As árbores autóctonas Xosé

Antón Muñiz Tenreiro

Rexións bioxeográficas

Rexión eurosiberiana. Representada pola zona atlántica, que se extende desde o norte de Portugal, Galicia, Asturias, Cantabria, País Vasco e Pirineos occidentais e centrais. Caracterízase por un clima húmido, suavizado pola influencia oceánica, con invernos temperados-fríos e cunha estación seca pouco acentuada. A vexetación está representada por bosques caducifolios de carballos, freixeiras e aveleirais nos solos máis frescos e profundos de fondo de val.

Rexión mediterránea. O seu clima caracterízase por invernos fríos e veráns calurosos e secos. Inclúe fundamentalmente as serras sub-orientais de Galiza

Os Bosques

Os bosques son un tipo natural de vexetación terrestre dominado por árbores sendo moi variables no seu aspecto, estrutura e composición florística en función da súa situación xeográfica, clima, solos,…

Solos

O 90% dos bosques de Galicia aséntanse sobre rochas silíceas que conforman solos ácedos, o resto sobre rochas calizas que dan lugar a solos básicos.

A principal característica dos solos de Galicia é a acidez polo seu desenvolvemento sobre rochas graníticas ou as que experimentaron un grao de metamorfismo baixo (esquistos, pizarras). Son solos moi erosionables se non están protexidos por unha cuberta vexetal

Solos sobre ochas básicas e ultrabásicas en pequenos enclaves de caliza (Serra da Enciña da Lastra-Ou).

Relevo

O relevo de Galiza é bastante accidentado con zonas relativamente chairas e altitudes entre os 300-600 m, varios sistemas de serras e depresións e 1.200 km de costa.

Bosques ibero-atlánticos caducifolios- Carballeiras galaico-portuguesas de Q.robur e Q. pyrenaica- Soutos-Formacións de Castanea sativa- Bosques de ribeira de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior- Bosques mixtos de ribeira de Q. robur, U. minor,F. excelsior,F.angustifolia- Turbeiras boscosas- Faiais acidófilos atlánticos con sotobosque de Ilex eTaxus

Bosques ibero-atlánticos perennifolios- Acebedas-Bosques de Ilex aquifolium- Louredais-Matogueiras arborescentes de Laurus nobilis

Bosques ibero-continentais perennifolios- Aciñeirais-Bosques de Q. ilex- Sobreirais. Bosques de Q. suber- Teixedais-Bosques de Taxus baccata

Bosques de Galicia

- Carballeiras galaico-portuguesas de Q.robur e Q. pyrenaica. O máis abondoso en Galicia.- Soutos. Formacións de Castanea sativa procedentes de bosques manexados desde antigo con

presencia de sotobosque.- Bosques de ribeira de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior. Bosques riparios dos cursos medios

e baixos sobre solos ricos en depósitos aluviais inundados periodicamente polas enchentes invernais. Belelle, Xubia,Tambre, Xubia, Miño,

- Bosques mixtos de ribeira de Q. robur, U. minor, F. excelsior, F.angustifolia. Miño, Canón do Sil.- Turbeiras boscosas. Bosques que se desenvolven sobre solos turbosos húmidos ou

encharcados dominados por Betula pubescens. Terra Chá, Gándaras de Budiño.- Faiais acidófilos atlánticos Bosque dominado por Fagus sylvatica que medra en solos de

profundidade variable silíceos ou calcarios. Ancares, O Courel.

- Acevedas. Bosques dominados por individuos arborescentes de Ilex aquifolium sobre solos silíceos ou calcarios entre os 600 e máis de 1.200 m de altitude.

- Louredais. Matogueiras arborescentes de Laurus nobilis sobre solos esqueléticos a partir de afloramentos rochosos silíceos ou calcarios. Costa Ártabra, costa Mariña Occidenal, Ortigueira…

- Aciñeirais. Bosques dominados por Q. ilex. Forman os bosques naturais da maior parte da zona mediterránea e penetran tamén nas solanas e ladeiras máis cálidas da zona atlántica. Serra da Enciña da Lastra, Pena Trevinca, Serra do Xurés.

- Sobreirais. Bosques máis ou menos densos dominados po Q. suber sobre solos esqueléticos ácedos en ladeiras fortemente insoladas. Require temperaturas máis suaves e máis humidade que os aciñeirais. Ancares, Courel, Baixa Limia, Macizo Central, Canón do Sil.

- Teixedais. Bosques dominados por Taxus baccata, fundamentalmente por riba dos 1.200 m sobre solos pedregosos e ricos en humus situados en ladeiras abruptas orientadas ao N. Ancares, Courel, Pena Trevinca.

Bosques de Galicia

Bosques de Galicia

Turbeira boscosa-Begonte

Carballeira-Cervantes

Teixedal de Casaio-Carballeda de Valdeorras

Bosques Galicia

Sobreiral-Negueira de Muñiz

Faial-Pedrafita do Cebreiro

Bosques de Galicia

Aciñeiral Cruzul-Becerreá (Lu)

Bosque de ribeira-Río Xubia

Souto-Becerreá

Acevedo-Cervantes (Lu)

Bosques de Galicia

Bosques de Fene

- Carballeiras galaico-portuguesas de Q.robur e Q. pyrenaica

- Soutos-Formacións de Castanea sativa

- Bosques de ribeira de Alnus glutinosa e Fraxinus excelsior

- Turbeiras boscosas

Tipos de especies

Autóctona. Especie que se atopa dentro da súa área de distribución natural, sen a axuda ou intervención humana. A especie forma parte das comunidades naturais da área.

Alóctona ou exótica. Especie doutra área xeográfica que se da nunha zona determinada como consecuencia dunha introducción intencionada ou accidental pola actividade humana.

Naturalizada. Especie alóctona que se reproduce en áreas diferentes á de orixe.

Invasora. As especies naturalizadas poden pasar a ser especies invasoras se se fan suficientemente abundantes como para provocar un efecto adverso sobre a flora e fauna autóctona ou os cultivos.

Carballo (Quercus robur)

Carballo (Quercus robur)

Fragas

Fraga do Belelle

Fragas

Fraga dos Pinares

Fragas

Fraga do Piqueiro

Carballo (Quercus robur )

Carballo (Quercus robur )

O Pote

Carballo (Quercus robur )

O Pote

Cerquiño (Quercus pyrenaica)

Cerquiño (Quercus pyrenaica)

Aciñeira (Quercus ilex)

Aciñeira (Quercus ilex)

Sobreira (Quercus suber)

Sobreira (Quercus suber)

O Pote

Olmo (Ulmus glabra)

Olmo (Ulmus glabra)

O Pote

Olmo (Ulmus minor)

Olmo (Ulmus minor)

Casa da Cultura Fene

Acivro (Ilex aquifolium)

Acivro (Ilex aquifolium)

A Armada O Ramo

Capudre (Sorbus aucuparia)

Capudre (Sorbus aucuparia)

Paseo marítimo Barallobre Os Casais

Capudre (Sorbus aucuparia)

Os Casais

Pereira brava (Pyrus sp)

Fraga do Belelle

Maciñeira (Malus sylvestris)

Maciñeira (Malus sylvestris)

Fraga do Belelle

Loureiro (Laurus nobilis)

Loureiro (Laurus nobilis)

P.M. BarallobreO Carril

Teixo (Taxus baccata)

Teixo (Taxus baccata)

Central do Belelle

Rúa Mourela

Teixo (Taxus baccata)

Teixo (Taxus baccata)

O Ramo

Érbedo (Arbutus unedo)

Érbedo (Arbutus unedo)

Fraga do Belelle

O Camiñante

Érbedo (Arbutus unedo)

Sillobre

Cerdeira (Prunus avium)

Cerdeira (Prunus avium)

Polideportiva Sillobre

Cerdeira (Prunus avium)

Magalofes

Virouteiro (Sambucus nigra)

Bieiteiro (Sambucus nigra)

O Pazo de Barallobre

Estripeiro (Crataegus monogyna)

Estripeiro (Crataegus monogyna)

O Pote

Estripeiro (Crataegus monogyna)

Os Casais

Abruño, zorolleiro (Prunus spinosa)

Abruño, zorolleiro (Prunus spinosa)

Almieiras

Sanguiño (Frangula alnus)

Sanguiño (Frangula alnus)

Os Casais

San Marcos

Xilbarda (Ruscus aculeatus)

Fragas do Belelle

Xilbarda (Ruscus aculeatus)

O Ramo

O Pote

Castiñeiro (Castanea sativa )

Parque A Hortiña

Castiñeiro (Castanea sativa )

O Ramo

Castiñeiro (Castanea sativa )

Río Vá

Castiñeiro (Castanea sativa )

Faia (Fagus sylvatica)

Faia (Fagus sylvatica)

O PoteOs Casais

Ameneiro (Alnus glutinosa)

Ameneiro (Alnus glutinosa)

O Piñeiro

Ameneiro (Alnus glutinosa)

Río Vá

Ameneiro (Alnus glutinosa)

Rúa da Fraga

O Cádavo

Salgueiro (Salix atrocinerea)

Salgueiro (Salix atrocinerea)

Paseo marítimo BarallobreSillobre

Salgueiro (Salix atrocinerea)

San Valentín

Bidueiro (Betula alba)

Centieiras

Bidueiro (Betula alba)

Paseo marítimo Barallobre

San Valentín

Bidueiro (Betula alba)

O RamoSan Valentín

Pradairo (Acer pseudoplatanus)

Os Casais

Pradairo (Acer pseudoplatanus)

Paseo marítimo Barallobre

Pradairo (Acer pseudoplatanus)

Igrexa de Perlío

San Valentín

Avelaira (Corylus avellana)

Avelairas-Fraga do Belelle

Avelaira (Corylus avellana)

Magalofes

San Valentín

Freixo (Fraxinus excelsior)

Freixo (Fraxinus excelsior)

Praia de Maniños

Freixo (Fraxinus excelsior)

Río Vá

Os Casais

Conservación dos bosquesConservación da Biodiversidade: hábitats, flora e fauna. Os bosques naturais de Galicia albergan unha gran variedade de especies protexidas (Culcita macrocarpa, Wodwardia radicans,Chioglosa lusitanica…).

Conservación de recursos hídricos

Conservación do solo

Vinculación do home co territorio

Protección:

- Lei 42/2007 de patrimonio natural e da biodiversidade, que traspón a Directiva Hábitat 92/43/CEE define os bosques que deben protexerse a nivel europeo: “Bosques naturais de especies autóctonas con sotobosque típico que responden a algún dos seguintes criterios: raros ou residuais e/ou que albergan especies de interese comunitario”. Inclúense os bosques galegos mencionados.

- Orde de 1984 de protección do acivro na Comunidade Autónoma de Galicia.