Активностисензорна и терапевска

Оваа публикација е изработена соСодржината на оваа публикација е исклучиво одговорности на ниеден начин не може да се смета дека ги

Активности и игри во

терапевска соба

со помош од Европската Унија.исклучиво одговорност на Маја Трајчова, дефектолог

дека ги одразува ставовите на Европската Унија.

Каде се одвива� Специјално уредени просторииза цел стимулација на проприорецептивен системсистем

� Просториите во кои таа� Просториите во кои таапростории со многу можностии сензорно збогатувањесо лулашки, трамболинитопчиња, тунели, скутеридецата се возат, деловикутии со зрна, со т.н. воденитн.

одвива СИ простории, кои имаат на вестибуларен , систем и тактилен

таа се одвива се таа се одвива се можности за движење

збогатување. Тоа се простории трамболини, базени со

скутери и рампи по кои делови за качување, н. водени топчиња и

Како изгледа изгледа

Што е, а штостимулирање на

системи� Активирање на внатрешниотдетето да се вклучи изабавни, нозабавни, носензомоторни активностипокомплекси соматоодговори.

, а што не е

стимулирање на сензорните

системивнатрешниот поттик кај

и да се развива прекупредизвикувачкипредизвикувачки

активности кои водат консомато-моторни адаптивни

� Се карактеризира сово која детето е поттикнатоизведува различнифлексибилно да одговоринови предизвици и данови предизвици и даи чувство за компетенција

со игровна атмосферапоттикнато да планира и

различни активности,одговори на поинакви ида развие самодовербада развие самодоверба

компетенција.

� Не е сведување на работатакако што се лулањетопротнување илиинтеграција не е вежбање

� Целта е да добиемеспрема точно определенатанаспроти водење и насочувањекако да ја изведе активноста

работата на активностилулањето, скокањето,

слично. Сензорнавежбање.

добиеме независен одговоропределената активност,

насочување на дететоактивноста.

Принципи на

� Холистички пристап опфаќа работа на полетоемоции, комуникацијакогнитивни способности

� Се става акцент на развојдетето и терапевтот, создавањесоцијални предизвициинтеракција

� Градење на двонасочна

на работата

пристап кон детето што полето на однесување и

комуникација, сензо-моторни и способности

развој на односот меѓу терапевтот, создавање на предизвици, соодветна

двонасочна комуникација

� Child directed, but therapist quided водено од терапевтот, детето

Child directed, but therapist quided –терапевтот, насочено од и кон

� Точно одмерен предизвикразвој на кое е детето

� Завршува со успех- градимекомпетентносткомпетентност

� Го активира внатрешниотдетето и е мотивирачки

� Обезбедува организацијана возбуденост кај дететоstate)

предизвик, на нивото на детето

градиме чувство за

внатрешниот поттик на мотивирачки

организација и соодветно ниво детето ( alert, but calm

� Забавна активност

� Ослободено од стрес и

� Замислена игра, децакогнитивни способностикогнитивни способности

� Слобода детето само даактивности

стрес и притисок

деца со повисоки способностиспособности

само да осмислува нови

Работа во училишни

� Се обезбедува помош подобри функционирањетоповрзано со неговата

� Подобрување на перформансот� Подобрување на перформансотповрзан со наставниот

� Целта е одредена од училишниотсоработка со терапевт

� Адаптација на околината

училишни услови

помош која има за цел да го функционирањето на детето

неговата едукација

перформансот на детето перформансот на детето наставниот план

од училишниот тим, во терапевт/дефектолог

околината

� Адаптација на задачите

� Препорака на стратегииорганизирање

задачите

стратегии за смирување и

Активности зана вестибуларен

за стимулација

вестибуларен систем

Како се стимулиравестибуларниот

� Секоја промена на положбата

� Напред-назад

� Горе - долу

� Лево-десно

� Вртење

� Вибрација

стимулира

вестибуларниот систем положбата на главата

Вестибуларнахиперсензитивност

гравитациска

� Постепено вклучувањедетето ги избегнува

� Проприорецепција –

� Нежни, бавни движења

� Игра и замислени активности

� Носење на тежина или

Вестибуларна

хиперсензитивност-

гравитациска несигурност

вклучување во активности кои

често и многу

движења напред-назад

активности

или тесна облека

Идеи

� Постепено навикнувањеразлична површина

� Качување/симнување

Препреки� Препреки

� Лулање – бавни, линеарни

� Игри на под со нишање

� Качување

� Лазење

Идеи

навикнување на одење на

симнување на пониско скалило

линеарни движења(ниско)

нишање, тркалање

Вестибуларнахипосензитивност

� Брзи, неритмички, непредвидливидвижења

� Скокање

Трчање� Трчање

� Лулање – во различнина брзината и нагло застанувањево круг, различна положба

� Качување на различни

� Пилатес топки, топки

Вестибуларна

хипосензитивност, непредвидливи

различни правци со менување нагло застанување, вртење

положба на тело

различни висини

топки за скокање

� Употреба на опрема од

� Одење како животни

� Играње одбојка со лесна

Идеи

� Нишкање во стол - нишалка

� Скокање на трамболина

� Одење по нерамен терен

� Моторни лавиринти

опрема од игралишта

животни

лесна топка/балон

Идеи

нишалка

трамболина, со јаже

терен со препреки

Идеи

� Возење на скутер седнато

� Тркалање по под

� Седење и скокање на

� Стоење на даска за балансирање

� Лулање на трапез

� Одење нагоре/надолу

� Скокање кон одредена

Идеи

седнато/на стомак

на топка за вежбање

балансирање

надолу по скали/ивици

одредена цел

Барање на вестибуларенстимул

� Да се обезбеди соодветнавестибуларното сетило, целисходен начин, со предизвик

� Лулање со менување на на лулање, менување нана лулање, менување на

� Висење и лулање на трапез

� Пилатес топка

� Возење на скутер

� Спортови кои комбинираатпроприорецептивен и тактиленинпут(карате и сл.)

вестибуларен

стимулсоодветна стимулација на сетило, но на еден

предизвик

на правец и брзина на положба на тело на положба на тело

трапез

комбинираат вестибуларен, и тактилен

Важни напомени

� Вестибуларното сетилоорганизатор на нервниот

� Внимавајте на знаци вестибуларното сетиловестибуларното сетило

� Комбинирајте со проприоцептивниактивности

� 15 мин. вестибуларначаса позитивен или негативеннервниот систем

напомени

сетило е главен нервниот систем

знаци на преосетливост на сетилосетило

проприоцептивни

вестибуларна стимулација има 6-8 негативен ефект на

Негативни реакциивестибуларен

� Претерано прозевање,

� Неритмичко дишење

� Промена на боја на лице� Промена на боја на лице

� Потење

� Зголемена аксиозност

� Ширење на зениците

� Моторна вознемиреност

Негативни реакции на

вестибуларен систем

прозевање, икање

лице, побледување лице, побледување

аксиозност

вознемиреност

Активностипроприорецептивен

Активности со

проприорецептивен систем

Како се стимулирапроприорецептивниот

систем� Пасивни активности сопритисок

� Активни активности , Активни активности , учествува во „тешки активности

� Одлични се за деца коисе судираат во предмети

� Сите активности кои гимускулите и зглобовите

� Скокање, трчање, качување

стимулира

проприорецептивниот

систем со давање на длабок

, детето активно , детето активно активности“

кои бараат движење и предмети

кои ги вклучуваат зглобовите

качување....

� Хиперсензитивноста реткокако дисфункција

� Децата сакаат активностипроприорецептивниотпроприорецептивниот

� Почесто се среќава барањепроприорецептивен инпутхипосензитивност

Хиперсензитивноста ретко се забележува

активности со проприорецептивниот системпроприорецептивниот систем

барање на проприорецептивен инпут,

Хиперсензитивност

� Користење на тешки

� Склекови на стол или

� Џвакање цврста храна

Влечење и туркање� Влечење и туркање

� Активности кои го смируваат

текот на денот

Хиперсензитивност

тешки предмети

или ѕид

храна

смируваат детето во

Хипосензитивност

� Длабок притисок на

� Сендвич

� Виткање во ќебе/фолија

Играчки што вибрираат� Играчки што вибрираат

� Фрлање/фаќање вреќички

� Одење на раце

Хипосензитивност

на телото

фолија

вибрираатвибрираат

вреќички со зрна

Потешкотии вопланирање

� Што да се направи и направи

� Препреки, моторни лавиринти

Качување/симнување� Качување/симнување

� Игри со наизменичнидвижења, допирање деловиритам/ Симон вели

� Игри со топка

� Твистер

Потешкотии во моторното

планирање и како тоа да се

лавиринти

симнувањесимнување

наизменични секвенционални допирање делови од тело на

Идеи

� Играње плочка и слични

� Игралиште : висење одпо скали

Играње со тешка топка� Играње со тешка топка

� Влечење/туркање тешка

� Возење велосипед, трчање

� Одење по угорнина

Идеи

слични игри

висење од шипки, качување

топкатопка

тешка кутија

трчање

Идеи

� Скокање на трамболина

� Чистење на подот, собирање

� Месење на тесто, пластелин

� Игри со влечење и туркање

� Одење на раце, одење

� Силни прегратки и масажи

Идеи

трамболина или јаже

собирање лисја

пластелин, глина

туркање

одење по одредена шема

масажи

Важни напомени

� Смирува

� Организира

� Регулира

� 15 мин. има 1-2 часа процесот на сензорна

напомени

часа позитивен ефект на сензорна обработка

Активности засистем

Активности за тактилен

систем

Што го стимулиратактилниот

� Допир

� Различни текстури

� Вибрација

� Температура

� Притисок

� Болка

Дефензивен и дискриминаторен

стимулира

тактилниот систем

дискриминаторен систем

Хиперсензитивенсистем- тактилнадефензивност

� Wilbargerov протокол

� Длабок притисок� Длабок притисок

� Силни гушкања

� Тешки активности

Хиперсензитивен тактилен

тактилна

дефензивност

протокол

Важно

� Избегнувајте да го изненадитеслучаен нежен допир

� Цврст допир , притисок

Доколку дозволува детето� Доколку дозволува дететоразлични текстури, суви

� Активности кои вклучуваатцелото тело

� Фрлање и фаќање со тешки

Важно

изненадите детето со допир

притисок

детето користете детето користете , суви наспроти мокри

вклучуваат притисок на

со тешки предмети

Тактилна хипосензитивност

� Работа со различни тактилни

� Игра со скриени предмети

� Боење со прсти, пена

� Четкање

� Масирање, употреба на

� Тактилни кутии

� Пластелин и слични материјали

� Игра со лепливи материјали

хипосензитивност

тактилни медиуми

предмети/бројки/букви

пена за бричење

употреба на вибрации

слични материјали

материјали

Барање на тактилен

� Обезбедување на различниистражување на тактилнисоодветен насочен начин

� Менување на тактилната

� Додавање на вестибулопроприорецептивен инпут

тактилен стимул

различни можности за тактилни медиуми, на

начин

тактилната стимулација

вестибуло-проприорецептивен инпут

Важни напомени

Најголемиот сензорен систем

Не поврзува со светот и

ТерморегулацијаТерморегулација

Емоционална стабилност

напомени

систем

и со другите

стабилност

Активности засистем

Активности за аудитивен

систем

Што го стимулирааудитивниот

� Звуци , звучни бранови

� Има поголем бенефит вестибуларна стимулацијавестибуларна стимулација

стимулира

аудитивниот систем

бранови

бенефит ако се спои со стимулацијастимулација

Хиперсензитивностаудитивниот

� Понудете слушалки коизвуците од околината

� Седење подалеку од можнизвуци – врата, тоалет, звуци – врата, тоалет,

� Слушање на музика која

� Предвремена подготовкагласна околина/настан

� Зборувајте со тивок, меккратки инструкции

Хиперсензитивност на

аудитивниот систем кои ќе ги намалат

околината

од можни извори на тоалет, климатоалет, клима

музика која релаксира

подготовка на детето за настан

тивок, мек глас, јасни и

Хипосензитивностаудитивниот

� Привлечете му вниманиеда му се обратите

� Зборувајте бавно и јасно

Давајте една по една � Давајте една по една инструкции, спојте јаили визуелна демонстрација

� Комбинирајте звуци состолче)

� Дајте му повеќе времеобработи информацијата

Хипосензитивност на

аудитивниот системвнимание на детето пред

јасно

една едноставни една едноставни ја инструкција со гест

демонстрација

звуци со движење(музичко

време на детето да ја информацијата и одговори

Активности засистем

Активности за визуелен

систем

Што го стимулиравизуелниот

� Светлина, светлосни бранови

стимулира

визуелниот систем

светлосни бранови

Хиперсензитивенсистем

� Променете ја светлинатаако е потребно очила

� Бариера за намалувањедистракцијадистракција

� Користете визуелни распореди

� Расчистување на непотребни

� Наставни ливчиња растеретени

� Намалена употреба на

Хиперсензитивен визуелен

системсветлината, загушено светло, очила за сонце

намалување на визуелна

распореди

непотребни материјали

растеретени од текст

на боја на ливчињата

Хипосензитивенсистем

� Играјте со батериска простор, барање на предметипросторот

� Фаќање на предмети � Фаќање на предмети движат-балони

� Решавање на лавиринтипронаоѓање на разлики

� Сложувалки

� Игри – погоди што гледампредмет од просторот

Хипосензитивен визуелен

систембатериска ламба во затемнет

предмети/слики во

предмети што бавно се предмети што бавно се

лавиринти, скриени слики, разлики

гледам, со опис на просторот

� Користете листови со линии

� Редот за пишување обележете

Работните листови да� Работните листови даконтраст, со доволно непотребни детали

� Боењето да се почнувалинии

со подебели и потемни

обележете ги со жолто

да бидат со голем да бидат со голем доволно бел простор, без

почнува од оцртаните

Активности загустативен

за олфакторен-

густативен систем

Што ги стимулира

� Слатко, солено, кисело

� Мирис

стимулира

кисело и горко

Хиперсензитивност

� Играње со храна каконови вкусови и текстури

� Боење со различни кремовисличнослично

� Нижење на макарони

� Активности кои ја ангажираатмускулатура

Хиперсензитивност

како начин да се воведат текстури

кремови, шлаг и

макарони, корнфлекс

ангажираат оралната

Хипосензитивност� Активности кои бараатод структурите околу устата

� Дување балони во млеко

� Шмукање течност прекуизвиткана цевкаизвиткана цевка

� Пиење на погусти течности

� Јадење на храна која бараџвакање

� Стимулирање со интензивни

Хипосензитивност

бараат вложување напор околу устата

млеко/сок

преку тенка или

течности низ цевка

која бара поголемо

интензивни вкусови

Пребирливост

� Орална преосетливост

� Детето јаде само одреденаодредена боја или текстура

Потреба од ритуали и� Потреба од ритуали иисхраната

� Воведување на нова хранатантруми

Пребирливост во исхраната

преосетливост

одредена храна, текстура

и едноличност при и едноличност при

нова храна прави

Стратегии за надминувањена пребирливоста

исхранатаПодготовка за јадење преку

� Масирање на лицето на

� Користење на четка за� Користење на четка за

� Џвакање на гумени цевчиња

� Играње игри со оралната

� Дување низ цевка на мали

Постепено воведување натекстури

за надминување

пребирливоста во

исхраната преку

лицето на детето

за заби што вибрира за заби што вибрира

цевчиња

оралната мускулатура

на мали топчиња

воведување на нови вкусови и

Активности сосистем

со олфакторен

систем

Хиперсензитивнос

� Користете мирис да семирис

� Арома-терапија: лосионимасла, масла,

� Нанесете лосион или кремасака пред да се влезе просторија

� Најдете продукти без толерира мирис

Хиперсензитивност

да се покрие несаканиот

лосиони,свеќи,миризливи

или крема што детето го влезе во непријатна

без мирис ако детето не

Хипосензитивност

� Сензибилизирајте го дететомирисање:

� Ставање на миризливиспојување на исти мирисиспојување на исти мириси

� Ставање на познати мирисидетето, со затворени очимирисот

� Шетање низ просторотмириси – цвеќе, трева...

Хипосензитивност

детето со игри со

миризливи капки на памук, мирисимириси

мириси под носот на очи да го погоди

просторот и погодување на трева...

Стратегии за постигнувањена оптимално

будност

за постигнување

оптимално ниво на

будност

Што е оптималнобудност

� Состојба во која мозокотсистем се спремни даадаптираат, прилагодуваатменуваат и да го примаатинпутинпут

� пр. компјутер – му требазагрее, да ги собере ситеинформации да стартуватреба да се рестартира

оптимално ниво на

будностмозокот и нервниот

да учат, да се прилагодуваат, да се

примаат сензорниот

треба време да се собере сите потребни

стартува, а понекогаш рестартира или крахира

Знаци на високобудност

� Во состојба на високоневроните имаат низокактивација.

� Помалку информација� Помалку информацијареагираат брзо, и потребновреме за смирување

� Навидум неважни работипретерани реакции

� Лесно одвлекување наневажни информации

високо ниво на

будноствисоко ниво на будност, низок праг за

информација е потребна за да информација е потребна за да потребно им е повеќе

работи доведуваат до

на вниманието од информации

Знаци на нискобудност

� Во состојба на ниско невроните имаат висок

� Потребни се повеќе иинформации за да се информации за да се

� Побавна реакција

� Често пропуштаат важниучењето е потешко

ниско ниво на

будностниско ниво на возбуденост, висок праг за активација

повеќе и поинтензивни се создаде реакција се создаде реакција

важни детали и

Како да се смиривисоко ниво

� Нежно бавно лулање востолче

� Правење на "сендвич"

Длабок притисок со перници� Длабок притисок со перницидетето

� Тесна облека, која обезбедувацелото тело

� Виткање во ќебе, фолијамумија

смири детето со

ниво на будностлулање во лулашка или

сендвич"

со перници по телото на со перници по телото на

обезбедува притисок на

фолија со меурчиња -

� Обезбедете место за повлекувањедетето – шатор, ќоше

� Орални активности запреку цевка, повлекувањепреку цевка, повлекувањетечности, грицкање цврстамастика

� Активности за целотопредмети, туркање и

� Одење на раце

за повлекување на ќоше со перници

за смирување – пиење повлекување погусти повлекување погусти

грицкање цврста, тврда храна,

целото тело – носење тешки и влечење

� Стискање на пластелин

� Пригушено светло, тивок

� Мирис на ванила, лаванда

пластелин, топчиња и сл.

, тивок простор

лаванда

Активностиорганизираат

� Шмукање

� Вибрација

� Проприорецептивни активности

� Џвакање

� Пливање

� Активности со ритам

Активности кои

организираат

Проприорецептивни активности

ритам

Како да се разбудиниско ниво на

� Брзо, интензивно лулање

� Трчање, игри со бркање

� Силни светла

� Силни мириси

� Ладна вода

� Јака музика со неочекувани

� Играчки со звуци и светла

разбуди дете со

ниво на будностлулање

бркање

неочекувани звуци

светла

� Скокање на трамболинатопка, скокање на јаже

� Одење како различни

Редење, носење тешки� Редење, носење тешкимебел

� Активности со притисоктуркање на рацете, подигнување

трамболина или на пилатес јаже

различни животни

тешки предмети, дел од тешки предмети, дел од

притисок- туркање на ѕид, , подигнување од столче

Материјали

� Лулашки

� Топки – терапевтски топкивежбање од различна

� Трамболина � Трамболина

� Кутии со зрна

� Тактилни материјали

� Тешки предмети

� Скутер и рампа

Материјали и опрема

терапевтски топки и топки за различна големина

материјали

� Големи перници, душеци

� Пена, бои

� Скала и опрема за качување

Трапез� Трапез

душеци

качување

Забавувајте сеИ не заборавајтедел од опремата

Маја

Дефектолог

Детски

mtrajchova@gmail.com

Забавувајте се и играјте!

заборавајте најважниот

опремата сте Вие!

Маја Трајчова

Дефектолог

Детски Свет Исток

mtrajchova@gmail.com