บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

การศกษาวจยเรอง “ปจจยทมอทธพลตอทศนคตและความตระหนกดานการบรหารจดการความเสยง” กรณศกษา: บรษทนาเขาสงออกแหงหนง

ผวจยไดรวบรวมแนวคด ทฤษฎ และงานวจย ทเกยวของเพอเปนสวนหนงในการจดกรอบแนวความคดและสนบสนนเนอหาทตองการศกษา โดยแนวคดและทฤษฎและงานวจยทเกยวของทไดรวบรวมมดงน

2.1 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความร ทศนคต และพฤตกรรม 2.2 แนวความคดเกยวกบความตระหนก

2.3 ทฤษฎเกยวกบการบรหารจดการความเสยง 2.4 งานวจยทเกยวของ 2.5 กรอบแนวคดในการศกษา

2.1. แนวคดและทฤษฎเกยวกบความร ทศนคต และพฤตกรรม 2.1.1แนวคดเกยวกบความร

สวรย ศวะแพทย (2549) ความร หมายถง การไดขอมลเกยวกบขอเทจจรง รปแบบ วธการ กฎเกณฑ แนวปฏบต สงของ เหตการณ หรอบคคล ซงไดจากการสงเกต ประสบการณ หรอจากสอตาง ๆ ประกอบกบความร จงเปนความสามารถในการใชขอเทจจรง หรอความคด ความหยงรหยงเหน หรอสามารถเชอมโยงความคดเขากบเหตการณ

สรพงษ โสธนะเสถยร (2533) กลาววา บคคลสวนมากจะรบรเบองตนผานประสบการณ แลวจดระบบเปนโครงสรางของความรผสมผสานระหวางความจากบสภาพจตวทยา ความรจงเปนความจาทเลอกสรรใหสอดคลองกบสภาพจตใจของตน ซงความรทาใหผเรยนไดรถงความสามารถในการจา และราลกถงเหตการณ และประสบการณทเคยพบมาแลว ซงบลมไดแยกการประเมนระดบความรไว 6 ระดบดงน

6  

 

1.ระดบทระลกได (Recall) เปนระดบทมความสามารถในการดงขอมลออกมาจากความจาได

2. ระดบทรวบรวมสาระสาคญได (Comprehensive) เปนระดบทสามารถทาบางสงบางอยางไดมากกวาการจาเนอหาทไดรบ สามารถเขยนขอความดวยถอยคาของตนเอง สามารถแสดงใหเหนไดดวยภาพ ใหความหมายแปลความ และเปรยบเทยบความคดอน ๆ หรอคาดคะเนผลทเกดขนตอไปได

3.ระดบของการนาไปใช ( Application) สามารถนาเอาขอเทจจรง และความคดเหนทเปนนามธรรม ไปปฏบตอยางเปนรปธรรม

4.ระดบของการวเคราะห (Analysis) เปนระดบทสามารถใหความคดในรปของการนาความคดมาแยกสวน เปนประเภท หรอการนาขอมลมาประกอบกนเพอปฏบตของตนเอง

5.ระดบของการสงเคราะห (Analysis) คอการนาเอาขอมล แนวความคด มาประกอบกน แลวนาไปสการสรางสรรคทตางจากเดม

6. ระดบการประเมน (Evaluation) คอ ความสามารถในการใชขอมลเพอตงเกณฑการรวบรวมผล และวดขอมลตามมาตรฐาน เพอใหตงขอตดสนถงระดบของประสทธผลของกจกรรมแตละอยาง

2.1.2 แนวคดเกยวกบทศนคต

Rokealth Milton (1972) ไดใหความหมายวาทศนคต เปนการผลมผสานและจดระเบยบความเชอของคนเราทมตอสงใดสงหนง หรอสถานภาพใดสถานภาพหนง ภาพรวมของความเชอเปนสวนประกอบในตวบคคลซงอาจรตวหรอไมรตวกได แตสามารถรไดจากคาพด การกระทา ไมวาความเชอจะออกมาในรปใดกตาม กจะเปนสวนทกาหนดแนวโนมของบคคลในการทจะกระทาสงใดสงหนง

Roger (1978: 208-209 อางถงใน สรพงศ โสธนะเสถยร , 2533: 122) ไดกลาวถง ทศนคตวาเปนดชนชวาบคคลนน คดและรสกอยางไรกบคนรอบขาง วตถหรอสงแวดลอมตลอดจนสถานการณตาง ๆ โดยทศนคตนนมรากฐานมาจากความเชอทอาจสงผลถงพฤตกรรมในอนาคต ทศนคตจงเปนความพรอมทตอบสนองตอสงเรา และเปน มตของ การประเมน เพอแสดงวา ชอบหรอไมชอบ ตอประเดนหนง ๆ ซงถอเปน การสอสารภายในบคคล (Interpersonal Communication) ทเปนผลกระทบมาจาก การรบสาร อนจะมผลตอ พฤตกรรม ตอไป

7  

 

Sciffman and Kanuk (1997) ใหความหมายของ ทศนคต (Attitude) หมายถง ความโนมเอยงทเรยนรเพอใหมพฤตกรรมทสอดคลองกบลกษณะทพงพอใจหรอไมพงพอใจทมตอสงใดสงหนงหรออาจหมายถง การแสดงความรสกภายในทสะทอนวาบคคลมความโนมเอยง พอใจหรอไมพอใจตอบางสงตอเนองจากเปนผลของกระบวนการทางจตวทยา ทศนคตไมสามารถสงเกตเหนไดโดยตรง แตตองแสดงวาบคคลกลาวถงหรอทาอะไร

Nelson & Quick (1997) กลาววา ทศนคตคอ การเรยนร การเกดทศนคตมอทธพลมาจากประสบการณโดยตรง (Direct experience) และ จากการเรยนรทางสงคม ( Social Learning )

คารเตอร ว. กด (Carter V. Good , 1959: 48) ใหคาจากดไววา ทศนคต คอ ความพรอม ทจะ แสดงออก ในลกษณะใด ลกษณะหนง ทเปน การสนบสนน หรอ ตอตานสถานการณ บางอยาง บคคล หรอสงใด ๆ

นอรแมน แอล มน (Norman L. Munn , 1971: 71) กลาววา ทศนคต คอ ความรสก และ ความคดเหน ทบคคล มตอสงของ บคคล สถานการณ สถาบน และขอเสนอใด ๆ ในทางทจะยอมรบ หรอปฏเสธ ซงมผลทาให บคคลพรอม ทจะ แสดงปฏกรยา ตอบสนอง ดวย พฤตกรรม อยางเดยวกนตลอด

จมพล รอดคาด ไดสรปการเปลยนแปลงทศนคตสงใดสงหนงของมนษยไว 3 ระดบดงน

1.การเปลยนแปลงความคด เปนการเปลยนแปลงทเกดจากการไดรบขอมลขาวสารใหมซงอาจมาจากสอมวลชนหรอบคคลอน

2.การเปลยนแปลงความรสก การเปลยนแปลงนจะมาจากประสบการณ หรอความประทบใจ หรอสงททาใหเกดความสะเทอนใจ

3.การเปลยนแปลงพฤตกรรม เปนการเปลยนแปลงวธการดาเนนชวตในสงคมซงไปมผลตอบคคล ทาใหตองปรบพฤตกรรมเดมเสยใหม

การเปลยนแปลงดงกลาวมสวนเกยวของกนโดยตรง ถาความคดความรสก และพฤตกรรมถกกระทบในระดบใดกตาม จะมผลตอการเปลยนแปลงทศนคตทงสน

2.1.3 แนวความคดเกยวกบพฤตกรรม หรอการมสวนรวม

สรพงษ โสธนะเสยร (2550) กลาววา “พฤตกรรม คอ การกระทาใด ๆ ของคนเรา สวนใหญเปนการแสดงออกของบคคล โดยมพนฐานมาจากความรและทศนคต การทบคคลมพฤตกรรม

8  

 

แตกตางกนเพราะมความรและทศนคตทแตกตางกน เกดขนจากความแตกตางของการเปดรบสอ และความแตกตางการแปลความสารทตนเองไดรบ จงกอใหเกดประสบการณสงสมทแตกตางกน อนมผลกระทบตอพฤตกรรมของบคคล

อรวรรณ ปลนธนโอวาท (2549) กลาววา”การกระทา หรอพฤตกรรมใด ๆ ของคนสวนใหญตามปกตมกเกดจากทศนคตของบคคลนน ทศนคตจงเปนเสมอนเครองควบคมการกระทาของบคคล พฤตกรรมสวนใหญของคนถกควบคมดวยทศนคตของเขา

แนนซ ชวารตซ (Nancy E. Schwart) กลาวถงการเปลยนพฤตกรรมของคนวา มความสาคญระหวางความร ทศนคต และการปฏบตรปแบบ 4 ประการดงน 1.ทศนคตเปนตวกลางททาใหเกดการเรยนร และการปฏบต ดงนนความรมความสมพนธกบทศนคต และมผลตอการปฏบต 2.ความรและทศนคตมความสมพนธกน และทาใหเกดการปฏบตตามมา 3.ความร และทศนคตตางทาใหเกดการปฏบตได โดยทความรและทศนคต ไมจาเปนตองมความสมพนธกน 4.ความรมผลตอการปฏบตทงทางตรงและทางออม -หนาทของทศนคต

คอสเทลโลและซลคายด (สรอยตระกล (ตวยานนท) อรรถมานะ. 2545: 66-68; อางองจาก Costello and Zalkind. 1963: 254-259) กลาววา หนาทสาคญตางๆ ของทศนคต พจารณาจากพนฐานของการจงใจ โดยจาแนกไดเปน

1. หนาทในการเปนเครองมอ ปรบเปลยน หรอใชประโยชน (Instrumental, Adjustive, or Utilitarian Function) เกดจากการตระหนกในขอเทจจรงทวาบคคลพยายามจะไดมาซงรางวลใหมากทสด และพยายามจะลดการถกลงโทษใหนอยลงทสดดวย ดงนน ทศนคตซงทาหนาทในการปรบตว จะเปนหนทางเพอมงสการบรรลเปาหมายซงทาใหเกดความพงพอใจ หรอหลกเลยงสงทไมปรารถนาอนทาใหเกดความไมพงพอใจซงเปนเรองของการใชประโยชนหรอการใหไดมาซงประโยชน ทศนคตทเกดขนมาโดยพจารณาในแงของการปรบตวนจะขนอยกบการรบร

2. หนาทในการปองกนตวเอง (Ego – Defense Function) โดยปกตบคคลจะไมเพยงแตสนใจเกยวกบโลกภายนอกเทานน แตเขาจะใหความสนใจกบตวเองอยางมาก เมอบคคลเผชญกบขาวสารขอมล หรอเหตการณตางๆ ทมลกษณะคกคามเขา เขาจะใชกลไกในการปองกนตนเองซงจะเปนการชวยลดความกระวนกระวายใจ กลไกนเรยกกนวา กลไกการปองกนตนเอง (Ego–Defense

9  

 

Mechanism) แบงออกเปน 2 กลมใหญๆ คอ กลมสดโตงอนไดแกกรณทเกดความบกพรองอยางมาก ดงนนจาเปนตองปฏเสธหรอหลกเลยงขอมลเหตการณตางๆ โดยสนเชงสวนอกกลมหนงนนจะเปนกรณทมความบกพรองนอย ดงนน จงมความจาเปนตองใชกลไกเพอการบดเบอนขอมล แตไมถงขนปฏเสธโดยสนเชง โดยทวไปบคคลทกคนจะใชกลไกการปองกนตวเองน หากตางกนในแงความมากนอย ในกรณทใชกลไกมาก ทศนคตของบคคลนนจะทาหนาทในการปองกนตนเองมากกวาคนอน และบคคลมกจะใชกลไกดงกลาวไมรตวและจะกระทาการปองกนตนเองโดยไมรเหตผล

3. หนาทในการแสดงออกซงคานยม (Value-Expressive Function) ซงเปนการแสดงถงชนดของบคคลทเขาคดวาตวเขาเปน เชน เปนนกอนรกษนยม นกเสรนยม เปนตน การทบคคลไดแสดงถงทศนคตซงสะทอนถงความเชอของเขาและมโนภาพของเขา จะทาใหเกดความพงพอใจ ในชนน บคคลจะไมเหนวาเงนหรอการไดรบการยอมรบในสงคมเปนสงทเขาปรารถนาหากแตเปนการสรางเอกลกษณหรอความเปนตวของตวเองและยาความคดของเขาททาใหเขาเปนเขา และยงเปนการผสมผสานมโนภาพเขากบความตองการทบคคลปรารถนา อาท การแตงตวหรอการพด เดกวยรนจะสรางเอกลกษณของเขาใหคลายกบกลมเพอนทเขาชนชอบ

4. หนาทในดานความร (Knowledge Function) ทศนคตจะชวยทาหนาทของมาตรฐานหรอกรอบของการอางองเพอจะชวยใหเกดความแนชดหรอความหมาย และความสมาเสมอหรอความแนนอน จงเปนการเนนยาทดสาหรบปทสถาน (Norms) ในวฒนธรรมหนงๆ มฉะนนบคคลกจะมแตความงงงวย อยางไรกตามความรหรอขาวสารขอมลใหมๆ จะไมสามารถเปลยนแปลงทศนคตเกาๆ ได เวนเสยแตวาความรในทศนคตทมอยเดมนนไมพอเพยง ไมสมบรณ หรอไมสมาเสมอ 2.2 แนวความคดเกยวกบความตระหนก

ความตระหนก ( Awareness ) เปนแนวคดเชงจตวทยา ( Phychological Approach ) ผสมผสานกบแนวคดเชงพฤตกรรมศาสตร (Behavior Science ) โดยมหลกการ แนวคด ทฤษฎเกยวกบความตระหนกดงน

2.2.1 ความหมายของความตระหนก

ราชบณฑตยสถาน (2545:428) ใหความหมายของคาวาตระหนกไววา รประจกษชด รชดแจง กลวด ราชภกด (2545:38 ) กลาวถงความตระหนกวา หมายถงภาวการณทบคคลเกดความรสกนกคด ความคดเหนหรอประสบการณจากเหตการณใดเหตการณหนง เปนภาวะทบคคลเขาใจและประเมนสถานการณทเกยวกบตนเองได โดยเกดจากสภาวะจตทยอมรบถงภาวการณหรอความโนมเอยงทจะเลอกพฤตกรรม และปฏบตตนเพอแสดงตอปญหาหรอเหตการณหนงทไดประสบ

10  

 

เรงชย คงสงค (2547) กลาววาความตระหนกเปนสภาวะทางจตใจทเกยวกบความสานก ความรสกนกคดและความปรารถนาของบคคลตอสงหนงสงใด หรอเหตการณใดเหตการณหนง โดยมเหตการณ สภาพแวดลอมหรอสงคมหรอสงเราจากภายนอกเปนปจจยททาใหบคคลเกดความตระหนก

เกษม จนทรแกว (2547) กลาววา ความตระหนก หมายถง การทบคคลหนงไดฉกคด หรอเกดความรสกวาสงใดสงหนง หรอเหตการณใด เหตการณหนง ภายใตสภาวะจตใจทสามารถแสดงออก ดวยการพด การเขยน การอานหรออนๆ โดยอาศยระยะ เวลา ประสบการณหรอสภาพแวดลอมทางสงคม หรอสง เราจากภายนอกใหเกดความรสกจากการสมผส การรบร ความคดรวบยอด การเรยนรหรอความร สงผลใหเกดความตระหนกและนาไปสพฤตกรรมทแสดงออกในสงนน

กลวด สดหลา (2550) กลาววา ความตระหนกหมายถงการแสดงออกซงความรสก ความเหน ความสานก เปนภาวะทบคคลเขาใจและประเมนสถานการณทเกดขนเกยวกบตนเองไดโดยอาศยระยะเวลา เหตการณ ประสบการณ หรอสภาพแวดลอมเปนปจจยทาใหคนเกดความตระหนก

นงลกษณ วงศถนอม (2548: 51) กลาวถงความตระหนกวา หมายถง ความสานกทบคคลเคยมความรสกนกคดทเกดขนในสภาะวะจตใจตอเหตการณหนงทไดประสบ แลวแสดงความรสกออกมาทางพฤตกรรม อนสรณ กาลดษฐ ( 2548: 51 ) กลาวถงความตระหนกวา หมายถงความสานกซงบคคลเคยมการรบร หรอเคยมความรมากอน เมอมสงเรามากระตนจงเกดความสานกหรอความตระหนกขน ความตระหนกมความหมายเหมอนกบความสานก เปนสภาวะทางจตใจทเกยวของกบความรสก ความคด ความปรารถนาตาง ๆ อนเกดจากความรและความสานกตาง ๆ มาแลว โดยมการประเมนคาและตระหนกถงความสาคญของตนทมตอสงนน 2.2.2 ขนตอนและกระบวนการเกดความตระหนก

Good (1973: 54 ) กลาววาการเกดความตระหนกวาเปนผลมาจากกระบวนการทางปญญา (Cognitive Process ) กลาวคอ เมอบคคลไดรบการกระตนจากสงเราหรอรบสมผสสงเราแลวจะเกดความรเมอรบรขนตอไปกจะเขาใจสงนน คอเกดความคดรวบยอดและนาไปสการเรยนร คอมความรในสงนนและนาไปสการเกดความตระหนกในทสด ซงความรและความตระหนกกจะนาไปสการกระทาหรอการแสดงพฤตกรรมของบคคลตอสงเรานนตามภาพประกอบดานลาง

11  

 

ภาพท 1: ขนตอนและกระบวนการเกดความตระหนก ทมา: Cater V. Good 1973: 54 จากภาพประกอบดานลาง เปนการแสดงขนตอนตามลาดบของการสะสมความรและเจตคตเพอใหเกดเปนความตระหนกในการบรหารจดการความเสยง ซงในการตระหนกนนจะตองอาศยพนฐานความร (knowledge) หรอแนวคดดานบรหารจดการความเสยงอยางถกตอง และตองมความรอยางถองแทในแตละขนตอนการบรหารจดการความเสยง จงจะนาไปสขนลมลกชดแจง ( Interlligibility) แลวจงเกดความตระหนกในทสด ภาพท 2: ขนตอนลาดบการเกดความตระหนก ทมา: Cater V. Good 1973: 54 2.2.3 องคประกอบทกอใหเกดความตระหนก เบรกเลอร (1986: 45) ไดกลาวเอาไววา ความตระหนกเกดจากทศนคตทมตอสงเรา

การสมผส การ

รบร

ความคดรวบยอด

การเรยนร

ความตระหนก

พฤตกรรมม

ความร

(knowledge)

เจตคต

( attitude)

ความลมลก

ชดแจง

(intelligibility)

ความ

ตระหนก

(awareness)

12  

 

อนไดแก บคคล สถานการณ กลมสงคม และสงตาง ๆ ทโนมเอยง หรอทจะตอบสนองในทางบวกหรอทางลบ เปนสงทเกดจากการเรยนรและประสบการณ โดยองคประกอบสาคญทกอใหเกดความตระหนกมอยดวยกน 3 ประการ ดงน 1. ความรความเขาใจ (Cognitive Component) จะเรมตนจากระดบงายและมการ พฒนาเพมมากขนตามลาดบ 2. อารมณความรสก (Affective Component) เปนความรสกดานทศนคต คานยม ความตระหนกชอบหรอไมชอบ ดหรอไมด เปนองคประกอบในการประเมนสงเราตาง ๆ 3. พฤตกรรม (Behavioral Component) เปนการแสดงออกทงทางวาจา กรยา ทาทาง ทมตอสงเรา หรอแนวโนมทบคคลจะกระทา

2.2.4 ปจจยทมผลตอความตระหนก

บณฑต จฬาศย (2528) กลาวถงปจจยทมอทธพลตอการรบรของแตละบคคลไว 3 ประการไดแก

1. ประสบการณการรบรนนขนอยกบประสบการณทงในอดตทผานมาและในชวตประจาวน การรบรเรองราวใด ๆ ขนอยกบความเกยวของกบเหตการณนน ประสบการณทไดพบเหนจะมผลกระทบโดยตรง ทาใหเกดความรบรในระดบตาง ๆ

2. ความใสใจและการใหคณคาในเรองทจะรบร ซงแปรเปลยนไดหลายระดบ ตงแตความจาเปน ความตองการ ความคาดหวง ความสนใจ และอารมณ

3. ลกษณะรปแบบของเรองทจะรบร นอกจากการรบรของบคคลจะขนอยกบประสบการณความเอาใจใส และการใหคณคาในเรองทจะรบรและยงขนอยกบรปแบบของสงหรอเรองทจะรบร เนองจากความตระหนกของแตละบคคลขนอยกบการรบรของบคคลนน ๆ ทนงศกด ประสบกตตคณ (2534: 22 – 23 ) ไดสรปเกยวกบปจจยทสงผลตอความตระหนกไววาปจจยทมผลตอความตระหนกคอ

1. ประสบการณทมตอการรบร 2. ความเคยชนตอสภาพแวดลอม จะมผลทาใหบคคลตระหนกหรอไมตระหนกตอสงท

เกดขน 3. การเอาใจใสและการใหคณคา ถามนษยใสใจในเรองใดมากกจะมความตระหนกใน

เรองนนมากขน 4. ลกษณะและรปแบบของสงเรา ถาสงเรานนสามารถทาใหผพบเหนเกดความสนใจยอม

ทาใหผพบเหนเกดการรบรและการตระหนกมากขน

13  

 

5. ระยะเวลาและความถในการรบร ถามนษยไดรบการรบรบอยครงหรอนานเทาไรจะทาใหมโอกาสเกดความตระหนกมากขนเทานน

จากความหมายของความตระหนก และปจจยทมผลตอความตระหนกทไดกลาวขางตน ผวจยไดทาการคดเลอกตวแปรทเปนปจจยทสงผลตอความตระหนก ดงตารางตอไปน

ตารางท 1: ตารางคดเลอกตวแปร

ตารางดงกลาว ผวจยไดคดเลอกตวแปรไดแก ความรหรอประสบการณ ความใสใจและเหนคณคาในเรองทรบร สงเราหรอลกษณะรปแบบของของเรองทจะรบร ความเคยชนตอสภาพแวดลอม ระยะเวลาและความถในการรบร มาศกษาวาเปนตวแปรทมอทธพลตอการเกดความตระหนกในการบรหารจดการความเสยงหรอไม

ตวแปรปจจย บณฑต จฬาสย

ทนงศกด ประสบกตคณ

Carter V. Good

รวม

1. ความรหรอประสบการณ

3

2. ความใสใจและเหนคณคาในเรองทรบร

2

3. สงเราหรอลกษณะรปแบบของเรองทจะรบร

3

4 ความเคยชนตอสภาพแวดลอม

1

5. ระยะเวลาและความถในการรบร

1

14  

 

รายละเอยดเกยวกบตวแปรทมผลตอการเกดความตระหนก

ก ) ความร ( Knowledge )

ปจจยทมผลตอความรนน ตามแนวคดของอรสโตเตล มความเหนวาประสบการณมนษยจะเปนพนฐานกอใหเกดความรโดยอธบายเพมเตมวา จดเรมตนของความรเรมจากการไดสมผสแลวใชจตไตรตรองสงทสมผสนน เพอหากฏเกณฑตาง ๆ กฏเกณฑทไดมานน ไมไดเกดจากประสบการณเพยงอยางเดยว แตตองประกอบดวย ความคดและเหตผลในจตใจดวย โดยสรป อรสโตเตล มความเชอวาความรจะเกดขนจากทงประสบการณ การสมผส และการคดในจตใจนนเอง ซงสอดคลองกบแนวความคดของฮอบทถอวาความรเกดจากประสบการณ ความรสกประทบใจของมนษย ( ประสาท อสรปรดา (2523: 19 )

ข ) ความใสใจและเหนคณคา (Attention)

การใสใจเปนปจจยทมอทธพลตอการรบร ดงท มอรแกนและคงส ( ถวล ธาราโภชน และศรนย ดารสข,2540: 75–77 ; อางองจาก Morgan and King 1971: 256 ไดกลาววา การใสใจเปนองคประกอบพนฐานของการรบร นนหมายความวา การทบคคลจะมการรบรสงใดนนบคคลจะตองเกดการใสใจสงนน การใสใจเปนเสมอนการเตรยมพรอมทจะรบร ความใสใจนนเกดจากสภาพของตวบคคลทเปนผรบรขณะนนวาบคคลมสภาพเปนอยางไร เพราะบคคลแตละคนเกดมามสถานภาพแตกตางกน เจรญเตบโตมาในสงคมทตางกน ยอมทาใหรสกนกคดแตกตางกนไปดวย

ค ) ลกษณะและรปแบบของสงเรา

เปนสงทบคคลไดพบ ไดรสก และจะทาใหบคคลเกดการใสใจมากนอยเพยงใด อาจจะพจารณาไดดงน (จตวทยาทวไป 2549: 75 –77 )

1. ความเขม ( intensity ) เปนระดบความหนกเบาของสงเรา อาจเปนแสง ส เสยง การดาเนนงานตาง ๆ ทงงานโดยทวไปและงานสวนตว การใชแสงทจา สทเขมฉดฉาด และเสยงดงจะเปนสวนชวยใหบคคลมการใสใจสงนนมากขน

2. ขนาด ( size ) สงเราทไดมขนาดใหญมกจะสรางความสนใจหรอใสใจไดดกวาสงเราทมขนาดเลก ดงจะเหนไดจากปายโฆษนาตาง ๆ แมกระทงวตถและสงกอสรางในสงคมจะทาใหมขนาดใหญเพอดงดดความสนใจ

3. ทาตรงกนขามหรอทาใหแปลกออกไป ( contrast ) การทาสงใดสงหนงใหผดแผกไปจากเดมจะทาใหเกดความใสใจในสงนนมากขน เชน หนงสอทเราอาน ถาหนาใดพมพตวใหญหรอตวหนาจะทาใหเกดความใสใจตรงนนเปนพเศษ

15  

 

4. การทาซา ( repetition ) มความหมายวาทาสงนนบอย ๆ หรอ หลาย ๆ ครง การโฆษณาทางวทยและโทรทศนเพอใหบคคลจาสนคานนได ใหดาราในสงกดตนไดออกทวหรอโชวตวบอย ๆ เปนตน

5. การเคลอนไหว ( movement ) เปนการทาใหสงเราเคลอนทหรอเปลยนแปลงไปมา การโฆษณาทใชไฟประดบจะทาใหไฟวงไปวงมาหรอดบตดบาง ง ) ระยะเวลาและความถในการรบร

ระยะเวลาและความถในการรบรเปนการแสดงถงการสรางโอกาสใหพนกงานรบรขอมล การแลกเปลยนขอมล ไดบอยครง และมการสะสมองคความร หรอ ตอกยาใหมความรอยเสมอ 2.3 แนวความคดเกยวกบการบรหารจดการความเสยง วลสนและทงเกล ( Wilson and Tingle, 1999 ) กลาววาการบรหารจดการความเสยง ประกอบดวย

1 ) การคนหาความเสยง ( Risk Identification )

2) การวเคราะหความเสยง ( Risk Analysis )

3 ) การจดการความเสยง ( Risk Treatment )

4 ) การประเมนผลการจดการความเสยง

สมชาย ไตรรตนภรมย (2549: 12) ไดแบงขนตอนกระบวนการบรหารความเสยง ประกอบดวย 6 ขนตอน ดงน 1. การวางแผนการบรหารความเสยง ( Risk management planning ) ประกอบดวย การตดสนใจวาจะวางแผนการบรหารกจกรรมโครงการอยางไร โดยการทบทวนขอบเขตของ โครงการ การวางแผนการบรหารโครงการ ปจจยสงแวดลอมขององคการและทรพยากรองคกร ซงผ รวมโครงการสามารถอธบายและวเคราะหการจดการความเสยง กจกรรมในแตละโครงการผลผลต หลกของการบรหารนคอ แผนการจดการความเสยง 2. การจาแนกความเสยง ( Risk identification ) ประกอบดวยขอกาหนดทมตอผลกระทบ ของโครงการและลกษณะขอมลเอกสารแตละโครงการ ผลผลตหลกของกระบวนการนคอการเรมตน ดวยการลงทะเบยนความเสยง

16  

 

3. การวเคราะหคณภาพความเสยง ( Qualitative risk analysis ) ประกอบดวยการจดลาดบ ความสาคญของความเสยง ซงขนอยกบความนาจะเปน และผลกระทบทเกดขนภายหลง การจาแนกความเสยงแลว ทมความเสยงสามารถใชเครองมอ และเทคนคตางๆในการจดลาดบความ เสยงและการจดการขอมลการลงทะเบยนความเสยงใหทนสมย ผลผลตหลกในขนตอนนกคอ Update การลงทะเบยนขอมลความเสยงใหทนตอเวลา 4. การวเคราะหปรมาณความเสยง ( Quantitative risk Analysis ) ประกอบดวยการ ประเมนคาผลกระทบของความเสยงตามวตถประสงคของโครงการออกมาเปนจานวนหรอตวเลข ผลผลตหลกของกระบวนการน เชนเดยวกบการลงทะเบยนหลกเพอใหทนตอเวลา 5. การวางแผนเกยวกบผลทเกดขนกบความเสยง ( Risk response Planning ) ประกอบดวย การนาขนตอนมาใช เพอเปนการสรางโอกาส ในความสาเรจและเปนการลดภาวะคกคามทจะพบ จากเปาหมายโครงการ การใชผลผลตตางๆตามขนตอนทผานมา 6. การควบคมและการตดตามความเสยง ( Risk Monitoring and Control ) ประกอบดวย การจาแนกการตดตามความเสยง และความเสยงทเหลออย การจาแนกความเสยงใหม การจดแยก แผนการเกยวกบผลทเกดขนจากความเสยงและการประเมนประสทธผลของกลยทธการจดการความ เสยงทใชตลอดโครงการ ผลผลตหลกของกระบวนการนคอ การใหคาแนะนา/ การใหการรบรอง และการปองกนสงทจะเกดขน ความตองการการเปลยนแปลงและการลงทะเบยนบนความเสยงให ทนสมยอยเสมอ รวมทงการวางแผนการบรหารโครงการ และกระบวนการจดการทรพยากรของ โครงการ กระบวนการบรหารความเสยง ตามมาตรฐานของ COSO หรอ The Committee of Sponsoring Organization of the Treadway ซงประกอบดวย 1. การกาหนดเปาหมายการบรหารความเสยง ( Objective Setting ) 2. การระบความเสยง ( Event Identification ) 3. การประเมนความเสยง ( Risk assessment ) 4. กลยทธทใชในการจดการกบแตละความเสยง ( Risk Response ) 5.กจกรรมการบรหารความเสยง ( Control Activities ) 6.ขอมลและการสอสารดานบรหารความเสยง ( Information and Communication ) 7.การตดตามผลและเฝาระวงความเสยง ( Monitoring )

17  

 

สงวน ชางฉตร (2547: 17) ไดกลาวถงประโยชนของการวเคราะหการบรหารความเสยงวานอกจากเกดประโยชนกบโครงการแลวยงสงผลถงองคการและลกคาทมาใชหรอขอรบ บรการ อกดวย ซงพอสรปไดคอ 1. สามารถสรางเสรมความเขาใจโครงการและจดทาแผนทใกลเคยงความเปนจรงมากขน ในแงการประมาณคาใชจายและระยะเวลาดาเนนการ 2. เพมพนความเขาใจความเสยงในโครงการมากขนโดยเฉพาะอยางยงผลกระทบทจะเกด กบโครงการหากจดการความเสยงในโครงการมากขนโดยเฉพาะอยางยงผลกระทบทจะเกดกบ โครงการหากจดการความเสยงไมเหมาะสมหรอละเลยการบรหารความเสยงนน 3. มอสระในการพจารณาความเสยงของโครงการ ซงจะชวยใหการตดสนใจจดการ ความเสยงใหมประสทธผลและประสทธภาพมากขน 4.ทาใหยอมรบความเสยงไดมากขน และสามารถไดประโยชนจากการยอมรบความเสยง นนไดมากขนดวย กตตพนธ คงสวสดเกยรต ( 2554: 64 – 65 ) ไดแบงประเภทของความเสยงไวดงน ความเสยงทสามารถวดมลคาเปนตวเงนได (Financial Risk) คอ ความเสยงทเกดขนแลว สามารถวดคาของความเสยหายออกมาไดเปนตวเงน เชน ไฟไหมโรงงานผลตสนคา บรษท จะสามารถคานวณคาเสยหายจากเหตการณไฟไหมโรงงานผลตสนคาได โดยการประเมนถงทรพย ทเกดความเสยหายและตคาออกมาเปนจานวนเงน เหตการณรถยนตประสบอบตเหตจากการนาของ ไปสงใหแกลกคา บรษทกจะสามารถตคาความเสยหายออกมาเปนตวเงนไดเชนกน ความเสยง ประเภทนจดอยใน Financial Risk ความเสยงทไมสามารถวดมลคาเปนตวเงนได (Non - Financial Risk) เปนความเสยง ทเหตการณตางๆ เกดขนแลวไมสามารถประเมนความเสยหายได เชน การเสยชวตของพนกงาน บรษทจากเหตการณไฟไหม หรอเกดอบตเหตทางรถยนต ทาใหพนกงานขบรถยนตของบรษท เสยชวต การสญเสยชวตนนจงไมสามารถประเมนคาความเสยงออกมาเปนตวเงนได บรษททมสนคา คงเหลอไวไมพอจาหนาย เมอผบรโภคหรอลกคาตองการซอสนคานน แลวบรษทไมมจาหนาย ลกคาจงเปลยนไปซอสนคาหรอวตถดบจากผผลตรายอน เปนเหตการณทไมสามารถประเมนมลคา ความเสยหายไดเชนเดยวกน แตบรษทนนกทราบดวาบรษทเกดความเสยหาย ความเสยงทผนแปรได (Dynamic Risk) เปนความเสยงทมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา เชน ลกคาหรอผบรโภคเปลยนแปลงรสนยมในการบรโภคสนคา เทคโนโลยการตลาดเกดการ เปลยนแปลง

18  

 

ทาใหสนคาเดมเคยขายไดดเกดมยอดขายทลดลง การเปลยนแปลงสภาวะทางเศรษฐกจทาใหยอดขายของบรษทลดลง ความเสยงประเภทนเปนความเสยงทจะเกดขนเปนครงคราว ไมมแนนอนในการเกดความเสยงวาจะเกดขนเมอใดและเกดขนในรปแบบใด ตลอดจนผลกระทบ ของความเสยงประเภทนกมลกษณะไมเหมอนกนในทกครงทเกดความเสยงนดวย ความเสยงทผนแปรไมได (Static Risk) หรอเรยกอกอยางหนงวา ความเสยงทคงท เปนความเสยงทเกดขนแกบรษทจากปจจยอนทไมไดเกดขนจากการผนผวนของภาวะเศรษฐกจ เชน บรษทเกดความเสยงเนองจากพนกงานของบรษทปฏบตหนาทโดยทจรต เปนตน ความเสยงพนฐาน (Fundamental Risk) เปนความเสยงทเกดขนแลวจะมผลกระทบตอคน จานวนมาก เชน เกดภาวะสงคราม แผนดนไหว นาทวม เปนตน ซงเปนความเสยงทสามารถ ปองกน ไดเปนบางสวน เพราะเมอความเสยงเหลานเกดขนแลว คนในสงคมจะ ไดรบความเสยงนในระดบทเทา ๆ กน

คาอธบายความเสยงดานตางๆ ทชดเจนและเขาใจงาย สามารถจาแนกออกเปน 2 ประเภทใหญ ซงแสดงไดดงน (วชดา ลวนานนทชย, 2551) 1) ความเสยงทเกดจากปจจยภายใน: ประกอบดวย (1) Operational Risk ความเสยงดานการปฏบตงาน เกดจากขนตอน อปกรณ หรอ ทรพยากรมนษยเปนอปสรรคตอการดาเนนงาน อบตเหต (2) Financial Risk ความเสยงทางการเงน เกดจากปญหาดานการเงนและงบประมาณ เชน ขาดแคลนเงนทน กยมมากเกนไป ขาดสภาพคลองความผดพลาดหรอทจรตของฝายการเงนหรอฝายบญช (3) Strategic Risk ความเสยงเชงกลยทธ เกดจากความผดพลาดในการกาหนดหรอ ดาเนนนโยบาย กลยทธทไมเหมาะสม ตลอดจนการทจรตเชงนโยบายของผบรหาร (4) Policy Risk ความเสยงดานนโยบาย เกดจากกฎหมาย กฎระเบยบขอบงคบ 2) ความเสยงทเกดจากปจจยภายนอก: (1) Political Factors ความเสยงดานการเมอง กฎหมาย ขอบงคบ (2) Economic Factors ความเสยงจากภาวะเศรษฐกจ เชน ความเสยงจากอตราดอกเบยเปลยนแปลง 3) Socio-cultural Factors ความเสยงดานสงคม และวฒนธรรม (4) Technological Factors ความเสยงดานการเปลยนแปลงเทคโนโลย (5) International Factors ความเสยงระหวางประเทศ เชน อตราแลกเปลยนเงนตรา

19  

 

ตางประเทศ การเคลอนยายเงนลงทน ฐานกาลงการผลตของประเทศมหาอานาจทางเศรษฐกจ (6) ภยธรรมชาต (7) ความเสยงดานภาวะการแขงขน 2. ปจจยเสยง (Risk Factor) หมายถง ตนเหต หรอสาเหตทมาของความเสยง ทจะทาใหไมบรรล วตถประสงคทกาหนดไวโดยตองระบไดดวยวาเหตการณนนจะเกดทไหน เมอใด และเกดขนไดอยางไร และทาไม ทงนสาเหตของความเสยงทระบควรเปนสาเหตทแทจรง เพอจะไดวเคราะหและกาหนดมาตรการลดความเสยงในภายหลงไดอยางถกตอง 3. การประเมนความเสยง (Risk Assessment) หมายถง กระบวนการระบความเสยง และ วเคราะหความเสยง เพอจดลาดบความเสยงทระบ โดยการพจารณาจากโอกาสทจะเกด (Likelihood) และผลกระทบ (Impact) ของความเสยงนนๆ 1) โอกาสทจะเกด (Likelihood: L) หมายถง ความถหรอโอกาสทจะเกดเหตการณความเสยง ซง จาแนกเปน 5 ระดบ คอ ระดบ 1 หมายถง ความเสยงนนมโอกาสการเกดนอยมาก ระดบ 2 หมายถง ความเสยงนนมโอกาสการเกดนอย ระดบ 3 หมายถง ความเสยงนนมโอกาสการเกดปานกลาง ระดบ 4 หมายถง ความเสยงนนมโอกาสการเกดสง ระดบ 5 หมายถง ความเสยงนนมโอกาสการเกดสงมาก 2) ผลกระทบ (Impact: I) หมายถง ขนาดความรนแรงของความเสยหายทจะเกดขนหากเกด เหตการณความเสยง จาแนกเปน 5 ระดบ คอ ระดบ 1 หมายถง ผลกระทบของความเสยงตอองคกรมนอยมาก ระดบ 2 หมายถง ผลกระทบของความเสยงตอองคกรมนอย ระดบ 3 หมายถง ผลกระทบของความเสยงตอองคกรมปานกลาง ระดบ 4 หมายถง ผลกระทบของความเสยงตอองคกรมสง ระดบ 5 หมายถง ผลกระทบของความเสยงตอองคกรมสงมาก 3) ระดบของความเสยง (Degree of Risk: D) หมายถง สถานะของความเสยงทไดจากการประเมน โอกาสและผลกระทบของแตละปจจยเสยง มคาเปนเชงปรมาณ ซงคานวณไดจากสตร ระดบความเสยง = ระดบโอกาส x ระดบผลกระทบของความเสยง หรอ D = L x I

20  

 

4. การบรหารความเสยง (Risk Management) หมายถง วธการบรหารจดการทเปนไปเพอการ คาดการณ และลดผลเสยของความไมแนนอน ทจะเกดขนกบองคกร ทงนเพอใหองคกรสามารถบรรลวตถประสงคไดโดยมประสทธภาพมากขน การจดการความเสยงมหลายวธ ดงน

วธบรหารจดการความเสยง ศพททนยมใชทวไป

แนวคด 4 T

1.การยอมรบความเสยง หมายถง การตกลงกนทจะยอมรบ เนองจากไมคมคาในการจดการหรอปองกน แตการเลอกบรหารความเสยงดวยวธนตองมการตดตามเฝาระวงอยางสมาเสมอ

Risk Acceptance ( Accept )

Take

2.การลด/การควบคมความเสยง หมายถงการปรบปรงระบบการทางานหรอออกแบบวธการทางานใหม เพอลดโอกาสทจะเกดความเสยหาย หรอลดผลกระทบทอาจเกดขนจากความเสยง ใหอยในระดบทยอมรบได เชน การจดทาระบบ Knowledge Management ( KM ) เพอใหพนกงานมแนวทางการทางานทถกตอง การจดอบรมพนกงาน การจดทาคมอการปฏบตงาน

Risk Reduction ( Control )

Treat

3.การกระจาย หรอโอนความเสยง หมายถงการกระจายหรอถายโอนความเสยงใหหนวยงานอนชวยแบงความรบผดชอบ เชนการทาประกนภยกบบรษทประกนภย หรอ การจางบคคลภายนอกดาเนนการทางานแทน ( Outsource)

Risk Sharing ( Transfer )

Transfer

4.การหลกเลยงความเสยง หมายถง การจดการกบความเสยงทอยในระดบสงมาก และไมอาจยอมรบไดจงตองตดสนใจยกเลกโครงการ / กจกรรมทกอใหเกดความเสยงนนไป

Risk Avoidance ( Avoid )

Terminate

ตารางท 2: แสดงวธการบรหารจดการความเสยง ทงน วธจดการความเสยงของแตละหนวยงานอาจมความแตกตางกนขนอยกบสภาพแวดลอมของ หนวยงาน บางหนวยงานอาจเลอกการควบคมเพยงอยางเดยวทสามารถปองกนความเสยงไดหลายความเสยง หรออาจเลอกการควบคมหลายอยางเพอปองกนความเสยงเพยงเรองเดยว

21  

 

5. การควบคม (Control) หมายถง นโยบาย แนวทาง หรอขนตอนปฏบตตางๆ ซงกระทาเพอลดความเสยง และทาใหการดาเนนงานบรรลวตถประสงค แบงไดเปน 3 ประเภท คอ ตารางท 3: แสดงรายละเอยดประเภทการควบคมความเสยง ศพททใช ประเภทของการควบคม 1. Preventive Control

การควบคมเพอปองกนไมใหเกดความเสยงและขอผดพลาดตงแตแรก เชน การอนมต การจดโครงสรางองคกร การแบงแยกหนาท การควบคมการเขาถงเอกสาร ขอมลทรพยสน ฯลฯ

2.Detective Control

การควบคมเพอใหตรวจพบ เปนการควบคมทกาหนดไวเพอใหสามารถคนพบขอผดพลาดทเกดขนแลว เชนการสอบทาน การวเคราะห การยนยนยอด การตรวจนบ การรายงานขอบกพรอง ฯลฯ

3. Directive Control

การควบคมโดยการชแนะทสงเสรมหรอกระตนใหเกดความสาเรจตามวตถประสงคทตองการ เชน การใหรางวลแกผมผลงานด เปนตน

การควบคมตามประเภทตางๆ และวธการบรหาร/จดการความเสยงนน จงเปนหลกการทางดาน ความคด และการวเคราะหความเสยง และระบบการควบคมภายใน ซงตองมการนาไปใชควบคกนไปดวยกนเสมอ

22  

 

ภาพท 3: วธการบรหารจดการความเสยงตามแนวคด 4T TRANSFER TERMINATE TAKE

TREAT ทางเลอกหรอกลยทธในการจดการความเสยงแบงได 4 แนวทางหลก คอ 1) การยอมรบ (Take, Accept) หมายถง การทความเสยงนนสามารถยอมรบไดภายใตการควบคมทมอยในปจจบนซงไมตองดาเนนการใดๆ เชน กรณทมความเสยงในระดบไมรนแรงและไมคมคาทจะดาเนนการใดๆ 2) การควบคม (Treat) คอ ความเสยงทยอมรบไดแตตองมการแกไขเกยวกบการควบคมทมอยในปจจบน เพอใหมการควบคมทเพยงพอและเหมาะสม เชน การปรบปรงกระบวนการดาเนนงาน การจดอบรมเพมทกษะในการทางานใหกบพนกงานและการจดทาคมอการปฏบตงาน เปนตน 3) การยกเลก (Terminate) หรอหลกเลยง (Avoid) คอ ความเสยงทไมสามารถยอมรบและตองจดการใหความเสยงนนไปอยนอกเงอนไขการดาเนนงาน โดยมวธการจดการความเสยงในกลมน เชนการหยดดาเนนงานหรอกจกรรมทกอใหเกดวามเสยงนน การเปลยนแปลงวตถประสงคในการดาเนนงาน การลดขนาดของงานทจะดาเนนการหรอกจกรรมลง เปนตน 4) การโอนความเสยง (Transfer) หรอ แบง (Share) คอ ความเสยงทสามารถโอนไปใหผอนไดเชน การจางบคคลภายนอกหรอการจางบรษทภายนอกมาจดการในงานบางอยางแทน เชน งานรกษาความปลอดภย เปนตน

หลกเลยงความเสยง

ACCEPT

แปงปนความเสยง

SHARE

ลดความเสยง

REDUCE

ยอมรบความเสยง

ACCEPT

23  

 

2.4 งานวจยทเกยวของ

ธตภณฑ สดมาศ (2548) ไดทาการศกษาเรองการรบรของพนกงานตอปจจยระบบการบรหารความเสยงทวทงองคกร กรณศกษา บรษท ปโตรเคมแหงชาต จากด (มหาชน) โดยมวตถประสงคเพอศกษาระดบการรบรของพนกงานตอปจจยระบบการบรหารความเสยงทวองคการและเพอเปรยบเทยบการรบรปจจยระบบการบรหารจดการความเสยงทวทงองคการของพนกงานทมปจจยเกยวกบงานทแตกตางกน กลมตวอยางเปนพนกงานบรษทปโตรเคมแหงชาต จากด (มหาชน) ทปฏบตงาน ณ สานกงานกรงเทพ และสานกงานระยอง จานวน 454 คน ทาการเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม โดยผลการศกษาพบวา พนกงานทรบรปจจยการบรหารระบบโดยภาพรวมในระดบปานกลาง พนกงานทมลกษณะงานตางกนมการรบรปจจยในการบรหารระบบไมแตกตางกน พนกงานทปฏบตงานในสถานทปฏบตงานตางกน มการรบรปจจยในการบรหารระบบแตกตางกนอยางมนยสาคญยง พนกงานทมอายงานตางกนมการรบรในปจจยในการบรหารระบบไมแตกตางกน และพนกงานทเคยไดรบขอมลเกยวกบการบรหารความเสยงทแตกตางกน มการรบรปจจยในการบรหารระบบแตกตางกนอยางมนยสาคญ

สวด สงหงาม (2548) ไดทาการศกษาเรองแนวทางการนาการบรหารความเสยงมาใชในองคกร กรณศกษาบรษทพฒนาอสงหารมทรพยแหงหนง จากการศกษาพบวาบรษทกรณศกษามการบรหารความเสยงทเปนระบบมาตรฐานและมประสทธภาพ โดยมการมอบหมายใหฝายบรหารกาหนดนโยบาย วตถประสงค กลยทธในการบรหารความเสยงและระดบความเสยงทบรษทยอมรบได รวมทงชแจงเรองเหลานใหทกคนในองคกรไดรบทราบ เพอจะไดตระหนกถงความสาคญและเปนการสรางวฒนธรรมในการบรหารความเสยงใหเกดในทกระดบของบรษทใหสามารถนาไปปฏบตไดอยางตอเนองสมาเสมอ ใหทนตอสถานการณทเปลยนแปลงไปและเพอใหเปนการปฏบตงานบนพนฐานของการบรหารความเสยง รวมทงการดแลใหมการกาหนดวธตดตามผลการบรหารความเสยงทเหมาะสม เนองจากเปนขนตอนสดทายทมผลตอความสาเรจของการบรหารความเสยง

ธงชย สงหกล (2550) ไดทาการศกษาเรองทศนคตของพนกงานทมตอการนา Risk Management มาใชในองคการ กรณศกษา : บรษทการบนไทย จากด ( มหาชน) โดยมวตถประสงคเพอศกษาทศนคตของพนกงานบรษท การบนไทย จากด (มหาชน) ทมตอคณลกษณะและการยอมรบนวตกรรมการบรหารความเสยง และศกษาความสมพนธระหวางปจจยสวนบคคล และทศนคตตอการบรหารความเสยงกบการยอมรบนวตกรรมการบรหารความเสยง การศกษาวจยนเปนการวจยเชงสารวจโดยใชแบบสอบถามความคดเหนของกลมตวอยางซงเปนพนกงานระดบบรหารของบรษท ฯ จานวน 279 คน ผลการศกษาพบวาพนกงานระดบบรหารของบรษท การบนไทย จากด (มหาชน) มทศนคตในเชงบวกกตอการบรหารความเสยงทงดานประโยชน ความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ ความ

24  

 

เหมาะสม และใหการยอมรบและสนบสนนแนวทางการนาการบรหารความเสยงมาใชในองคการ เสมอนงานทพงปฏบตเปนปกตวสย เ พอใหเกดประโยชนสงสดแกองคกรอย ในระดบมาก นอกจากนนยงพบวา ปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา ตาแหนง อายงานมผลตอทศนคตดานการบรหารความเสยงไมแตกตางกน

มนธชา แสวง (2553) การบรหารความเสยงของมหาวทยาลยเชยงใหม ไดทาการศกษาระดบความเสยงรวมทงแนวทางในการจดทาการบรหารความเสยงของมหาวทยาลยเชยงใหม ประชากรทใชศกษาไดแกผบรหารของคณะ สถาบน สานก ในมหาวทยาลยเชยงใหม จานวน 36 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอแบบสอบถามเกยวกบการแสดงความคดเหนในประเดนความเสยง ผลการศกษามดงน 1) ความเสยงดานกลยทธ ดานการดาเนนการ ดานกฎหมายและระเบยบตาง ๆ มความเสยงอยในระดบนอย แสดงวาผบรหารระดบสงของสวนงานสามารถยอมรบความเสยงไดทงสามประเดน แตตองมการควบคมการปฏบตงานในสามสวนดงกลาวดวย สวนความเสยงดานการเงนและงบประมาณมความเสยงอยในระดบสง ผบรหารระดบสงไมสามารถยอมรบความเสยงได ตองมการจดการความเสยงในดานการเงนและงบประมาณ ในภาพรวม การบรหารความเสยงของมหาวทยาลยเชยงใหมทง 4 ดาน มความเสยงอยในระดบนอย สามารถยอมรบความเสยงได แตตองมกจกรรมควบคมในทก ๆ ดาน 2) แนวทางในการจดทาการบรหารความเสยงของมหาวทยาลยเชยงใหม ไดแก การจดอบรมสงเสรมความรความเขาใจในเรองการบรหารความเสยงแกผบรหารและบคคลากรทกระดบ รวมทงการจดทาแผนบรหารความเสยงโดยใหความสาคญตอความเสยงดานยทธศาสตร เพอใหมหาวทยาลยสามารถดาเนนการใหบรรลเปาหมายไดอยางมประสทธภาพ สวนความเสยงดานการเงนและงบประมาณไดแกความเสยงตอการไดรบงบประมาณสนบสนนจากรฐบาลลดลงในอนาคต

25  

 

2.5 กรอบแนวคดในการศกษา

ผวจยกาหนดกรอบแนวคดในการศกษาหวขอ” ปจจยทมอทธพลตอทศนคตและความตระหนกดานการบรหารจดการความเสยง” จากตวแปรอสระและตวแปรตามดงน

ตวแปรอสระ ตวแปรตาม

ภาพ 3.1 กรอบแนวคดในการศกษา

ภาพท 4: กรอบแนวคดในการศกษา

1. ปจจยสวนบคคล 1.1 อาย 1.2 เพศ 1.3 ระดบการศกษา 1.4 ระดบตาแหนง 1.5 อายการทางาน

 

ทศนคตดานการบรหาร จดการความเสยง

2.ความรความเขาใจ 2.1 ความรหรอประสบการณเกยวกบการบรหาร-จดการความเสยง 2.2 ความใสใจและเหนคณคาของเรองทรบร 2.3 สงเราหรอลกษณะรปแบบของเรองทรบร 2.4 ความเคยชนตอสภาพแวดลอม 2.5 ระยะเวลาและความถในการรบร  

ความตระหนกดานการบรหารจดการความเสยง