โดย คณครวรรณธนา จรมหาศาล

ทศนธาต

๑. ความรเกยวกบทศนธาต

ทศนธาต (Visual Element) คอ สงทเปนปจจยของการมองเหนในผลงานทศนศลป อนประกอบไปดวยจด เสนรปราง รปทรง นาหนกออน-แก พนทวาง พนผว และส เปนสงทศลปนนามาใชในการสรางสรรคผลงาน เพอสอความหมายตามแนวคด โดยนาทศนธาตมาประกอบใหเขากนและเกดการรวมตวกนอยางสมบรณ โดยอาศยหลกเกณฑความเปนเอกภาพ ความกลมกลนและความสมดล

๒. พนฐานการเรยนร

รายละเอยดของเสน ส แสงเงา พนทวาง รปทรง ตลอดจนลกษณะพนผว ทงหมดนเปนรายละเอยดของภาพ ททาใหเรามองเหนถงความสมพนธเชอมโยงกนของรปแบบ ทศนธาตทปรากฏอยในรปทรงของภาพ การมองเหนเชนนถอเปนขอมลสาคญทชวยใหสามารถศกษาวเคราะหตวผลงานทศนศลป รปแบบของทศนธาต ประเภทของผลงาน หรอเนอหา ทตองการสอตามแนวคดของศลปนผสรางไดงายขน

โดย คณครวรรณธนา จรมหาศาล

เมอมรปทรงของงานทศนศลปปรากฏขน ทศนธาตจะอยรวมกนยในงานทศนศลปนนอยางครบถวน ดงนน หากจะทาการวเคราะหรปแบบของทศนธาตในงานทศนศลป จาเปนตองแยกทศนธาตออกเปนอยางๆ เพอใหงายตอการศกษาวเคราะห รวมทง จะไดเขาใจแนวความคดและวตถประสงคของศลปนในการเลอกรปแบบทศนธาตมาสรางสรรคผลงานทศนศลปชนนน

๓. รปแบบทศนธาตในงานทศนศลป

ในการสรางสรรคผลงานทศนศลป ศลปนจาเปนตองนาเอาองคประกอบของทศนธาตมาใชในการออกแบบ ซงผลงานทศนศลปหรองานออกแบบทมการจดวางอยางถกตองตามหลกการนน จะทาใหผลงานมความนาสนใจและจงใจผชม เนองจากมความเหมาะสมลงตว ทงจงหวะ การเคลอนไหวและจดสนใจ แตการจะเลอกใชทศนธาตไดอยางเหมาะสม จาเปนตองรจกวเคราะหทศนธาตทจะนามาใชดวย

โดย คณครวรรณธนา จรมหาศาล

รปแบบของทศนธาต

ทศนธาต (Visual Element) เปนสวนประกอบสาคญทเปนโครงสรางของงานทศนศลป หรอทปรากฏในงานออกแบบ หรอหมายถง สงทเปนปจจย หรอสวนประกอบสาคญในผลงาน ซงเราสามารถจะเหนไดเปนเบองตนอนประกอบไปดวยสงตางๆ ดงน

1. จด (Point , Dot)

เปนทศนธาตอนดบแรก ไมมมต แตเมอน ามาเรยงตอกน จะท าใหเกดเปนเสน และถาน าจดหลายๆ จดมารวมกลมกนอยางหนาแนนกจะเกดเปนรปราง หรอการรวมกนของจดทมน าหนกและปรมาตรกจะเกดรปทรงตางๆ ขน

โดย คณครวรรณธนา จรมหาศาล

2. เสน (Line)

เปนทศนธาตทส าคญทสดในทางศลปะและเปนพนฐานโครงสรางของสงตางๆ ทใหอารมณ ความรสกแกผชม ทงนเสนจะมคณคาทางดานกายภาพ โดยเปนสงทชวยบงบอกถงขนาด ลกษณะและทศทาง

เสนม 2 ลกษณะ ไดแก เสนตรงและเสนโคง สวนเสนลกษณะอนๆ เกดจากการประกอบกนของเสนตรงและเสนโคงทงสน

3. รปรางและรปทรง (Shape and Form)

เปนรปธรรมของการแสดงออกเพอสอความหมายในงานทศนศลป โดยทวไปค าสองค านมกจะใชคกน เพราะมความหมายใกลเคยงกน แตในทางทศนศลปจะมความหมายแตกตางกน ดงน

รปราง เปนภาพ ๒ มต คอ มความกวาง และความยาว มเนอทภายในเสนขอบเขต

รปทรง เปนภาพ ๓ มต คอ มความกวาง ความยาว ความหนา เนอทและปรมาตรมการกอรป รวมตวกนขนเปนผลงานทศนศลป

โดย คณครวรรณธนา จรมหาศาล

4. พนทวาง (Space)

ทวางจะอยคกบรปทรงโดยเปนคทมความหมายตรงขามกน หรอขดแยงกนกบรปทรง แตกมสวนชวยทาใหรปทรง มความเดนชดมากขน ความหมายของทวางมอยหลายประการ เชน หมายถง อากาศทโอบลอมรปทรง หรอระยะหางระหวางรปทรง หรอทเรยกวา “ชองไฟ” เปนตน

5. น าหนกออน-แก (Tone)

ความออน-แกของบรเวณทถกแสงสวางและบรเวณทเปนเงาของวตถ โดยการระบายสในความเขมระดบตางๆ ในงานทศนศลป ซงนาหนกทใชตามลกษณะของแสงเงาในธรรมชาต จะทาใหเกดปรมาตรของรปทรง และอารมณความรสกตอความออน-แกทรบร

โดย คณครวรรณธนา จรมหาศาล

6. พนผว (Texture)

ลกษณะพนผวของสงตางๆ เชน หยาบ ดาน มน ละเอยด เนยน ขรขระ เปนตน พนผวจะมผลตอการรบรจากการมองเหน

และการสมผส ซงพนผวของงานทศนศลปมทงพนผวตามธรรมชาต

และพนผวทเกดจากการกระทาของศลปน

7. ส (Color)

มคณสมบตของตวเองในเรองของความเขม หรอระดบส โดยจะมลกษณะเฉพาะทใหความรสกทงในดานดและไมดตามลกษณะของสแตละส และอาจมการเปลยนแปลงไปตามวฒนธรรมของแตละประเทศ หรอแตละภมภาค สจงชวยทาใหผพบเหนเกดการรบรและสามารถจาแนก

ทศนธาตอนๆ ไดงาย