ADLİ TIP PROSEDÜRÜ

Tıpta bilirkişilik şu konuları kapsamaktadır:

1. Kriminal olaylarda meydana gelen lezyonların saptanıp tanınması

2. Travmatik lezyonların niteliğinin belirlenmesi

3. İnsana ait her türlü kan,saç,sperm gibi biyolojik oluşumların incelenmesi

4. Suçlu mağdur ile medeni haklarını kullanmak isteyenlerin durumlarının belirlenmesi ve tanımlanması

– Çağrılı olduğu halde gitmez veya görevini yapmazsa bu hareketin sonucu doğan masraf ve para cezasını öder. (CMK 71,60)

– Ceza kanunu, bilirkişilerin doğru olmayan bir sebep ileri sürerek çağrıya gitmemeleri veya gerekeni yapmamaları halinde üç aya kadar hapis cezası öngörmektedir.

Bilirkişilikte incelenen olayları ölüm olguları ve canlı kişilerde incelenen olaylar olmak üzere 2 başlık altında toplayabiliriz

Ölüm olaylarında keşif ve otopsi çalışmaları vardır

Keşif;

oherhangi bir adli olayın nasıl yapıldığını, buna bağlı değişimleri, suçlulara ait iz ve işaretlerin bulunması amacıyla hakim veya savcı yönetiminde olay yerinde yapılan çalışmadır. (CMK 83)

MADDE 86 - ÖLÜNÜN KİMLİĞİNİ BELİRLEME VE ADLİ MUAYENE

(1)

• Engelleyici sebepler olmadıkça ölü muayenesinden veya otopsiden önce ölünün kimliği her suretle ve özellikle kendisini tanıyanlara gösterilerek belirlenir

Adli muayenede önce kimlik belirtimi yapılır. Resmi kimlik ve tıbbi kimlik olmak üzere 2 ayrı şekilde ele alınır.

• Adli Kimlik: Nüfus ve diğer resmi kayıtlardaki bilgilerden oluşan kimliktir.

• Tıbbi Kimlik: Kişinin tüm vücut özelliklerinin tanımlanması ve değerlendirilmesiyle ortaya çıkan kimliktir.

– boy, kilo, yaş, sakal, bıyık, sünnet durumu, hymen şekli, göz rengi, diş özellikleri, tatuaj, skar, ben, deformite, kulak biçimi, anomali

Kimliklendirmenin Amacı

• Kimin ölmüş olduğunun belirlenmesi

• nüfus kaydının silinmesi

• miras

• boşanma

• sigorta işlemleri

• ölenin kimlik özelliklerinin kasıtlı olarak silinmiş olduğu cinayet olaylarının aydınlatılması

Otopsi, Cumhuriyet savcısının huzurunda biri adli tıp, diğeri patoloji uzmanı veya diğer dallardan birisinin mensubu veya biri pratisyen iki hekim tarafından yapılır. Müdafi veya vekil tarafından yapılır. Müdafi veya vekil tarafından getirilen hekim de otopside hazır bulunabilir. Zorunluluk bulunduğunda otopsi işlemi bir hekim tarafından da yapılabilir; bu durum otopsi raporunda

açıkça belirtilir. (CMK 87-1)

Otopsi mutlaka baş, göğüs ve batın olmak üzere 3 boşluk açılarak yapılır. (CMK 87-2)

Otopsi yeni doğmuş bir çocuk olgusuna ait ise şu soruların cevabını vermek gerekir (CMK 85):

•Doğum sırasında veya doğumdan sonra

yaşam bulgularının varlığı

•Olağan süresinde doğup doğmadığı

•Biyolojik olarak yaşamını rahim dışında sürdürebilecek kadar olgunlaşmış olup olmadığı

•Yaşama yeteneği bulunup bulunmadığı tespiti

Adli otopsilerde, ölü sahiplerinden izin alma zorunluluğu yoktur

Bilimsel amaçlı yapılan tıbbi otopsilerde ölü yakınlarından birinden izin almak gerekir

Bulaşıcı hastalığa bağlı meydana gelen ölüm olaylarında, bu olaylar toplumu tehdit eden bir tehlike oluşturduğundan Umumi Hıfzısıhha Kanunu madde 70’e göre otopsi hasta yakınlarından izin alınmadan uygulanır.

Otopsiler 2 ayrı grupta incelenmektedir:

•Adli otopsiler

•Özel otopsiler

Adli Otopsiler: Şüpheli ölüm olaylarında savcı ya da hakimin isteği üzerine yapılan otopsilerdir.

• Ölümün sebep , şekil ve zamanını belirlemek • Olayın anlaşılmasına yardımcı olacak delililerin

araştırılması, • Ölümle ilgili koşul ve durumların ortaya çıkarılması, • Kanun yetkililerine tıbbi bir rapor vermek • Hastalıkla olan ölümler ile dış koşullara bağlı olan

ölümleri birbirinden ayırma amacıyla yapılır

Hastane Otopsilerinin yapılma nedenleri:

• Ölümün sebebini belirlemek

• Klinik teşhis ve semptomların birbirine uygunluğunun araştırılması

• Tedavinin ne denli etken olduğunu görebilmek

• Hastalıkların genel gidişini değerlendirebilme

• Öğrencilerin eğitimi

Adli Psikiyatri

Adli Psikiyatrinin temel konularını tefrik ve temyiz etme yani 1- belli yaş sınırına kadar ve 2- belli akıl ve ruh sağlığı düzeyinde kişilerin 3- yapılan eylemlerin, olguların özellikle suçların 4- anlam ve mahiyetini kavrama, sonuçlarını evvelden sezme 5- yetisine

sahip olup olmadıklarını kapsamaktadır

Başlıca çalışılan konular şunlardır:

•Farik ve mümeyyizlik

•Suça karşı ceza ehliyeti

•Alkol ve madde bağımlılığı

•Medeni hukukla ilgili problemler

Farik ve Mümeyyizlik

• İşlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamaması veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişip gelişmediği

Kanuna (T.C.K. madde 31- 1) göre

• “12 yaşını bitirmemiş bir çocuk herhangi bir suç işlediği taktirde suçun tipi ve işleniş tarzı ne olursa olsun ve sanık çocuğun ruhsal, zihinsel gelişimi ne kadar mükemmel olursa olsun çocuk kanun gözünde suçunun farik ve mümeyyizi olarak kabul edilemez ve dolayısı ile hakkında herhangi bir ceza tayin edilemez; ancak çocuklara özgü güvenlik tedbirleri uygulanır. 12 yaşını doldurup 15 yaşını doldurmamış olan bir çocuğun farik ve mümeyyizlikle ilgisi olup olmadığına, suçtan dolayı sorumlu tutulup tutulmayacağına bakılır.”

Ceza ehliyeti tespitinde 3 özellik göz önüne alınarak şu kararlara varılabilir:

• Tam ceza ehliyeti

• Azaltılmış ceza ehliyeti

• Ceza ehliyetinin bulunmaması

Adli Rapor Düzenlenmesi Gereken Durumlar

• Ateşli silah ve patlayıcı madde yaralanmaları

• Kesici, kesici-delici, delici, kesici-ezici ve ezici alet yaralanmaları

• Trafik kazaları

• Etkili Eylem (darp olguları)

• İş kazaları ve düşmeler

• Zehirlenmeler

• Yanıklar

• Elektrik çarpmaları

• Mekanik asfiksi olguları

• İşkence iddiaları

• İntihar girişimleri