Post on 19-Jan-2016
description
Fiil Kipleri(Fiillerde Zaman)
Basit ZamanlıFiiller
Birleşik ZamanlıFiiller
Haber (Bildirme)Kipleri
Dilek (İstek)Kipleri
Hikâye BirleşikZamanlı Fiiller
-di
Rivayet BirleşikZamanlı Fiiller
-miş
Şart BirleşikZamanlı Fiiller
-se
Görülen(Bilinen)Geçmiş Zaman
-di
Duyulan(Öğrenilen)Geçmiş Zaman
-miş
Geniş Zaman-r,-ar
Gelecek Zaman-ecek
Şimdiki Zaman-yor
İstek Kipi-e,-a
Dilek-Şart Kipi-se,-sa
Gereklilik Kipi-meli,-malı
Emir Kipi(Eki yok)
A) HABER KİPLERİ: a.GÖRÜLEN GEÇMİŞ ZAMAN: (-di) “Onu geçenlerde tiyatroya giderken
gördüm.” gör-dü-m
fiil görülen kişi g.z.eki eki
“ Bakmak” fiilini görülen geçmiş zamanın tüm şahıslarında çekimleyiniz.
bak-tı-m, bak-tı-n, bak-tı, bak-tı-k,
bak-tı-nız, bak-tı-lar.
b.Öğrenilen Geçmiş Zaman: (-miş) “Dün sinemaya gitmiş;ama bilet bulamamış.”
git-miş, bul-a-ma-mış.”
fiil öğr. fiil y.ses olumsuzluk öğr.g.z.eki
g.z.eki eki
“ Okumak” fiilini duyulan geçmiş zamanın tüm şahıslarında çekimleyiniz.
oku-muş-um, oku-muş-sun, oku-muş,
oku-muş-uz, oku-muş-sunuz, oku-muş-lar.
c.ŞİMDİKİ ZAMAN: (-yor)
“Güzel davranışlar sergileyerek öğretmenlerini çok mutlu ediyorlar.”
et- i- yor- lar
fiil yard.ünlü şimdiki kişi
z.eki eki
“Bulmak” fiilini şimdiki zamanın tüm şahıslarında çekimleyiniz.
bul-u-yor-um, bul-u-yor-sun, bul-u-yor,
bul-u-yor-uz, bul-u-yor-sunuz, bul-u-yor-lar.
d.Gelecek Zaman: (-ecek)
“Bu yıl Bursa Fen Lisesi’ni kazanacağım.”
kazan - acak - ım
fiil gelecek şahıs
z.eki eki
“Vermek” fiilini gelecek zamanın tüm şahıslarında çekimleyiniz.
ver-ecek-im, ver-ecek-sin, ver-ecek,ver-ecek-iz, ver-ecek-siniz, ver-ecek-ler. e.Geniş Zaman: (-r,-ar) “Sabahları erken kalkmayı ister misin?”
iste-r mi-sin soru e.
fiil geniş şahıs
z.e. Eki
“Masa tenisi oynamayı pek sevmez.” (olumsuz)
“Bakmak,bitirmek” fiillerini geniş zamanın tüm şahıslarında çekimleyiniz.
gel-ir-im, gel-ir-sin, gel-ir, gel-ir-iz, gel-ir-siniz, gel-ir-ler.B)DİLEK (İSTEK) KİPLERİ: a.İstek Kipi: (-e) “Güzel bir şiir okuyayım.”
oku- y- a- y- ım fiil k.h. istek k.h. kişi kipi eki eki
“Gülmek” fiilini istek kipinin tüm şahıslarında çekimleyiniz.
oku-y-a-y-ım, oku-y-a-sın, oku-y-a,
oku-y-a-lım, oku-y-a-sınız, oku-y-a-lar.
b.Dilek-Şart Kipi: (-se)
“Üniversiteyi bir kazanabilsem.”
kazan-a-bil-se-m
“Karşılaşırsam size söylerim.”
“Konuşmak” fiilini dilek-şart kipinin tüm şahıslarında çekimleyiniz.
c.Gereklilik Kipi: (-meli)
“Öğrencimle bu konuyu görüşmeliyim.” gör-üş-meli-y-im (gereklilik)
“Babası, okula gelmiş olmalı.” ol-malı ( olasılık)
“Korumak” fiilini gereklilik kipinin tüm şahıslarında çekimleyiniz.
d.Emir Kipi:
“Geç saatlere kadar sokakta top oynama.” oyna-ma
“Üzerine düşen görevleri yerine getirsin.” getir-sin
“Zil çalar çalmaz sınıflarınıza giriniz.”
gir-iniz1.tekil şahıs 1.çoğul şahıs
2.tekil şahıs gül 2.çoğul şahıs gül-ün(gül-ünüz)
3.tekil şahıs gül-sün 3.çoğul şahıs gül-sünler
SORU: “Bilmek” fiilinin gereklilik kipinin ikinci çoğul kişisi aşağıdakilerden hangisidir?
a.Bilseniz b.Bilesiniz c.Bilmelisiniz d.Bilirsiniz
a.Hikâye Birleşik Zamanlı Fiiller: (-di )
“Arabasıyla yola devam ediyordu.” et- i- yor- du (şimdiki zamanın hikâyesi)
şimdiki hikâye
zaman eki eki
“Önce benimle görüşmeliydin.” gör-üş-meli-y-di-n (gereklilik kipinin hikâyesi)
“Akşam sizler de gelseydiniz keşke.” gel-se-y-di-niz (dilek-şartın hikâyesi)
NOT: Emir kipinin hikâyesi yoktur.
b.Rivayet Birleşik Zamanlı Fiiller: (-miş )
“Az sonra gideceklermiş.” git-ecek-ler-miş (gelecek zamanın rivayeti)
“Bu ödülü o almalıymış.” al-malı-y-mış (gerekliliğin rivayeti)
NOT: Emir kipinin ve görülen geçmiş zamanın rivayeti yoktur.
c.Şart Birleşik Zamanlı Fiiller: (-se)“Ağlarsa anam ağlar.”
ağla-r-sa (geniş zamanın şartı)
“Susmuşsam bir şeylere kırılmışımdır.”
sus-muş-sa-m (öğrenilen geçmiş zamanın şartı)
SORU:Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yüklemi birleşik zamanlı fiil değildir?
a.Çayına her zaman süt katardı.b.Her yaz geziye gidermiş.c.İşlerini zamanında yaparmış.d.Babasından tatil izni kopardı.
kat-ar-dı (geniş zamanın hikâyesi)
git-er-miş (geniş zamanın hikâyesi)
yap-ar-mış (geniş zamanın hikâyesi)
kop-ar-dı (geniş zaman)
yapım
eki
kop-ar-ır-dı (geniş zamanın hikâyesi)
www.yeniedebiyat.blogspot.com