Post on 17-Apr-2018
พยาธิไสเดือนของสุนัขTOXOCARA CANISTOXOCARA CANIS
นายปราโมช พวงชมพูนางสาวกนกวรรณ ศรีจันทรฉาย
Genus: Toxocara
Species: Toxocara canis
พบในลําไสของสนุัข สุนัขปา สุนขัจิ้งจอก และcoyote
• http://www.biosci.ohio-state.edu/~parasite/toxocara.html:adult
รูปรางลักษณะ
• ลําตัวของพยาธิมีสีขาวและมีลาย • พยาธิตัวผูยาว 4-10 cm. กวาง 2-
2.5 mm.• พยาธิตัวเมยียาว 5-18 cm. กวาง
2.5-3 mm. • หางของตัวผูจะมีรอยคอดเห็นได
ชัดเจน และอยูใกล cloacal
รูปรางลักษณะ
• cervical alae มีลักษณะยาว แคบ และมีลักษณะกึ่งรูปใบหอก
• ตัวทางตอนหนาจะโคงทางดานลาง• มีริมฝปาก 3 อัน• พยาธิตัวผูจะพบ terminal narrow
appendage รวมทั้ง caudal alae ดวย
รูปรางลักษณะ
• พยาธิตัวผู spicule มีขนาดเกือบเทากัน มีลักษณะเปนปก และโคง
• พยาธิตัวเมยีจะมีอวัยวะสืบพันธุยื่นไปทางตอนหนาและตอนทายของ vulva และ vulva จะเปดใกลบริเวณตอนทายของหลอดอาหาร
รูปรางลักษณะ
• ไขพยาธิมีลักษณะเกือบกลม เปลือกหนา
• มีรูละเอียด • ไขมีขนาดยาว 85-90
micron และกวาง 30 micron
รูปรางลักษณะ
วงจรชีวิต
• เกี่ยวของกับอายุของโฮสต – การติดพยาธใินลูกสุนัขกอนคลอด (transuterine
or prenatal infection)– การติดโดยกนิน้ํานมที่มีตัวออนจากแม (colostral
transmission or lactogenic infection)– การติดโดยกนิตัวออนโดยตรง (direct
transmission)
วงจรชีวิต
• การถายทอด (transmission) ของพยาธิอาจเกิดขึ้นโดยทางตอไปนี้– ทางสายรก (transuterine)– ทางน้ํานมเหลือง (lactogenic)– การติดตอโดยตรง– การติดตอผานทาง paratenic host
วงจรชีวิต
• ในลูกสุนัขอายุไมเกิน 3 เดือน เมื่อไดรับพยาธิเขาสูรางกายจะพบวงจรชวีิตของพยาธแิบบ tracheal migration
• ในลูกสุนัขทีอ่ายุมากกวา 3 เดือน มักจะมีวงจรชีวิตแบบ somatic migration มากกวาแบบ tracheal migration
• ในแมสุนัขทีต่ั้งทอง ตัวออนของพยาธิในระยะที่ 2 จะเดินทางไปยัง fetus เกิด prenatal infection
วงจรชีวิต
• สวนลูกสุนัขที่ติดโดยการกินน้ํานมแม ตัวออนของพยาธิจะเจริญเปนตัวแกในลาํไสเลยโดยไมมีการเดินทางของตัวออน
• สัตวฟนแทะ เชน หนูที่กินไขพยาธิระยะติดตอเขาไปจะทําหนาที่เปนโฮสตขนสง (transport or paratenic host )
http://caltest.nbc.upenn.edu/merial/Ascarids/asc_04.html
Table - Summary of Life Cycle featuresFeatures Toxocara canis Toxocara cati Toxascaris leonina
SimilaritiesDirect life cycle YES YES YESInfective larvae develop inside their eggs YES YES YESInfective stage = (egg+L2) YES YES YESTransmission by ingestion of infective stages YES YES YESDifferencesIndirect life cycle - mice intermediate hosts NO NO YESTransport hosts - mice YES YES NOTracheal and somatic migrations in definitive hosts YES YES NOPrenatal transmission YES NO NOTransmammary transmission YES YES NO
www.cdc.gov/ncidod/dpd/parasites/toxocara :lift cycle
ความสําคัญหรืออันตรายที่เกิดขึ้นกับโฮสต
• มักจะพบในสัตวอายุนอย • อาการที่พบตามปกติไดแก การที่ลูกสุนัขอาเจียนและ
ทองเดิน อันเนื่องมาจากพยาธิแกในกระเพาะและลําไส• รุนแรง ตาย• ไมรุนแรงมาก จะพบวาสตัวจะมีอาการเซื่องซึม ทอง
กางใหญ ทองเดินเปนระยะๆ และอาจจะเกิดโลหติจาง
ความสําคัญหรืออันตรายที่เกิดขึ้นกับโฮสต
• การตายที่เกิดจากการอุดตันของลําไสอยางเฉียบพลันอาจพบได
การตรวจวินิจฉยั
• โดยดูจากอาการ และยืนยันโดยการตรวจหาไขพยาธิในอุจจาระ
รายละเอียดที่นาสนใจ
• Toxocariasis is a zoonotic (animal to human) infection
• สวนใหญพบในเด็ก
รายละเอียดที่นาสนใจ
• อาการของโรคในมนุษยแบงออกเปน 2 ลักษณะ
• Ocular larva migrans(OLM)
• Visceral larva migrans(VLM)
การควบคุมปองกันและรักษาในสัตวเลีย้ง
• การสุขาภิบาลที่ดี • ถายพยาธิใหลูกสุนัขภายใน 2สัปดาหหลังคลอด
• ถายพยาธิตัวแกเปนประจําสม่ําเสมอ
การควบคุมปองกันและรักษาในสัตวเลี้ยง
• prenatal infection มีบทบาทสําคัญ• การควบคุมจัดการยากเพราะการติดตอผานทางน้ํานม จัดเปนปญหาที่สําคัญ
• แมสุนัขอาจจะมีตัวออนในเนื้อเยื่อไดนานหลายเดือน หรือหลายป
• ถายทอดไปยังลูกสุนัขไดหลายคลอก
การรักษา
• พยาธิตัวแกจะถูกทําลายไดโดยยาถายพยาธิหลายชนิด ที่มีจําหนายในปจจุบัน
• ระยะตัวออนในเนื้อเยื่อจะมีผลนอยมาก สาํหรับยาถายพยาธิที่สามารถกาํจัดพยาธิตัวออนได พบวามักจะตองเพิ่มขนาดที่ใหดวย
• ยาถายพยาธทิี่นิยมใชมีดังตอไปนี้– fenbendazole 40 mg/kg เปนเวลา 14 วัน
การใชยารักษาจากหนังสือ Veterinary Helminthology, R K REINECKE, หนา 197
Compound Dose(mg/kg) Animals
MebendazolePiperazine citratePiperazine dihydrochloridePyrantel pamoateNitroscanate
50 for 5 days2001502010
Young pups and kittensYoung pups and kittensYoung pups and kittensAdult dogs and catsDogs only
The end
ขอมูลเบือ้งตน
• CLASS: SECERNENTEA• SUBCLASS: SPIRURIA• ORDER: ASCARIDIDA• SUPERFAMILY: ASCARIDOIDEA• FAMILY: ASCARIDIDAE
– Scientific name - Ascaris lumbricoides (humans)• FAMILY: TOXOCARIDAE
– Scientific name - Toxocara canis (dogs and cats)– Scientific name - Toxascaris leonina (dogs and cats)– Scientific name - Toxocara cati (cats)
Veterinary Helminthology
Toxascaris leonina
รูปรางลักษณะ (Morphology)• มี Lips 3อันที่ขอบของ lip จะพบแถวของฟนเล็กๆ• หลอดอาหารจะไมกระเปาะตอนทาย• Cervical alae มีลักษณะยาว,แคบและเปนรูปใบหอก(lanceolate)ปลาย
ตอนดานหนาของลําตัวจะโคงทางดานบน• ♂ยาว 2-7 ซม. หางเปนแบบไมมี caudal alae และไมมีรอยคอดตลอดจน
appendage spicule มีขนาดเกือบเทากัน ไมมีลักษณะเปนปก• ♀ยาว 2-10 ซม. พบ vulva เปดประมาณกึ่งกลางลําตัว• ไขมีขนาดยาว 75-85 ไมครอนกวาง 60-75 ไมครอน ลักษณะเปนรูปไข
เล็กนอย เปลือกไขหนาและเรยีบ
รูปประกอบ (Picture)
รูปประกอบ (Picture)
รูปประกอบ (Picture)
รูปประกอบ (Picture)
รูปประกอบ (Picture)
วงจรชีวิต (Life Cycle)
วงจรชีวิต (Life Cycle)
วงจรชีวิต (Life Cycle)
วงจรชีวิต (Life Cycle)
อันตรายทีก่อใหเกิดกับ host
• อันตรายของ Toxascaris leonina นั้นเหมือนกับ Toxacara canis ซึ่งมีขอแตกตางคือ
• ไมทําใหเกิดโรคปอดบวม (Toxocarid pneumonia)• ไมติดพยาธิกอนเกิด (prenatal infection)
การปองกนั
• ทําไดโดยการรักษาความสะอาดในคอกหรือกรงเลี้ยงสัตวโดยใชน้ํายาฆาเชื้อโรคทําความสะอาดและกําจัดอุจจาระ ลกูสุนัขที่เกิดใหมควรถายพยาธิเมื่ออายุ 2 3 4และ5สัปดาห สวนแมสุนัขควรถายพยาธิหลังจากคลอดลกูไดประมาณ 3 สัปดาห
การรักษา
• การทําลายพยาธติัวแกสามารถใชการใหยาถายพยาธิแตในระยะที่เปนตัวออนจะไมคอยมีผลนัก
ยาถายพยาธิที่ใชมีดังนี้• เกลือของ piperazine : piperazine adipate , piperazine dihydrochloride และ citrate• Diethylcarbamazine• Thenium• Dichlorvos• Toluene• Pyrantel pamoate• Nitroscanate• Mebenazole• Fenbendazole