Post on 19-Mar-2016
description
Instrumenty strunowe
opr. Monika Wojciechowska
Instrumenty strunowe (chordofony) – to instumenty,w których źródłem dźwięku jest drgająca struna.
dzielą się na:
Instrumenty strunowe należą do najstarszych instrumentów muzycznych. Najstarszy znany wizerunek instrumentu strunowego pochodzi z malunków
odkrytych we francuskich jaskiniach. Przedstawiają one mężczyznę grającego na jednostrunowym instrumencie za pomocą smyczka. Pierwsze instrumenty
strunowe przypominające współczesne odpowiedniki z grupy szarpanych powstały na Bliskim Wschodzie już w trzecim tysiącleciu p.n.e., skąd w wyniku
ekspansji kulturowej dotarły także do Europy
smyczkoweszarpane uderzanePOWRÓT
muzyczne instrumenty strunowe, w którym wzbudzenie drgań struny odbywa się poprzez jej szarpnięcie.
Instrumenty Szarpane
Banjo
Cytra
Gitara Harfa Klawesyn
Lira Lutnia
Mandolina Ukulele
POWRÓT
Banjomuzyczny instrument strunowy z
grupy szarpanych. Posiada okrągłe pudło rezonansowe przypominające tamburyn.
Struny rozpięte są wzdłuż gryfu z progami, przy czym jedna z nich - krótsza - przeznaczona
jest do gry kciukiem, natomiast na pozostałych czterech gra się
prosty akompaniament.
POWRÓT
Cytra
(z gr. kitara) - ludowy strunowy instrument muzyczny, szarpany o płaskim pudle rezonansowym. Pochodzi z terenów Niemiec i Austrii, popularny również w Indiach pod nazwą Swarmandal. Strojony za pomocą klucza.
Rozróżniamy 2 rodzaje cytry:
Cytra koncertowa Cytra akordowa
POWRÓT
Cytra koncertowa o 5 strunach na gryfie podobnym
do gitarowego, służących do chromatycznych chwytów i 27 lub
30 strunach basowych przeznaczonych do
akompaniamentu. Struny wiolinowe szarpie się przy pomocy
plektronu (kostki), basowe - palcami. Podczas gry instrument
leży przed muzykiem.
POWRÓT
Cytra akordowa o większych rozmiarach od
koncertowej, nie posiada progów. Niemożliwe jest więc skracanie strun
przy ich pomocy. Podczas gry trzymana jest w sposób podobny jak w grze na harfie, lub podobnie jak
cytra koncertowa leży przed muzykiem - na kolanach lub na stole.
POWRÓT
Gitara
instrument muzyczny z grupy strunowych szarpanych z pudłem
rezonansowym, gryfem i progami na podstrunnicy. Na gitarze gra się
palcami, a pomagać sobie można kostką/lub pazurkami
POWRÓT
Gitara basowaGitara elektrycznaGitara flamenco Gitara dobro
Gitara hawajska
Gitara basowainstrument strunowy szarpany, najczęściej
elektryczny, z progami na podstrunnicy (gryfie); stosuje się także gitary basowe bezprogowe
(fretles, z ang. fretless). Gitara basowa transponuje – podobnie jak kontrabas – o oktawę
w dół. Tradycyjne gitary basowe mają cztery struny g, d, A, E Łączna skala gitary basowej obejmuje dźwięki (w brzmieniu) od E1 do g1,
jest więc identyczna ze skalą kontrabasu. Spotyka się także modele 5-strunowe (z
dodatkową dolną struną C lub H), 6-strunowe (jak pięciostrunowy plus górna struna C), 8-
strunowe (gdzie dla każdej struny 4-strunowej jest dodana druga strojona o oktawę wyżej) oraz
12-strunowe. W muzyce rockowej na gitarze basowej gra basista.
POWRÓT
POWRÓT
Gitara elektryczna
to gitara, w której drgania stalowej struny umieszczonej w polu elektromagnetycznym, są
przekształcane w zmiany napięcia elektrycznego, za pomocą przetwornika.
POWRÓT
Gitara flamencoWiększość gitar flamenco jest wytwarzana z
drzewa cyprysowego dlatego w odróżnieniu od gitar klasycznych są wykonane najczęściej w
kolorach od jasnożółtego do pomarańczowego. Pudło jest nieznacznie węższe i płytsze od
pudła gitary klasycznej. Nieodłącznym elementem gitary flamenco jest golpeador
Golpeador nazywany również "Flamenco Tap Plate" lub "Pick Guard" to płytka ochronna wykonana przeważnie z
cienkiego samoprzylepnego plastiku - laminatu. Naklejana na płytę wierzchnią gitary w celu ochrony lakieru i płyty przed uderzeniami gitarzysty, który wykonuje technikę
golpe czyli uderzenie palcem serdecznym w pudło rezonansowe w celu zaakcentowania, wzmocnienia
wybranego dźwięku.
POWRÓT
Gitara hawajskawykształciła się w kulturze muzycznej
Hawajów. Początkowo, od zwykłej gitary akustycznej różniła się strojem i techniką gry,
lecz z czasem przekształciła się w samodzielny instrument.
Na gitarze hawajskiej gra się na siedząco trzymając ją na kolanach. Struny dociska się do podstrunnicy za
pomocą metalowego lub szklanego przedmiotu, zwykle walca trzymanego w palcach lub szerokiej obrączki na palec założonej. Przedmiot przesuwany wzdłuż struny
powoduje wydobywanie z niej przeciągłego, śpiewnego tonu. Liczba strun gitary hawajskiej jest też zmienna i
dochodzi do ośmiu.
POWRÓT
Gitara dobro
gitara akustyczna skonstruowana przez muzyków Georga Beauchampa i Johna Dopyera
w 1927 w celu wzmocnienia dźwięku gitary akustycznej. Najważniejszym elementem gitary był opatentowany dysk, opierający się z jednej strony na metalowym pudle rezonansowym, a
jednocześnie stanowiący podparcie dla stalowych strun. Dźwięk gitary był bardzo ostry i metaliczny, a jego natężenie było od trzech do pięciu razy większe niż w przypadku zwykłej
gitary akustycznej. Gitara zyskała dużą popularność wśród muzyków bluesowych i
country swojej epoki.
Harfa
POWRÓT
instrument strunowy szarpany w kształcie trójkąta, jeden z najstarszych instrumentów
muzycznych. Wywodzi się od łuku. Współczesna harfa koncertowa ma 47 strun
nastrojonych diatonicznie w Ces-dur i 7 pedałów, służących do przestrajania
poszczególnych strun. Harfa pedałowa o podwójnym wcięciu pedałów umożliwia przestrajanie 44 strun (tj. wszystkich z wyjątkiem dwóch najniższych i jednej
najwyższej) o jeden lub dwa półtony, a tym samym grę we wszystkich tonacjach
POWRÓT
Klawesyn
(inaczej: cembalo, clavicembalo, cymbał, harpsichord, klawicymbał) - wynaleziony w
epoce renesansu instrument strunowy szarpany wyposażony w klawiaturę. Jego dźwięk, w
porównaniu z fortepianem, jest cichy i mało zróżnicowany dynamicznie.
POWRÓT
Lirainstrument strunowy z grupy chordofonów wywodzący się ze starożytnej Grecji. Ma wąski, czworoboczny rezonator, z którego
wychodzą dwa łukowate ramiona połączone poprzeczką. Zaopatrzony w 4 do 10 strun.
Początkowo pudło rezonansowe złożone było ze skorupy żółwia. Na lirze grano na dwa
sposoby: szarpiąc struny lub uderzając pałeczką (plektronem).
Istnieje jeszcze odmiana liry zwana lirą korbową
(łac. organistrum). Instrument ten jest
zaopatrzony w korbkę przymocowaną do okrągłej
tarczy, która wzbudza struny liry.
Lutnia
POWRÓT
muzyczny instrument strunowy szarpany z grupy chordofonów. Pudło
rezonansowe instrumentu z jednej strony jest mocno wypukłe, a gryf
zagięty pod kątem 90°. Liczba strun: od 6 do 16. Liczba progów: od 4 do11.
Przywieziona do Europy z krajów arabskich we wczesnym
średniowieczu.
POWRÓT
Mandolina
strunowy instrument muzyczny z rodziny szarpanych posiadający cztery pary strun strojonych w
kwintach. Skala mandoliny (zakres dźwięków muzycznych) wynosi od g
do fis3
Instrumenty smyczkowe
instrumenty muzyczne z grupy chordofonów strunowych, w których struna wprowadzana jest w stan wibracji za pomocą smyczka, przesuwanego po strunie – legato, detaché, lub uderzając w nią włosiem – spiccato. Inną metodą wydobycia
dźwięku z instrumentu smyczkowego jest col legno - czyli uderzenie struny drzewcem smyczka lub pizzicato, czyli szarpniecie struny palcem oraz klang (pizzicato
bartokowskie, pizzicato à la Bartók) – szrpnięcie struny tak silne, by uderzyła o gryf.
Klasyczne instrumenty smyczkowe
Dawne isntrumenty smyczkowe
Regionalne instrumenty smyczkowe
Elektryczne instrumenty smyczkowe
POWRÓT
dzielą się na:
Smyczek
POWRÓT
element instrumentu smyczkowego służący do wzbudzania wibracji strun. Smyczek składa się z drzewca będącego elementem nośnym wykonanym z balsy, uchwytu, włosia i śruby naciągowej (żabka), pozwalającej uzyskać
odpowiedni naciąg włosia.
Włosie w smyczku pochodzi z końskiego ogona. W celu zwiększenia szorstkości włosia i tym samym zwiększenia jego przyczepności do strun
naciera się włosie kalafonią.
Klasyczne instrumenty smyczkowe
POWRÓT
skrzypce
altówka
wiolonczela
kontrabas
POWRÓT
Skrzypcesą najmniejszym instrumentem z tej grupy, zarazem
charakteryzują się najwyższym strojem.
Skrzypce składają się z podłużnego pudła rezonansowego z dwoma otworami w kształcie
stylizowanej litery f, gryfu z bezprogową podstrunnicą, zakończonego główką w charakterystycznym kształcie ślimaka. Struny, podparte na mostku, napinane są za
pomocą klinowych naciągów.
Struny skrzypiec, niegdyś wykonywane z preparowanych jelit zwierzęcych, dziś niemal wyłącznie
wykonywane są ze stali.
Instrument posiada cztery struny normalnie strojone w kwintach do następujących dżwięków (począwszy od najniżej strojonej) - g, d1, a1, e2 i obejmuje zakres
dźwięków od g do e4.
POWRÓT
Altówka
muzyczny instrument strunowy z grupy chordofonów smyczkowych. Altówka jest
nieco większa od skrzypiec, ma niższy, głębszy i łagodniejszy ton.
Instrument posiada cztery struny normalnie strojone w kwintach do następujących dżwięków (począwszy od najniżej strojonej) - c, g, d1, a1 i obejmuje zakres
dźwięków od c do a3.
Technika gry na altówce jest taka sama jak na skrzypcach, altowiolista gra z nieco większym
oparciem. Smyczek jest identycznej długości jak u skrzypka.
POWRÓT
Wiolonczelatenorowo-basowy, instrument strunowy
z grupy smyczkowych.
Instrument ma cztery struny normalnie strojone w kwintach do następujących dźwięków (począwszy od
najwyżej strojonej) - a, d, G, C, i obejmuje zakres dźwięków od C do a2.
Na wiolonczeli gra się siedząc, obejmując udami pudło rezonansowe. Gryf wznoszący się pionowo w górę
znajduje się na wysokości przedramienia i ramienia. Wiolonczela posiada piękne, niskie, melancholijne brzmienie, choć w wysokim rejestrze
brzmi jasno, czasem nawet „błyskotliwie”.
POWRÓT
Kontrabas
muzyczny instrument strunowy z grupy smyczkowych; jest największym instrumentem tej grupy.
Instrument posiada cztery struny strojone w kwartach (począwszy od najniżej strojonej): E, A, D , G i obejmuje
zakres dźwięków od E do g1
Ma trochę inną budowę niż pozostałe instrumenty smyczkowe. Gra się na nim stojąc.
Regionalne instrumenty smyczkowe
POWRÓT
Gęśle
Basetla
prastary słowiański instrument strunowy
swym kształtem przypomina wiolonczelę. Posiada od 2 do 4 strun
Elektryczne instrumenty smyczkowe
Skrzypce elektryczne
w przeciwieństwie do akustycznych nie posiadają pudła rezonansowego (soundbox), które wzmacnia drgania strun i wypromieniowuje dźwięk.
W przypadku skrzypiec elektrycznych rolę tę spełniają głośnik i wzmacniacz elektro-akustyczny. Często skrzypce elektryczne mają wiecej niz 4 struny. Najczęściej dodawana jest struna "C"( o kwintę
niżej niż struna "G" )
POWRÓT
POWRÓT
Dawne instrumenty smyczkowe
Rebecpochodzenia arabskiego lub bizantyjskiego o owalnym pudle w
kształcie gruszki, posiadający trzy struny.
Lira da braccio
posiadający pudło rezonansowe o kształcie zbliżonym do skrzypiec. Posiadał zwykle 5 strun melodycznych strojonych w kwartach i
kwintach i 2 struny burdonowe strojone w oktawach.
Viola da gamba
Viola d’amore
Rebec
POWRÓT
Lira da braccio
POWRÓT
Viola da gamba
POWRÓT
Viola d’amore
POWRÓT
Ukulele
POWRÓT
Mała gitara hawajska z czterema strunami (a, d1, fis1, h1)
Instrumenty strunowe uderzane klawiszowe
instrument strunowy, w którym wibracja strun wzbudzana jest uderzeniem młoteczka. Młoteczki
mogą być trzymane w dłoniach lub być częścią mechanizmu uruchamianego przez klawiaturę.
Klawikord PianinoFortepian
POWRÓT
Klawikordnajstarszy instrument klawiszowy, wynaleziony w XIV wieku. Struny wprawiane są w ruch za pomocą
tangentów (listewek), które naciskają i dzielą struny po przyciśnięciu klawiszy.
Powoduje to, że dźwięk wydawany przez klawikord jest bardzo cichy. Ma tylko jedną klawiaturę o zakresie 4 oktaw.
POWRÓT
PianinoZasada działania jest identyczna jak w
fortepianie z tą różnicą, że rama ze strunami jest położona pionowo a nie
poziomo, co powoduje, że również sam instrument jest wyższy od fortepianu,
za to znacznie od niego krótszy.
POWRÓT
FortepianW fortepianie struny rozpięte na stalowej ramie uderzane są młoteczkami
wyściełanymi filcem. Naciśnięcie klawisza powoduje uderzenie młoteczka w strunę,
POWRÓT
Dziękuję za uwagę