Krajowe Ramy Kwalifikacyjne

Warsztaty PIFS20-21 maja 2011

KRK – podstawowe fakty i pojęcia

- Założenia LLL- Europejskie Ramy Kwalifikacji- Krajowe Ramy Kwalifikacji- Walidacja- Kwalifikacje- Jednostka uczenia się- Pracodawcy, a sektor edukacyjni- Użytkownicy systemu KRK- IBE Instytut Badań Edukacyjnych- PIFS, a KRK

Główne założenia LLL:

• Osoba ucząca sie w centrum zainteresowania• Pełniejsze wykorzystanie efektów uczenia sie osób w

różnych miejscach, formach i okresach życia, a przede wszystkim lepsze wykorzystanie doświadczenia życiowego, w tym zawodowego

• Gwarantowanie przez państwo równego traktowania różnych dróg uczenia sie, poprzez opieranie krajowych systemów kwalifikacji na efektach uczenia sie

• Wskaźnikiem skuteczności polityki skupionej na osobach uczących sie jest ich wiedza, umiejetności i inne kompetencje, a nie cechy dotyczące instytucji (np. wzrost nakładów na szkolnictwo i szkolenia w firmach, jakośc programów, podreczników i kadry.

Cele LLL z dokumentu:

Perspektywa uczenia się przez całe życie

• Kreatywnoś i innowacyjnoścć�• Przejrzysty i spójny krajowy system kwalifikacji• Różnorodna i dostepna oferta form wczesnej opieki i

edukacji• Kształcenie i szkolenie dopasowane do potrzeb

gospodarki i zmian na rynku pracy• Srodowisko pracy i zaangażowania społecznego

sprzyjające uczeniu sie przez całe życie

Europejskie Ramy Kwalifikacji (ERK)

ERK są wspólnym europejskim układem odniesienia umożliwiającym wzajemne porównywanie i powiązanie systemów kwalifikacji w poszczególnych krajach

Krajowe Ramy Kwalifikacji (KRK)

Krajowe Ramy Kwalifikacji dla uczenia sie przez całe życie:

są narzedziem służącym w danym kraju do klasyfikowania kwalifikacji według poziomu danej kwalifikacji; KRK ma jasne odniesienie do ERK

Z prac Zespołu Ekspertów ds. KRK

Założenia KRK

• Możliwoś odniesienia kwalifikacji do EQFć�• Czytelnoś systemu edukacyjnego dla ć�

obywateli• Dialog z rynkiem pracy • Integracja edukacji ogólnej, zawodowej i

wyższej • Spójnośc systemu kwalifikacji • Wspólny aparat pojeciowy • Przesuniecie akcentu z procesu na wynik • Promocja i wsparcie uczenia sie przez całe

życieJens Bjornavold, Cedefop (Warszawa, listopad 2009)

Cele wprowadzenia KRK

1. Przejście z systemu edukacji skoncentrowanego na procesie nauczania do systemu opartego na efektach uczenia się�

2. Stworzenie systemu umożliwiającego uznawanie efektów uczenia sie pozaformalnego i nieformalnego

3. Stworzenie praktycznych możliwości szybkiego reagowania na nowe potrzeby społeczeństwa, w tym rynku pracy

Cele wprowadzenia KRK II

4. Zapewnienie wiekszej integracji wszystkich trzech rodzajów (sektorów) edukacji w Polsce (ogólnej, zawodowej, wyższej)

5. Stworzenie warunków umożliwiających uznawanie kwalifikacji nadawanych w Polsce w innych krajach, w tym zwłaszcza w państwach członkowskich UE

6. Zrealizowanie zobowiązań, które wynikają z uzgodnionych w ramach UE uregulowań dotyczących tego obszaru

Walidacja

walidacja efektów uczenia sie to:

„proces potwierdzania, ze okreslone, poddane ocenie efekty uczenia sie uzyskane przez uczacego sie odpowiadaja konkretnym efektom wymaganym w ramach jednostki (uczenia sie) lub kwalifikacji”

Załacznik nr 1. do dokumentu Komisji Wspólnot Europejskich pt.: ZALECENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie ustanowienia Europejskiego systemu transferu i akumulacji punktów w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET) [SEK(2008) 442 SEK(2008) 443] (Bruksela, dnia 9.4.2008)

Europejski kontekst walidacji

Zaleca sie:• stosowanie podejscia opartego na

efektach uczenia się przy definiowaniu i opisywaniu kwalifikacji

• należy propagowac walidacje ocenionych efektów uczenia sie pozaformalnego i nieformalnego

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady w z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie ustanowienia europejskiego systemu transferu osiagniec w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET)

Kontekst europejski II

„każdy poziom kwalifikacji powinien byc zasadniczo osiągalny przez osoby podążające różnymi scieżkami edukacji i kariery”

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia sie przez całe zycie (EQF)

Cele wprowadzenia walidacji kompetencji

1. Umożliwienie nadania statusu formalnego kompetencjom zdobywanym w toku uczenia sie pozaformalnego i nieformalnego, w tym – w toku pracy

2. Ułatwienie migracji zarobkowej i edukacyjnej w ramach UE

3. Zdobywanie zatrudnienia zgodnego z posiadanymi kwalifikacjami

4. Ukierunkowanie dalszego uczenia sie

Walidacja jako odpowiedz na potrzeby

• Doświadczenia wynikające z migracji• Potrzeby osób indywidualnych

potwierdzone w ramach projektów walidacyjnych

• Mobilnośc na dynamicznym rynku• Rozwój idei i praktyki LLL• Brak rozwiązań kompleksowych

Kwalifikacje, a jakosć

Mówim o wysokiej jakości - ale czego? y�• Efektów uczenia sie?• Kwalifikacji?• Procesu walidacji?• Szkoleń i kształcenia? – procesu??• Usług edukacyjnych ? – zadbanie o klienta czy

jakośc kwalifikacji?

Podkreślic należy niezależnośc procesu kształcenia i procesu oceniania

Kwalifikacja

• „Kwalifikacja „ oznacza formalny wynik procesu oceny i walidacji uzyskany w sytuacji w której właściwy organ stwierdza, że dana osoba osiągneła efekty uczenia sie zgodne z określonymi standardami”

Definicja przyjeta przez Parlament Europejski w ramach zalecenia w sprawie wprowadzenia Europejskich Ram Kwalifikacji dla uczenia sie przez całe życie (kwiecieo 2008)

• Kwalifikacja (qualification) – dyplom, świadectwo, certyfikat lub inny dokument, wydany przez uprawnioną instytucje, stwierdzający że dana osoba osiągneła efekty uczenia sie zgodne z odpowiednimi wymaganiami.

Definicja przyjeta uchwałą nr 7/VII/10 Komitetu Sterujacego do spraw Krajowych Ram Kwalifikacji dla uczenia sie przez całe życie w dniu 29 lipca 2010 r.http://www.nauka.gov.pl/finansowanie/fundusze-europejskie/program-operacyjny- kapital-ludzki/krajowe-ramy-kwalifikacji/zestawienie-definicji-krk/

Kwalifikacja jako zbiór efektów uczenia się

• Kwalifikacja nadana „uczącemu sie” może byc traktowana jako zbiór efektów uczenia sie

• Efekty uczenia sie muszą podlegac ocenianiu i potwierdzeniu

• Po zbadaniu zgodności efektów uczenia si z ę�obowiązującymi standardami wydawane jest potwierdzenie odpowiedniej kwalifikacji – dyplom/świadectwo

• Kwalifikacja może byc uzyskana na drodze: kształcenia formalnego

kształcenia poza-formalnego Uczenia sie nieformalnego

• Kwalifikacja cechuje sie zawsze określoną „objetością”

Jednostka uczenia się (learning unit)

• Ma jasno i ściśle określone efekty uczenia się�

• Jest, może byc cześci składową ą�kwalifikacji

• Jest najmniejszym (?) zbiorem efektów uczenia si podlegającym ocenianiu i ę�potwierdzaniu.

• W ECVET – Europejskim Systemie Transferu i Akumulacji Osiągniec przypisywane są jej punkty ECVET i może byc przenoszona i akumulowana w celu nadania kwalifikacji

Różnice pomiędzy kwalifikacja a jednostka uczenia się

• Kwalifikacja musi zawsze posiadac określony, zatwierdzony przez uprawnioną instytucje standard

• Jednostka uczenia si –ę� nie musi posiadac zatwierdzonego standardu oceny uzyskanych efektów uczenia si dokonuje si w ę� ę�

odniesieniu do opisu jednostki uczenia si – dokonanego ę�jezykiem efektów uczenia się�

• Jednostka uczenia sie powstaje szybciej – istnieje możliwośc szybszej reakcji na potrzeby rynku pracy

Trzy rodzaje zbiorów„efektów uczenia się”

• Kwalifikacja „pełna” Uzyskanie kwalifikacji pełnej na określonym poziomie

KRK umożliwia ubieganie o nadanie kwalifikacji pełnej na wyższym poziomie

Kwalifikacja pełna podnosi „znacząco” kompetencje uczącego sie w wszystkich trzech obszarach – wiedza, umiejetności (w tym wyższe umiejetności kognitywne), kompetencje personalne i społeczne

• Kwalifikacja „cząstkowa” Może byc cześcią składową kwalifikacji pełnej Nie uprawnia do ubiegania sie o kwalifikacje pełną na

wyższym poziomie Nie musi podnosic kompetencji w trzech obszarach

• Jednostka uczenia sie

Jak pracodawcy oceniaja sektor edukacyjny?

- luki kompetencyjne wynikające z nienadążania systemu kształcenia za potrzebami pracodawców,

- brak powiązania miedzy programami kształcenia zawodowego i szkoleń, a aktualnym zapotrzebowaniem pracodawców na określone kompetencje pracowników,

- brak instrumentów pozwalających pracodawcom na szybkie sprawdzenie faktycznych umiejetności nowo zatrudnianych pracowników, co utrudnia i wydłuża proces rekrutacji,

- brak możliwości formalnego uznawania umiejetności praktycznych uzyskiwanych przez pracowników w wyniku kształcenia nieformalnego i zdobywanych przez doświadczenie

Jak pracodawcy oceniaja sektor edukacyjny II?

- niewystarczający i czesto nieprecyzyjnie określany zakres szkoleń oferowanych na rynku wynikający z braku odpowiedniej standaryzacji wymagań zawodowych

- pracowników o dopasowanych do potrzeb rynku kwalifikacjach, które można byłoby łatwo i skutecznie zweryfikowac na podstawie uznanego w branży certyfikatu,

- elastycznego i szybko reagującego na potrzeby rynku systemu kształcenia pracowników gwarantującego uzyskanie kwalifikacji odpowiadających oczekiwaniom pracodawców,

Użytkownicy systemu KRK

Użytkownicy systemu KRK

Użytkownicy systemu KRK

Użytkownicy systemu KRK

Projekt systemowy pt. "Opracowanie założeń merytorycznych i instytucjonalnych wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji oraz Krajowego Rejestru Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie" realizowany jest przez Instytut Badań Edukacyjnych w okresie od lipca 2010 do końca 2013 r.

Cel ogólny projektu prowadzonego przez Instytut Badań Edukacyjnych

Opracowanie ostatecznych założeń merytorycznych i instytucjonalnych dla wdrożenia Krajowych Ram Kwalifikacji oraz krajowego rejestru kwalifikacji dla uczenia sie przez całe życie.

Cele szczegółowe projektu prowadzonego przez Instytut Badań Edukacyjnych

- Opracowanie modelu KRK w oparciu o wypracowany ekspercki model KRK

- Zbudowanie mapy kwalifikacji w Polsce w odniesieniu do ERK

- Opracowanie procedur potwierdzania kompetencji w celu uzyskania kwalifikacji i weryfikacji istniejących kwalifikacji w odniesieniu do ERK, z uwzglednieniem zasad zapewniania jakości

- Przygotowanie założeń merytorycznych, instytucjonalnych i organizacyjnych dla instytucji do spraw Krajowego Systemu Kwalifikacji

- Zwiekszanie wiedzy na temat Krajowych Ram Kwalifikacji i kształcenia w oparciu o efekty uczenia sie wśród instytucji edukacyjnych i szkoleniowych i uczestników rynku pracy.

Udział PIFS w kosultacjach

Powołanie czterech zespołów problemowych dla poszczególnych obszarów debaty:

1. Model KRK dla maksymalizacji możliwości osiągania poziomu kwalifikacji przez uczących sie.

2. Proces osiągania kwalifikacji oparty o efekty uczenia sie.

3. System potwierdzania efektów uczenia sie oraz mechanizmy zapewniające jakośc kwalifikacji dla wiarygodności edukacji i kwalifikacji w kraju i w Europie

4. Zakres uczestnictwa partnerów społecznych i uczestników dialogu obywatelskiego w systemie kwalifikacji dla pełnego zaangażowania grup interesariuszy w tworzeniu i funkcjonowaniu systemu kwalifikacji

Jakie sa potencjalne szanse i zagrożenia dla Izby zwiazane z reforma?

Szanse:

• Dodefiniowanie branży szkoleniowej w ramach kształcenia pozaformalnego.

• Umocnienie głosu środowiska szkoleniowego.

• Integracja branży szkoleniowej (jej opis poprzez projekty badawcze, jako cześci kształcenia pozaformalnego).

• Dążenie do standaryzacji usług (KRK wymaga poddania sie zewn. Ocenie), kwalifikacji pełnych i cząstkowych oraz przejrzyste zasady tego procesu.

• Nawiązanie współpracy z różnymi izbami branżowymi i współdziałanie w zazebiających sie obszarach (komitety akredytacyjne, przepisy VAT).

• Integracja wszystkich kształcących w obszarze pozaformalnym.

• Uzyskanie możliwości ustanawiania przedstawiciela PIFS w komisjach akredytujących, weryfikujących kwalifikacje.

• Budowanie modelu ustanawiania kwalifikacji. Abyśmy mogli, jako środowiska branżowe i szkoleniowe kształcące w konkretnych zawodach (kwalifikacjach pełnych lub cząstkowych), definiowac kwalifikacje, je opisywac i wskazywac sposób ich weryfikowania.

• Przy okazji definiowania kształcenia pozaformalnego - integrowanie wokół „niego”- przepisów dotyczących branży szkoleniowej w ramach różnych ministerstw (wyeliminowanie sprzeczności: „VAT”, „placówki niepubliczne”, „kształcenie i wychowanie”, uczelnie wyższe – firmy szkoleniowe”).

• Podniesienie rangi kształcenia pozaformalngo.

• Zrównanie wszystkich dróg zdobywania kwalifikacji, tzn. ze sfery edukacji formalnej, nieformalnej i pozaformalnej.

Zagrożenia:

• Brak badań i definicji oraz opracowań dotyczących kształcenia pozaformalnego może skutkowac zawłaszczeniem tego rynku, błednym jego nazywaniem: przykład ze spotkania KRK – kształcenie pozaformalne = szkoły jezykowe.

• Brak reprezentacji firm i instytucji szkoleniowych w ciałach nazywających kwalifikacje i je weryfikujących.

• Brak kwalifikacji pełnych i cząstkowych uczonych przez firmy szkoleniowe wśród kwalifikacji uznawanych.

• Realizowanie sie zasady: „nieobecni nie mają głosu”.

• Zmarnowanie szansy na włączenie sie w proces zmian, gdy on jest inicjowany i definiowany.

• Zgoda na bycie biernym obserwatorem zmian.

• „Upaństwowienie” i zawłaszczenie LLL oraz KRK przez kształcenia formalne.

• Komercyjny rynek szkoleń musi sobie odpowiedziec na pytanie, czy oferowane przez niego kwalifikacje, w tym te poparte dyplomami i certyfikatami, zachowają swoją wartośc w oczach klientów po wdrożeniu ram kwalifikacyjnych, jeśli nie zostaną w pełni w tych ramach odpowiednio uwzglednione i wycenione (za A. Lechem).

Planowane i realizowane działania:

1. Aktywna praca przedstawicieli PIFS w zespołach roboczych debaty społecznej KRK.

2. Uświadamianie środowiska firm szkoleniowych w obszarze zachodzących zmian.

3. Inicjowanie dyskusji w tym zakresie (maile, forum PIFS, Komisja Kształcenia Zawodowego, Pełnomocnicy Regionalni, Newsletter PIFS)

4. Włączenie sie w prace rozpoczete przez IBE nad badaniem obszaru kształcenia pozaformalnego.

5. Współpraca z PARP przy badaniach rynku usług szkoleniowych.

6. Praca przedstawicieli PIFS w zespole powołanym przez MEN w celu wypracowania zasad współpracy: szkoły zawodowe – przedsiebiorcy.

7. Pozyskanie środków unijnych na projekt finansujący powstanie obserwatorium kształcenia pozaformalnego.

8. Zakończenie prac nad standardem usługi szkoleniowej.9. Udział PIFS w tworzeniu słownika pojec w KRK.10.Współpraca z PTI, KBiN, Izbą Rzemieślniczą –

wypracowywanie wspólnych rozwiązań i stanowisk.11.Udział przedstawicieli kształcenia pozaformalnego w

instytucjach weryfikujących i nadających kwalifikacje.12.Zadbanie o otwarcie dla praktyków i branż możliwości

opisywania kwalifikacji pełnych i cząstkowych.13.Zbadanie, jakie kwalifikacje pełne reprezentowane są lub

uczone przez Członków PIFS.

Dziękujemy za uwagę!

Ewa Polańska, Andrzej Lech

(Tworząc prezentacje korzystałam z opracowańWitolda Woźniaka oraz Tomasza Saryusz-Wolskiego, Michała

Gawryszczaka, Andrzeja Lecha)