poesiacutea de posguerra
LUIacuteS PIMENTEL
A pesar de que a suacutea obra foi publicada na posguerra estaacute claramente vinculado aacute promocioacuten das vangardas Mestura elementos de caraacutecter surrealista e simbolista cun marcado lirismo intimista
No plano formal destaca o uso do verso libre
AacuteLVARO CUNQUEIRO
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
TRADICIOacuteN MEDIEVAL TRADICIOacuteN DO SEacuteCULO XIX
NORIEGA VARELA CABANILLAS
BOUZA BREYAacute CUNQUEIRO
HILOZOIacuteSMO RURALISMOAMADO
CARBALLOCRECENTE
VEGA
G U E R R A C I V I L
NEOTROBADORISMO
CLASICISMO
A CUNQUEIROA CUNQUEIROAacuteLV BLAacuteZQUEZAacuteLV BLAacuteZQUEZ
EMILIO PITAEMILIO PITA IGLESIA ALVARIGLESIA ALVARDIacuteAZ CASTRODIacuteAZ CASTRO
CCEFERREIROEFERREIROM MARIacuteAM MARIacuteAL SEOANEL SEOANEL VARELAL VARELA
M MARINtildeOM MARINtildeOL PIMENTELL PIMENTEL
Aacute CUNQUEIROAacute CUNQUEIROIGL ALVARINtildeOIGL ALVARINtildeOCARB CALEROCARB CALERO
Paisaxismo Poesiacutea combativa IntimismoCancioneiros
PAISAXISMO
UXIacuteO NOVONEYRAUXIacuteO NOVONEYRAMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
ESCOLA DA TEBRA
CUNtildeA NOVAacuteSCUNtildeA NOVAacuteSA TOVARA TOVARB GRANtildeAB GRANtildeA
ESCNEOTROBADOR ESC HILOZ RURALISMO POESIacuteA SOCIAL INTIMISMO
TENDENCIAS POEacuteTICAS (1900-1976)
VANGARDISMOMANUEL ANTONIO
AacuteLVARO CUNQUEIRO
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-Os poetas deste periacuteodo poden agruparse en tres promo-cioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexicocioacutens sucesivas atendendo a un criterio cronoloacutexico
XERACIOacuteN DO 36XERACIOacuteN DO 36
Nacidos entre 1909 e 1920
Iglesia AlvarintildeoDiacuteaz CastroCelso E FerreiroCelso E FerreiroMariacutea Marintildeo
Participan na Guerra Civil que estaacute moi presente na suacutea obra Cultivan tendencias de preguerra e desenvol-ven as temaacuteticas social-realista inti-mista radical e clasicista
PROMOCIOacuteN DE ENLACEPROMOCIOacuteN DE ENLACE
Nacidos entre 1920 e 1930
Antoacuten TovarLuz Pozo GarzaLuz Pozo GarzaM Cuntildea Novaacutes
Iniacutecianse baixo a influencia da poesiacutea espantildeola De formacioacuten autodidacta moacutevense entre o intimismo e a angus-tia existencial da ldquoEscola da tebrardquo
XERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAISXERACIOacuteN DAS FESTAS MINERVAIS
Nacidos en 1930 e 1940
Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo NovoneyraMeacutendez FerriacutenMeacutendez FerriacutenManuel MariacuteaManuel MariacuteaBernardino Grantildea
De formacioacuten universitaria e influiacute-dos polas correntes literarias euro-peas cultivan unha poesiacutea compro-metida onde se mesturan social-rea-lismo e existencialismo
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
TEATROTendencias do teatro de posguerraAUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E AUTORES DE ENLACE A XERACIOacuteN DOS 50 E A A MOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTEMOSTRA DE RIBADAVIA E O GRUPO ABRENTE
Entre 1936 e 1952 a producioacuten teatral en Galiza reduacutecese aacute publicacioacuten de tres obras sen demasiado interese e aacute represen-tacioacuten de espectaacuteculos de caraacutecter folclorista de asociacioacutens culturais tuteladas ou toleradas polo franquismo e a suacutea censura
Teatro rexionalistaTeatro rexionalista continuador do teatro costumista e a comedia urbana das Irmandades Carreacute Alvarellos e Ramoacuten Cabanillas
Tendencia renovadoraTendencia renovadora que profunda na modernizacioacuten do teatro de preguerra Otero Pedrayo Aacutenxel Fole Jenaro Marinhas
Teatro de inspiracioacuten existencialistaTeatro de inspiracioacuten existencialista ligado aacute Escola da Tebra Franco Grande Manuel Mariacutea Carvalho Calero Diacuteaz Pardo
Paacutexinas de interese GalipediaSitios desta presentacioacuten3 Autores de Enlace4 A Xeracioacuten dos 505 Mostras de Ribadavia6 O teatro independente7 Grupo Abrente
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
NARRATIVA DE POSGUERRA
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
CARVALHO CALEROFoi con Otero Pedrayo un escritor realista cuxos temas se centran na historia e na tradicioacutenO primeiro libro publicado despois da guerra civil foi a suacutea novela A xente da barreira en 1950
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Portal galego da liacutengua (agal)
Ferrol 1910 ndash Compostela 1990
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
TENDENCIAREALISMO TRADICIONAL (CONTINUADOR DA XERACIOacuteN NOacuteS )
Asunto realidade histoacuterica tradicioacutens e costumes (desaparicioacuten da fidalguiacutea)
Teacutecnica incorporacioacuten das novas teacutecnicas narrativas (estilo indirecto libre monoacutelogo interior ruptura da secuencia temporalhellip)
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
OBRA
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
ANXEL FOLE
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Bilioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 A obra do autor en Galaxia
Lugo 1903-1986
Foi un grande investigador da cultura popular de aiacute que os seus relatos reproduzan o estilo e a teacutecnica asiacute como o ambiente misterioso dos contos de tradicioacuten oral
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
TENDENCIAREALISMO POPULAR ou NARRATIVA ETNOGRAacuteFICAAsunto Galicia rural (paisaxe condicioacutens de vida costumes galegas)Teacutecnica adaptacioacuten da narrativa oral popular
-na temaacutetica contos de lobos supersticioacutens-na modalizacioacuten narrativa (apelacioacutens ao lector incisos-no xeacutenero narrativa curta (contos relato breve)
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
OBRA
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
AacuteLVARO CUNQUEIROFoi un dos escritores maacuteis importantes da Literatura Galega Foi poeta dramaturgo narrador xornalista tradutorhellip Tameacuten foi un importante aiacutenda que non recontildeecido autor de Literatura en castelaacuten
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Centro virtual Cervantes4 Bilioteca Virtual Galega5 Praza das Letras6 Viacutedeo en google7 Audio en youtubeMondontildeedo 1911- Vigo 1981
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
TENDENCIAREALISMO MAacuteXICO OU FANTAacuteSTICOTemaacutetica
bullMestura de realismo e fantasiacutea (aparencia de realidade pero personaxes en situacioacutens fantaacutesticas)bullIncorporacioacuten de mitos de diversas culturas mais sempre tratados dun xeito subersivo ou cando menos humoriacutestico
TeacutecnicaColeccioacuten de historias encaixadasEstilo narrativo baseado na oralidade (leacutexico da aacuterea mindoniense)Ton melancoacutelico
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
OBRA
1955 19561961 196019791971
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
E BLANCO-AMOR
Ourense 1897 ndash Vigo 1979
Importantiacutesimo escritor da literatura contemporaacutenea Sendo moi novo emigra a Arxentina onde se dedica ao xornalismo e entra en contacto coa Xeracioacuten Noacutes e o Partido Galeguista Durante a ditadura manteraacute xunto a Luiacutes Seoane unha importante actividade cultural no exilio
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca Virtual Galega4 Praza das Letras5 Viacutedeo en youtube
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
TENDENCIAREALISMO SOCIAL
Temaacutetica Denuncia da situacioacuten das clases maacuteis desfavorecidasTeacutecnica elementos innovadores
bullAmbientacioacuten urbana (suburbios)bullPresenza dun narradorndashprotagonista (homodiexeacutetico)bullReconstrucioacuten da linguaxe popular (sen pertencer a ningunha zona dialectal)
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
OBRA
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 A obra do autor en Xerais4 Blogue de Xerais5 Praza das letras6 Viacutedeos en youtubeOurense 1938
Escritor e poliacutetico galego amplamente recontildeecido como un dos referentes da literatura contemporaacutenea Candidato galego aos premios Nobel eacute membro da RAG desde o ano 2000 e preside a institucioacuten dende o 23 de xaneiro de 2010
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
OBRA
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
X NEIRA VILAS
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Praza das Letras4 Fundacioacuten Neira Vilas5 Biografiacutea na BVG6 Entrevista en Vieiros con viacutedeo
Vila de Cruces 1928
Fillo de labrego con poucos estudos emigrou a Arxentina onde entrou en contacto con galeguistas coma Luiacutes Seoane ou Rafael Dieste En 1953 fundou as Mocidades Gsleguistas Desenvolveu moita actividade poliacutetica e cultural Funda coa suacutea muller a escritora Anisia Miranda a editorial Follas Novas En 1961 emigra a Cuba Xubilados regresan ambos a Galicia en 1994
Contemporaacuteneo dos autores da Nova Narrativa difereacutenciase deles en que Neira Vilas eacute un autodidacta e un emigrante Ademais o seu estilo eacute social-realista centrado nas miserias do mundo rural A suacutea obra poacutedese encadrar dentro do que se contildeece como eacutepica rural
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
OBRA
O libro maacuteis reditado da literatura galegaMotivos do eacutexito
a sinxeleza e o feito de a xente
verse reflectida nel A temaacutetica a Galicia rural
e a emigracioacuten
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
POESIacuteA DE POSGUERRA
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
CELSO EMILIO FERREIROEacute o autor maacuteis importante desta xeracioacuten e o principal representante da poesiacutea social A suacutea poesiacutea comprometida foi un referente baacutesico na resistencia antifranquista De gran aceptacioacuten social a suacutea poesiacutea popularizouse en gran medida grazas aos cantautores de Voces CeibesVoces Ceibes
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Viacutedeo en youtube5 Poemas6 Son de poetasCelanova 1912 ndash Vigo 1979
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
OBRA
LINtildeAS TEMAacuteTICAS
bull INTIMISTAINTIMISTA inconformismo desacougo existencial fugacidade da vida identificacioacuten coa terra saudade da infancia e vivencia do amor
bull SOCIALSOCIAL solidariedade cos oprimidos defensa do idioma denuncia dos males sociais (fascismo guerra inxustiza emigracioacuten)
bull SATIacuteRICASATIacuteRICA moi relacionada coa anterior fortemente corrosiva seguindo a corrente satiacuterica medieval critica condutas sociais contrarias ao comportamento eacutetico
O sontildeo sulagado O sontildeo sulagado (1954)(1954)Longa noite de pedra Longa noite de pedra (1962)(1962)Viaxe ao paiacutes dos ananos Viaxe ao paiacutes dos ananos (1968)(1968) Terra de Ningures Terra de Ningures (1969)(1969)Cantigas de escarnio e maldecir Cantigas de escarnio e maldecir (1968)(1968)Paco Pixintildeas Paco Pixintildeas (1970)(1970)Antipoemas Antipoemas (1972)(1972)Cimenterio privado (1973)Cimenterio privado (1973)Onde o mundo se chama Celanova Onde o mundo se chama Celanova (1975)(1975)
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
LUZ POZO GARZAFronte ao ton pesimista dos seus compa-ntildeeiros de xeracioacuten cultiva unha poesiacutea intimista de gran forza vitalistaonde se mesturan o amor a sensualidade o ero-tismo as lembranzas
Nos uacuteltimos libros si aparece unha temaacute-tica maacuteis desacougante e algunhas tra-zas de social-realismo
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 AELG5 Praza das letrasRibadeo 1922
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
OBRA
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
Actual presidente da Real Academia Galega Ferriacuten ademais de ser un principais narradores da actualidade representa unha referencia esencial na poesiacutea deste periacuteodo
Constituacutee o gupo Brais Pinto xunto con Bernardino Grantildea Alexandre Cribeiro e outros autores
Iniacuteciase na poesiacutea seguindo a corrente esteacutetica da ldquoEscola da Tebrardquomanifestando sempre unha predilecioacuten pola poesiacutea comprometida
X L MEacuteNDEZ FERRIacuteN
Voce na neacuteboa Voce na neacuteboa (1957)(1957)((Con poacutelvora e magnoliasCon poacutelvora e magnolias (1976) (1976)Poesiacutea enteira de Heriberto BensPoesiacutea enteira de Heriberto Bens (1980)(1980)O fin dun cantoO fin dun canto (1981) (1981)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Biblioteca virtual galega4 Breacutetemas5 Son de poetas6 Grupo Brais Pinto
Ourense 1938
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
OBRA
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
Comeza a suacutea obra poeacutetica desde os presupostos intimistas e existencialistas da ldquoEscola da Tebrardquo
Posteriormente decaacutentase cara ao descriti-vismo paisaxista e a poesiacutea de compromiso social defensa das clases populares reivindicacioacuten nacional de Galiza e criacutetica da tiraniacutea e do imperialismo
A sinxeleza da expresioacuten e a temaacutetica popu-lar contribuacuteen aacute suacutea grande aceptacioacuten social
MANUEL MARIacuteA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas (1950)(1950)((Morrendo a cada intreMorrendo a cada intre (1952) (1952)Terra chaacuteTerra chaacute (1954) (1954) Documentos personaes Documentos personaes (1958) (1958) Os sontildeos na gaiola Os sontildeos na gaiola (1968)(1968)
Paacutexinas de interese2 Galipedia3 Fundacioacuten Manuel Mariacutea4 BVG5 Galicia espallada6 Son de poetas7 Escola da Tebra
Outeiro de Rei 1929 ndash A Coruntildea 2004
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
OBRA
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
Muintildeeiro de breacutetemas Muintildeeiro de breacutetemas inaugura en 1950 xunto con Fabulario Fabulario Novo Novo (1952) do autor Cuntildea NovaacutesCuntildea Novaacutes unha nova etapa na literatura de posguerra que se basea na elocucioacuten dun discurso poeacutetico dominado polo pesimismo pola anguria o tenebrismo e pola ruptura coas convencioacutens riacutetmicas e meacutetricas Eacute asiacute como nace a corrente poeacutetica contildeecida como Escola da Tebra conformada por autores e autoras nadas entre 1930 e 1940 (Manuel MariacuteaManuel Mariacutea Uxiacuteo NovoneyraUxiacuteo Novoneyra Xohana TorresXohana Torres Bernardino GrantildeaBernardino Grantildea Avileacutes de TaramancosAvileacutes de Taramancos) que non viviron tan intensamente a guerra civil mais que si sufriron as crueis consecuencias dunha interminaacutebel posguerra Unha xeracioacuten moi posicionada ideoloxicamente e que asume compromisos poliacuteticos fortes encamintildeados a romper co galeguismo culturalista e reconstruiacuter o nacionalismo poliacutetico activo Neste sentido moitos autores desta xeracioacuten participaraacuten activamente na fundacioacuten da Unioacuten do Pobo Galego e do Partido Socialista Galego en 1963 Outras obras poeacuteticas de Manuel Mariacutea que continuacutean con esta lintildea existencialista cuestionadora da realidade vital inmediata son Morrendo a cada intre Morrendo a cada intre (1952) e Advento Advento (1954)
A escola da Tebra
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
O maacuteis salientaacutebel da suacutea liacuterica eacute a temaacutetica paisaxista presentada como un diaacutelogo co medio natural desde unha perspectiva transcendenteaacutes veces miacutestica e panteiacutesta A natureza conveacutertese nun instrumento para reflexionar sobre a natureza humana
Tameacuten presenta unha vertente social comprometida con Galiza e coa loita an-tiimperialista e antibelicista
UXIacuteO NOVONEYRA
Paacutexinas de interese2 Marlou3 Son de poetas4 Galipedia
Os eidos Os eidos (1955)(1955)((Elexiacuteas do CaurelElexiacuteas do Caurel (1966) (1966)Os eidos 2Os eidos 2 (1974) (1974)Poemas caligraacuteficosPoemas caligraacuteficos (1979) (1979)
O Courel 1930 ndash Compostela 1999
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
OBRAPANOS brancosesfiantildeados
da nebraouveando polos vales
polos soutos i as devesas marelas
en busca dun caborcoou dunha valintildea outa
que os acollai os faga acougar
Fiantildeas da nebrarubindoe baixando
aacute gaiola do airepolas serras eacutermedas
e polos soutos despidos do Nadal
(Os eidos)
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
DIAPOSITIVAS ANEXADAS
TEATRO DE POSGUERRA
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
AUTORES DE ENLACEGrupo heteroxeacuteneo de autores que serven de conexioacuten entre a dramaturxia de preguerra e a renovacioacuten do teatro independente
R OTEROR OTEROPEDRAYOPEDRAYO bullO desengano do prioiro
bullNoite compostelaacutebullO fidalgo e a noiteE BLANCOE BLANCO
AMORAMOR bullFarsas para tiacuteteresbullTeatro pra a xente
AacuteLVARO AacuteLVARO CUNQUEIROCUNQUEIRO
bullO incerto sentildeor Don HamletbullA noite vai coma un riacuteobullPalabras de viacutespera
No No Don HamletDon Hamlet unha das obras maacuteis importan- unha das obras maacuteis importan-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-tes e maacuteis representadas do teatro galego rea-liza unha orixinal versioacuten do drama liza unha orixinal versioacuten do drama shakespeare-ano na que o rei usurpador shakespeare-ano na que o rei usurpador resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta resulta ser o verda-deiro pai do priacutencipe Nesta profunda reflexioacuten sobre a natureza humana profunda reflexioacuten sobre a natureza humana estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea estaacuten tameacuten presentes o humor e a ironiacutea
CARVALHOCARVALHOCALEROCALERO
bullA farsa das zocasbullO auto do prisioneirobullOs xefes
JENARO MARINHASJENARO MARINHAS
bullA revolta e outras farsasbullAcurradosbullRamo cativo
Paacutexinas de interese2 Jenaro Marinhas na Galipedia3 Jenaro Marinhas en AGAL
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
A XERACIOacuteN DOS 50
Conxunto de escritores (fundamentalmente poetas) nacidos arredor de 1930 que irrompen na deacutecada dos 50 aacute sombra do grupo Galaxia cunha decidida vocacioacuten renovadora Cunha vivencia indirecta da Guerra Civil pertencen maioritariamente a unha pequena burguesiacutea liberal e republicana que se achega aacute realida-de cultural galega a traveacutes da Universidade e do maxisterio de Otero Pedrayo
DANIEL DANIEL CORTEZOacuteNCORTEZOacuteN
bullPriscilianobullOs irmandintildeosbullXelmiacuterez ou a groria de CompostelaMANUEL MARIacuteAMANUEL MARIacuteA
bullAuto do labregobullBarriga verdebullFarsa de Bululuacute
XOHANA XOHANA TORRESTORRES bullA outra banda do Iberr
bullUn hotel de primeira sobre o riacuteo
BERNARDINO BERNARDINO GRANtildeAGRANtildeA
bull20 mil pesos crimebullSinfarainiacuten contra Don PerfeutobullOs burros que comen ouro (nunca cabalos seraacuten)
Paacutexinas de interese2 Daniel Cortezoacuten na Galipedia3 Daniel Cortezoacuten na AELG
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
O TEATRO INDEPENDENTE E A MOSTRA DE RIBADAVIA
A mediados dos anos 60 aparecen os primeiros grupos de teatro independente galego (O Facho Teatro Circo Keyzaacuten)
Na deacutecada seguinte o teatro in- dependente espaacutellase por toda Galiza converteacutendose nun fenoacute- meno de extraordinaria vitalida- de Nacen numerosas e importan- tes compantildeiacuteas Antroido Artello Troula
Superando numerosos atrancos econoacutemicos e institucionais de-senvolven aleacuten da divulgacioacuten cul-tural unha funcioacuten poliacutetica de loita contra a ditadura
En 1973 a Agrupacioacuten Cultural Abrente de Ribadavia convoca a I Mostra de Teatro Galego e o I Certame Abrente Con esta iniciativa Ribadavia conveacutertese no principal punto de encontro do mundo do teatro galego Ao tempo que se fomentan e popularizan as representacioacutens teatrais estiacutemulase co premio Abrente a creacioacuten de textos dramaacuteticos O exemplo de Ribadavia foi segui-do por outras localidades (Vigo A Coruntildea Lugo Carintildeo Fene)
Paacutexinas de interese2 Galipedia
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
Crear unha rede teatral no paiacutes que permita o desenvolve-mento dunha dramaturxia galega moderna e comprometida
Pescudar novos meacutetodos para a creacioacuten e a representacioacuten cun afaacuten experimental aberto a todo tipo de influencias
Romper co concepto de compantildeiacutea estaacutebel do teatro burgueacutes e apostar pola itinerancia e a creacioacuten colectiva
Rescatar o teatro das salas convencionais para achegalo ao puacuteblico en todo tipo de locais tanto urbanos como rurais
Obxectivos do teatro independente
Paacutexinas de interese2 Galipedia
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
O Grupo Abrente Estaacute formado por autores que tiveron unha destacada participacioacuten nas mostras e certames de Ribadavia Ademais de escritores son tameacuten directores promo-tores de compantildeiacuteas e al-guacutens deles mesmo actores A pesar de que publican al-gunha obra neste periacuteodo (Romeriacutea aacutes covas do demo de M Lourenzo ou Zardi- gotde E Ruibal) a praacutectica totalidade das suacuteas obras son posteriores a 1976 polo que seraacuten estudados no tema 12
Manuel Lourenzo Francisco Taxes
Euloxio R Ruibal R Vidal BolantildeoPaacutexinas de interese2 Galipedia
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro
FONTES
bullMaterial de elaboracioacuten propiabullVarias presentacioacutens de LourenAacuteo Aacutelvarez RuizbullPresentacioacuten de Xenevra aloxada no slideharebullPresentacioacuten de Romaacuten Landiacuten aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Mosteiro aloxada no slidesharebullPresentacioacuten de Xemma aloxada no slidesharebullImaxes tiradas de google imaxesgoogle imaxes lamentando non ter deixado o seu rastro