Διαγνωστική προσέγγιση της κολπίτιδος στο γυναικολογικό ιατρείο

Δρ Παρμ. Ζησόπουλος Μαιευτήρ-Χειρουργός-Γυναικολόγος Θεσσαλονίκη, Νοέμβριος 1998

Η διαγνωστική της κολπίτιδος στηρίζεται στις παρακάτω ενέργειες

Γυναικολογική εξέτασηΜέτρηση του pH του κολπικού εκκρίματοςΚολποσκόπηση με δοκιμασία οξικού οξέωςΜικροσκοπική εξέταση νωπού

παρασκευάσματοςΠαπανικολάου-test(τουλάχιστον σε συχνές

υποτροπές)

Ο προσδιορισμός του pH αποτελεί βασική ενέργεια. Σε φυσιολογικό pH, που κυμαίνεται μεταξύ 3,5 και 4,8

δεν επιβιώνουν παθολογικά μικρόβια.

Tο φυσιολογικό pH, συντηρείται από τον γαλακτοβάκιλλο του Doederlein.

Ωστόσο: Ενώ σε περιβάλλον με pH 3,5 - 4,8 δεν επιβιώνουν παθογόνα μικρόβια, επιβιώνουν κάλλιστα μύκητες.

Οι μύκητες και ειδικώτερα

η candida albicans και

η candida glabrata,

επιβιώνουν σε pH 3 - 11!

Πρώτος κανόνας:Κάθε γυναίκα με ενοχλήματα κολπίτιδος και φυσιολογικό pH στο κολπικό έκκριμα, πάσχει κατά πάσα πιθανότητα από κολπίτιδα μυκητησιακής αιτιολογίας

Δεύτερος κανόνας: Κάθε γυναίκα με με pH μεγαλύτερο του 4,8 πάσχει κυρίως από μία κολπίτιδα βακτηριακής αιτιολογίας

Τρίτος κανόνας:Οι μύκητες χρειάζονται για την ανάπτυξή τους κολπικό επιθήλιο με ανάπλαση έως την διάμεση κυτταρική στιβάδα. Δηλαδή, πρέπει να υπάρχουν συνθήκες για ανάπτυξη γακτοβακίλλου του Doederlein

Kατά συνέπεια :

δεν έχουμε σχεδόν ποτέ κολπίτιδες εκ μονιαλιάσεως σε κορασίδες

δεν έχουμε σχεδόν ποτέ κολπίτιδες εκ μονιλιάσεως σε εμμηνοπαυσιακές γυναίκες

Όμως, ειδικά σε αυτές, η εκτίμηση των κυτταρικών στοιχείων στο παρασκεύασμα είναι σημαντική.

Υπάρχουν εμμηνοπαυσιακές γυναίκες με καλή ακόμη ανάπλαση επιθηλίουκαι κορασίδες με έναρξη παραγωγής οιστρογόνων και επομένως επίσης με καλή ανάπλαση κολπικού επιθηλίου

Η κολποσκόπηση αποσκοπεί στην εντόπιση τυχόν προσβολής του τραχήλου από HPV.

Η κυτταρολογική εξέταση κατά Παπανικολάου, έχει επίσης σαν κύριο στόχο την ανακάλυψη τυχόν προσβολής από HPV

Πίσω από κολπίτιδες και ιδιαίτερα πίσω από υποτροπιάζουσες κολπίτιδες μυκητησιακής ή και εναλλασομένης αιτιολογίας, κρύβονται συχνά προσβολές από HPV.

Η μέτρηση του pH στο κολπικό έκκριμα είναι απλή διαδικασία και γίνεται πριν την κολποσκόπηση με ειδικές ταινίες μετρήσεως, που υπάρχουν στο εμπόριο.

Ετοιμασία νωπού παρασκεύασματος κολπικού εκκρίματος: Σε μία αντικειμενοφόρο πλάκα τοποθετείται σταγόνα φυσιολογικού ορού, μέσα σ’ αυτή τοποθετείται με μία ψύκτρα μικρή ποσότητα εκκρίματος και κατόπιν τοποθετείται καλυπτρίδα

Προσοχή!Γάντια μιάς χρήσεως.Αποστείρωση τραπέζης μικροσκοπίου.Κίνδυνος από ΑIDS, ηπατίτιδες, HPV.

H μικροσκοπική εξέταση διενεργείται με κλειστό διάφραγμα σε μεγέθυνση 10Χ10 και επιλεκτικά σε μεγέθυνση 10Χ40.

Αν διαθέτετε στο μικροσκόπιο σας διάταξη αντιθέτων φάσεων του φωτός, τότε θα έχετε καλίτερη απεικόνιση των σπόρων της candida.Ωστόσο, αυτή η προσθήκη δεν είναι αναγκαία.

Tί μπορούμε να διαγνώσουμε με το νωπό παρασκεύασμα;

1. Candida albicans και glabrata2. Gardenrella vaginalis3. Kοκκοχλωρίδα4. Mobiluncus και αλλα ''σαπρόφυτα''5. Leptothrix vaginalis6. Τριχομονάδες

Νωπό παρασκεύασμα, μεγέθυνση 10Χ40. Σπόροι από candida, γαλακτοβάκιλλος Doederlein, επιθηλιακά κύτταρα επιφανειακής στιβάδος

Νωπό παρασκεύασμα, σπόροι από candida alibicans και candida glabrata. Mεγάλος γαλακτοβάκιλλος, επιφανειακά κύτταρα. Μεγέθυνση 10Χ40

Candida glabratta. Σπόροι επάνω σε κύτταρο της επιφανειακής στιβάδος. Μεγέθυνση 10Χ40

Ασκόσπορος. Μικροί γαλακτοβάκιλλοι. Επιφανειακά κύτταρα. Νωπό παρασκεύασμα. Μεγέθυνση 10Χ40

Χλαμυδοσπόριο, ασκόσποροι. Νωπό παρασκεύασμα, μεγέθυνση 10Χ40

Koκκοχλωρίδα, επιφανειακά κύτταρα. Χρώση με bleu de methylen 0,01%, Μεγέθυνση 10Χ40

Αφθονη κοκκοχλωρίδα, κύτταρα της διαμέσου και παραβασικής στιβάδος, με εκφυλιστικές αλλοιώσεις. Ατροφία επιθηλίου. Papanicolaou, Μεγέθυνση 10Χ40

Κοκκοχλωρίδα ανάμεσα σε βασεόφιλα κύτταρα της επιφανειακής στιβάδος. Εμμηνόπαυση. Papanicolaou, μεγέθυνση 10Χ40

Κοκκοχλωρίδα, κύτταρα διαμέσου και παραβασικής στιβάδος. Papanicolaou, μεγέθυνση 10Χ40

Gardnerella vaginalis. Nωπό παρασκεύασμα. Κύτταρα επιφανειακής στιβάδας με χαρακτηριστική επικάλυψη.Μεγέθυνση 10Χ40

Ανω αριστερά και δεξιά: Gardnerella. PapanicolaouKάτω αριστερά: Gardenrella vag., clue cells. Κάτω δεξιά: Βακτηριακή χλωρίδα Νωπό παρασκεύασμα-

Γαλακτοβάκιλλος Doederlein, bleu de Methylen, Μεγέθυνση 10Χ40

Διάφορα μεγέθη γαλακτοβακίλλων.Επάνω: Δύο νωπά παρασκευάσματα και ένα βαμμένο με bleu de methylen. Κάτω: Papanicolaou. Δεξιά κάτω γαλακτοβάκιλλος με βακτ. χλωρίδα

Κολπίτις εκ μονιλιάσεως. Νωπό παρασκεύασμα. Ψευδομυκητήλια

Νωπό παρασκεύασμα. Ψευδομυκητήλια.

Νωπό παρασκεύσμα. Ψευδομυκητήλια

Eπάνω: Nωπά παρασκευάσματα. Tριχομοναδική κολπίτιςKάτω: Tριχομοναδική κολπίτις, Papanicolaou. Mεγέθυνση 10X40

Πίσω απο υποτροπές κολπίτιδων κρύβεται συχνά σαν γεννεσιουργό αίτιο μια προσβολή απο HPV, που ακόμη δεν παρουσίασε κολποσκοπικά και κυτταρολογικά ευρήματα, δεν μπορεί να είναι ορμονικής αιτιολογίας σε νέες γυναίκες.

Kυτταρολογικό επίχρισμα κατά Papanicolaou ασθενούς 23 ετων με κονδυλωματα αιδοίου και υποτραπιάζουσα κολπίτιδα εκ μονιλιάσεως.. Eικόνα ατροφίας επιθηλίου την 7η ημέρα κύκλου. Eνδομήτριο πάχους 7 χιλ. Tράχηλος κφ. Δοκιμασία οξικού οξέως αρνητική.

H παρουσίαση κλείνει με την υπενθύμιση: Στις περισσότερες περιπτώσεις μπορούμε να στηρίξουμε τη διάγνωση και χωρίς μικροσκοπική εξέταση

Όταν σε συμπτωματικές γυναίκες το pH του κολπου είναι 3,5-4,8, τότε υφίσταται οπωσδήποτε μια κολπίτις εκ μονιλιάσεως

Όταν το pH του κόλπου ξεπερνά το 5, τότε κατά κανόνα υπάρχει μιά βακτηριακή, ή ίσως μια τριχομοναδική κολπίτις.

Όταν το pH του κόλπου ξεπερνά το 5, τότε τα ενοχλήματα οφείλονται κυρίως σε παθολογικά βακτηρίδια, αλλά δεν αποκλείεται και η παρουσία μυκήτων, που θα ενεργοποιηθούν μετά την αντιβακτηριδιακή θεραπεία.

Έχετε ακόμη υπ΄ όψη: Σε υγιείς εμμηνοπαυσιακές γυναίκες, με ανάπλαση του επιθηλίου μέχρι την παραβασική στιβάδα, το φυσιολογικό pH είναι οπωσδήποτε μεγαλύτερο του 4,8!