Post on 28-Mar-2020
Datum
12 juli 2017
Versienummer
V-1-1-5
Pagina
1/89
Z-Index
Alexanderstraat 11
2514 JL Den Haag
Postbus 16090
2500 BB Den Haag
T 070 - 37 37 400
F 070 - 37 37 401
info@z-index.nl
www.z-index.nl
KvK: Haaglanden 27177027
Auteur(s)
Drs. L. Grandia
Drs. E. Verheijen}
Casus Interacties
Behorend bij inzichtelijkheidsmeting Interacties V 1-1-5
Datum
12 juli 2017
Pagina
2/89
Inhoud
1 Inleiding 4
1.1 Begrippen 4
1.2 Doel van deze casus 4
1.3 Wat zit er in (en wat niet) 4
1.4 Toelichting bij de casus 7
2 Casus 1 : Interactie: Ja/Ja 8
3 Casus 2 : Interactie: Nee/Ja 10
4 Casus 3 : Interactie: Ja/Nee 12
5 Casus 4 : Interactie: Nee/Nee 14
6 Casus 5 : Interactie: Relevante periode na staken 16
7 Casus 6 : Interactie: Signaal bij staken van het voorschrift 18
8 Casus 7a en 7b : Interactie: Richtingenvlag en interactiefolder 21
9 Casus 8a en 8b : Interactie: Uitgezonderde zorggroep 25
10 Casus 9 : Interactie: Monitoren-vlag 29
11 Casus 10a tm 10f : Interactie: aanduiding welke zorgverlener de interactie moet afhandelen 31
12 Casus 11a en 11b : Onderdrukken van herhaalsignalen 41
Datum
12 juli 2017
Pagina
3/89
13 Bijlagen : Teksten en ZRS-koppelingen 45
14 Overzicht aanpassingen per versienummer 89
Datum
12 juli 2017
Pagina
4/89
1 Inleiding
1.1 Begrippen
Zie voor de begrippen de Implementatierichtlijnen van het Interactiebestand op www.z-index.nl.
1.2 Doel van deze casus
Deze casus zijn bedoeld om te controleren of het interactiebestand van de G-Standaard overeenkomstig de implementatierichtlijnen is
geïmplementeerd in software voor de openbare apotheek, voorschrijver en ziekenhuisapotheek.
Zie ook de Implementatierichtlijnen Interactiebestand op www.z-index.nl.
Signalen die niet met interactiebestand te maken hebben, worden in deze casus niet weergegeven.
1.3 Wat zit er in (en wat niet)
Hieronder ziet u welke variabelen in het bestand en welke voorbeelden in de implementatierichtlijnen in welke casus zijn verwerkt:
Impl. richtlijn Variabele in de G-Standaard Casus Zie ook
H. 3 vb. 5 Ja/Ja interactie Casus 1 Casus 5, 6, 7, 8, 9, 10
H. 3 vb. 6 Nee/Ja interactie Casus 2 Casus 10
H. 3 vb. 7 Ja/Nee interactie Casus 3 -
H. 3 vb. 6 Nee/Nee interactie Casus 4 -
H. 3 vb. 1 Relevante periode na staken Casus 5
H. 4.1 Interacties zonder vervolgactie toch extra op scherm en/of
signaallijst
- Casus 3, 4
H. 4.2 Ja/Nee en Nee/Nee interacties kunnen raadplegen - Casus 3, 4
H. 3.2 stap 7 Achtergrondinformatie en literatuur tonen Casus 1 Casus 2, 5, 6, 7, 8, 9, 10
H. 4.3 Risicoanalyses tonen - Alle casus, onderdeel: e
H. 4.4 Onderdrukken van signalen bij tweede en vervolguitgifte Casus 11 -
H. 4.5; H3 vb. 2 Signaal bij het staken van het voorschrift Casus 6 -
Datum
12 juli 2017
Pagina
5/89
H. 4.6; H3vb. 3 Richtingenvlag Casus 7a,b
H. 4.7; H3vb. 4 Uitgezonderde zorggroepen Casus 8
H. 4.8 vb. 9 Vlag voor monitoren Casus 9 Alle casus (behalve 3 en 4), onderdeel: f en k
H. 4.9;
H 3 vb. 10, 11, 12, 13, 14
Vlag voor de zorgverlener die interactie moet afhandelen (V/B/F) Casus 10 Alle casus (behalve 3 en 4), onderdeel: e en j
H. 4.10 Acties bij interacties / rugetiket - Alle casus (behalve 3 en 4), onderdeel: n
H. 4.11 vb. 15 Interactiefolders Casus 7a (voor interacties zonder folder:
alle overige casus, onderdeel: h en l)
De volgende interactiecodes zijn in de casus verwerkt:
IA code IA omschrijving Casus
19 RAAS-remmers + diuretica 7a,b
43 Acetazolamide + salicylaten analgetisch 10d
78 Alfablokkers niet-selectief + betablokkers/Ca-ant. 11a
140 IJzer + antacida/carbonaat 1, 10c, 11b
256 Betalactam-antibiotica en tetracyclines 8
272 Betablokkers + NSAID's 10e
361 Carbamazepine + diverse remmers 6
1066 Kaliumzouten + Kaliumsparende diuretica 9
3514 MAO-remmers + Serotonerge antidepressiva 5
4332 Celecoxib en fluconazol 3
4561 Alfablokkers (BPH) + RAAS-remmers/diuretica 4
5304 Cinacalcet +CYP3A4-remmers 10b
5460 Atazanavir + darunavir/saquinavir/tenofovir/lopina 10a
8141 Cisplatine + lisdiuretica 10f
9490 Fenelzine/tranylcypromine + oxycodon/tramadol 2
Datum
12 juli 2017
Pagina
6/89
De volgende PRK’s met bijbehorende GPK’s zijn in de casus verwerkt:
GPK PRK PRK Omschrijving Casus
11460 3522 Acebutolol tablet 200mg 10e
14516 4898 Acetazolamide tablet 250mg 10d
2402 2178 Acetylsalicylzuur tablet 500mg 10d,e
109215 54798 Alfuzosine tablet mga 10 mg 4, 11a
15423 5223 Amoxicilline capsule 500mg 8a,b
121150 74349 Atazanavir capsule 200 mg 10a
74446 27812 Calciumcarbonaat bruistablet 1,25 g (500 mg Ca) 1, 10c,11b
54887 23302 Captopril tablet 12,5mg 7a,b
70475 25976 Carbamazepine tablet mga 200mg 6
112658 59005 Celecoxib capsule 200 mg 3
123218 77100 Cinacalcet tablet 30 mg 10b
72028 36323 Cisplatine infopl conc 1 mg/ml fl 10ml 10f
93785 39977 Claritromycine tablet 500 mg 10b
22179 19844 Doxycycline tablet 100mg 8a,b
159808 128732 Fenelzine tablet 15 mg 5
15342 42293 Ferrofumaraat tablet 200 mg 1, 10c, 11b
78166 30376 Fluconazol capsule 50 mg 3
75264 28444 Fluoxetine capsule 20 mg 5, 6
16810 5967 Furosemide tablet 40 mg 10f
10995 3387 Furosemide tablet 20mg 4
2682 965 Hydrochloorthiazide tablet 25mg 7a,b
8710 2313 Kaliumchloride tablet mga 600 mg (8mmol) 9
88668 35475 Tramadol capsule 50 mg 2
90948 37834 Tranylcypromine tablet 10 mg 2
124125 78603 Saquinavir tablet 500 mg 10a
38520 15733 Spironolacton tablet 50 mg 9
53112 21830 Verapamil tablet 120 mg 11a
Datum
12 juli 2017
Pagina
7/89
1.4 Toelichting bij de casus
– Bij elke casus wordt vermeld wat het doel ervan is, en op welke onderdelen met name moet worden gelet in het kader van die doelstelling.
U kunt de tabel van paragraaf 1.3 gebruiken om de casus te vinden voor het onderwerp van het bestand dat u wilt testen.
– Bij elke casus wordt een patiënt voorgesteld. Bij alle casus van het interactiebestand betreft het een man van 35 jaar.
Er is steeds een nieuwe patiënt genomen om te voorkomen dat de resultaten doorkruist worden door eventuele andere interacties.
Als alternatief kunt u er ook voor kiezen om één man van 35 jaar te kiezen en na elke test de historie daarvan leeg te maken.
– Van de geneesmiddelen wordt een GPK- en PRK-naam genoemd.
Bij de casus is in één overzicht weer te geven:
a. hoe te verwachten is dat een onderwerp getoond wordt.
Voorgedrukt zijn de aspecten die aanwezig dienen te zijn volgens de implementatierichtlijnen (Ja) of juist niet (Nee).
De aspecten die door het softwarehuis in overleg met de gebruikers dienen te worden bepaald, dienen op basis van gegevens van het
softwarehuis te worden ingevuld. In de schema’s staat daarvoor in de kolom ‘verwacht’: Ja Nee.
b. hoe het onderwerp daadwerkelijk getoond wordt door de software,
c. of dit akkoord is of niet.
Datum
12 juli 2017
Pagina
8/89
2 Casus 1 : Interactie: Ja/Ja
Doel van deze casus: Interactiecode 140 IJzer + antacida/carbonaat dient als voorbeeld voor een Ja/Ja interactie.
Let hiervoor met name op de onderdelen a, b (op het scherm) en i (op de signaallijst).
Overzicht kenmerken van deze interactiecode: Interactie volgens WFG: Ja Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = N,J,N
Patiënt: Patiënt A, man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Ferrofumaraat tablet 200 mg (GPK 15342, PRK 42293) 3 maal per dag 1 tablet
2. Calciumcarbonaat bruistablet 1,25 g (500 mg Ca) (GPK 74446, PRK 27812) 4 maal per dag 1 tablet
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
b2 voorschrijvertekst
b3 ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
9/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
J
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Datum
12 juli 2017
Pagina
10/89
3 Casus 2 : Interactie: Nee/Ja
Doel van deze casus: Interactiecode 9490 Fenelzine/tranylcypromine + oxycodon/tramadol dient als voorbeeld voor een Nee/Ja interactie.
Let hiervoor met name op de onderdelen a, b (op het scherm) en i (op de signaallijst).
Overzicht kenmerken van deze interactiecode: Interactie volgens WFG: Nee Folder: Ja
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: ja Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,J,J
Patiënt: Patiënt A, man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Tranylcypromine tablet 10 mg(GPK 90948, PRK 37834) 1 maal per dag 1 tablet
2. Tramadol capsule 50 mg (GPK 88668, PRK 35475) 2 maal per dag 1 capsule
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
b2 voorschrijvertekst
b3 ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
11/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
f Aanduiding monitorenvlag =N
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
k Aanduiding monitorenvlag =N
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Datum
12 juli 2017
Pagina
12/89
4 Casus 3 : Interactie: Ja/Nee
Doel van deze casus: Interactiecode 4332: celecoxib + fluconazol dient als voorbeeld voor een Ja/Nee interactie.
Let hiervoor met name op de onderdelen a, b (op het scherm) en i (op de signaallijst).
Overzicht kenmerken van deze interactiecode: Interactie volgens WFG: Ja Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Nee Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = N,N,N
Patiënt: Patiënt B, man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Celecoxib capsule 200 mg (GPK 112658, PRK 59005) 1 maal per dag 1 capsule
2. Fluconazol capsule 50 mg (GPK 78166, PRK 30376) 1 maal per dag 1 capsule
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Nee geen
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst (4.2 optioneel)
Nee De evt. tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
Raadpleegbaar :Volgens afspraken tussen
softwarehuis en haar gebruikers.
Ja
b2 Voorschrijvertekst
(4.2 optioneel)
b3 Ziekenhuisapotheektekst
(4.2 optioneel)
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Nee
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
13/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
d literatuur (raadpleegbaar) Nee
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Nee geen
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Nee geen
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Datum
12 juli 2017
Pagina
14/89
5 Casus 4 : Interactie: Nee/Nee
Doel van deze casus: Interactiecode 4561 alfablokkers (BPH) + RAAS-remmers/diuretica dient als voorbeeld voor een Ja/Ja interactie.
Let hiervoor met name op de onderdelen a, b (op het scherm) en i (op de signaallijst).
Overzicht kenmerken van deze interactiecode: Interactie volgens WFG: Nee Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Nee Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = N,N,N
Patiënt: Patiënt C, man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Alfuzosine tablet mga 10mg (GPK 109215, PRK 54798) 1 maal per dag 1 tablet
2. Furosemide tablet 20mg (GPK 10995, PRK 3387) 3 maal per dag 1 tablet
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Nee geen
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst (4.2 optioneel)
Nee De evt. tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
Raadpleegbaar :Volgens afspraken tussen
softwarehuis en haar gebruikers.
Ja
b2 voorschrijvertekst
(4.2 optioneel)
b3 ziekenhuisapotheektekst
(4.2 optioneel)
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Nee
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
15/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
d literatuur (raadpleegbaar) Nee
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Nee geen
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten signaal Nee geen
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Nee geen
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Datum
12 juli 2017
Pagina
16/89
6 Casus 5 : Interactie: Relevante periode na staken
Doel van deze casus: Interactiecode 3514 MAO-remmers + Serotonerge antidepressiva dient als voorbeeld voor een Ja/Ja interactie met een
relevante periode na staken.
Let hiervoor met name op de onderdelen a, b (op het scherm) en i (op de signaallijst).
Overzicht kenmerken van deze
interactiecode:
Interactie volgens
WFG:
Ja Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na
staken:
Ja
na staken fluoxetine bij voorschrijven fenelzine: 35 dagen
na staken fenelzine bij voorschrijven fluoxetine: 14 dagen
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,J,J
Patiënt: Patiënt D, man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Fluoxetine capsule 20 mg (GPK 75264, PRK 28444) 1 maal per dag 1 capsule
30 capsules, 55 dagen geleden aangeschreven (dus niet meer actief in historie)
2. Fenelzine tablet 15 mg (GPK 159808, PRK 128732) 1 maal per dag 1 tablet
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja
De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
b2 Voorschrijvertekst
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
17/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
b3 Ziekenhuisapotheektekst KNMP-KENNISBANK
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
J
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Datum
12 juli 2017
Pagina
18/89
7 Casus 6 : Interactie: Signaal bij staken van het voorschrift
Doel van deze casus: Interactiecode 361 Carbamazepine + diverse remmers dient als voorbeeld voor een Ja/Ja interactie met een signaal bij
staken van het voorschrift.
Let hiervoor met name op de onderdelen a, b (op het scherm) en i (op de signaallijst).
Dit is een optionele functionaliteit. Deze is in het te testen softwaresysteem wel niet geïmplementeerd
Overzicht kenmerken van deze interactiecode: Interactie volgens WFG: Ja Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Ja
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,N,J
Patiënt: Patiënt E man, 35 jaar
Geneesmiddel(en):1. Carbamazepine tablet mga 200mg (GPK 70475, PRK 25976) 2 maal per dag 1 tablet
90 capsules, 55 dagen geleden aangeschreven (dus nog actief in historie)
2. Fluoxetine capsule 20mg (GPK 75264, PRK 28444) 2 maal per dag 1 capsule
90 tabletten, 10 dagen geleden aangeschreven (dus nog actief in historie)
Bij het invoeren zal een interactiemelding optreden. Deze moet afgehandeld worden.
Deze testcasus is dan: het geven van een ‘stopopdracht’ voor de fluoxetine tabletten.
Datum
12 juli 2017
Pagina
19/89
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja
De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
b2 Voorschrijvertekst
b3 Ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Ja
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
20/89
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Datum
12 juli 2017
Pagina
21/89
8 Casus 7a en 7b : Interactie: Richtingenvlag en interactiefolder
Doel van deze casus: Interactiecode 19 RAAS-remmers + diuretica dient als voorbeeld voor een Ja/Ja interactie met een richtingenvlag
Ook dient het als voorbeeld voor een (Ja/Ja) interactie met een folder.
Let hiervoor met name op de onderdelen a, b (op het scherm) en i (op de signaallijst).
Dit is een optionele functionaliteit. Deze is in het te testen softwaresysteem wel niet geïmplementeerd
Overzicht kenmerken van deze interactiecode: Interactie volgens WFG: Ja Folder: Ja
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Ja Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,J,N
7a. Bij invoeren in deze volgorde moet een signaal ontstaan, en kan de folder getoond worden
Patiënt: Patiënt F man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Hydrochloorthiazide tablet 25mg (GPK 2682, PRK 965) 1 maal per dag 1 tablet
2. Captopril tablet 12,5mg (GPK 54887, PRK 23302) 2 maal per dag 1 tablet
7b. Bij invoeren in deze volgorde kan het signaal onderdrukt worden. De folder hoeft dan niet getoond te worden.
Patiënt: Patiënt G man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Captopril tablet 12,5mg (GPK 54887, PRK 23302) 2 maal per dag 1 tablet
2. Hydrochloorthiazide tablet 25mg (GPK 2682, PRK 965) 1 maal per dag 1 tablet
Datum
12 juli 2017
Pagina
22/89
Op het scherm 7a:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja
De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
b2 Voorschrijvertekst
b3 Ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
J
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
23/89
Op de signaallijst 7a:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
J
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Op het scherm 7b: Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Nee geen
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst (4.2 optioneel)
Nee De evt. tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
Raadpleegbaar :Volgens afspraken tussen
softwarehuis en haar gebruikers.
Ja
b2 Voorschrijvertekst
(4.2 optioneel)
b3 Ziekenhuisapotheektekst
(4.2 optioneel)
c achtergrondinformatie Ja
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
24/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
(raadpleegbaar)
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Nee geen
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
Op de signaallijst 7b:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten signaal Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Nee geen
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Datum
12 juli 2017
Pagina
25/89
9 Casus 8a en 8b : Interactie: Uitgezonderde zorggroep
Doel van deze casus: Interactiecode 256 betalactam-antibiotica en tetracyclines dient als voorbeeld voor een Ja/Ja interactie met een
uitgezonderde zorggroep. (NB. In de G-Standaard wordt, als voorbeeld, deze interactiecode met deze uitgezonderde zorggroep uitgeleverd.)
Let hiervoor met name op de onderdelen a, b (op het scherm) en i (op de signaallijst).
Dit is een optionele functionaliteit. Deze is in het te testen softwaresysteem wel niet geïmplementeerd
Overzicht kenmerken van deze interactiecode: Interactie volgens WFG: Ja Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,J,J
8a. Bij dezelfde individuele voorschrijver uit de uitgezonderde zorggroep kan het signaal onderdrukt worden in de (ziekenhuis) apotheek, maar niet
bij de voorschrijver.
Patiënt: Patiënt F man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Amoxicilline capsule 500mg (GPK 15423, PRK 5223) 3 maal per dag 1 tablet
voorgeschreven door Specialist A.
2. Doxycycline tablet 100mg (GPK 22179, PRK 19844) 2 maal per dag 1 tablet
voorgeschreven door Specialist A.
8b. Bij verschillende voorschrijvers uit de uitgezonderde zorggroep dient het signaal zowel bij de voorschrijver als in de (ziekenhuis) apotheek te
verschijnen.
Patiënt: Patiënt H man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Amoxicilline capsule 500mg (GPK 15423, PRK 5223) 3 maal per dag 1 tablet
voorgeschreven door Specialist A.
2. Doxycycline tablet 100mg (GPK 22179, PRK 19844) 2 maal per dag 1 tablet
voorgeschreven door Specialist B.
Datum
12 juli 2017
Pagina
26/89
Op het scherm 8a:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Nee Geen
Volgens afspraken tussen
softwarehuis en haar gebruikers.
Voorschrijver
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst (4.2 optioneel)
Nee De evt. tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de KNMP-
KENNISBANK
Raadpleegbaar :Volgens afspraken
tussen softwarehuis en haar
gebruikers.
Raadpl.
b2 Voorschrijvertekst (4.2 optioneel) Ja*
b3 Ziekenhuisapotheektekst
(4.2 optioneel)
Nee
Raadpl.
c aanduiding welke zorg-
verlener de interactie
moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Openbare of
ziekenhuis-
apotheek
Nee Geen
Volgens afspraken tussen
softwarehuis en haar gebruikers.
Voorschrijver
d achtergrondinformatie (raadpleegbaar) Ja De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de KNMP-
KENNISBANK
e literatuur (raadpleegbaar) Ja
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen
softwarehuis en haar gebruikers.
h Interactiefolder (4.11; optioneel) Nee geen
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
27/89
Op de signaallijst 8a:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten signaal Volgens afspraken tussen
softwarehuis en haar gebruikers.
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Nee geen
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder (4.11; optioneel) Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens de
receptgang is onderdrukt
Volgens afspraken tussen
softwarehuis en haar gebruikers.
Op het scherm 8b:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja
De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
b2 Voorschrijvertekst
b3 Ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de Volgens afspraken tussen softwarehuis en
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
28/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
haar gebruikers.
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
Op de signaallijst 8b:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Datum
12 juli 2017
Pagina
29/89
10 Casus 9 : Interactie: Monitoren-vlag
Doel van deze casus: Interactiecode 1066 Kaliumzouten + Kaliumsparende diuretica dient als voorbeeld voor een Ja/Ja interactie met een
monitorenvlag.
Let hiervoor met name op de onderdelen a, b (op het scherm) en i (op de signaallijst).
Overzicht kenmerken van deze interactiecode: Interactie volgens WFG: Ja Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Ja Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,N,J
Patiënt: Patiënt K man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Kaliumchloride tablet mga 600 mg (8mmol) (GPK 8710, PRK 2313) 2 maal per dag 1 tablet
2. Spironolacton tablet 50 mg (GPK 38520, PRK 15733) 1 maal per dag 1 tablet
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja
De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
b2 Voorschrijvertekst
b3 Ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
30/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Datum
12 juli 2017
Pagina
31/89
11 Casus 10a tm 10f : Interactie: aanduiding welke zorgverlener de interactie moet afhandelen
Doel van deze casus: De volgende interactiecodes dienen als voorbeelden voor de vlag voor de zorgverlener die een interactie primair kan afhandelen.
Let hiervoor met name op de onderdelen c (op het scherm) en h (op de signaallijst), maar ook op de onderdelen a, b (op het scherm) en op g, k (op de
signaallijst).
Dit is een optionele functionaliteit. Deze is in het te testen softwaresysteem wel niet geïmplementeerd.
Interactiecode V B F
a. 5460: Atazanavir + darunavir/saquinavir/tenofovir/lopinavir J J J
Interactie volgens WFG: Ja Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,J,J
b. 5304: Cinacalcet + CYP3A4-remmers J N N
Interactie volgens WFG: Ja Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Ja
Monitorenvlag: Ja Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,N,N
c. 140: IJzer + antacida/carbonaat zie casus 1 N J N
d. 43: Acetazolamide + salicylaten analgetisch J N J
Interactie volgens WFG: Ja Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,N,J
e.
272: Betablokkers + NSAID's J J N
Interactie volgens WFG: Ja Folder: Nee
Datum
12 juli 2017
Pagina
32/89
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,J,N
f. 8141: Cisplatine + Diuretica N N J
Interactie volgens WFG: Nee Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,J,N
(NB. Februari 2013: in G-Standaard geen interacties aanwezig met V,B,F = N,J,J)
10a Interactiecode 5460: Atazanavir + darunavir/saquinavir/tenofovir/lopinavir ……. Afhandeling: V=J, B=J, F=J.
Patiënt: Patiënt L man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Atazanavir capsule 200 mg (GPK 121150, PRK 74349) 1 maal per dag 2 capsules
2. Saquinavir tablet 500 mg (GPK 124125, PRK 78603) 2 maal per dag tablet
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja
De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
b2 Voorschrijvertekst
b3 Ziekenhuisapotheektekst
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
33/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder (4.11; optioneel) Nee geen
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder (4.11; optioneel) Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Datum
12 juli 2017
Pagina
34/89
10b Interactiecode 5304: Cinacalcet + CYP3A4-remmers ……. Afhandeling: V=J, B=N, F=N
Patiënt: Patiënt M man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Cinacalcet tablet 30 mg (GPK 123218, PRK 77100) 1 maal per dag 1 tablet
2. Claritromycine tablet 500 mg (GPK 93785, PRK 39977) 2 maal per dag 1 tablet
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja
De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
b2 Voorschrijvertekst
b3 Ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Ja
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder (4.11; optioneel) Nee geen
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
35/89
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
l Interactiefolder (4.11; optioneel) Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
10d Interactiecode 43: Acetazolamide + salicylaten analgetisch ……. Afhandeling: V=J, B=N, F=J
Patiënt: Patiënt N man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Acetazolamide tablet 250mg (GPK 14516, PRK 4898) 1 maal per dag 1 tablet
2. Acetylsalicylzuur tablet 500mg (GPK 2402, PRK 2178) per keer 1-2 tabl., zo nodig om de 4 uur (WCIA: -K1-2T ZN O4U)
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja
De tekst kunt u vergelijken met de
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
36/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
b2 Voorschrijvertekst overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
b3 Ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Ja
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder (4.11; optioneel) Nee geen
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder (4.11; optioneel) Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Datum
12 juli 2017
Pagina
37/89
10e Interactiecode 272: Betablokkers + NSAID’s ……. Afhandeling: V=J, B=J, F=N
Patiënt: Patiënt N man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Acebutolol tablet 200mg (GPK 11460, PRK 3522) 2 maal per dag 2 tabletten
2. Acetylsalicylzuur tablet 500mg (GPK 2402, PRK 2178) per keer 1-2 tabl., zo nodig om de 4 uur (WCIA: -K1-2T ZN O4U)
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja
De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
b2 Voorschrijvertekst
b3 Ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Ja
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder (4.11; optioneel) Nee geen
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
38/89
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder (4.11; optioneel) Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Datum
12 juli 2017
Pagina
39/89
10f Interactiecode 8141 Cisplatine + lisdiuretica Afhandeling: V=N, B=N, F=J
Patiënt: Patiënt A, man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Cisplatine infopl conc 1 mg/ml (GPK 72028)
Cisplatine infopl conc 1 mg/ml fl 10ml (PRK 36323) 3 maal per 3 weken 75 ml (WCIA: 3WD75ML)
2. Furosemide tablet 40 mg (GPK 16810, PRK 5967) 1 maal per dag 1 tablet
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Ja
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Ja De tekst kunt u vergelijken met de
overeenkomstige tekst op de
KNMP-KENNISBANK
b2 voorschrijvertekst
b3 ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Ja
d literatuur (raadpleegbaar) Ja
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
f Aanduiding monitorenvlag =N
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder Nee geen
afhankelijk van doelgroep: balietekst en (raadpleegbaar) apotheektekst voor openbare apotheek; in G-Standaard: tekstsoort 200 en 210
voorschrijvertekst voor huisarts/specialist; in G-Standaard: tekstsoort 230
ziekenhuisapotheektekst voor ziekenhuisapotheek; in G-Standaard: tekstsoort 240
Datum
12 juli 2017
Pagina
40/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
(4.11; optioneel)
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
k Aanduiding monitorenvlag =N
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Nee geen
Datum
12 juli 2017
Pagina
41/89
12 Casus 11a en 11b : Onderdrukken van herhaalsignalen
Doel van deze casus: Interactiecodes 78 Alfablokkers niet-selectief + betablokkers/Ca-ant. en 140 IJzer + antacida/carbonaat dienen als
voorbeeld voor interacties die na eerste resp. tweede uitgifte onderdrukt kunnen worden.
Let hiervoor met name op de onderdelen a, b (op het scherm), i (op de signaallijst) en m (reden waarom signaal tijdens receptgang onderdrukt).
11a Alfablokkers niet-selectief + betablokkers/Ca-ant
Overzicht kenmerken van deze interactiecode: Interactie volgens WFG: Ja Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = J,N,N
Patiënt: Patiënt A, man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Alfuzosine tablet mga 10 mg (GPK 109215, PRK 54798) 1 maal per dag 1 tablet
2. Verapamil tablet 120 mg (GPK 53112, PRK 21830) 3 maal per dag 1 tablet
Deze testcasus is dan: een tweede uitgifte van de alfuzosine tablet
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Nee geen
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Nee geen
b2 voorschrijvertekst
b3 ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Nee
Datum
12 juli 2017
Pagina
42/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
d literatuur (raadpleegbaar) Nee
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Nee geen
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Nee geen
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Datum
12 juli 2017
Pagina
43/89
11b IJzer + antacida/carbonaat
Overzicht kenmerken van deze interactiecode: Interactie volgens WFG: Ja Folder: Nee
Vervolgactie nodig: Ja Relevante periode na staken: Nee
Richtingenvlag: Nee Bij staken melden: Nee
Monitorenvlag: Nee Vlag voor zorgverlener: V,B,F = N,J,N
Patiënt: Patiënt A, man, 35 jaar
Geneesmiddel(en): 1. Ferrofumaraat tablet 200 mg (GPK 15342, PRK 42293) 3 maal per dag 1 tablet
2. Calciumcarbonaat bruistablet 1,25 g (500 mg Ca) (GPK 74446, PRK 27812) 4 maal per dag 1 tablet
Deze testcasus is dan: een vervolguitgifte/vervolgvoorschrift van de ferrofumaraat tablet
Op het scherm:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
a kernpunten signaal Nee geen
b1 balietekst en (raadpleegbaar)
apotheektekst
Nee geen
b2 voorschrijvertekst
b3 ziekenhuisapotheektekst
c achtergrondinformatie
(raadpleegbaar)
Nee
d literatuur (raadpleegbaar) Nee
e aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Nee geen
f Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
g Risicoanalyse raadpleegbaar
(4.3; optioneel)
Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Datum
12 juli 2017
Pagina
44/89
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
h Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
Op de signaallijst:
verwacht verwachte gegevens aanwezig? ruimte voor opmerkingen Akkoord?
i Kernpunten
signaal
Openbare of
ziekenhuisapotheek
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Voorschrijver
j aanduiding welke zorgverlener de
interactie moet afhandelen
(4.9; optioneel)
Nee geen
k Aanduiding monitorenvlag =J
(4.8; optioneel)
Nee geen
l Interactiefolder
(4.11; optioneel)
Nee geen
m Reden waarom een signaal tijdens
de receptgang is onderdrukt
Ja Volgens afspraken tussen softwarehuis en
haar gebruikers.
Datum
12 juli 2017
Pagina
45/89
13 Bijlagen : Teksten en ZRS-koppelingen
Hieronder volgen de teksten van de interacties die in de casus zijn gebruikt. De weergave van deze teksten is als volgt:
- balietekst (tekstsoort 200), met tekstblokken en html-opmaak en met bijbehorende zrs-koppeling - apothekertekst (tekstsoort 210), als ascii opmaak
- voorschrijvertekst (tekstsoort 230), als ascii opmaak - ziekenhuistekst (tekstsoort 240), als ascii opmaak - achtergrondinformatie (tekstsoort 251), asl ascii opmaak - literatuur (tekstsoort 255), als ascii opmaak
Het betreft de teksten van de G-Standaard van januari 2013; in latere versies van de G-Standaard kunnen deze teksten gewijzigd zijn.
19-RAAS-REMMERS + DIURETICA
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 Bij TOEVOEGING van een RAAS-remmer aan een diureticum kan de
bloeddruk plotseling dalen.
EU TU
2 Overleg met de apotheker
EU
3 TOEVOEGING RAAS-remmer aan THIAZIDEDIURETICUM
1. staak thiazidediureticum tijdelijk (2 dagen) 2. OF geef lage startdosis RAAS-remmer 3. vertel de patiënt dat duizeligheid of flauwvallen
kan worden voorkomen door de eerste dagen de
Ongewijzigd afgeleverd
Oude therapie is tijdelijk gestopt
Dosering na (handmatige) controle akkoord
Datum
12 juli 2017
Pagina
46/89
RAAS-remmer ´s avonds zittend in te nemen en niet plotseling op te staan
4. geef interactiefolder I-06 mee
EU
Patient is (door andere zorgverl)geinformeerd
Oude therapie wordt tijdelijk gestopt
Signaal terecht
Gebruik gewijzigd
Signaal terecht
Sterkte gewijzigd
Signaal terecht
Gebruik geneesmiddel toegelicht
Signaal terecht
Pat gewezen op(vermijden)mogelijke bijwerking
Signaal terecht
Interactiefolder afgeleverd
Signaal terecht
Overlegd met voorschrijver
Overlegd met huisarts
Overlegd met specialist
Overlegd met apotheker
Overlegd met patient zelf
4 TOEVOEGING RAAS-remmer aan LISDIURETICUM: tijdelijk
staken van het lisdiureticum is NIET gewenst bij hartfalen omdat de patiënt dan snel en in hoge mate vocht kan vasthouden en soms moet worden opgenomen
1. overleg met de apotheker over verlagen startdosis RAAS-remmer Als na overleg toch wordt afgeleverd
1. vertel de patiënt dat duizeligheid of
flauwvallen kan worden voorkomen
Ongewijzigd afgeleverd
Dosering na (handmatige) controle akkoord
Patient is (door andere zorgverl)geinformeerd
Gebruik gewijzigd
Signaal terecht
Sterkte gewijzigd
Datum
12 juli 2017
Pagina
47/89
door de eerste dagen de RAAS-remmer ´s avonds zittend in te nemen en niet
plotseling op te staan 2. geef interactiefolder I-06 mee
EU
Signaal terecht
Gebruik geneesmiddel toegelicht
Signaal terecht
Pat gewezen op(vermijden)mogelijke bijwerking
Signaal terecht
Interactiefolder afgeleverd
Signaal terecht
Overlegd met voorschrijver
Overlegd met huisarts
Overlegd met specialist
Overlegd met apotheker
Overlegd met patient zelf
5 TOEVOEGING DIURETICUM: 1. de interactie geldt niet, lever af
EU
Ongewijzigd afgeleverd
Signaal onterecht
6 1. controleer of het diureticum weer is gestart 2. OF controleer of de dosering van de RAAS-remmer is
opgehoogd
3. Informeer naar het optreden van duizeligheid bij de patiënt
TU
Ongewijzigd afgeleverd
Geen probleem gesignaleerd
Gebruik geneesmiddel toegelicht
Signaal terecht
Overlegd met voorschrijver
Overlegd met huisarts
Overlegd met specialist
Overlegd met apotheker
Datum
12 juli 2017
Pagina
48/89
Overlegd met patient zelf
Apothekertekst
Bij toevoeging van een RAAS-remmer aan een diureticum kan de bloeddruk plotseling dalen.
* TOEVOEGING RAAS-remmer aan THIAZIDEDIURETICUM: er zijn 2 mogelijkheden, namelijk een lagere startdosis RAAS-remmer of tijdelijk (2
dagen) staken van het thiazidediureticum. Dosisverlaging van de RAAS-remmer vermindert de duur maar niet de mate van de
hypotensie.
- vertel de patient dat duizeligheid of flauwvallen kan worden voorkomen door de eerste dagen de RAAS-remmer 's avonds zittend
in te nemen en niet plotseling op te staan
- geef interactiefolder I-06 mee
* TOEVOEGING RAAS-remmer aan LISDIURETICUM: de startdosis RAAS-remmer moet verlaagd worden. Tijdelijk staken van het lisdiureticum
is NIET gewenst bij hartfalen omdat de patient dan snel en in hoge mate vocht kan vasthouden en soms moet worden opgenomen
- vertel de patient dat duizeligheid of flauwvallen kan worden voorkomen door de eerste dagen de RAAS-remmer 's avonds zittend
in te nemen en niet plotseling op te staan
- geef interactiefolder I-06 mee
* TOEVOEGING DIURETICUM: bij hypertensie wordt bij een volgende controle de bloeddruk gemeten. Bij hartfalen zijn geen bijzondere
maatregelen nodig.
Risicogroep: geactiveerd RAAS (door een diureticum), hartfalen, zeer hoge bloeddruk, secundaire hypertensie, dehydratie. Bij
combinatie van diureticum + RAAS-remmer + NSAID bij patienten met hartfalen is er een klein risico op acute nierinsufficientie
doordat de nierperfusie wegvalt. De incidentie is laag, de mortaliteit hoog.
Voorschrijvertekst
Bij toevoeging van een RAAS-remmer aan een diureticum kan de bloeddruk plotseling dalen.
Datum
12 juli 2017
Pagina
49/89
* TOEVOEGING RAAS-remmer aan THIAZIDEDIURETICUM: er zijn 2 mogelijkheden, namelijk een lagere startdosis RAAS-remmer of tijdelijk (2
dagen) staken van het thiazidediureticum. Dosisverlaging van de RAAS-remmer vermindert de duur maar niet de mate van de
hypotensie.
- vertel de patient dat duizeligheid of flauwvallen kan worden voorkomen door de eerste dagen de RAAS-remmer 's avonds zittend
in te nemen en niet plotseling op te staan
* TOEVOEGING RAAS-remmer aan LISDIURETICUM: de startdosis RAAS-remmer moet verlaagd worden. Tijdelijk staken van het lisdiureticum
is NIET gewenst bij hartfalen omdat de patient dan snel en in hoge mate vocht kan vasthouden en soms moet worden opgenomen
- vertel de patient dat duizeligheid of flauwvallen kan worden voorkomen door de eerste dagen de RAAS-remmer
's avonds zittend in te nemen en niet plotseling op te staan
* TOEVOEGING DIURETICUM: bij hypertensie wordt bij een volgende controle de bloeddruk gemeten. Bij hartfalen zijn geen bijzondere
maatregelen nodig.
Risicogroep: geactiveerd RAAS (door een diureticum), hartfalen, zeer hoge bloeddruk, secundaire hypertensie, dehydratie. Bij
combinatie van diureticum + RAAS-remmer + NSAID bij patienten met hartfalen is er een klein risico op acute nierinsufficientie
doordat de nierperfusie wegvalt. De incidentie is laag, de mortaliteit hoog.
Ziekenhuistekst
Bij toevoeging van een RAAS-remmer aan een diureticum kan de bloeddruk plotseling dalen.
* TOEVOEGING RAAS-remmer aan THIAZIDEDIURETICUM: er zijn 2 mogelijkheden, namelijk een lagere startdosis RAAS-remmer of tijdelijk (2
dagen) staken van het thiazidediureticum. Dosisverlaging van de RAAS-remmer vermindert de duur maar niet de mate van de
hypotensie.
- vertel de patient dat duizeligheid of flauwvallen kan worden voorkomen door de eerste dagen de RAAS-remmer 's avonds zittend
in te nemen en niet plotseling op te staan
* TOEVOEGING RAAS-remmer aan LISDIURETICUM: de startdosis RAAS-remmer moet verlaagd worden. Tijdelijk staken van het lisdiureticum
is NIET gewenst bij hartfalen omdat de patient dan snel en in hoge mate vocht kan vasthouden en soms moet worden opgenomen
- vertel de patient dat duizeligheid of flauwvallen kan worden voorkomen door de eerste dagen de RAAS-remmer
's avonds zittend in te nemen en niet plotseling op te staan
Datum
12 juli 2017
Pagina
50/89
* TOEVOEGING DIURETICUM: bij hypertensie wordt bij een volgende controle de bloeddruk gemeten. Bij hartfalen zijn geen bijzondere
maatregelen nodig.
Risicogroep: geactiveerd RAAS (door een diureticum), hartfalen, zeer hoge bloeddruk, secundaire hypertensie, dehydratie. Bij
combinatie van diureticum + RAAS-remmer + NSAID bij patienten met hartfalen is er een klein risico op acute nierinsufficientie
doordat de nierperfusie wegvalt. De incidentie is laag, de mortaliteit hoog.
Achtergrondinformatie
Mechanisme:
Diuretica stimuleren het Renine-Angiotensine-Aldosteron-systeem (RAAS). Blokkering van dit door diuretica gestimuleerde systeem
door middel van een RAAS-remmer veroorzaakt een sterke vaatverwijding met als mogelijk gevolg een forse bloeddrukdaling, soms zelfs
met collaps als gevolg.
Tevens kan nierinsufficientie optreden.
Klinische gevolgen:
Na de aanvangsdosis van een RAAS-remmer is bij patienten met hypertensie of hartfalen acute hypotensie waargenomen, meestal binnen
2-3 uur.
Hypovolemie ten gevolge van diuretica lijkt hierbij een predisponerende factor te zijn, evenals zeer hoge bloeddruk, secundaire
hypertensie, hoge spiegels circulerend renine en angiotensine II.
Literatuur
Literatuur:
- Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management.
- Stockley IH. Drug Interactions.
- Meyel van JJM. Kan een patient die op een ACE-remmer is ingesteld bij een acute decompensatio cordis worden behandeld met
furosemide i.v.? Vademecum 1994;12,nr.23:1-2.
- Webster J ea. Antihypertensive effect of single doses of enalapril in hypertensive patients treated with bendrofluazide. Br J
Clin Pharmac 1987;23:151-7.
- Predel HG ea. Combined treatment of severe essential hypertension with the new angiotensin converting enzyme inhibitor ramipril.
Am J Cardiol 1987;59:143D-148D.
- Eryonucu B ea. Comparison of the first dose response of fosinopril and captopril in congestive heart failure. Jpn Heart J
Datum
12 juli 2017
Pagina
51/89
2001;42:185-91.
- Doig JK ea. Haemodynamic and renal responses to oral losartan potassium during salt depletion or salt repletion in normal human
volunteers. J Cardiovasc Pharmacol 1995;25:511-7.
- Atkinson AB ea. Captopril in a hyponatraemic hypertensive: need for caution in initiating therapy. Lancet 1979;1:557-8.
- Hodsman GP ea. Factors related to first dose hypotensive effect of captopril: predicion and treatment. BMJ 1983;286:832-4.
- Chalmers D ea. Postmarketing surveillance of captopril for hypertension. Br J Clin Pharmac 1992;34:215-223.
- Koffer H ea. Captopril in diuretic-treated hypertensive patients. JAMA 1980;244:2532-5.
- D'Costa DFD ea. ACE inhibitors and diuretics causing hypokalaemia. BJCP 1990;44:26-7.
- Mandal AK ea. Diuretics potentiate angiotensin converting enzyme inhibitor-induced acute renal failure. Clin Nephrol
1994;42:170-4.
- Hogg KJ ea. Captopril/metolazone induced renal failure. Lancet 1986;1:501-2.
- Fujimara A ea. Influence of captopril on urinary excretion of furosemide in hypertensive subjects. J Clin Pharmacol
1990;30:538-42.
- Macfadyen RJ ea. The response to the first dose of an angiotensin converting enzyme inhibitor in uncomplicated hypertension - A
placebo controlled study utilising ambulatory blood pressure recording. Br J Clin Pharmac 1991;32:393-8.
- Bindschedler M ea. Pharmacokinetic and pharmacodynamic interaction of single oral doses of valsartan and furosemide. Eur J Clin
Pharmacol 1997;52:371-8.
- McCrea JB ea. Absence of a pharmacokinetic interaction between losartan and hydrochlorothiazide. J Clin Pharmacol 1995;35:1200-6.
- MacKay JH ea. Losartan and low-dose hydrochlorothiazide in patients with essential hypertension. Arch Intern Med 1996;156:278-85.
Datum
12 juli 2017
Pagina
52/89
43-ACETAZOLAMIDE + SALICYLATEN ANALGETISCH
Blok Balietekst ZRS-
koppeling
1 Deze stoffen kunnen elkaars toxiciteit versterken, vooral bij salicylaatdoses vanaf 3 gram per dag; overleg met de apotheker.
Toxische verschijnselen zijn misselijkheid en braken, oorsuizen, koorts, hyperventilatie, verwardheid, letargie, slaperigheid,
anorexie, urine-incontinentie, bewusteloosheid, coma.
EU TU VU
Apothekertekst
Deze stoffen kunnen elkaars toxiciteit versterken, vooral bij salicylaatdoses vanaf 3 gram per dag. De interactie kan zich langzaam
en sluipend ontwikkelen.
Advies:
Voorschrijver is oogarts: afleveren.
Meer dan een voorschrijver: overweeg vervanging door een ander NSAID. Als dit niet mogelijk is: vertel de patient over de
verschijnselen van mogelijke toxiciteit (zoals misselijkheid en braken, tinnitus, koorts, hyperventilatie, verwardheid, letargie,
slaperigheid, anorexie, urine-incontinentie, bewusteloosheid, coma, metabole acidose en/of respiratoire alkalose en verstoring van
de electrolytenbalans). Optreden van deze verschijnselen moet direct worden gemeld aan de arts.
Voorschrijvertekst
Deze stoffen kunnen elkaars toxiciteit versterken, vooral bij salicylaatdoses vanaf 3 gram per dag. De interactie kan zich langzaam
en sluipend ontwikkelen.
Advies:
Vervang het salicylaat door een ander NSAID. Als dit niet mogelijk is: vertel de patient over de verschijnselen van mogelijke
toxiciteit (zoals misselijkheid en braken, tinnitus, koorts, hyperventilatie, verwardheid, letargie, slaperigheid, anorexie,
Datum
12 juli 2017
Pagina
53/89
urine-incontinentie, bewusteloosheid, coma, metabole acidose en/of respiratoire alkalose en verstoring van de electrolytenbalans).
Optreden van deze verschijnselen moet direct worden gemeld aan de arts.
Ziekenhuistekst
Deze stoffen kunnen elkaars toxiciteit versterken, vooral bij salicylaatdoses vanaf 3 gram per dag. De interactie kan zich langzaam
en sluipend ontwikkelen.
Advies:
Vervang het salicylaat door een ander NSAID. Als dit niet mogelijk is: vertel de patient over de verschijnselen van mogelijke
toxiciteit (zoals misselijkheid en braken, tinnitus, koorts, hyperventilatie, verwardheid, letargie, slaperigheid, anorexie,
urine-incontinentie, bewusteloosheid, coma, metabole acidose en/of respiratoire alkalose en verstoring van de electrolytenbalans).
Optreden van deze verschijnselen moet direct worden gemeld aan de arts.
Achtergrondinformatie
Mechanisme:
Salicylaten (in analgetische of antireumatische doses) kunnen de plasmaspiegel van acetazolamide verhogen door verdringing van
eiwitbindingsplaatsen en remming van de renale excretie. Acetazolamide heeft mogelijk invloed op de pH van plasma, waardoor meer
salicylaat in de niet-geioniseerd (vetoplosbare) vorm voorkomt.
Klinische gevolgen:
Acetazolamide remt koolzuuranhydrase. In de nieren leidt dit tot remming van de reabsorptie van waterstofcarbonaat en toename van
de excretie van natrium en kalium in de proximale tubulus en daarmee tot diurese. De urine wordt alkalisch en er kan een metabole
acidose ontstaan.
Salicylaat in niet-geioniseerde vorm passeert makkelijker de bloed-hersenbarriere, wat kan leiden tot salicylaattoxiciteit.
Literatuur
Literatuur:
- Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management p. 15.
- Stockley IH. Drug Interactions 6e ed. p. 46.
- Yablonski ME ea. Enhancement of the ocular hypotensive effect of of acetazolamide by diflunisal. Am J Ophthalmol 1988;106:332-6.
Datum
12 juli 2017
Pagina
54/89
140-IJZER + ANTACIDA/CARBONAAT
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 Bij gelijktijdig innemen daalt de absorptie van ijzer.
EU TU
2 Overleg met de apotheker
EU TU
3 IJzer in gewoon preparaat 1. vertel de patiënt dat ijzer 2 uur VOOR het
antacidum of het carbonaat moet worden ingenomen
2. OF staak het antacidum 3. OF vervang het antacidum door een H2-
antagonist
EU TU
Ongewijzigd afgeleverd
Patient wenst geen info/begeleiding/ondersteuning
Patient is (door andere zorgverl)geinformeerd
Pat gewezen op(vermijden)mogelijke bijwerking
Wisselwerking mogelijk
Gebruik geneesmiddel toegelicht: innametijdstip
Wisselwerking mogelijk
Geneesmiddel vervangen
Wisselwerking mogelijk
Geneesmiddel niet verstrekt en niet vervangen
Wisselwerking mogelijk
Oude therapie wordt gewijzigd
Wisselwerking mogelijk
Oude therapie wordt tijdelijk gestopt
Wisselwerking mogelijk
Overlegd met voorschrijver
Datum
12 juli 2017
Pagina
55/89
Overlegd met huisarts
Overlegd met specialist
Overlegd met apotheker
Overlegd met patient zelf
4 IJzer in preparaat met gereguleerde afgifte
1. lever Niet af 2. vervang het preparaat met gereguleerde
afgifte door een gewoon preparaat, zie verder bij gewoon preparaat
EU TU
Geneesmiddel vervangen
Wisselwerking mogelijk
Geneesmiddel niet verstrekt en niet vervangen
Wisselwerking mogelijk
Oude therapie wordt gewijzigd
Wisselwerking mogelijk
Oude therapie wordt tijdelijk gestopt
Wisselwerking mogelijk
Overlegd met voorschrijver
Overlegd met huisarts
Overlegd met specialist
Overlegd met apotheker
Overlegd met patient zelf
Apothekertekst
Bij gelijktijdig innemen vermindert de absorptie van ijzer.
* IJzer in gewoon preparaat
- vertel de patient dat ijzer 2 uur VOOR het antacidum of het carbonaat moet worden ingenomen
- OF staak het antacidum
- OF vervang het antacidum door een H2-antagonist
Datum
12 juli 2017
Pagina
56/89
* IJzer in preparaat met gereguleerde afgifte
- vervang het preparaat met gereguleerde afgifte door een gewoon preparaat, zie verder bij gewoon preparaat
Voorschrijvertekst
Bij gelijktijdig innemen vermindert de absorptie van ijzer.
* IJzer in gewoon preparaat
- vertel de patient dat ijzer 2 uur VOOR het antacidum of het carbonaat moet worden ingenomen
- OF staak het antacidum
- OF vervang het antacidum door een H2-antagonist
* IJzer in preparaat met gereguleerde afgifte
- vervang het preparaat met gereguleerde afgifte door een gewoon preparaat, zie verder bij gewoon preparaat
Ziekenhuistekst
Bij gelijktijdig innemen vermindert de absorptie van ijzer.
* IJzer in gewoon preparaat
- vertel de patient dat ijzer 2 uur VOOR het antacidum of het carbonaat moet worden ingenomen
- OF staak het antacidum
- OF vervang het antacidum door een H2-antagonist
* IJzer in preparaat met gereguleerde afgifte
- vervang het preparaat met gereguleerde afgifte door een gewoon preparaat, zie verder bij gewoon preparaat
Achtergrondinformatie
Mechanisme:
IJzer vormt waarschijnlijk met magnesium, aluminium of carbonaat een slecht oplosbaar complex.
Datum
12 juli 2017
Pagina
57/89
Didanosine-drank: het poeder voor drank wordt klaargemaakt met een antacidum.
Bij ijzerpreparaten met gereguleerde afgifte is gescheiden innemen vermoedelijk onvoldoende effectief. Deze preparaten geven
gedurende de gehele dag ijzer af.
Bovendien zijn preparaten met gereguleerde afgifte niet rationeel. Absorptie van ijzer vindt plaats in het duodenum en jejunum.
Preparaten met gereguleerde afgifte geven het grootste deel van het ijzer pas distaal in de darm af. Dit ijzer vormt onoplosbare
complexen waardoor het niet meer kan worden opgenomen, terwijl het wel bijwerkingen kan geven (zoals obstipatie).
Literatuur
Literatuur:
- Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management.
- Stockley IH. Drug Interactions.
- O'Neil-Cutting MA ea. The effect of antacids on the absorption of simultaneously ingested iron. JAMA 1986;255:1468-70.
- Ekenved G ea. Influence of a liquid antacid on the absorption of different iron salts. Scand J Haematol Suppl. 1976;28:65-77.
- Hall GJ ea. Inhibition of iron absorption by magnesium trisilicate. Med J Aust 1969;2:95-6.
- Informatorium Medicamentorum.
Datum
12 juli 2017
Pagina
58/89
256-BETALACTAM-ANTIBIOTICA + TETRACYCLINES
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 Deze antibiotica kunnen elkaars werking tegengaan.
EU TU VU
2 Overleg met de apotheker
EU TU VU
3 1. lever NIET af
EU TU VU
Geneesmiddel vervangen
Wisselwerking mogelijk
Geneesmiddel niet verstrekt en niet vervangen
Wisselwerking mogelijk
Overlegd met voorschrijver
Overlegd met huisarts
Overlegd met specialist
Overlegd met apotheker
Overlegd met patient zelf
Apothekertekst
Betalactam-antibiotica (penicillines, cefalosporines, carbapenems) en tetracyclines kunnen elkaars effect in vitro antagoneren.
* bij ernstig levensbedreigende infecties (sepsis, neutropenie, meningitis, endocarditis)
- NIET combineren
Voorschrijvertekst
Datum
12 juli 2017
Pagina
59/89
Betalactam-antibiotica (penicillines, cefalosporines, carbapenems) en tetracyclines kunnen elkaars effect in vitro antagoneren.
* bij ernstig levensbedreigende infecties (sepsis, neutropenie, meningitis, endocarditis)
- NIET combineren
Ziekenhuistekst
Betalactam-antibiotica (penicillines, cefalosporines, carbapenems) en tetracyclines kunnen elkaars effect in vitro antagoneren.
* bij ernstig levensbedreigende infecties (sepsis, neutropenie, meningitis, endocarditis)
- NIET combineren
Achtergrondinformatie
Mechanisme:
Het exacte werkingsmechanisme is niet bekend. In het algemeen wordt aangenomen dat bactericide antibiotica, zoals penicillines die
de synthese van het voor de bacteriecelwand noodzakelijke peptidoglycaan remmen, uitsluitend groeiende bacterien kunnen doden. Door
toevoeging van een tetracycline (bacteriostatisch), dat de eiwitsynthese in microorganismen remt, is er geen bacteriele groei.
Klinische gevolgen:
Het klinisch belang van de interactie is alleen aannemelijk gemaakt bij meningitis, endocarditis en bij ernstige neutropenie.
Literatuur
Literatuur:
- Blijlevens NMA ea. Klinische relevantie van het antagonistische effect van bacteriostatische antibiotica op het bactericide
effect van andere antibiotica. Pharm Weekbl 1995;130:1378-82.
- Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management.
- Stockley IH. Drug Interactions.
Datum
12 juli 2017
Pagina
60/89
272-BETABLOKKERS + NSAID'S
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 De werking van de betablokker bij hoge bloeddruk kan afnemen bij
gebruik van een NSAID. Hierdoor kan de bloeddruk stijgen.
EU TU
2 HOGE BLOEDDRUK o NSAID-gebruik langer dan 2 weken
1. adviseer de patiënt te vragen om (extra) controle van de bloeddruk
2. OF attendeer de voorschrijver op extra bloeddrukcontrole
o NSAID-gebruik 2 weken of korter
1. lever af
EU TU
Ongewijzigd afgeleverd
Gebruik <2 weken
Patient wordt (periodiek) gecontroleerd
Patient gewezen op (periodieke) controle
Gebruik >2 weken
Patient wordt niet (periodiek) gecontroleerd
Voorschrijver gewezen op (periodieke)controle
Gebruik >2 weken
Patient wordt niet (periodiek) gecontroleerd
Retourinformatie naar arts/voorschrijver
Gebruik >2 weken
Patient wordt niet (periodiek) gecontroleerd
Overlegd met voorschrijver
Overlegd met huisarts
Overlegd met specialist
Overlegd met apotheker
Overlegd met patient zelf
3 OVERIGE INDICATIES o angina pectoris
o ritmestoornis o migraineprofylaxe
Ongewijzigd afgeleverd
Bij deze indicatie akkoord
Akkoord na informatie van patient
Akkoord na informatie van voorschrijver
Datum
12 juli 2017
Pagina
61/89
o essentiële tremor o hartfalen; comedicatie bij hartfalen bestaat
veelal uit een RAAS-remmer, een lisdiureticum en digoxine
1. lever af, de interactie geldt niet
EU TU
Akkoord na overleg met voorschrijver
Apothekertekst
De antihypertensieve werking van de betablokker kan afnemen. Bij kortdurend (tot 2 weken) NSAID-gebruik is dit effect weinig
relevant.
* HYPERTENSIE
- NSAID-gebruik LANGER dan 2 weken
- controleer de bloeddruk (extra)
* OVERIGE INDICATIES
- Hartfalen, angina pectoris, ritmestoornis, migraineprofylaxe, essentiele tremor: de interactie is hier niet beschreven
Voorschrijvertekst
De antihypertensieve werking van de betablokker kan afnemen. Bij kortdurend (tot 2 weken) NSAID-gebruik is dit effect weinig
relevant.
* HYPERTENSIE
- NSAID-gebruik LANGER dan 2 weken
- controleer de bloeddruk (extra)
Datum
12 juli 2017
Pagina
62/89
* OVERIGE INDICATIES
- Hartfalen, angina pectoris, ritmestoornis, migraineprofylaxe, essentiele tremor: de interactie is hier niet beschreven
Ziekenhuistekst
De antihypertensieve werking van de betablokker kan afnemen. Bij kortdurend (tot 2 weken) NSAID-gebruik is dit effect weinig
relevant.
* HYPERTENSIE
- NSAID-gebruik LANGER dan 2 weken
- controleer de bloeddruk (extra)
* OVERIGE INDICATIES
- Hartfalen, angina pectoris, ritmestoornis, migraineprofylaxe, essentiele tremor: de interactie is hier niet beschreven
Achtergrondinformatie
Mechanisme:
NSAID's veroorzaken water- en zoutretentie. Hierdoor kan het antihypertensieve effect van de betablokker afnemen.
In de nieren vindt synthese plaats van de prostaglandinen. Prostaglandinen hebben vasodilatoir effect op afferente arteriolen,
antagoneren het effect van angiotensine II op de systemische circulatie en verminderen de totale hoeveelheid lichaamsnatrium en
-water. Op deze manier hebben ze een gunstig effect op de renale perfusie.
Indien de renale perfusie dreigt te verminderen, neemt de productie van prostaglandinen toe, zodat een adequate nierdoorbloeding
gehandhaafd blijft. Dit compensatiemechanisme wordt negatief beinvloed door NSAID's.
Klinische gevolgen:
Bij hypertensie kan de bloeddruk stijgen door afname van het antihypertensieve effect van de betablokker. Bij kortdurend (tot 2
weken) NSAID-gebruik is dit effect weinig relevant.
Literatuur
Literatuur:
- Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management.
Datum
12 juli 2017
Pagina
63/89
- Stockley IH. Drug Interactions.
- AG Johnson ea. Do nonsteroidal anti-inflammatory drugs affect blood pressure? Ann Intern Med 1994;121:289-300.
Datum
12 juli 2017
Pagina
64/89
361-CARBAMAZEPINE + DIVERSE REMMERS
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 De carbamazepinespiegel kan stijgen. Na staken van de remmer kan
de carbamazepinespiegel weer dalen.
EU TU VU
2 Overleg met de apotheker
EU TU VU
3 1. vervang de remmer Als de combinatie toch wordt voorgeschreven
1. monitor de carbamazepinespiegel bij starten of staken van de remmer
2. vertel de patiënt dat bijwerkingen zoals sufheid, duizeligheid, misselijkheid, braken,
coördinatiestoornis van de spieren, hoofdpijn, nystagmus en wazig zien direct moeten worden gemeld aan de arts
EU TU VU
Geneesmiddel vervangen
Wisselwerking mogelijk
Patient gewezen op (periodieke) controle
Wisselwerking mogelijk
Voorschrijver gewezen op (periodieke)controle
Wisselwerking mogelijk
Oude therapie wordt gewijzigd
Wisselwerking mogelijk
Stoppen/afbouwen/doseringwijzigen geneesmiddel besproken
Wisselwerking mogelijk
Pat gewezen op(vermijden)mogelijke bijwerking
Wisselwerking mogelijk
Overlegd met voorschrijver
Overlegd met huisarts
Overlegd met specialist
Datum
12 juli 2017
Pagina
65/89
Overlegd met apotheker
Overlegd met patient zelf
Apothekertekst
De carbamazepinespiegel kan stijgen. Na staken van de remmer kan de carbamazepinespiegel weer dalen.
- vervang de remmer; dit zal niet altijd mogelijk zijn (diltiazem, verapamil)
Als de combinatie toch wordt voorgeschreven
- monitor de carbamazepinespiegel bij starten of staken van de remmer
- vertel de patient dat bijwerkingen zoals sufheid, duizeligheid, misselijkheid, braken, coordinatiestoornis van de spieren,
hoofdpijn, nystagmus en wazig zien direct moeten worden gemeld aan de arts
Voorschrijvertekst
De carbamazepinespiegel kan stijgen. Na staken van de remmer kan de carbamazepinespiegel weer dalen.
- vervang de remmer; dit zal niet altijd mogelijk zijn (diltiazem, verapamil)
Als de combinatie toch wordt voorgeschreven
- monitor de carbamazepinespiegel bij starten of staken van de remmer
- vertel de patient dat bijwerkingen zoals sufheid, duizeligheid, misselijkheid, braken, coordinatiestoornis van de spieren,
hoofdpijn, nystagmus en wazig zien direct moeten worden gemeld
Ziekenhuistekst
De carbamazepinespiegel kan stijgen. Na staken van de remmer kan de carbamazepinespiegel weer dalen.
- vervang de remmer; dit zal niet altijd mogelijk zijn (diltiazem, verapamil)
Als de combinatie toch wordt voorgeschreven
- monitor de carbamazepinespiegel bij starten of staken van de remmer
Datum
12 juli 2017
Pagina
66/89
- vertel de patient dat bijwerkingen zoals sufheid, duizeligheid, misselijkheid, braken, coordinatiestoornis van de spieren,
hoofdpijn, nystagmus en wazig zien direct moeten worden gemeld
Achtergrondinformatie
Mechanisme:
Carbamazepine wordt gemetaboliseerd tot de actieve metaboliet carbamazepine 10,11-epoxide, voornamelijk door CYP3A4 en in mindere
mate door CYP2C8, CYP1A2 en mogelijk CYP2C19. Deze actieve metaboliet levert ook een bijdrage aan de bijwerkingen.
Klinische gevolgen:
Er worden verschillende carbamazepinespiegels aangehouden. De ziekenhuizen hebben hiervoor een protocol.
Toxische verschijnselen carbamazepine: onder andere sedatie, duizeligheid met nystagmus, ataxie, misselijkheid, braken, wazig zien
en hallucinaties.
Remmers: danazol, diltiazem, fluconazol, fluoxetine, fluvoxamine, isoniazide, terbinafine, verapamil.
Literatuur
Literatuur:
- Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management.
- Stockley IH. Drug Interactions.
- Baath NS ea. Possible carbamazepine toxicity with terbinafine. Can J Clin Pharmacol 2006;13:e228-31.
- Macphee GJ ea. Verapamil potentiates carbamazepine neurotoxicity: a clinically important inhibitory interaction. Lancet
1986;1:700-3.
- Beattie B ea. Verapamil-induced carbamazepine neurotoxicity. A report of two cases. Eur Neurol 1988;28:104-5.
- Price WA ea. Verapamil-carbamazepine neurotoxicity. J Clin Psychiatry 1988;49:80.
- Bahls FH ea. Interactions between calcium channel blockers and the anticonvulsants carbamazepine and phenytoin. Neurology
1991;41:740-2.
- Brodie MJ ea. Carbamazepine neurotoxicity precipitated by diltiazem. Br Med J (Clin Res Ed) 1986;292:1170-1.
- Eimer M ea. Elevated serum carbamazepine concentrations following diltiazem initiation. Drug Intell Clin Pharm 1987;21:340-2.
- Ahmad S. Diltiazem-carbamazepine interaction. Am Heart J 1990;120:1485-6.
- Gadde K ea. Diltiazem effect on carbamazepine levels in manic depression. J Clin Psychopharmacol 1990;10:378-9.
Datum
12 juli 2017
Pagina
67/89
- Shaughnessy AF ea. Elevated carbamazepine levels associated with diltiazem use. Neurology. 1992;42:937-8.
- Kramer G ea. Carbamazepine-danazol drug interaction: mechanism and therapeutic usefulness. Acta Neurol Scand 1984;70:249.
- Zielinski JJ ea. Clinically significant danazol-carbamazepine interaction. Ther Drug Monit 1987;9:24-7.
- Hayden M ea. Danazol-carbamazepine interaction. Med J Aust 1991;155:851.
- Wright JM ea. Isoniazid-induced carbamazepine toxicity and vice versa: a double drug interaction. N Engl J Med 1982;307:1325-7.
- Block SH. Carbamazepine-isoniazid interaction. Pediatrics 1982;69:494-5.
- Valsalan VC ea. Carbamazepine intoxication caused by interaction with isoniazid. Br Med J (Clin Res Ed) 1982;285:261-2.
- Pearson HJ. Interaction of fluoxetine with carbamazepine. J Clin Psychiatry 1990;51:126.
- Grimsley SR ea. Increased carbamazepine plasma concentrations after fluoxetine coadministration. Clin Pharmacol Ther
1991;50:10-5.
- Fritze J ea. Interaction between carbamazepine and fluvoxamine. Acta Psychiatr Scand 1991;84:583-4.
- Martinelli V ea. An interaction between carbamazepine and fluvoxamine. Br J Clin Pharmacol 1993;36:615-6.
- Nair DR ea. Potential fluconazole-induced carbamazepine toxicity. Ann Pharmacother 1999;33:790-2.
- NVZA-Commissie Analyse & Toxicologie. Carbamazepine TDM. www.nvza.nl.
Datum
12 juli 2017
Pagina
68/89
1066-KALIUMZOUTEN + KALIUMSPARENDE DIURETICA
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 Beide middelen verhogen de kaliumspiegel.
EU TU
2 Overleg met de apotheker
EU TU
3 1. vermijd bij voorkeur de combinatie 2. OF controleer regelmatig de plasmakaliumspiegel, de eerste keer binnen
2 weken 3. vertel de patiënt dat dat dieetzouten (kalium-bevattende
zoutvervangers) in te grote hoeveelheden (> 1 g per dag) schadelijk kunnen zijn
4. vertel de patiënt over de mogelijke symptomen van hyperkaliëmie: onregelmatige hartslag (vaak het eerste symptoom), gevoelsstoornis van de ledematen, lusteloosheid, verwardheid, zwakte
EU TU
Geneesmiddel vervangen
Wisselwerking mogelijk
Geneesmiddel niet verstrekt en niet vervangen
Wisselwerking mogelijk
Oude therapie wordt gestopt
Wisselwerking mogelijk
Patient gewezen op (periodieke) controle
Wisselwerking mogelijk
Voorschrijver gewezen op (periodieke)controle
Wisselwerking mogelijk
Invloed dieet/zelfzorg toegelicht
Wisselwerking mogelijk
Pat gewezen op(vermijden)mogelijke bijwerking
Wisselwerking mogelijk
Overlegd met voorschrijver
Overlegd met huisarts
Datum
12 juli 2017
Pagina
69/89
Overlegd met specialist
Overlegd met apotheker
Overlegd met patient zelf
4 Risicofactoren: verminderde nierfunctie, hartfalen, diabetes mellitus, hoge
leeftijd of gebruik van een NSAID.
EU TU
Apothekertekst
De combinatie van een kaliumzout en een kaliumsparend diureticum kan bij gepredisponeerde patienten hyperkaliemie
veroorzaken.
- vermijd bij voorkeur de combinatie
- OF controleer regelmatig de plasmakaliumspiegel, de eerste keer binnen 2 weken
- vertel de patient dat het overmatig gebruik van kalium-bevattende zoutvervangers ('dieetzout') moet worden vermeden. Harde
gegevens hierover ontbreken, een 'snufje' kan geen kwaad en mogelijk ligt de grens bij > 1 gram dieetzout per dag
- vertel de patient over de mogelijke symptomen van hyperkaliemie: onregelmatige hartslag (vaak het eerste symptoom),
gevoelsstoornis van de ledematen, lusteloosheid , verwardheid, zwakte
Risicofactoren: verminderde nierfunctie, hartfalen, diabetes mellitus, hoge leeftijd of gebruik van een NSAID.
Voorschrijvertekst
De combinatie van een kaliumzout en een kaliumsparend diureticum kan bij gepredisponeerde patienten hyperkaliemie
veroorzaken.
- vermijd bij voorkeur de combinatie
- OF controleer regelmatig de plasmakaliumspiegel, de eerste keer binnen 2 weken
- vertel de patient dat het overmatig gebruik van kalium-bevattende zoutvervangers ('dieetzout') moet worden vermeden. Harde
gegevens hierover ontbreken, een 'snufje' kan geen kwaad en mogelijk ligt de grens bij > 1 gram dieetzout per dag
Datum
12 juli 2017
Pagina
70/89
- vertel de patient over de mogelijke symptomen van hyperkaliemie: onregelmatige hartslag (vaak het eerste symptoom),
gevoelsstoornis van de ledematen, lusteloosheid , verwardheid, zwakte
Risicofactoren: verminderde nierfunctie, hartfalen, diabetes mellitus, hoge leeftijd of gebruik van een NSAID.
Ziekenhuistekst
De combinatie van een kaliumzout en een kaliumsparend diureticum kan bij gepredisponeerde patienten hyperkaliemie
veroorzaken.
- vermijd bij voorkeur de combinatie
- OF controleer regelmatig de plasmakaliumspiegel, de eerste keer binnen 2 weken
- vertel de patient dat het overmatig gebruik van kalium-bevattende zoutvervangers ('dieetzout') moet worden vermeden. Harde
gegevens hierover ontbreken, een 'snufje' kan geen kwaad en mogelijk ligt de grens bij > 1 gram dieetzout per dag
- vertel de patient over de mogelijke symptomen van hyperkaliemie: onregelmatige hartslag (vaak het eerste symptoom),
gevoelsstoornis van de ledematen, lusteloosheid , verwardheid, zwakte
Risicofactoren: verminderde nierfunctie, hartfalen, diabetes mellitus, hoge leeftijd of gebruik van een NSAID.
Achtergrondinformatie
Mechanisme:
Kaliumsparende diuretica remmen de renale excretie van kalium en kunnen zo het hyperkaliemisch effect van kaliumzouten vergroten.
Klinische gevolgen:
Bij bijna de helft van patienten met nierfunctiestoornis kan hyperkaliemie ontstaan bij gelijktijdig gebruik van een kaliumzout en
een kaliumsparend diureticum. Bij extreem kaliumverlies wordt wel gebruik gemaakt van deze combinatie.
Symptomen van hyperkaliemie zijn: paresthesieen van de ledematen, lusteloosheid, verwardheid, zwakte, verlamming, hypotensie,
hartaritmieen (vaak het eerste klinische symptoom) en hartblock.
Als normaalbereik van kalium in plasma wordt opgegeven 3.5-5.0 mmol/l. Er is sprake van klinisch belangrijke hyperkaliemie bij een
concentratie hoger dan 6 mmol/l; waarden hoger dan 7-9 mmol/l zijn meestal letaal.
Kaliumsparende diuretica: zowel enkelvoudige preparaten van een kaliumsparend diureticum als combinatiepreparaten met een thiazide.
Datum
12 juli 2017
Pagina
71/89
Literatuur
Literatuur:
- Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management.
- Stockley IH. Drug Interactions.
- Kalbian VV. Iatrogenic hyperkalemic paralysis with electrocardiographic changes. South Med J 1974;67:342-5.
- Shapiro S ea. Fatal drug reactions among medical inpatients. JAMA 1971;216:467-72.
- Greenblatt DJ ea. Adverse reactions to spironolactone. A report from the Boston Collaborative Drug Surveillance Program. JAMA
1973;225:40-3.
- Simborg DW. Medication prescribing on a university medical service-the incidence of drug combinations with potential adverse
interactions. Johns Hopkins Med J 1976;139:23-6.
- Yap V ea. Hyperkalemia with cardiac arrhythmia. Induction by salt substitutes, spironolactone, and azotemia. JAMA
1976;236:2775-6.
- O'Reilly MV ea. Transvenous pacemaker failure induced by hyperkalemia. JAMA 1974;228:336-7.
- Kerremans ALM. Kaliumretinerende diuretica. Geneesmiddelenbulletin 1989;23:22-5.
- NIV Richtlijn elektrolytstoornissen 2012. www.internisten.nl. Geraadpleegd mei 2012.
Datum
12 juli 2017
Pagina
72/89
3514-MAO-REMMERS + SEROTONERGE ANTIDEPRESSIVA
Blok Balietekst ZRS-
koppeling
1 Niet afleveren, overleg met de apotheker.
Bij combinatie kan het serotoninesyndroom optreden, ook als de MAO-remmer 1-2 weken na staken van het antidepressivum wordt
gestart. Een wachttijd wordt aanbevolen.
Dit syndroom uit zich in ernstige reacties zoals spiertrekkingen, beving (tremor), opgewondenheid (agitatie), verwardheid, koorts,
en zweten.
EU TU VU
Apothekertekst
Bij combinatie kan het serotoninesyndroom optreden, ook als de MAO-remmer 1-2 weken na staken van het antidepressivum wordt
gestart. Fatale afloop is gemeld.
Advies:
Gelijktijdige behandeling wordt ontraden. Aanbevolen wachttijden:
- na staken MAO-remmer: 14 dagen
- na staken fluoxetine: 5 weken
- na staken clomipramine, imipramine of sertraline: 14 dagen
- na staken citalopram, escitalopram, fluvoxamine, paroxetine of venlafaxine: 7 dagen
- na staken duloxetine: 5 dagen
Voorschrijvertekst
Bij combinatie kan het serotoninesyndroom optreden, ook als de MAO-remmer 1-2 weken na stoppen van het antidepressivum wordt
gestart. Fatale afloop is gemeld.
Datum
12 juli 2017
Pagina
73/89
Advies:
Gelijktijdige behandeling wordt ontraden. Aanbevolen wachttijden:
- na staken MAO-remmer: 14 dagen
- na staken fluoxetine: 5 weken
- na staken clomipramine, imipramine of sertraline: 14 dagen
- na staken citalopram, escitalopram, fluvoxamine, paroxetine of venlafaxine: 7 dagen
- na staken duloxetine: 5 dagen
Ziekenhuistekst
Bij combinatie kan het serotoninesyndroom optreden, ook als de MAO-remmer 1-2 weken na stoppen van het antidepressivum wordt
gestart. Fatale afloop is gemeld.
Advies:
Gelijktijdige behandeling wordt ontraden. Aanbevolen wachttijden:
- na staken MAO-remmer: 14 dagen
- na staken fluoxetine: 5 weken
- na staken clomipramine, imipramine of sertraline: 14 dagen
- na staken citalopram, escitalopram, fluvoxamine, paroxetine of venlafaxine: 7 dagen
- na staken duloxetine: 5 dagen
Achtergrondinformatie
Mechanisme:
MAO-remmers remmen de afbraak van serotonine. Serotonerg werkende antidepressiva remmen de heropname van serotonine. Het herstel
van MAO- enzymen die serotonine en norepinefrine afbreken duurt ongeveer 2 weken.
Klinische gevolgen:
Het serotoninesyndroom manifesteert zich binnen 1-3 uur na toevoeging van een serotonerg geneesmiddel. Het syndroom uit zich in
neurotoxiciteit (oa myoclonus, tremor, hyperreflexie), psychiatrische symptomen (oa agitatie, verwardheid) en ontregeling van de
lichaamstemperatuur (oa koorts, zweten). Fatale afloop is gemeld.
Datum
12 juli 2017
Pagina
74/89
MAO-remmers: fenelzine, rasagiline, selegiline, tranylcypromine.
Serotonerg werkende antidepressiva: clomipramine, duloxetine, imipramine, venlafaxine en de SSRI's.
Literatuur
Literatuur:
- Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management p. 364 (clomipramine), p. 702 (imipramine), p. 894 + 1007
(venlafaxine), p. 624c + 626 + 628a (fluoxetine), p. 542g + 524i (duloxetine).
- Stockley IH. Drug Interactions 8e ed. p. 691-2 (selegiline, rasagiline), p. 1142-4 + 1149-51 + 1156 + 1212 (klassieke
MAO-remmers).
- Diamond S ea. Serotonin syndrome induced by transitioning from phenelzine to venlafaxine: Four patient reports. Neurology
1998;51:274-6.
- Shad MU ea. The economic consequences of a drug-drug interaction. J Clin Psychopharmacol 2001;21:119-20.
- Reynolds RD. Serotonin syndrome: what family physicians need to know. Am Fam Phys 1995;52:1263-6.
- Anoniem. Het serotoninesyndroom. Gebu 2003;37:82-5.
- SPC Azilect, Cymbalta.
- Zonneveld AM ea. Levensbedreigend serotoninesyndroom na eenmalige toevoeging van een serotonineheropnameremmer aan een
onderhoudsbehandeling met een monoamineoxidaseremmer. Ned Tijdschr Geneeskd 2006;150:1081-4.
Datum
12 juli 2017
Pagina
75/89
4332-CELECOXIB + FLUCONAZOL
Let op: actie='N'
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 Besluit van de projectgroep Interacties van WINAp
Geneesmiddelinformatie op 10-12-2002: bij deze interactie is GEEN actie
nodig.
EU TU VU
Voorschrijvertekst
Besluit van de projectgroep Interacties van WINAp Geneesmiddelinformatie op 10-12-2002: bij deze interactie is GEEN actie nodig.
Celecoxib wordt voornamelijk door CYP2C9 gemetaboliseerd, fluconazol remt CYP2C9. Het gebruik van een 1-malige dosis celecoxib 200
mg in combinatie met fluconazol 200 mg 1x per dag, leidde tot gemiddeld 60% toename van Cmax en 130% toename van de AUC van
celecoxib. De gevolgen van deze toename voor de patient zijn niet bekend. Uit een studie (JAMA 1999;282:1921-8) bleek dat celecoxib
400 mg 2x per dag niet meer bijwerkingen liet zien dan 200 mg 2x daags of 100 mg 2x daags. De fabrikant van celecoxib adviseert bij
gebruik van fluconazol de dosering van celecoxib te halveren.
Ziekenhuistekst
Besluit van de projectgroep Interacties van WINAp Geneesmiddelinformatie op 10-12-2002: bij deze interactie is GEEN actie nodig.
Celecoxib wordt voornamelijk door CYP2C9 gemetaboliseerd, fluconazol remt CYP2C9. Het gebruik van een 1-malige dosis celecoxib 200
mg in combinatie met fluconazol 200 mg 1x per dag, leidde tot gemiddeld 60% toename van Cmax en 130% toename van de AUC van
celecoxib. De gevolgen van deze toename voor de patient zijn niet bekend. Uit een studie (JAMA 1999;282:1921-8) bleek dat celecoxib
400 mg 2x per dag niet meer bijwerkingen liet zien dan 200 mg 2x daags of 100 mg 2x daags. De fabrikant van celecoxib adviseert bij
gebruik van fluconazol de dosering van celecoxib te halveren.
Achtergrondinformatie
Literatuur
Datum
12 juli 2017
Pagina
76/89
Literatuur:
- Registratiedossier (deel IB) Celebrex.
- Simon LS ea. Anti-inflammatory and upper gastrointestinal effects of
celecoxib in rheumatoid arthritis: a randomized controlled trial. JAMA 1999;282:1921-8.
Datum
12 juli 2017
Pagina
77/89
4561-ALFABLOKKERS (BPH) + RAAS-REMMERS/DIURETICA
Let op: actie='N'
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 Besluit van de projectgroep Interacties WINAp Geneesmiddelinformatie op
4-2-2003: dit is GEEN interactie.
De interactie is beschreven voor betablokkers en calciumantagonisten, zie
interactie 78.
EU TU VU
Apothekertekst
Besluit van de projectgroep Interacties WINAp Geneesmiddelinformatie op 4-2-2003: dit is GEEN interactie. De interactie is
beschreven voor betablokkers en calciumantagonisten, zie interactie 78.
Voorschrijvertekst
Besluit van de projectgroep Interacties WINAp Geneesmiddelinformatie op 4-2-2003: dit is GEEN interactie. De interactie is
beschreven voor betablokkers en calciumantagonisten, zie interactie 78.
Ziekenhuistekst
Besluit van de projectgroep Interacties WINAp Geneesmiddelinformatie op 4-2-2003: dit is GEEN interactie. De interactie is
beschreven voor betablokkers en calciumantagonisten, zie interactie 78.
Achtergrondinformatie
Literatuur
Literatuur:
Datum
12 juli 2017
Pagina
78/89
- Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management p. 175a.
- Stockley IH. Drug Interactions 6e ed. p. 382.
Datum
12 juli 2017
Pagina
79/89
5304-CINACALCET + CYP3A4-REMMERS
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 Bij TOEVOEGING van een CYP3A4-remmer stijgt de cinacalcetspiegel met
als mogelijk gevolg hypocalciemie. Vraag aan de patient of extra
controle van calcium in het bloed is afgesproken.
Controle is afgesproken: afleveren.
Controle is niet afgesproken: overleg met de apotheker.
CYP3A4-remmers: claritromycine, erytromycine, itraconazol, ketoconazol
en voriconazol.
EU TU VU
Apothekertekst
Bij TOEVOEGING van een CYP3A4-remmer stijgt de cinacalcetspiegel met als mogelijk gevolg hypocalciemie. Advies: Vraag aan de
patient of extra controle van de calciumspiegel is afgesproken. Controle is afgesproken: afleveren. Controle is niet afgesproken:
attendeer de voorschrijver op het risico van hypocalciemie en adviseer extra controle van de serumcalciumconcentratie.
Voorschrijvertekst
Bij TOEVOEGING van een CYP3A4-remmer stijgt de cinacalcetspiegel met als mogelijk gevolg
hypocalciemie.
Advies:
Controleer de serumcalciumconcentratie extra.
Datum
12 juli 2017
Pagina
80/89
Ziekenhuistekst
Bij TOEVOEGING van een CYP3A4-remmer stijgt de cinacalcetspiegel met als mogelijk gevolg hypocalciemie.
Advies:
Controleer de serumcalciumconcentratie extra.
Achtergrondinformatie
Mechanisme: Cinacalcet wordt gemetaboliseerd door CYP3A4 en CYP1A2. Klinische gevolgen: Ketoconazol 200 mg verhoogt de AUC en Cmax
van cinacalcet 2.3x resp. 2.2x. Mogelijk gevolg: hypocalciemie. CYP3A4-remmers: claritromycine, erytromycine, itraconazol,
ketoconazol en voriconazol.
Literatuur
Literatuur:
- Registratiedossier (SPC) Mimpara.
- Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management p. 326.
Datum
12 juli 2017
Pagina
81/89
5460-ATAZANAVIR + DARUNAVIR/SAQUINAVIR/TENOFOVIR/LOPINA
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 Bij combinatie met atazanavir moet ritonavir als booster worden toegevoegd.
EU TU VU
2 Overleg met de apotheker
EU TU VU
3 Darunavir
1. geef atazanavir 300 mg 1x per dag + darunavir/ritonavir 600/100 mg 2x per dag
Lopinavir 1. geef atazanavir 300 mg 1x per dag + lopinavir/ritonavir 400/100 mg 2x per dag
Saquinavir
1. gecontraïndiceerd, lever NIET af
Tenofovir 1. geef atazanavir 300 mg + ritonavir 100 mg 1x per dag
EU TU VU
Apothekertekst
Bij combinatie met atazanavir moet ritonavir als booster worden toegevoegd.
* Darunavir
- geef atazanavir 300 mg 1x per dag + darunavir/ritonavir 600/100 mg 2x per dag
* Lopinavir
- geef atazanavir 300 mg 1x per dag + lopinavir/ritonavir 400/100 mg 2x per dag
Datum
12 juli 2017
Pagina
82/89
* Saquinavir
- gecontraindiceerd
* Tenofovir
- geef atazanavir 300 mg + ritonavir 100 mg 1x per dag
Voorschrijvertekst
Bij combinatie met atazanavir moet ritonavir als booster worden toegevoegd.
* Darunavir
- geef atazanavir 300 mg 1x per dag + darunavir/ritonavir 600/100 mg 2x per dag
* Lopinavir
- geef atazanavir 300 mg 1x per dag + lopinavir/ritonavir 400/100 mg 2x per dag
* Saquinavir
- gecontraindiceerd
* Tenofovir
- geef atazanavir 300 mg + ritonavir 100 mg 1x per dag
Ziekenhuistekst
Bij combinatie met atazanavir moet ritonavir als booster worden toegevoegd.
* Darunavir
- geef atazanavir 300 mg 1x per dag + darunavir/ritonavir 600/100 mg 2x per dag
* Lopinavir
- geef atazanavir 300 mg 1x per dag + lopinavir/ritonavir 400/100 mg 2x per dag
* Saquinavir
- gecontraindiceerd
* Tenofovir
- geef atazanavir 300 mg + ritonavir 100 mg 1x per dag
Achtergrondinformatie
Datum
12 juli 2017
Pagina
83/89
Literatuur
Literatuur:
- Burger DM. Klinisch relevante interacties met anti-HIV-middelen. www.knmp.nl.
- Taburet AM ea. Interactions between atazanavir-ritonavir and tenofovir in heavily pretreated human immunodeficiency
virus-infected patients. Antimicrob Agents Chemother 2004;48:2091-6.
- Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management p. 146f.
- Boffito M ea. Atazanavir enhances saquinavir hard-gel concentrations in a ritonavir-boosted once-daily regimen. AIDS
2004;18:1291-7.
Datum
12 juli 2017
Pagina
84/89
8141-CISPLATINE + LISDIURETICA
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 Cisplatine is nefrotoxisch; het risico op nefrotoxiciteit neemt toe bij dehydratie.
Door de diuretische werking van lisdiuretica kan dehydratie optreden.
EU TU VU
2 Overleg met de apotheker
EU TU VU
3 1. gebruik van lisdiuretica wordt ontraden tot 1 maand na staken van cisplatine
De te ondernemen actie is individueel; gezien de complexiteit van het
onderliggende ziektebeeld is overleg tussen de behandelaars gewenst.
EU TU VU
Geneesmiddel vervangen
Wisselwerking mogelijk
Geneesmiddel niet verstrekt en niet vervangen
Wisselwerking mogelijk
Overlegd met voorschrijver
Overlegd met huisarts
Overlegd met specialist
Overlegd met apotheker
Overlegd met patient zelf
Apothekertekst
Cisplatine is nefrotoxisch; het risico op nefrotoxiciteit neemt toe bij dehydratie. Door de diuretische werking van lisdiuretica
kan dehydratie optreden.
- vermijd lisdiuretica tot 1 maand na staken van cisplatine
De te ondernemen actie is individueel; gezien de complexiteit van het onderliggende ziektebeeld is overleg tussen de behandelaars
gewenst.
Datum
12 juli 2017
Pagina
85/89
Voorschrijvertekst
Cisplatine is nefrotoxisch; het risico op nefrotoxiciteit neemt toe bij dehydratie. Door de diuretische werking van lisdiuretica
kan dehydratie optreden.
- vermjid lisdiuretica tot 1 maand na staken van cisplatine
De te ondernemen actie is individueel; gezien de complexiteit van het onderliggende ziektebeeld is overleg tussen de behandelaars
gewenst.
Ziekenhuistekst
Cisplatine is nefrotoxisch; het risico op nefrotoxiciteit neemt toe bij dehydratie. Door de diuretische werking van lisdiuretica
kan dehydratie optreden.
- vermijd lisdiuretica tot 1 maand na staken van cisplatine
De te ondernemen actie is individueel; gezien de complexiteit van het onderliggende ziektebeeld is overleg tussen de behandelaars
gewenst.
Achtergrondinformatie
Mechanisme:
Dehydratie potentieert het nefrotoxisch effect van cisplatine.
Hoewel niet beoordeeld als interactie door de Werkgroep Oncolytica Interacties, is een signaal bij deze combinatie wel gewenst.
Literatuur
Literatuur:
- Markman M ea. Nephrotoxicity with cisplatin and antihypertensive medications. Ann Intern Med 1982;96:257.
- Ostrow S ea. High-dose cisplatin therapy using mannitol versus furosemide diuresis: comparative pharmacokinetics and toxicity.
Cancer Treat Rep 1981;65:73-8.
- Dumas M ea. Influence of frusemide on cis-dichlorodiammineplatinum (I) pharmaco-kinetics. Eur J Drug Metab Pharmacokinet
1987;12:203-6.
Datum
12 juli 2017
Pagina
86/89
- Dumas M ea. Evaluation of the effect of furosemide on ultrafilterable platinum kinetics in patients treated with
cis-diamminedichloroplatinum. Cancer Chemother Pharmacol 1989;23;37-40.
- Santoso JT ea. Saline, mannitol, and furosemide hydration in acute cisplatin nephrotoxicity: a randomised trial. Cancer Chemother
Pharmacol 2003;52:13-8.
- Hallmark RJ ea. Factors influencing ototoxicity in ovarian cancer patients treated with Cis-platinum based chemotherapy. Eur J
Gynaec Oncol 1992;13:35-44.
- SPC's Platosin, Lasix, Burinex.
Datum
12 juli 2017
Pagina
87/89
9490-FENELZINE/TRANYLCYPROMINE + OXYCODON/TRAMADOL
Blok Balietekst ZRS-koppeling
1 Bij combinatie kan serotonerge toxiciteit optreden.
EU TU VU
3 1. vertel de patiënt over symptomen van serotonerge toxiciteit: trillen, beven, bewegingsdrang, spiertrekkingen, opgewondenheid, verwardheid, angst, koorts, zweten, versnelde hartslag en
verminderd bewustzijn 2. geef interactiefolder I-24 mee
EU TU VU
Ongewijzigd afgeleverd
Patient is (door andere zorgverl)geinformeerd
Patient wenst geen info/begeleiding/ondersteuning
Pat gewezen op(vermijden)mogelijke bijwerking
Signaal terecht
Interactiefolder afgeleverd
Signaal terecht
Overlegd met voorschrijver
Overlegd met huisarts
Overlegd met specialist
Overlegd met apotheker
Overlegd met patient zelf
Apothekertekst
Bij combinatie kan serotonerge toxiciteit optreden.
1. vertel de patiënt over symptomen van serotonerge toxiciteit: trillen, beven, bewegingsdrang, spiertrekkingen, opgewondenheid, verwardheid, angst, koorts, zweten, versnelde hartslag en verminderd bewustzijn
2. geef interactiefolder I-24 mee
Voorschrijvertekst
Bij combinatie kan serotonerge toxiciteit optreden.
Datum
12 juli 2017
Pagina
88/89
1. vertel de patiënt over symptomen van serotonerge toxiciteit: trillen, beven, bewegingsdrang, spiertrekkingen, opgewondenheid, verwardheid, angst, koorts, zweten, versnelde hartslag en verminderd bewustzijn
Ziekenhuistekst
Bij combinatie kan serotonerge toxiciteit optreden.
1. vertel de patiënt over symptomen van serotonerge toxiciteit: trillen, beven, bewegingsdrang, spiertrekkingen, opgewondenheid, verwardheid, angst, koorts, zweten, versnelde hartslag en verminderd bewustzijn
Achtergrondinformatie
Mechanisme:
Niet bekend, mogelijk is er sprake van additie. Fenelzine en tranylcypromine remmen de afbraak van serotonine, tramadol remt de heropname van
serotonine. Mogelijk onderdrukt oxycodon de remming van serotoninevrijgifte door GABA, waardoor de afgifte van serotonine toeneemt.
Klinische gevolgen:
Er zijn enkele casus met symptomen van lichte serotonerge toxiciteit bij combinatie van tramadol en fenelzine, maar het is discutabel of dit te wijten
is aan een interactie of dat het gewoon gaat om bijwerkingen. Voor oxycodon zijn geen casus.
Echter, er is wel bewijs voor het optreden van lichte serotonerge toxiciteit bij combinatie van SSRI´s met tramadol / oxycodon. In theorie zou deze
interactie dan ook moeten plaatsvinden bij fenelzine en tranylcypromine.
Hoewel niet beoordeeld als interactie door de Werkgroep Farmacotherapie en Geneesmiddelinformatie (WFG), is een signaal bij deze combinatie wel
gewenst.
Literatuur 1. Stockley IH. Drug Interactions. 2. Hansten PhD ea. Drug Interactions Analysis and Management.
3. Calvisi V ea. Le cas clinique du mois: Confusion mentale liée à l´administration de tramadol chez une patiente sous IMAO [Clinical case of the month. Mental confusion due to the administration of tramadol in a patient treated with MOAI]. Rev Med Liege 1999;54:912-3.
4. Gold DG ea. Phenelzine-Opiate-Induced delirium complicated by phenelzine withdrawal. J Pharm Technol 2003;19:19-22. 5. de Larquier A ea. Syndrome sérotoninergique lors de l´association tramadol et iproniazide. Therapie 1999;54:767-8.
Datum
12 juli 2017
Pagina
89/89
14 Overzicht aanpassingen per versienummer
Versie Datum Waar in richtlijn Soort
wijziging
Wat is gewijzigd Evt. opmerkingen
1.1.2 13-7-15 Gehele
richtlijn
Lay-out gewijzigd overeenkomstig implementatierichtlijnen. Overal de verwijzing naar bst 935 weggehaald
1.1.1. Dec 2014 NIEUW