TEKTONIKA PLOČA

Miogeosinklinala Eugeosinklinala

TEORIJA GEOSINKLINALA

Taloženje sedimenata na dnu geosinklinale

Inicijalni magmatizam

Alfred Wegener

1912. god.Hipoteza “Kontinentalnog drifta”

(Continental drift)

Harry Hess

1962. god.Hipoteza “Širenja okeanskog dna”

(Sea floor spreading)

TEORIJA “TEKTONIKE PLOČA”

Astenosfera

Kontinentalna koraOkeanska koraOkeanska litosfera Kontinentalna

litosfera

MEHANIZAM KRETANJA PLOČA LITOSFERE

Konvekcina strujanja u omotaču

Ekvator

Evroazijska ploča

Evroazijska ploča

Severnoamerička ploča

Australijska ploča

Pacifička ploča

Filipinska ploča

Huan de Fuca ploča

Kokos ploča

Afrička ploča

Arabijska ploča

Indijska ploča

Australijska ploča

Skotia ploča

Antarktička ploča

Južnoamerička ploča

Naca ploča

Karibska ploča

Položaj ploča na Zemlji

GRANICE PLOČA

1. Divergentna granicaGranica razmicanja -

rift

2. Konvergentna granicaGranica podvlačenja -

subdukcija

3. Transformna granicaGranica bočnog kretanja

1. DIVERGENTNA GRANICA Granica razmicanja – Okeanski rift

LavaTopao vazduhSrednjookeanski greben

Vruće tačke “Hot spots”

Seve

rnoamerič

ka ploča Evroazijska ploča

Litosfera

OmotačKapljice magmi

Spoljašnje jezgro

Unutr. jezgro

Island

Hot spotHavajska

ostrva

Okeanska litosfera

Okeanska kora

Riftna dolina

Kontinentalna kora

Okeanska kora

Riftna dolina

1. DIVERGENTNA GRANICA Granica razmicanja – Kontinentalni rift

Istočno-afrički rift

Pasivni kontinentalni riftoviRiftne doline (grabeni) bez vulkanske aktivnosti

Rift

Rio

Gran

de

Južne Roki planine

Rift Rio Grande

Graben Rajne

Grab

en R

ajne

Bazel

Švajcarska

Francuska

Nemačka

Nemačka

Francuska

Švajcarska

GRANICE PLOČA

1. Divergentna granicaGranica razmicanja -

rift

2. Konvergentna granicaGranica podvlačenja -

subdukcija

3. Transformna granicaGranica bočnog kretanja

2. KONVERGENTNA GRANICA Granica podvlačenja – subdukcija

a) Podvlačenje okeanske ploče pod kontinentalnu ploču

b) Podvlačenje okeanske ploče pod

okeansku ploču

c) Sučeljavanje (kolizija)

kontinentalnih ploča

a) Podvlačenje okeanske ploče pod kontinentalnu ploču

Okeanska ploča

Kontinentalna ploča

Kontinentalna litosfera

Astenosfera

RovVulkanski

luk

Okeanska kora

Subdukovana okeanska litosfera

Andi

Peruansko-Čileanski rov

Naca pločaJužnoamerička

ploča

Južnoamerička pločaNaca ploča

Andi

Severnoamerička

ploča

Huan de Fuka ploča

LitosferaLitosfera

Kontinentalna kora

Okeanska kora

Astenosfera Astenosfera

PlitkiSrednjiDuboki

Beniof zonaZemljotresi:

27.02.2010. 8,8 magnitude po Richter-u

22.05.1960. 9,5 magnitude po Richter-u

16.03.2014. 6,7 magnitude po

Richter-u

01.04.2014.8,2 magnitude po

Richter-u

02.04.2014.7,8 magnitude po

Richter-u

Zemljotresi u Čileu

Tipovi kontinentalnih margina

Zona subdukcije Širenje morskog dna

Aktivna margina(zapadna obala Amerike)

Pasivna margina(istočna obala Amerike)

Kontinentalna koraOkeanska kora

Kontinentalna kora Okeanska kora

Kontinentalni šelf Kontinentalna padinaAbisalna ravnica

Dubokomorska lepeza

Submarinski kanjoni

Nivo mora

Andi

Peruansko-Čileanski

rov

b) Podvlačenje okeanske ploče pod okeansku ploču

Evroazijska pločaPacifička ploča

Japanski rov

Okeanska ploča

Okeanska ploča

Ostrvski luk

Zemljotres

Subdukcija

CunamiCunami

11.03.2011. Severni Japan9 magnitude po

Richter-u Talasi

Cunami

Dužina talasa 160 km, brzina 725 km/h, visina 0.6 – 2 m, ali u blizini obale zbog topografije morskog dna može dostići visinu od 15 - 30 m.

VATRENI POJAS PACIFIKA – “Ring of fire”

Marijanski rov

Aleutski rov

Filipinski rov

Japanski rov

Rov Jave

Portorikanski rov

Ekvator

c) Sučeljavanje (kolizija) kontinentalnih ploča

Kontinentalna ploča

Kontinentalna ploča

Planinski venac

Kolizija

Indijska ploča Evroazijska ploča

Himalaji

Tibetanski plato

Okeanski greben

Litosfera

Astenosfe

ra

Indija

Azija

Indija

Himalaji

Indija

Vulkanski luk

Okeanska litosfera

Astenosfera

71 Ma55 Ma

38 Ma

10 Ma

Indija danas HimalajiSredozemno more

Alpi

Afrička pločaEvroazijska ploča

Zona kolizije

GRANICE PLOČA

1. Divergentna granicaGranica razmicanja -

rift

2. Konvergentna granicaGranica podvlačenja -

subdukcija

3. Transformna granicaGranica bočnog kretanja

3. TRANSFORMNA GRANICA Granica bočnog kretanja

Rift

San Andreas rased

Pacifička

ploča

Severnoamerička ploča

San Andreas rased

San Andreas rased

Najintenzivniji geološki procesi dešavaju se na granicama ploča – vulkanizam i izražena seizmička aktivnost!

VulkaniZemljotresi

Astenosfera

Okeanska kora Kontinentalna koraLitosfera

Divergentna granica

Konvergentna granicaTransformna

granica

Odrediti tipove granica?Naučili smo...

Tip granice

Kretanje

Posledice

Topografija

Vulkanska aktivnost

Divergentna Konvergentna Transformna

Razilaženje Podvlačenje (subdukcija) Bočno kretanje (mimoilaženje)

Stvaranje okeanske litosfere Destrukcija okeanske litosfere Nema promena u litosferi

Rift/Greben Rov /

Litosfera

Astenosfera

Greben Vulkanski luk Rov

Zemljotresi

Zemljotresi u kori

Da Da Ne

Hot spot

Okeanska kora

Pasivna kontinentalna margina

Kontinentalna koraOkeanska kora

Aktivna margina marijanskog tipa

Ostrvski luk Rov

Aktivna margina andskog tipa

Vulkanski luk

Kontinentalna kora

Okeanska kora

Rov

Atlantski okean

Pacifik