Post on 23-Oct-2015
TAJUK KEMAHIRAN DAN TAHAP
AUTOMASI PEINDUSTRIAN – TAHAP1
No. DAN TAJUK MODUL
M04 PNEUMATIC SYSTEM 1
No. DAN TAJUK PENGALAMAN PEMBELAJARAN
LE1 INSTALL PNEUMATIC AND ELECTRO- PNEUMATIC LE2 CHEK PRESSURE, EXTERNAL LEAKAGE, CONDENSATE AND CARBON DEPOSIT.
OBJEKTIF PRESTASI AKHIRAN / TERMINAL PERFORMANCE OBJECTIVE
MAINTAIN PNEUMATIC AND ELECTRO- PNEUMATIC SYSTEM COMPONENT BY DISASSEMBLING AND ASSEMBLING COMPONENT USING CHECK LIST, GUAGES, TOOLS AND EQUIPMENT SO THAT:- 1. THE COMPONENTS ARE INSTALLED ACCORDING
TECHNICAL MANUAL WITHOUT DAMANGING THE COMPONENT AND ABLE TO FUNCTION SAFETY
2. THE OPERATING PRESSURE AND TEMPERATURE, THE LOCATION AND CONDITION OF THE LEAKAGE AND THE AIR LEVEL AND VISCOSITY IS DETERMINED, DETECTED AND MAINTAIN ITS WORKING SPECIFICATION.
INSTITUT LATIHAN JABATAN TENAGA MANUSIA
KEMENTERIAN SUMBER MANUSIA
MALAYSIA
KERTAS PENERANGAN
(B10-01-04)
ISI KANDUNGAN LE1 – INSTALL PNEUMATIC AND ELECTRO- PNEUMATIC
TASK 04.01 – Install Pneumatic and Electro- Pneumatic system components
No. & TAJUK PENGALAMAN PEMBELAJARAN
LE1 Install Pneumatic And Electro- Pneumatic
No. & TAJUK TUGASAN
TASK 04.01 – Install Pneumatic and Electro- Pneumatic system components
TEMPAT :
TEMPOH :
Code No. : B10-01-04
Muka : 1 drp. 24
TAJUK : FUNGSI , SIMBOL SKEMA KOMPONEN SERTA LITAR PNEUMATIK TUJUAN : 1. Kenal elemen pneumatik. 2. Kenal dan tahu fungsi komponen pneumatik. 3. Kenal simbol dan gambar komponen pneumatik 4. Tahu baca dan faham litar pneumatik.
PENERANGAN : Sistem pneumatik boleh dipecahkan kepada beberapa tahap yang mewakili elemen pneumatik.
ELEMEN PNEUMATIK
Rajah 1
Code No. : B10-01-04 Muka : 2 drp. 24
GAMBAR KOMPONEN PNEUMATIK SIMBOL Service Unit With On/Off Valve
Manifold Pressure Regulator With Pressure Gauge Pressure Gauge
Rajah 2
Code No. : B10-01-04 Muka : 3 drp. 24
1. ACTUATORS (Penggerak) A. Rotary Actuator
Rajah 3
- Sejenis elemen bekerja (working elemen) yang akan melakukan tugasan dalam suatu mesin.
- Force is delivered in the form of TORQUE A FORCE atau DISTANCE.
- Units are Newton metres – Nm or Foot pounds - ft lbs
- Equivalent Piston Diameters : 16mm to 40mm
- Angle of Rotation : 0 to 180o adjustable - some go to 270o
- Torque : Up to 20Nm at 6 Bar
Code No. : B10-01-04 Muka : 4 drp. 24
B. Linear Actuator - Elemen bekerja yang hanya bergerak lurus sahaja.
- Terdapat 2 jenis linear actuator (silinder) iaitu :
i) Silinder tindakan satu arah (single acting cylinder)
ii) Silinder tindakan dua arah (double acting cylinder)
a) Silinder tindakan satu arah (single acting cylinder)
Single Acting Cylinder , return movement via spring
Single Acting Cylinder, return movement via external force
Rajah 4
Rajah 4
- Mempunyai satu port (laluan angin) dan spring (built in)
- Apabila tekanan angin memasuki port, piston akan bergerak menekan spring.
- Apabila tekanan angin dilepaskan, spring akan menolak piston kembali ke keadaan asal.
Wiper Seal
Piston Rod Bearing Base End Rod End
Code No. : B10-01-04 Muka : 5 drp. 24
b) Silinder tindakan dua arah (double acting cylinder)
Double Acting Cylinder
Rajah 5 - Tiada spring tetapi mempunyai 2 port (A & B)
- Apabila tekanan angin memasuki port A, piston akan bergerak dan angin akan keluar dari port B.
- Apabila tekanan angin memasuki port B, piston akan kembali dan angin dari port A akan keluar.
- Walaubagaimanapun, pergerakan tekanan angin memasuki port A atau B hanya akan ditentukan oleh
Valve (injap).
- Contoh lain Double Acting Cylinder
Double Acting Cylinder with adjustable Double Acting Cylinder through piston rod
cushioning at both ends
Rodless Cylinder
Rajah 6
Code No. : B10-01-04 Muka : 7drp. 24
2. VALVE (Injap)
A) Kegunaan valve
- Membuka laluan (open the flow path)
- Menutup laluan (close the flow path)
- Mengubah / menentukan arah laluan (directing the flow)
- Menghadkan jumlah laluan (regulating the flow)
- Menyelaras isipadu laluan (adjust the flow volume)
- Terbahagi kepada 2 jenis design iaitu:
Poppet Valves
- Ball seat valves
- Disc seat valve
Slide valves
- Longitudinal slide valve
- Longitudinal flat slide valve
- Plate slide valve
i) Perbandingan design valve
Poppet Valve Spool / slide valve
Kebaikan: Kebaikan:
- Stroke pergerakan (actuating) yang pendek - Daya pergerakan (actuating) yang rendah
- Kesan sealing yang baik (tiada kebocoran) - Boleh digunakan untuk valve yang besar
- Tidak sensitive kepada habuk
Keburukan: Keburukan:
- Daya pergerakan (actuating) yang tinggi - Stroke pergerakan (actuating) yang panjang
- Kebiasaannya digunakan untuk valve yang kecil - Kurang kesan sealing
- Sensitif kepada habuk
i) Jenis – jenis valve
a) Directional Control Valve b) Non Return Valve c) Flow Control Valve d) Combination Valve
Code No. : B10-01-04 Muka : 8 drp. 24
C) Penerangan Jenis Valve A) Directional Control Valve: i) Symbol Development
Petunjuk: = Valve Switching position = Bilangan kotak menunjukkan bilangan switching position = Anak panah menunjukkan arah aliran / laluan angin
= Laluan tertutup
= Sambungan (inlet dan outlet ports) – jumlah port
Menamakan Valve = Jumlah Port / Jumlah Position
Rajah 8
Code No. : B10-01-04 Muka : 9 drp. 24
ii) Jenis – jenis Directional Control Valve
a) 2/2 way valve
- Berfungsi untuk membuka dan menutup laluan angin sahaja. Contohnya shut-off valve dan paip
air.
b) 3/2 way valve
- Digunakan untuk mengawal pergerakan angin memasuki Single Acting Cylinder.
- Juga sebagai input signal seperti (pushbutton, emergency button, foot pedal, hand lever button &
limit switch)
c) 5/2 way valve
- Digunakan untuk mengawal pergerakan angin memasuki Double Acting Cylinder.
iii) Menamakan port
Rajah 9
Code No. : B10-01-04 Muka : 10 drp. 24
iv) Directional Control Valve symbol Directional Control Valve Pressure Valves
Rajah 10
Code No. : B10-01-04 Muka : 11 drp. 24
v) Gambar Directional Control Valve & Pressure Valve : 3/2 way D.C.Vwith push button, N/C 3/2 way D.C.V with push button , N/O
3/2 way roller lever valve, N/C 3/2 way roller lever valve with idle return, N/C 5/2 way valve 5/2 way double pilot valve
Rajah 11
Code No. : B10-01-04 Muka : 12 drp. 24
B) Non return Valve i) Jenis – jenis Non Return Valve
a) OR Valve ( Shuttle Valve)
- Mempunyai 2 input & satu output.
- Jika salah satu atau kedua – dua input menerima tekanan angin, output akan terhasil.
b) AND Valve ( Two Pressure Valve)
- Mempunyai 2 input & 1 output.
- Output hanya akan terhasil jika kedua-dua input menerima tekanan angin.
c) Quick Exhaust Valve
- Guna untuk menambah kelajuan pergerakan piston (turbo).
- Tidak boleh dilaras kelajuannya.
- Silinder akan Extend seperti biasa, tetapi Retract dengan lebih laju.
ii) Non Return Valve Symbol
Quick Exhaust Valve
iii) Gambar Non Return Valve Shuttle Valve Dual Pressure Valve
Rajah 12
Code No. : B10-01-04 Muka : 13 drp. 24
C) Flow Control Valve i) Jenis –jenis Flow Control Valve a) One Way Flow Control Valve
- Guna untuk memperlahankan pergerakan piston.
- Kelajuan boleh dilaras.
b) Flow Control Valve adjustable. ii) Flow Control Valve Symbol
iii) Gambar Flow Control Valve One way flow control valve
Rajah 13
Code No. : B10-01-04 Muka : 14 drp. 24
D) Combination Valve i) Jenis –jenis Combination Valve a) Pressure Sequence Valve
- Sejenis safety valve yang memeriksa tekanan supaya tidak melebihi settingnya. (laras daripada
spring)
- Biasa digunakan untuk moulding, clamping, stamping, pressing.
b) Time Delay Valve - Kombinasi 3 fungsi
- Apabila tekanan memasuki One Way Flow Control Valve, ia akan dilambatkan pengalirannya.
- Kemudian ia perlu memenuhi reservoir sebelum samapi ke 3/2 way valve dan menghidupkan
outputnya.
ii) Tekanan yang memasuki port Z (input timer) mestilah bersih (tiada bendasing, habuk dll.), berterusan (tekanan tidak boleh putus) dan stabil (tidak boleh tinggi/rendah) iii) Combination Valve Symbol
PRESSURE SEQUENCE VALVE
Kombinasi 3 fungsi.
`
TIME DELAY VALVE
Rajah 14
Code No. : B10-01-04 Muka : 15 drp. 24
iii) Gambar Combination Valve Pressure Sequence Valve Timer delay valve, N/C Pressure Sequence Valve Time Delay Valve, N/C
Rajah 15
Code No. : B10-01-04 Muka : 16 drp. 24
CONTOH LITAR MENGGUNAKAN KOMPONEN PNEUMATIK
A) Keadaan: - Tekan pushbutton, piston keluar - Lepas pushbutton , piston kembali
Rajah 16
B) Keadaan: - Tekan start button, piston keluar - Tekan stop button, piston kembali
Rajah 17
START STOP
Code No. : B10-01-04 Muka : 17 drp. 24
C) Keadaan: - Tekan start button, piston keluar & masuk berulang kali - Tekan stop button, piston kembali ke dalam dan berhenti
Rajah 18
Rajah 18
START STOP
IS1 IS2
START STOP
Code No. : B10-01-04 Muka : 18 drp. 24
D) Keadaan: - Tekan salah satu atau kedua-dua pushbutton (input), silinder akan keluar (extend). - Lepaskan pushbutton, piston akan kembali (retract).
Rajah 19 E) Keadaan: - Tekan pushbutton, piston akan keluar (extend) seperti biasa. - Lepaskan pushbutton, piston akan kembali (retract) dengan lebih laju.
Rajah 20
START STOP
Code No. : B10-01-04 Muka : 19 drp. 24
F) Keadaan: Supply Throttling (Meter – In) - Tekanan yang memasuki silinder akan dikawal. - Tekanan yang keluar dari silinder tidak dikawal. - Flow Control (a) akan menyebabkan silinder keluar perlahan-lahan dan (b) menyebabkan silinder kembali perlahan – lahan.
Rajah 21
Code No. : B10-01-04 Muka : 20 drp. 24
(a) (b)
G) Keadaan: Exhaust Throttling (Meter - Out) - Tekanan yang keluar dari silinder akan dikawal. - Tekanan yang memasuki silinder tidak dikawal. - Flow Control (a) akan menyebabkan silinder masuk perlahan-lahan dan (b) menyebabkan silinder keluar perlahan – lahan.
Rajah 22
(a) (b)
Code No. : B10-01-04 Muka : 21 drp. 24
H) Keadaan: - Tekan pushbutton, piston akan keluar (extend). - Lepaskan pushbutton, piston akan kembali (retract).
Positional Sketch
Circuit Diagram (Rajah 23)
Code No. : B10-01-04 Muka : 23 drp. 24
I) Keadaan: - Tekan pushbutton, piston 1A akan keluar, (extend). - Selepas itu, piston 2A pula akan keluar (extend). - Piston 2A kembali (retract). - Piston 1A akan kembali (retract)
Positional Sketch
Circuit Diagram Rajah 25