KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ

(KKKA)

KLİNİK TANIMLAMA

Şikâyetler: Ateş, baş ağrısı, genel vücut ağrısı, halsizlik, bulantı-kusma,karın ağrısı, ishalLaboratuvar Bulguları: Lökopeni, trombositopeni, ALT, AST, LDH, CK yüksekliğiDestekleyici Bulgular: Kanama bulgularıEpidemiyolojik Hikâye:Kene ile temasKırsal kesimde yaşama, son 2 hafta içinde kırsal alan ziyaretiHayvan dokusu, kanı veya vücut sıvıları ile yakın temasHastaların kan veya vücut sıvıları ile temas Hasta çevresinde benzer şikâyeti olan başka vakaların varlığı

ÜLKEMİZDE COĞRAFİK DAĞILIM

Yoğun olarak görüldüğü iller: Erzurum, Erzincan, GümüşhaneBayburt, Tokat, Yozgat, SivasAmasya, Çorum,Çankırı, Bolu Kastamonu ve Karabük

KKKA Vakalarının ve Ölümlerinin Yıllara Göre Dağılımı

(2002-2009)

2002-03 2004 2005 2006 2007 2008 2009*

Vaka 150 249 266 438 717 1315 1318

Ölüm 6 13 13 27 33 63 63

Fatalite Hızı 4,00 5,22 4,89 6,16 4,60 4,79 4,77

0

10

20

30

40

50

60

70

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

25.01.2010

ÜLKEMİZDE AYLARA GÖRE DAĞILIM

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Vakalarının Aylara Göre Dağılımı (2002-2008)

0

50

100

150

200

2004 2 8 37 66 105 28 2 1

2005 0 10 40 72 99 36 4 5

2006 4 31 56 183 138 35 1 0

2007 3 27 150 259 210 53 15 0

2008 3 56 279 421 417 118 14 3

MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM

Sayı (%)

Cinsiyet

Erkek 717 55.2 Kadın 582 44.8

Yerleşim Yeri

Köy 956 73.6

İlçe 290 22.3

İl 53 4.1

KKKA Vakaları (n=1299)

Türkiye’de riskli bölgelerdeki erişkinlerde KKKA seroprevalansı:

Şehirlere göre KKKA seropozitif olanlar

12,6

11,9

11,0

12,2

4,7

7,5

1,7

6,4

14,3

13,4

10,4

0,0% 2,0% 4,0% 6,0% 8,0% 10,0% 12,0% 14,0% 16,0% 18,0% 20,0%

Amasya

Çankırı

Çorum

Erzincan

Erzurum

Gümüşhane

Karabük

Kastamonu

Sivas

Tokat

Yozgat

KKKA Seropozitif Olanların Cinsiyet Dağılımı

52,8

47,2

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

Erkek Kadın

Yaş Gruplarına Göre KKKA Seropozitifliği

5,77,1

8,210,0

17,0

23,1

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

18-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70 ve üstü

ÜLKEMİZDE BULAŞ YOLLARI

Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2002 - 2007 yılları

arasındaki 1820 vakanın:

%68.9’unda kene tutunması veya kene ile temas

%61.7’sinde hayvanlarla temas öyküsü

KLİNİK

Kuluçka süresi (3-14 gün)Kene tutunması: 1-3 gün (maks. 9 gün) Enfekte kan/doku ile temas: 5-6 gün (maks. 13 gün)

Erken dönem (1-2. gün) Ani başlayan yüksek ateş, titreme, baş ağrısı Kas ve eklem ağrısı, bulantı-kusma, karın ağrısı

KLİNİK

Geç dönem (3-10. günler)%75 oranında kanama bulguları %50 hepatomegali%10-25 merkezi sinir sistemi bulguları İyileşme dönemi 9-10. günden itibaren

KLİNİK VE LABORATUVAR BULGULARI

KENE TUTUNMASI İLE GELEN HASTALARA

YAKLAŞIM ALGORİTMASI

Örnek Vaka Cemile TİRYAKİ; 72 yaşında bayan

hasta ÇANKIRI-ILGAZ/Yuvasaray Köyü’nde ikamet etmekte.

14.05.2012 tarihinde Çankırı Ilgaz İlçe Hastanesi acil servisine halsizlik, öksürük ve yüksek ateş şikayetleri ile başvurmuş.(Kene tutunması mevcut)

Acil Serviste yapılması gerekenler;

Kene hemen çıkartılır. Kene, hastayı ilk karşılayan sağlık personeli tarafından çıkartılmalıdır.

Kenenin üzerine herhangi bir kimyasal madde dökülmemeli,

yakılmamalı ve cerrahi yöntemlerle çıkarılmamalıdır.

Acil Serviste yapılması gerekenler;

Kenenin başının içeride kalması durumunda herhangi bir şey yapmaya gerek yoktur, KKKA hastalığı açısından bir risk oluşturmamaktadır

Acil Serviste yapılması gerekenler;

Kene, içerisinde alkol bulunan ağzı kapaklı bir şişe içerisine konularak

çöpe atılmalıdır.

Kenenin tür tayini veya KKKA virüsü taşıyıp taşımadığını test etmek için

gönderilmesi gerekmemektedir.

Acil Serviste yapılması gerekenler;

Hemogram bakılır. Hemogram sonucu değerlendirilir. Hemogram sonucunda değerler normal ise;

hastanın şikayetleri devam ediyorsa şikayetleri geçene kadar günlük tam

kan takibi yapılır.KKKA Vaka Kayıt Formu doldurularak

Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine gönderilir.

KKKA VAKA KAYIT FORMU

ADI SOYADI : ……………………………..

DOĞUM TARİHİ :…../…./….

MESLEĞİ :……………………….

İKAMETGAH ADRESİ :…………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………..

TELEFON :………………………..

KENE TEMASI VAR MI? EVET ( ) HAYIR ( )

TARİH :…./…./….

ADRES(İLÇE/KÖY) :……………………………………………………………………………………………. ENDEMİK BÖLGEDE Mİ YAŞIYOR? EVET ( ) HAYIR ( )

ENDEMİK BÖLGE ZİYARETİ VAR MI? EVET ( ) HAYIR ( )

ADRES :…………………………………………………………………………………………………………..

KKKA AÇISINDAN RİSK FAKTÖRÜ TAŞIYOR MU? ( HAYVANCILIK,ÇİFTÇİLİK) ………………………………………………………………………………………………………………………

İLK ŞİKAYETİN BAŞLAMA TARİHİ :…. /…. /….

İLK ŞİKAYET SEMPTOMLARI :………………………………………………………………………………...

İLK BAŞVURDUĞU SAĞLIK KURULUŞU :……………………………………………………………………

YAPILAN TETKİKLER :…………………………………………………………………………………………..

ÖN TANI :………………………………………………………………………………………………………….

SEVK EDİLDİĞİ TARİH : …./ …. / ….

SEVK EDİLDİĞİ SAĞLIK KURULUŞUN ADI :………………………………………………………………..

SEVK EDİLDİĞİ SAĞLIK KURULUŞUNA BAŞVURU TARİHİ :…./ …./ ….

SEVK EDİLDİĞİ GÜN İLE YATIŞ YAPILAN GÜN ARASINDA FARK VAR MI? NEDENİ :………………………………………………………………………………………………………….

O BÖLGEYE VE AİLEYE KKKA EĞİTİMİ VERİLMİŞ Mİ?

EĞİTİMİ VEREN KİŞİ :…………………………………………………………………………………………..

TARİH:…. /…. /….

ONAY

Acil Serviste yapılması gerekenler;

Trombosit<150000 veya Lökosit<4000 ise Enfeksiyon

Hastalıkları Uzmanına sevk edilir.

Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı tarafından değerlendirilen hastanın

yatışı yapılarak gerekli izalasyon önlemleri alınır.

Serviste;KKKA Tanısı İçin Kan Alınır

Hastadan alınan kan Referans Lab. gönderilmek üzere Halk Sağlığı

Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine soğuk zincir koşullarına uygun olarak

ulaştırılması gerekir.

Aynı zamanda KKKA Hastalığı Bilgi Sistemine hastanın bilgilerinin girişi

mutlaka yapılmalıdır.

Formların eksiksiz ve doğru doldurulması Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı Bilgi sistemine veri girişleri

eksiksiz ve tam olarak yapılmalıdır.Sistemden alınan çıktı ile birlikte Birimimize ulaştırılır.

Steril tüptekan örneği

ETİKETHastanın Adı Soyadı

Örneğin CinsiÖrneğin Alındığı Tarih

Serum örnekleri dondurulmadan, ulaşılacak mesafe ve çevre ısısı göz önünde bulundurularak yeterli buz aküsü ile birlikte ,soğuk zincir koşullarına uygun olarak (+40c) gönderilmelidir.

10 mL antikoagülansız tüpe kan alınarak

pıhtılaşması için oda sıcaklığında

bekletilir, santrifüj edilip, serumun

ayrılması ve en az 1.5 mL serumun vidalı

dıştan kapaklı bir tüple ilgili birime

ulaştırılır.

Kan DONDURULMAMALI

TARAYICI ADRES ÇUBUĞUNA zhys.kirimkongo.gov.tr YAZARAK YENİ KKKA BİLDİRİM SİSTEMİ ANA SAYFASINA ULAŞILABİLİR

Form sistem üzerinden eksiksiz olarak doldurulduktan sonra Hasta

Şikayet Formu Başlık Bilgileri çıktısı ile birlikte kan soğuk zincir

kurallarına uygun olarak Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı

Hastalıklar Birimine ulaştırılır.

Serviste yapılması gerekenler;

Yatan hastamıza günlük Hemogram, Hemostaz Paneli ve Biyokimya

bakılır.Destek tedavisi başlanır.

3. Basamak Sağlık Kuruluşuna Sevk Kriterleri

60 yaşından büyük olanlar Klinik durumu ve Lab. değerleri hızla

bozulanlar Şuur bulanıklığı olanlar Trombosit<50000, aPTT’si uzamış olanlar KKKA hastalığı tablosunu ağırlaştıracak

organ yetmezliği, hematolojik hastalık gibi eşlik eden başka hastalığı olanlar