เทคนคการท า JSA ส าหรบ

จป.

1

การศกษา

วทยาศาสตรบณฑต (อาชวอนามยและความปลอดภย) มหาวทยาลยมหดล

พฒนบรหารศาสตรมหาบณฑต (เกยรตนยม ) สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

การอบรมดงาน

หลกสตรการบรหารงานความปลอดภยสมยใหม (Modern Safety Managementหลกสตรการตรวจวดประเมนผลการบรหารงานความปลอดภย ( ISRS auditor )

หลกสตรการประเมนความเสยง ( Risk Assessment) หลกสตรการประเมนความเสยง ( Risk Assessment) และการจดการสารเคมอนตราย

อ. สวนทร พงษเกา

Sawin_p8@yahoo.com081-8054823

ประสพการณการท างานในอดต

Safety supervisor บรษทไทยเซนทรลเคมจ ากด(มหาชน)

หวหนาหมวดควบคมความปลอดภย โครงการกอสราง

โรงไฟฟาพลงความรอนบางปะกง กฟผ

หวหนาแผนกควบคมความสญเสย กฟผ

หวหนาแผนกบรหารความเสยง กฟผ

หวหนาแผนกบรหารระบบคณภาพ กฟผ

หวหนากองบรหารคณภาพและเพมผลผลต กฟผ

หวหนากองระบบบรหารงานคณภาพ กฟผ

หวหนากองอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท างาน กฟผ2

3

Heinrich’s Dominoes Theory

ภมหลง

ของบคคล

กรรมพนธฯ

ความ

บกพรอง

ของบคคล

การกระท า

และสภาวะ

ทไม

ปลอดภย

อบตเหต

คนบาดเจบ

หรอ

ความเสยหาย

แนวทางปองกน

4

1. 2.

3.

4.5.

แนวทางการปองกนอบตเหตตามหลกการของทฤษฏโดมโน

5

Swiss Cheese Model

6

1. เพอใหเรยนรงานทควบคมมากขน

2. เพอใหพนกงานมความรและทศนคตดานความปลอดภยดขน

3. เพอชวยในการปรบปรงวธการท างาน สภาพแวดลอมในการ

ท างานใหดขน และท าใหข นตอนในการท างานปลอดภยมาก

ขน ลดคาใชจาย ทจะเกดขนเนองจากการเกดอบตเหต

4. เพอใชเปนแนวทางในการฝกอบรมพนกงานประจ าการและ

พนกงานใหมในดานความปลอดภยไดอยางด

5. เพอใหสามารถน าผลการวเคราะหไปก าหนดเปนมาตรฐาน

ความปลอดภยและใชในการวางแผนงานดานความปลอดภย

วตถประสงคของการท าJSA

7

ประโยชนทไดจากการท า JSA?

เพอชบงอนตรายทมอย (existing hazards)

เพอชบงอนตรายทอาจเกดขน (potential hazards)

เรยงล าดบมาตรการการปรบปรงแกไข

ลด และ/หรอ ขจดอนตราย

เพมจตส านกดานความปลอดภยแก

พนกงาน

8

การวเคราะหงานเพอความปลอดภย

หลกการวเคราะหงานเพอความปลอดภย

เพอคนหาอนตรายหรออบตเหตทอาจเกดขนจากในแตละสวนของ

งานอนเปนการกระท าพนฐานทจะปองกนอบตเหตไมใหเกดขน

ผทท าการวเคราะหคอผทรข นตอนของงานนนดทสด

9

แผนภม แสดงขนตอนการวเคราะหงานเพอความปลอดภย(1) งานโรงงานตาง ๆ

งานทเลอกเพอวเคราะห

การปรบปรงและแกไขการวเคราะหงานเปนระยะ

แบงขนตอนงานทจะวเคราะห

คนหาอนตรายของแตละขนตอน

เสนอแนะเพอปองกนอนตราย

พนกงานทเกยวของ

(7) ด าเนนการปรบปรงแกไขตามขอเสนอฯ การด าเนนการวเคราะห

(4)

(5)

(6)

(2)(8)

(3)

10

การวเคราะหงานเพอความปลอดภย

ขนตอนการวเคราะหงานเพอความปลอดภย ม 4 ขนตอน

• ขนตอนท 1 การเลอกงานทท าการวเคราะห

• ขนตอนท 2 การจดล าดบวธการท างานเปนขนตอนทเหมาะสม

• ขนตอนท 3 การคนหาอนตรายทจะเกดขนในแตละขนตอน

• ขนตอนท 4 การก าหนดวธการท างานทถกตองปลอดภยและสามารถ

ปองกนอนตรายทพบได

11

ขนตอนท 1 การเลอกงานทท าการวเคราะห

อาศยหลกเกณฑตอไปนเปนเครองมอชวยในการตดสนใจ

1. งานทเกดอบตเหตบอย

2. งานทมอนตรายมาก

3. งานใหมทไมคนเคย หรองานทเปลยนแปลง

กรรมวธใน การผลต

4. งานทมผปฏบตงานมาก

12

13

ชางกลง

• กลงปอกผว

• กลงปาดหนา• กลงเกลยว• กลงควาน• กลงขนรป• เจยรบนเครองกลง 14

15

CRITICAL FEW

20 % Critical Tasks80 % Tasks

TASKS LOSS

20 % Critical Tasks80 % Tasks LOSS 20 %

LOSS 80 %

16

งานทเคยเกดความสญเสยรายแรงในอดต

งานทมอนตรายแฝงทอาจจะเกดความสญเสย

งานใหมทยงไมไดมการวเคราะหวามความเสยง

ใหถอวาเปนวกฤต

งานวกฤต( Critical Task )

17

ขนตอนท 2 การจดล าดบวธการท างานเปน

ขนตอนทเหมาะสม

1. เรมตนนบขนตอนเมอมการ

กระท าเกดขน

2. เขยนขนตอนตามล าดบของงาน

18

วธการแตกงานทจะวเคราะหตามล าดบขนตอน

• ขอควรพจารณาในการแตกงาน

ไมควรแตกงานเปนขนตอนจนละเอยดเกนไป จนไม

สามารถแยกแยะอนตรายทอาจเกดขนในแตละขนตอนได

ไมควรแตกงานเปนขนตอนนอยเกนไป เพราะจะท าให

ขนตอนส าคญบางขนตอนถกมองขามไป ท าใหไมสามารถท า

การวเคราะหอนตรายทแฝงอยในแตละขนตอนไดอยาง

สมบรณ

ปกตการแตกงาน ควรแตกไดประมาณ 7-10 ขนตอน

การแตกงานควรใชค าเรมตนดวยค ากรยา 19

ขนตอนท 3 การคนหาอนตรายทจะเกดขน ใน

แตละขนตอน

3.1 กระแทก 3.5 ถกหนบ

3.2 ตกจากทสง 3.6 ถกกระแทก

3.3 สะดด หกลม 3.7 ถกไฟฟาดด

3.4 เศษวตถกระเดน และ อนๆ

20

• วเคราะหหาแหลงอนตายทซอนอยในขนตอนยอย

• แหลงอนตราย PEME

• P People

•E Equipment,Machine,Tool

•M Material

•E Environment

หลกพจารณา

21

P PPP

P

P

P

P

E

E

E

E

EEEE

M

MMMMM

M

M

EEE E

E

E

E

E

วเคราะหแหลงอนตรายทซอนอยในขนตอนยอย22

การคนหาอนตรายคน (People)

มสงใดบางทสมผสแลวท าใหเกดบาดเจบ เจบปวย

เครยด และเมอยลา

พนกงานมโอกาสทถกดง สมผส/ตด เขาไปอย

ระหวางจดอนตรายหรอตกลงมา/ตกเขาไปในจดท

เปนอนตรายหรอไม

23

อปกรณ (Equipment)• มอนตรายใดบางทเกดจากเครองมอ เครองจกร

ยานพาหนะ อปกรณตางๆ

• เหตฉกเฉนอะไร(ทเกดขนกบอปกรณ) ทเกดขนบอย

• อปกรณจะท าใหเกดความสญเสยในดานความปลอดภย

คณภาพงานและการผลตไดอยางไร 24

25

ปจจยทกอใหเกดการบาดเจบ เนองจากไฟฟาดด

1. กระแสไฟฟา

แรงดนไฟฟา

ความตานทาน

2. สวนของรางกายทกระแส

ไฟฟาไหลผาน

3. ระยะเวลาทถกกระแสไฟฟา

ไหลผาน

26

วสด (Material)มอนตรายใดบางทมอยในสารเคม วตถดบ

หรอผลตภณฑ

มปญหาเฉพาะใดบางทเกดจากการยก ขนยาย ล าเลยงวสด

วสดตาง ๆ จะท าใหเกดความสญเสยในดานความปลอดภย คณภาพงานและการผลตไดอยางไร 27

Name Toluene

TLV-TWA 100 ppm (375 mg/m3)

LD50 5,000 mg/kg

Flash point 4.4 องศาเซลเซยสLEL-UEL 1.2-7.1 %Health Hazard กดระบบประสาทสวนกลาง, ระคาย

เคองผวหนง, ถาเขาตาอาจท าใหตาบอดได (Corneal Burn)

28

สงแวดลอม (Environment) ปญหาใดทอาจจะเกดขนจากความสกปรกและ

ความไมเปนระเบยบในสถานทท างาน

ปญหาใดทอาจจะเกดขนจากเสยง แสง ความรอน

ความเยน รงส ความส นสะเทอน การระบายอากาศ

ปจจยทางดานสงแวดลอมจะท าใหเกดความสญเสยใน

ดานความปลอดภย คณภาพงานการผลตไดอยางไร

ผลกระทบรายแรงอนๆถาหากมปญหาอนจาก

งานทท า 29

เสยงดงNoise = Unwanted Soundชวงความถทไดยน 20-20000 Hz.ชวงการสนทนา 300-3000 Hz.เสยงดงสม าเสมอ ไดแก เสยงเครองทอผา พดลม ไอพนเสยงเปลยนแปลงระดบเสมอ ไดแก เลอยวงเดอน เสยงดงเปนระยะ ไดแก เครองอดลม จราจรเสยงกระทบ ไดแก ตอกเสาเขม ต ทบโลหะ ระเบด

30

อณหภม

ความรอนสง

ออนเพลยจตใจไมปกต

กงวล ไมมสมาธเจบปวย

- ขาดน า

- ตะครว

- ผดผน

- เปนลม

ปรมาณงานลดลง

ผลผลตลดลง

อบตเหต

อาจเกดถดถอย

สมรรถภาพ

P.S.

31

ความ สะเทอน

1. ส นท งตว

- ตองการ O2 เพม

- โครงสรางกระดกเปลยนแปลง

- สารตาง ๆ ในเลอดผดปกต

2. ส นเฉพาะท

- กระดกขาดแคลเซยม

- มอดานและแขง (กรณทมอ)

- ปวดขอโดยไมมสาเหต

- หลอดเลอดผดปกต

(Raynaud’s Phenomenon)

P.S.32

แสงสวาง1. แสงนอยเกนไป

- ปวดเมอยตา มนศรษะ- MINER’S NYSTAGMUS- ประสทธกาพการท างานลดลง

- เกดอบตเหต

2. แสงมากเกนไป

- ปวดเมอยตา

- สนเปลอง

P.S.

33

อนตรายจากรงส๐ ปรมาณและพลงงานทถกดดซมท าใหเกดการเปลยนแปลงทางเคมในเซลลผวหนงหรออวยวะทไดรบรงส

รงส UV 1. นยนตาอกเสบ2. ผวหนงอกเสบ3. มนงง ออนเพลย เมอย

รงส IR 1. ตาเปนตอกระจก ( Heat cataract )2. ตาบอด3. ผวหนงไหม อกเสบ

34

ขนตอนท 4 การก าหนดวธการท างานทถกตองปลอดภย และสามารถปองกนอนตรายทพบได

35

หลกการแกไขปญหา ขจด หรอลดอนตราย

• โดยการประยกตหลกการปองกน ควบคมอนตรายทเกดจากสภาพการท างานและสภาพแวดลอมการท างาน ดงน

การควบคมทแหลงเกดอนตราย (Source)

การควบคมททางผาน (Part)

การควบคมทตวบคคล (Receiver)36

การควบคมทแหลงเกดอนตราย (Source)

• การเลอกหรอเปลยนแปลงกระบวนการผลตทปลอดภยและอนตรายนอยกวา หรอใชสารเคมทอนตรายนอยกวาแทนสารเคมทอนตรายมากกวา

• ใสการดปองกนทเครองจกร

• การปรบปรงเครองจกร

• ฯลฯ37

การควบคมททางผาน (Part)

• การจดระเบยบ รกษาความสะอาด

• การระบายอากาศทวไป

38

การควบคมทตวบคคล (Receiver)

• การใหการศกษา การอบรม สอนงาน

• หมนเวยนพนกงานท างาน

• ใชอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล

39

ค าทไมควรใชในการเสนอมาตรการแกไข

• อยาประมาท

• โปรดระมดระวง

40

ค าทควรระบทชดเจนในการเสนอมาตรการแกไข

• ท าอะไร

• ท าอยางไร

41

แบบฟอรมการวเคราะหงานเพอความปลอดภยชองาน....................................... วนทวเคราะห.....................................แผนก......................................... ผท าการวเคราะห...............................

ขนตอน ลกษณะอนตรายทอาจเกดขน การปองกนและการปรบปรง

42

ขนตอน ลกษณะอนตรายทอาจเกดขน การปองกนและปรบปรง

1.การเลอกและ

ฝกอบรม

พนกงาน

1.พนกงานทมปญหาเกยวกบ

โรคทางเดนหายใจ โรคหว

ใจ หรอมขอจ ากดทางดาน

รางกายอน ๆ พนกงานทไม

ไดรบการฝกอาจท างาน

ผดพลาดได

1.ควรมการตรวจสขภาพพนก

งานเพอความเหมาะสม

- ฝกอบรมพนกงาน

- เดนเครองมอใหถงแหง

2.ศกษาวามอะไร

อยในถงบาง

- มกระบวนการ

2.แกสทระเบดไดมระดบออก

ซเจนทไมเหมาะสม

- การเกยวของหรอสมผสกบ

สารเคม

2.ไดรบอนญาตใหด าเนนการได

จากเจาหนาทความปลอดภย

หวหนาฝายซอมบ ารง และผ

ควบคมงานทดสอบอากาศ

ตวอยาง การวเคราะหงานเพอความปลอดภยการเขาไปลางพนผวดานในถงผสมสารเคม

43

ขนตอน ลกษณะอนตรายทอาจเกดขน

การปองกนและปรบปรง

อะไรทก าลงด า

เนนการอยในถง

- และจะม

อนตรายอะไร

บาง

แกส ฝนละออง ไอระเหย

- ทกอใหเกดความระคาย

เคอง

- เปนพษ

ของเหลว

- ทกอใหเกดความระคาย

เคอง

-เปนพษ-กดกรอนของแขง

โดยนกสขศาสตรอตสาหกรรม

- ระบายใหมระดบออกซเจน

19-21%และแกสทตดไฟได

อนๆ ใหมระดบ LEL นอยกวา

25 %ใหมไอน าในถงมการชะ

ลางและระบายอากาศตามท

ก าหนด

- จดหาอปกรณปองกนอนตราย

จากการหายใจ (ชนด Air Line

Respirator)44

ขนตอน ลกษณะอนตรายทอาจเกดขน การปองกนและปรบปรง

- ทกอใหเกดความระคาย

เคอง

- กดกรอน

- จดหาอปกรณปองกนศรษะ

ตาและรางกาย / เทา

- จดหาเครองชชพในกรณ

ฉกเ ฉน

- ควรจะลางถงจากภายนอก

(ถาเปนไปได)

3.การเตรยม

เครองมอ

3.สายยาง สายไฟ เครองมอท

อาจะใหเกดการหกลม ไฟ

ฟาแรงสง ไมไดปดมอเตอร

และตดปายปอก

3.จดสายยางสายไฟและเครอง

มอตางๆ ใหเปนระเบยบ มท

วางพอทจะท าใหไดอยางปลอด

ภย ใช Ground-fault circuit

interrupter ปด และตดปาย45

ขนตอน ลกษณะอนตรายทอาจเกดขน การปองกนและปรบปรง

ทมอเตอร

4.การตดตงบนได

ในถง

4.บนไดลน 4.ตดตรงบนไดกบสวนบนของ

ถงหรอโครงสรางอนทแขงแรง

พอ

5.เตรยมการลงไป

ในถง

5.แกสและของเหลวในถง 5.ถายเทของเหลวภายในถงออก

โดยระบบทอทมอยทบทวน

ปฏบตในกรณฉกเฉนเปดถง

ตรวจสถานทท างานโดยนก

สขศาสตรอตสาหกรรมหรอนก

วชาการความปลอดภยทดสอบ

46

ขนตอน ลกษณะอนตรายทอาจเกดขน การปองกนและปรบปรง

บรรยากาศภายในถงโดยนก

สขศาสตรอตสาหกรรม

6.วางเครองมอไว

ทบรเวณปากถง

6.พลดตก 6.ใชเครองมอชวยยกสงของจด

ใหมทจบรอบๆ บรเวณท

ท างานทปากถง

7.การเขาไปในถง 7.พลดตกจากบนได 7.จดอปกรณปองกนอนตราย

สวนบคคลใหตามสภาวะจดให

มผชวยเหลอคอยเฝาด บอกและ

แนะน าพนกงานในการลงใน

ถง และผชวยเหลอนนจะตอง

มความสามารถในการ47

ขนตอน ลกษณะอนตรายทอาจเกดขน การปองกนและปรบปรง

น าพนกงานขนจากถงไดเมอ

เมอเกดกรณฉกเฉน

8.การลางถง 8.ปฏกรยาของสารเคม ท าให

เกดละออง หรออากาศพษท

ไลออกซเจน

8.จดหาชดปองกนอนตรายและ

อปกรณปองกนอนตรายตางๆ

ส าหรบพนกงาน และผคอย

ชวยเหลอ

จดใหมแสงสวางภายในถงจด

ใหมการระบายอากาศ(ระบบ

ดดออก) จดใหมอากาศเขาส

ภายในถงเพมความถของการ

ตรวจคณภาพอากาศในถงมการ 48

ขนตอน ลกษณะอนตรายทอาจเกดขน การปองกนและปรบปรง

สบเปลยนพนกงานและจดใหม

การพกเปนระยะ

จดใหมระบบสอสารเมอตอง

การความชวยเหลอ จดคนใหม

คนคอยชวยเหลอตลอดเวลา

จ านวน 2 คน ในกรณมเหต

ฉกเฉน

9.การลางถงครง

สดทาย

9.การขนยายเครองมอเกดการ

บาดเจบ

9.เดนเครองเพอใหถงแหงใช

เครองเพอใหถงแหงใชเครอง

มอในการขนยายวสด49