FIETSSTRATEN DE DOODSTEEK VOOR DE MIDDENSTAND?

Kees van Ommeren

Renee van der West

Decisio

Indeling• Introductie

• Polarisatie in discussie over fietsstraten, parkeren en effect op winkels en omzet

• Beschouwing aan de hand van praktijkcases

• Conclusies

Even voorstellen• Economisch onderzoeks- en adviesbureau

• Opgericht in 1997

• 20 man/vrouw sterk

• Breed beleidsonderzoek op gebied van mobiliteit, ruimte en infrastructuur

• Sinds 8 jaar ontwikkelen we de begrippen Walkonomics en Bikenomics steeds verder

Kamp 1: Parkeren cruciaal voor detailhandel• Onderzoek Strabo 31+34 winkelgebieden en

winkelcentra:

• Automobilisten besteden per bezoek 2 keer zoveel dan fietsers

• Gemiddeld komt 44% van de bezoekers met de auto

• Maar dit is wel goed voor gemiddeld 60% van de omzet

Kamp 1: Parkeren cruciaal voor detailhandel• Gratis parkeren leidt tot 14% extra autobezoek

en 20% extra omzet

• Invoeren betaald parkeren leidt tot 15-20% minder autobezoek en 20-30% minder omzet

→Parkeren is een heel belangrijk element in set van andere factoren

Kamp 2: Belang parkeren sterk overschat• Kwaliteit van aanbod en ambiance

zijn bepalend voor aantrekkelijkheid

• Parkeren kan dissatisfier zijn (onderdeel verplaatsingsweerstand)

• Populairste winkelgebieden scoren slecht op parkeerkwaliteit

• Geen relatie parkeercapaciteit en omzetten

Kamp 2: Belang parkeren sterk overschat• Parkeertarieven hebben weinig

invloed op omzetten

• Fietsers besteden per week meer dan automobilisten

• Hogere parkeertarieven leiden niet tot lagere omzetten

Welk kamp heeft gelijk?

Realiteit is genuanceerder • Of mensen nu met fiets, lopend of met auto komen. Ze kopen wat ze nodig hebben.

Zou patroon vreselijk veranderen als vervoerwijze verandert?

• Mensen die verder weg wonen en moeten kiezen tussen alternatieve winkelgebieden, zullen eerder andere keuze dan mensen uit de buurt.

• Macro gezien: consumenten blijven geld uitgeven het gaat vooral over een lokale/regionale verschuiving van bestedingen

• Verandering in consumentenvraag leidt ook tot verandering in het winkelaanbod. In hoeverre is dat een probleem?

• Onderzoeken zijn heel algemeen: de effecten variëren vermoedelijk sterk tussen type stad, type straat/winkelcentrum en ook type winkel

O

• Circulatieplan Gent gericht op weren doorgaande verkeer uit binnenstad.

• Protest vanuit Gentse middenstand.

• Evaluatie: luchtkwaliteit verbeterd, meer mensen met ov, meer starters, minder faillissementen.

• Maar: economische hoogconjunctuur, verschuiving loopstromen, negatieve perceptie autobereikbaarheid.

• En: negatief voor speciaalzaken waarvan klantenkring van buiten Gent.

Bron: De Morgen, 12 juni 2019https://www.demorgen.be/nieuws/nieuwe-evaluatie-circulatieplan-heeft-positieve-impact-op-gentse-winkels~b21ab02f/

Gent

Herinrichting Muntplein Amsterdam• Interviews 29 ondernemers

• Uiteenlopende waardering bij ondernemers (m.n. ondernemers met doelgroep toeristen positief)

• Ook wisselend beeld van effect op omzet

Herinrichting Ferdinand Bolstraat• Jarenlang werkzaamheden i.v.m.

bouw Noord/Zuidlijn

• Pauze in de bouwwerkzaamheden aanleiding om gebied autoluw te maken

• Positieve reacties leidden tot het plan om het gebied ook in de toekomst autoluw te maken

Bron: https://www.parool.nl/nieuws/de-ferdinand-bolstraat-is-een-zooitje-met-potentie~b39f046d/

Middelharnis• Onderzoek: afweging van verschillende

mobiliteitsmaatregelen binnen huidige ambities.

• Autobereikbaarheid versus leefbaarheid/veiligheid.

• Centrumfunctie sterk afhankelijk van autobereikbaarheid:• >60% komt met auto naar centrum

• Waarvan groot aandeel (70%) voor ‘korte boodschap’

• >50% van bestedingen aan naar dagelijkse boodschappen

Utrecht CU 2030• Graadt van Roggenweg belangrijke autotoegangsweg van A2 naar centrum

wordt hervormd naar ‘auto te gast’• 2x1 rijstrook, 30 km/uur, ‘stedelijke stadsstraat’

• Uitkomsten verkeersmodel• Afname automobilisten (-1,5) en OV (-2,7)

• Toename fietsers (+2,2)

• Effect op detailhandel gering • Afname van €100.000 per jaar op een totaal van € 800 miljoen.

• Grootste potentiele effect in segment ambacht/diensten.

• Bestedingseffect voetgangers niet meegenomen in studie

Betaald parkeren Geleen• Invoeren betaald parkeren leidde tot

protesten en veel lagere bezettingsgraad

• Centrum Geleen concurreert met centrum Sittard (5 km) en Beek (Makado - 3,5 km)

• Winkeliers zeggen dat omzet is gekelderd, wordt nu onderzocht…

Conclusie • Het maakt nogal uit of je het hebt over grote stad met historische

binnenstad of over kleinere provincieplaats met centrumfunctie.

• Het maakt nogal wat uit of je het hebt over straatjes en pleintjes in historische centra of over straten aan rand centrum of toegangswegen naar centrum, waar loop veel kleinere is.

• Het maakt nogal wat uit of het een horecazaak of kleding-/funshopwinkel betreft of een functionele speciaalzaak.

Oproep casestudies• Er is recent heel weinig onderzoek in

Nederland gedaan naar effect autoluw - / parkeerbeleid op winkels en horeca

• Onderzoeken die er zijn, zijn erg algemeen en wellicht gekleurd

• Toch is er grote behoefte: Bijna elke stad worstelt hiermee en discussie is sterk gepolariseerd

• De data zijn er om lange termijn effect op samenstelling winkelstraat te vergelijken

v