Specialized Application Software

Tусгай зориулалтын програм хангамж

Тусгай зориулалттай хэрэглээний ПХ

• Тусгай зориулалттай хэрэглээний програмууд– Зургийн– Хэвлэлийн эх бэлтгэлийн– Зургийн засварладаг– Зургууд үзүүлэн– Зургийн цомгийн– Зургийн иж бүрдэл

• Aудио ба видео• Мультимедиа

– Холбоос ба товч– Мультимедиа зохиох програмууд

• Вэб зохиох– Вэб сайтын зохиомж– Вэб зохиох програмууд

• Хиймэл оюун• Виртуаль бодит байдал

– Мэдлэгт суурилсан (экспертийн) систем– Робот зохион бүтээх

• Гар утасны програмууд• Хэрэглээний програмууд• App Stores• МТ-ийн мэргэжилтэн: Хэвлэлийн эх бэлтгэгч• Ирээдүйг ажиглахуй: Robots Can Look, Act,

and Think Like Us

Өмнөх хичээлээр бид өргөн хэрэглэгээний үндсэн програм хангамжийн талаар авч үзсэн бол энэ сэдвийн хүрээнд онцгой мэргэжлийн хүрээнд өргөн хэрэглэгддэг тусгай зориулалтын програмуудын тухай ярих болно.

Тодруулбал:

• Мэргэжлийн түвшинд хэвлэгдэх бичиг баримтыг боловсруулах болон зураг зурах, засварлах, зураг графикийн байршлийг тогтоон байршуулахад зориулагдсан графикийн програмууд,

• Дуу хөгжим, видео зохиох, засварлах болон тоглуулах зориулалтын програмууд,

• Динамик интерактив үзүүлэн хийх мультимедиа програмууд,

• Вэб сайт зохиох, засварлах болон зохиомжлох зориулалтын програмууд,

• Виртуаль бодит байдал болон мэдлэгт суурилсан систем болон роботын ухааныг хамарсан хиймэл оюуны асуудлаар ярилцана.

Graphics

График програм

Desktop Publishing (Ширээний хэвлэл)

Ширээний хэвлэлийн програмууд нь мэргэжлийн өндөр түвшинд бичвэр болон графикийг хослуулах боломжийг олгоно. Word processor ашигладаг хүмүүс бичвэр болон зургийг яаж хослуулахдаа анхаардаг бол ширээний хэвлэлийнхэн хуудас хэр аятайхан харагдах болон зохиомдоо илүү анхаардаг. Мэргэжлийн график зураачид нь ном товхимол, сонин хэвлэл болон сурах бичиг хийхдээ илүү ашигладаг байна.

Өргөн тархсан програмууд гэвэл

1. Adobe InDesign, 2. Microsoft Publisher,3. QuarkXPress г.м.

Image Editors • Bitmap images буюу raster images

гэдэг нь дөрвөлжин шугамтай дэвтэрт нүдийг нь бөглөхтэй төстэй гэхдээ өнгө будаг ялгана, хэдэн мянган цэгийг ашиглана.

• Image editors бас photo editors гэж нэрлэгдсэн тусгай тоон фотог засварлах Adobe Photoshop, Corel Paint Shop Pro г.м програм байна.

Illustration Programs (таталбар зураг)

• Vector – график файлын өөр нэг төрөл bitmap цэг ашигладаг бол vector images нь геометрийн дүрс ашигладаг. Иим зураг нь математик томьёогоор тодорхойлогдох бөгөөд хурдан хялбарханаар хэмжээ, өнгө, текстийг нь өөрчлөх болон хүссэнээрээ янз бүрийн боловсруулалт хийх боломжтой.

• Illustration programs (drawing programs) нь вектор зураг зурах болон засварлахад ашиглагдаг.

Image Galleries (зургийн цуглуулга)

• Image galleries нь номын зурагаас авахуулаад илтгэл үзүүлэнг аятай болгоход хэрэглэгддэг электрон зургийн сан юм. libraries of electronic images..

• 2 төрлийн цуглуулга байна:

• Stock photographs — хүмүүнээс авахуулаад газрын гадаргууг хамарсан фото зураг.

• Clip art — өргөн сэдвийг хамарсан график зураг. Ихэнх хэрэглээний програм үнэгүй clip art-д хандалт хязгаарлагдмал боломж олгодог. Ж-нь Microsoft Word нь Insert>Clip Art командаар clip art-ын зарим хэсгийг ашиглах боломж олгодог.

Энд зарим сайтыг үзүүллээ:• Classroom Clipart www.classroomclipart.com• ClipArt.com www.clipart.com• Graphics Factory www.graphicsfactory.com• MS Office clip art office.microsoft.com/clipart• iStockphoto istockphoto.com• Flickr Creative Commons

www.flickr.com/creativecommons

Graphics Suites (график иж бүрдэл)

• Зарим компанууд графикийн олон төрлийн програмуудыг иж бүрдлээр гаргадаг. Үүнийг graphics suites гэдэг. Давуу тал нь өөрт хэрэгтэй програмыг сонгон авч хямд үнээр авахад

• Хамгийн их дэлгэрсэн 2 иж бүрдэл- CorelDRAW Graphics Suite - Adobe Creative Suite. CorelDRAW Graphics Suite нь 5 бие даасан програмтайн дээр маш олон тооны clip art (график зураг), media clips (медиа клип) –ийн сантай.

Audio and Video

Аудио Видео

• Video editing software олон тооны тоон видео хальсыг дахин зохион байгуулах, эффект нэмэхээс авахуулаад олон төрлийн ажлыг хийдэг.

• 2 төрлийн програм өргөн дэлгэрчээ:1. Apple iMovie2. Windows Movie Maker.

• digital video editors яаж ажилладгийг work, visit www.computing-2012.com сайтаас video гэсэн түлхүүр үгээр ороод үзэж болно.

• Audio editing software aудио клип бүтээх засварлах үүрэгтэй. Ихэнх audio editing software аудио эффэкт нэмэх дууны замаар филтьр хийх боломжтой байдаг. Бас ийм програмаар та өөрөө MP3-г хийж болно.

• Өргөн дэлгэрсэн нь:1. Apple GarageBand2. Sony ACID.

Multimedia

Мультмедиа

а• Multimedia бүх төрлийн медиаг нэг үзүүлбэрт

нэгтгэсэн хэлбэр юм. Ж-нь Мультмедиа үзүүлбэр нь видео, хөгжим, дуу хоолой, график болон текст агуулсан байж болно. Та мультмедиа хэрэглэсэн видео тоглоом, вэб үзүүлэн, түүгээрч барахгүй бичвэр боловсруулагчаар зохиосон бичвэрийг үзэж болно.

• Interactivity нь үзүүлэх мэдээллээ сонгох, мэдээллийн урсгал ба темпийг удирдах, мөн түүнчлэн асуулгад хариулах, эргэх холбоо тогтоохэргэх холбоо тогтоох боломжоор хангадаг.

Links and Buttons (холбоос ба даруул)

Интерактив мультмедиа үзүүлэн нь холбоотой хэд хэдэн хуудсаас тогтдог. Хуудас бүр нь мэдээлэл агуулах ба түүнд хамаарах холбоосуудтай байна.Энэ холбоосууд нь видео, дуу, график, текст файлыг зааж болохоос гадна өөр хуудас, ресүрсийг зааж болно.Хуудас дээрх buttons гэдэг тусгай талбарт дарах замаар холбоосыг ажиллуулдаг.

Multimedia Authoring Programs(мультмедиа зохиох програм)

• Multimedia authoring program нь мультмедиа үзүүлэн зохиох тусгай програм юм.

Тэдгээр нь видео, аудио, график, текст элементүүдийг нэг интрактив бүтцэд оруулдаг.

• Өргөн хэрэглэгддэг:1. Adobe Director ба Toolbook.

Web Authoring

Вэб сайтыг эзэмшигч

• Интернэтэд тэрбүм гаруй вэб сайт байна. Өдөр бүр нэмэгдсээр байна. Корпорацууд шинэ хэрэглэгч олох болон бүтээгдэхүүнээ санал болгохын тулд вэбийг ашигладаг. Хувь хүмүүс өөрийн blog- ийг зохиож байна.

• Сайт үүсгэн зохиохыг вэб эзэмших (Web authoring) гэнэ.

Web Site Design (вэб сайт зохиомжлох)

Вэб сайт нь харилцаа холбооны интерактив мультмедиа хэлбэр юм.

Вэб сайтын зохиомжлол нь сайтын байж болох бүх агуулгыг тодорхойлохоос эхэлнэ.

Агуулга нь мэдээллийн жижиг хэсгүүдэд хуваагдана.

Web Authoring Programs

Өргөн хэрэглэгддэг хүчтэй програмууд:

• Adobe Dreamweaver

• NetObjects Fusion

• Microsoft Expression

Artificial Intelligence

Хиймэл оюун

Хүний мэдрэх эрхтэн болон үйл ажиллагааг дуурайлгах, симуляц хийх компьютерийн ухааны салбарыг хиймэл оюун гэнэ.

Орчин үеийн хиймэл оюуны програмууд нь хүнд туслах болон уйлдвэрийн газрууд бүтээмжээ дээшлүүлэхэд зориулагджээ.

Олон програм бизнесс, эмнэлэг, хууль г.м олон салбарт хэрэглэгдэж байна.

Virtual Reality

Virtual reality is гэдэг нь зохиомол юмуу эсвэл симуляци хийж компьютераар гаргасан 3 хэмжээст (3-D) бодит байдлын дүрслэл юм.

Knowledge-Based (Expert) Systems

Knowledge-based systems (expert systems) нь хэрэглэгчдэд мэдээллийн бааз ашиглан зөвлөлгөө өгдөг хиймэл оюуны нэг төрөл юм.

Ийм систем нь тусгай баримт факт болон тэдгээрийг хэрэглэгчийн мэдээлэлтэй холбон зөвлөлгөө, шийдвэр гаргахад зориулсан дүрмүүдийг агуулсан мэдлэгийн бааз ( knowledge base)-ыг ашигладаг.

Үйл ажиллагааны дэс дараалал нь хэрэглэгч мэдлэгийн баазтай харилснаар тодорхойлогддог.

Зарим expert system нь fuzzy logic хэмээх хэргэглэгч асуултанд нь хүн асуултанд хариулахтай тун төстэй аргыг хэрэглэдэг.

Robotics

• Robotics нь робот хөгжүүлэх болон ашиглахад төвлөрсөн судалгааны салбар юм.

• Robot нь амьд амьтаны хөдөлгөөний үйл ажиллагааг дуурайх компьютерийн удирдлагатай машин.

• Мэдрэмжтэй робот - хүний зарим мэдэрхүйтэй робот. Ж.нь, телевизийн камертэй харах систем.

• Industrial robots: Үйлдвэрийн робот нь авто машины үйлдвэрт гагнах, өнгөлөх, будах г.м олон үйл ажиллагаанд ашиглагддаг.

• Mobile robots: Moбайл робот ac тээврийн хэрэгсэл мэтээр олон зориулалтаар ашиглагддаг. Ж-нь тэсрэх хэрэгслийг зайлуулах аюулгуй болгох.

• Household robots: Гэр ахуйн робот нь тоос соруулах шал цэвэрлэх, зүлэг хадах г.м олон ажилд хэрэглэгддэг.

Cell Phone Apps

Үүрэн телефоны програм

Apps

Ухаалаг гар утсанд зориулсан програм улам бүр олширч хөгжсөөр байна.Зөвхөн Apple’s iPhone зориулсан 10,000 гаруй програм байна.

Гар утасны нилээд олон програм тэкст мэдээ явуулах, интернэтэд холбогдох, нийгмийн сүлжээ ашиглах зориулалттай байна.

App Stores

• App store – үнэгүй юмуу эсвэл өчүүхэн гар утасны програм татаж авах вэб сайт

• 2 хамгийн олны танил дэлгүүр:

- Apple’s App Store- Android Market

Desktop publishers

• Desktop publishers can expect to earn an annual salary of $26,500 to $44,500.

• www.computing-2012.com keyword careers